Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Zainstaluj
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Kwantowa teoria pola

Indeks Kwantowa teoria pola

Teorie pól kwantowych (ang. Quantum Field Theory, QFT) – współczesne teorie fizyczne tłumaczące oddziaływania podstawowe.

61 kontakty: Absorpcja, Amplituda rozpraszania, Anihilacja, Chromodynamika kwantowa, Czarna dziura, Czasoprzestrzeń, Cząstka, Delta Diraca, Elektrodynamika kwantowa, Elsevier, Fermilab, Funkcja falowa, Funkcja rzeczywista, Grupa Lorentza, Grupa symetrii, Język angielski, Konwencja sumacyjna Einsteina, Kreacja par, Kwantowa teoria pola w zakrzywionej czasoprzestrzeni, Kwantowa transformata Fouriera, Kwantowy oscylator harmoniczny, Mechanika kwantowa, Metryka Schwarzschilda, Model standardowy, Oddziaływania podstawowe, Oddziaływanie, Ogólna teoria względności, Operator nabla, Operator sprzężony (przestrzenie Hilberta), Pochodna kowariantna, Pole kwantowe, Pole skalarne, Przestrzeń Focka, Przestrzeń Hilberta, Równania Eulera-Lagrange’a, Równanie falowe, Równanie Kleina-Gordona, Równanie pola, Relatywistyczna mechanika kwantowa, Routledge Encyclopedia of Philosophy, Skalar (matematyka), Spinor, Sprzężenie zespolone, Steven Weinberg, Supersymetria, Symbole Christoffela, Symetria (fizyka), Szczególna teoria względności, Tensor, Teoria dystrybucji, ..., Teoria fizyczna, Teoria oddziaływań elektrosłabych, Teoria perturbacji, Teoria pola (fizyka), Teorie wielkiej unifikacji, Transformacja Fouriera, Transformacja Legendre’a, Wielkość fizyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Wyznacznik, YouTube. Rozwiń indeks (11 jeszcze) »

Absorpcja

Absorpcja (od łac. absorptio – pochłanianie) – termin stosowany w wielu dziedzinach oznaczający pochłanianie, wchłanianie.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Absorpcja · Zobacz więcej »

Amplituda rozpraszania

Amplituda rozpraszania – wielkość występująca w wyrażaniu na funkcję falowącząstek rozpraszanych w znacznej odległości od centrum rozpraszającego.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Amplituda rozpraszania · Zobacz więcej »

Anihilacja

Diagram Feynmana przedstawiający anihilację elektronu z pozytonem. Powstaje foton, który następnie produkuje parę kwark-antykwark. Antykwark emituje gluon. Anihilacja (z łac. annihilatio – unicestwienie, od nihil – nic) – proces prowadzący do całkowitej destrukcji materii posiadającej masę.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Anihilacja · Zobacz więcej »

Chromodynamika kwantowa

oddziaływaniem silnym przenoszonym przez gluony. ładunki koloru, których zmiana następuje poprzez wymianę gluonów. Chromodynamika kwantowa (ang. quantum chromodynamics – QCD) – teoria oddziaływań silnych, czyli kwantowa teoria pola opisująca oddziaływanie silne, najsilniejsze z oddziaływań podstawowych.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Chromodynamika kwantowa · Zobacz więcej »

Czarna dziura

Teleskopem Horyzontu Zdarzeń. naszej galaktyki - obraz z Teleskopu Horyzontu Zdarzeń Drogi Mlecznej. Czarna dziura – obszar czasoprzestrzeni, którego z uwagi na wpływ grawitacji, nic – łącznie ze światłem i informacją– nie może opuścić.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Czarna dziura · Zobacz więcej »

Czasoprzestrzeń

Czasoprzestrzeń – zbiór zdarzeń zlokalizowanych w przestrzeni i czasie, wyposażony w strukturę afinicznąi metrycznąo określonej postaci, w zależności od analizowanego modelu fizycznej czasoprzestrzeni.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Czasoprzestrzeń · Zobacz więcej »

Cząstka

Cząstka – niewielki fragment materii, w znaczeniu potocznym zwykle ma kształt podobny do sfery.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Cząstka · Zobacz więcej »

Delta Diraca

Delta Diraca – obiekt matematyczny wprowadzony przez brytyjskiego fizyka teoretycznego Paula Diraca.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Delta Diraca · Zobacz więcej »

Elektrodynamika kwantowa

Elektrodynamika kwantowa (ang. QED – quantum electrodynamics) jest to kwantowa teoria pola opisująca oddziaływanie elektromagnetyczne.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Elektrodynamika kwantowa · Zobacz więcej »

Elsevier

Logo wydawnictwa Elsevier – firma zajmująca się analiząi udostępnianiem danych oraz informacji naukowej.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Elsevier · Zobacz więcej »

Fermilab

Pierścienie akceleratorów cząsteczek laboratorium Fermilab z lotu ptaka Fermilab (ang. Fermi National Accelerator Laboratory; „Narodowe Laboratorium Przyśpieszania Cząstek Elementarnych im. Enrico Fermiego”) – amerykański ośrodek badań nad fizykącząstek elementarnych i fizykąwysokich energii położony w Batavii w pobliżu Chicago.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Fermilab · Zobacz więcej »

Funkcja falowa

Funkcja falowa \Psi(r,t) – w mechanice kwantowej funkcja położenia r układu N cząstek w przestrzeni konfiguracyjnej i czasu t, o wartościach zespolonych, będąca rozwiązaniem ogólnego równania Schrödingera, przy czym dla układu N cząstek mamy gdzie \boldsymbol r_i \in \mathbb R^3 – wektor położenia i-tej cząstki.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Funkcja falowa · Zobacz więcej »

Funkcja rzeczywista

Masa to przykład funkcji o wartościach rzeczywistych. Prawdopodobieństwo formalizuje się jako rodzaj funkcji o wartościach rzeczywistych. Funkcja rzeczywista – funkcja, której przeciwdziedzina jest podzbiorem zbioru liczb rzeczywistych; innymi słowy jest to funkcja o wartościach rzeczywistych: f:X→Y, Y⊆ℝ.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Funkcja rzeczywista · Zobacz więcej »

Grupa Lorentza

Grupa Lorentza – grupa transformacji układu współrzędnych 4-wymiarowej czasoprzestrzeni Minkowskiego, takich że interwały czasoprzestrzenne nie ulegajązmianie, przy czym początek układu współrzędnych pozostaje bez zmian.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Grupa Lorentza · Zobacz więcej »

Grupa symetrii

Grupa symetrii (figury geometrycznej \mathfrak w przestrzeni euklidesowej) – grupa wszystkich izometrii przekształcających danąfigurę na samąsiebie z działaniem składania przekształceń.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Grupa symetrii · Zobacz więcej »

Język angielski

Wielkiej Brytanii symbolizujące język angielski ikona symbolizująca język angielski według standardu ISO 639-1 Język angielski, angielszczyzna (ang.) – język z grupy zachodniej rodziny języków germańskich, powszechnie używany w Wielkiej Brytanii, jej terytoriach zależnych oraz w wielu byłych koloniach i dominiach, m.in.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Język angielski · Zobacz więcej »

Konwencja sumacyjna Einsteina

Konwencja sumacyjna Einsteina – skrótowy sposób zapisu równań polegający na pomijaniu znaków sumy we wzorach.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Konwencja sumacyjna Einsteina · Zobacz więcej »

Kreacja par

Kreacja par (z łac. creatio ‘tworzenie’), tworzenie par – proces powstania pary cząstka-antycząstka z energii fotonu (lub innego neutralnego bozonu), jest procesem odwrotnym do anihilacji.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Kreacja par · Zobacz więcej »

Kwantowa teoria pola w zakrzywionej czasoprzestrzeni

Kwantowa teoria pola w zakrzywionej czasoprzestrzeni (ang. Quantum Field theory in curved spacetime) – uogólnienie kwantowej teorii pola, które umożliwia opis kwantowych pól materii propagujących się na ustalonej rozmaitości pseudoriemanowskiej, odgrywającej rolę czasoprzestrzeni.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Kwantowa teoria pola w zakrzywionej czasoprzestrzeni · Zobacz więcej »

Kwantowa transformata Fouriera

Kwantowa transformata Fouriera (QFT) – kwantowa analogia dyskretnej transformaty Fouriera.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Kwantowa transformata Fouriera · Zobacz więcej »

Kwantowy oscylator harmoniczny

Cl jako oscylator kwantowy drgający na poziomie energii E_3. Energia jest skwantowana, tzn. może przyjmować tylko skokowe wartości E_0, E_1, \dots, D_0 jest energiądysocjacji, r_0 średniąodległościąatomów, U energiąpotencjalnąich ruchu oscylacyjnego. Atom wodoru umieszczono w początku układu współrzędnych, aby pokazać zmiany średniej odległości atomów na krzywej. Kwantowy oscylator harmoniczny – układ fizyczny rozmiarów atomowych lub subatomowych (np. jon w sieci krystalicznej lub w cząsteczka gazu) wykonujący ruch drgający (oscylacyjny) pod wpływem siły proporcjonalnej do wychylenia od położenia równowagi.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Kwantowy oscylator harmoniczny · Zobacz więcej »

Mechanika kwantowa

równania Schrödingera. interferencyjny strumienia elektronów przechodzących przez podwójnąszczelinę Mechanika kwantowa – teoria fizyczna rozszerzająca mechanikę klasyczną, konieczna do poprawnego opisu mikroświata, tj.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Mechanika kwantowa · Zobacz więcej »

Metryka Schwarzschilda

Rozwiązanie Schwarzschilda – rozwiązanie równań Einsteina ogólnej teorii względności, opisujące pole grawitacyjne (ściślej: metrykę czasoprzestrzeni) na zewnątrz i wewnątrz sferycznie symetrycznego, nie rotującego ciała, jak gwiazda, planeta czy czarna dziura.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Metryka Schwarzschilda · Zobacz więcej »

Model standardowy

leptonów), cztery bozony cechowania przenoszące oddziaływania oraz bozon Higgsa, mający nadawać masę cząstkom, z którymi oddziałuje Diagram przedstawiający powiązania pomiędzy cząstkami elementarnymi Model standardowy – teoria fizyki cząstek podstawowych, zwanych też cząstkami elementarnymi, które sąpodstawowymi składnikami każdej materii.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Model standardowy · Zobacz więcej »

Oddziaływania podstawowe

Oddziaływania podstawowe (fundamentalne, elementarne) – oddziaływania fizyczne obserwowane w przyrodzie, niedające się sprowadzić do innych oddziaływań.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Oddziaływania podstawowe · Zobacz więcej »

Oddziaływanie

Oddziaływanie − rodzaj działania, które występuje, gdy dwa lub więcej obiektów ma na siebie jakiś wpływ.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Oddziaływanie · Zobacz więcej »

Ogólna teoria względności

Albert Einstein – twórca ogólnej teorii względności Merkurego – zjawisko wyjaśnione przez teorię Einsteina Eddingtona potwierdzającej OTW Krzyż Einsteina – obraz stworzony przez soczewkowanie grawitacyjne Ogólna teoria względności (OTW) – teoria ciążenia autorstwa Alberta Einsteina, ogłoszona w 1915 rokuwtedy Einstein wyłożył jej równania w siedzibie Pruskiej Akademii Nauk.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Ogólna teoria względności · Zobacz więcej »

Operator nabla

NablaEtymologia w artykule dot.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Operator nabla · Zobacz więcej »

Operator sprzężony (przestrzenie Hilberta)

Operator sprzężony (sprzężenie hermitowskie operatora) – operator definiowany w teorii przestrzeni Hilberta następująco: Jeżeli \mathcal_1, \mathcal_2 sąprzestrzeniami Hilberta oraz T jest operatorem liniowym i ograniczonym, takim że to operatorem sprzężonym nazywa się operator liniowy taki, że gdzie x \in \mathcal_1, y \in \mathcal_2, zaś \langle \dots \rangle oznacza iloczyn skalarny określony odpowiednio w przestrzeniach \mathcal_1 oraz \mathcal_2.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Operator sprzężony (przestrzenie Hilberta) · Zobacz więcej »

Pochodna kowariantna

Pochodna kowariantna – tensor powstały w wyniku różniczkowania pewnego tensora wyrażonego we współrzędnych krzywoliniowych przestrzeni euklidesowej i nieeuklidesowej dowolnego wymiaru (w ogólności w rozmaitości pseudoriemannowskiej), z określonym tensorem metrycznym.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Pochodna kowariantna · Zobacz więcej »

Pole kwantowe

Pole kwantowe w fizyce jest to rozszerzenie koncepcji pola klasycznego – funkcji, która jest określona dla wszystkich punktów przestrzeni fizycznej.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Pole kwantowe · Zobacz więcej »

Pole skalarne

Pole skalarne, np. pole temperatur lub ciśnienia; wartości pola w poszczególnych punktach przedstawiono za pomocąkolorów. Pole skalarne – przypisanie każdemu punktowi w przestrzeni fizycznej lub w przestrzeni abstrakcyjnej pewnej wielkości skalarnej (w fizyce - liczby, zazwyczaj mianowanej; w matematyce – liczby niemianowanej).

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Pole skalarne · Zobacz więcej »

Przestrzeń Focka

Przestrzeń Focka nad przestrzeniąHilberta \mathcal – przestrzeń Hilberta, która jest sumąprostąprzestrzeni utworzonych z danej przestrzeni \mathcal oraz jej iloczynów tensorowych \mathcal \otimes \mathcal, \mathcal \otimes \mathcal\otimes \mathcal, itd.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Przestrzeń Focka · Zobacz więcej »

Przestrzeń Hilberta

Przestrzeń Hilberta – przestrzeń unitarna zupełna.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Przestrzeń Hilberta · Zobacz więcej »

Równania Eulera-Lagrange’a

Równania Eulera-Lagrange’a, równania Lagrange’a – równania cząstkowe drugiego rzędu, których rozwiązaniami sąfunkcje, dla których funkcjonał (zadany całkąoznaczoną) jest stacjonarny.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Równania Eulera-Lagrange’a · Zobacz więcej »

Równanie falowe

Równanie falowe – matematyczne równanie różniczkowe cząstkowe drugiego rzędu opisujące ruch falowy.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Równanie falowe · Zobacz więcej »

Równanie Kleina-Gordona

Równanie Kleina-Gordona – relatywistyczna wersja (opisująca skalarne lub pseudoskalarne cząstki o zerowym spinie) równania Schrödingera.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Równanie Kleina-Gordona · Zobacz więcej »

Równanie pola

Równanie pola – równanie, które musi spełniać pole fizyczne, aby opisywało sytuację fizycznie możliwą.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Równanie pola · Zobacz więcej »

Relatywistyczna mechanika kwantowa

Relatywistyczna mechanika kwantowa – teoria kwantowa uwzględniająca istnienie skończonej, maksymalnej do osiągnięcia prędkości równej prędkości światła w próżni, zarówno dla ruchu cząstek, jak i propagacji oddziaływania.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Relatywistyczna mechanika kwantowa · Zobacz więcej »

Routledge Encyclopedia of Philosophy

Routledge Encyclopedia of Philosophy – encyklopedia filozofii pod redakcjąEdwarda Craiga.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Routledge Encyclopedia of Philosophy · Zobacz więcej »

Skalar (matematyka)

Skalar – element ustalonego ciała, nad którym zbudowany jest dowolny moduł (przestrzeń liniowa).

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Skalar (matematyka) · Zobacz więcej »

Spinor

Spinor – obiekt geometryczny o specyficznych własnościach transformacyjnych.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Spinor · Zobacz więcej »

Sprzężenie zespolone

płaszczyźnie zespolonej Sprzężenie zespolone – jednoargumentowe działanie algebraiczne określone na liczbach zespolonych polegające na zmianie znaku części urojonej danej liczby zespolonej.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Sprzężenie zespolone · Zobacz więcej »

Steven Weinberg

Steven Weinberg (ur. 3 maja 1933 w Nowym Jorku, zm. 23 lipca 2021 w Austin) – amerykański fizyk teoretyk, noblista.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Steven Weinberg · Zobacz więcej »

Supersymetria

Supersymetria (SUSY) – hipotetyczna symetria z zakresu fizyki cząstek elementarnych przekształcająca bozony w fermiony.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Supersymetria · Zobacz więcej »

Symbole Christoffela

Symbole Christoffela – zespół liczb rzeczywistych, pojawiający się przy obliczaniu różniczek wektora w układach współrzędnych krzywoliniowych, wprowadzonych w dowolnych rozmaitościach riemannowskich.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Symbole Christoffela · Zobacz więcej »

Symetria (fizyka)

Symetria – rodzaj symetrii, której podlegająprzestrzeń, pola kwantowe, równania pola, lagranżjany, hamiltoniany itp.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Symetria (fizyka) · Zobacz więcej »

Szczególna teoria względności

Lejdzie Szczególna teoria względności (STW) – teoria fizyczna stworzona przez Alberta Einsteina w 1905 rokuSpekulowano o tym, że współautorkąSTW mogła być pierwsza żona Alberta Einsteina – Mileva Marić – jednak te hipotezy zostały odrzucone.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Szczególna teoria względności · Zobacz więcej »

Tensor

Tensor – obiekt matematyczny będący uogólnieniem pojęcia wektoraWektora w sensie „szkolnym”.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Tensor · Zobacz więcej »

Teoria dystrybucji

Teoria dystrybucji – dział matematyki leżący na pograniczu analizy funkcjonalnej i teorii funkcji rzeczywistych powstały w XX wieku, głównie za sprawąprac francuskiego matematyka Laurenta Schwartza.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Teoria dystrybucji · Zobacz więcej »

Teoria fizyczna

Teoria fizyczna – zbiór twierdzeń obejmujący aksjomaty oraz wyprowadzone z nich twierdzenia spójnie opisujące językiem matematycznym obszary rzeczywistości fizycznej zgodne z wynikami pomiarów gromadzonych wcześniej doświadczeń i obserwacji.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Teoria fizyczna · Zobacz więcej »

Teoria oddziaływań elektrosłabych

Teoria oddziaływań elektrosłabych (teoria małej unifikacji) – kwantowa teoria pola opisująca oddziaływania słabe oraz elektromagnetyczne.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Teoria oddziaływań elektrosłabych · Zobacz więcej »

Teoria perturbacji

Teoria perturbacji, rachunek zaburzeń – zbiór metod matematycznych, używanych do znalezienia przybliżonego rozwiązania problemu, który nie może być rozwiązany w sposób ścisły, dostarczając bezpośrednie rozwiązanie problemu.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Teoria perturbacji · Zobacz więcej »

Teoria pola (fizyka)

Teoria pola – dział fizyki badający pola fizyczne, czyli obszary w których występujązjawiska fizyczne oraz wypracowujący metody tego badania.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Teoria pola (fizyka) · Zobacz więcej »

Teorie wielkiej unifikacji

Teorie wielkiej unifikacji (GUT z ang. Grand Unification Theory) – teorie łączące chromodynamikę kwantowąi teorię oddziaływań elektrosłabych.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Teorie wielkiej unifikacji · Zobacz więcej »

Transformacja Fouriera

transformaty Fouriera Transformacja Fouriera – pewien operator liniowy określany na pewnych przestrzeniach funkcyjnych, elementami których mogąbyć funkcje n zmiennych rzeczywistych.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Transformacja Fouriera · Zobacz więcej »

Transformacja Legendre’a

Idea stojąca za transformatąLegendre’a: dla danej funkcji f i wybranego punktu p szukamy argumentu x z dziedziny funkcji f takiego, że różnica px-f(x) jest maksymalna. Dzięki założeniu o wypukłości funkcji f taki x istnieje i jest dany jednoznacznie. Zapisujemy f^*(p).

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Transformacja Legendre’a · Zobacz więcej »

Wielkość fizyczna

suwaka logarytmicznego z niektórymi wielkościami fizycznymi Wielkość fizyczna, wielkość fizykalna – właściwość fizyczna ciała lub zjawiska, którąmożna określić ilościowo, czyli zmierzyć, przynajmniej teoretycznie.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Wielkość fizyczna · Zobacz więcej »

Wydawnictwo Naukowe PWN

Wydawnictwo Naukowe PWN (WN PWN), w latach 1951–1991 Państwowe Wydawnictwo Naukowe (PWN) – polskie wydawnictwo naukowe założone w 1951 w Warszawie jako Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Wydawnictwo Naukowe PWN · Zobacz więcej »

Wyznacznik

Schemat obliczania wyznacznika macierzy trzeciego stopnia Wyznacznik (fr. determinant) – liczba lub ogólniej wartość przypisana macierzy kwadratowej A oznaczana jako \det A. Wartość ta jest otrzymywana przez odpowiednie przemnożenie i dodawanie wartości macierzy (zob. sekcję ''Obliczanie wyznaczników'').

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i Wyznacznik · Zobacz więcej »

YouTube

Siedziba YouTube w San Bruno San Mateo YouTube (skrót YT) – amerykański serwis internetowy założony 14 lutego 2005 roku, umożliwiający bezpłatne udostępnianie, edycję, nadawanie na żywo i komentowanie filmów.

Nowy!!: Kwantowa teoria pola i YouTube · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

QFT, Teoria pól kwantowych.

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »