Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Pobieranie
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Hetyci

Indeks Hetyci

Płaskorzeźba króla Tudhalijasa IV w Yazılıkaya pod HattusąProcesja 12 bogów świata podziemnego; płaskorzeźba z Yazılıkaya Hetyci (biblijni חתי lub HTY) – lud posługujący się indoeuropejskim językiem hetyckim, który około XVII wieku p.n.e. stworzył potężne państwo z centrum w Hattusa (dzisiejsze Boğazkale) w Anatolii.

129 kontakty: Akulturacja, Aleppo, Alişar Hüyük, Amarna, Amenhotep III, Amka, Ammuna, Amoryci, Anatolia, Anitta, Antropomorfizacja, Archibald Sayce, Arinna, Arma (bóstwo), Arnuwanda II, Arnuwanda III, Arzawa, Asyria, Babilon, Bóg, Bóstwa lunarne, Bedřich Hrozný, Biblia, Bitwa pod Kadesz, Bliski Wschód, Boğazkale, Boğazköy, Bogini-słońce z Arinny, Bosfor, Brązy, Cylicja, Cypr (wyspa), Czechosłowacja, Czesi, Dardanele, Demon, Dolina Bekaa, Echnaton, Eufrat, Faraon, Gurgum, Hannahanna, Hantili I, Hatti, Hattusa, Hattusili I, Hattusili III, Hebat, Hetytologia, Hugo Winckler, ..., Huryci, Huzzija I, Illujanka, Imperium akadyjskie, Istanu, Jamhad, Język akadyjski, Język hetycki, Języki indoeuropejskie, Jonia, Kadesz nad Orontesem, Karkemisz, Kaszkowie, Kaukaz (łańcuch górski), Kaukaz (region), Kizzuwatna, Kodeks Hammurabiego, Kosmogonia, Kremacja, Kumarbi, Kummuh, Kussara, Labarna, Lenno, Liban, Listy amarneńskie, Ludy Morza, Melid, Mezopotamia, Miasto-państwo, Miedź, Mitanni, Mursili I, Mursili II, Muwatalli II, Nabarbi, Nerik, Nesa, Palestyna, Panteon, Patriarchat (ustrój), Półwysep Bałkański, Perwa, Pismo klinowe, Pithana, Pochówek szkieletowy, Politeizm, Puruszhanda, Ramzes II, Relief, Religia hattycka, Samsu-ditana, Sargon II, Starożytny Egipt, Suppiluliuma I, Suppiluliuma II, Synkretyzm religijny, Syria starożytna, Szattiwaza, Szauszka, Sztuka hetycka, Tabal, Tawananna, Telepinu (bóg), Telepinu (król), Teszub, Tiara, Troja, Tudhalija I, Tudhalija IV, Tuszratta, Tutanchamon, Upelluri, Wasal, Waszuganni, Wurunkatte, XVII wiek p.n.e., Zidanta I, 1178 p.n.e.. Rozwiń indeks (79 jeszcze) »

Akulturacja

Cztery podstawowe formy akulturacji: 1 - segregacja, 2 - integracja, 3 - asymilacja, 4 - marginalizacja Akulturacja – termin stosowany w naukach społecznych (m.in. antropologia, etnologia, pedagogika, psychologia, socjologia) oraz naukach o zarządzaniu (m.in. zarządzanie międzykulturowe, kultura organizacji) na określenie zjawisk zachodzących na styku kultur pomiędzy ludźmi (jednostkami i grupami).

Nowy!!: Hetyci i Akulturacja · Zobacz więcej »

Aleppo

Suk w Aleppo Aleppo (Ḥalab) – miasto w północno-zachodniej Syrii, około 50 km na południe od granicy z Turcją, położone w połowie drogi między Eufratem a wybrzeżem Morza Śródziemnego w półpustynnej okolicy o ostrym klimacie.

Nowy!!: Hetyci i Aleppo · Zobacz więcej »

Alişar Hüyük

Alişar Hüyük, Alişar Höyük – wzgórze znajdujące się w środkowej Turcji, położone na wschód od Ankary oraz w odległości ok.

Nowy!!: Hetyci i Alişar Hüyük · Zobacz więcej »

Amarna

Plan Achetaton Echnaton z rodzinąoddaje cześć Atonowi Amarna (staroegipskie Achetaton) – miejscowość nad środkowym biegiem Nilu, na wschodnim brzegu, około 320 km na południe od Kairu.

Nowy!!: Hetyci i Amarna · Zobacz więcej »

Amenhotep III

Amenhotep III – faraon – władca starożytnego Egiptu z XVIII dynastii, z okresu Nowego Państwa.

Nowy!!: Hetyci i Amenhotep III · Zobacz więcej »

Amka

Amka (hebr. עמקה; ang. Amqa) – moszaw położony w Samorządzie Regionu Matte Aszer, w Dystrykcie Północnym, w Izraelu.

Nowy!!: Hetyci i Amka · Zobacz więcej »

Ammuna

Ammuna, Ammunas – król hetycki z czasów istnienia królestwa starohetyckiego, panujący w latach ok.

Nowy!!: Hetyci i Ammuna · Zobacz więcej »

Amoryci

Zdjęcie satelitarne Bliskiegoo Wschodu z zaznaczonymi najważniejszymi stanowiskami, przełom III i II tysiąclecia p.n.e. Amoryci (sum. MAR.TU, akad. Amurru) – lud semicki, pokrewny Kananejczykom, który na przełomie III i II tysiąclecia p.n.e. opanował większość Mezopotamii i rozległe obszary Syrii.

Nowy!!: Hetyci i Amoryci · Zobacz więcej »

Anatolia

data dostępu.

Nowy!!: Hetyci i Anatolia · Zobacz więcej »

Anitta

Mapa hetyckiej Anatolii z położeniem miast Kussara (przypuszczalne), Nesa (Kanesh), Ankuwa, Zalpa i Hattusa Anitta, Anittas – anatolijski król miast Kussara i Nesa, syn Pithany, współczesny najprawdopodobniej asyryjskiemu królowi Szamszi-Adadowi I (1814-1782 p.n.e.). Ankarze. Imię Anitty pojawia się w dokumentach pochodzących z asyryjskiej kolonii kupieckiej w Kanesz (hetycka Nesa, obecnie stanowisko Kültepe w Turcji)hasło Anitta, w: Gwendolyn Leick, Who's Who..., s. 15.

Nowy!!: Hetyci i Anitta · Zobacz więcej »

Antropomorfizacja

Antropomorfizacja lub antropomorfizm – zabieg językowy, polegający na nadawaniu niebędącym ludźmi przedmiotom, pojęciom, zjawiskom, zwierzętom itp.

Nowy!!: Hetyci i Antropomorfizacja · Zobacz więcej »

Archibald Sayce

Archibald H. Sayce (ur. 25 września 1846, zm. 4 lutego 1933), historyk brytyjski, profesor asyrologii na uniwersytecie w Oxfordzie w latach 1891-1919.

Nowy!!: Hetyci i Archibald Sayce · Zobacz więcej »

Arinna

Mapa hetyckiej Anatolii z przypuszczalnym położeniem najważniejszego z miast Arinna (Alaca Hüyük) Arinna – nazwa kilku miast istniejących w Anatolii w późnej epoce brązu, znanych ze źródeł hetyckich>hasło Arinna, w: Bryce T., The Routledge..., s. 62.

Nowy!!: Hetyci i Arinna · Zobacz więcej »

Arma (bóstwo)

Arma – w mitologii Hetytów bóstwo lunarne, wyobrażane jako skrzydlaty stwór w czapce z rogami i sierpem księżyca w ręku.

Nowy!!: Hetyci i Arma (bóstwo) · Zobacz więcej »

Arnuwanda II

Arnuwanda II, Arnuwandas II (XIV w. p.n.e.) – król Hetytów w latach 1340-1339 p.n.e., syn Suppiluliumy I i brat Mursili II.

Nowy!!: Hetyci i Arnuwanda II · Zobacz więcej »

Arnuwanda III

Arnuwanda III, Arnuwandas III – król hetycki, syn Tuthaliji IV.

Nowy!!: Hetyci i Arnuwanda III · Zobacz więcej »

Arzawa

Mapa hetyckiej Anatolii z zaznaczonym położeniem królestwa Arzawa Arzawa – nazwa regionu lub królestwa w zachodniej Anatolii.

Nowy!!: Hetyci i Arzawa · Zobacz więcej »

Asyria

Asyria (akad. māt Aššurki) – starożytne państwo semickie w północnej Mezopotamii istniejące od drugiej połowy III tysiąclecia p.n.e. do pierwszej połowy I tysiąclecia p.n.e.

Nowy!!: Hetyci i Asyria · Zobacz więcej »

Babilon

Mapa Babilonii w czasach Hammurabiego z zaznaczonym Babilonem Bramy Isztar, kompleksu z ziguratem E-temenanki i świątyni E-sagila. Babilon (sum. ká.dingir.raki „brama boga”; akad. Bāb-ilim „brama boga” lub Bāb-ilāni „brama bogów”; gr. Babylōn; bibl. בָּבֶל Bābel; arab. بابل Bābil) – starożytne miasto położone w Mezopotamii, nad Eufratem, w pobliżu obecnego miasta Al-Hilla, dawna stolica Babilonii; obecnie stanowisko archeologiczne Atlal Babil w Iraku.

Nowy!!: Hetyci i Babilon · Zobacz więcej »

Bóg

Bóg stwarzający świat'', Muzeum Brytyjskie tetragram JHWH nad obrazem Jezusa Kopia obok Wawelu. Kraków Kaligrafia słowa Allah antyczny Bóg lub bóstwo – istota nadprzyrodzona, której istnienie (jednej bądź wielu) uznaje większość religii.

Nowy!!: Hetyci i Bóg · Zobacz więcej »

Bóstwa lunarne

Bóstwa lunarne – typ bóstw uranicznych, będących personifikacjąKsiężyca, jego faz, funkcji i stanów (np. bóstwa zaćmienia Księżyca lub księżycowego halo, jak bogini Hine-korako u Maorysów z Nowej Zelandii).

Nowy!!: Hetyci i Bóstwa lunarne · Zobacz więcej »

Bedřich Hrozný

Bedřich Hrozný (1915) Bedřich Hrozný (ur. 6 maja 1879 w Lysej nad Łabą, zm. 12 grudnia 1952 w Pradze) – czeski orientalista i lingwista.

Nowy!!: Hetyci i Bedřich Hrozný · Zobacz więcej »

Biblia

Tory w języku hebrajskim LXXVTS 10a (zwój ''Proroków mniejszych'') ok. I wieku p.n.e. Wulgaty z 1407 r. do czytania na głos w klasztorze Biblia Gutenberga pierwsza książka drukowana przy użyciu ruchomej czcionki Dziesięć Przykazań) Johna Wyclifa (XIV wiek) Kodeksie Aleksandryjskim z V wieku Biblii Królowej Zofii (1455) Biblii Wujka Biblii gdańskiej Biblia (biblion – zwój papirusu, księga; l.m. βιβλία, biblia – księgi), Pismo Święte – wspólna nazwa (hiperonim) różnych dzieł literackich, zwanych kanonami.

Nowy!!: Hetyci i Biblia · Zobacz więcej »

Bitwa pod Kadesz

Bitwa pod Kadesz – starcie zbrojne, które miało miejsce pomiędzy wojskami egipskimi a hetyckimi w piątym roku panowania faraona Ramzesa II.

