Pracujemy nad przywróceniem aplikacji Unionpedia w Google Play Store
TowarzyskiPrzybywający
🌟Uprościliśmy nasz projekt, aby ułatwić nawigację!
Instagram Facebook X LinkedIn

Fotosynteza

Indeks Fotosynteza

alt.

Spis treści

  1. 267 kontakty: Absorpcja (optyka), Aerob, Ajnsztajn, Akceptor, Aldehyd 3-fosfoglicerynowy, Anabaena, Anaerob, Ananas, Anhydrazy węglanowe, Aparat fotosyntetyczny, Archeony, Asparagina, Asterionella, Asymilacja (biologia), Asymilacja węgla, Asymilaty, Atmosfera, Autotrofizm, Bakterie, Bakterie purpurowe, Bakterie zielone, Bakteriochlorofile, Bakteriorodopsyna, Barwniki fotosyntetyczne, Białka, Biomasa, Biosynteza, Brunatnice, Bruzdnice, Bufor wodorowęglanowy, Centrum żelazowo-siarkowe, Chemosynteza, Chinony, Chlorella, Chlorella zwyczajna, Chlorofile, Chlorooddychanie, Chloroplast, Chloroplastowy DNA, Chroococcales, Ciepło, Cukrowiec lekarski, Cyjanelle, Cykl Calvina, Cykl Q, Cytochrom b, Cytochrom bc1, Cytochrom c, Cytochromy, Cytoplazma, ... Rozwiń indeks (217 jeszcze) »

  2. Botanika
  3. Nauki rolnicze
  4. Oddychanie komórkowe

Absorpcja (optyka)

Absorpcja – w optyce proces pochłaniania energii fali elektromagnetycznej przez substancję.

Zobaczyć Fotosynteza i Absorpcja (optyka)

Aerob

Aerob, tlenowiec, aerobiont, oksybiont (gr. aër, aëros – powietrze; βίος (bios) – życie; łac. oxygenium – tlen) – organizm wymagający do życia dostępu wolnego tlenu, który wykorzystuje w procesie oddychania jako ostateczny akceptor protonów i elektronów (teoria chemiosmotyczna Mitchella).

Zobaczyć Fotosynteza i Aerob

Ajnsztajn

Ajnsztajn (einstein, E) – jednostka liczności fotonów.

Zobaczyć Fotosynteza i Ajnsztajn

Akceptor

Akceptor – cząsteczka, pojedynczy atom lub jon, który przyjmuje elektron, proton, grupę funkcyjnąlub określony jon od innych cząsteczek w trakcie reakcji chemicznej.

Zobaczyć Fotosynteza i Akceptor

Aldehyd 3-fosfoglicerynowy

Aldehyd 3-fosfoglicerynowy (GAP, PGAL) – organiczny związek chemiczny z grupy estrów kwasu fosforowego, ufosforylowana postać aldehydu glicerynowego.

Zobaczyć Fotosynteza i Aldehyd 3-fosfoglicerynowy

Anabaena

Anabaena – rodzaj sinic nitkowatych z rodziny Nostocales.

Zobaczyć Fotosynteza i Anabaena

Anaerob

Anaerob (gr. an – przedrostek oznaczający przeczenie; aer – powietrze; bio – żyję), beztlenowiec, anaerobiont, anoksybiont – organizm rozwijający się w warunkach beztlenowych.

Zobaczyć Fotosynteza i Anaerob

Ananas

uprawa ananasów jadalnych Ananas (Ananas Mill.) – rodzaj roślin zielnych z rodziny bromeliowatych (Bromeliaceae).

Zobaczyć Fotosynteza i Ananas

Anhydrazy węglanowe

centrum aktywnego. grupę OH (biało-czerwona). Anhydrazy węglanowe (dehydratazy węglanowe, karboanhydrazy; CA, z ang. carbonic anhydrases; EC 4.2.1.1) – enzymy zaliczane do grupy liaz, katalizujące odwracalnąreakcję powstawania jonu wodorowęglanowego z wody i dwutlenku węgla.

Zobaczyć Fotosynteza i Anhydrazy węglanowe

Aparat fotosyntetyczny

Aparat fotosyntetyczny (ang. photosynthetic apparatus) – zestaw wszystkich elementów uczestniczących w przeprowadzaniu fotosyntezy.

Zobaczyć Fotosynteza i Aparat fotosyntetyczny

Archeony

Archeony żyjące w pobliżu gejzerów Archeony, archeany (Archaea), archeowce, dawniej archebakterie lub archeobakterie (Archaebacteria) – drobne jednokomórkowce, pierwotnie bezjądrowe, zwykle ekstremofilne, tradycyjnie zaliczane z eubakteriami do prokariontów.

Zobaczyć Fotosynteza i Archeony

Asparagina

Asparagina, Asn, NSkróty „Asx” i „B” oznaczają„kwas asparaginowy lub asparagina”.

Zobaczyć Fotosynteza i Asparagina

Asterionella

Asterionella (Asterionella Hassall) – rodzaj okrzemek z rodziny fragilariowatych.

Zobaczyć Fotosynteza i Asterionella

Asymilacja (biologia)

Asymilacja, przyswajanie (z łac. assimilatio.

Zobaczyć Fotosynteza i Asymilacja (biologia)

Asymilacja węgla

Asymilacja węgla – asymilacja nieorganicznych postaci węgla przeprowadzana przez autotrofy.

Zobaczyć Fotosynteza i Asymilacja węgla

Asymilaty

Asymilaty – produkty fotosyntezy występujące u roślin i innych fotoautotrofów.

Zobaczyć Fotosynteza i Asymilaty

Atmosfera

Górne warstwy atmosfery Ziemi; w tle widoczny zdeformowany przez ugięcie światła obraz Księżyca Atmosfera – gazowa powłoka otaczająca ciało niebieskie o masie wystarczającej do utrzymywania warstwy gazów w wyniku działania grawitacji.

Zobaczyć Fotosynteza i Atmosfera

Autotrofizm

Toczek (przykład autotrofa) Autotrofizm, samożywność (gr. autós ‘sam’, trophikós ‘odżywczy’) – jeden z dwóch podstawowych (obok heterotrofizmu) sposobów odżywiania się organizmów.

Zobaczyć Fotosynteza i Autotrofizm

Bakterie

metodąGrama agarowej Bakterie (łac. bacteria, od gr. βακτήριον baktērion „pałeczka, laseczka”) – grupa mikroorganizmów, stanowiących osobnądomenę.

Zobaczyć Fotosynteza i Bakterie

Bakterie purpurowe

Bakterie purpurowe – grupa fototroficznych bakterii anoksygenowych zaliczana najczęściej do proteobakterii.

Zobaczyć Fotosynteza i Bakterie purpurowe

Bakterie zielone

Bakterie zielone – grupa fototroficznych bakterii anoksygenowych.

Zobaczyć Fotosynteza i Bakterie zielone

Bakteriochlorofile

Bakteriochlorofile – grupa organicznych związków chemicznych, barwników fotosyntetycznych, uczestniczących w zamianie energii świetlnej na energię chemicznąu bakterii.

Zobaczyć Fotosynteza i Bakteriochlorofile

Bakteriorodopsyna

Model cząsteczki bakteriorodopsyny z ''Halobacterium salinarum'' z oznaczonymi aminokwasami biorącymi udział w przenoszeniu protonu oraz retinalem Zmiany konformacyjne pod wpływem światła Fotoizomeryzacja cząsteczki retinalu Bakteriorodopsyna – białko o masie 26 kDa występujące u halobakterii należących do domeny archeowców.

Zobaczyć Fotosynteza i Bakteriorodopsyna

Barwniki fotosyntetyczne

chlorofilu A Barwniki fotosyntetyczne, barwniki asymilacyjne – grupa organicznych związków chemicznych, najczęściej pochodzenia lipidowego.

Zobaczyć Fotosynteza i Barwniki fotosyntetyczne

Białka

zwinięciu białka (kolor czerwony – reszty kwasowe, niebieski – reszty zasadowe, zielony – reszty polarne, biały – reszty niepolarne) mioglobiny Białka, proteiny – wielkocząsteczkowe biopolimery o masie cząsteczkowej od ok.

Zobaczyć Fotosynteza i Białka

Biomasa

trzciny cukrowej Proso rózgowe, jedna z roślin wykorzystywanych w USA jako paliwo Biomasa – oznacza ulegającąbiodegradacji frakcję produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej (w tym substancje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego), leśnej i powiązanych gałęzi przemysłu, w tym rybołówstwa i akwakultury, a także biogazy i ulegającąbiodegradacji frakcję odpadów przemysłowych i komunalnych.

Zobaczyć Fotosynteza i Biomasa

Biosynteza

Biosynteza, synteza biologiczna – proces biologiczny składający się na anabolizm.

Zobaczyć Fotosynteza i Biosynteza

Brunatnice

Brunatnice (Phaeophyta) – gromada protistów roślinopodobnych, zaliczanych do glonów.

Zobaczyć Fotosynteza i Brunatnice

Bruzdnice

Bruzdnice (Dinoflagellata) – takson glonów zaliczanych niegdyś do gromady tobołków, jedna z grup Protista.

Zobaczyć Fotosynteza i Bruzdnice

Bufor wodorowęglanowy

Bufor wodorowęglanowy – roztwór buforowy, w którym kwasem (protonodawcą) jest kwas węglowy (H2CO3), a zasadą(protonobiorcą) anion wodorowęglanowy.

Zobaczyć Fotosynteza i Bufor wodorowęglanowy

Centrum żelazowo-siarkowe

200px Centra żelazowo-siarkowe, centra żelazo-siarkowe – to grupy prostetyczne wielu enzymów.

Zobaczyć Fotosynteza i Centrum żelazowo-siarkowe

Chemosynteza

Chemosynteza – starszy ewolucyjnie od fotosyntezy i mniej od niej skomplikowany sposób autotrofizmu.

Zobaczyć Fotosynteza i Chemosynteza

Chinony

Chinony – grupa organicznych związków chemicznych będących cyklicznymi, nienasyconymi diketonami.

Zobaczyć Fotosynteza i Chinony

Chlorella

Chlorella (Chlorella) – glon z gromady zielenic.

Zobaczyć Fotosynteza i Chlorella

Chlorella zwyczajna

Chlorella zwyczajna (Chlorella vulgaris) – gatunek kosmopolityczny z grupy jednokomórkowych zielenic.

Zobaczyć Fotosynteza i Chlorella zwyczajna

Chlorofile

Maksima absorpcyjne chlorofili na tle widma światła białego Chlorofile – grupa organicznych związków chemicznych obecnych między innymi w roślinach, algach i bakteriach fotosyntetyzujących (np. w sinicach).

Zobaczyć Fotosynteza i Chlorofile

Chlorooddychanie

reduktaza ferredoksyna – NADP, TH? – prawdopodobna transhydrogenaza. Chlorooddychanie, chlororespiracja – zjawisko podobne do łańcucha oddechowego, jednakże zachodzące w chloroplastach.

Zobaczyć Fotosynteza i Chlorooddychanie

Chloroplast

zawilca Chloroplast (ze starogreckiego: χλωρός (chlōrós) + πλαστός (plastós) – ciałko zieleni) – otoczone podwójnąbłonąbiałkowo-lipidowąorganellum komórkowe występujące u roślin i glonów eukariotycznych.

Zobaczyć Fotosynteza i Chloroplast

Chloroplastowy DNA

Chloroplastowy DNA, plastydowy DNA (chlDNA) – materiał genetyczny w postaci kolistego DNA znajdujący się w chloroplastach.

Zobaczyć Fotosynteza i Chloroplastowy DNA

Chroococcales

Chroococcales – rząd jednokomórkowych cyjanobakterii (sinic).

Zobaczyć Fotosynteza i Chroococcales

Ciepło

Ciepło w fizyce – jeden z dwóch, obok pracy, sposobów przekazywania energii wewnętrznej układowi termodynamicznemuHalliday, Resnick i Walker, s. 197–198.

Zobaczyć Fotosynteza i Ciepło

Cukrowiec lekarski

Cukrowiec lekarski, trzcina cukrowa (Saccharum officinarum L.) – gatunek byliny należący do rodziny wiechlinowatych (Poaceae), rodzaju cukrowiec.

Zobaczyć Fotosynteza i Cukrowiec lekarski

Cyjanelle

Glaukofit zawierający cyjanelle funkcjonujące jak chloroplastyCyjanella – jednokomórkowa sinica żyjąca wewnątrz ciała innego organizmu jako endosymbiont.

Zobaczyć Fotosynteza i Cyjanelle

Cykl Calvina

Przebieg cyklu Calvina. Czerwone liczby oznaczająliczbę cząsteczek biorących udział w reakcji. Cykl Calvina-Bensona-Basshama (CBB), Cykl Calvina-Bensona, cykl Calvina, redukcyjny cykl węgla, cykl C-3 cykl PCR (PCR – ang. Photosynthetic Carbon Reduction), redukcyjny szlak pentozofosforanowy – cykl biochemiczny który zachodzi w stromie chloroplastów oraz cytoplazmie niektórych bakterii, jest to drugi etap fotosyntezy określany jako faza bezpośrednio niezależna od światła lub faza ciemna fotosyntezy.

Zobaczyć Fotosynteza i Cykl Calvina

Cykl Q

łańcucha transportu elektronów kompleksu III Cykl Q – seria reakcji biochemicznych, których przebieg jako pierwszy opisał Peter D. Mitchell w 1977 roku.

Zobaczyć Fotosynteza i Cykl Q

Cytochrom b

Mitochondrialny cytochrom bc1 Cytochrom b/b6 – główna podjednostka transbłonowych kompleksów cytochromów bc1 i b6f.

Zobaczyć Fotosynteza i Cytochrom b

Cytochrom bc1

Schemat kompleksu III Oksydoreduktaza Q – cytochrom c, inaczej cytochrom bc1, kompleks III, kompleks oksydoreduktazy ubichinon-cytochrom c – białko błonowe łańcucha oddechowego, zlokalizowane w wewnętrznej błonie mitochondrialnej, o masie 250 kDa i zbudowane z 10 podjednostek.

Zobaczyć Fotosynteza i Cytochrom bc1

Cytochrom c

Struktura cytochromu c Cytochrom c – hemoproteina pełniąca funkcję transportera elektronów w łańcuchu oddechowym pomiędzy kompleksem cytochromów ''bc1'' a oksydazącytochromowąw mitochondriach.

Zobaczyć Fotosynteza i Cytochrom c

Cytochromy

Cytochromy – grupa białek uczestniczących w transporcie elektronów w procesie fosforylacji oksydacyjnej.

Zobaczyć Fotosynteza i Cytochromy

Cytoplazma

białek i większych struktur. Cytoplazma – część protoplazmy komórki eukariotycznej pozostająca poza jądrem komórkowym, a w przypadku, z definicji nie posiadających jądra, komórek prokariotycznych – cała protoplazma.

Zobaczyć Fotosynteza i Cytoplazma

Częstotliwość

Trzy punkty, emitujące błyski z różnączęstotliwościąf w hercach Hz, która oznacza liczbę błysków w czasie jednej sekundy. T jest okresem, czyli czasem trwania jednej sekwencji. T oraz f sąwzajemnie odwrotne. Zmiana przebiegu czasowego drgań odpowiadająca wzrostowi częstotliwości Częstotliwość, częstość – wielkość fizyczna określająca liczbę cykli zjawiska okresowego występujących w jednostce czasu.

Zobaczyć Fotosynteza i Częstotliwość

Dżul

Dżul (J) (ang. Joule) – jednostka pracy i energii – w tym ciepła – w układzie SI.

Zobaczyć Fotosynteza i Dżul

Długość fali

fali sinusoidalnej (wykres dla danej chwili; oś pozioma to odległość) Długość fali – najmniejsza odległość między dwoma punktami o tej samej fazie drgań (czyli między dwoma powtarzającymi się fragmentami fali).

Zobaczyć Fotosynteza i Długość fali

Dekarboksylacja

Dekarboksylacja, dekarboksylowanie – reakcja chemiczna, w której dochodzi do usunięcia grupy karboksylowej z kwasów karboksylowych lub ich soli i estrów.

Zobaczyć Fotosynteza i Dekarboksylacja

Denaturacja białka

Denaturacja białka – zmiany w II, III- i IV-rzędowej strukturze białka natywnego (w przeciwieństwie do wysalania, podczas którego białka wytrącająsię bez utraty struktury), które prowadządo utraty aktywności biologicznej lub innej indywidualnej cechy charakterystycznej przy zachowaniu sekwencji aminokwasów.

Zobaczyć Fotosynteza i Denaturacja białka

Dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy

Dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy (NADH – forma zredukowana, NAD+ – forma utleniona) – organiczny związek chemiczny, nukleotyd pełniący istotnąrolę w procesach oddychania komórkowego.

Zobaczyć Fotosynteza i Dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy

Domena (biologia)

gatunek Domena (dominium) – kategoria systematyczna wyższa od królestwa, stosowana w klasyfikacji biologicznej, zaproponowana w 1974 przez Royalla T. Moore’a, a wprowadzona w 1990 przez Carla Woese’a, Ottona Kandlera i Marka Wheelisa jako kategoria najwyższego poziomu (o najwyższej randze taksonomicznej).

Zobaczyć Fotosynteza i Domena (biologia)

Donor

Donor – pojęcie chemiczne oznaczające cząsteczkę, pojedynczy atom lub jon, który dostarcza elektron, proton, grupę funkcyjnąlub określony jon innym cząsteczkom w trakcie reakcji chemicznej.

Zobaczyć Fotosynteza i Donor

Drewno (technika)

Drewno – surowiec drzewny otrzymywany ze ściętych drzew i formowany przez obróbkę w różnego rodzaju sortymenty.

Zobaczyć Fotosynteza i Drewno (technika)

Dwutlenek węgla

Dwutlenek węgla, ditlenek węgla,, – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków, w którym węgiel występuje na IV stopniu utlenienia.

Zobaczyć Fotosynteza i Dwutlenek węgla

Dyfuzja

Schematyczna reprezentacja procesu mieszania dwóch substancji na drodze dyfuzji (droga „cząsteczki śledzonej”) Dyfuzja ukierunkowana w skali makro jako efekt chaotycznego ruchu pojedynczych cząsteczek Model dyfuzji w sieci krystalicznej Dyfuzja („rozprzestrzenianie”) – proces samorzutnego rozprzestrzeniania i przenikania się cząsteczek lub energii w każdym ośrodku (o temperaturze T > 0 K) (np.

Zobaczyć Fotosynteza i Dyfuzja

Ekosystem

Ekosystem leśny Agroekosystem Ekosystem (gr. oikos – dom, mieszkanie, gospodarstwo; gr. systēmatikós – zestawiony od sýstēma – zestawienie, połączenie od synistánai – zestawiać) – dynamiczny układ ekologiczny, na który składa się zespół organizmów (biocenoza) połączonych relacjami troficznymi (tworzących sieć troficzną) wraz ze środowiskiem przezeń zajmowanym, czyli biotopem, w którym zachodzi przepływ energii i obieg materii.

Zobaczyć Fotosynteza i Ekosystem

Elektron

Elektron, negaton, e−, β− – trwała cząstka elementarna (lepton), jeden z elementów atomu.

Zobaczyć Fotosynteza i Elektron

Elysia chlorotica

Elysia chlorotica – gatunek morskiego ślimaka tyłoskrzelnego z rodziny Elysiidae.

Zobaczyć Fotosynteza i Elysia chlorotica

Endocytoza

Schemat endocytozy z podziałem na jej rodzaje Endocytoza (gr. éndon ‘wewnątrz’, kýtos ‘komórka’) – proces pochłaniania przez komórkę ze środowiska zewnętrznego różnych związków chemicznych, a także wirusów, bakterii oraz innych komórek (lub ich fragmentów), zachodzący poprzez wpuklenie błony komórkowej i utworzenie endosomu (wakuoli endocytarnej).

Zobaczyć Fotosynteza i Endocytoza

Endofit

Endofity – drobne mikroorganizmy pasożytnicze, symbiontyczne lub komensaliczne, żyjące wewnątrz organizmów roślin.

Zobaczyć Fotosynteza i Endofit

Endosymbiont

Endosymbioza – specyficzny rodzaj symbiozy, w którym komórki jednego organizmu żyjąwewnątrz komórek lub tkanek drugiego.

Zobaczyć Fotosynteza i Endosymbiont

Energia (fizyka)

Uderzenie pioruna jest przykładem przemian energii kuli plazmowej Energia (gr. ενεργεια energeia od ἔργον ergon „praca”) – skalarna wielkość fizyczna charakteryzująca stan układu fizycznego (materii)Leksykon naukowo-techniczny WNT 1984 s.

Zobaczyć Fotosynteza i Energia (fizyka)

Energia wiązania chemicznego

Energia wiązania chemicznego – najmniejsza energia potrzebna do rozerwania wiązania chemicznego.

Zobaczyć Fotosynteza i Energia wiązania chemicznego

Entalpia swobodna

pojemnościądla entropii'' (ilość entropii, o którąentropia ciała może być zwiększona bez zmiany energii wewnętrznej ciała lub zwiększenia jego objętości). Entalpia swobodna, funkcja Gibbsa, energia swobodna Gibbsa; symbol g lub G – potencjał termodynamiczny zdefiniowany następująco: co jest równoważne: gdzie: Z innymi potencjałami termodynamicznymi entalpia swobodna związana jest przez relacje: stąd: gdzie: Entalpia swobodna w przemianach izotermiczno-izobarycznych (\mathrmp.

Zobaczyć Fotosynteza i Entalpia swobodna

Eugleniny

Eugleniny, klejnotki (Euglenophyta, Euglenida) – takson glonów ze względów morfologicznych włączanych do nieformalnej grupy wiciowców.

Zobaczyć Fotosynteza i Eugleniny

Eukarionty

Eukarionty, eukariota, eukarioty, organizmy eukariotyczne (Eukaryota, Eukarya), określane też jako jądrowce, jądrowe, organizmy jądrowe, karioty, kariota (Karyobionta) – organizmy zbudowane z komórek posiadających jądro komórkowe z chromosomami, co jest jednym z elementów odróżniających je od prokariontów.

Zobaczyć Fotosynteza i Eukarionty

Ewolucja

Ewolucja – stopniowy proces zmian zachodzących w czasie.

Zobaczyć Fotosynteza i Ewolucja

Farmaceutyka

Farmaceutyka – dział gospodarki zajmujący się lekami począwszy od ich projektowania poprzez produkcję aż do dystrybucji.

Zobaczyć Fotosynteza i Farmaceutyka

Ferredoksyna

Centrum 2Fe-2S Ferredoksyna, Fd – białko stromy chloroplastów o masie 12 kDa, zawierające grupę prostetyczną2Fe-2S.

Zobaczyć Fotosynteza i Ferredoksyna

Fikobiliny

Przykładowe fikobiliny'''1.''' fikocyjanobilina (chromofor niebieski)'''2.''' fikoerytrobilina (chromofor czerwony)Różnice w strukturze (inne położenie jednego z wiązań podwójnych) zaznaczono kolorem zielonym Fikobiliny ((fikos) – glon oraz – żółć) – chromofory występujące u sinic oraz w chloroplastach glaukocystofitów, krasnorostów i kryptomonad.

Zobaczyć Fotosynteza i Fikobiliny

Fikobilisomy

Struktura fikobilisomu Fikobilisomy – struktury białkowe uczestniczące w procesie fotosyntezy, pełniące funkcje anten absorbujących światło w zakresie 470-650 nm.

Zobaczyć Fotosynteza i Fikobilisomy

Fikocyjanina

Wzór strukturalny fikocyjanobiliny Fikocyjanina – niebieski barwnik, występujący u krasnorostów, kryptofitów i sinic.

Zobaczyć Fotosynteza i Fikocyjanina

Fikoerytryna

Fikoerytrynonobilina Fikoerytryna (gr. phýkos – trawa morska, wodorost, erythrós – czerwony) – czerwony barwnik, występujący u krasnorostów, kryptofitów i sinic.

Zobaczyć Fotosynteza i Fikoerytryna

Filogeneza

Filogeneza (gr. – gatunek, ród i – pochodzenie) – droga rozwoju rodowego, pochodzenie i zmiany ewolucyjne grupy organizmów, zwykle gatunków.

Zobaczyć Fotosynteza i Filogeneza

Fitoplankton

Fitoplankton – mikroskopijne organizmy roślinne (w tym glony niezaliczane do królestwa roślin w niektórych systemach taksonomicznych) oraz sinice (należące do prokariontów), żyjące w wodzie, nie posiadające zdolności ruchu lub tylko w znacznie ograniczonym zakresie.

Zobaczyć Fotosynteza i Fitoplankton

Fluorescencja

światłem ultrafioletowym Fluorescencja – zjawisko emitowania światła przez substancję uprzednio wzbudzonąpoprzez pochłonięcie światła lub innego promieniowania elektromagnetycznego; rodzaj luminescencji.

Zobaczyć Fotosynteza i Fluorescencja

Fosfodihydroksyaceton

Fosfodihydroksyaceton, fosforan dihydroksyacetonu, DHAP – organiczny związek chemiczny biorący udział w wielu reakcjach, począwszy od cyklu Calvina w roślinach aż do procesu biosyntezy lipidów i eterów w Leishmania mexicana.

Zobaczyć Fotosynteza i Fosfodihydroksyaceton

Fosforany

Grupa fosforanowa Fosforany (nazwa systematyczna: tetraoksydofosforany(3−); w systemie Stocka: ortofosforany(V)) – związki chemiczne, pochodne kwasu fosforowego.

Zobaczyć Fotosynteza i Fosforany

Fotoinhibicja

Fotoinhibicja – zjawisko hamowania fotosyntezy przy dużych natężeniach światła.

Zobaczyć Fotosynteza i Fotoinhibicja

Fotoliza wody

Schemat fazy jasnej fotosyntezy. (kliknij w obrazek aby powiększyć) Fotoliza wody – rozpad wody pod wpływem światła (fotodysocjacja) na elektrony, jony wodorowe (protony) i cząsteczki tlenu.

Zobaczyć Fotosynteza i Fotoliza wody

Fotooddychanie

Schemat obrazujący przemiany związków podczas fotooddychania. RuBisCO – karboksylaza/oksygenaza rybulozo-1,5-bisfosforanu, Phos – fosfataza, OG – oksydaza glikolanowa, AT-aminotransferaza, GDC+SHMT-dekarboksylaza glicyny i hydroksymetylotransferaza seryny, PyrR-reduktaza pirogronianowa, GK-kinaza glicerynianowa, GOGAT – syntaza glutaminianowa (NADPH), GS-syntaza glutaminowa RuBP przyłączany jest tlen w wyniku czego powstaje kwas 3-fosfoglicerynowy (3PGA) i 2-fosfoglikan Fotooddychanie, fotorespiracja – proces biochemiczny zachodzący na świetle w komórkach roślinnych, objawiający się pobieraniem tlenu i wydzielaniem dwutlenku węgla na drodze innej niż oddychanie komórkowe.

Zobaczyć Fotosynteza i Fotooddychanie

Fotosynteza CAM

Rośliny przeprowadzające fotosyntezę CAM sąwyjątkowo odporne na suszę. Jednąz nich jest ananas Fotosynteza CAM – szczególny typ fotosyntezy zachodzącej u organizmów określanych jako rośliny CAM.

Zobaczyć Fotosynteza i Fotosynteza CAM

Fototrofia

Fototrofia – strategia metaboliczna polegająca na wykorzystywaniu promieniowania słonecznego jako źródła energii potrzebnej do produkcji nośników energii użytecznej biologicznie (najczęściej ATP).

Zobaczyć Fotosynteza i Fototrofia

Fotoukład

Fragment błony tylakoidu Schemat fotoukładu I i II Fotoukład, Fotosystem – kompleks barwnikowo-lipidowo-białkowy absorbujący światło.

Zobaczyć Fotosynteza i Fotoukład

Fukoksantyna

Fukoksantyna (łac. fucus – morszczyn, gr. ksanthós – żółty) – organiczny związek chemiczny z grupy ksantofili, naturalny ciemnoczerwony lub brązowy barwnik, występujący w komórkach okrzemek, brunatnic oraz złotowiciowców.

Zobaczyć Fotosynteza i Fukoksantyna

Gaz

Gaz – stan skupienia materii, w którym ciało fizyczne łatwo zmienia kształt i zajmuje całądostępnąmu przestrzeń.

Zobaczyć Fotosynteza i Gaz

Gaz ziemny

Zbiornik na gaz ziemny Gaz ziemny, zwany również błękitnym paliwem albo po prostu gazem – rodzaj paliwa kopalnego pochodzenia organicznego, gaz zbierający się w skorupie ziemskiej w pokładach wypełniających przestrzenie, niekiedy pod wysokim ciśnieniem.

Zobaczyć Fotosynteza i Gaz ziemny

Gen

Gen (gr. γένος – ród, pochodzenie) – pojęcie teoretyczne stosowane w wielu działach biologii oraz innych dziedzinach wiedzy.

Zobaczyć Fotosynteza i Gen

Genom

Genom (nazwa z połączenia słów gen i chromosom) – kompletna informacja genetyczna żywego organizmu lub wirusa.

Zobaczyć Fotosynteza i Genom

Glony

Krasnorost – ''Laurencia'' Glony w stawie ogrodowym Glony, algi (łac. Algae, gr. Phykos) – grupa morfologiczno-ekologiczna, składająca się tradycyjnie z kilku niespokrewnionych linii ewolucyjnych organizmów plechowych, tj.

Zobaczyć Fotosynteza i Glony

Glukoza

Glukoza, D-glukoza – organiczny związek chemiczny, monosacharyd (cukier prosty) z grupy aldoheksoz.

Zobaczyć Fotosynteza i Glukoza

Gospodarz (biologia)

Gospodarz – organizm, którego ciało jest środowiskiem życia innego organizmu (ewentualnie pochodzących z obcego organizmu elementów – patrz: przeszczepianie narządów – wówczas gospodarz nazywany jest „biorcą”).

Zobaczyć Fotosynteza i Gospodarz (biologia)

Gradient elektrochemiczny

Gradient elektrochemiczny, siła protonomotoryczna, gradient protonowy, ΔμH+ – różnica stężeń wolnych protonów (ΔpH) i ich ładunków (ΔΨ) w poprzek błony biologicznej.

Zobaczyć Fotosynteza i Gradient elektrochemiczny

Gruboszowate

''Echeveria elegans'' Grubosz drzewiasty Gruboszowate (Crassulaceae) – rodzina roślin należąca do rzędu skalnicowców.

Zobaczyć Fotosynteza i Gruboszowate

Halobakterie

Halobakterie (Halobacteria) – klasa archeonów w typie Euryarchaeota.

Zobaczyć Fotosynteza i Halobakterie

Heksozy

Heksozy – grupa organicznych związków chemicznych.

Zobaczyć Fotosynteza i Heksozy

Heliobakterie

Heliobakterie – grupa bakterii, u których nie występująchromatofory ani chlorosomy, a charakterystyczny dla tej grupy bakterii jest bakteriochlorofil g. Tworzy on kompleksy z białkami i związany jest bezpośrednio z błonącytoplazmatyczną.

Zobaczyć Fotosynteza i Heliobakterie

Hem (biochemia)

Hem B Delokalizacja wiązań w cząsteczce hemu B model czaszowy) model pręcikowo-kulkowy) Hem, żelazoporfiryna – grupa prostetyczna wielu enzymów, występująca między innymi w hemoglobinie, mioglobinie oraz cytochromach.

Zobaczyć Fotosynteza i Hem (biochemia)

Hemoglobina

Wizualizacja cząsteczki hemoglobiny. Cztery zasocjowane podjednostki, z których każda zawiera cząsteczkę hemu (zaznaczonąna zielono). Nie pokazano grup bocznych aminokwasów, a tylko konformację łańcuchów peptydowych – tzw. model wstęgowy Miejsce i odsetek syntezy łańcuchów hemoglobiny w życiu pre- i postnatalnym Krzywa wysycenia hemoglobiny w zależności od ciśnienia cząstkowego tlenu.

Zobaczyć Fotosynteza i Hemoglobina

Heterocyty

Heterocyty, heterocysty (synonim przestarzały) – przekształcone komórki (pojedyncze, rzadziej tworzące szereg kilku komórek) występujące u sinic z rzędów Nostocales i Stignematales (głównie u form nitkowatych).

Zobaczyć Fotosynteza i Heterocyty

Heterotrofizm

Heterotrofizm, cudzożywność (gr. héteros – inny. różny + gr. trophikós – odżywczy) – jeden z dwóch podstawowych (obok autotrofizmu) sposobów odżywiania się organizmów.

Zobaczyć Fotosynteza i Heterotrofizm

Hydrochinon

Hydrochinon – organiczny związek chemiczny z grupy fenoli, zawierający dwie grupy hydroksylowe przyłączone do pierścienia benzenu.

Zobaczyć Fotosynteza i Hydrochinon

In vitro

In vitro (łac. ‘w szkle’) – termin stosowany przy opisywaniu badań biologicznych, oznacza procesy biologiczne przeprowadzane w warunkach laboratoryjnych, poza organizmem.

Zobaczyć Fotosynteza i In vitro

In vivo

In vivo (z łac. „na żywym”) – termin stosowany zazwyczaj przy opisywaniu badań biologicznych, odnosi się do czegoś, co ma miejsce wewnątrz żywego organizmu – w ustroju żywym.

Zobaczyć Fotosynteza i In vivo

Izotopy

neonu 20Ne i 22Ne. Izotopy – odmienne postacie atomów pierwiastka chemicznego, różniące się liczbąneutronów w jądrze (z definicji atomy tego samego pierwiastka majątę samąliczbę protonów w jądrze).

Zobaczyć Fotosynteza i Izotopy

Jądro komórkowe

DNA jest skupione i gotowe do podziału. Jądra komórkowe leukocytów człowieka, wybarwione za pomocąbarwnika DAPI. cytozol12. lizosom13. centriola Jądro komórkowe, nukleus – otoczone podwójnąbłonąorganellum obecne we wszystkich komórkach eukariotycznych, z wyjątkiem tych, które wtórnie je utraciły w trakcie różnicowania, np.

Zobaczyć Fotosynteza i Jądro komórkowe

Język angielski

Wielkiej Brytanii symbolizujące język angielski ikona symbolizująca język angielski według standardu ISO 639-1 Język angielski, angielszczyzna (ang.) – język z grupy zachodniej rodziny języków germańskich, powszechnie używany w Wielkiej Brytanii, jej terytoriach zależnych oraz w wielu byłych koloniach i dominiach, m.in.

Zobaczyć Fotosynteza i Język angielski

Jednostka masy atomowej

Jednostka masy atomowej, dalton, zwyczajowo atomowa jednostka masy, potocznie unit; symbol u (od ang. unit, jednostka) lub Da – stała fizyczna będąca jednostkąmasy, ze względów praktycznych zdefiniowana jako 1/12 masy atomu węgla 12C, a w przybliżeniu równa masie atomu wodoru (jego najlżejszego izotopu).

Zobaczyć Fotosynteza i Jednostka masy atomowej

Jezioro dystroficzne

rezerwacie przyrody Bielawa Jezioro dystroficzne, jezioro oligo-humotroficzne – w typologii jezior, jezioro, w którym produkcja oparta jest w większości na materii allochtonicznej, a więc niska jest produkcja pierwotna.

Zobaczyć Fotosynteza i Jezioro dystroficzne

Jezioro lobeliowe

Bytowa Wielkie Gacno Jezioro lobeliowe – jezioro o małej twardości wody, a często także stosunkowo niskiej trofii, przeważnie o kwaśnym odczynie.

Zobaczyć Fotosynteza i Jezioro lobeliowe

Jon

potencjałem elektrycznym: im intensywniejszy kolor, tym większy potencjał ujemny Jon (ze ion „idące, biegnące ”) – atom lub grupa atomów połączonych wiązaniami chemicznymi, która ma niedomiar lub nadmiar elektronów w stosunku do protonów.

Zobaczyć Fotosynteza i Jon

Jon wodorowy

Jon wodorowy – kation utworzony z atomu wodoru, poprzez oderwanie jego jednego elektronu.

Zobaczyć Fotosynteza i Jon wodorowy

Karotenoidy

barwę m.in. pomidorów Karotenoidy – grupa organicznych związków chemicznych, pochodnych węglowodorów nienasyconych o szczególnej budowie, żółte, czerwone, pomarańczowe i różowe barwniki roślinne, występujące w chloroplastach i chromatoforach.

Zobaczyć Fotosynteza i Karotenoidy

Karoteny

Ważnym źródłem β-karotenu jest marchew Karoteny (E160a) – grupa organicznych związków chemicznych, rozbudowanych przestrzennie węglowodorów nienasyconych zawierających 40 atomów węgla o wzorze sumarycznym: C40H56.

Zobaczyć Fotosynteza i Karoteny

Katastrofa ekologiczna

Katastrofa ekologiczna na Odrze w 2022 roku) Katastrofa ekologiczna (również klęska ekologiczna) – zjawisko polegające na nieodwracalnym w naturalny sposób uszkodzeniu lub zniszczeniu środowiska przyrodniczego.

Zobaczyć Fotosynteza i Katastrofa ekologiczna

Katastrofa tlenowa

Katastrofa tlenowa – wielkie przemiany środowiska Ziemi w okresie paleoproterozoiku 2,4–2,0 miliarda lat temu.

Zobaczyć Fotosynteza i Katastrofa tlenowa

Kilodżul na mol

kilodżul na mol (kJ/mol) – jednostka energii na jednostkę liczności materii, często używana w termodynamice, zwłaszcza do opisu energetyki przemian fazowych lub reakcji chemicznych.

Zobaczyć Fotosynteza i Kilodżul na mol

Koenzym A

Koenzym A (CoA, CoA∼SH) – organiczny związek chemiczny zbudowany z reszt 3′-fosforyloadenozynodifosforanu, pantotenianu i cysteaminy.

Zobaczyć Fotosynteza i Koenzym A

Kolonia (biologia)

Rurkopławy – parzydełkowce, u których poszczególne polipy tworząwspólny organizm kolonijny toczkowców Kolonia – forma współżycia organizmów (ekologia), np.

Zobaczyć Fotosynteza i Kolonia (biologia)

Komórka

DNA (zielony), obraz mikroskopowy Komórka (łac. cellula) – najmniejsza strukturalna i funkcjonalna jednostka organizmów żywych zdolna do przeprowadzania wszystkich podstawowych procesów życiowych (takich jak przemiana materii, wzrost i rozmnażanie).

Zobaczyć Fotosynteza i Komórka

Komórka eukariotyczna

Komórki zarodkowe myszy Komórka eukariotyczna – komórka mająca przynajmniej na pewnym etapie rozwoju jądro komórkowe ograniczone otoczkąjądrową, zawierające DNA z histonami upakowane w chromosomy (eucyty majązazwyczaj tylko jedno jądro, choć np. komórki mięśniowe czy megakariocyty mająwiele jąder, orzęski majądwa różne jądra: mikro- i makronukleus, zaś czerwone krwinki ssaków i człony rurek sitowych roślin tracąw trakcie rozwoju jądra).

Zobaczyć Fotosynteza i Komórka eukariotyczna

Komórki pochew okołowiązkowych

Komórki pochew okołowiązkowych, mezofil wieńcowy – grupa komórek otaczających wiązki przewodzące w liściach.

Zobaczyć Fotosynteza i Komórki pochew okołowiązkowych

Komin hydrotermalny

Komin hydrotermalny typu ''black smoker'' Komin hydrotermalny – szczelina w powierzchni planety, przez którąwydostaje się ciepła woda (geotermalna).

Zobaczyć Fotosynteza i Komin hydrotermalny

Kompleks cytochromów b6f

Budowa kompleksu cytochromów b6f. Dwuwarstwa lipidowa została oznaczona niebieskąi czerwonąlinią. Kompleks cytochromów b6f, plastochinol – plastocyjanina reduktaza – białko obecne w błonach tylakoidów chloroplastów eukariontów i błonach tylakoidów sinic.

Zobaczyć Fotosynteza i Kompleks cytochromów b6f

Kompleks rozkładający wodę

Model budowy PSII, żółte kuleczki to atomy manganu Kompleks rozkładający wodę (kompleks wydzielający tlen, OEC, z ang. oxygen evolving complex) – kompleks enzymatyczny przeprowadzający rozszczepienie cząsteczki wody podczas zachodzenia fazy jasnej fotosyntezy.

Zobaczyć Fotosynteza i Kompleks rozkładający wodę

Kompleksy zbierające światło

Budowa LHC II Kompleksy zbierające energię świetlną, anteny energetyczne, układy antenowe LHC (LHC ang. – light harvesting complex) – sąkompleksami białek i barwników fotosyntetycznych znajdującymi się w błonach komórek organizmów fotosyntetyzujących.

Zobaczyć Fotosynteza i Kompleksy zbierające światło

Konkurencja (ekologia)

rodzaju ''Setophaga'' (''Dendroica'', ''Setophaga'') – ''Dendroica tigrinai'' i ''Dendroica castanea''. Przykład podziału siedliska w wyniku konkurencji; cyfry – numery stref wysokości (po 3 m) Konkurencja (‘współzawodnictwo’) – jedna z antagonistycznych interakcji międzypopulacyjnych, w której dwie populacje tego samego lub różnych gatunków, zazwyczaj o podobnych wymaganiach środowiskowych, rywalizująo ten sam czynnik środowiskowy (np.

Zobaczyć Fotosynteza i Konkurencja (ekologia)

Konsument (biologia)

Konsument w biologii – organizm heterotroficzny, głównie zwierzę roślinożerne lub drapieżne żywiące się roślinożercami (lub innymi, np. owadożernymi), także człowiek.

Zobaczyć Fotosynteza i Konsument (biologia)

Krasnorosty

Krasnorosty (Rhodophyta) – typ (gromada) wyspecjalizowanych glonów należących do królestwa roślin, liczący ok.

Zobaczyć Fotosynteza i Krasnorosty

Kriofile

Skoczogonki ''Desoria nivalis'' Kriofile, psychrofile, chionofile – ekstremofilne organizmy żyjące w niskich temperaturach (poniżej 15 °C).

Zobaczyć Fotosynteza i Kriofile

Kryptomonady

Kryptomonady, kryptomonadowe, kryptofity (Cryptophyta, Cryptista, Cryptomonadea, Cryptophyceae) – glony zaliczane niegdyś do gromady tobołków, jedna z grup wiciowców.

Zobaczyć Fotosynteza i Kryptomonady

Kukurydza

Kukurydza (Zea) – rodzaj roślin należący do rodziny wiechlinowatych.

Zobaczyć Fotosynteza i Kukurydza

Kwant

Kwant – najmniejsza porcja, jakąmoże mieć lub o jakąmoże zmienić się dana wielkość fizyczna w pojedynczym zdarzeniu; np.

Zobaczyć Fotosynteza i Kwant

Kwas 3-fosfoglicerynowy

Kwas 3-fosfoglicerynowy, 3PG, PGA – organiczny związek chemiczny z grupy fosforanów biorący udział w glikolizie i cyklu Calvina.

Zobaczyć Fotosynteza i Kwas 3-fosfoglicerynowy

Kwas fosfoenolopirogronowy

Kwas fosfoenolopirogronowy – organiczny związek chemiczny, ester fosforanowy formy enolowej kwasu pirogronowego.

Zobaczyć Fotosynteza i Kwas fosfoenolopirogronowy

Kwas jabłkowy

Kwas jabłkowy (kwas hydroksybursztynowy, łac. Acidum malicum, E296) – organiczny związek chemiczny, α-hydroksykwas dikarboksylowy występujący m.in.

Zobaczyć Fotosynteza i Kwas jabłkowy

Kwas pirogronowy

Kwas pirogronowy (kwas 2-oksopropanowy) – organiczny związek chemiczny z grupy α-ketokwasów.

Zobaczyć Fotosynteza i Kwas pirogronowy

Kwas szczawiooctowy

Kwas szczawiowooctowy – organiczny związek chemiczny z grupy dikarboksylowych ketokwasów, jeden ze składników zapoczątkowujących cykl kwasu cytrynowego – drugim jest acetylo-CoA.

Zobaczyć Fotosynteza i Kwas szczawiooctowy

Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie chemii

Alfred Nobel Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie chemii – laureaci nagrody przyznawanej corocznie osobom, które dokonały odkrycia naukowego lub wynalazku w dziedzinie chemii (jednej z pięciu, w których tę nagrodę ustanowiono), wyświadczając tym największe dobrodziejstwo ludzkości.

Zobaczyć Fotosynteza i Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie chemii

Liść

nerwacjąpierzastąfotosyntezie Liście asymilacyjne buka Liść (łac. folium) – organ roślinny, element budowy części osiowej (pędowej) roślin telomowych.

Zobaczyć Fotosynteza i Liść

Luks (fotometria)

Luks (lx) – jednostka natężenia oświetlenia E w układzie SI (jednostka pochodna układu SI).

Zobaczyć Fotosynteza i Luks (fotometria)

Luteina (barwnik)

Luteina (E161b) – organiczny związek chemiczny, żółty barwnik należący do ksantofili (podgrupa karotenoidów), alkoholowa pochodna α-karotenu.

Zobaczyć Fotosynteza i Luteina (barwnik)

Magnez

Magnez (Mg) – pierwiastek chemiczny, metal ziem alkalicznych (druga grupa główna układu okresowego).

Zobaczyć Fotosynteza i Magnez

Makrofity

Makrofity (makrofitobentos, gr. makros ‘długi, wielki’ i phytón ‘roślina’) – wodne rośliny kwiatowe, mchy, wątrobowce i duże glony (w Polsce głównie ramienice).

Zobaczyć Fotosynteza i Makrofity

Mchy

Mchy (Bryophyta) – gromada roślin telomowych obejmująca małe, osiągające od 1 do 10 cm wysokości organizmy, przeważnie żyjące skupiskowo w ocienionych i wilgotnych miejscach.

Zobaczyć Fotosynteza i Mchy

Melvin Calvin

Melvin Ellis Calvin (ur. 8 kwietnia 1911 w Saint Paul, zm. 8 stycznia 1997 w Berkeley) – amerykański fizykochemik, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w roku 1961 za odkrycie tzw.

Zobaczyć Fotosynteza i Melvin Calvin

Metabolizm

adenozynotrifosforanu, głównego elementu metabolizmu energii Metabolizm (z gr. μεταβολή 'zmiana' od μετά 'ponad, poza' i βάλλειν 'rzut') – całokształt reakcji chemicznych i związanych z nimi przemian energii zachodzących w żywych komórkach, stanowiący podstawę wszelkich zjawisk biologicznych.

Zobaczyć Fotosynteza i Metabolizm

Metalimnion

Metalimnion - środkowa, przejściowa warstwa wody w jeziorach.

Zobaczyć Fotosynteza i Metalimnion

Mezofil

Schemat budowy liścia Mezofil – tkanka roślinna występująca w blaszce liściowej, między górnąa dolnąepidermą.

Zobaczyć Fotosynteza i Mezofil

Miedź

Miedź (Cu) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych.

Zobaczyć Fotosynteza i Miedź

Miksotrofizm

Euglena zielona – przykład miksotrofa Miksotrofizm, zmiennożywność (‘mieszać’, gr. trophé ‘pożywienie’) – zdolność niektórych organizmów do odżywiania autotroficznego albo heterotroficznego, w zależności od warunków środowiska.

Zobaczyć Fotosynteza i Miksotrofizm

Mol

Mol (skrót od molekuła) – podstawowa w układzie SI jednostka liczności materii o symbolu (oznaczeniu) mol.

Zobaczyć Fotosynteza i Mol

Monosacharydy

Monosacharydy, cukry proste – węglowodany nieulegające hydrolizie na mniejsze podjednostki pod wpływem rozcieńczonych kwasów.

Zobaczyć Fotosynteza i Monosacharydy

Myko-heterotrofy

''Monotropastrum humile'', obligatoryjny myko-heterotrof. Myko-heterotrofy (skrót MHP od ang. myco-heterotrophic plants), dawniej rośliny saprofityczne – rośliny, które część lub wszystkie substancje pokarmowe pobierająz grzybów, na których pasożytują.

Zobaczyć Fotosynteza i Myko-heterotrofy

Nadtlenek wodoru

Nadtlenek wodoru, – nieorganiczny związek chemiczny z grupy nadtlenków, jedna z reaktywnych form tlenu.

Zobaczyć Fotosynteza i Nadtlenek wodoru

Nanometr

Nanometr (symbol: nm) – podwielokrotność metra, podstawowej jednostki długości w układzie SI.

Zobaczyć Fotosynteza i Nanometr

Natężenie oświetlenia

„Luksomierz” – miernik natężenia oświetlenia Natężenie oświetlenia – gęstość strumienia świetlnego padającego na danąpowierzchnię, równa granicy ilorazu strumienia świetlnego \Phi padającego na powierzchnię i pola S tej powierzchni, przy S dążącym do 0: Punktowe źródło światła o światłości I, wywołuje natężenie oświetlenia w punkcie powierzchni określone wzorem: gdzie: Jednostkąnatężenia oświetlenia w układzie SI jest luks (lx) równy lumenowi na metr kwadratowy (cd·sr·m−2).

Zobaczyć Fotosynteza i Natężenie oświetlenia

NDNA

nDNA, DNA jądrowy, DNA jądra komórkowego – materiał genetyczny w postaci DNA znajdujący się w jądrze komórkowym eukariotów i kodujący większość informacji genetycznej organizmu.

Zobaczyć Fotosynteza i NDNA

Nukleomorf

Nukleomorf – organellum komórkowe przypominające jądro komórkowe występujące w chloroplastach niektórych glonów.

Zobaczyć Fotosynteza i Nukleomorf

Ny (litera)

Ny (ni, st.gr. νῦ, nw.gr. νι, pisana Νν) – trzynasta litera alfabetu greckiego oznaczająca spółgłoskę nosowąprzedniojęzykowo-dziąsłową"n".

Zobaczyć Fotosynteza i Ny (litera)

Oddychanie komórkowe

Schemat oddychania komórkowego podczas utleniania glukozy Oddychanie komórkowe – wielostopniowy biochemiczny proces utleniania związków organicznych związany z wydzieleniem energii użytecznej metabolicznie.

Zobaczyć Fotosynteza i Oddychanie komórkowe

Odwrotny cykl Krebsa

Przebieg reduktywnego cyklu kwasu cytrynowego. 1 – liaza ATP-cytrynian, 2 – reduktaza fumaranowa, 3 – syntaza α-ketoglutaranowa, Fd – ferredoksyna. Odwrotny cykl Krebsa, odwrotny cykl kwasu cytrynowego, odwrotny cykl TCA, reduktywny cykl kwasów karboksylowych – zespół reakcji biochemicznych podczas których CO2 włączany jest w związki organiczne przy udziale ferredoksyny i ATP.

Zobaczyć Fotosynteza i Odwrotny cykl Krebsa

Okrzemki

Okrzemki (Bacillariophyceae, Bacillariophyta, Diatomophyceae) – klasa lub gromada jednokomórkowych glonów.

Zobaczyć Fotosynteza i Okrzemki

Organellum

centriole Organellum – każda oddzielona od cytozolu błonąplazmatycznąstruktura występująca w cytoplazmie komórki, wyspecjalizowana do pełnienia określonej funkcji.

Zobaczyć Fotosynteza i Organellum

Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa

Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (ang. Food and Agriculture Organization of the United Nations, FAO) – organizacja wyspecjalizowana ONZ zajmująca się walkąz biedąi głodem oraz podnoszeniem dobrobytu poprzez redystrybucję żywności i rozwój obszarów wiejskich.

Zobaczyć Fotosynteza i Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa

Organizm

prokariotycznego Prekambryjskie stromatolity – geologiczne twory z cienkich warstw węglanu wapnia wytrąconego z wody morskiej jako efekt uboczny życia sinic. Należądo najstarszych śladów życia na Ziemi, najstarszy stromatolit pochodzi sprzed 3,2 mld lat Organizm – istota żywa charakteryzująca się procesami życiowymi (przede wszystkim przemianąmaterii), której części składowe tworząfunkcjonalnącałość (indywiduum) zdolnądo samodzielnego życia.

Zobaczyć Fotosynteza i Organizm

Plastochinon

Plastochinon – organiczny związek chemiczny z grupy chinonów, występujący w chloroplastach komórek roślinnych.

Zobaczyć Fotosynteza i Plastochinon

Plastocyjanina

Model budowy plastocyjaniny Plastocyjanina (PCY z ang. plastocyanin) jest niewielkim zawierającym miedź białkiem uczestniczącym w transporcie elektronów.

Zobaczyć Fotosynteza i Plastocyjanina

Pokarm

człowieka Spożywanie pokarmu przez królika Pokarm – pożywka dostarczająca substancji chemicznych ważnych dla zachowania zdrowia i rozwoju organizmu.

Zobaczyć Fotosynteza i Pokarm

Porosty

Budowa porosta o plesze heteromerycznej: a – kora górna, b – warstwa glonowa, c – warstwa miąższowa, d – kora dolna, e – chwytniki Zróżnicowanie morfologiczne porostów Rodzaje plech porostów Złotorost ścienny z owocnikami Pawężnica psia – plecha listkowata Wzorzec geograficzny – plecha skorupiasta Chrobotek strzępiasty płucnicy islandzkiej Mąklik otrębiasty – plecha krzaczkowata liszajca szarego na korze drzewa Złotorost pyszny – organizm żyjący w warunkach ekstremalnych Chrobotek reniferowy Porosty, grzyby zlichenizowane (z gr.

Zobaczyć Fotosynteza i Porosty

Powietrze

Powietrze – mieszanina gazów i aerozoli składająca się na atmosferę ziemską.

Zobaczyć Fotosynteza i Powietrze

Poziom kompensacyjny

Poziom kompensacyjny – granica pomiędzy strefąeufotycznąi afotyczną, do której jeszcze dociera światło, a intensywność fotosyntezy i oddychania organizmów żywych równoważąsię.

Zobaczyć Fotosynteza i Poziom kompensacyjny

Poziom troficzny

Poziom troficzny – grupa organizmów pełniąca podobnąrolę w obiegu materii i przepływie energii w biocenozie.

Zobaczyć Fotosynteza i Poziom troficzny

Poziomy transfer genów

Poziomy transfer genów (horyzontalny transfer genów – HGT, lateralny transfer genów – LGT) – zjawisko przechodzenia genów między organizmami różnych gatunków, najczęściej pozostającymi ze sobąw ścisłej relacji ekologicznej.

Zobaczyć Fotosynteza i Poziomy transfer genów

Prochlorofity

Prochlorofity (Prochlorophyta, Prochlorales) – grupa glonów obejmująca dość nietypowe organizmy prokariotyczne.

Zobaczyć Fotosynteza i Prochlorofity

Produkcja pierwotna

Produkcja pierwotna – ilość materii wytworzonej przez producentów (autotrofy).

Zobaczyć Fotosynteza i Produkcja pierwotna

Produkt reakcji

Produkt reakcji – cząsteczka związku chemicznego lub inne indywiduum chemiczne (np. jon) powstałe w wyniku reakcji chemicznej.

Zobaczyć Fotosynteza i Produkt reakcji

Prokarionty

Gronkowiec złocisty (''Staphylococcus aureus'') jest organizmem prokariotycznym Prokarionty, prokarioty, organizmy prokariotyczne (Prokaryota, Procaryota) – mikroorganizmy, w większości jednokomórkowe, których komórka nie zawiera jądra komórkowego oraz organelli komórkowych charakterystycznych dla eukariontów.

Zobaczyć Fotosynteza i Prokarionty

Promieniowanie czynne fotosyntetycznie

Maksima absorpcyjne chlorofili na tle widma światła białego Promieniowanie fotosyntetycznie czynne (ang. Photosynthetically active radiation, PAR, PhAR) – promieniowanie słoneczne, które może być zabsorbowane przez barwniki fotosyntetyczne na potrzeby fotosyntezy.

Zobaczyć Fotosynteza i Promieniowanie czynne fotosyntetycznie

Proso zwyczajne

Proso zwyczajne, proso właściwe (Panicum miliaceum L.) – gatunek samopylnej rośliny jednorocznej z rodziny wiechlinowatych (Poaceae).

Zobaczyć Fotosynteza i Proso zwyczajne

Protisty

Protisty (łac. Protista) – jedno z pięciu królestw, wyróżnianych w ostatnich hierarchicznych systemach klasyfikacji organizmów (np. w podziałach Whittakera i Margulis oraz Cavaliera-Smitha).

Zobaczyć Fotosynteza i Protisty

Przemysł chemiczny

kolumny rektyfikacyjne Przemysł chemiczny – jedna z kluczowych gałęzi przemysłu przetwórczego obejmująca.

Zobaczyć Fotosynteza i Przemysł chemiczny

Punkt kompensacyjny świetlny

Punkt kompensacyjny świetlny – (niekiedy punkt zrównoważenia fotosyntezy i oddychania) – natężenie światła, przy którym równoważąsię procesy pobierania (fotosynteza) i wydzielania dwutlenku węgla (oddychanie komórkowe, fotooddychanie) przez rośliny.

Zobaczyć Fotosynteza i Punkt kompensacyjny świetlny

Punkt kompensacyjny stężenia dwutlenku węgla

Punkt kompensacyjny stężenia CO2 – stężenie CO2, przy którym równoważąsię procesy pobierania (fotosynteza) i wydzielania dwutlenku węgla (oddychanie komórkowe, fotooddychanie) przez rośliny.

Zobaczyć Fotosynteza i Punkt kompensacyjny stężenia dwutlenku węgla

Ramienicowce

Gametangia Ramienicowce, ramienice właściwe (Charales) – rząd glonów należący do gromady ramienic (Charophyta).

Zobaczyć Fotosynteza i Ramienicowce

Różnowiciowce

Różnowiciowce (Xanthophyceae Allorge ex Fritsch, 1935, Xanthophyta, Xanthophycea, Heterokontae, Heterocontae) – klasa protistów roślinopodobnych zaliczanych do glonów.

Zobaczyć Fotosynteza i Różnowiciowce

Rdestnica przeszyta

Rdestnica przeszyta (Potamogeton perfoliatus L.) – gatunek byliny należący do rodziny rdestnicowatych (Potamogetonaceae).

Zobaczyć Fotosynteza i Rdestnica przeszyta

Reakcja Mehlera

Reakcja Mehlera – reakcja fotochemiczna redukcji tlenu zachodząca w chloroplastach, opisana przez Alana Mehlera w roku 1951.

Zobaczyć Fotosynteza i Reakcja Mehlera

Redukcja (chemia)

Redukcja, elektronacja – proces, w trakcie którego atom lub ich grupa przechodzi z wyższego stopnia utlenienia na niższy.

Zobaczyć Fotosynteza i Redukcja (chemia)

Reduktor (chemia)

Reduktor – pierwiastek lub związek chemiczny (oznaczany symbolem), będący w analizowanej reakcji redoks donorem (dostarczycielem) elektronów.

Zobaczyć Fotosynteza i Reduktor (chemia)

Rośliny

Rośliny (Archaeplastida Adl i in. 2005, dawne nazwy naukowe: Vegetabilia, Plantae, Phytobionta, Plastida, Primoplantae) – eukariotyczne i autotroficzne organizmy, wykorzystujące energię promieniowania słonecznego za sprawąbarwników asymilacyjnych (zdarzająsię wśród roślin także organizmy heterotroficzne – pasożytnicze, w tym też myko-heterotroficzne, ale mająone charakter wtórny).

Zobaczyć Fotosynteza i Rośliny

Rośliny światłolubne

Rojniki to typowe heliofity Rośliny światłolubne, heliofity (mniej prawidłowo zwane też heliofilami), rośliny światłożądne – rośliny wymagające do swojego rozwoju dużej ilości światła.

Zobaczyć Fotosynteza i Rośliny światłolubne

Rośliny cieniolubne

Przylaszczka – skiofit runa leśnego Rośliny cieniolubne, skiofity (gr. skiá.

Zobaczyć Fotosynteza i Rośliny cieniolubne

Rośliny pasożytnicze

Zaraza drobnokwiatowa – pasożyt całkowity Jemioła – półpasożyt nadrzewny Gnidosz okółkowy – półpasożyt wysokogórski Zaraza żółta – pasożyt lepiężników Szelężnik mniejszy – półpasożyt korzeniowy Łuskiewnik różowy – pospolicie występujący podziemny pasożyt całkowity Świetlik wyprężony – półpasożyt Pszeniec gajowy – półpasożyt Rośliny pasożytnicze, parazytofity – rośliny korzystające z wody i soli mineralnych oraz substancji organicznych wytworzonych przez inne organizmy, które stająsię ich żywicielami.

Zobaczyć Fotosynteza i Rośliny pasożytnicze

Ropa naftowa

Ropa naftowa Ropa naftowa; pot. ropa, nafta, olej skalny – ciekła kopalina, złożona z mieszaniny naturalnych węglowodorów gazowych, ciekłych i stałych (bituminów) z niewielkimi domieszkami związków azotu, tlenu, siarki i zanieczyszczeń nieorganicznych.

Zobaczyć Fotosynteza i Ropa naftowa

Rubisco

Model cząsteczki RuBisCO RuBisCO, karboksylaza/oksygenaza rybulozo-1,5-bisfosforanu, karboksydysmutaza (ang. ribulose bisphosphate carboxylase-oxygenase) – (EC 4.1.1.39) enzym występujący w komórkach roślin.

Zobaczyć Fotosynteza i Rubisco

Rybulozo-1,5-bisfosforan

Rybulozo-1,5-bisfosforan – organiczny związek chemiczny z grupy estrów.

Zobaczyć Fotosynteza i Rybulozo-1,5-bisfosforan

Sacharoza

Sacharoza (sanskr. शर्करा śarkarā, dosł. „ziarno piasku”, skąd stgr. σάκχαρον sákcharon „cukier”), – organiczny związek chemiczny, węglowodan z grupy disacharydów zbudowany z reszt D-fruktozy i D-glukozy.

Zobaczyć Fotosynteza i Sacharoza

Słońce

Słońce (łac. Sol, gr. Ἥλιος, trb. Hḗlios; symbol: ☉) – gwiazda centralna Układu Słonecznego, wokół której krąży Ziemia, inne planety tego układu, planety karłowate oraz małe ciała Układu Słonecznego.

Zobaczyć Fotosynteza i Słońce

Scenedesmus

Scenedesmus – rodzaj glonów z gromady zielenic.

Zobaczyć Fotosynteza i Scenedesmus

Science

Science – recenzowane czasopismo naukowe wydawane przez American Association for the Advancement of Science.

Zobaczyć Fotosynteza i Science

Siarkowodór

Siarkowodór (sulfan), – nieorganiczny związek chemiczny z grupy wodorków kowalencyjnych, połączenie siarki i wodoru.

Zobaczyć Fotosynteza i Siarkowodór

Sinice

Sinice, cyjanofity, cyjanobakterie, cyjanoprokariota (Cyanobacteria) – gromada organizmów samożywnych, dawniej uznawanych za rośliny, według nowszej taksonomii zaliczanych do Procaryota (prokarioty, królestwo bakterii).

Zobaczyć Fotosynteza i Sinice

Skala pH

Skala pH – ilościowa skala kwasowości i zasadowości roztworów wodnych związków chemicznych.

Zobaczyć Fotosynteza i Skala pH

Skamieniałości

Skamieniała ryba Skamieniałości Parku Narodowym Skamieniałego Lasu Skamieniałości – zachowane w skałach szczątki organizmów (skamieniałości właściwe, strukturalne), a także ślady ich aktywności życiowej (skamieniałości śladowe).

Zobaczyć Fotosynteza i Skamieniałości

Skrobia

Skrobia – organiczny związek chemiczny, węglowodan, polisacharyd roślinny, składający się wyłącznie z merów glukozy połączonych wiązaniami α-glikozydowymi, pełniący w roślinach rolę magazynu energii.

Zobaczyć Fotosynteza i Skrobia

Sorgo

Sorgo (Sorghum Moench) – rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych.

Zobaczyć Fotosynteza i Sorgo

Stała Plancka

Stała Plancka, kwant działania (oznaczana przez h) – jedna z podstawowych stałych fizycznych.

Zobaczyć Fotosynteza i Stała Plancka

Stan podstawowy

Stan podstawowy – stan układu kwantowego charakteryzujący się najmniejsząenergią.

Zobaczyć Fotosynteza i Stan podstawowy

Stan wzbudzony

Stan wzbudzony, stan wzbudzenia – stan związany układu kwantowomechanicznego mający większąenergię niż stan podstawowy.

Zobaczyć Fotosynteza i Stan wzbudzony

Stramenopile

Stramenopile (Stramenopiles) – linia rozwojowa protistów, w zasadzie identyczna z grupąHeterokonta.

Zobaczyć Fotosynteza i Stramenopile

Strategia metaboliczna

Strategia metaboliczna – zespół procesów metabolicznych wyróżniany na podstawie podstawowych typów pokarmu, tj.

Zobaczyć Fotosynteza i Strategia metaboliczna

Strefa afotyczna

Strefa afotyczna – dolna strefa zbiorników wodnych pokrywająca się w przybliżeniu ze strefątrofolityczną(w której rozkład martwej materii i oddychanie przeważa nad produkcjąpierwotną).

Zobaczyć Fotosynteza i Strefa afotyczna

Strefa eufotyczna

Strefa eufotyczna – powierzchniowa strefa zbiorników wodnych pokrywająca się ze strefątrofogeniczną, w której nad rozkładem martwej materii i oddychaniem przeważa produkcja pierwotna.

Zobaczyć Fotosynteza i Strefa eufotyczna

Stroma (biologia)

Budowa chloroplastu. Obszar najjaśniejszy to stroma Stroma – płynne wnętrze plastydów otoczone dwiema błonami.

Zobaczyć Fotosynteza i Stroma (biologia)

Suberyna

Suberyna – hydrofobowa substancja złożona przede wszystkim z długołańcuchowych kwasów tłuszczowych oraz ich estrów z alkoholami alifatycznymi.

Zobaczyć Fotosynteza i Suberyna

Substancje barwiące

Pigment kobaltowy Substancje barwiące – substancje nadające barwę innej substancji pozbawionej barwy (przezroczystej, białej lub szarej) lub też zmieniające barwę substancji posiadającej już jakąś barwę.

Zobaczyć Fotosynteza i Substancje barwiące

Substrat (chemia)

Substrat – związek chemiczny, pierwiastek lub jon, który ulega przemianie w wyniku reakcji chemicznej.

Zobaczyć Fotosynteza i Substrat (chemia)

Sukulenty

''Echinocactus grusonii'' – sukulent łodygowy ''Sedum rubrotinctum'' – sukulent liściowy Baobab Grandidiera – sukulent drzewiasty Sukulenty, rośliny gruboszowate (łac. succulentus – soczysty) – grupa kserofitów, rośliny, które przystosowały się do życia w warunkach ograniczonej dostępności wody wykształcając tkankę wodnąsłużącądo jej gromadzenia oraz szereg dalszych adaptacji w budowie i fizjologii.

Zobaczyć Fotosynteza i Sukulenty

Symbioza

ukwiałem Symbioza (łac. z gr. sym- 'współ-' i gr. bíos ‘życie’) – zjawisko ścisłego współżycia przynajmniej dwóch gatunków organizmów, które przynosi korzyść każdej ze stron (mutualizm) lub jednej, a drugiej nie szkodzi (komensalizm).

Zobaczyć Fotosynteza i Symbioza

Syntaza ATP

Schemat syntezy ATP Model budowy syntazy ATP Syntaza ATP, (EC 7.1.2.2) – enzym z grupy syntaz katalizujący reakcję wytwarzania ATP z ADP i fosforanu nieorganicznego Pi.

Zobaczyć Fotosynteza i Syntaza ATP

Sztuczna fotosynteza

Sztuczna fotosynteza – pojęcie, które ogólnie obejmuje "skopiowanie" naturalnego procesu fotosyntezy, a także związane z tym badania, w celu otrzymania wysokoenergetycznych związków chemicznych z dwutlenku węgla i wody przy udziale energii słonecznej, czasami także pod pojęciem tym rozumiany jest rozkład wody na wodór i tlen za pomocąenergii słonecznej.

Zobaczyć Fotosynteza i Sztuczna fotosynteza

Tahoe

Tahoe – jezioro w południowo-zachodnich Stanach Zjednoczonych, na granicy stanów Nevada (hrabstwa Douglas, Washoe, Carson City) i Kalifornii (hrabstwa El Dorado i Placer).

Zobaczyć Fotosynteza i Tahoe

Temperatura

helu przedstawiony jest proporcjonalnie do odległości między cząsteczkami jakie sąprzy ciśnieniu 136 atmosfer. Prędkość ruchu, odpowiadająca temperaturze pokojowej, została spowolniona dwa biliony razy lub odpowiada temperaturze 0,0003 K. Temperatura – jedna z podstawowych wielkości fizycznych (parametrów stanu) w termodynamice.

Zobaczyć Fotosynteza i Temperatura

Teoria endosymbiozy

Teoria endosymbiozykolory oznaczają: czarny – błona komórkowa, różowy – eukariotyczny DNA, zielony – cyjanobakterie lub ctDNA, czerwony protobakterie lub mtDNA Teoria endosymbiozy – teoria stanowiąca, że mitochondria, plastydy (jak chloroplasty) i być może inne organella komórki eukariotycznej powstały na skutek endosymbiozy pomiędzy różnymi mikroorganizmami.

Zobaczyć Fotosynteza i Teoria endosymbiozy

Termofil

Termofil, organizm ciepłolubny, organizm termofilny (z gr. thermós – ciepły, philéō – lubię) – ekstremofilny organizm żyjący w środowiskach o stosunkowo wysokich temperaturach.

Zobaczyć Fotosynteza i Termofil

Tiole

Tiole, tioalkohole (ze starogreckiego: θεῖον (theion).

Zobaczyć Fotosynteza i Tiole

Tiosiarczany

Tiosiarczany – grupa związków chemicznych, soli lub estrów nietrwałego kwasu tiosiarkowego (jednego z tlenowych kwasów siarki).

Zobaczyć Fotosynteza i Tiosiarczany

Titicaca

Titicaca – jezioro położone na terenie Peru i Boliwii, w północnej części zagłębienia Altiplano, pomiędzy wschodnimi i zachodnimi pasmami Andów (obszar Andów Środkowych).

Zobaczyć Fotosynteza i Titicaca

Tlen

Tlen (O) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 8, niemetal z grupy tlenowców w układzie okresowym.

Zobaczyć Fotosynteza i Tlen

Torf

Wydobycie i suszenie torfu Bryła torfu Torf – skała osadowa powstała w wyniku zachodzących w szczególnych warunkach przemian obumarłych szczątków roślinnych.

Zobaczyć Fotosynteza i Torf

Transkrypcja (genetyka)

Transkrypcja – proces syntezy RNA na matrycy DNA przez różne polimerazy RNA, czyli przepisywanie informacji zawartej w DNA na RNA.

Zobaczyć Fotosynteza i Transkrypcja (genetyka)

Translacja (genetyka)

Schemat translacji Schemat przebiegu etapu elongacji Translacja („tłumaczenie, przeniesienie”) – w biologii molekularnej proces biosyntezy białek na matrycy mRNA.

Zobaczyć Fotosynteza i Translacja (genetyka)

Triozy

Triozy, cukry trójwęglowe – grupa organicznych związków chemicznych o wzorze sumarycznym, powszechnie występujących w przyrodzie cukrów prostych zawierających trzy atomy węgla w cząsteczkach.

Zobaczyć Fotosynteza i Triozy

Tylakoid

Schemat chloroplastu Tylakoid – pęcherzykowata struktura, podstawowy element budowy wewnętrznej chloroplastu komórki roślinnej lub podobna struktura wchodząca w skład autotroficznej komórki prokariotycznej.

Zobaczyć Fotosynteza i Tylakoid

Utlenianie fotosensybilizowane

Utlenianie fotosensybilizowane, fotooksydacja – proces przeniesienia elektronu (typ I) lub energii (typ II) z cząsteczki barwnika absorbującego (fotosensybilizator) promieniowanie widzialne, ultrafioletowe lub bliskąpodczerwień, na innącząsteczkę chemiczną.

Zobaczyć Fotosynteza i Utlenianie fotosensybilizowane

Węgiel (pierwiastek)

Węgiel (C) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 6, niemetal z bloku p układu okresowego.

Zobaczyć Fotosynteza i Węgiel (pierwiastek)

Węgiel kamienny

Węgiel kamienny Uproszczony schemat fragmentu struktury chemicznej węgla kamiennego Węgiel kamienny – skała osadowa pochodzenia roślinnego, zawierająca 75−97% pierwiastka węgla, powstała głównie w karbonie (era paleozoiczna) ze szczątków roślinnych, które bez dostępu tlenu uległy uwęgleniu.

Zobaczyć Fotosynteza i Węgiel kamienny

Węgiel organiczny

Węgiel organiczny, całkowity węgiel organiczny, ogólny węgiel organiczny (OWO) – węgiel znajdujący się w związkach organicznych, jednostka stosowana w ekologii dla określenia biomasy oraz jednostka przeliczeniowa stosowana w hydrochemicznej ocenie jakości wód.

Zobaczyć Fotosynteza i Węgiel organiczny

Węgiel-14

Węgiel-14 (symbol: 14C) – promieniotwórczy izotop węgla, odkryty 27 lutego 1940 roku przez Martina Kamena i Sama Rubena.

Zobaczyć Fotosynteza i Węgiel-14

Węglowodany

Węglowodany, sacharydy – w ścisłym znaczeniu sąto organiczne związki chemiczne składające się z atomów węgla oraz wodoru i tlenu, w takiej proporcji, że na każdy atom węgla przypadajądwa atomy wodoru i jeden tlenu, o ogólnym wzorze sumarycznym: Cn(H2O)n.

Zobaczyć Fotosynteza i Węglowodany

Wiązanie azotu cząsteczkowego

parę elektronowąWiązanie azotu cząsteczkowego – zjawisko włączania azotu cząsteczkowego (N2) w związki chemiczne.

Zobaczyć Fotosynteza i Wiązanie azotu cząsteczkowego

Wiązanie chemiczne

Struktura CrC6H3-2,6-(C6H3-2,6-(CHMe2)2)22 z wiązaniem pięciokrotnym Wiązanie chemiczne – według klasycznej definicji: każde trwałe połączenie dwóch atomów.

Zobaczyć Fotosynteza i Wiązanie chemiczne

Wiązki przewodzące

selerów zwyczajnych Wiązki przewodzące, wiązki łykodrzewne, wiązki sitowo-naczyniowe – pasma tkanki przewodzącej u roślin naczyniowych, składające się z łyka i drewna.

Zobaczyć Fotosynteza i Wiązki przewodzące

Witamina K

Struktura chemiczna witamin K1, K2 i K3 Witamina K – grupa organicznych związków chemicznych, będących pochodnymi 2-metylo-1,4-naftochinonu, pełniących w organizmie funkcję niezbędnego składnika pokarmowego.

Zobaczyć Fotosynteza i Witamina K

Woda

jeziora, a szary lądy skondensowana para wodna Woda (tlenek wodoru; nazwa systematyczna IUPAC: oksydan) – związek chemiczny o wzorze H2O, występujący w warunkach standardowych w stanie ciekłym.

Zobaczyć Fotosynteza i Woda

Wodór

Wodór (H) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 1, niemetal z bloku s układu okresowego.

Zobaczyć Fotosynteza i Wodór

Wodorowęglany

Wodorowęglany – grupa związków chemicznych, wodorosoli kwasu węglowego.

Zobaczyć Fotosynteza i Wodorowęglany

Wtórna endosymbioza

Wtórna endosymbioza – proces, w którym organizm posiadający endosymbionty staje się endosymbiontem innego organizmu.

Zobaczyć Fotosynteza i Wtórna endosymbioza

Wydawnictwo Naukowe PWN

Wydawnictwo Naukowe PWN (WN PWN), w latach 1951–1991 Państwowe Wydawnictwo Naukowe (PWN) – polskie wydawnictwo naukowe założone w 1951 w Warszawie jako Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Zobaczyć Fotosynteza i Wydawnictwo Naukowe PWN

Wywłócznik kłosowy

Pokrój Końcówka pędu Wywłócznik kłosowy (Myriophyllum spicatum) – gatunek rośliny wodnej z rodzaju wywłócznik, rodziny wodnikowatych.

Zobaczyć Fotosynteza i Wywłócznik kłosowy

Zakres tolerancji

Zakres tolerancji – przedział wartości jakiegoś czynnika abiotycznego, co do którego organizm wykazuje tolerancję ekologiczną.

Zobaczyć Fotosynteza i Zakres tolerancji

Zakwit

Intensywnie zielony kolor wody rzeki Potomak (USA) jest rezultatem zakwitu sinic Zakwit – w środowisku lądowym powierzchniowa, natomiast w środowisku wodnym objętościowa zmiana zabarwienia spowodowana masowym rozwojem mikroskopijnych, nierozpoznawalnych gołym okiem organizmów żywych.

Zobaczyć Fotosynteza i Zakwit

Zawłotnia śnieżna

Antarktyce Zawłotnia śnieżna (Chlamydomonas nivalis) – gatunek glonu z rodziny zawłotniowatych.

Zobaczyć Fotosynteza i Zawłotnia śnieżna

Złotowiciowce

Kolonia ''Dinobryon divergens'' Złotowiciowce, złotki (Chrysophyceae) – klasa glonów należących do gromady Chrysophyta nazywanej po polsku chryzofitami lub, tak samo jak klasa, złotowiciowcami, a z niądo grupy Stramenopiles, słodkowodne protisty roślinopodobne.

Zobaczyć Fotosynteza i Złotowiciowce

Zielenice

sałatąmorską. Ilustracja z: ''Sowerby's English botany'', 1790-1814 Zielenice (Chlorophyta) – parafiletyczna grupa jednokomórkowych (o strukturze wiciowcowej, kapsalnej i kokoidalnej) lub wielokomórkowych, samożywnych roślin występujących w wodach słodkich i słonych, rzadko w środowisku lądowym – wówczas sąto higrofity lub symbionty.

Zobaczyć Fotosynteza i Zielenice

Ziemia

Ziemia (trb. Gaja) – trzecia, licząc od Słońca, oraz piąta pod względem wielkości planeta Układu Słonecznego.

Zobaczyć Fotosynteza i Ziemia

Zoochlorella

Stułbia zielona (''Hydra viridis'') zawierająca zoochlorelle Zoochlorella – zielony, jednokomórkowy glon żyjący wewnątrz ciała zwierzęcia lub pierwotniaka „zwierzęcego”.

Zobaczyć Fotosynteza i Zoochlorella

Zooksantelle

''Montipora digitata'' Zooksantelle (zooxanthellae) – jednokomórkowe, fotosyntetyzujące glony o żółtej lub brązowej barwie np.

Zobaczyć Fotosynteza i Zooksantelle

Związki organiczne

Metan to przykład jednego z najprostszych związków organicznych Związki organiczne – wszystkie związki chemiczne zawierające węgiel, oprócz nielicznych najprostszych związków tradycyjnie zaliczanych do związków nieorganicznych.

Zobaczyć Fotosynteza i Związki organiczne

Związki przenoszące energię

Związki przenoszące energię, związki wysokoenergetyczne – termin stosowany do określenia związków chemicznych, które w komórkach służąjako przenośniki energii chemicznej.

Zobaczyć Fotosynteza i Związki przenoszące energię

Zobacz także

Botanika

Nauki rolnicze

Oddychanie komórkowe

Znany jako Faza jasna.

, Częstotliwość, Dżul, Długość fali, Dekarboksylacja, Denaturacja białka, Dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy, Domena (biologia), Donor, Drewno (technika), Dwutlenek węgla, Dyfuzja, Ekosystem, Elektron, Elysia chlorotica, Endocytoza, Endofit, Endosymbiont, Energia (fizyka), Energia wiązania chemicznego, Entalpia swobodna, Eugleniny, Eukarionty, Ewolucja, Farmaceutyka, Ferredoksyna, Fikobiliny, Fikobilisomy, Fikocyjanina, Fikoerytryna, Filogeneza, Fitoplankton, Fluorescencja, Fosfodihydroksyaceton, Fosforany, Fotoinhibicja, Fotoliza wody, Fotooddychanie, Fotosynteza CAM, Fototrofia, Fotoukład, Fukoksantyna, Gaz, Gaz ziemny, Gen, Genom, Glony, Glukoza, Gospodarz (biologia), Gradient elektrochemiczny, Gruboszowate, Halobakterie, Heksozy, Heliobakterie, Hem (biochemia), Hemoglobina, Heterocyty, Heterotrofizm, Hydrochinon, In vitro, In vivo, Izotopy, Jądro komórkowe, Język angielski, Jednostka masy atomowej, Jezioro dystroficzne, Jezioro lobeliowe, Jon, Jon wodorowy, Karotenoidy, Karoteny, Katastrofa ekologiczna, Katastrofa tlenowa, Kilodżul na mol, Koenzym A, Kolonia (biologia), Komórka, Komórka eukariotyczna, Komórki pochew okołowiązkowych, Komin hydrotermalny, Kompleks cytochromów b6f, Kompleks rozkładający wodę, Kompleksy zbierające światło, Konkurencja (ekologia), Konsument (biologia), Krasnorosty, Kriofile, Kryptomonady, Kukurydza, Kwant, Kwas 3-fosfoglicerynowy, Kwas fosfoenolopirogronowy, Kwas jabłkowy, Kwas pirogronowy, Kwas szczawiooctowy, Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie chemii, Liść, Luks (fotometria), Luteina (barwnik), Magnez, Makrofity, Mchy, Melvin Calvin, Metabolizm, Metalimnion, Mezofil, Miedź, Miksotrofizm, Mol, Monosacharydy, Myko-heterotrofy, Nadtlenek wodoru, Nanometr, Natężenie oświetlenia, NDNA, Nukleomorf, Ny (litera), Oddychanie komórkowe, Odwrotny cykl Krebsa, Okrzemki, Organellum, Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa, Organizm, Plastochinon, Plastocyjanina, Pokarm, Porosty, Powietrze, Poziom kompensacyjny, Poziom troficzny, Poziomy transfer genów, Prochlorofity, Produkcja pierwotna, Produkt reakcji, Prokarionty, Promieniowanie czynne fotosyntetycznie, Proso zwyczajne, Protisty, Przemysł chemiczny, Punkt kompensacyjny świetlny, Punkt kompensacyjny stężenia dwutlenku węgla, Ramienicowce, Różnowiciowce, Rdestnica przeszyta, Reakcja Mehlera, Redukcja (chemia), Reduktor (chemia), Rośliny, Rośliny światłolubne, Rośliny cieniolubne, Rośliny pasożytnicze, Ropa naftowa, Rubisco, Rybulozo-1,5-bisfosforan, Sacharoza, Słońce, Scenedesmus, Science, Siarkowodór, Sinice, Skala pH, Skamieniałości, Skrobia, Sorgo, Stała Plancka, Stan podstawowy, Stan wzbudzony, Stramenopile, Strategia metaboliczna, Strefa afotyczna, Strefa eufotyczna, Stroma (biologia), Suberyna, Substancje barwiące, Substrat (chemia), Sukulenty, Symbioza, Syntaza ATP, Sztuczna fotosynteza, Tahoe, Temperatura, Teoria endosymbiozy, Termofil, Tiole, Tiosiarczany, Titicaca, Tlen, Torf, Transkrypcja (genetyka), Translacja (genetyka), Triozy, Tylakoid, Utlenianie fotosensybilizowane, Węgiel (pierwiastek), Węgiel kamienny, Węgiel organiczny, Węgiel-14, Węglowodany, Wiązanie azotu cząsteczkowego, Wiązanie chemiczne, Wiązki przewodzące, Witamina K, Woda, Wodór, Wodorowęglany, Wtórna endosymbioza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Wywłócznik kłosowy, Zakres tolerancji, Zakwit, Zawłotnia śnieżna, Złotowiciowce, Zielenice, Ziemia, Zoochlorella, Zooksantelle, Związki organiczne, Związki przenoszące energię.