Spis treści
269 kontakty: Abbas I Wielki, Abbasydzi, Achemenidzi, Afganistan, Afszarydzi, Agha Mohammad Chan Kadżar, Agnostycyzm, Agresja Iraku na Kuwejt, Ak Kojunlu, Aleksander Macedoński, Alfabet arabski, Ali Akbar Haszemi Rafsandżani, Ali Amini, Ali Chamenei, Arabowie, Arabski podbój Iranu, Ardaszir I, Arianem Waedżo, Ariowie, Armenia, Artyleria, Światowa Organizacja Turystyki, Asyria, Atak Niemiec na ZSRR, Ateizm, Awesta, Azerbejdżan, Azerbejdżan Irański, Azerowie, Azja, Azja Środkowa, Babilonia, Bagdad, Bahaizm, Baktria, Beludżowie, Beludżystan (kraina historyczna), Bitwa na równinie Czałdyran, Bitwa pod Carrhae, Bliski Wschód, Bojowy wóz piechoty, Bolszewicy, Broń jądrowa, Brytyjsko-sowiecka inwazja na Iran, Buddyzm, Bujidzi, Burka, Centralna Agencja Wywiadowcza, Cesarstwo Bizantyńskie, Chorasan, ... Rozwiń indeks (219 jeszcze) »
- Państwa w Azji
Abbas I Wielki
Abbas I Wielki, drzeworyt Dominicusa Custosa z Antwerpii Abbas I Wielki Abbas I Wielki (I Abbas Səfəvi; شاه عباس بزرگ) (ur. 27 stycznia 1571 w Heracie, zm. 19 stycznia 1629 w Mazandaranie) – szach Persji od 1587 z dynastii Safawidów.
Zobaczyć Iran i Abbas I Wielki
Abbasydzi
Mapa świata w roku 820 Abbasydzi – jedna z dwóch największych (licząca 37 kalifów) sunnickich dynastii imperium muzułmańskiego, rządząca Kalifatem Bagdadu.
Zobaczyć Iran i Abbasydzi
Achemenidzi
Rozwój terytorialny Imperium Achemenidów Achemenidzi (staropers. 𐎧𐏁𐏂) – dynastia panująca w Persji w latach 550–330 p.n.e. Nazwa dynastii wiąże się z imieniem legendarnego Achemenesa.
Zobaczyć Iran i Achemenidzi
Afganistan
240px Afganistan – śródlądowe państwo unitarne położone w Azji Południowej, ze stolicąw Kabulu.
Zobaczyć Iran i Afganistan
Afszarydzi
Afszarydzi – dynastia panująca w Iranie w latach 1736–1749, założona przez Nadira Szaha.
Zobaczyć Iran i Afszarydzi
Agha Mohammad Chan Kadżar
Agha Mohammad Chan Kadżar (farsi: محمد خان قاجار) (ur. 1742, zm. 1797) – szach Persji, pierwszy z dynastii Kadżarów.
Zobaczyć Iran i Agha Mohammad Chan Kadżar
Agnostycyzm
Thomas Henry Huxley, twórca terminu ''agnostycyzm'' Agnostycyzm (α- a-, bez + γνώσις gnōsis, wiedzy; od gnostycyzmu) – pogląd filozoficzny, według którego obecnie niemożliwe jest całkowite poznanie rzeczywistości.
Zobaczyć Iran i Agnostycyzm
Agresja Iraku na Kuwejt
Mapa Iraku, widoczny także Kuwejt Agresja Iraku na Kuwejt – inwazja wojsk irackich na Kuwejt w 1990 roku, która zapoczątkowała I wojnę w Zatoce Perskiej.
Zobaczyć Iran i Agresja Iraku na Kuwejt
Ak Kojunlu
Ak Kojunlu (albo Ak-Kojunlu, Akkojunlu, Ak Kojunłu) – po turecku znaczy dosłownie: „Biała Owca”.
Zobaczyć Iran i Ak Kojunlu
Aleksander Macedoński
Aleksander III Macedoński (Aleksandros ho Tritos ho Makedon) zwany też Aleksandrem Wielkim (Aleksandros ho Megas) i niezwyciężonym (άνίκητος) (ur. 19–20 lipca 356 p.n.e. w Pelli, zm. 10 czerwca 323 p.n.e. w Babilonie) – król Macedonii z dynastii Argeadów w latach 336–323 p.n.e.
Zobaczyć Iran i Aleksander Macedoński
Alfabet arabski
Alfabet arabski Alfabet arabski – pismo będące abdżadem, używane do zapisu języka arabskiego, a także innych języków.
Zobaczyć Iran i Alfabet arabski
Ali Akbar Haszemi Rafsandżani
Ali Akbar Haszemi Rafsandżani (IPA), (ur. 25 sierpnia 1934 w Bahremanie, zm. 8 stycznia 2017 w Teheranie) – irański duchowny i polityk, prezydent Iranu w latach 1989–1997, przewodniczący parlamentu w latach 1980–1989.
Zobaczyć Iran i Ali Akbar Haszemi Rafsandżani
Ali Amini
Ali Amini, pers. علی امینی (ur. 12 września 1905 w Teheranie, zm. 12 grudnia 1992 w Paryżu) – irański polityk, premier Iranu w latach 1961–1962.
Zobaczyć Iran i Ali Amini
Ali Chamenei
Sayyid Ali Hosseini Chamenei (ur. 17 lipca 1939 w Meszhedzie) – irański duchowny i polityk.
Zobaczyć Iran i Ali Chamenei
Arabowie
'''Państwa, w których język arabski jest językiem urzędowym'''„zielony” – państwa, w których jest jedynym językiem urzędowym,„niebieski” – państwa, w których jest jednym z języków urzędowych Arabowie (’Arab, w pierwotnym znaczeniu: „koczownik”) – grupa ludów pochodzenia semickiego zamieszkująca od czasów starożytnych Półwysep Arabski.
Zobaczyć Iran i Arabowie
Arabski podbój Iranu
Imperium Sasanidów: terytorium przez większość jego istnienia (ciemna zieleń) i zasięg krótkotrwałych największych zdobyczy (jasna zieleń) Arabski podbój Iranu (pers. تجاوز اعراب Atak Arabów lub ظهور اسلامŚwit islamu) – podbój perskiego państwa Sasanidów i irańskich państw Azji Środkowej przez islamski kalifat arabski w VII i pierwszej połowie VIII wieku.
Zobaczyć Iran i Arabski podbój Iranu
Ardaszir I
Ardaszir I (gr. Artakserks) – władca Persji założyciel dynastii Sasanidów (224/226-241).
Zobaczyć Iran i Ardaszir I
Arianem Waedżo
Arianem Waedżo, Ariana Waedżah, Iranwedż, Eran Weż (awest. Aryana Vaēǰah) – mityczna kraina pochodzenia Ariów.
Zobaczyć Iran i Arianem Waedżo
Ariowie
„Ariowie wkraczający do Indii, 3500 p.n.e.”, ilustracja z ''Hutchinsons History of the Nations'', ok. 1910 r. Ariowie (lub Indo-Irańczycy) – termin używany dawniej dla indoirańskiego odłamu ludów indoeuropejskich, który w III i II tysiącleciu p.n.e.
Zobaczyć Iran i Ariowie
Armenia
Armenia (– Hajastạn), Republika Armenii (orm. Հայաստանի Հանրապետություն – Hajastani Hanrapetut’jun) – państwo śródlądowe na pograniczu Europy i Azji, na Kaukazie Południowym.
Zobaczyć Iran i Armenia
Artyleria
L118 Artyleria – jeden z podstawowych rodzajów wojsk, na uzbrojenie którego wchodządziała (armaty, haubice, moździerze) oraz wyrzutnie rakietowe, a w przeszłości także machiny miotające.
Zobaczyć Iran i Artyleria
Światowa Organizacja Turystyki
Siedziba UNWTO w Madrycie Światowa Organizacja Turystyki Narodów Zjednoczonych (ang. United Nations World Tourism Organization – UNWTO) – organizacja wyspecjalizowana ONZ, zajmująca się kwestiami związanymi z turystyką, m.in.
Zobaczyć Iran i Światowa Organizacja Turystyki
Asyria
Asyria (akad. māt Aššurki) – starożytne państwo semickie w północnej Mezopotamii istniejące od drugiej połowy III tysiąclecia p.n.e. do pierwszej połowy I tysiąclecia p.n.e.
Zobaczyć Iran i Asyria
Atak Niemiec na ZSRR
Dyrektywa ''Barbarossa'' 18 grudnia 1940 Rygi jednostki Wehrmachtu Jeńcy radzieccy Granica między ZSRR a III Rzesządo 22 czerwca 1941 Atak Niemiec na ZSRR, niemiecki kryptonim operacja Barbarossa (niem. Unternehmen Barbarossa) – agresja III Rzeszy na Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich w 1941, podczas II wojny światowej.
Zobaczyć Iran i Atak Niemiec na ZSRR
Ateizm
Ateizm (z gr. „bezbożny” – a-, „bez” oraz, theos, „bóg”) – brak wiary w istnienie jednego bądź wielu bogów czy też odrzucający wiarę w stwórcę; ewentualnie odrzucenie teizmu.
Zobaczyć Iran i Ateizm
Awesta
Jasna 28.1 (Bodleian MS J2) Awesta, st.-pers.
Zobaczyć Iran i Awesta
Azerbejdżan
Położenie Azerbejdżanu w Eurazji Azerbejdżan, Republika Azerbejdżanu – państwo położone na Kaukazie Południowym z wybrzeżem nad Morzem Kaspijskim.
Zobaczyć Iran i Azerbejdżan
Azerbejdżan Irański
Azerbejdżan irański Azerbejdżan Irański (az. جنوبی آذربایجان Cənubi Azərbaycan lub گوني آذربایجان Güney Azərbaycan; per. آذربایجان ایران Âzarbâjdżân-e Irân), właściwie Azerbejdżan (per. آذربایجان) – kraina w północno-zachodnim Iranie, zamieszkana w większości przez Azerów i Kurdów.
Zobaczyć Iran i Azerbejdżan Irański
Azerowie
Azer z Baku, 1847 Azerowie, Azerbejdżanie – naród turecki zamieszkujący głównie północno-zachodni Iran oraz Azerbejdżan, a także – w znacznie mniejszych skupiskach – Rosję (obecnie, ze względu na emigrację, ponad 1 milion, głównie w największych miastach), Gruzję oraz kilka państw Bliskiego Wschodu.
Zobaczyć Iran i Azerowie
Azja
Azja (gr. Asía, łac. Asia) – w zależności od podejścia: największy kontynent na Ziemi lub część świata, która razem z Europątworzy największy kontynent, Eurazję.
Zobaczyć Iran i Azja
Azja Środkowa
Azja Centralna w definicji wąskiej i szerokiej Mapa polityczna państw Azji Środkowej Azja Środkowa (także Azja Centralna, Środkowy Wschód) – region wyróżniany w geografii historycznej i politycznej.
Zobaczyć Iran i Azja Środkowa
Babilonia
Babilonia (akad. 𒆳𒆍𒀭𒊏𒆠, māt Akkadī) – starożytne państwo semickie w Mezopotamii, na terenie obecnego Iraku.
Zobaczyć Iran i Babilonia
Bagdad
Bagdad – stolica Iraku; liczba mieszkańców wynosi ponad 7 mln.
Zobaczyć Iran i Bagdad
Bahaizm
Mauzoleum Baba w Hajfie, obok mauzoleum Baha’u’llaha, jedno z dwóch najważniejszych miejsc świętych dla bahaitów Bahaizm, bahá'í – religia monoteistyczna założona w Persji w XIX wieku przez Bahá'u'lláha, podkreślająca duchowąjedność całej ludzkości.
Zobaczyć Iran i Bahaizm
Baktria
Baktria ok. 320 p.n.e. Baktria (gr. Baktriana, Βακτριανα; pers. Bākhtar; arab. i ind. Bhalika; chiń. 大夏, Dàxià) – starożytna, grecka nazwa krainy położonej obecnie w północnym Afganistanie.
Zobaczyć Iran i Baktria
Beludżowie
Główne grupy etniczne w Pakistanie i w okolicznych terenach w 1980 roku; obszar zamieszkany przez Beludżów zaznaczony na różowo. Beludżowie – lud indoeuropejski pochodzenia irańskiego.
Zobaczyć Iran i Beludżowie
Beludżystan (kraina historyczna)
Mapa ukazuje zasięg występowania różnych grup etnicznych w roku 1980. Beludżowie oznaczeni sąna różowo. Mapa Beludżystanu z lat 1907-1909 Beludżystan (pers. Balūchestān, urdu Balūcistān) – kraina historyczna w południowo-zachodniej Azji, w południowo-wschodniej części Wyżyny Irańskiej, nad Morzem Arabskim i ZatokąOmańską, na pograniczu Iranu, Pakistanu i Afganistanu.
Zobaczyć Iran i Beludżystan (kraina historyczna)
Bitwa na równinie Czałdyran
Bitwa na równinie Czałdyran – bitwa stoczona 23 sierpnia 1514/2 radżaba 920 roku między armiąTurków Osmańskich a wojskami Safawidów na równinie Czałdyran na Wyżynie Armeńskiej, zakończona zwycięstwem Osmanów.
Zobaczyć Iran i Bitwa na równinie Czałdyran
Bitwa pod Carrhae
Bitwa pod Carrhae (obecnie Harran w Turcji) – starcie zbrojne, do którego doszło 9 czerwca 53 roku p.n.e. pomiędzy legionami rzymskimi a Partami.
Zobaczyć Iran i Bitwa pod Carrhae
Bliski Wschód
Mapa polityczna Zdjęcie satelitarne Bliski Wschód (hebr. המזרח התיכון;, Xâvar-e Miyâne; przestarzałe Lewant) – region geograficzny obejmujący głównie Azję Zachodnią, ale w pewnych kontekstach także obszary Europy i Afryki.
Zobaczyć Iran i Bliski Wschód
Bojowy wóz piechoty
Radziecki BMP-2 Amerykański M2 Bradley Dardo Hiszpańsko-austriacki ASCOD MCV-80 Warrior Bojowy wóz piechoty (BWP) – uzbrojony i opancerzony wóz bojowy, zwykle gąsienicowy, przeznaczony do przewożenia żołnierzy piechoty zmechanizowanej na polu walki i jej wsparcia ogniowego.
Zobaczyć Iran i Bojowy wóz piechoty
Bolszewicy
wojny domowej Bolszewicy – w latach 1903–1918 frakcja Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji (SDPRR), która na II Zjeździe tej partii w 1903 roku uznała się za większościową, swoich przeciwników nazwała mienszewikami.
Zobaczyć Iran i Bolszewicy
Broń jądrowa
Wybuch bomby jądrowej w Nagasaki, 9 sierpnia 1945 język.
Zobaczyć Iran i Broń jądrowa
Brytyjsko-sowiecka inwazja na Iran
Brytyjsko-sowiecka inwazja na Iran – wspólne działania zbrojne wojsk brytyjskich, australijskich, hinduskich i sowieckich przeciwko Iranowi, przeprowadzone w sierpniu i wrześniu 1941 roku podczas II wojny światowej.
Zobaczyć Iran i Brytyjsko-sowiecka inwazja na Iran
Buddyzm
„Koło Dharmy” – najczęściej spotykany buddyjski symbol. Flaga buddyjska Buddyzm (inna nazwa to: sanskr. Buddha Dharma; pāli. Buddha Dhamma lub Buddha Sasana – „Nauka Przebudzonego”) – nonteistyczny system filozoficzny i religijny, którego założycielem i twórcąjego podstawowych założeń był żyjący od około 560 do 480 roku p.n.e.
Zobaczyć Iran i Buddyzm
Bujidzi
Państwa Bujidów u szczytu ich potęgi Bujidzi (albo Bujjidzi, Buwajhidzi) – szyicka dynastia pochodzenia irańskiego, rządząca w zachodnim Iranie i Iraku od lat trzydziestych X wieku do połowy wieku XI.
Zobaczyć Iran i Bujidzi
Burka
Burka (arab. برقع, burquʿ) – rodzaj nieprzezroczystego przykrycia głowy, noszonego dodatkowo oprócz chusty przez muzułmanki przestrzegające purdah oraz niektóre żydówki.
Zobaczyć Iran i Burka
Centralna Agencja Wywiadowcza
Nowa siedziba centrali CIA Centralna Agencja Wywiadowcza, CIA – amerykańska rządowa agencja wywiadowcza zajmująca się pozyskiwaniem i analiząinformacji o zagranicznych rządach, korporacjach i osobach indywidualnych oraz opracowywaniem na ich podstawie raportów dla instytucji rządowych Stanów Zjednoczonych.
Zobaczyć Iran i Centralna Agencja Wywiadowcza
Cesarstwo Bizantyńskie
Cesarstwo wschodniorzymskie (bizantyjskie) Cesarstwo wschodniorzymskie, później Cesarstwo Bizantyńskie (w literaturze przeważnie w formie Cesarstwo Bizantyjskie, choć sąteż odmienne opinie, pot. i skrótowo Bizancjum) – termin historiograficzny, używany od XIX wieku na określenie greckojęzycznego, średniowiecznego cesarstwa rzymskiego ze stolicąw Konstantynopolu.
Zobaczyć Iran i Cesarstwo Bizantyńskie
Chorasan
Mawarannahr (B) w średniowieczu Irańska prowincja Chorasan przed rokiem 2004 Chorasan (pers: خراسان) – kraina historyczna w Azji Środkowej, położona na terenie dzisiejszego wschodniego Iranu, zachodniego i środkowego Afganistanu oraz częściowo na terytorium Tadżykistanu, Turkmenistanu i Uzbekistanu.
Zobaczyć Iran i Chorasan
Chosrow II Parwiz
Chosrow II Parwiz (Chosroes II) (pahl. „Zwycięski”) (ur. ?, zm. 28 lutego 628) – władca z dynastii Sasanidów panujący w latach 591–628, syn Hormizda IV.
Zobaczyć Iran i Chosrow II Parwiz
Chrześcijaństwo
Chrześcijaństwo (Christianismós), chrystianizm – religia monoteistyczna zaliczana do grupy abrahamicznej.
Zobaczyć Iran i Chrześcijaństwo
Chuzestan
Chuzestan – ostan w południowo-zachodnim Iranie nad ZatokąPerską.
Zobaczyć Iran i Chuzestan
Cudzołóstwo
kościoła św. Marii Magdaleny w Paryżu. Cudzołóstwo lub zdrada małżeńska – termin występujący w różnych kulturach, religiach i systemach prawnych, oznaczający akt współżycia płciowego osób, z których przynajmniej jedna jest związana małżeństwem z innąosobą.
Zobaczyć Iran i Cudzołóstwo
Cyrus II Wielki
Cyrus II Wielki (staropers. 𐎤𐎢𐎽𐎢𐏁,; ur. 590 p.n.e. w Anszan zm. 529 p.n.e. w okolicach rzeki Jaksartes) – król Imperium Perskiego z dynastii AchemenidówCoraz większa liczba uczonych zalicza Cyrusa do dynastii Teispidów, a nie Achemenidów.
Zobaczyć Iran i Cyrus II Wielki
Czador
Kobiety w czadorach Czador – zewnętrzny strój, noszony przez kobiety; jest to jedna z form przestrzegania hidżabu, czyli muzułmańskich zasad ubierania się, wywiedzionych z Koranu.
Zobaczyć Iran i Czador
Czołg
M1 Abrams – współczesny amerykański czołg podstawowy granatów dymnych5. Przeciwlotniczy wielkokalibrowy karabin maszynowy6. Przedział silnikowy7. Wieżyczka dowódcy8. Czołgowy karabin maszynowy sprzężony z armatą9. Pochylony pancerz przedni10. Burtowy karabin maszynowy (niestosowany po II wojnie światowej) Czołg – gąsienicowy wóz bojowy, przeznaczony do walki z siłami przeciwnika na krótkich i średnich dystansach za pomocąprowadzenia ognia na wprost.
Zobaczyć Iran i Czołg
Daktylowiec właściwy
Owoce Owoce świeże i suszone Daktylowiec właściwy (Phoenix dactylifera L.), palma daktylowa, daktylowe drzewo – gatunek rośliny z rodziny arekowatych (popularnie nazywanych palmami).
Zobaczyć Iran i Daktylowiec właściwy
Dżangalije
Mirza Kuczek-chan Dżangalije (z perskiego partyzantka leśna, Ludzie z Lasu) – ruch partyzancki w regionie Gilanu, początkowo łączący hasła socjalistyczne i komunistyczne z islamskimi; z czasem uległ radykalizacji i w bliskiej współpracy z komunistami rosyjskimi utworzył RadzieckąRepublikę Iranu (Republikę Gilańską), która istniała od czerwca 1920 do lutego roku następnego.
Zobaczyć Iran i Dżangalije
Dolar amerykański
Dolar amerykański (oficjalna nazwa – United States dollar, międzynarodowy skrót – USD) – oficjalna waluta Stanów Zjednoczonych, Portoryko, Mikronezji, Marianów Północnych, Palau, Wysp Marshalla, Panamy, Ekwadoru (od 2000), Salwadoru (od 2001), Timoru Wschodniego, Zimbabwe (od 2009), Turks i Caicos, Bonaire, Saby i Sint Eustatius od 2011 roku.
Zobaczyć Iran i Dolar amerykański
Dolar międzynarodowy
Dolar międzynarodowy (ang. international dollar) – umowna waluta stworzona na bazie dolara amerykańskiego, służąca do wyrażania realnego poziomu PKB i jego składowych, to znaczy do wyeliminowania wpływu różnic w poziomach cen między państwami lub innymi jednostkami terytorialnymi.
Zobaczyć Iran i Dolar międzynarodowy
Dywan
Dywany w Kairuan (Tunezja). Dywan – tkanina dekoracyjna przeznaczona do pokrycia pewnych płaszczyzn (najczęściej podłóg, czasem także ścian).
Zobaczyć Iran i Dywan
Ebrahim Ra’isi
Ebrahim Ra’isi, właściwie Ebrahim Ra’isolsadati (ur. 14 grudnia 1960 w Meszhedzie) – irański duchowny szyicki, ajatollah i polityk konserwatywny, członek Zgromadzenia Ekspertów, w latach 2019-2021 r. Główny Sędzia – zwierzchnik irańskiego wymiaru sprawiedliwości.
Zobaczyć Iran i Ebrahim Ra’isi
Egipt
Piramidy w Gizie i Wielki Sfinks (fot. barwna, autochrom, Auguste Léon, 1914) Świątynie w Abu Simbel Świątynia Hatszepsut Egipt (Miṣr; dialekt egipski Máṣr, /masˤɾ/;;, Aígyptos), nazwa oficjalna Arabska Republika Egiptu (arab., Dżumhurijjat Misr Al-Arabijja) – państwo położone w północno-wschodniej Afryce z półwyspem Synaj w zachodniej Azji.
Zobaczyć Iran i Egipt
Eksklawa
C jest eksklawąpaństwa B i enklawąpaństwa A C jest eksklawąpaństwa B, nie jest jednak enklawąEksklawa – część terytorium państwa lub innej jednostki administracyjnej, położona w oddzieleniu od głównego jego obszaru, lecz na tym samym obszarze lądowym (przeważnie kontynent).
Zobaczyć Iran i Eksklawa
Elam
Elam – starożytne państwo o strukturze federacyjnej, powstałe około 2400 roku p.n.e. na terenach obecnego południowo-zachodniego Iranu (prowincja Chuzestan na granicy z Irakiem) oraz górskiej prowincji Lurestan, sięgającej aż do Buszehr nad ZatokąPerską.
Zobaczyć Iran i Elam
Embargo
Embargo (hiszp. „zajęcie, sekwestr”) – zakaz importu lub eksportu określonych towarów do lub z danego państwa, czyli ograniczenie handlu i innych stosunków z określonym państwem i jego bojkot na arenie międzynarodowej.
Zobaczyć Iran i Embargo
Energia jądrowa
Energia jądrowa – energia wydzielana podczas przemian jądrowych.
Zobaczyć Iran i Energia jądrowa
Epoka hellenistyczna
Epoka hellenistyczna – okres w dziejach regionu Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu (zwłaszcza obszarów znajdujących się pod greckim panowaniem), którego początek wyznacza śmierć Aleksandra Wielkiego w 323 roku p.n.e., a koniec – rzymskie podboje zakończone zajęciem ptolemejskiego Egiptu w 30 roku p.n.e.
Zobaczyć Iran i Epoka hellenistyczna
Ewangelikalizm
Zbór ewangeliczny w Toruniu, Polska Rosji. Ewangelikalizm (ewangelikalne chrześcijaństwo, ewangeliczne chrześcijaństwo) – nurt pobożnościowy w protestantyzmie, oparty na specyficznej duchowości.
Zobaczyć Iran i Ewangelikalizm
Fars
Fars – ostan w południowo-zachodnim Iranie, ze stolicąw Szirazie.
Zobaczyć Iran i Fars
Fazlollah Zahedi
Fazlollah Zahedi, (ur. 1897, zm. 1 lub 2 września 1963) – irański wojskowy, generał, mianowany premierem kraju w trakcie zamachu stanu 18 sierpnia 1953, pozostał na stanowisku do 1955.
Zobaczyć Iran i Fazlollah Zahedi
Ferdousi
Aghi Miraka z ''Szahname Tahmaspa'', ok. 1532 r. Zbiory Muzeum Agi Chana w Toronto. Ferdousi (albo Firdausi, właściwie: Abol Ghasem Ferdousi, pers. ابوالقاسمفردوسی), (ur. 940 w pobliżu Tusu, zm. tamże 1020 albo 1025) – perski poeta epicki, autor Szahname, narodowego eposu Persów i Tadżyków.
Zobaczyć Iran i Ferdousi
Francja
Francja (IPA), Republika Francuska – państwo, którego część metropolitalna znajduje się w Europie Zachodniej oraz częściowo w Europie Południowej (Oksytania, Korsyka), posiadające także zamorskie terytoria na innych kontynentach.
Zobaczyć Iran i Francja
Fregata (klasa okrętów)
Fregata żaglowa "La Boudeuse", Francja 1766-1800 Brazylijska fregata z mieszanym napędem żaglowym i bocznokołowym, 1863 ''Oliver Hazard Perry'' Fregata – klasa okrętów wojennych średniej wielkości lub dużych.
Zobaczyć Iran i Fregata (klasa okrętów)
Fryzjer
Fryzjer przy pracy (strzygący włosy) Fryzjer (dawniej golarz) – rzemieślnik zajmujący się zgodnie z życzeniami klientów strzyżeniem włosów, ich pielęgnacją, układaniem, farbowaniem, myciem, dekoloryzacją.
Zobaczyć Iran i Fryzjer
Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci
Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci, UNICEF (od ang. United Nations International Children’s Emergency Fund, od 1953 United Nations Children’s Fund) – został utworzony przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych 11 grudnia 1946, by zapewnić żywność i opiekę zdrowotnądla dzieci i matek w krajach, które zostały zniszczone przez II wojnę światową.
Zobaczyć Iran i Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci
Gastronomia
Gastronomia Gastronomia (z grec. gaster – „żołądek”, nómos – „prawo”, „ustawa”) – rodzaj działalności gospodarczej polegającej na prowadzeniu otwartych zakładów żywienia zbiorowego (np. restauracji, barów, stołówek itp.).
Zobaczyć Iran i Gastronomia
George W. Bush
George W. Bush podczas służby wojskowej Donaldem Tuskiem, 10 marca 2008 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Aleksander Kwaśniewski i prezydent USA George W. Bush Lechem Kaczyńskim, 15 lipca 2007 minister obrony narodowej Radosław Sikorski (Waszyngton, 13 września 2006) Izby Reprezentantów, Nancy Pelosi, 23 stycznia 2007 DalajlamąXIV, 17 października 2007 Białym Domu, 5 marca 2008 Nursułtanem Nazarbajewem, Waszyngton, 29 września 2006 I wojny światowej, 6 marca 2008 JuliąTymoszenko, Kijów, 1 kwietnia 2008 Benedyktem XVI, 16 kwietnia 2008 Poparcie dla prezydentury Busha w okresie od stycznia 2001 (niebieski oznacza poparcie, czerwony brak poparcia, zielony obojętność) George Walker Bush (wym.; ur.
Zobaczyć Iran i George W. Bush
Ghasem Solejmani
Ghasem Solejmani (ur. 11 marca 1957 w Raborze, zm. 3 stycznia 2020 w Bagdadzie) – irański generał major (Sarlashgar), dowódca sił Ghods, jednostki specjalnej w strukturach Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej, zabity w amerykańskim ataku powietrznym w Bagdadzie.
Zobaczyć Iran i Ghasem Solejmani
Ghaznawidzi
Mahmuda (998 - 1030) Ghaznawidzi – dynastia pochodzenia tureckiego, panująca od 977 do 1186 roku na terenach dzisiejszego Afganistanu i północnych Indii, a w okresie największej potęgi także we wschodnim Iranie i Azji Środkowej.
Zobaczyć Iran i Ghaznawidzi
Gilan (ostan)
Gilan – ostan w północno-zachodnim Iranie nad Morzem Kaspijskim.
Zobaczyć Iran i Gilan (ostan)
Hasan Ali Mansur
Hasan Ali Mansur, pers. حسنعلی منصور (ur. w kwietniu 1923, zm. 27 stycznia 1965) – irański polityk, premier Iranu w latach 1964–1965.
Zobaczyć Iran i Hasan Ali Mansur
Hasan Rouhani
Hasan Rouhani i Władimir Putin. (2014) Hasan Rouhani (trl. Ḩasan Rowḩāni; ur. 12 listopada 1948 w Sorche w ostanie Semnan) – irański polityk, deputowany do Islamskiego Zgromadzenia Konsultatywnego w latach 1980–2000 i jego wiceprzewodniczący w latach 1992–2000.
Zobaczyć Iran i Hasan Rouhani
Herakliusz (cesarz bizantyński)
Herakliusz (– Herakleios,; ur. ok. 574, zm. 11 lutego 641) – cesarz wschodniorzymski (bizantyjski) panujący w latach 610–641.
Zobaczyć Iran i Herakliusz (cesarz bizantyński)
Herat (prowincja)
Herat – prowincja w Afganistanie, razem z prowincjami Badghis, Farah i Ghor tworzy zachodni region kraju.
Zobaczyć Iran i Herat (prowincja)
Hidżab
Hidżab Hidżab (ḥiǧāb; tłum. „okrycie, zasłona”) – w tłumaczeniu z arabskiego oznacza "zasłonę" i "ochronę".
Zobaczyć Iran i Hidżab
Hinduizm
OM – zapis sylaby będącej symbolem hinduizmu Swastyka hinduistyczna Hinduizm – określenie zbiorcze na grupę wierzeń religijnych, wyznawanych głównie na Półwyspie Indyjskim.
Zobaczyć Iran i Hinduizm
Hiszpania
Hiszpania, Królestwo Hiszpanii (hiszp. España, Reino de España) – państwo w zachodniej części Europy Południowej, położone głównie na Półwyspie Iberyjskim, obejmujące także Baleary na Morzu Śródziemnym, Wyspy Kanaryjskie na Oceanie Atlantyckim oraz mniejsze wysepki i tereny w północnej Afryce.
Zobaczyć Iran i Hiszpania
Homoseksualizm
alt.
Zobaczyć Iran i Homoseksualizm
Hymn Iranu
Hymn Iranu został przyjęty w roku 1990 w wyniku konkursu, ogłoszonego po śmierci Ruhollaha Chomejniego.
Zobaczyć Iran i Hymn Iranu
I wojna światowa
I wojna światowa (przed II wojnąświatowąnazywana WielkąWojną) – wojna światowa, trwająca od 28 lipca 1914 do 11 listopada 1918, w której ścierały się dwa stronnictwa.
Zobaczyć Iran i I wojna światowa
I wojna o Górski Karabach
I wojna o Górski Karabach – zbrojny konflikt etniczno-terytorialny między Azerbejdżanem i Armenią, jeden z najpoważniejszych konfliktów o tym charakterze rozgrywający się na obszarze postradzieckim po upadku ZSRR.
Zobaczyć Iran i I wojna o Górski Karabach
II wiek p.n.e.
II wiek p.n.e. >.
Zobaczyć Iran i II wiek p.n.e.
III Rzesza
III Rzesza (niem. Drittes Reich) – nieoficjalna nazwa państwa niemieckiego pod rządami Adolfa Hitlera i NSDAP w latach 1933–1945.
Zobaczyć Iran i III Rzesza
Ilchanidzi
Ilchanidzi (albo Hulagidzi) – dynastia pochodzenia mongolskiego panująca w Iranie w latach 1256–1335.
Zobaczyć Iran i Ilchanidzi
Imperium Chorezmijskie
Imperium Chorezmijskie – średniowieczne państwo z ośrodkiem w Chorezmie, ze stolicąw Urgenczu.
Zobaczyć Iran i Imperium Chorezmijskie
Imperium Osmańskie
Imperium Osmańskie (trans. Devlet-i ʿAlīye-i ʿOsmānīye, tur. Osmanlı İmparatorluğu lub Osmanlı Devleti) – państwo rządzone przez dynastię Osmanów, istniejące od końca XIII wieku do roku 1922, od 1453 roku ze stolicąw Stambule, u szczytu potęgi w XVI–XVIII wieku obejmujące większość Bliskiego Wschodu, Afryki Północnej i południowo-wschodniej Europy.
Zobaczyć Iran i Imperium Osmańskie
Imperium Rosyjskie
Imperium Rosyjskie, oficjalna nazwa polska: Cesarstwo Rosyjskie (przed reformąortografii) – oficjalna nazwa Rosji w latach 1721–1917.
Zobaczyć Iran i Imperium Rosyjskie
Indie
Indie (niezaakceptowana społecznie propozycja PAN z 1959 r.: India,, trl. Bhārat, trb. Bharat), Republika Indii (hindi: भारत गणराज्य, trl. Bhārat Gaṇarājya, trb. Bharat Ganaradźja; ang. Republic of India) – państwo położone w Azji Południowej, zajmujące większość subkontynentu indyjskiego.
Zobaczyć Iran i Indie
Indus
Indus (dewanagari सिन्धु नदी, trl. sindhu nadī) – rzeka w Chinach, Indiach i Pakistanie.
Zobaczyć Iran i Indus
Irańska Giełda Naftowa
Irańska Giełda Naftowa (IOB) – giełda towarowa na wyspie Kisz, na której obrót ropąnaftowąi gazem rozliczany jest w walutach innych niż dolar amerykański, w szczególności w euro.
Zobaczyć Iran i Irańska Giełda Naftowa
Irańska rewolucja islamska
Irańska rewolucja islamska – rewolucja, która w 1979 roku doprowadziła do przekształcenia Iranu z monarchii konstytucyjnej w republikę islamską, w następstwie obalenia szacha Mohammada Rezy Pahlawiego.
Zobaczyć Iran i Irańska rewolucja islamska
Irak
Region Iraku Zdjęcie satelitarne Iraku Irak, Republika Iraku (arab. العراق, trl. Al-'Irāq, trb. Al-Irak; جمهورية العراق, trb. Dżumhurijjat al-Irak, kurd. كۆماری عێراق, trl. Komarî 'Êraq, trb. Komari Erak; asyr. ܩܘܛܢܝܘܬܐ ܕܥܝܪܐܩ) – państwo arabskie na Bliskim Wschodzie, leżące nad ZatokąPerską.
Zobaczyć Iran i Irak
Iran (miejscowość)
Iran – miejscowość w Hiszpanii, w Katalonii, w prowincji Lleida, w comarce Alta Ribagorça, w gminie El Pont de Suert.
Zobaczyć Iran i Iran (miejscowość)
Islam
Arabii Saudyjskiej i Afganistanu. pielgrzymek. Islam (al-islām – poddanie się woli Boga), mahometanizm – religia monoteistyczna, na początku XXI wieku druga na świecie pod względem liczby wyznawców po chrześcijaństwieW 2010 roku Pew Research Center oceniło liczbę muzułmanów na 1,57 miliarda, to jest 23% ludzkości.
Zobaczyć Iran i Islam
Isma’il I
Isma'il I na portrecie włoskiego malarza Cristofano dell'Altissimo Iran ponownie jako całość po inwazjach Isma'ila z początku XVI. wieku Isma'il I (ur. 17 lipca 1487 r., zm. 23 maja 1524) – pierwszy szach Persji w latach 1501-1524.
Zobaczyć Iran i Isma’il I
Izrael
Izrael (Jisra’el, Isrā’īl), oficjalnie Państwo Izrael (Medinat Jisra’el, Dawlat Isrā’īl) – państwo na Bliskim Wschodzie, położone w Azji Zachodniej na wschodnim brzegu Morza Śródziemnego.
Zobaczyć Iran i Izrael
Język arabski
Język arabski – język z rodziny języków semickich, w której zaliczany jest do grupy języków południowo-zachodnich według klasycznego podziału, bądź grupy języków zachodnich, centralnych według podziału Hetzrona i Voigta.
Zobaczyć Iran i Język arabski
Język awestyjski
próbka tekstu napisanego w języku awestyjskim Język awestyjski, język awestański – język klasyczny używany w starożytnej Persji, w którym został zapisany zbiór prac Zaratustry.
Zobaczyć Iran i Język awestyjski
Język pahlawi
Język pahlawi (język średnioperski) – język z podrodziny irańskiej języków indoeuropejskich, używany w okresie dynastii sasanidzkiej.
Zobaczyć Iran i Język pahlawi
Język partyjski
Język partyjski – wymarły zachodnioirański język okresu średnioirańskiego.
Zobaczyć Iran i Język partyjski
Język perski
Język perski, nowoperski (pers. fārsī) – język z grupy irańskiej języków indoeuropejskich, którym posługuje się ponad 50 mln mówiących, zamieszkujących głównie Iran (40 mln), Afganistan (7 mln), Tadżykistan (6 mln) i Irak (200 tys.). Służy jednocześnie jako lingua franca dla blisko 80 mln mieszkańców Bliskiego Wschodu (po języku arabskim).
Zobaczyć Iran i Język perski
Język staroperski
Język staroperski – wymarły język irański, wraz z awestyjskim i medyjskim, używany w okresie staroirańskim.
Zobaczyć Iran i Język staroperski
Jedwabny Szlak
Jedwabny Szlak w I wieku n.e. Mapa głównej trasy Jedwabnego Szlaku Jedwabny Szlak w I wieku n.e. Jedwabny Szlak, jedwabny szlak – dawna droga handlowa łącząca Chiny z Bliskim Wschodem i Europą.
Zobaczyć Iran i Jedwabny Szlak
Jezdegerd I
Jezdegerd I – władca Persji z dynastii Sasanidów (399 – 421), syn Szapura III.
Zobaczyć Iran i Jezdegerd I
Jezdegerd III
Jezdegerd III (panował w latach 632–651) – ostatni szachinszach Persji z dynastii Sasanidów.
Zobaczyć Iran i Jezdegerd III
John F. Kennedy
John Fitzgerald Kennedy, powszechnie określany inicjałami „JFK” (ur. 29 maja 1917 w Brookline, zm. 22 listopada 1963 w Dallas) – amerykański polityk, 35.
Zobaczyć Iran i John F. Kennedy
Judaizm
data.
Zobaczyć Iran i Judaizm
Kadżarowie
Kadżarowie – perska dynastia pochodzenia turkmeńskiego, władająca Persjąw latach 1794–1925.
Zobaczyć Iran i Kadżarowie
Kalif
Kalif (arab. ħalifa, „następca”) – w islamie sunnickim tytuł następców Mahometa, czyli przywódców muzułmańskich społeczności państwowo-religijnych zwanych kalifatami.
Zobaczyć Iran i Kalif
Kalifat
Kalifat (arab. خلافة chilāfa) – islamski ustrój polityczny, w którym głowąpaństwa jest kalif (arab. خليفة chalīfa).
Zobaczyć Iran i Kalifat
Kalifowie prawowierni
Kalifowie prawowierni (albo kalifowie sprawiedliwi, kalifowie słusznie prowadzeni, arab. الخلفاء الراشدون, al-Chulafa ar-Raszidun) – w islamie sunnickim, określenie dotyczące czterech pierwszych kalifów panujących w latach 632–661: Abu Bakra, Umara, Usmana i Alego.
Zobaczyć Iran i Kalifowie prawowierni
Kara śmierci
392x392px Kara śmierci, kara główna, kara ostateczna, najwyższy wymiar kary – zabicie sprawcy przestępstwa, praktykowane od początków istnienia prawa, różnie w zależności od krajów, systemów prawnych i epok.
Zobaczyć Iran i Kara śmierci
Kara Kojunlu
Kara Kojunlu (albo Kara-Kojunlu, Karakojunlu, Kara Kojunłu) – turkmeńska federacja plemienna, od połowy XIV wieku do roku 1469 tworząca państwo u szczytu potęgi obejmujące część wschodniej Anatolii, Dżezirę, Irak i większość Iranu.
Zobaczyć Iran i Kara Kojunlu
Karachanidzi
Mapa Azji w 1025 ukazująca orientacyjny zasięg państwa Karachanidów Karachanidzi (albo Ilekchanidzi) – pierwsza muzułmańska dynastia pochodzenia tureckiego panująca w Turkiestanie od X do początku XIII w. Według Omelana Pricaka Karachanidzi wywodzili się z rodu rządzącego Karłuków, zamieszkujących Turkiestan tureckich koczowników, którzy niegdyś wchodzili w skład państwa Turkutów, a w IX wieku walczyli z Samanidami.
Zobaczyć Iran i Karachanidzi
Karim Chan
Karim Chan Zand, per. کریمخان زند (ur. ok. 1705, zm. 1779) – władca z kurdyjskiej dynastii Zandów panujący w latach 1750–1779.
Zobaczyć Iran i Karim Chan
Katolicyzm
Katolicyzm – jeden z głównych odłamów chrześcijaństwa, najliczniejsze wyznanie chrześcijańskie, oparte na Piśmie Świętym i Tradycji apostolskiej.
Zobaczyć Iran i Katolicyzm
Kaukaz Południowy
Kraje Kaukazu i ich podział wewnętrzny. Kaukaz Południowy rozciąga się na południe od granicy rosyjskiej Państwa Kaukazu Południowego Kaukaz Południowy, Zakaukazie, Zakaukazja, Transkaukazja – nazwa stosowana w odniesieniu do trzech państw położonych na południe od głównego pasma Kaukazu, tzw.
Zobaczyć Iran i Kaukaz Południowy
Kino
Bracia Lumière Kino (z gr. kinēma „ruch”) – określenie obiektu widowiskowego przeznaczonego do projekcji filmów na dużym ekranie (dawniej kinoteatru), samego przemysłu filmowego (kinematografii) lub sztuki filmowej.
Zobaczyć Iran i Kino
Kościół perski
pahlawi. Prawdopodobnie z V lub VI wieku. Kościół w Kottayam, w hinduskim stanie Kerala. Świadectwo misyjnej działalności Kościoła perskiego w Indiach. Kościół perski, inaczej Kościół irański – chrześcijański Kościół w państwie Sasanidów, zorganizowany decyzjąszacha Jezdegerda w roku 410.
Zobaczyć Iran i Kościół perski
Koncesja
Koncesja (łac. concessio „pozwolenie, zgoda”) – akt administracyjny wydawany przez organ koncesyjny.
Zobaczyć Iran i Koncesja
Korea Północna
Korea Północna, oficjalna nazwa Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna, w skrócie KRLD (kor. 조선민주주의인민공화국, hancha: 朝鮮民主主義人民共和國, MCR Chosŏn Minjujuŭi Inmin Konghwaguk) – państwo w Azji Wschodniej, powstałe w północnej części Półwyspu Koreańskiego po II wojnie światowej na terenach zajętych przez Armię Czerwoną.
Zobaczyć Iran i Korea Północna
Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej
Flaga Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej lub Armia Strażników Rewolucji Islamskiej (per. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی – Sepah-e Pasdaran-e Enghelab-e Eslami) – jedna z dwóch gałęzi irańskich sił zbrojnych, obok Armii Islamskiej Republiki Iranu.
Zobaczyć Iran i Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej
Korupcja
Mapa przedstawiająca wskaźnik percepcji korupcji dla poszczególnych państw Alegoria przedstawiająca zjawisko korupcji(Fresk Elihu Vedder z 1896) Wiesława Adamskiego) Konwencja Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji Korupcja (łac. corruptio – zepsucie) – nadużycie stanowiska publicznego w celu uzyskania prywatnych korzyści.
Zobaczyć Iran i Korupcja
Korweta
Flower'' z okresu II wojny światowej 1124 (typ NATO: ''Grisha'') Descubierta'' Visby'' opracowana w technologii ''stealth'' Korweta – klasa współczesnych okrętów umiarkowanej wielkości.
Zobaczyć Iran i Korweta
Król królów
Herb szachów perskich Król królów – tradycyjny tytuł używany przez monarchów aspirujących do władzy uniwersalnej lub zwierzchnictwa nad innymi władcami.
Zobaczyć Iran i Król królów
Królestwo Greko-Baktryjskie
Maksymalny zasięg królestwa ok. 180 p.n.e. Królestwo Greko-Baktryjskie (albo Królestwo Grecko-Baktryjskie, Królestwo Greków Baktryjskich) – państwo hellenistyczne z ośrodkiem w Baktrii, istniejące od ok.
Zobaczyć Iran i Królestwo Greko-Baktryjskie
Królestwo Partów
Królestwo Partów – państwo na terenie starożytnego Iranu, rządzone przez dynastię Arsacydów, istniejące od 247/238 p.n.e. do 226 n.e.
Zobaczyć Iran i Królestwo Partów
Kryzys zakładników (Iran)
Irańscy studenci wkraczająna terytorium ambasady Stanów Zjednoczonych Kryzys zakładników – kryzys w stosunkach amerykańsko-irańskich, do jakiego doszło po zajęciu ambasady Stanów Zjednoczonych w Teheranie przez grupę kilkuset studentów i wzięciu przez nich wszystkich przebywających w placówce dyplomatycznej jako zakładników.
Zobaczyć Iran i Kryzys zakładników (Iran)
Kurdowie
Bliskim Wschodzie w 1986 Kurdowie – naród pochodzenia indoeuropejskiego, zamieszkujący przede wszystkim krainę zwanąKurdystanem, podzielonąpomiędzy Turcję, Irak, Iran i Syrię.
Zobaczyć Iran i Kurdowie
Lewica
Czerwony sztandar – symbol różnego rodzaju ruchów lewicowych Lewica – określenie pochodzące z okresu rewolucji francuskiej, używane w odniesieniu do ruchów żądających zmian polityczno-ustrojowych, społecznych i gospodarczych.
Zobaczyć Iran i Lewica
Lidia (kraina)
Lidia Lidia u szczytu swej potęgi Lidia (gr. Lydia) – historyczna kraina w zachodniej Azji Mniejszej leżąca w dorzeczu rzek Kaystros i Hermos, oraz nazwa starożytnego państwa ze stolicąw Sardes, istniejącego do 546 r. p.n.e.
Zobaczyć Iran i Lidia (kraina)
Liga Narodów
Rodowód Ligi Narodów Liga Narodów – istniejąca w latach 1920-1946 organizacja międzynarodowa powstała z inicjatywy prezydenta Stanów Zjednoczonych Woodrowa Wilsona podczas paryskiej konferencji pokojowej kończącej I wojnę światową.
Zobaczyć Iran i Liga Narodów
Lobbing
Lobbing (z, z frankońskiego i „krużganek, pasaż”) – w powszechnym rozumieniu wywieranie wpływu przez zawodowych rzeczników interesów (lobbistów, lobbystów) na władze publiczne.
Zobaczyć Iran i Lobbing
Ludy irańskie
języków irańskich Flaga panirańska Ludy irańskie, grupa irańska – grupa ludów indoeuropejskich mówiących językami irańskimi, zamieszkująca terytoria rozciągające się od wschodniej Anatolii poprzez Wyżynę Irańskąaż po Hindukusz oraz od Azji Środkowej po Zatokę Perską.
Zobaczyć Iran i Ludy irańskie
Ludy tureckie
Rozmieszczenie języków z turkijskiej grupy językowej Ludy tureckie, ludy turkijskie (także turańskie, turskie, turkskie) – rodzina ludów wspólnego pochodzenia i kultury, posługujących się językami turkijskiej rodziny językowej.
Zobaczyć Iran i Ludy tureckie
Lurowie
Lurowie – irańska ludność zamieszkująca południowo-zachodni Iran, licząca około 5 mln osób.
Zobaczyć Iran i Lurowie
Mahmud Ahmadineżad
Mahmud Ahmadineżad i Dmitrij Miedwiediew. (2010) Mahmud Ahmadineżad (IPA:; ur. 28 października 1956 w Garmsarze) – irański polityk, lider partii Sojusz Budowniczych Islamskiego Iranu będącej koalicjąkonserwatywnych grup politycznych, prezydent Iranu od 3 sierpnia 2005 do 3 sierpnia 2013, wcześniej burmistrz Teheranu (2003–2005).
Zobaczyć Iran i Mahmud Ahmadineżad
Manicheizm
Manicheizm – prąd religijno-filozoficzny stworzony w III wieku n.e. przez Babilończyka Maniego (Manesa).
Zobaczyć Iran i Manicheizm
Marcin Rzepka
Marcin Rzepka – polski filolog i kulturoznawca, podróżnik, pracownik Instytutu Religioznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Zobaczyć Iran i Marcin Rzepka
Mazandaran
Mazandaran – ostan w północnym Iranie.
Zobaczyć Iran i Mazandaran
Medowie
Żołnierz medyjski, relief z pałacu w Persepolis Medowie – lud indoeuropejski zamieszkujący w starożytności północno-zachodni Iran.
Zobaczyć Iran i Medowie
Mezopotamia
Mezopotamia widoczna z satelity w 2020 roku Mezopotamia,, w znaczeniu dosłownym międzyrzecze (nazwa przejęta z Miyanrudan i Bet-Nahrain) – starożytna kraina na Bliskim Wschodzie leżąca w dorzeczu Tygrysu i Eufratu.
Zobaczyć Iran i Mezopotamia
Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej
Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej, MAEA (ang. International Atomic Energy Agency, IAEA) – organizacja pracująca na rzecz bezpiecznego i pokojowego wykorzystania energii jądrowej.
Zobaczyć Iran i Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej
Międzynarodowy Fundusz Walutowy
Siedziba Międzynarodowego Funduszu Walutowego w Waszyngtonie Międzynarodowy Fundusz Walutowy, MFW (ang. International Monetary Fund, IMF) – międzynarodowa organizacja w ramach ONZ, zajmująca się kwestiami stabilizacji ekonomicznej na świecie.
Zobaczyć Iran i Międzynarodowy Fundusz Walutowy
Mohammad Mosaddegh
Mohammad Mosaddegh (pers. محمد مصدق, alternatywny często spotykany zapis nazwiska po polsku: Mosaddeq; ur. 19 maja 1882 w Teheranie, zm. 5 marca 1967 w Ahmadabadzie) – demokratycznie wybrany premier Iranu, urzędujący w latach 1951–1953.
Zobaczyć Iran i Mohammad Mosaddegh
Mohammad Reza Pahlawi
Oficjalne zdjęcie rodziny królewskiej,26 października 1967 Mohammad Reza Pahlawi (pers. محمدرضا پهلوی, ur. 26 października 1919 w Teheranie, zm. 27 lipca 1980 w Kairze) – ostatni szachinszach Iranu, z dynastii Pahlawich, nastawiony prozachodnio, inicjator reform społecznych i gospodarczych w Iranie.
Zobaczyć Iran i Mohammad Reza Pahlawi
Mongołowie
Mongołowie (mong. Mongolčuud, w cyrylicy) – środkowoazjatycka grupa etnograficzna zamieszkująca głównie tereny Wyżyny Mongolskiej, ich ojczyzna jest obecnie podzielona między Mongolię oraz kontrolowanąprzez ChińskąRepublikę LudowąMongolię Wewnętrzną.
Zobaczyć Iran i Mongołowie
Morze Kaspijskie
Zachód słońca nad Morzem Kaspijskim ''Stieńka Razin'' (Wasilij Surikow) Morze Kaspijskie (Darja-je Chazar;, Kaspijskoje morie;;, Kaspij tengyzy) – bezodpływowe słone jezioro reliktowe w Azji i w części północnej w Europie.
Zobaczyć Iran i Morze Kaspijskie
Muhammad el-Baradei
Muhammad el-Baradei, arab. محمدالبرادعئ, Muhammad al-Barādaʿī (ur. 17 czerwca 1942 w Kairze) – egipski polityk, prawnik, były dyrektor generalny Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA), organizacji pod auspicjami Organizacji Narodów Zjednoczonych, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 2005.
Zobaczyć Iran i Muhammad el-Baradei
Muzułmanin
J.-L. Gérôme, 1865)Muzułmanin to wyznawca islamu, jednej z największych religii światowych.
Zobaczyć Iran i Muzułmanin
Nachiczewańska Republika Autonomiczna
Nachiczewańska Republika Autonomiczna – autonomiczna jednostka administracyjna Azerbejdżanu, stanowiąca eksklawę tego państwa oddzielonąprzez terytorium Armenii.
Zobaczyć Iran i Nachiczewańska Republika Autonomiczna
Nadir Szah Afszar
thumb Nadir Szah (pers.: نادر شاه) (Nadir Qoli Beg pers.: نادر قلی بیگ), także Tahmasp-Qoli Khan (pers.: تهماسپ قلی خان) lub Nadir Szah Afszar (pers.: نادر شاه افشار, ur. 22 października 1688, zm. 19 czerwca 1747) – szach Iranu w latach 1736– 1747 i założyciel dynastii Afszarydów.
Zobaczyć Iran i Nadir Szah Afszar
Naghsz-e Rostam
Dolina Naghsz-e Rustam Naghsz-e Rustam (Naksz-e Rostam, pers. نقش رستم) – dolina położona w górach Zagros w Iranie, ok.
Zobaczyć Iran i Naghsz-e Rostam
Najwyżsi przywódcy Iranu
Po obaleniu szacha w 1979 roku, głowąIslamskiej Republiki Iranu został Najwyższy Przywódca, nazywany też Najwyższym Prawnikiem Muzułmańskim, wybierany dożywotnio przez Zgromadzenie Ekspertówna podstawie informacji z Ambasady Islamskiej Republiki Iranu w Warszawie, u boku którego rządzi Prezydent IRI wybierany w wyborach powszechnych.
Zobaczyć Iran i Najwyżsi przywódcy Iranu
Naser ad-Din Szah Kadżar
Naser ad-Din Szah Kadżar (pers.: ناصرالدین شاه قاجار) (ur. 16 lipca 1831, zm. 1 maja 1896) – szach Iranu z dynastii Kadżarów, panujący od 17 września 1848 roku aż do śmierci w wyniku zamachu.
Zobaczyć Iran i Naser ad-Din Szah Kadżar
Neolit
cywilizację maltańskąw okresie neolituhttp://www.culturalheritage.gov.mt/filebank/inventory/00001.pdf Ġgantija Temples, National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islandshttp://www.bradshawfoundation.com/malta/ The Prehistoric Archaeology of the Temples of Malta, bradshawfoundation.com Rekonstrukcja neolitycznego ołtarza na terenie dzisiejszej Ukrainy Skara Brae na Orkadach jest najlepiej zachowanąwsiąneolitycznąw Europie.
Zobaczyć Iran i Neolit
Niedźwiedziowate
Niedźwiedziowate (Ursidae) – rodzina dużych, wszystkożernych ssaków z podrzędu psokształtnych (Caniformia) w obrębie rzędu drapieżnych (Carnivora) szeroko rozprzestrzenionych na półkuli północnej.
Zobaczyć Iran i Niedźwiedziowate
Nikab
Kobieta w nikabie Nikab (arab. نِقاب niqāb) – noszona przez muzułmanki jako część hidżabu zasłona na twarz.
Zobaczyć Iran i Nikab
Nizam al-Mulk
Abu Ali al-Hasan at-Tusi Nizam al-Mulk (ur. 1019 w Tus, zm. 10 października 1092) – uczony i wezyr w państwie Seldżuków w czasie panowania sułtanów Alp Arslana i Malikszaha.
Zobaczyć Iran i Nizam al-Mulk
Obiekt sportowy
Zjeżdżalnia wodna - typ obiektu sportowego Obiekt sportowy – samodzielny, zwarty zespół urządzeń terenowych oraz budynków przeznaczonych do celów sportowych.
Zobaczyć Iran i Obiekt sportowy
Okręt patrolowy
Camcraft (wyporność 100 t) będący na wyposażeniu salwadorskiej marynarki wojennej hiszpańskiej marynarki wojennej. Z tyłu okrętu widoczne lądowisko dla śmigłowca. Z boku widoczny właz dla łodzi abordażowej będącej na wyposażeniu okrętu. Okręt patrolowy (patrolowiec, kuter patrolowy, rzadziej dozorowiec pogranicza) to wojskowa jednostka pływająca, której podstawowym przeznaczeniem jest pełnienie służby patrolowej lub dozorowej na wyznaczonym akwenie, zabezpieczając interesy państwa na akwenach morskich.
Zobaczyć Iran i Okręt patrolowy
Okręt podwodny
Okręt podwodny – wojskowa jednostka pływająca, okręt konstrukcyjnie przystosowany do prowadzenia działań i operacji zarówno na powierzchni, jak i pod wodą; współcześnie jedna z głównych klas okrętów.
Zobaczyć Iran i Okręt podwodny
Organizacja Bojowników Ludowych Iranu
Logo Ludowych Mudżahedinów Ludowi Mudżahedini (właściwie Organizacja Bojowników Ludowych Iranu, OBL, Sāzemān-e Moğāhedin-e Chalq-e Irān, MEK i MKO) – organizacja irańskiej opozycji.
Zobaczyć Iran i Organizacja Bojowników Ludowych Iranu
Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa
Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (ang. Food and Agriculture Organization of the United Nations, FAO) – organizacja wyspecjalizowana ONZ zajmująca się walkąz biedąi głodem oraz podnoszeniem dobrobytu poprzez redystrybucję żywności i rozwój obszarów wiejskich.
Zobaczyć Iran i Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa
Ostan
Ostany Iranu Ostan (l.mn. ostan-haa) – irańska jednostka podziału administracyjnego, odpowiadająca w przybliżeniu prowincji lub np.
Zobaczyć Iran i Ostan
Państwo
unitarne, będące jednocześnie krajem krajów związkowych Państwo – forma organizacji społeczeństwa mająca na celu stanowienie i wykonywanie prawa na określonym terytorium.
Zobaczyć Iran i Państwo
Państwo Kuszanów
Obszar państwa Kuszanów Państwo Kuszanów (sanskryt: कुषाण राजवंश, Kuṣāṇa Rājavaṁśa) – starożytne państwo w północnych Indiach i Azji Centralnej, które istniało w latach 78–240 naszej ery.
Zobaczyć Iran i Państwo Kuszanów
Pakistan
Pakistan, Islamska Republika Pakistanu (trl. Islāmī Jamhūriyat Pākistān, trb. Islami Dźamhurijat Pakistan) – państwo w południowej części Azji, położone wzdłuż Indusu i liczące ponad 200 milionów mieszkańców.
Zobaczyć Iran i Pakistan
Parnowie
Kolumnie Trajana. Parnowie (albo Parni, Aparna; gr. Απαρνοι/Παρνοι, łac. Aparni albo Parni) – wschodnioirańskie plemię koczowników, które w III w. p.n.e. utworzyło państwo Partów.
Zobaczyć Iran i Parnowie
Partia Baas
Partia Baas (arab. اﻟﺒﻌﺚ), czyli Odrodzenie (skrót od Hizb al-Baas al-Arabi al-Isztiraki – Partia Socjalistycznego Odrodzenia Arabskiego) – narodowo-lewicowa arabska partia polityczna, której celem jest scalanie i zjednoczenie świata arabskiego.
Zobaczyć Iran i Partia Baas
Pentekostalizm
Pentekostalizm (ruch zielonoświątkowy) – nurt chrześcijaństwa wyrosły i zakorzeniony w ewangelikalnym protestantyzmie, charakteryzujący się wyjątkowym naciskiem na znaczenie darów Ducha Świętego, w tym prorokowania, uzdrawiania chorych (np. przez nałożenie rąk i modlitwę), glosolalii, o których wspomniano w rozdziale 12 Pierwszego Listu do KoryntianDzieje Apostolskie mówiąo tym kilkakrotnie.
Zobaczyć Iran i Pentekostalizm
Perska Dywizja Kozacka
Żołnierze Perskiej Brygady Kozackiej w Tabrizie w 1909 r. Perska Dywizja Kozacka (ros. Персидская казачья дивизия, pers. Berīgād-e qazzāq) – kozacka jednostka wojskowa złożona z Rosjan i Irańczyków służąca w Persji w latach 1879-1921.
Zobaczyć Iran i Perska Dywizja Kozacka
Persowie
Persowie – starożytny lud pochodzenia irańskiego, współcześnie zaś naród zamieszkujący głównie obszar Iranu (dawniej znanego jako Persja).
Zobaczyć Iran i Persowie
Pistacja właściwa
Morfologia Pistacja właściwa (Pistacia vera L.) – jeden z gatunków rodzaju pistacja należącego do rodziny nanerczowatych.
Zobaczyć Iran i Pistacja właściwa
Plaża
Plaża w Hyams Beach (Australia) Turyści wypoczywający na plaży Estonii Wyspie Młyńskiej w centrum Bydgoszczy Plaża – pas nadbrzeżny pokryty materiałem sypkim: piaskiem, żwirem bądź ich mieszaniną, leżący nad brzegiem zbiorników wodnych.
Zobaczyć Iran i Plaża
Południowa Afryka
Południowa Afryka, oficjalnie Republika Południowej Afryki, RPA – państwo położone na południowym krańcu Afryki, u styku Oceanu Atlantyckiego i Indyjskiego.
Zobaczyć Iran i Południowa Afryka
Porozumienie nuklearne z Iranem
Ministrowie spraw zagranicznych Chin, Francji, Niemiec, Unii Europejskiej, Iranu, Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych ogłaszający zakończenie rozmów i ustanowienie porozumienia nuklearnego Porozumienie nuklearne z Iranem – międzynarodowe porozumienie dotyczące kontroli irańskiego programu rozwoju broni jądrowej, zawarte 14 lipca 2015 w Wiedniu pomiędzy Iranem, a sześcioma mocarstwami – w tym pięcioma nuklearnymi i równocześnie stałymi członkami Rady Bezpieczeństwa ONZ: Stanami Zjednoczonymi, Rosją, WielkąBrytanią, Francjąi Chinami oraz Niemcami.
Zobaczyć Iran i Porozumienie nuklearne z Iranem
Powstanie w Iranie (1963)
Powstanie w Iranie 1963.
Zobaczyć Iran i Powstanie w Iranie (1963)
Prawosławie
Cerkiew Świętego Ducha w Białymstoku Cerkiew cmentarna w Lublinie Prawosławie – jeden z głównych odłamów chrześcijaństwa, opierający swądoktrynę na Piśmie Świętym i Tradycji Kościoła Wschodniego (istniejąrównież wspólnoty prawosławne rytu zachodniego).
Zobaczyć Iran i Prawosławie
Prezydenci Iranu
W Iranie prezydent wybierany jest w wyborach powszechnych, jest szefem władzy wykonawczej i drugąosobąw państwie.
Zobaczyć Iran i Prezydenci Iranu
Produkt krajowy brutto
Produkt krajowy brutto, PKB – jeden z podstawowych mierników efektów pracy społeczeństwa danego kraju stosowany w rachunkach narodowych.
Zobaczyć Iran i Produkt krajowy brutto
Protektorat
Protektorat (z – osłona) – jedna z form zależności politycznej, w której państwo posiadające własny ustrój uzależnione jest w swej polityce od państwa silniejszego (protektora).
Zobaczyć Iran i Protektorat
Protesty w Iranie (2017–2018)
Protesty w Iranie – antyrządowe protesty o charakterze społeczno-politycznym w Iranie, rozpoczęte 28 grudnia 2017 r. 14 lipca 2015 Iran zawarł międzynarodowe porozumienie z sześcioma mocarstwami: USA, Rosją, WielkąBrytanią, Francją, Chinami oraz Niemcami dotyczące jego programu nuklearnego.
Zobaczyć Iran i Protesty w Iranie (2017–2018)
Protesty w Iranie (od 2022)
Protesty w Iranie – antyrządowe protesty o charakterze społeczno-obyczajowym w Iranie, które rozpoczęły się 16 września 2022 r. z powodu śmierci Mahsy Amini, aresztowanej i pobitej za strój niezgodny z normami narzuconymi przez irańskąwładzę.
Zobaczyć Iran i Protesty w Iranie (od 2022)
Publiczny transport zbiorowy
tramwaj na przystanku Gdańsk Brętowo Publiczny transport zbiorowy – powszechnie dostępny regularny przewóz osób wykonywany w określonych odstępach czasu i po określonej linii lub sieci transportowejUstawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym.
Zobaczyć Iran i Publiczny transport zbiorowy
Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych
Rada Bezpieczeństwa w trakcie obrad Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych (Rada Bezpieczeństwa ONZ, RB ONZ) – jeden z sześciu głównych organów Organizacji Narodów Zjednoczonych, powołany na mocy Karty Narodów Zjednoczonych (jej istnieniu i kompetencjom poświęcono rozdziały: V, VI i VII KNZ).
Zobaczyć Iran i Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych
Rada Strażników
Rada Strażników Konstytucji (pers. شورای نگهبان قانون اساسی, Szura-je Negahban-e Qanun-e Assassi), zwana w skrócie RadąStrażników – dwunastoosobowy organ rządowy Islamskiej Republiki Iranu.
Zobaczyć Iran i Rada Strażników
Rebelia szyitów w Jemenie
Rebelia szyitów w Jemenie rozpoczęła się w czerwcu 2004 roku, kiedy duchowny lider ruchu Huti Husajn Badreddin al-Huti wystąpił przeciwko jemeńskiemu rządowi.
Zobaczyć Iran i Rebelia szyitów w Jemenie
Recep Tayyip Erdoğan
Recep Tayyip Erdoğan, Władimir Putin i Silvio Berlusconi (2005) premier Grecji Jorgos Papandreu (2011) Recep Tayyip Erdoğan (wym. tur.; ur. 26 lutego 1954 w Stambule) – turecki ekonomista i polityk, przewodniczący Partii Sprawiedliwości i Rozwoju w latach 2001–2014 i ponownie od 2017, burmistrz Stambułu w latach 1994–1998, premier Turcji w latach 2003–2014, prezydent Turcji od 28 sierpnia 2014.
Zobaczyć Iran i Recep Tayyip Erdoğan
Reforma rolna
Reforma rolna – usankcjonowana prawnie zmiana stosunków własnościowych na wsi połączona ze zmianąstruktury agrarnej przez komasację lub parcelację gruntów.
Zobaczyć Iran i Reforma rolna
Republika islamska
Republiki islamskie na świecie Republika islamska – ustrój oparty na religii muzułmańskiej, obowiązujący w niektórych krajach muzułmańskich: w Iranie, Pakistanie i Mauretanii.
Zobaczyć Iran i Republika islamska
Republika Mahabadzka
Republika Kurdystanu lub Republika Mahabadzka – państwo kurdyjskie, istniejące od stycznia do grudnia 1946 na terytorium Iranu.
Zobaczyć Iran i Republika Mahabadzka
Rewolucja październikowa
Rewolucja październikowa w Rosji (również rewolucja bolszewicka, w terminologii sowieckiej Wielka Socjalistyczna Rewolucja Październikowa) – określenie, stosowane na dokonany przez bolszewików przewrót zbrojny w Rosji, trwający od nocy z na, do godziny drugiej w nocy, gdy został opanowany przez oddziały bolszewickie Pałac Zimowy, a członkowie Rządu Tymczasowego aresztowani.
Zobaczyć Iran i Rewolucja październikowa
Reza Szah Pahlawi
Reza Szah Pahlawi, per. رضا شاه پهلوی (ur. 16 marca 1878 w Savadkuh, zm. 26 lipca 1944 w Johannesburgu) – szach Iranu od 15 grudnia 1925 do 16 września 1941, założyciel dynastii Pahlawi.
Zobaczyć Iran i Reza Szah Pahlawi
Rezerwa
Wojska Polskiego (1931 r.) Wzorowy Podchorąży Rezerwy Rezerwa (żołnierze rezerwy, pot. rezerwiści) – ogół osób stanowiących bazę uzupełnień dla sił zbrojnych na wypadek ogłoszenia mobilizacji, stanu wojny lub bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa państwa.
Zobaczyć Iran i Rezerwa
Rial irański
Rial irański – waluta Iranu, dzieląca się na 100 dinarów.
Zobaczyć Iran i Rial irański
Ridda
Ridda lub irtidād – apostazja w islamie.
Zobaczyć Iran i Ridda
Rodzaj sił zbrojnych
Rodzaj sił zbrojnych (RSZ) – główna część składowa sił zbrojnych zdolna do mniej lub bardziej samodzielnego wykonywania zadań strategicznych i operacyjnych w określonym środowisku: na lądzie, morzu, w przestrzeni powietrznej i kosmicznej, przy użyciu odpowiednich dla nich środków i sposobów walki.
Zobaczyć Iran i Rodzaj sił zbrojnych
Rolnictwo
thumb Pola uprawne Pole ryżu Rolnictwo – dział gospodarki, którego głównym zadaniem jest dostarczenie płodów rolnych.
Zobaczyć Iran i Rolnictwo
Rozpad ZSRR
ZSRR na mapie świata Uzbekistan Rozpad ZSRR – proces rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ówcześnie największego państwa świata) zapoczątkowany ogłoszeniem suwerenności przez EstońskąSRR 16 listopada 1988 i zakończony deklaracjąo samorozwiązaniu ZSRR uchwalonąprzez Radę NajwyższąZSRR 26 grudnia 1991Deklaracja № 142-Н Rady Najwyższej ZSRR z 26 grudnia 1991, formalnie rozwiązująca ZSRR jako państwo i podmiot prawa międzynarodowego.
Zobaczyć Iran i Rozpad ZSRR
Ruhollah Chomejni
Ruhollah Musawi Chomejni (ur. 17 maja 1900 lub 24 września 1902 w Chomejnie, zm. 3 czerwca 1989 w Teheranie) – szyicki przywódca duchowny i polityczny rewolucji islamskiej, ajatollah, polityczny przywódca Iranu (jako najwyższy przywódca) w latach 1979–1989.
Zobaczyć Iran i Ruhollah Chomejni
Saddam Husajn
Saddam Husajn Abd al-Madżid at-Tikriti (ur. 28 kwietnia 1937 w Al-Audży, zm. 30 grudnia 2006 w Al-Kazimijji) – iracki prawnik i polityk, Marszałek Iraku, dyktatorski prezydent Iraku w latach 1979–2003 oraz sekretarz generalny irackiego oddziału Partii Baas i przewodniczący irackiej Rady Dowództwa Rewolucji, zbrodniarz wojenny.
Zobaczyć Iran i Saddam Husajn
Safawidzi
Safawidzi (pers. صفویان) – dynastia panująca w Iranie w latach 1501–1736.
Zobaczyć Iran i Safawidzi
Saffarydzi
Saffarydzi (pers. صفاریان) – dynastia pochodzenia perskiego panująca w latach 867 – 1003 w Sistanie, a u szczytu potęgi na przełomie IX i X wieku w większości prowincji wschodniego Iranu.
Zobaczyć Iran i Saffarydzi
Sakowie
Scytia – jej wschodnia część to terytoria Saków Sakowie, Śakowie (sanskryt: शक Śaka, staropers. Sakā,; zwani też Scytami ałtajskimi, wschodnimi lub środkowoazjatyckimi) – koczownicze i osiadłe plemiona spokrewnione ze Scytami i Sarmatami, zamieszkujące w I tysiącleciu p.n.e.
Zobaczyć Iran i Sakowie
Samanidzi
Samanidzi, pers. سامانیان – dynastia pochodzenia irańskiego, panująca w Azji Środkowej w latach 819–1005.
Zobaczyć Iran i Samanidzi
Samolot myśliwski
Samolot myśliwski (pot. myśliwiec) – samolot bojowy przeznaczony przede wszystkim do zwalczania innych statków powietrznych i wywalczenia przewagi powietrznej, jak i obrony własnych samolotów o innym przeznaczeniu, czym różni się od bombowców, służących do atakowania celów naziemnych, głównie przy użyciu bomb.
Zobaczyć Iran i Samolot myśliwski
Samolot szkolno-treningowy
Samolot szkolno-treningowy PZL M26 Iskierka Samolot szkolno-treningowy – samolot wykorzystywany do szkolenia pilotów i rozwijania ich umiejętności pilotażu, nawigacji.
Zobaczyć Iran i Samolot szkolno-treningowy
Samolot szturmowy
Sowiecki samolot szturmowy Ił-2 7 Eskadry Lotnictwa Taktycznego Samolot szturmowy (także samolot uderzeniowy) – kategoria samolotu bojowego służącego do atakowania celów naziemnych.
Zobaczyć Iran i Samolot szturmowy
Samolot transportowy
Sił Powietrznych Samolot transportowy (ang. transport aircraft) – samolot dostosowany głównie do przewozu osób i/lub towarów.
Zobaczyć Iran i Samolot transportowy
Sasanidzi
Sasanidzi – dynastia panująca w Iranie (wówczas, Ērānšahr) w latach 224–651 naszej ery.
Zobaczyć Iran i Sasanidzi
SAWAK
Logo Sawaku SAWAK (pers. ساواک; pełna nazwa: سازمان اطلاعات و امنیت کشور, Sazeman-e Ettela’at wa Amnijat-e Keszwar) – irańska tajna policja polityczna, służba bezpieczeństwa i wywiadu działająca w latach 1957–1979.
Zobaczyć Iran i SAWAK
Secret Intelligence Service
Siedziba SIS w Londynie, widziana z Vauxhall Bridge Secret Intelligence Service (SIS, znana także jako MI6 – dawniej Military Intelligence section 6, wywiad wojskowy Sekcja 6) – brytyjska służba specjalna powołana w roku 1909 r. do prowadzenia wywiadu zagranicznego.
Zobaczyć Iran i Secret Intelligence Service
Seldżukidzi
Seldżukidzi (albo Seldżucy, od Seldżuk – arab. السلاجقة, tur. Selçuk) – dynastia panująca w różnych krajach Azji Zachodniej w okresie od XI do XIV wieku.
Zobaczyć Iran i Seldżukidzi
Seleucydzi
bitwie pod Ipsos (301 p.n.e.) Seleucydzi lub też Seleukidzi – dynastia hellenistyczna założona przez Seleukosa, z ośrodkiem początkowo w Babilonii, a od początku III w. p.n.e. Syrii, panująca w latach 312–63 p.n.e. Seleukos był jednym z dowódców Aleksandra Wielkiego.
Zobaczyć Iran i Seleucydzi
Siły Ghods
Siły GhodsAbrahamian E., Historia..., s. 226.
Zobaczyć Iran i Siły Ghods
Siły Powietrzne Islamskiej Republiki Iranu
Siły Powietrzne Islamskiej Republiki Iranu (pers. نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران; ang. Islamic Republic of Iran Air Force, w skrócie IRIAF) – wojska lotnicze Islamskiej Republiki Iranu, jeden z czterech rodzajów sił zbrojnych (w 2008 wydzielono w nich wojska obrony powietrznej).
Zobaczyć Iran i Siły Powietrzne Islamskiej Republiki Iranu
Sogdiana
Sogdiana Sogdiana (staropers. Suguda; gr. Σογδιανή;, Sùtè, pers. سغد, Sōġd) – kraina w Azji Środkowej leżąca nad rzekąZarafszan, między rzekami Oksos (lub Oksus – obecnie: Amu-daria) i Jaksartes (ob. Syr-daria), na północ od Margiany i Baktrii, a od wschodu Fergana.
Zobaczyć Iran i Sogdiana
Starożytna Grecja
Starożytna Grecja – cywilizacja, która w starożytności rozwijała się w południowej części Półwyspu Bałkańskiego, na wyspach mórz Egejskiego i Jońskiego, wybrzeżach Azji Mniejszej, a później także w innych rejonach Morza Śródziemnego.
Zobaczyć Iran i Starożytna Grecja
Starożytny Rzym
cesarstwo nicejskie, Despotat Epiru i Despotat Morei Starożytny Rzym – cywilizacja rozwijająca się w basenie Morza Śródziemnego i części Europy.
Zobaczyć Iran i Starożytny Rzym
Suza
Suza (pers. شوش - Shūsh) – miasto w starożytnym Elamie, jedna z jego stolic; obecnie leży w ostanie Chuzestan w Iranie, na terenie identycznie nazwanego, liczącego około 50 000 mieszkańców, współczesnego miasta, ok.
Zobaczyć Iran i Suza
Syria
Syria (trl. Sūrijā, trb.), nazwa oficjalna: Syryjska Republika Arabska (ar. الجمهورية العربية السورية, trl. Al-Ǧumhūrijja ăl-ʿArabijja ăs-Sūrijja, trb. Al-Dżumhurijja al-Arabijja as-Surijja) – państwo arabskie na Bliskim Wschodzie.
Zobaczyć Iran i Syria
Szach (władca)
Szach (šāh) – perski termin oznaczający króla.
Zobaczyć Iran i Szach (władca)
Szahname
Dwór Gajomarsa – miniatura z Szahname Tahmaspa, Soltan Mohammad, ok. 1530. Zbiory Muzeum Agi Chana w Toronto Szahname, pers.: شاهنامه "Księga królewska" – perski epos narodowy autorstwa Ferdousiego (940 – 1020 albo 1025), opowiadający tradycyjnąhistorię Iranu od stworzenia świata do upadku dynastii Sasanidów.
Zobaczyć Iran i Szahname
Szariat
Szariat, szari’at (šarīʿa „droga prowadząca do wodopoju”) – prawo normujące życie wyznawców islamu, zarówno w jego odmianie sunnickiej, jak i szyickiej.
Zobaczyć Iran i Szariat
Szyizm
Szyizm (od arab. شيعة علي, szī'at Ali – stronnictwo Alego) – obok sunnizmu i charydżyzmu jeden z trzech głównych nurtów współczesnego islamu, drugi po sunnizmie co do liczby wyznawców.
Zobaczyć Iran i Szyizm
Tarika
Tarika (arab. طريقه, dosłownie: droga, ścieżka) – nazwa używana w islamie pierwotnie (w IX-X wieku) na określenie sposobu postępowania jednostki, mającej skłonności mistyczne, następnie zaś w stosunku do reguły bractwa sufickiego lub samego bractwa.
Zobaczyć Iran i Tarika
Tebriz
Tebriz (Tabriz) – miasto w północno-zachodnim Iranie, nad rzekąTalche Rud (uchodzi do jeziora Urmia).
Zobaczyć Iran i Tebriz
Teheran
Teheran (Tehran) – stolica i największe miasto Iranu, będące również centrum administracyjnym prowincji o tej samej nazwie.
Zobaczyć Iran i Teheran
Telegraf
Schemat budowy telegrafu Zabytkowy budynek telegrafu w Strzelinie Telegraf – urządzenie do przewodowego przekazywania informacji, przeważnie tekstowych, na odległość.
Zobaczyć Iran i Telegraf
Teokracja
Teokracja (od theós – bóg, krátos – władza) – doktryna polityczna, według której władzę w państwie sprawuje kapłan lub kapłani i w której duchowni decydująo sprawach cywilnych i religijnych.
Zobaczyć Iran i Teokracja
Timur Chromy
Timur Chromy znany również jako Tamerlan i Timur Lenk (od Tīmūr-e Lang – Timur Kulawy) (ur. 9 kwietnia 1336 w Chodża Ilgar koło Keszu (Shahrisabz), zm. 18 lutego 1405 w Otrarze) – wódz mongolskiego plemienia Barłasów, założyciel dynastii Timurydów, panujący w latach 1370–1405, zdobywca większości Azji Środkowej, Iranu, Iraku i Zakaukazia.
Zobaczyć Iran i Timur Chromy
Timurydzi
Timurydzi – dynastia pochodzenia mongolskiego, panująca w Azji Środkowej i Iranie w latach 1370–1526.
Zobaczyć Iran i Timurydzi
Transliteracja
Transliteracja, w skrócie trl. – grafemiczny sposób konwersji pisma.
Zobaczyć Iran i Transliteracja
Turcja
Turcja (tur. Türkiye), Republika Turcji (tur. Türkiye Cumhuriyeti) – państwo położone w Azji Zachodniej na półwyspie Azja Mniejsza, a częściowo również w Europie Południowo-Wschodniej, ze stolicąw Ankarze.
Zobaczyć Iran i Turcja
Turkmeni
Turkmeni – naród turecki zamieszkujący Azję Środkową, najliczniej w Turkmenistanie (5,1 mln – 1995), płn.-wsch.
Zobaczyć Iran i Turkmeni
Turkmenistan
Flaga Turkmenistanu używana w latach 1992–1997 Saparmyrata Nyýazowa stroju ludowym Turkmenistan, Republika Turkmenistanu (turkm. Türkmenistan, Türkmenistan Respublikasy; w okresie ZSRR funkcjonowała nazwa Turkmenia) – państwo położone w Azji Środkowej, na północ od gór Kopet-Dag, pomiędzy Morzem Kaspijskim a Amu-darią.
Zobaczyć Iran i Turkmenistan
Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej
Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej – umowa międzynarodowa zabraniająca państwom posiadającym technologię budowy broni jądrowej przekazywania jej do krajów, które tej technologii nie posiadająi jednocześnie zobowiązująca państwa, które jej nie posiadajądo zaprzestania prób jej uzyskania.
Zobaczyć Iran i Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej
Ulem
Muzłumański uczony sfotografowany ok. 1860 we wschodnim Bengalu Ulem – muzułmański teolog i uczony.
Zobaczyć Iran i Ulem
Umajjadzi
Al-Walida I Umajjadzi – ród arabski, jako dynastia kalifów panujący nad światem islamu w latach 661 do 750, a następnie rządzący w Al-Andalus od roku 756 do 1031.
Zobaczyć Iran i Umajjadzi
Uran (pierwiastek)
Uran (U) – pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców w układzie okresowym.
Zobaczyć Iran i Uran (pierwiastek)
VII wiek p.n.e.
VII WIEK P.N.E. IX wiek p.n.e. VIII wiek p.n.e. VII wiek p.n.e. VI wiek p.n.e. V wiek p.n.e.
Zobaczyć Iran i VII wiek p.n.e.
Władimir Putin
Władimir Władimirowicz Putin,, wym.
Zobaczyć Iran i Władimir Putin
Wezyr
Afszarydzki wezyr Wezyr (tur. wezir z arab. وزير wazir „podpora; pomocnik” od wazara „dźwigać”) – od czasów Abbasydów najważniejszy urząd na dworze kalifów.
Zobaczyć Iran i Wezyr
Wielka Brytania
Wielka Brytania lub Zjednoczone KrólestwoW języku angielskim nazwąpaństwa jest (Zjednoczone Królestwo), podczas gdy nazwa (Wielka Brytania) odnosi się wyłącznie do Anglii, Szkocji i Walii (bez Irlandii Północnej) – zob.
Zobaczyć Iran i Wielka Brytania
Wojna brytyjsko-perska
Wojna brytyjsko-perska – konflikt zbrojny w latach 1856-1857 między WielkąBrytaniąa Persją.
Zobaczyć Iran i Wojna brytyjsko-perska
Wojna domowa w Rosji
Maksymalny zasięg wojsk antybolszewickich, 1918–1919 Organizmy polityczne na terenie Rosji na początku września 1918 Wojna domowa w Rosji – wojna domowa rozpoczęta po ustanowieniu przez bolszewików w wyniku zamachu stanu (rewolucja październikowa) komunistycznej władzy państwowej w Rosji.
Zobaczyć Iran i Wojna domowa w Rosji
Wojna domowa w Syrii
Wojna domowa w Syrii – trwająca od 2011 wojna domowa między siłami wiernymi prezydentowi Baszszarowi al-Asadowi a zbrojnąopozycją. W 2011 w Syrii rozpoczęło się antyrządowe powstanie. Jego przyczynąbyły autorytarne rządy Baszszara al-Asada. Inspiracjądla Syryjczyków do protestów, a następnie zbrojnego wystąpienia były udane rewolucje w Tunezji, Egipcie oraz wojna domowa w Libii (tzw.
Zobaczyć Iran i Wojna domowa w Syrii
Wojna domowa w Tadżykistanie
Wojna domowa w Tadżykistanie (tadż. Ҷанги шаҳрвандии Тоҷикистон, Dżangi szahrwandii Todżikiston) − konflikt zbrojny w latach 1992–1997 na terytorium Tadżykistanu pomiędzy ugrupowaniami opozycyjnymi (w tym islamistycznymi) a władzami Tadżykistanu.
Zobaczyć Iran i Wojna domowa w Tadżykistanie
Wyrzutnia rakietowa
Wyrzutnia rakietowa – zespół urządzeń przeznaczony do wystrzeliwania pocisków rakietowych, nadający im początkowy kierunek lotu.
Zobaczyć Iran i Wyrzutnia rakietowa
Zamach z 11 września 2001 roku
WTC po uderzeniach samolotów Zamachy z 11 września 2001 roku, często potocznie określane jako 11 września – seria czterech skoordynowanych ataków terrorystycznych, przeprowadzonych przez paramilitarnąislamskąorganizację terrorystycznąAl-Ka’ida przeciwko USA rano we wtorek 11 września 2001 roku na terytorium Stanów Zjednoczonych za pomocąuprowadzonych samolotów pasażerskich.
Zobaczyć Iran i Zamach z 11 września 2001 roku
Zandowie
Zandowie – dynastia panująca w Iranie w latach 1750–1794, założona przez Karim Chana.
Zobaczyć Iran i Zandowie
Zaratusztrianizm
cytat.
Zobaczyć Iran i Zaratusztrianizm
Zatoka Omańska
Zatoka Omańska (arab. خليج عمان Chalidż Uman, pers. دریای عمان Darya-ye Oman) – zatoka Oceanu Indyjskiego łącząca leżące na południe od niej Morze Arabskie z ZatokąPerską(poprzez cieśninę Ormuz).
Zobaczyć Iran i Zatoka Omańska
Zatoka Perska
Zatoka Perska, Zatoka Irańska, (pers. خليج فارس – Chalidż-e Fars, arab. الخليج الفارسي – Al-Chalidż al-Farsi), wcinająca się między Półwysep Arabski a wybrzeże Iranu.
Zobaczyć Iran i Zatoka Perska
Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR, Związek Radziecki, również Związek Sowiecki, Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich, skr. ZSRS,; Sowietskij Sojuz, Sojuz Sowietskich Socyalisticzeskich Riespublik, SSSR) – historyczne pierwsze państwo komunistyczne na świecie, położone częściowo w Europie wschodniej i północno-wschodniej, a częściowo w Azji, ze stolicąw Moskwie, istniejące w latach 1922–1991.
Zobaczyć Iran i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
.ir
.ir – domena internetowa od kwietnia 1994 roku przypisana do Iranu.
Zobaczyć Iran i .ir
Zobacz także
Państwa w Azji
- Afganistan
- Arabia Saudyjska
- Armenia
- Azerbejdżan
- Bahrajn
- Bangladesz
- Bhutan
- Brunei
- Chińska Republika Ludowa
- Cypr
- Egipt
- Filipiny
- Gruzja
- Indie
- Indonezja
- Irak
- Iran
- Izrael
- Jemen
- Jordania
- Kambodża
- Katar
- Kazachstan
- Kirgistan
- Kuwejt
- Laos
- Liban
- Malediwy
- Malezja
- Mjanma
- Mongolia
- Nepal
- Oman
- Pakistan
- Palestyna (państwo)
- Rosja
- Singapur
- Sri Lanka
- Syria
- Tadżykistan
- Tajlandia
- Timor Wschodni
- Turcja
- Uzbekistan
- Wietnam
- Zjednoczone Emiraty Arabskie
Znany jako Islamska Republika Iranu, Persja.
, Chosrow II Parwiz, Chrześcijaństwo, Chuzestan, Cudzołóstwo, Cyrus II Wielki, Czador, Czołg, Daktylowiec właściwy, Dżangalije, Dolar amerykański, Dolar międzynarodowy, Dywan, Ebrahim Ra’isi, Egipt, Eksklawa, Elam, Embargo, Energia jądrowa, Epoka hellenistyczna, Ewangelikalizm, Fars, Fazlollah Zahedi, Ferdousi, Francja, Fregata (klasa okrętów), Fryzjer, Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci, Gastronomia, George W. Bush, Ghasem Solejmani, Ghaznawidzi, Gilan (ostan), Hasan Ali Mansur, Hasan Rouhani, Herakliusz (cesarz bizantyński), Herat (prowincja), Hidżab, Hinduizm, Hiszpania, Homoseksualizm, Hymn Iranu, I wojna światowa, I wojna o Górski Karabach, II wiek p.n.e., III Rzesza, Ilchanidzi, Imperium Chorezmijskie, Imperium Osmańskie, Imperium Rosyjskie, Indie, Indus, Irańska Giełda Naftowa, Irańska rewolucja islamska, Irak, Iran (miejscowość), Islam, Isma’il I, Izrael, Język arabski, Język awestyjski, Język pahlawi, Język partyjski, Język perski, Język staroperski, Jedwabny Szlak, Jezdegerd I, Jezdegerd III, John F. Kennedy, Judaizm, Kadżarowie, Kalif, Kalifat, Kalifowie prawowierni, Kara śmierci, Kara Kojunlu, Karachanidzi, Karim Chan, Katolicyzm, Kaukaz Południowy, Kino, Kościół perski, Koncesja, Korea Północna, Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej, Korupcja, Korweta, Król królów, Królestwo Greko-Baktryjskie, Królestwo Partów, Kryzys zakładników (Iran), Kurdowie, Lewica, Lidia (kraina), Liga Narodów, Lobbing, Ludy irańskie, Ludy tureckie, Lurowie, Mahmud Ahmadineżad, Manicheizm, Marcin Rzepka, Mazandaran, Medowie, Mezopotamia, Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Mohammad Mosaddegh, Mohammad Reza Pahlawi, Mongołowie, Morze Kaspijskie, Muhammad el-Baradei, Muzułmanin, Nachiczewańska Republika Autonomiczna, Nadir Szah Afszar, Naghsz-e Rostam, Najwyżsi przywódcy Iranu, Naser ad-Din Szah Kadżar, Neolit, Niedźwiedziowate, Nikab, Nizam al-Mulk, Obiekt sportowy, Okręt patrolowy, Okręt podwodny, Organizacja Bojowników Ludowych Iranu, Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa, Ostan, Państwo, Państwo Kuszanów, Pakistan, Parnowie, Partia Baas, Pentekostalizm, Perska Dywizja Kozacka, Persowie, Pistacja właściwa, Plaża, Południowa Afryka, Porozumienie nuklearne z Iranem, Powstanie w Iranie (1963), Prawosławie, Prezydenci Iranu, Produkt krajowy brutto, Protektorat, Protesty w Iranie (2017–2018), Protesty w Iranie (od 2022), Publiczny transport zbiorowy, Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych, Rada Strażników, Rebelia szyitów w Jemenie, Recep Tayyip Erdoğan, Reforma rolna, Republika islamska, Republika Mahabadzka, Rewolucja październikowa, Reza Szah Pahlawi, Rezerwa, Rial irański, Ridda, Rodzaj sił zbrojnych, Rolnictwo, Rozpad ZSRR, Ruhollah Chomejni, Saddam Husajn, Safawidzi, Saffarydzi, Sakowie, Samanidzi, Samolot myśliwski, Samolot szkolno-treningowy, Samolot szturmowy, Samolot transportowy, Sasanidzi, SAWAK, Secret Intelligence Service, Seldżukidzi, Seleucydzi, Siły Ghods, Siły Powietrzne Islamskiej Republiki Iranu, Sogdiana, Starożytna Grecja, Starożytny Rzym, Suza, Syria, Szach (władca), Szahname, Szariat, Szyizm, Tarika, Tebriz, Teheran, Telegraf, Teokracja, Timur Chromy, Timurydzi, Transliteracja, Turcja, Turkmeni, Turkmenistan, Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, Ulem, Umajjadzi, Uran (pierwiastek), VII wiek p.n.e., Władimir Putin, Wezyr, Wielka Brytania, Wojna brytyjsko-perska, Wojna domowa w Rosji, Wojna domowa w Syrii, Wojna domowa w Tadżykistanie, Wyrzutnia rakietowa, Zamach z 11 września 2001 roku, Zandowie, Zaratusztrianizm, Zatoka Omańska, Zatoka Perska, Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, .ir.