Nowy!!: Hetyci i Bitwa pod Kadesz · Zobacz więcej »

Bliski Wschód

Mapa polityczna Zdjęcie satelitarne Bliski Wschód (hebr. המזרח התיכון;, Xâvar-e Miyâne; przestarzałe Lewant) – region geograficzny obejmujący głównie Azję Zachodnią, ale w pewnych kontekstach także obszary Europy i Afryki.

Nowy!!: Hetyci i Bliski Wschód · Zobacz więcej »

Boğazkale

Boğazkale (dawniej Boğazköy) – dystrykt w prowincji Çorum, w Regionie Morza Czarnego, w Turcji.

Nowy!!: Hetyci i Boğazkale · Zobacz więcej »

Boğazköy

Boğazköy − miasto w Turcji, należące do metropolii stambulskiej, w dystrykcie Büyükçekmece.

Nowy!!: Hetyci i Boğazköy · Zobacz więcej »

Bogini-słońce z Arinny

Bogini-słońce z Arinny (Wuruszemu, Wuruntemu, Warusenna, Wurunzimu, Ariniti) pani krainy Hatti, hetycka bogini nieba i ziemi, pani królów Hatti.

Nowy!!: Hetyci i Bogini-słońce z Arinny · Zobacz więcej »

Bosfor

Bosfor (tur. Bogaziçi, İstanbul Boğazı;, bosporos – przejście, przeprawa dla bydła) – cieśnina łączącąMorze Czarne z morzem Marmara, położona między Półwyspem Bałkańskim a AzjąMniejszą, oddziela Europę od Azji.

Nowy!!: Hetyci i Bosfor · Zobacz więcej »

Brązy

Dawne brązy santim z 1939 r. wybita z brązu Brązy – stopy miedzi z cynąlub innymi metalamiNazwa brąz bez dalszych określeń oznacza stop miedzi i cyny.

Nowy!!: Hetyci i Brązy · Zobacz więcej »

Cylicja

Cylicja (Kilikija lub niegdyś,,, Kilikia) – kraina historyczna na pograniczu Azji Mniejszej i Syropalestyny.

Nowy!!: Hetyci i Cylicja · Zobacz więcej »

Cypr (wyspa)

Cypr (ang. Cyprus, gr. Κύπρος, tur. Kıbrıs) – azjatycka wyspa we wschodniej części Morza Śródziemnego, często traktowana jako część Bliskiego Wschodu.

Nowy!!: Hetyci i Cypr (wyspa) · Zobacz więcej »

Czechosłowacja

Mapa fizyczna Czechosłowacji w latach 1920–1938 Mapa Czechosłowacji w latach 1969–1990 Czechosłowacja (lub) – historyczne państwo w Europie Środkowej, istniejące w latach 1918–1938 i 1945–1992.

Nowy!!: Hetyci i Czechosłowacja · Zobacz więcej »

Czesi

Czesi – naród zachodniosłowiański zamieszkujący głównie obszar Czech i będący ich głównym składnikiem ludnościowym; mniejsze zbiorowości występujątakże w USA, Kanadzie, Niemczech, Słowacji, Argentynie, Australii, Austrii, Szwajcarii i in.

Nowy!!: Hetyci i Czesi · Zobacz więcej »

Dardanele

Dardanele – cieśnina między Półwyspem Bałkańskim w Europie a AzjąMniejszą, łącząca Morze Egejskie z morzem Marmara.

Nowy!!: Hetyci i Dardanele · Zobacz więcej »

Demon

Jacobusa de Teramo z roku 1473 Diabeł zabiera karczmarkę – Słopanowo Goecji XVI-wieczna rzeźba reprezentująca sukkuba, Cambridge, Anglia Demon (daimon, nadprzyrodzona potęga, dola) – istota występująca w wielu wierzeniach ludowych, mitologiach i religiach, która zajmuje pozycję pośredniąmiędzy bogami a ludźmi, między sferąziemsko-ludzką, materialnąa sferąboską, czysto duchową; istota o cechach na wpół ludzkich, na wpół boskich; najczęściej nieprzyjazny człowiekowi duch, związany pierwotnie z pojęciem nieczystości sakralnej.

Nowy!!: Hetyci i Demon · Zobacz więcej »

Dolina Bekaa

Dolina Bekaa (arab. البقاع.

Nowy!!: Hetyci i Dolina Bekaa · Zobacz więcej »

Echnaton

Muzeum Egipskim ''Echnaton z żonąi córkami'', ok. 1340 p.n.e., Muzeum Egipskie w Berlinie Echnaton jako sfinks przed tarcząsłoneczną, symbolem Atona Amenhotep IV, także Amenophis IV (Achenaton, Echnaton) – władca starożytnego Egiptu (faraon) z XVIII dynastii, reformator religijny, twórca religii monoteistycznej opartej na kulcie boga Atona.

Nowy!!: Hetyci i Echnaton · Zobacz więcej »

Eufrat

Eufrat (Eufrates; także Firat,, Nahr al-Furat) to obok Tygrysu jedna z dwóch największych rzek Mezopotamii.

Nowy!!: Hetyci i Eufrat · Zobacz więcej »

Faraon

Insygnia faraona: ''nechacha'', ''nemes'' oraz ''heka''. Faraon – jedno z określeń władcy starożytnego Egiptu, będące zniekształconąwersjąstaroegipskiego Per-āa – „wielki dom”.

Nowy!!: Hetyci i Faraon · Zobacz więcej »

Gurgum

Mapa starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 1000-800 p.n.e. z zaznaczonymi najważniejszymi aramejskimi i nowohetyckimi królestwami Gurgum – nowohetyckie królestwo w południowej Anatolii istniejące w 1 poł.

Nowy!!: Hetyci i Gurgum · Zobacz więcej »

Hannahanna

Hannahanna (Nintu, Mah) – hetycka matka bogów i królowa niebios.

Nowy!!: Hetyci i Hannahanna · Zobacz więcej »

Hantili I

Hantili I, Hantilis I – król hetycki w latach 1590-1560 p.n.e., szwagier Mursili I. Za jego panowania w wyniku najazdu Hurytów utracona została północna Syria.

Nowy!!: Hetyci i Hantili I · Zobacz więcej »

Hatti

Hatti (URUHa-at-ti) – nazwa krainy historycznej z epoki brązu zamieszkanej przez lud Hatti (czasem zwany Protohetytami lub Hatytami) w okresie od trzeciego tysiąclecia p.n.e. do drugiego tysiąclecia p.n.e., później wyparci przez Hetytów.

Nowy!!: Hetyci i Hatti · Zobacz więcej »

Hattusa

Hattusa (w literaturze przedmiotu również Hattusas, Hattuşaş i Hattusza) — stolica imperium hetyckiego.

Nowy!!: Hetyci i Hattusa · Zobacz więcej »

Hattusili I

Hattusili I, Hattusilis I, znany jako Hattusili I z Kussary (właściwie Labarna lub Tabarnas) – król hetycki w okresie 1650–1620 p.n.e. Podczas swojego panowania podbił Anatolię i północnąSyrię.

Nowy!!: Hetyci i Hattusili I · Zobacz więcej »

Hattusili III

Hattusili III, Hattusilis III – król Hetytów w latach 1267–1237 p.n.e. Był czwartym synem króla Mursili II i ten mianował go kapłanem boga Sausga w mieście Samuha.

Nowy!!: Hetyci i Hattusili III · Zobacz więcej »

Hebat

Hebat (Hepat, Hepit, Hepatu) – główna bogini panteonu huryckiego i hetyckiego.

Nowy!!: Hetyci i Hebat · Zobacz więcej »

Hetytologia

Hetytologia – nauka z dziedziny nauk historycznych, zajmująca się dziejami starożytnego państwa Hetytów (XVII-XII w p.n.e.), kulturąmaterialnąi duchowąHetytów oraz ich językiem.

Nowy!!: Hetyci i Hetytologia · Zobacz więcej »

Hugo Winckler

Hugo Winckler (ur. 4 lipca 1863 w Gräfenhainichen, zm. 19 kwietnia 1913 w Berlinie) – niemiecki archeolog i historyk, odkrywca stolicy państwa hetyckiego (Hattusa) na terenach obecnej Turcji.

Nowy!!: Hetyci i Hugo Winckler · Zobacz więcej »

Huryci

epoce brązu (kolor różowy). Huryci – lud wywodzący się z Wyżyny Armeńskiej, później zasiedlający Mezopotamię.

Nowy!!: Hetyci i Huryci · Zobacz więcej »

Huzzija I

Huzzija I, Huzzijas I – król hetycki z czasów istnienia królestwa starohetyckiego, panujący w latach ok.

Nowy!!: Hetyci i Huzzija I · Zobacz więcej »

Illujanka

Illujanka (het. wąż) – w mitologii hetyckiej wąż, który walczy z bogiem burzy.

Nowy!!: Hetyci i Illujanka · Zobacz więcej »

Imperium akadyjskie

Imperium akadyjskie (akad. 𒆳𒌵𒆠, māt Akkadi) – semickie państwo założone przez Sargona Wielkiego, istniejące w latach panowania dynastii akadyjskiej: 2334–2193 p.n.e., na terenie środkowej Mezopotamii, którego stolicąbyło miasto Akad (Agade).

Nowy!!: Hetyci i Imperium akadyjskie · Zobacz więcej »

Istanu

Istanu – w mitologii hetyckiej bóg-słońce.

Nowy!!: Hetyci i Istanu · Zobacz więcej »

Jamhad

Jamhad, Jamchad – najpotężniejsze państwo w Syrii ze stolicąw Halab (dziś Aleppo) założone pod koniec XIX w. p.n.e. przez semickich Kananejczyków.

Nowy!!: Hetyci i Jamhad · Zobacz więcej »

Język akadyjski

Język akadyjski (akad. lišānum akkadītum), dawniej też zwany „chaldejskim” – język z grupy semickiej, używany w Mezopotamii od połowy III tysiąclecia p.n.e. do początków I tysiąclecia n.e. Nazwa języka pochodzi od miasta Akad w środkowej Mezopotamii, stolicy imperium akadyjskiego, założonego około 2350 roku p.n.e. przez Sargona.

Nowy!!: Hetyci i Język akadyjski · Zobacz więcej »

Język hetycki

Tabliczka zapisana w języku hetyckim, pochodząca z XIV wieku p.n.e. Język hetycki (zwany również nesyckim) – język martwy z rodziny języków indoeuropejskich, z gałęzi języków anatolijskichH.A. Hoffner, H.C. Melchert, A Grammar of the Hittite Language, s. 2; I.Yakubovich, Hittite, s. 221.

Nowy!!: Hetyci i Język hetycki · Zobacz więcej »

Języki indoeuropejskie

Języki indoeuropejskie – rodzina językowa, największa pod względem liczby mówiących.

Nowy!!: Hetyci i Języki indoeuropejskie · Zobacz więcej »

Jonia

Położenie Jonii Jonia – kraina w starożytności położona w centralnej części wybrzeża Azji Mniejszej, między rzekami Hermos a Meander.

Nowy!!: Hetyci i Jonia · Zobacz więcej »

Kadesz nad Orontesem

Ramzes II pod Kadesz Kadesz nad Orontesem, Kadesz, Kedesz, Kinza – miasto i twierdza w starożytnej Syrii, utożsamiane ze wzgórzem Nebi Mend nad Orontesem nieopodal Homs.

Nowy!!: Hetyci i Kadesz nad Orontesem · Zobacz więcej »

Karkemisz

Mapa starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 1000-800 p.n.e. z zaznaczonymi najważniejszymi aramejskimi i nowohetyckimi królestwami Karkemisz (tur. Karkamış, asyr. Karkamisz, egip. Karkamesza) – starożytne miasto położone nad Eufratem w dzisiejszej wschodniej Turcji, w prowincji Gaziantep na granicy z Syrią.

Nowy!!: Hetyci i Karkemisz · Zobacz więcej »

Kaszkowie

Kaszkowie (lub też Ludy Kaszka, Kaškowie) – określenie żyjącego w epoce brązu plemiennego ludu nieznanego pochodzenia (być może spokrewnionego z Protohetytami), który zasiedlał górskąAnatolię, a znany jest dzięki źródłom hetyckim.

Nowy!!: Hetyci i Kaszkowie · Zobacz więcej »

Kaukaz (łańcuch górski)

Swanetii Kaukaz w Gruzji Bazardüzü Dağı Szchara Gestola Swanetia Kaukaz (także Wielki Kaukaz; azer. Qafqaz, orm. Կովկաս, gruz. კავკასიონი, ros. Кавказские горы) – łańcuch górski na pograniczu południowo-wschodniej Europy i południowo-zachodniej Azji (zobacz: granica Europa-Azja).

Nowy!!: Hetyci i Kaukaz (łańcuch górski) · Zobacz więcej »

Kaukaz (region)

Granice państw, państw nieuznawanych i republik autonomicznych istniejących na Kaukazie w 2008 Zakaukaskiej Demokratycznej Republiki Federacyjnej w 1918 Flaga Republiki Górskiej Północnego Kaukazu Zakaukaskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej Kaukaz – region na pograniczu Europy i Azji pomiędzy morzami Czarnym i Kaspijskim wokół gór Kaukaz.

Nowy!!: Hetyci i Kaukaz (region) · Zobacz więcej »

Kizzuwatna

Mapa hetyckiej Anatolii z zaznaczonym położeniem Kizzuwatny data dostępu.

Nowy!!: Hetyci i Kizzuwatna · Zobacz więcej »

Kodeks Hammurabiego

Stela z prawami Hammurabiego; zbiory Luwru, Paryż Szamasz wręczający Hammurabiemu insygnia władzy królewskiej Stela z Kodeksem Hammurabiego – inskrypcja Tabliczka z prologiem ze steli Hammurabiego; zbiory Luwru, Paryż Kodeks Hammurabiego – babiloński zbiór praw zredagowany i spisany w XVIII w. p.n.e. za panowania króla Hammurabiego, szóstego przedstawiciela I dynastii z Babilonu.

Nowy!!: Hetyci i Kodeks Hammurabiego · Zobacz więcej »

Kosmogonia

Kosmogonia, z gr. κόσμος, kósmos (wszechświat, także ład, porządek) oraz gónos (pochodzenie) – całość wyobrażeń o pochodzeniu świata dla danej religii lub systemu filozoficznego oraz dział astronomii, który zajmuje się geneząi ewolucjąciał niebieskich, przeważnie tych z Układu Słonecznego.

Nowy!!: Hetyci i Kosmogonia · Zobacz więcej »

Kremacja

Bali Kremacja („spalić”), ciałopalenie – forma pogrzebu zwłok zmarłego, polegająca na spaleniu ciała, znana i uznawana przez wiele religii.

Nowy!!: Hetyci i Kremacja · Zobacz więcej »

Kumarbi

Kumarbi – w mitologii hetycko-huryckiej "ojciec bogów".

Nowy!!: Hetyci i Kumarbi · Zobacz więcej »

Kummuh

Mapa starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 1000–800 p.n.e. z zaznaczonymi najważniejszymi aramejskimi i nowohetyckimi królestwami Mapa starożytnego Bliskiego Wschodu w VIII w. p.n.e. z zaznaczonymi najważniejszymi aramejskimi i nowohetyckimi królestwami Kummuh (Kummuhu, Kummuhi) – nowohetyckie królestwo we wschodniej Anatolii wymieniane w źródłach asyryjskich z IX–VII w. p.n.e., w rocznikach urartyjskiego króla Sarduri II (VIII w. p.n.e.) i w luwijskich inskrypcjach hieroglificznych jego własnych władców (ok. 805–770 p.n.e.). Zajmowało ono obszar w przybliżeniu odpowiadający obszarowi współczesnej tureckiej prowincji Adıyaman.

Nowy!!: Hetyci i Kummuh · Zobacz więcej »

Kussara

Mapa hetyckiej Anatolii z zaznaczonym przypuszczalnym położeniem miasta Kussara Kussara – starożytne miasto w południowej Anatolii, w rejonie gór Antytaurus, znane ze źródeł hetyckich, nierozpoznane archeologicznie.

Nowy!!: Hetyci i Kussara · Zobacz więcej »

Labarna

Labarna – pierwszy znany król hetycki panujący w okresie około 1680–1650 p.n.e. Kategoria:Królowie Hetytów.

Nowy!!: Hetyci i Labarna · Zobacz więcej »

Lenno

Lenno (łac. feudum) – w ustroju lennym majątek będący przedmiotem kontraktu lennego, czyli nadawany przez seniora wasalowi w użytkowanie i pobieranie części pożytków w zamian za wsparcie militarne lub finansowe.

Nowy!!: Hetyci i Lenno · Zobacz więcej »

Liban

Liban (trb. Lubnān), oficjalnie Republika Libańska (arab., trb. al-Jumhūrīya al-Lubnānīya, wym. w dialekcie libańskim) – państwo położone w zachodniej Azji, na obszarze Bliskiego Wschodu, nad Morzem Śródziemnym, graniczące z Syriąi Izraelem.

Nowy!!: Hetyci i Liban · Zobacz więcej »

Listy amarneńskie

starożytnego Bliskiego Wschodu w 1 połowie XIV w. p.n.e. (początek korespondencji z Tell el-Amarna). British Museum List ''Biridiji'', księcia Megiddo, do faraona egipskiego (EA 365); zbiory Luwru List ''Ajjaba'', burmistrza ''Aštartu'' do faraona egipskiego (EA 364); zbiory Luwru Listy amarneńskie, listy z Amarny – pozostałości archiwum korespondencji dyplomatycznej pomiędzy władcami Egiptu a ich wasalami i władcami niezależnymi z terenów Syropalestyny, Mezopotamii i Anatolii.

Nowy!!: Hetyci i Listy amarneńskie · Zobacz więcej »

Ludy Morza

Egipt Ludy Morza – termin peuples de la mer spopularyzowany przez francuskiego egiptologa Gastona Maspero na określenie przemieszczających się i wojowniczych grup ludności bliżej nieznanego pochodzenia, które doprowadziły do wielkiej destabilizacji starożytnego Bliskiego Wschodu i zagroziły państwu faraonów na przełomie XIII i XII wieku p.n.e. Wiele wskazuje na to, że to właśnie Ludy Morza zapoczątkowały wielkie przemiany polityczne, kulturowe i etniczne we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego.

Nowy!!: Hetyci i Ludy Morza · Zobacz więcej »

Melid

Syrii starożytnej ok. 800 roku p.n.e. z zaznaczonym położeniem miasta Melid (Milid). Pieczęć cylindryczna z ruin Melidu Melid, Milid – starożytne miasto hetyckie.

Nowy!!: Hetyci i Melid · Zobacz więcej »

Mezopotamia

Mezopotamia widoczna z satelity w 2020 roku Mezopotamia,, w znaczeniu dosłownym międzyrzecze (nazwa przejęta z Miyanrudan i Bet-Nahrain) – starożytna kraina na Bliskim Wschodzie leżąca w dorzeczu Tygrysu i Eufratu.

Nowy!!: Hetyci i Mezopotamia · Zobacz więcej »

Miasto-państwo

Miasto-państwo, państwo-miasto, pot.

Nowy!!: Hetyci i Miasto-państwo · Zobacz więcej »

Miedź

Miedź (Cu) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych.

Nowy!!: Hetyci i Miedź · Zobacz więcej »

Mitanni

Bliskiego Wschodu ok. 1400 r. p.n.e. Zasięg terytorialny królestwa Mitanni w okresie jego największego rozwoju (początek XV w. p.n.e.). listów z Amarny; ok. 1350 p.n.e. Pozostałości mitannijskiego pałacu w mieście Nagar (obecnie stanowisko archeologiczne Tell Brak w Syrii). Mitanni – starożytne państwo założone przez Hurytów w północnej Mezopotamii i północnej Syrii w II tysiącleciu p.n.e. ze stolicąw Waszuganni (dotąd nie zidentyfikowana).

Nowy!!: Hetyci i Mitanni · Zobacz więcej »

Mursili I

Mursili I (lub Mursilis) – król Hetytów w czasach ok.

Nowy!!: Hetyci i Mursili I · Zobacz więcej »

Mursili II

Mursili II, Mursilis II (ur. 1321 p.n.e., zm. 1295 p.n.e.) – władca hetycki, syn Suppiluliumy I. Panował w latach około 1345–1315 p.n.e. Odziedziczył tron po przedwczesnej śmierci swojego starszego brata - Arnuwandy II, który podobnie jak ich ojciec padł ofiarąplagi (która spustoszyła kraj Hetytów w latach dwudziestych XIV w. p.n.e.). Był sławnym władcą- uciszył bunty książąt syryjskich oraz umocnił granice państwa Hetytów od strony kraju Arzawa i ludu Kaska.

Nowy!!: Hetyci i Mursili II · Zobacz więcej »

Muwatalli II

Muwatalli II, Muwatallis II – król Hetytów (kraju Hatti), panował w latach ok. 1291–1272 p.n.e. Wnuk Suppiluliumy I – twórcy potęgi Hetytów, a syn Mursili II.

Nowy!!: Hetyci i Muwatalli II · Zobacz więcej »

Nabarbi

Nabarbi – w mitologii hetyckiej bóg księżyca.

Nowy!!: Hetyci i Nabarbi · Zobacz więcej »

Nerik

Mapa hetyckiej Anatolii z zaznaczonym przypuszczalnym położeniem miasta Nerik Nerik, Nerikka (het. Ne-ri-ik, Ne-ri-ik-ka) – jedno z najważniejszych hetyckich miast i centrów religijnych, miejsce kultu boga burzy.

Nowy!!: Hetyci i Nerik · Zobacz więcej »

Nesa

Mapa centralnej Anatolii w okresie istnienia tam asyryjskich kolonii handlowych (XX-XVIII w. p.n.e.) Mapa hetyckiej Anatolii z zaznaczonym położeniem miasta Nesa Nesa (Kanesz, Kanisz) – starożytne miasto w Anatolii; obecnie stanowisko archeologiczne na wzgórzu Kültepe, na pn.-wsch.

Nowy!!: Hetyci i Nesa · Zobacz więcej »

Palestyna

Palestyńska moneta z okresu rządów brytyjskich Flaga brytyjskiego mandatu Palestyna Flaga współczesnego państwa Palestyna Jerozolimie Banknot palestyńskiego funta Palestyna – region geograficzny w zachodniej Azji.

Nowy!!: Hetyci i Palestyna · Zobacz więcej »

Panteon

Panteon (gr. pantheon: pan – wszystek + theos – bóg) to.

Nowy!!: Hetyci i Panteon · Zobacz więcej »

Patriarchat (ustrój)

Patriarchat – system społeczny, w którym władza, dziedziczenie i sukcesja przynależądo mężczyzn.

Nowy!!: Hetyci i Patriarchat (ustrój) · Zobacz więcej »

Półwysep Bałkański

Półwysep Bałkański jako region na południe od linii Triest – Odessa Historia Bałkan od 1800 do 2008 Półwysep Bałkański, skrótowo Bałkany – półwysep w Europie Południowej.

Nowy!!: Hetyci i Półwysep Bałkański · Zobacz więcej »

Perwa

Perwa (także Pirwa) – hetycki bóg koni, przejęty z panteonu luwijskiego.

Nowy!!: Hetyci i Perwa · Zobacz więcej »

Pismo klinowe

Mapa ważniejszych stanowisk archeologicznych na których znaleziono archiwa z tekstami zapisanymi pismem klinowym Pismo klinowe – jedna z najstarszych na świecie odmian pisma, powstała na Bliskim Wschodzie, stworzona najprawdopodobniej przez Sumerów ok.

Nowy!!: Hetyci i Pismo klinowe · Zobacz więcej »

Pithana

Mapa hetyckiej Anatolii z położeniem miast Kussara (przypuszczalne) i Nesa (Kanesh) Pithana, Pithanas – panujący w końcu XIX wieku p.n.e. król Kussary (het. Kuššara lub Kuššar), miasta we wschodniej Anatolii (dokładna lokalizacja nieznana).

Nowy!!: Hetyci i Pithana · Zobacz więcej »

Pochówek szkieletowy

Historyczny pochówek szkieletowy Pochówek szkieletowy, grób szkieletowy, inhumacja – obrzęd pogrzebania zwłok w formie złożenia niespalonego ciała do grobu.

Nowy!!: Hetyci i Pochówek szkieletowy · Zobacz więcej »

Politeizm

Bogowie starożytnego Egiptu w Carnegie Museum of Natural History Politeizm (z polys – „liczny” + theos – „bóg”), wielobóstwo – wiara w istnienie wielu bóstw (np. religia Słowian, religia starożytnej Grecji, starożytnego Rzymu, starożytnego Egiptu, wierzenia Azteków, shintō, niektóre odłamy hinduizmu).

Nowy!!: Hetyci i Politeizm · Zobacz więcej »

Puruszhanda

Mapa centralnej Anatolii w okresie istnienia tam asyryjskich kolonii handlowych (XX-XVIII w. p.n.e.) Mapa hetyckiej Anatolii z przypuszczalnym położeniem miasta Puruszhanda Puruszhanda (też Puruszhattum i Purszuhanda) – starożytne miasto i królestwo w południowo-centralnej Anatolii.

Nowy!!: Hetyci i Puruszhanda · Zobacz więcej »

Ramzes II

Ramzes II (zwany też Ramzesem Wielkim, w źródłach greckich Ozymandias) – trzeci faraon z XIX dynastii, syn i następca Setiego I, jeden z najwybitniejszych i najdłużej żyjących władców starożytnego Egiptu okresu Nowego Państwa.

Nowy!!: Hetyci i Ramzes II · Zobacz więcej »

Relief

Ministerstwa Infrastruktury w Warszawie (architekt Rudolf Świerczyński 1931). Relief jako ozdoba ołtarza Płaskorzeźba jako dekoracja architektoniczna Relief nad wejściem do kościoła Relief (płaskorzeźba) – kompozycja rzeźbiarska wykonana na płycie kamiennej, metalowej lub drewnianej z pozostawieniem na niej tła.

Nowy!!: Hetyci i Relief · Zobacz więcej »

Religia hattycka

Religia hattycka – politeistyczna religia nieindoeuropejskiego ludu Hattytów (ich język zaliczany jest do rodziny paleokaukaskiej), przejęta później przez Hetytów.

Nowy!!: Hetyci i Religia hattycka · Zobacz więcej »

Samsu-ditana

Mapa Mezopotamii w czasach panowania I dynastii z Babilonu (od Hammurabiego do Samsu-ditany) Samsu-ditana (Samsu-ditāna) – jedenasty, ostatni król Babilonii z I dynastii z Babilonu, syn i następca Ammi-saduqi, panował przez 31 lat (1626–1595 p.n.e. – chronologia średnia).

Nowy!!: Hetyci i Samsu-ditana · Zobacz więcej »

Sargon II

Sargon II, właśc.

Nowy!!: Hetyci i Sargon II · Zobacz więcej »

Starożytny Egipt

Maska grobowa Tutanchamona – jeden z najbardziej rozpoznawalnych wytworów kultury staroegipskiej Starożytny Egipt (stegip. Kemet, Czarna Ziemia) – cywilizacja starożytnego Bliskiego Wschodu położona w północno-wschodniej Afryce w dolinie i delcie Nilu (z oazami Pustyni Libijskiej włącznie).

Nowy!!: Hetyci i Starożytny Egipt · Zobacz więcej »

Suppiluliuma I

Suppiluliuma I, Suppiluliumas I (1380 p.n.e.-1340 p.n.e.) – król Hetytów od ok.

Nowy!!: Hetyci i Suppiluliuma I · Zobacz więcej »

Suppiluliuma II

Suppiluliuma II, Suppiluliumas II – król hetycki, brat i następca Arnuwandy III.

Nowy!!: Hetyci i Suppiluliuma II · Zobacz więcej »

Synkretyzm religijny

Synkretyzm religijny (z gr. συγκρητισμός, synkrētismós 'sojusz miast kreteńskich') – łączenie dwóch lub więcej systemów wierzeń religijnych w nowy system lub włączenie do danej tradycji religijnej idei pochodzących z tradycji niepowiązanych.

Nowy!!: Hetyci i Synkretyzm religijny · Zobacz więcej »

Syria starożytna

Syria starożytna – terytorium, którego granice w okresie od około VII tys.

Nowy!!: Hetyci i Syria starożytna · Zobacz więcej »

Szattiwaza

Szattiwaza, Šattiwaza lub Mattiwaza (sansykr. mati-vâja „on, którego zdobywcząsiłąjest modlitwa”) – król huryckiego państwa Mitanni panujący prawdopodobnie w latach 1350 p.n.e. do 1320 p.n.e. Szattiwaza był bratem króla Tuszratty, a jego huryckie imię brzmiało Kili-Teszup.

Nowy!!: Hetyci i Szattiwaza · Zobacz więcej »

Szauszka

Szauszka (Szawuszka) — hurycka i hetycka bogini miłości i wojny.

Nowy!!: Hetyci i Szauszka · Zobacz więcej »

Sztuka hetycka

Figurka jelenia z brązu (symbol bóstwa), Alaca Hüyük, 2100-2000 p.n.e. Sztuka hetycka – sztuka Hetytów sięga początkami II tysiąclecia p.n.e. i wiąże się ściśle z kulturąludu Hattu (Protohetytów).

Nowy!!: Hetyci i Sztuka hetycka · Zobacz więcej »

Tabal

Tabal – księstwo późnohetyckie obejmujące obszar położony pomiędzy rzekąHalys na północy, Kayseri na wschodzie i Göllüdag na zachodzie.

Nowy!!: Hetyci i Tabal · Zobacz więcej »

Tawananna

Tawananna – dożywotni tytuł małżonki hetyckiego króla.

Nowy!!: Hetyci i Tawananna · Zobacz więcej »

Telepinu (bóg)

Telepinu (Telipinu) – hetycki bóg urodzaju, przejęty od Hatytów.

Nowy!!: Hetyci i Telepinu (bóg) · Zobacz więcej »

Telepinu (król)

Telepinu, Telipinus – król hetycki w okresie około 1525–1500 p.n.e. Rozpoczął proces stabilizacji wewnętrznej państwa wprowadzając przepis stanowiący, że każdy kto zabije członka rodziny królewskiej podlegać będzie wyrokowi zgromadzenia możnych (pankus).

Nowy!!: Hetyci i Telepinu (król) · Zobacz więcej »

Teszub

Teszub – główne bóstwo w panteonie hurycko-urartyjskim.

Nowy!!: Hetyci i Teszub · Zobacz więcej »

Tiara

Jana Pawła II Tiara – papieska korona złożona z trzech diademów, wysadzana kamieniami szlachetnymi i perłami, ozdobiona na szczycie małym krzyżem.

Nowy!!: Hetyci i Tiara · Zobacz więcej »

Troja

Troja, Ilion (gr. oraz lub Ilios, łac. Ilium) – starożytne miasto położone w Troadzie u zachodnich wybrzeży Azji Mniejszej nad rzekąSkamander.

Nowy!!: Hetyci i Troja · Zobacz więcej »

Tudhalija I

Tudhalija I – domniemany król z początków istnienia państwa hetyckiego, panujący na przełomie XVIII/XVII w. p.n.e. (?) (lub według innych źródeł około 1740–1710 p.n.e.). Został wymieniony w jednej z Hetyckich królewskich list ofiarnych jako ojciec PU-Szarrumy i dziad Labarny.

Nowy!!: Hetyci i Tudhalija I · Zobacz więcej »

Tudhalija IV

Tudhalija IV, Tudhalijas IV – król Hetytów, rządził w latach 1237 p.n.e.-1209 p.n.e. Był młodszym synem króla Hattusili III i królowej Paduhepy.

Nowy!!: Hetyci i Tudhalija IV · Zobacz więcej »

Tuszratta

Tuszratta (przypuszczalnie z sanskr. tvis-ratha „on, który posiada rydwan budzący lęk”) – władca huryckiej Mitanni panujący u schyłku rządów faraona Amenhotepa III i w czasie rządów jego syna Echnatona – prawdopodobnie 1380 p.n.e. – 1350 p.n.e. Był on synem Szuttarny II, a jego siostra Giluhepa i córka Taduhepa były żonami faraona Amenhotepa III.

Nowy!!: Hetyci i Tuszratta · Zobacz więcej »

Tutanchamon

Tutanchamon, pierwotnie Tutanchaton (ur. ok. 1342–1339 p.n.e., zm. 1323 p.n.e.) – w latach 1333–1323 p.n.e. faraon XVIII dynastii.

Nowy!!: Hetyci i Tutanchamon · Zobacz więcej »

Upelluri

Upelluri – (również Ubelluri), w mitologii hetyckiej gigant, który na swoich barkach dźwigał stworzone przez starych bogów niebo i ziemię.

Nowy!!: Hetyci i Upelluri · Zobacz więcej »

Wasal

Wasal (łac. vassus, z celt. gwas „sługa”) – we wczesnym średniowieczu osoba wolna oddająca się pod opiekę seniora w akcie komendacji.

Nowy!!: Hetyci i Wasal · Zobacz więcej »

Waszuganni

Zasięg terytorialny królestwa Mitanni w okresie jego największego rozwoju (początek XV w. p.n.e.). Stanowisko Tell Feheriye wskazywane jest jako możliwa lokalizacja stolicy Waszuganni. Waszuganni, Waszukanni – stolica huryckiego królestwa Mitanni.

Nowy!!: Hetyci i Waszuganni · Zobacz więcej »

Wurunkatte

Wurunkatte – hetycki bóg wojny.

Nowy!!: Hetyci i Wurunkatte · Zobacz więcej »

XVII wiek p.n.e.

XVII WIEK P.N.E. XIX wiek p.n.e. XVIII wiek p.n.e. XVII wiek p.n.e. XVI wiek p.n.e. XV wiek p.n.e. Urodzili się.

Nowy!!: Hetyci i XVII wiek p.n.e. · Zobacz więcej »

Zidanta I

Zidanta I, Zidantas I – król hetycki z czasów istnienia królestwa starohetyckiego, panujący w latach ok.

Nowy!!: Hetyci i Zidanta I · Zobacz więcej »

1178 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Hetyci i 1178 p.n.e. · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

Państwo hetyckie.

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »