Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Darmowy
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Epoka żelaza

Indeks Epoka żelaza

Epoka żelaza – okres dziejów ludzkości następujący po epoce brązu, w której żelazo stało się głównym surowcem w wytwarzaniu narzędzi.

38 kontakty: Archeologia, Dymarka, Epoka brązu, Hartowanie, Hetyci, Historia, Kaukaz (region), Konkrecja, Kultura, Kultura łużycka, Kultura Este, Kultura grobów kloszowych, Kultura halsztacka, Kultura jastorfska, Kultura lateńska, Kultura miłogradzka, Kultura oksywska, Kultura pomorska, Kultura przeworska, Kultura puchowska, Kultura Villanova, Kultura wielbarska, Kultura zachodniobałtyjska, Kultura zarubiniecka, Meteoryt, Mezopotamia, Narzędzie, Nawęglanie, Okres halsztacki, Okres lateński, Okres wpływów rzymskich, Palestyna, Półwysep Bałkański, Redukcja (chemia), Ruda darniowa, Starożytny Egipt, Węgiel drzewny, Wielka wędrówka ludów.

Archeologia

autostrady A2 Archeologia (z gr. ἀρχαῖος archaīos – dawny, stary i -λογία -logiā – mowa, nauka) – nauka, której celem jest odtwarzanie społeczno-kulturowej przeszłości człowieka na podstawie znajdujących się w ziemi, na ziemi lub w wodzie źródeł archeologicznych, czyli materialnych pozostałości działań ludzkich.

Nowy!!: Epoka żelaza i Archeologia · Zobacz więcej »

Dymarka

Dymarka, piec dymarkowy – dawny piec hutniczy, w którym przez redukcję tlenkowych rud żelaza za pomocąwęgla drzewnego otrzymywano żelazo w postaci gąbczastej, zawierającej żużel.

Nowy!!: Epoka żelaza i Dymarka · Zobacz więcej »

Epoka brązu

Mapa świata ok. 2000 p.n.e.; kolorem czerwonym zaznaczono obszar występowania kultur epoki brązu Chronologiczne schematy i podziały epoki brązu dla Europy Broń i ozdoby z epoki brązu Złoty kapelusz berliński, wyrób artystyczny z epoki brązu Epoka brązu – epoka prehistorii, następująca po epoce kamienia, a poprzedzająca epokę żelaza.

Nowy!!: Epoka żelaza i Epoka brązu · Zobacz więcej »

Hartowanie

Hartowanie – rodzaj obróbki cieplnej materiału polegający na nagrzaniu danego materiału do odpowiedniej temperatury zwanej temperaturąhartowania, wytrzymaniu w tej temperaturze przez czas konieczny do przebudowy struktury wewnętrznej materiału (głównie przemian fazowych) oraz następnym odpowiednio szybkim schłodzeniu.

Nowy!!: Epoka żelaza i Hartowanie · Zobacz więcej »

Hetyci

Płaskorzeźba króla Tudhalijasa IV w Yazılıkaya pod HattusąProcesja 12 bogów świata podziemnego; płaskorzeźba z Yazılıkaya Hetyci (biblijni חתי lub HTY) – lud posługujący się indoeuropejskim językiem hetyckim, który około XVII wieku p.n.e. stworzył potężne państwo z centrum w Hattusa (dzisiejsze Boğazkale) w Anatolii.

Nowy!!: Epoka żelaza i Hetyci · Zobacz więcej »

Historia

Nikolaosa Gyzisa pochodzącym z 1892 r. Historia, dawniej: dziejoznawstwo – nauka humanistyczna i społeczna, która zajmuje się badaniem przeszłości, a w znaczeniu ścisłym badaniem działań i wytworów ludzkich, aż do najstarszych poświadczonych pismem świadectw, w odróżnieniu od prehistorii, archeologii, antropologii lub historii naturalnej.

Nowy!!: Epoka żelaza i Historia · Zobacz więcej »

Kaukaz (region)

Granice państw, państw nieuznawanych i republik autonomicznych istniejących na Kaukazie w 2008 Zakaukaskiej Demokratycznej Republiki Federacyjnej w 1918 Flaga Republiki Górskiej Północnego Kaukazu Zakaukaskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej Kaukaz – region na pograniczu Europy i Azji pomiędzy morzami Czarnym i Kaspijskim wokół gór Kaukaz.

Nowy!!: Epoka żelaza i Kaukaz (region) · Zobacz więcej »

Konkrecja

konkrecja chalcedonowa konkrecja konkrecja Konkrecja – agregat mineralny powstały wskutek stopniowego narastania minerałów wokół jakiegoś obiektu w skale.

Nowy!!: Epoka żelaza i Konkrecja · Zobacz więcej »

Kultura

Kultura (z, 'uprawa, dbać, pielęgnować, kształcenie’) – wieloznaczny termin pochodzący od („uprawa roli”), interpretowany w wieloraki sposób przez przedstawicieli różnych nauk.

Nowy!!: Epoka żelaza i Kultura · Zobacz więcej »

Kultura łużycka

Maksymalny zasięg kultury łużyckiej, zaznaczony kolorem zielonym266x266px krzyżem słonecznym, interpretowanym niekiedy jako czterolistna koniczyna Kultura łużycka – kultura archeologiczna środkowej i młodszej epoki brązu oraz wczesnej epoki żelaza (ok. 1300 r. p.n.e. – 400 r. p.n.e), występująca głównie na ziemiach Polski oraz przyległych do nich obszarów w innych państwach m.in.

Nowy!!: Epoka żelaza i Kultura łużycka · Zobacz więcej »

Kultura Este

Kultura Este – kultura archeologiczna epoki żelaza.

Nowy!!: Epoka żelaza i Kultura Este · Zobacz więcej »

Kultura grobów kloszowych

grupy estońskie Kultura grobów kloszowych (rzadziej podkloszowych) jest kulturąarcheologicznąz epoki żelaza.

Nowy!!: Epoka żelaza i Kultura grobów kloszowych · Zobacz więcej »

Kultura halsztacka

Pochówki kultury halsztackiej Miecze kultury halsztackiej Kultura halsztacka – kultura archeologiczna epoki żelaza, rozwijająca się w latach 800-450 p.n.e.

Nowy!!: Epoka żelaza i Kultura halsztacka · Zobacz więcej »

Kultura jastorfska

Strefa północnoeuropejskiego Barbaricum Archeologiczna kultura jastorfska (nazwa pochodzi od stanowiska w miejscowości Jastorf w Dolnej Saksonii), jest kulturąwczesnej epoki żelaza z okresu przedrzymskiego (od okresu Hallstatt D – do przełomu er).

Nowy!!: Epoka żelaza i Kultura jastorfska · Zobacz więcej »

Kultura lateńska

Wędrówki Celtów Celtyckie domostwa (rekonstrukcja) z Bundenbach w Niemczech Kultura lateńska – archeolodzy terminem La Tène określajązbiór cech kulturowych charakterystycznych dla ludności celtyckiej, jednak kultura lateńska nie jest jednoznacznie tożsama z kulturąCeltów, gdyż niektóre grupy ludności celtyckiej znalazły się poza oddziaływaniem kultury lateńskiej (badania językowe).

Nowy!!: Epoka żelaza i Kultura lateńska · Zobacz więcej »

Kultura miłogradzka

300px Kultura miłogradzka – kultura archeologiczna okresu przedrzymskiego epoki żelaza zwana również kulturąpodhorecką.

Nowy!!: Epoka żelaza i Kultura miłogradzka · Zobacz więcej »

Kultura oksywska

kultura Poieneşti-Lukaševka Kultura oksywska – kultura archeologiczna epoki żelaza, której wyróżniki zostały wydatowane na II w. p.n.e. do I w.n.e.

Nowy!!: Epoka żelaza i Kultura oksywska · Zobacz więcej »

Kultura pomorska

grupy estońskie Kultura pomorska (kultura wschodniopomorska, kultura wejherowsko-krotoszyńska, kultura grobów skrzynkowych, kultura urn twarzowych) – kultura archeologiczna epoki żelaza z okresu VII – III w p.n.e., zajmująca teren niemal całej Polski.

Nowy!!: Epoka żelaza i Kultura pomorska · Zobacz więcej »

Kultura przeworska

kultura Poieneşti-Lukaševka Kultura przeworska daw.

Nowy!!: Epoka żelaza i Kultura przeworska · Zobacz więcej »

Kultura puchowska

wędrówki Celtów wędrówki plemion germańskich od II do IV w. n.e. Kultura puchowska (daw. kultura cieszyńska) – kultura archeologiczna epoki żelaza (300 p.n.e. – 180 n.e. (regionalnie do IV w. n.e) wiązana z plemionami celtyckimi.

Nowy!!: Epoka żelaza i Kultura puchowska · Zobacz więcej »

Kultura Villanova

Kultura Villanova 900 p.n.e.Grób z okresu kultury Villanova Kultura Villanova, kultura willanowiańska – kultura wczesnej epoki żelaza.

Nowy!!: Epoka żelaza i Kultura Villanova · Zobacz więcej »

Kultura wielbarska

Oksywie, Wielbark, Gościszewo Kultura wielbarska (inaczej gocko-gepidzka oraz wschodnio-pomorsko-mazowiecka) – kultura archeologiczna epoki żelaza rozwijająca się między I a V wiekiem, na terenach obecnej północnej i wschodniej Polski oraz zachodniej Ukrainy.

Nowy!!: Epoka żelaza i Kultura wielbarska · Zobacz więcej »

Kultura zachodniobałtyjska

Cesarstwo Rzymskie Kultura zachodniobałtyjska – jest to dawna nazwa, obecnie określana jako krąg zachodniobałtyjski (inaczej krąg kultur zachodniobałtyjskich).

Nowy!!: Epoka żelaza i Kultura zachodniobałtyjska · Zobacz więcej »

Kultura zarubiniecka

kultura zarubiniecka Kultura zarubiniecka – kultura archeologiczna środkowego i późnego okresu lateńskiego i okresu wpływów rzymskich.

Nowy!!: Epoka żelaza i Kultura zarubiniecka · Zobacz więcej »

Meteoryt

Meteoryt żelazny Meteoryt Heat Shield Rock na powierzchni Marsa Amerykańskim Muzeum Historii Naturalnej Meteoryt – pozostałość ciała niebieskiego (meteoroidu, asteroidy) które w postaci ciała stałego dotarło do powierzchni planety lub księżyca.

Nowy!!: Epoka żelaza i Meteoryt · Zobacz więcej »

Mezopotamia

Mezopotamia widoczna z satelity w 2020 roku Mezopotamia,, w znaczeniu dosłownym międzyrzecze (nazwa przejęta z Miyanrudan i Bet-Nahrain) – starożytna kraina na Bliskim Wschodzie leżąca w dorzeczu Tygrysu i Eufratu.

Nowy!!: Epoka żelaza i Mezopotamia · Zobacz więcej »

Narzędzie

Przykłady zróżnicowanych typów narzędzi Narzędzie – przedmiot lub urządzenie służące do bezpośredniego oddziaływania w procesie pracy na przedmiot pracy stanowiące wyposażenie człowieka lub maszyny.

Nowy!!: Epoka żelaza i Narzędzie · Zobacz więcej »

Nawęglanie

Nawęglanie – zabieg cieplny polegający na dyfuzyjnym nasyceniu węglem warstwy powierzchniowej obrabianego materiału.

Nowy!!: Epoka żelaza i Nawęglanie · Zobacz więcej »

Okres halsztacki

Okres halsztacki, wczesna epoka żelaza – okres w pradziejach Europy Środkowej datowany na lata 1200–480/450 lat p.n.e. – od końca okresu epoki brązu D do początków okresu lateńskiego; nazwa pochodzi od cmentarzyska w miejscowości Hallstatt w Austrii.

Nowy!!: Epoka żelaza i Okres halsztacki · Zobacz więcej »

Okres lateński

Rozprzestrzenianie się Celtów kotle z Gundestrup Okres lateński – okres w pradziejach Europy Środkowej i Zachodniej trwający od 400 p.n.e. do początku naszej ery.

Nowy!!: Epoka żelaza i Okres lateński · Zobacz więcej »

Okres wpływów rzymskich

Okres wpływów rzymskich – w archeologii termin chronologii względnej określający III okres epoki żelaza, odnoszący się do obszarów Barbaricum.

Nowy!!: Epoka żelaza i Okres wpływów rzymskich · Zobacz więcej »

Palestyna

Palestyńska moneta z okresu rządów brytyjskich Flaga brytyjskiego mandatu Palestyna Flaga współczesnego państwa Palestyna Jerozolimie Banknot palestyńskiego funta Palestyna – region geograficzny w zachodniej Azji.

Nowy!!: Epoka żelaza i Palestyna · Zobacz więcej »

Półwysep Bałkański

Półwysep Bałkański jako region na południe od linii Triest – Odessa Historia Bałkan od 1800 do 2008 Półwysep Bałkański, skrótowo Bałkany – półwysep w Europie Południowej.

Nowy!!: Epoka żelaza i Półwysep Bałkański · Zobacz więcej »

Redukcja (chemia)

Redukcja, elektronacja – proces, w trakcie którego atom lub ich grupa przechodzi z wyższego stopnia utlenienia na niższy.

Nowy!!: Epoka żelaza i Redukcja (chemia) · Zobacz więcej »

Ruda darniowa

Ruda darniowa Studzieńcu z kamienia polnego i rudy darniowej Dom z rudy darniowej w Bresegard bei Eldena (Meklemburgia, Niemcy) Ruda darniowa wykorzystana w budowie muru Ruda darniowa, rudawiec – wytrącenia uwodnionych tlenków żelaza, które wraz z domieszkąkoloidalnej krzemionki, frakcji ilastej czy fosforanów spajająokruchy mineralne i szczątki organiczne, tworząc w profilu glebowym różnej wielkości czarnobrunatne bryły lub trudne do przebicia warstwy.

Nowy!!: Epoka żelaza i Ruda darniowa · Zobacz więcej »

Starożytny Egipt

Maska grobowa Tutanchamona – jeden z najbardziej rozpoznawalnych wytworów kultury staroegipskiej Starożytny Egipt (stegip. Kemet, Czarna Ziemia) – cywilizacja starożytnego Bliskiego Wschodu położona w północno-wschodniej Afryce w dolinie i delcie Nilu (z oazami Pustyni Libijskiej włącznie).

Nowy!!: Epoka żelaza i Starożytny Egipt · Zobacz więcej »

Węgiel drzewny

Stos drewna gotowy do zasypania ziemią(tj. do uformowania mielerza) i podpalenia – ok. 1900 retorty do wypalania węgla drzewnego Węgiel drzewny, węgiel roślinny, czerń węglowa, C.I. 77266 (E153) – lekka, czarna substancja wytwarzana z drewna w procesie suchej destylacji.

Nowy!!: Epoka żelaza i Węgiel drzewny · Zobacz więcej »

Wielka wędrówka ludów

Wielka wędrówka ludów – okres migracji plemion barbarzyńskich, w szczególności Hunów i Germanów, na terytoria Cesarstwa Rzymskiego i sąsiednie, u schyłku starożytności i w początkach średniowiecza (IV–VI wiek).

Nowy!!: Epoka żelaza i Wielka wędrówka ludów · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

Epoka żelazna.

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »