Spis treści
237 kontakty: A priori, Aksjomat, Algebra, Algebra abstrakcyjna, Algebra Boole’a, Algebra homologiczna, Algebra liniowa, Algebra nad ciałem, Algebra ogólna, Algebra przemienna, Algebra topologiczna, Algorytm, Algorytmika, Amerykańskie Towarzystwo Matematyczne, Analiza danych, Analiza funkcjonalna, Analiza harmoniczna, Analiza matematyczna, Analiza numeryczna, Analiza przeżycia, Analiza zespolona, Andrzej Trybulec, Aproksymacja, Arytmetyka elementarna, Średniowiecze, Astrofizyka, Astronomia, Badania operacyjne, Badania podstawowe, Benjamin Peirce, Biografia, Biomatematyka, Całka, Ciało (matematyka), Ciąg (matematyka), Cyrkiel, Czasopismo naukowe, Częściowy porządek, David Hilbert, Dobór próby, Dyskalkulia, Działanie algebraiczne, Edukacja, Ekonomia, Epistemologia, Euklides, Filozofia, Filozofia języka, Filozofia matematyki, Filozofia umysłu, ... Rozwiń indeks (187 jeszcze) »
A priori
A priori (łac. „z góry”, „uprzedzając fakty”, „z założenia”) – wyrażenie, które w filozofii Zachodu od czasów Immanuela Kanta nabrało powszechnego znaczenia na określenie tego, co pierwotne, uprzednie lub wcześniejsze i niepodlegające dowodzeniu – stało się antonimem określenia a posteriori dla tego, co wtórne.
Zobaczyć Matematyka i A priori
Aksjomat
Aksjomat, postulat, pewnik (gr. axíōma, godność, pewność, oczywistość) – jedno z podstawowych pojęć logiki matematycznej.
Zobaczyć Matematyka i Aksjomat
Algebra
Dzieło, z którego pochodzi określenie „algebra”: ''Al-kitab al-muchtasar fi hisab al-dżabr wa-al-mukabala'' (IX w.) Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych Algebra (al-dżabr) – jedna z głównych dziedzin matematyki, zajmująca się wszelkimi strukturami algebraicznymi, czyli zbiorami – lub bardziej ogólnymi klasami – wyposażonymi w działania; struktury te bywająteż nazywane algebrami ogólnymi.
Zobaczyć Matematyka i Algebra
Algebra abstrakcyjna
grupy. Grupa to podstawowe pojęcie algebry abstrakcyjnej. Algebra abstrakcyjna (dawniej algebra współczesna) – dział matematyki badający struktury algebraiczne oraz ich homomorfizmy.
Zobaczyć Matematyka i Algebra abstrakcyjna
Algebra Boole’a
Diagram Hassego dla algebry Boole’a podzbiorów zbioru trójelementowego Diagramy Venna dla operatorów algebry Boole’a Algebra Boole’a – pewien typ struktury algebraicznej, rodzaj algebry ogólnej stosowany w matematyce, informatyce teoretycznej oraz elektronice cyfrowej.
Zobaczyć Matematyka i Algebra Boole’a
Algebra homologiczna
Algebra homologiczna – dział algebry będący swoistym zapleczem topologii algebraicznej, na którąskładająsię między innymi niektóre obszary teorii grup, teorii modułów i teorii pierścieni, przejawiający przy tym ścisły związek z teoriąkategorii.
Zobaczyć Matematyka i Algebra homologiczna
Algebra liniowa
Wykład dotyczący podstaw algebry macierzy Algebra liniowa – dział algebry opisujący przestrzenie liniowe i inne moduły, zwłaszcza skończonego wymiaru, a także blisko powiązane tematy jak układy równań liniowych i macierze.
Zobaczyć Matematyka i Algebra liniowa
Algebra nad ciałem
Algebra nad ciałem (algebra liniowa) – przestrzeń liniowa wyposażona w dwuliniowe (wewnętrzne) działanie dwuargumentowe, nazywane mnożeniem (wektorów), które czyni z niej pierścień (niekoniecznie łączny).
Zobaczyć Matematyka i Algebra nad ciałem
Algebra ogólna
Algebra (ogólna) czasem: algebra uniwersalna lub abstrakcyjna – to ciąg postaci gdzie.
Zobaczyć Matematyka i Algebra ogólna
Algebra przemienna
wykres z dzielnikiem zerowym Algebra przemienna – dział algebry badający własności pierścieni przemiennych i związanych z nimi obiektów (ideałów, modułów, waluacji itp.).
Zobaczyć Matematyka i Algebra przemienna
Algebra topologiczna
Algebra topologiczna – przestrzeń liniowo-topologiczna z dodatkowym działaniem, nazywanym najczęściej mnożeniem, wraz z którym jest ona algebrąoraz działanie to jest ciągłe względem oryginalnej topologii.
Zobaczyć Matematyka i Algebra topologiczna
Algorytm
Algorytm – skończony ciąg jasno zdefiniowanych czynności koniecznych do wykonania pewnego rodzaju zadań, sposób postępowania prowadzący do rozwiązania problemu.
Zobaczyć Matematyka i Algorytm
Algorytmika
Algorytmika – dział informatyki zajmujący się analiząoraz projektowaniem algorytmów.
Zobaczyć Matematyka i Algorytmika
Amerykańskie Towarzystwo Matematyczne
Amerykańskie Towarzystwo Matematyczne (skr.) – towarzystwo naukowe skupiające matematyków w Stanach Zjednoczonych.
Zobaczyć Matematyka i Amerykańskie Towarzystwo Matematyczne
Analiza danych
Analiza danych zastanych – proces przetwarzania danych w celu uzyskania na ich podstawie użytecznych informacji i wniosków.
Zobaczyć Matematyka i Analiza danych
Analiza funkcjonalna
Analiza funkcjonalna – dział analizy matematycznej zajmujący się głównie badaniem własności przestrzeni funkcyjnych.
Zobaczyć Matematyka i Analiza funkcjonalna
Analiza harmoniczna
transformaty Fouriera Analiza harmoniczna, analiza fourierowska – dział analizy matematycznej badający szeregi Fouriera i transformacje Fouriera.
Zobaczyć Matematyka i Analiza harmoniczna
Analiza matematyczna
sfery, a przez to też objętość kuli. całkę Riemanna Analiza matematyczna – jeden z głównych działów nowożytnej matematyki, zaliczany do matematyki wyższej.
Zobaczyć Matematyka i Analiza matematyczna
Analiza numeryczna
Analiza numeryczna to zbiorcza nazwa wszystkich działów matematyki, które zajmująsię badaniem struktur ciągłych, to znaczy zawierających zbiory nieprzeliczalne, której głównym zadaniem jest badanie możliwości realizacji obliczeń przybliżonych, oraz analiza powstałych na skutek zaokrąglenia błędów.
Zobaczyć Matematyka i Analiza numeryczna
Analiza przeżycia
Analiza przeżycia to zbiór metod statystycznych badających procesy, w których interesujący jest czas, jaki upłynie do (pierwszego) wystąpienia pewnego zdarzenia.
Zobaczyć Matematyka i Analiza przeżycia
Analiza zespolona
biegunowym układzie współrzędnych. Argument jest reprezentowany poprzez odcień, a moduł za pomocąjasności i nasycenia. Analiza zespolona – dział analizy matematycznej badający funkcje zespolone zmiennej zespolonej, jednej lub wielu.
Zobaczyć Matematyka i Analiza zespolona
Andrzej Trybulec
mały Andrzej Wojciech Trybulec (ur. 29 stycznia 1941, zm. 11 września 2013) – polski matematyk i informatyk, pracujący na Uniwersytecie w Białymstoku.
Zobaczyć Matematyka i Andrzej Trybulec
Aproksymacja
Aproksymacja (łac. approximare – przybliżać) – budowanie rozwiązań przybliżonych, zwłaszcza wtedy, gdy ścisłego rozwiązania nie da się przedstawić dokładnie w postaci analitycznej.
Zobaczyć Matematyka i Aproksymacja
Arytmetyka elementarna
działań arytmetycznych używane w Polsce Arytmetyka elementarna – podstawowy dział matematyki elementarnej; dotyczy obliczania wyników podstawowych działań na liczbach rzeczywistych.
Zobaczyć Matematyka i Arytmetyka elementarna
Średniowiecze
gemm. Fortyfikacje Carcassonne (1992) Średniowiecze – epoka w historii Europy trwająca od V do XV wieku, która rozpoczęła się wraz z upadkiem cesarstwa zachodniorzymskiego i trwała do epoki renesansu i wielkich odkryć geograficznych.
Zobaczyć Matematyka i Średniowiecze
Astrofizyka
ewolucję gwiazd – jeden z podstawowych wyników badań astrofizycznych. Astrofizyka – nauka z pogranicza fizyki i astronomii, czasem uznawana za dział tej drugiej, badająca ciała niebieskie, takie jak gwiazdy, czarne dziury, galaktyki i materia międzygwiazdowa – ich budowę, wzajemne oddziaływanie, prawa nimi rządzące oraz procesy fizyczne w skali kosmicznej.
Zobaczyć Matematyka i Astrofizyka
Astronomia
kosmicznego teleskopu Hubble’a. Astronomia (gr. astronomía od ástron + nomos, „prawo rządzące gwiazdami”) – nauka przyrodnicza zajmująca się badaniem ciał niebieskich (np. gwiazd, planet, komet, mgławic, gromad i galaktyk) oraz zjawisk, które zachodząpoza Ziemią, jak również tych, które oddziałująw jej atmosferze, wnętrzu lub na powierzchni, a sąpochodzenia pozaplanetarnego (np.
Zobaczyć Matematyka i Astronomia
Badania operacyjne
Badania operacyjne – dyscyplina naukowa związana z teoriądecyzji pozwalająca wyznaczyć metodę i rozwiązanie określonych problemów związanych z podjęciem optymalnych decyzji.
Zobaczyć Matematyka i Badania operacyjne
Badania podstawowe
Badania podstawowe – prace eksperymentalne lub teoretyczne podejmowane przede wszystkim w celu zdobycia nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne (art. 4 ust. 2 pkt 1 Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce).
Zobaczyć Matematyka i Badania podstawowe
Benjamin Peirce
Benjamin Peirce (ur. 4 kwietnia 1809, zm. 6 października 1880) – amerykański matematyk, który przez czterdzieści lat wykładał na Uniwersytecie Harvarda.
Zobaczyć Matematyka i Benjamin Peirce
Biografia
Jerzego Waszyngtona z serii „Biografie Sławnych Ludzi” Biografia (gr. bíos – 'życie' i gráphō – 'piszę') – opis życia postaci autentycznej, który może mieć charakter naukowy, literacki lub popularyzatorski.
Zobaczyć Matematyka i Biografia
Biomatematyka
Biomatematyka, biologia matematyczna – nauka interdyscyplinarna z pogranicza biologii i matematyki, wchodząca w zakres matematyki stosowanej, zajmująca się rozwojem metod matematycznych na potrzeby biologii i nauk pokrewnych (np. bioinformatyka, informatyka medyczna, biofizyka, biochemia, biotechnologia, inżynieria środowiska.
Zobaczyć Matematyka i Biomatematyka
Całka
Całka – ogólne określenie wielu różnych, choć powiązanych ze sobąpojęć analizy matematycznej.
Zobaczyć Matematyka i Całka
Ciało (matematyka)
klasa właściwa spełniajątylko niestandardową, poszerzonądefinicję ciała. liniowo. liczb rzeczywistych liczb konstruowalnych. Liczby zespolone to inny przykład ciała. Zasadnicze twierdzenie algebry mówi, że jest to ciało algebraicznie domknięte. ciele skończonym, konkretniej dwuelementowym.
Zobaczyć Matematyka i Ciało (matematyka)
Ciąg (matematyka)
Ciąg – przyporządkowanie wszystkim kolejnym liczbom naturalnym (czasami ograniczonych do liczb nie większych niż n) elementów z pewnego ustalonego zbioru.
Zobaczyć Matematyka i Ciąg (matematyka)
Cyrkiel
Cyrkiel precyzyjny Cyrkiel traserski Cyrkiel (zdr. od circus – „okrąg, cyrk”; (spokr.?) z gr. krikos, kirkos – „pierścień, krąg”; spokr. ze staroang./swn. hring oraz sws. krǫgŭ.) – przyrząd kreślarski służący do kreślenia okręgów i odmierzania odcinków.
Zobaczyć Matematyka i Cyrkiel
Czasopismo naukowe
Czasopismo naukowe – rodzaj czasopisma, w którym sądrukowane publikacje naukowe podlegające recenzji naukowej.
Zobaczyć Matematyka i Czasopismo naukowe
Częściowy porządek
Zbiór podzbiorów x,y,z, uporządkowany przez inkluzję podzielności grupy diedralnej Częściowy porządek – relacja zwrotna, przechodnia i (słabo) antysymetryczna albo równoważnie antysymetryczny praporządek.
Zobaczyć Matematyka i Częściowy porządek
David Hilbert
problemów Hilberta w tle. David Hilbert (ur. 23 stycznia 1862 w Królewcu (Prusy Wschodnie), zm. 14 lutego 1943 w Getyndze) – niemiecki matematyk.
Zobaczyć Matematyka i David Hilbert
Dobór próby
Dobór próby – część badania statystycznego.
Zobaczyć Matematyka i Dobór próby
Dyskalkulia
Dyskalkulia rozwojowa – zaburzenie zdolności wykonywania działań arytmetycznych.
Zobaczyć Matematyka i Dyskalkulia
Działanie algebraiczne
Działanie algebraiczne (operacja algebraiczna) – przyporządkowanie jednemu lub większej liczbie elementów (nazywanych argumentami lub operandami) jednego elementu (nazywanego wynikiem).
Zobaczyć Matematyka i Działanie algebraiczne
Edukacja
Obraz przedstawiający lekcję w szkole. Przykład edukacji formalnej. Edukacja – ogół procesów i oddziaływań, których celem jest zmienianie ludzi, przede wszystkim dzieci i młodzieży, stosownie do panujących w danym społeczeństwie ideałów i celów wychowawczych.
Zobaczyć Matematyka i Edukacja
Ekonomia
Ekonomia – nauka społeczna analizująca oraz opisująca produkcję, dystrybucję oraz konsumpcję dóbr i usług.
Zobaczyć Matematyka i Ekonomia
Epistemologia
Epistemologia (od, episteme – „wiedza; umiejętność, zrozumienie”; λόγος, logos – „nauka; myśl”), teoria poznania lub gnoseologia – dział filozofii, zajmujący się relacjami między poznawaniem, poznaniem a rzeczywistością.
Zobaczyć Matematyka i Epistemologia
Euklides
Euklides z Aleksandrii (Eukleides, ur. ok. 365 p.n.e., zm. ok. 270 p.n.e.) – grecki matematyk przez większość życia działający w Aleksandrii, autor Elementów (Stoicheia), jednego z najsłynniejszych dzieł matematycznych w historii.
Zobaczyć Matematyka i Euklides
Filozofia
Herrada z Landsbergu, ''Hortus deliciarum'', ''Philosophia et septem artes liberales'' Rembrandt, ''Medytujący filozof'', 1632 Auguste Rodin, ''Myśliciel'', 1902 Filozofia (od: – „miły, ukochany” i – „mądrość”, tłumaczone jako „umiłowanie mądrości”) – różnie definiowany element kultury umysłowej.
Zobaczyć Matematyka i Filozofia
Filozofia języka
Filozofia języka – dział filozofii podejmujący problem natury, pochodzenia oraz użycia języka.
Zobaczyć Matematyka i Filozofia języka
Filozofia matematyki
Filozofia matematyki – dział filozofii.
Zobaczyć Matematyka i Filozofia matematyki
Filozofia umysłu
pseudonaukę Filozofia umysłu – dziedzina filozofii zajmująca się badaniami umysłu, zjawisk mentalnych, funkcji mentalnych, własności mentalnych, świadomości oraz ich relacji wobec ciała, a zwłaszcza względem mózgu.
Zobaczyć Matematyka i Filozofia umysłu
Fizyka
400px Krakowie Fizyka (z, physis – „natura”) – podstawowa nauka przyrodnicza badająca najbardziej fundamentalne i uniwersalne właściwości materii i energii, ich przemiany oraz oddziaływania między nimi.
Zobaczyć Matematyka i Fizyka
Funkcja
suriekcją. parabola. dziedzinie zespolonej. Funkcja („odbywanie, wykonywanie, czynność”Od „wykonać, wypełnić, zwolnić”.), odwzorowanie, przekształcenie, transformacja – pojęcie matematyczne używane w co najmniej dwóch zbliżonych znaczeniach.
Zobaczyć Matematyka i Funkcja
Funkcja rzeczywista
Masa to przykład funkcji o wartościach rzeczywistych. Prawdopodobieństwo formalizuje się jako rodzaj funkcji o wartościach rzeczywistych. Funkcja rzeczywista – funkcja, której przeciwdziedzina jest podzbiorem zbioru liczb rzeczywistych; innymi słowy jest to funkcja o wartościach rzeczywistych: f:X→Y, Y⊆ℝ.
Zobaczyć Matematyka i Funkcja rzeczywista
Funkcje specjalne
Funkcje specjalne – umowna nazwa grupy funkcji, które nie sąfunkcjami elementarnymi, a jednocześnie odgrywająważnąrolę w wielu dziedzinach nauki.
Zobaczyć Matematyka i Funkcje specjalne
Genus
Genus – niezmiennik topologiczny, liczba całkowita charakteryzująca rozmaitość topologicznąrówna liczbie otworów w rozmaitości.
Zobaczyć Matematyka i Genus
Geofizyka
Geofizyka (z gr. γῆ gē – „ziemia”, oraz φύσις physis – „natura”) – dyscyplina nauk o Ziemi, która bada Ziemię jako planetę metodami naukowymi używanymi w fizyce.
Zobaczyć Matematyka i Geofizyka
Geometria
teorii strun stereometrii, udowodnione najpóźniej przez Teajteta (IV w. p.n.e.) płaszczyzny hiperbolicznej za pomocąsiedmiokątów foremnych – użyty tu model to dysk Poincarégo Geometria (gr. γεωμετρία; geo – ziemia, metria – miara) – jedna z głównych dziedzin matematyki; tradycyjnie i nieformalnie definiowana jako nauka o przestrzeni i jej podzbiorach zwanych figuramiGeometria, Encyklopedia Popularna PWN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986,, s.
Zobaczyć Matematyka i Geometria
Geometria algebraiczna
Geometria algebraiczna – dział matematyki z pogranicza algebry i geometrii, badający obiekty geometryczne metodami algebraicznymi lub struktury algebraiczne metodami geometrii, teorii funkcji analitycznych, teorii kategorii i innych podobnych.
Zobaczyć Matematyka i Geometria algebraiczna
Geometria euklidesowa
Szkoła Euklidesa w Atenach(Obraz Raffaello Sanzio, 1509) Strona z dzieła ''Elementy'' Geometria euklidesowa – klasyczna odmiana geometrii opisana po raz pierwszy przez Euklidesa w dziele Elementy (z IV w. p.n.e.). Zebrał on całąówczesnąwiedzę matematycznąznanąGrekom, dziś jego dzieło przedstawia się jako pierwsząznanąaksjomatyzację w historii matematyki.
Zobaczyć Matematyka i Geometria euklidesowa
Geometria hiperboliczna
tesselacja) płaszczyzny hiperbolicznej za pomocąsiedmiokątów foremnych – użyty tu model to dysk Poincarégo Geometria hiperboliczna (zwana także geometriąsiodła, geometriąŁobaczewskiego lub geometriąBolyaia-Łobaczewskiego) – jedna z geometrii nieeuklidesowych.
Zobaczyć Matematyka i Geometria hiperboliczna
Geometria różniczkowa
Geometria różniczkowa – dziedzina geometrii, badająca krzywe, powierzchnie i ich wielowymiarowe uogólnienia zwane hiperpowierzchniami i rozmaitościami, opierając się na geometrii analitycznej, szeroko stosując metody analizy matematycznej, głównie rachunku różniczkowego.
Zobaczyć Matematyka i Geometria różniczkowa
Geometria sferyczna
Na sferze suma kątów wewnętrznych trójkąta jest zawsze większa od 180° Geometria sferyczna – geometria powierzchni kuli (czyli geometria sfery).
Zobaczyć Matematyka i Geometria sferyczna
Geometria wykreślna
Geometria wykreślna – dział geometrii badający jednoznaczne odwzorowanie figur przestrzennych na płaszczyźnie.
Zobaczyć Matematyka i Geometria wykreślna
Georg Cantor
Georg Ferdinand Ludwig Philipp Cantor (ur. 3 marca 1845 w Petersburgu, zm. 6 stycznia 1918 w sanatorium w Halle) – niemiecki matematyk, profesor Uniwersytetu w Halle, laureat Medalu Sylvestera za rok 1904.
Zobaczyć Matematyka i Georg Cantor
Gian-Carlo Rota
Gian-Carlo Rota Gian-Carlo Rota (ur. 27 kwietnia 1932 w Vigevano, zm. 18 kwietnia 1999 w Cambridge) – amerykański matematyk i filozof pochodzenia włoskiego, profesor matematyki stosowanej i filozofii w Massachusetts Institute of Technology i konsultant w Los Alamos National Laboratory.
Zobaczyć Matematyka i Gian-Carlo Rota
Granica (matematyka)
* granica funkcji.
Zobaczyć Matematyka i Granica (matematyka)
Grupa Liego
module 1, z mnożeniem zespolonym jako działaniem grupowym (grupie odpowiada okrąg o środku 0 i promieniu 1 w płaszczyźnie zespolonej) Grupa Liego – grupa ciągła, tzn.
Zobaczyć Matematyka i Grupa Liego
Henri Poincaré
Jules Henri Poincaré (ur. 29 kwietnia 1854 w Cité Ducale niedaleko Nancy, Francja, zm. 17 lipca 1912 w Paryżu) (wym.) – francuski uczony: matematyk, fizyk teoretyczny i matematyczny, astronom teoretyczny i filozof nauki, w tym matematyki, a z wykształcenia również inżynier górnictwa.
Zobaczyć Matematyka i Henri Poincaré
Historia matematyki
''Kompendium o liczeniu przez uzupełnienie i wyrównywanie'' Historia matematyki jest prawdopodobnie równie stara jak ludzkość, a w XXI wieku dalej jest żywa, splatając się z dziejami innych nauk, technologii oraz pozostałych obszarów kultury.
Zobaczyć Matematyka i Historia matematyki
Immanuel Kant
Immanuel Kant (ur. 22 kwietnia 1724 w Królewcu, zm. 12 lutego 1804 tamże) – niemiecki filozof, profesor logiki i metafizyki na Uniwersytecie Albrechta w Królewcu.
Zobaczyć Matematyka i Immanuel Kant
Informatyka
Informatyka zajmuje się teoretycznymi podstawami informacji, algorytmami i architekturami układów jąprzetwarzających oraz praktycznymi technikami ich stosowania.
Zobaczyć Matematyka i Informatyka
Intuicjonizm (matematyka)
Intuicjonizm – pogląd filozoficzny w zakresie istnienia obiektów matematycznych.
Zobaczyć Matematyka i Intuicjonizm (matematyka)
Język (logika)
Język – pewien zbiór symboli, przy użyciu których można tworzyć bardziej złożone wyrażenia (na przykład formuły, zdania matematyczne) według ściśle określonych reguł syntaktycznych.
Zobaczyć Matematyka i Język (logika)
Język gocki
Srebrnej Biblii'' Język gocki – wymarły język wschodniogermański, który był używany przez germańskie plemię Gotów.
Zobaczyć Matematyka i Język gocki
Język grecki
Wyraz „Grecja” napisany po nowogrecku Wyraz „Cypr” napisany po nowogrecku Język grecki, greka (Hellenikè glõtta; nowogr. ελληνική γλώσσα, ellinikí glóssa lub ελληνικά, elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego.
Zobaczyć Matematyka i Język grecki
Karolina Głowacka
Karolina Głowacka podczas wręczenia nagrody Podkaster 2021 roku Karolina Głowacka – polska dziennikarka specjalizująca się w tematyce naukowej i technologicznej.
Zobaczyć Matematyka i Karolina Głowacka
Kombinatoryka
teorię grup. Kombinatoryka – dział matematyki, zajmujący się badaniem struktur skończonych lub nieskończonych, ale przeliczalnych.
Zobaczyć Matematyka i Kombinatoryka
Konceptualizm
Konceptualizm – w średniowieczu stanowisko w sporze o uniwersalia, przeciwstawne realizmowi pojęciowemu, jedna z umiarkowanych postaci nominalizmu.
Zobaczyć Matematyka i Konceptualizm
Konkluzja
W każdym rozumowaniu odnaleźć można następujące elementy: racja i następstwo, przesłanka i konkluzja (wniosek).
Zobaczyć Matematyka i Konkluzja
Konstruktywizm w filozofii matematyki
W filozofii matematyki konstruktywizm zakłada, że trzeba znaleźć (lub „skonstruować”) konkretny przykład obiektu matematycznego, aby udowodnić, że taki przykład istnieje.
Zobaczyć Matematyka i Konstruktywizm w filozofii matematyki
Krata (matematyka)
Dzielniki 60 tworząkratę. associahedron, co można przetłumaczyć jako „wielościan asocjacji”. Kraty – struktury matematyczne, które można opisywać albo algebraicznie, albo w sensie częściowych porządków.
Zobaczyć Matematyka i Krata (matematyka)
Kryptologia
II wojny światowej do szyfrowania wiadomości sztabowych wysokiego szczebla Kryptologia (z gr. κρυπτός kryptos, „ukryty”, i λόγος logos, „rozum”, „słowo”) – dziedzina wiedzy o przekazywaniu informacji w sposób zabezpieczony przed niepowołanym dostępem.
Zobaczyć Matematyka i Kryptologia
Krzywizna krzywej
Krzywiznę krzywej płaskiej definiuje się jako: Natomiast krzywiznę ze znakiem: gdzie \Delta\varphi jest kątem pomiędzy stycznymi do krzywej na końcach łuku, a \Delta S długościątego łuku.
Zobaczyć Matematyka i Krzywizna krzywej
Kultura
Kultura (z, 'uprawa, dbać, pielęgnować, kształcenie’) – wieloznaczny termin pochodzący od („uprawa roli”), interpretowany w wieloraki sposób przez przedstawicieli różnych nauk.
Zobaczyć Matematyka i Kultura
Leonardo da Vinci
Leonardo da Vinci, właściwie (ur. 15 kwietnia 1452 w Anchiano, zm. 2 maja 1519 w Clos Lucé) – włoski renesansowy artysta i uczony: malarz, rzeźbiarz, architekt, inżynier, a także odkrywca, matematyk, anatom, wynalazca, geolog, filozof, muzyk, pisarz.
Zobaczyć Matematyka i Leonardo da Vinci
Liczba
Liczby algebraiczne. Liczba – pojęcie abstrakcyjne, jedno z najczęściej używanych w matematyce.
Zobaczyć Matematyka i Liczba
Liczby rzeczywiste
geometryczna zbioru liczb rzeczywistych Liczby rzeczywiste – uogólnienie liczb wymiernych na wszystkie liczby odpowiadające punktom na osi liczbowej, zwanej też prostąrzeczywistą.
Zobaczyć Matematyka i Liczby rzeczywiste
Lista symboli matematycznych
Lista symboli matematycznych – artykuł zawierający listę podstawowych symboli i oznaczeń matematycznych.
Zobaczyć Matematyka i Lista symboli matematycznych
Logicyzm
Logicyzm – kierunek w filozofii matematyki, zakładający, że można oprzeć jej podstawy na bazie rachunku logicznego zdań (porównaj logika).
Zobaczyć Matematyka i Logicyzm
Logika
Logika (gr. λόγος, logos – rozum, słowo, myśl) – nauka formalna o jasnym i ścisłym formułowaniu myśli, o regułach poprawnego rozumowania i uzasadniania twierdzeń.
Zobaczyć Matematyka i Logika
Logika matematyczna
Logika matematyczna – dział matematyki, który wyodrębnił się jako samodzielna dziedzina na przełomie XIX i XX wieku, wraz z dążeniem do dogłębnego zbadania podstaw matematyki.
Zobaczyć Matematyka i Logika matematyczna
Macierz
Wprowadzenie i oznaczenia''). W matematyce macierz to układ liczb, symboli lub wyrażeń zapisanych w postaci prostokątnej tablicy.
Zobaczyć Matematyka i Macierz
Matematyka czysta
Matematyka czysta – matematyka motywowana innymi celami niż jej praktyczne zastosowanie.
Zobaczyć Matematyka i Matematyka czysta
Matematyka dyskretna
teorii grafów. Matematyka dyskretna – zbiorcza nazwa wszystkich działów matematyki, które zajmująsię badaniem struktur nieciągłych, to znaczy zawierających zbiory co najwyżej przeliczalne, czyli właśnie dyskretne.
Zobaczyć Matematyka i Matematyka dyskretna
Matematyka elementarna
Matematyka elementarna – przedmioty matematyczne nauczane na poziomie szkoły podstawowej lub średniej, a także wyrównawczo na poziomie szkoły wyższej.
Zobaczyć Matematyka i Matematyka elementarna
Matematyka stosowana
Matematyka stosowana – gałąź matematyki zajmująca się przede wszystkim technikami i ich stosowaniem w innych dziedzinach.
Zobaczyć Matematyka i Matematyka stosowana
Matematyka wyższa
Wyższa matematyka — przedmioty matematyczne nauczane w szkołach średnich i uczelniach wyższych, obejmujący m.in.
Zobaczyć Matematyka i Matematyka wyższa
Materia (fizyka)
Skały jako przykład materii W fizyce termin materia ma kilka znaczeń.
Zobaczyć Matematyka i Materia (fizyka)
Mateusz Hohol
Mateusz Hohol (ur. 1987 w Krakowie) – polski kognitywista, specjalizujący się w psychologii poznania matematycznego.
Zobaczyć Matematyka i Mateusz Hohol
Mathematical Reviews
Mathematical Reviews – elektroniczna baza, a także periodyk wydawany przez Amerykańskie Towarzystwo Matematyczne (AMS).
Zobaczyć Matematyka i Mathematical Reviews
Mechanika kwantowa
równania Schrödingera. interferencyjny strumienia elektronów przechodzących przez podwójnąszczelinę Mechanika kwantowa – teoria fizyczna rozszerzająca mechanikę klasyczną, konieczna do poprawnego opisu mikroświata, tj.
Zobaczyć Matematyka i Mechanika kwantowa
Mechanika płynów
prawa Bernoulliego Mechanika płynów (ang. fluid mechanics) – dział mechaniki ośrodków ciągłych analizujący równowagę i ruch płynów.
Zobaczyć Matematyka i Mechanika płynów
Mechanika statystyczna
Mechanika statystyczna – gałąź fizyki, zajmująca się układami wielu oddziałujących ciał.
Zobaczyć Matematyka i Mechanika statystyczna
Metafizyka klasyczna
Metafizyka klasyczna albo filozofia pierwsza (gr. τα μετα τα φυσικά ta meta ta physika – „to, co po przyrodzie/ponad przyrodą”) – dziedzina wiedzy ukonstytuowana przez Arystotelesa, rozważająca byt jako byt oraz jego istotne właściwości i ostateczne przyczyny.
Zobaczyć Matematyka i Metafizyka klasyczna
Metamatematyka
Metamatematyka (lub meta-matematyka) – bardzo rygorystyczne badanie podstaw matematyki i pewnych aspektów logiki matematycznej z użyciem zaawansowanych środków samej matematyki.
Zobaczyć Matematyka i Metamatematyka
Miara (matematyka)
Nieformalnie miara przypisuje zbiorom nieujemne liczby rzeczywiste tak, by większym zbiorom odpowiadały większe liczby. Miara – funkcja określająca „wielkości” mierzalnych podzbiorów ustalonego zbioru poprzez przypisanie im liczb nieujemnych bądź nieskończoności przy założeniu, że zbiór pusty ma miarę zero, a miara sumy zbiorów rozłącznych jest sumąich miar.
Zobaczyć Matematyka i Miara (matematyka)
Miara kąta
mały Miara kąta – wielkość kąta wyrażona w odpowiednich jednostkach.
Zobaczyć Matematyka i Miara kąta
MSC 2000
MSC 2000 (ang. Mathematics Subject Classification 2000) – hierarchiczna klasyfikacja badań naukowych w matematyce sformułowana przez Amerykańskie Towarzystwo Matematyczne.
Zobaczyć Matematyka i MSC 2000
Nauka
Wojciech Gerson (1831–1901), ''Nauka'' (1870) Europie Okładka ''Everyday Science and Mechanics'' z 1931 roku Nauka – różnie definiowany element kultury, odznaczający się dążeniem do wiedzy.
Zobaczyć Matematyka i Nauka
Nauki ścisłe
przyrodoznawcy jako wpływowy matematyk, fizyk, astronom, geodeta i wynalazca, zwany „księciem matematyków”. najważniejszego człowieka XX wieku.
Zobaczyć Matematyka i Nauki ścisłe
Nauki empiryczne
Nauki empiryczne, inaczej nauki indukcyjne – nauki klasyfikowane, będące wynikiem rozumowań indukcyjnych, stanowiące przeciwieństwo nauk dedukcyjnych, używających głównie rozumowań dedukcyjnych.
Zobaczyć Matematyka i Nauki empiryczne
Nauki formalne
Nauki formalne, także: nauki aprioryczne, nauki dedukcyjne – w klasyfikacji nauk grupa nauk wyróżniona ze względu na kryterium przedmiotowe.
Zobaczyć Matematyka i Nauki formalne
Nauki humanistyczne
teologii. Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Nauki humanistyczne, humanistyka – grupa nauk badających człowieka jako istotę społecznąi jego twórczość.
Zobaczyć Matematyka i Nauki humanistyczne
Nauki przyrodnicze
Nauki przyrodnicze – część nauk empirycznych badająca przyrodę, z wyłączeniem społeczeństwa.
Zobaczyć Matematyka i Nauki przyrodnicze
Nauki społeczne
Nauki społeczne – nauki badające strukturę i funkcje dziejów społeczeństwa, jego kulturę, prawa i prawidłowości jego rozwoju.
Zobaczyć Matematyka i Nauki społeczne
Niezmiennik przekształcenia
Niezmiennik przekształcenia – cecha obiektu poddawanego danemu przekształceniu, która nie ulega zmianie.
Zobaczyć Matematyka i Niezmiennik przekształcenia
Nikołaj Łobaczewski
Nikołaj Iwanowicz Łobaczewski (ur. w Niżnym Nowogrodzie, zm. w Kazaniu) – rosyjski matematyk, profesor Uniwersytetu w Kazaniu i jego rektor.
Zobaczyć Matematyka i Nikołaj Łobaczewski
Nominalizm
Nominalizm pojęciowy – jeden z poglądów filozoficznych na pojęcia ogólne, inaczej powszechniki lub uniwersalia.
Zobaczyć Matematyka i Nominalizm
Nowożytność
Upadek Konstantynopola w 1453. Data ta jest jednąz kilku podawanych jako symboliczny początek nowożytności. Nowożytność – epoka w historii następująca według tradycyjnej periodyzacji po średniowieczu i poprzedzająca XIX wiek (jako epokę).
Zobaczyć Matematyka i Nowożytność
Oddziaływanie elektromagnetyczne
Oddziaływanie elektromagnetyczne to jedno z czterech znanych fizyce oddziaływań elementarnych.
Zobaczyć Matematyka i Oddziaływanie elektromagnetyczne
Odległość
Odległość – wartość metryki.
Zobaczyć Matematyka i Odległość
Ontologia
Christian Wolff spopularyzował termin „ontologia” Ontologia – dział filozofii dotyczący bytu; zajmuje się strukturąrzeczywistości oraz pojęciami istoty, istnienia, jego sposobów, przedmiotu i jego własności, przyczynowości, czasu, przestrzeni oraz możliwości i konieczności; w analizie ostatnich dwóch pojęć korzysta z logik modalnych.
Zobaczyć Matematyka i Ontologia
Optyka
Optyka – dział fizyki, zajmujący się badaniem natury światła, prawami opisującymi jego emisję, rozchodzenie się, oddziaływanie z materiąoraz pochłanianie przez materię.
Zobaczyć Matematyka i Optyka
Optymalizacja
Optymalizacja – metoda wyznaczania najlepszego (optymalnego) rozwiązania (poszukiwanie ekstremum funkcji) z punktu widzenia określonego kryterium (wskaźnika) jakości (np. kosztu, drogi, wydajności).
Zobaczyć Matematyka i Optymalizacja
Paleolit
Wenus z Willendorfu (2011) Paleolit (gr. παλαιός, palaiós 'stary', λίθος, líthos 'kamień'), starsza epoka kamienia, epoka kamienia łupanego – pierwszy okres epoki kamienia, jedna z epok prehistorii, najstarszy i najdłuższy etap w dziejach rozwoju społeczności ludzkiej.
Zobaczyć Matematyka i Paleolit
Para uporządkowana
Para uporządkowana – każdy obiekt matematyczny powstały z dowolnych dwóch elementów a, b, w którym a może być określony jako pierwszy, a b jako drugi element pary; nazywa się je odpowiednio poprzednikiem oraz następnikiem paryHelena Rasiowa, Wstęp do matematyki współczesnej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1968.
Zobaczyć Matematyka i Para uporządkowana
Parkietaż Penrose’a
Parkietaż, który nie spełnia „reguły równoległoboku” Parkietaż Penrose’a – rodzaj parkietażu odkryty w 1973 r. przez angielskiego fizyka i matematyka Rogera Penrose’a, w którym płaszczyzna pokrywana jest za pomocądwóch rodzajów figur („kafelków”) tak, aby wzór nie powtarzał się okresowo po przesunięciu.
Zobaczyć Matematyka i Parkietaż Penrose’a
Paul Dirac
Paul Adrien Maurice Dirac (IPA:, ur. 8 sierpnia 1902 w Bristolu, zm. 20 października 1984 w Tallahassee) – brytyjski fizyk teoretyk, noblista; w co najmniej dwóch rankingach fizyków znalazł się w pierwszej dziesiątce wszech czasów, a w jednym z nich zajął piąte miejsce.
Zobaczyć Matematyka i Paul Dirac
Pewność
* pewność – w epistemologii przekonanie o prawdziwości jakiegoś twierdzenia, ewentualnie słuszności jakiegoś działania.
Zobaczyć Matematyka i Pewność
Pierścień (matematyka)
Pierścień – struktura formalizująca własności algebraiczne liczb całkowitych oraz arytmetyki modularnej; intuicyjnie zbiór, którego elementy mogąbyć bez przeszkód dodawane, odejmowane i mnożone, lecz niekoniecznie dzielone.
Zobaczyć Matematyka i Pierścień (matematyka)
Pierścień przemienny
Pierścień przemienny (rzad. komutatywny) – pierścień, w którym mnożenie jest przemienne („komutatywne”), czyli którego wszystkie elementy ze sobąkomutują, tj.
Zobaczyć Matematyka i Pierścień przemienny
Pitagorejczycy
Fiodora Bronnikowa Pitagorejczycy – wyznawcy doktryny rozwiniętej przez Pitagorasa i jego następców w szkole religijno-filozoficznej, którązałożył w Krotonie w Wielkiej Grecji, w południowych Włoszech.
Zobaczyć Matematyka i Pitagorejczycy
Platonizm
Platonizm – nurt filozoficzny opierający się na filozofii Platona (427–347 p.n.e.), stanowiący jej interpretację i kontynuację.
Zobaczyć Matematyka i Platonizm
Pochodna funkcji
Wykres funkcji narysowanej na czarno i linii stycznej do tej funkcji, narysowanej na czerwono. Nachylenie linii stycznej jest równe pochodnej funkcji w zaznaczonym punkcie. Pochodna funkcji – nieformalnie: miara szybkości funkcji, czyli tempa zmian jej wartości względem zmian jej argumentów, 4.5-1 (a).
Zobaczyć Matematyka i Pochodna funkcji
Podstawy matematyki
Podstawy matematyki – dział matematyki wyższej będący fundamentem wszystkich innych dyscyplin; obejmuje zwłaszcza.
Zobaczyć Matematyka i Podstawy matematyki
Pojęcie pierwotne
relacje pomiędzy nimi a ich elementami sąprzykładem pojęć pierwotnych. Pojęcie pierwotne – obiekt w teorii sformalizowanej, o którym mówi ona w swych aksjomatach, konstruując wypowiedzi (twierdzenia) zgodnie z przyjętymi w tej teorii regułami wnioskowania.
Zobaczyć Matematyka i Pojęcie pierwotne
Pole powierzchni
Pole powierzchni (potocznie krótko pole lub powierzchnia) – dwuwymiarowa miara przyporządkowująca danej figurze nieujemnąliczbę w pewnym sensie charakteryzującąjej rozmiar.
Zobaczyć Matematyka i Pole powierzchni
Polityka
Polityka (z gr. πολιτικά politiká „sprawy miasta, państwa” od πόλις polis „miasto-państwo”) – pojęcie z zakresu nauk społecznych, rozumiane na wiele sposobów.
Zobaczyć Matematyka i Polityka
Populacja statystyczna
Populacja statystyczna (inaczej populacja generalna, zbiorowość generalna) – zbiór elementów, podlegających badaniu statystycznemu.
Zobaczyć Matematyka i Populacja statystyczna
Postulat Euklidesa
Piąty postulat Euklidesa Postulat Euklidesa, postulat równoległości, piąty aksjomat Euklidesa – jeden z aksjomatów geometrii euklidesowej.
Zobaczyć Matematyka i Postulat Euklidesa
Prawa logiczne
Prawa logiczne – twierdzenia logiki, zdania prawdziwe w każdym modelu, tj.
Zobaczyć Matematyka i Prawa logiczne
Próba statystyczna
Wizualizacja próby statystycznej. Próba statystyczna – zbiór obserwacji statystycznych wybranych (zwykle wylosowanych) z populacji.
Zobaczyć Matematyka i Próba statystyczna
Prehistoria
Prehistoria, prahistoria (łac. præ – przedrostek oznaczający uprzedniość, „przed”, „wcześniej”) – najdłuższy okres dziejów ludzkości, od pojawienia się na Ziemi człowieka zręcznego, do powstania pisma.
Zobaczyć Matematyka i Prehistoria
Proces ergodyczny
Proces ergodyczny (stacjonarny proces ergodyczny) – proces stacjonarny, dla którego wartości parametrów statystycznych po zbiorze realizacji (czyli wartość średnia, wariancja i funkcja autokorelacji) sąrówne wartościom tych parametrów z jego dowolnej realizacji czasowej.
Zobaczyć Matematyka i Proces ergodyczny
Proces stochastyczny
Proces stochastyczny, proces losowy (gr. στοχαστικός (stochastikós) 'będący wynikiem domysłu') – rodzina zmiennych losowych, określonych na pewnej przestrzeni probabilistycznej o wartościach w pewnej przestrzeni mierzalnej.
Zobaczyć Matematyka i Proces stochastyczny
Programowanie liniowe
Programowanie liniowe – klasa problemów programowania matematycznego, w której wszystkie warunki ograniczające oraz funkcja celu mająpostać liniową.
Zobaczyć Matematyka i Programowanie liniowe
Programowanie matematyczne
Programowanie matematyczne – problem optymalizacyjny postaci: Warunki 1.
Zobaczyć Matematyka i Programowanie matematyczne
Prosta
Linia prosta lub prosta – jedno z podstawowych pojęć geometrii, szczególny przypadek nieograniczonej z obydwu stron krzywej o nieskończonym promieniu krzywizny w każdym punkcie.
Zobaczyć Matematyka i Prosta
Przesłanka
Przesłanka – zdanie logiczne.
Zobaczyć Matematyka i Przesłanka
Przestrzeń (fizyka)
Przestrzeń – w fizyce oznacza to, co nas otacza i w czym przebiegająwszystkie zjawiska fizyczne.
Zobaczyć Matematyka i Przestrzeń (fizyka)
Przestrzeń (matematyka)
Hierarchia przestrzeni (od szczególnych do bardziej ogólnych): '''skalarna''' (niebieska), '''unormowana''' (zielona), '''metryczna''' (żółta), '''topologiczna''' (czerwona).
Zobaczyć Matematyka i Przestrzeń (matematyka)
Przestrzeń afiniczna
Dolna płaszczyzna (zielona) P_1 jest przestrzeniąwektorowązanurzonąw \mathbbR^3, ale górna płaszczyzna (niebieska) P_2 już niąnie jest, bowiem dla dowolnych wektorów \mathbfa,\mathbfb \in P_2 mamy \mathbfa+\mathbfb \notin P_2. Jednakże P_2 jest prostym przykładem przestrzeni afinicznej: różnica \mathbfa-\mathbfb dwóch jej elementów jest wektorem należącym do P_1 (jest to wektor przemieszczenia punktu \mathbfa do punktu \mathbfb).
Zobaczyć Matematyka i Przestrzeń afiniczna
Przestrzeń euklidesowa
Przestrzeń euklidesowa – przestrzeń opisywana przez geometrię euklidesową.
Zobaczyć Matematyka i Przestrzeń euklidesowa
Przestrzeń rzutowa
Przestrzeń rzutowa – modyfikacja przestrzeni geometrycznej poprzez dołączenie do zbioru punktów przestrzeni wszystkich kierunków tej przestrzeni.
Zobaczyć Matematyka i Przestrzeń rzutowa
Przetwarzanie sygnałów
fali elektromagnetycznej, a następnie sąodbierane, przetwarzane przez następny przetwornik do formy końcowej (która w tym przypadku jest bliska formie pierwotnej).'''Legenda:''' ''Signal'' – sygnał, ''Transducer'' – przetwornik, ''Electronic signal'' – sygnał elektroniczny, ''Electronic processors'' – procesory elektroniczne, ''I, V'' (I, U) – prąd, napięcie elektryczne, ''Transmitter'' – nadajnik, ''Electromagnetic wave'' – fala elektomagnetyczna, ''Receiver'' – odbiornik Przetwarzanie sygnałów zajmuje się wykonywaniem pewnych operacji na sygnałach oraz interpretacjątychże sygnałów.
Zobaczyć Matematyka i Przetwarzanie sygnałów
Punkt (geometria)
Ograniczony zbiór punktów w dwuwymiarowej przestrzeni euklidesowej. Punkt – w aksjomatycznym ujęciu geometrii jedno z podstawowych pojęć pierwotnych.
Zobaczyć Matematyka i Punkt (geometria)
Punkt stały
Funkcja rzeczywista zmiennej rzeczywistej mająca trzy punkty stałe Punkt stały odwzorowania pewnego zbioru w siebie – argument funkcji, dla którego jej wartość jest mu równa.
Zobaczyć Matematyka i Punkt stały
Rachunek wariacyjny
brachistochrony – klasyczne zagadnienie rachunku wariacyjnego zagadnienia Plateau. Rachunek wariacyjny – dziedzina analizy matematycznej zajmująca się szukaniem ekstremów funkcjonałów określonych na przestrzeniach funkcyjnych.
Zobaczyć Matematyka i Rachunek wariacyjny
Rachunek wyrównawczy
Rachunek wyrównawczy - dział matematyki będący na pograniczu statystyki matematycznej, teorii błędów i rachunku prawdopodobieństwa.
Zobaczyć Matematyka i Rachunek wyrównawczy
Rafael Santi
Grób Rafaela w Panteonie ''Zaślubiny Marii z Józefem'' (1504) ''Młody mężczyzna z jabłkiem'' (1504) ''Św. Jerzy walczący ze smokiem'' (1505) ''Madonna ze szczygłem'' (1506) ''Francesco Alidosi'' (1510–1511) Papież Juliusz II'' (1511–1512) ''Portret Bindo Altoviti'' (1512–1515) ''Madonna Sykstyńska'' (1513–1516) Baltazara Castiglione'' (ok.
Zobaczyć Matematyka i Rafael Santi
Równanie
Równanie – forma zdaniowa postaci t_1.
Zobaczyć Matematyka i Równanie
Równanie całkowe
Równanie całkowe – równanie funkcyjne, w którym występuje całka zawierająca niewiadomąfunkcję.
Zobaczyć Matematyka i Równanie całkowe
Równanie funkcyjne
Równanie funkcyjne – równanie, w którym niewiadomąjest funkcja.
Zobaczyć Matematyka i Równanie funkcyjne
Równanie różnicowe
Równanie różnicowe – równanie funkcyjne, w którym argumenty szukanej funkcji sąprzesunięte o pewne liczby zwane przyrostami.
Zobaczyć Matematyka i Równanie różnicowe
Równanie różniczkowe
Równanie różniczkowe – równanie określające zależność pomiędzy nieznanąfunkcjąa jej pochodnymi.
Zobaczyć Matematyka i Równanie różniczkowe
Równanie różniczkowe cząstkowe
Równanie różniczkowe cząstkowe – równanie funkcyjne, w którym niewiadomąjest funkcja więcej niż jednej zmiennej i występująjej pochodne cząstkowe.
Zobaczyć Matematyka i Równanie różniczkowe cząstkowe
Równanie różniczkowe zwyczajne
Równanie różniczkowe zwyczajne – równanie, w którym występują: jedna zmienna niezależna t oraz jedna lub więcej funkcji niewiadomych i ich pochodne.
Zobaczyć Matematyka i Równanie różniczkowe zwyczajne
Realizm epistemologiczny
Realizm epistemologiczny, realizm teoriopoznawczy – pogląd filozoficzny zakładający możliwość poznania przedmiotu transcendentnego (czyli inaczej mówiąc odrębnego) od świadomości podmiotu poznającego.
Zobaczyć Matematyka i Realizm epistemologiczny
Relacja (matematyka)
Relacja – dowolny podzbiór iloczynu kartezjańskiego skończonej liczby zbiorów; definicja ta oddaje intuicję pewnego związku, czy zależności między elementami wspomnianych zbiorów (elementy wspomnianych zbiorów pozostająw związku albo łączy je pewna zależność, czy też własność lub nie).
Zobaczyć Matematyka i Relacja (matematyka)
Religia
rodzimowierstwa słowiańskiego (czwarty rząd) Procent obywateli uznających religię za bardzo ważną: do 19%, > 90% obszary niereligijne Religia – system wierzeń i praktyk określający relację między różnie pojmowanąsferąsacrum (świętością) i sferąboskąa społeczeństwem, grupąlub jednostką.
Zobaczyć Matematyka i Religia
Rozkład prawdopodobieństwa
Rozkład prawdopodobieństwa – miara probabilistyczna określona na zbiorze wartości pewnej zmiennej losowej (wektora losowego), przypisująca prawdopodobieństwa wartościom tej zmiennej.
Zobaczyć Matematyka i Rozkład prawdopodobieństwa
Rozmaitość riemannowska
Rozmaitość riemannowska (przestrzeń Riemanna) – rzeczywista rozmaitość różniczkowa M wymiaru n, w której zdefiniowana jest odległość (metryka) pomiędzy punktami w następujący sposób: (1) jeżeli wprowadzi się w rozmaitości M układ współrzędnych krzywoliniowych, tak że każdy punkt rozmaitości ma określone współrzędne \mathbf.
Zobaczyć Matematyka i Rozmaitość riemannowska
Rozmaitość topologiczna
kuli) – to dwuwymiarowa rozmaitość: a). w dużej skali mamy geometrię nieeuklidesową– suma kątów dużego trójkąta jest > 180°, b). lokalnie mamy geometrię euklidesową– suma kątów małego trójkąta.
Zobaczyć Matematyka i Rozmaitość topologiczna
Rozumowanie
Rozumowanie – proces myślowy polegający na uznaniu za prawdziwe danego przekonania lub zdania na mocy innego przekonania lub zdania uznanego za prawdziwe już uprzednio.
Zobaczyć Matematyka i Rozumowanie
Rozumowanie dedukcyjne
Dedukcja – rodzaj rozumowania logicznego, mającego na celu dojście do ścisłego wniosku na podstawie wcześniej założonego zbioru przesłanek.
Zobaczyć Matematyka i Rozumowanie dedukcyjne
Rzeczywistość
Rzeczywistość – wszystko co istnieje.
Zobaczyć Matematyka i Rzeczywistość
Słowo (matematyka)
Słowo – słowo nad danym zbiorem A (alfabetem) nazywamy ciąg elementów danego alfabetu.
Zobaczyć Matematyka i Słowo (matematyka)
Sport
Symbole związane ze sportem Sport w 1938 w Szwecji Sport – wszelkie formy aktywności fizycznej, które przez uczestnictwo doraźne lub zorganizowane wpływająna wypracowanie lub poprawienie kondycji fizycznej i psychicznej, rozwój stosunków społecznych lub osiągnięcie wyników sportowych na wszelkich poziomach.
Zobaczyć Matematyka i Sport
Starożytna Grecja
Starożytna Grecja – cywilizacja, która w starożytności rozwijała się w południowej części Półwyspu Bałkańskiego, na wyspach mórz Egejskiego i Jońskiego, wybrzeżach Azji Mniejszej, a później także w innych rejonach Morza Śródziemnego.
Zobaczyć Matematyka i Starożytna Grecja
Starożytność
Egipskie piramidy Ateny na Akropolu Rzymskie koloseum Starożytność – pierwszy okres historii niektórych części świata, wyróżniany zwłaszcza w dziejopisarstwie europejskim.
Zobaczyć Matematyka i Starożytność
Statystyka
Statystyka (niem. Statistik, „badanie faktów i osób publicznych”, z łac. statisticus, „polityczny, dot. polityki”, od status, „państwo, stan”) – nauka, której przedmiotem zainteresowania sąmetody pozyskiwania i prezentacji, a przede wszystkim analizy danych opisujących zjawiska, w tym masowe.
Zobaczyć Matematyka i Statystyka
Statystyka nieparametryczna
Statystyka nieparametryczna – gałąź statystyki, zajmująca się modelami i metodami, niewymagającymi założeń odnośnie do rozkładu populacji z której losowana jest próba.
Zobaczyć Matematyka i Statystyka nieparametryczna
Stefan Banach
Pomnik Stefana Banacha przed budynkiem przy ul. Reymonta 4 w Krakowie, gdzie w latach 1968–2008 mieścił się Instytut Matematyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Stefan Banach (ur. 30 marca 1892 w Krakowie, zm. 31 sierpnia 1945 we Lwowie) – polski matematyk, czołowy przedstawiciel lwowskiej szkoły matematycznej, profesor zwyczajny związany z Uniwersytetem Lwowskim, członek Polskiej Akademii Umiejętności (PAU).
Zobaczyć Matematyka i Stefan Banach
Struktura matematyczna
Struktura matematyczna – pojęcie fundamentalne dla matematyki, definiowane jednak w rozmaity sposób, zależnie od teorii i kontekstu.
Zobaczyć Matematyka i Struktura matematyczna
System Mizar
System Mizar – system automatycznego dowodzenia twierdzeń i tworzenia prac matematycznych, składający się z.
Zobaczyć Matematyka i System Mizar
Szereg (matematyka)
Zastosowanie szeregu Szereg – konstrukcja umożliwiająca wykonanie uogólnionego dodawania przeliczalnej liczby składników.
Zobaczyć Matematyka i Szereg (matematyka)
Szkoła średnia
Szkoła średnia (liceum ogólnokształcące) Szkoła średnia – typ szkoły występujący w systemie edukacyjnym wielu państw świata.
Zobaczyć Matematyka i Szkoła średnia
Szkoła podstawowa
Stolcu Szkoła podstawowa – pierwszy etap zorganizowanej edukacji.
Zobaczyć Matematyka i Szkoła podstawowa
Sztuka
Józef Mehoffer: ''Dziwny ogród'', 1903, olej na płótnie architektonicznej cukierniczej Tekst w języku quenya, stworzonym przez J.R.R. Tolkiena w celach artystycznych. Na górze znajduje się zapis alfabetem tengwar wynalezionym w takim samym celu. muzyki Sztuka – różnie definiowany element kultury, przejawiający się utworami, w tym dziełami sztuki.
Zobaczyć Matematyka i Sztuka
Technika
Technika (technē „sztuka, rzemiosło, kunszt, umiejętność”) – wytwarzanie zjawisk i przedmiotów niewystępujących naturalnie w przyrodzie.
Zobaczyć Matematyka i Technika
Teoria (logika)
Teoria – niesprzeczny zbiór zdań.
Zobaczyć Matematyka i Teoria (logika)
Teoria decyzji
Teoria decyzji to wspólny obszar zainteresowań wielu różnych dziedzin nauki, obejmujący analizę i wspomaganie procesu podejmowania decyzji.
Zobaczyć Matematyka i Teoria decyzji
Teoria dowodu
Teoria dowodu – dział logiki matematycznej zajmujący się analiząpojęcia dowodu oraz możliwych sposobów używania go w rozważaniach matematycznych.
Zobaczyć Matematyka i Teoria dowodu
Teoria estymacji
Teoria estymacji – dział statystyki, zajmujący się wyznaczaniem parametrów rozkładu populacji statystycznej za pomocąbadania próby statystycznej.
Zobaczyć Matematyka i Teoria estymacji
Teoria gier
Teoria gier – dział matematyki zajmujący się badaniem optymalnego zachowania w przypadku konfliktu interesów.
Zobaczyć Matematyka i Teoria gier
Teoria grafów
Teoria grafów – dział matematyki zajmujący się badaniem własności grafów.
Zobaczyć Matematyka i Teoria grafów
Teoria grup
Grupa Rubika to przykład obiektu badanego przez teorię grup. grupy wolnej ''F''2 Teoria grup – dział matematyki wyższej, konkretniej algebry abstrakcyjnej, badający grupy.
Zobaczyć Matematyka i Teoria grup
Teoria homotopii
homotopii dwóch linii Teoria homotopii – dział topologii algebraicznej powiązany z teoriąhomologii.
Zobaczyć Matematyka i Teoria homotopii
Teoria informacji
Teoria informacji – dyscyplina zajmująca się problematykąinformacji oraz metodami przetwarzania informacji, np.
Zobaczyć Matematyka i Teoria informacji
Teoria kategorii
Teoria kategorii – dział matematyki zapoczątkowany w 1945 przez polskiego matematyka Samuela Eilenberga i Amerykanina Saundersa Mac Lane’a.
Zobaczyć Matematyka i Teoria kategorii
Teoria liczb
Czeski znaczek pocztowy upamiętniający wielkie twierdzenie Fermata i jego dowód przez Andrew Wilesa Teoria liczb – dziedzina matematyki badająca własności niektórych typów liczbLiczby kardynalne i porządkowe sąbadane przez teorię mnogości.
Zobaczyć Matematyka i Teoria liczb
Teoria miary
Teoria miary, teoria miary i całki – dział analizy matematycznej zajmujący się własnościami ogólnie rozumianych miar zbiorów.
Zobaczyć Matematyka i Teoria miary
Teoria mnogości
zbiorów. Teoria mnogości, teoria zbiorów – dział matematyki zaliczany do jej działów podstawowych (fundamentalnych); bada on zbiory, zwłaszcza te nieskończone, a także ich uogólnienia jak klasy.
Zobaczyć Matematyka i Teoria mnogości
Teoria modeli
Teoria modeli (nazywana też '''semantykąlogiczną''') – dział logiki matematycznej zajmujący się badaniem własności modeli teorii aksjomatycznych i zależności między nimi.
Zobaczyć Matematyka i Teoria modeli
Teoria obliczeń
Teoria obliczeń – dział informatyki i matematyki, który dzieli się na: teorię automatów i języków formalnych, teorię obliczalności oraz teorię złożoności.
Zobaczyć Matematyka i Teoria obliczeń
Teoria obwodów
Teoria obwodów – dyscyplina naukowa zajmująca się szczegółowąteoretycznąanaliząobwodów elektrycznych i zjawisk w nich zachodzących, w tym m.in.
Zobaczyć Matematyka i Teoria obwodów
Teoria potencjału
poziomicami (izoliniami ekwipotencjalnymi) Pole dwóch ładunków odpychających się; linie pola zaznaczono na czarno, a linie ekwipotencjalne – na czerwono Teoria potencjału – dział analizy matematycznej związany z teoriąliniowych równań różniczkowych cząstkowych rzędu drugiego.
Zobaczyć Matematyka i Teoria potencjału
Teoria prawdopodobieństwa
Monte Carlo Teoria prawdopodobieństwa, inaczej rachunek prawdopodobieństwa lub probabilistyka – dział matematyki zajmujący się zdarzeniami losowymi.
Zobaczyć Matematyka i Teoria prawdopodobieństwa
Teoria rekursji
Teoria rekursji – dział logiki matematycznej, którego początki sięgająlat trzydziestych XX wieku.
Zobaczyć Matematyka i Teoria rekursji
Teoria sterowania
Teoria sterowania – dziedzina zajmująca się teoriąanalizy i modelowania matematycznego obiektów i procesów różnej natury, zarówno fizycznych (np. chemicznych, cieplnych, mechanicznych, hydraulicznych, pneumatycznych, elektrycznych), jak i społecznych (np. ekonomia matematyczna), traktowanych jako układy dynamiczne ze sterowaniem.
Zobaczyć Matematyka i Teoria sterowania
Teoria systemów
Teoria systemów – interdyscyplinarna nauka o systemach.
Zobaczyć Matematyka i Teoria systemów
Teoria układów dynamicznych
Teoria układów dynamicznych – dziedzina matematyki zajmująca się układami dynamicznymi.
Zobaczyć Matematyka i Teoria układów dynamicznych
Teoria względności
Zakrzywienie czasoprzestrzeni wywołane masąZiemi Teoria względności (Alberta Einsteina) – nazwa dwóch klasycznych teorii fizycznych.
Zobaczyć Matematyka i Teoria względności
Termodynamika klasyczna
Termodynamika klasyczna, inaczej fenomenologiczna lub termostatyka – badanie makroskopowych, równowagowych zjawisk termodynamicznych w oparciu o pewne aksjomaty poparte doświadczeniami.
Zobaczyć Matematyka i Termodynamika klasyczna
Topologia
powierzchni wyróżnianych przez topologię, jako przykład rozmaitości jednostronnej (nieorientowalnej) z brzegiem torusem Butelka Kleina – powierzchnia jednostronna (nieorientowalna) bez brzegu Topologia (gr. τόπος (tópos), miejsce, okolica; λόγος (lógos), słowo, nauka) – dział matematyki wyższej zajmujący się badaniem przestrzeni topologicznych, czyli najogólniejszych przestrzeni, dla których można zdefiniować pojęcie przekształcenia ciągłego.
Zobaczyć Matematyka i Topologia
Topologia algebraiczna
Topologia algebraiczna – dział matematyki, który zajmuje się badaniem przestrzeni topologicznych przy użyciu metod algebraicznych.
Zobaczyć Matematyka i Topologia algebraiczna
Traktat o malarstwie
Strona tytułowa ''Traktatu o malarstwie'', 1792 Traktat o malarstwie – zbiór notatek Leonarda da Vinci poświęconych malarstwu.
Zobaczyć Matematyka i Traktat o malarstwie
Transformacja Fouriera
transformaty Fouriera Transformacja Fouriera – pewien operator liniowy określany na pewnych przestrzeniach funkcyjnych, elementami których mogąbyć funkcje n zmiennych rzeczywistych.
Zobaczyć Matematyka i Transformacja Fouriera
Twierdzenie
Twierdzenie – sformalizowana wypowiedź sądu, stosowana we wszystkich naukach ścisłych, składająca się z dwóch zbiorów zdań, które łączy relacja implikacji.
Zobaczyć Matematyka i Twierdzenie
Twierdzenie podstawowe Cauchy’ego
Twierdzenie podstawowe Cauchy’ego – twierdzenie analizy zespolonej orzekające, że dla funkcji holomorficznej całka z niej po drodze zamkniętej – tzw.
Zobaczyć Matematyka i Twierdzenie podstawowe Cauchy’ego
Układ współrzędnych
Prawoskrętny układ współrzędnych Układ współrzędnych – odwzorowanie wzajemnie jednoznaczne przypisujące każdemu punktowi przestrzeni R^n skończony ciąg (n-krotkę) liczb rzeczywistych zwanych współrzędnymi punktu \mathbf x\in R^n.
Zobaczyć Matematyka i Układ współrzędnych
Układ współrzędnych kartezjańskich
Dwuwymiarowy układ współrzędnych kartezjańskich Układ współrzędnych kartezjańskich, prostokątny układ współrzędnych – prostoliniowy układ współrzędnych, którego osie sąparami prostopadłe.
Zobaczyć Matematyka i Układ współrzędnych kartezjańskich
Umysł
Metafora umysłu z XVII wieku Umysł – termin ogólny oznaczający ogół aktywności mózgu ludzkiego, przede wszystkim takich, których posiadania człowiek jest świadomy: spostrzeganie, myślenie, zapamiętywanie, odczuwanie emocji, uczenie się, czy regulowanie uwagi.
Zobaczyć Matematyka i Umysł
Wacław Sierpiński
Wacław Franciszek Sierpiński (ur. 14 marca 1882 w Warszawie, zm. 21 października 1969 tamże) – polski matematyk, jeden z czołowych przedstawicieli warszawskiej szkoły matematycznej i twórców polskiej szkoły matematycznej; wieloletni profesor Uniwersytetu Warszawskiego i przewodniczący rady naukowej Instytutu Matematycznego Polskiej Akademii Nauk (IM PAN).
Zobaczyć Matematyka i Wacław Sierpiński
Węzeł (teoria węzłów)
Tablica węzłów pierwszych z nie więcej niż siedmioma skrzyżowaniami (nie licząc odbić lustrzanych) Węzeł – dowolna krzywa zwykła zamknięta zanurzona w trójwymiarowej przestrzeni euklidesowej (R3).
Zobaczyć Matematyka i Węzeł (teoria węzłów)
Wielokomórka
Wielokomórka wymiaru trzeciego (wielościan) Wielokomórka (politop) – uogólnienie na dowolnąliczbę wymiarów pojęcia wielokąta w 2 i wielościanu w 3 wymiarach.
Zobaczyć Matematyka i Wielokomórka
Wielomian
Wielomian (inaczej suma algebraiczna) – wyrażenie algebraiczne będące sumąjednomianów; używane w wielu działach matematyki.
Zobaczyć Matematyka i Wielomian
William Wordsworth
William Wordsworth (ur. 7 kwietnia 1770 w Cockermouth, zm. 23 kwietnia 1850 w Rydal Mount) – angielski poeta, wraz z Samuelem Taylorem Coleridge'em uznawany za prekursora romantyzmu w literaturze brytyjskiej.
Zobaczyć Matematyka i William Wordsworth
Wymiar (matematyka)
Wymiar – minimalna liczba niezależnych parametrów potrzebnych do opisania jakiegoś zbioru.
Zobaczyć Matematyka i Wymiar (matematyka)
Wynalazek
kół zębatych Wynalazek – nowatorskie, oryginalne rozwiązanie problemu technicznego.
Zobaczyć Matematyka i Wynalazek
YouTube
Siedziba YouTube w San Bruno San Mateo YouTube (skrót YT) – amerykański serwis internetowy założony 14 lutego 2005 roku, umożliwiający bezpłatne udostępnianie, edycję, nadawanie na żywo i komentowanie filmów.
Zobaczyć Matematyka i YouTube
Złożoność obliczeniowa
Teoria złożoności obliczeniowej – dział teorii obliczeń, którego głównym celem jest określanie ilości zasobów potrzebnych do rozwiązania problemów obliczeniowych.
Zobaczyć Matematyka i Złożoność obliczeniowa
Zbiór
Zbiór (dawniej także mnogość) – pojęcie pierwotne aksjomatycznej teorii mnogości (zwanej też teoriązbiorów) leżące u podstaw całej matematyki; idealizacja intuicyjnie rozumianego zbioru (zestawu, kolekcji) utworzonego z elementów (komponentów, składowych), która jest efektem abstrahowania od wewnętrznej struktury modelowanego obiektu i wzajemnych zależności między jego elementami (np.
Zobaczyć Matematyka i Zbiór
Zbiór przeliczalny
Zbiór przeliczalny – zbiór, którego elementy można ustawić w ciąg (skończony bądź nie), tzn.
Zobaczyć Matematyka i Zbiór przeliczalny
Zbiór rozmyty
Zbiór rozmyty – obiekt matematyczny ze zdefiniowanąfunkcjąprzynależności (zwanąteż funkcjącharakterystycznązbioru rozmytego), która przybiera wartości z przedziału.
Zobaczyć Matematyka i Zbiór rozmyty
Zbiór wypukły
Pięciokąt wypukły. Przykłady zbiorów, które nie sąwypukłe. Zbiór wypukły – podzbiór pewnej przestrzeni zawierający wraz z dowolnymi dwoma jego punktami odcinek je łączący.
Zobaczyć Matematyka i Zbiór wypukły
Zdanie logiczne
Zdanie logiczne – podstawowa kategoria syntaktyczna, będąca jednocześnie formąwypowiedzi, mającej na celu określenie stanu faktycznego danej rzeczy.
Zobaczyć Matematyka i Zdanie logiczne
, Fizyka, Funkcja, Funkcja rzeczywista, Funkcje specjalne, Genus, Geofizyka, Geometria, Geometria algebraiczna, Geometria euklidesowa, Geometria hiperboliczna, Geometria różniczkowa, Geometria sferyczna, Geometria wykreślna, Georg Cantor, Gian-Carlo Rota, Granica (matematyka), Grupa Liego, Henri Poincaré, Historia matematyki, Immanuel Kant, Informatyka, Intuicjonizm (matematyka), Język (logika), Język gocki, Język grecki, Karolina Głowacka, Kombinatoryka, Konceptualizm, Konkluzja, Konstruktywizm w filozofii matematyki, Krata (matematyka), Kryptologia, Krzywizna krzywej, Kultura, Leonardo da Vinci, Liczba, Liczby rzeczywiste, Lista symboli matematycznych, Logicyzm, Logika, Logika matematyczna, Macierz, Matematyka czysta, Matematyka dyskretna, Matematyka elementarna, Matematyka stosowana, Matematyka wyższa, Materia (fizyka), Mateusz Hohol, Mathematical Reviews, Mechanika kwantowa, Mechanika płynów, Mechanika statystyczna, Metafizyka klasyczna, Metamatematyka, Miara (matematyka), Miara kąta, MSC 2000, Nauka, Nauki ścisłe, Nauki empiryczne, Nauki formalne, Nauki humanistyczne, Nauki przyrodnicze, Nauki społeczne, Niezmiennik przekształcenia, Nikołaj Łobaczewski, Nominalizm, Nowożytność, Oddziaływanie elektromagnetyczne, Odległość, Ontologia, Optyka, Optymalizacja, Paleolit, Para uporządkowana, Parkietaż Penrose’a, Paul Dirac, Pewność, Pierścień (matematyka), Pierścień przemienny, Pitagorejczycy, Platonizm, Pochodna funkcji, Podstawy matematyki, Pojęcie pierwotne, Pole powierzchni, Polityka, Populacja statystyczna, Postulat Euklidesa, Prawa logiczne, Próba statystyczna, Prehistoria, Proces ergodyczny, Proces stochastyczny, Programowanie liniowe, Programowanie matematyczne, Prosta, Przesłanka, Przestrzeń (fizyka), Przestrzeń (matematyka), Przestrzeń afiniczna, Przestrzeń euklidesowa, Przestrzeń rzutowa, Przetwarzanie sygnałów, Punkt (geometria), Punkt stały, Rachunek wariacyjny, Rachunek wyrównawczy, Rafael Santi, Równanie, Równanie całkowe, Równanie funkcyjne, Równanie różnicowe, Równanie różniczkowe, Równanie różniczkowe cząstkowe, Równanie różniczkowe zwyczajne, Realizm epistemologiczny, Relacja (matematyka), Religia, Rozkład prawdopodobieństwa, Rozmaitość riemannowska, Rozmaitość topologiczna, Rozumowanie, Rozumowanie dedukcyjne, Rzeczywistość, Słowo (matematyka), Sport, Starożytna Grecja, Starożytność, Statystyka, Statystyka nieparametryczna, Stefan Banach, Struktura matematyczna, System Mizar, Szereg (matematyka), Szkoła średnia, Szkoła podstawowa, Sztuka, Technika, Teoria (logika), Teoria decyzji, Teoria dowodu, Teoria estymacji, Teoria gier, Teoria grafów, Teoria grup, Teoria homotopii, Teoria informacji, Teoria kategorii, Teoria liczb, Teoria miary, Teoria mnogości, Teoria modeli, Teoria obliczeń, Teoria obwodów, Teoria potencjału, Teoria prawdopodobieństwa, Teoria rekursji, Teoria sterowania, Teoria systemów, Teoria układów dynamicznych, Teoria względności, Termodynamika klasyczna, Topologia, Topologia algebraiczna, Traktat o malarstwie, Transformacja Fouriera, Twierdzenie, Twierdzenie podstawowe Cauchy’ego, Układ współrzędnych, Układ współrzędnych kartezjańskich, Umysł, Wacław Sierpiński, Węzeł (teoria węzłów), Wielokomórka, Wielomian, William Wordsworth, Wymiar (matematyka), Wynalazek, YouTube, Złożoność obliczeniowa, Zbiór, Zbiór przeliczalny, Zbiór rozmyty, Zbiór wypukły, Zdanie logiczne.