Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Darmowy
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Metoda naukowa

Indeks Metoda naukowa

Metoda naukowa – sposoby intersubiektywnego poznawania i komunikowania wiedzy, oparte o prawa logiki i prawdopodobieństwa, posługujące się dedukcjąi systematycznąindukcjąw procesie formułowania, uzasadniania, testowania i korygowania teorii i hipotez.

66 kontakty: Abstrakcja (filozofia), Aksjomat, Alchemia, Alfred Marshall, Brzytwa Ockhama, Ceteris paribus, Czasopismo naukowe, Czaszka, Dyskusja naukowa, Dzieło naukowe, Eksperyment, Etyka, Ewolucja, Ezoteryka, Falsyfikacja, Filozofia nauki, Heliocentryzm, Hipoteza, Hipparchos z Nikei, Immanuel Kant, Imre Lakatos, Institute for Scientific Information, Intersubiektywna kontrolowalność, Karl Popper, Klaudiusz Ptolemeusz, Konferencja naukowa, Kreacjonizm (pseudonauka), Księżyc, Logika, Logika odkrycia naukowego, Magia, Metoda badawcza, Metodologia, Metodologia nauk, Modus tollens, Nauka, Nieświadomość (psychoanaliza), Obserwacja (metoda badawcza), Odtwarzalność (badania naukowe), Paradygmat, Paranauka, Pojęcie, Pomiar, Pozytywizm logiczny, Prawda, Priony, Problem naukowy, Protonauka, Pseudonauka, Publikacja naukowa, ..., Recenzja naukowa, Routledge Encyclopedia of Philosophy, Rozumowanie dedukcyjne, Rozumowanie indukcyjne, Słońce, Sceptycyzm, Ser, Spektroskopia, Szereg Fouriera, Teoria geocentryczna, Teoria naukowa, Teoria prawdopodobieństwa, Thomas Kuhn, Uzasadnianie twierdzeń naukowych, Węgle kopalne, Wskaźnik cytowań. Rozwiń indeks (16 jeszcze) »

Abstrakcja (filozofia)

Abstrakcja (abstrahowanie, z „oderwanie”) – proces tworzenia pojęć, w którym wychodząc od rzeczy jednostkowych (najczęściej konkretnych) dochodzi się do pojęcia bardziej ogólnego poprzez konstatowanie tego, co dla tych rzeczy wspólne (zazwyczaj właściwości).

Nowy!!: Metoda naukowa i Abstrakcja (filozofia) · Zobacz więcej »

Aksjomat

Aksjomat, postulat, pewnik (gr. axíōma, godność, pewność, oczywistość) – jedno z podstawowych pojęć logiki matematycznej.

Nowy!!: Metoda naukowa i Aksjomat · Zobacz więcej »

Alchemia

Jana Matejki Alchemia – przednaukowa praktyka łącząca elementy, które zawarte sąobecnie w chemii, fizyce, sztuce, semiotyce, psychologii, parapsychologii, metalurgii, medycynie, astrologii, mistycyzmie i religii.

Nowy!!: Metoda naukowa i Alchemia · Zobacz więcej »

Alfred Marshall

Alfred Marshall (ur. 26 lipca 1842 w Bermondsey koło Londynu, zm. 13 lipca 1924) – ekonomista brytyjski, profesor Uniwersytetu w Cambridge, sformułował prawo elastyczności popytu.

Nowy!!: Metoda naukowa i Alfred Marshall · Zobacz więcej »

Brzytwa Ockhama

William of Ockham, szkic w dziele filozoficznym Suma logiczna (''Summa logicae)'' z dopiskiem: ''frater Occham iste'' Brzytwa Ockhama (nazywana także zasadąekonomii myślenia) – zasada, zgodnie z którąw wyjaśnianiu zjawisk należy dążyć do prostoty, wybierając takie wyjaśnienia, które opierająsię na jak najmniejszej liczbie pojęć i założeń.

Nowy!!: Metoda naukowa i Brzytwa Ockhama · Zobacz więcej »

Ceteris paribus

Ceteris paribus (lub cæteris paribus) – zwrot pochodzący z łaciny, oznaczający dosłownie „inne takie samo”.

Nowy!!: Metoda naukowa i Ceteris paribus · Zobacz więcej »

Czasopismo naukowe

Czasopismo naukowe – rodzaj czasopisma, w którym sądrukowane publikacje naukowe podlegające recenzji naukowej.

Nowy!!: Metoda naukowa i Czasopismo naukowe · Zobacz więcej »

Czaszka

Czaszka – struktura kostna lub chrzęstna, która służy jako szkielet głowy kręgowców.

Nowy!!: Metoda naukowa i Czaszka · Zobacz więcej »

Dyskusja naukowa

Dyskusja naukowa (ang. scientific discussion) – rozpatrywanie zagadnień drogąszeregu pytań i odpowiedzi, wymiany myśli przez pytania i odpowiedzi, stawiania i wykazywania słuszności twierdzeń oraz ich krytykowania.

Nowy!!: Metoda naukowa i Dyskusja naukowa · Zobacz więcej »

Dzieło naukowe

Dzieło naukowe – to pisarskie ujęcie przebiegu i wyników badań naukowych, jako praca napisana i ogłoszona drukiem, czyli publikacja naukowa (artykuł w czasopiśmie naukowym bądź monografia) lub jako praca dyplomowa albo promocyjna.

Nowy!!: Metoda naukowa i Dzieło naukowe · Zobacz więcej »

Eksperyment

Eksperyment (łac. experimentum – doświadczenie, badanie) – w naukach przyrodniczych i społecznych zbiór działań wzbudzających w obiektach materialnych określone reakcje i zjawiska w warunkach pozwalających kontrolować wszelkie istotne czynniki, które poddaje się dokładnej obserwacji.

Nowy!!: Metoda naukowa i Eksperyment · Zobacz więcej »

Etyka

Etyka (z, ēthos – stałe miejsce zamieszkania, obyczaj, zwyczaj) – dział filozofii dotyczący powinności moralnej: moralnego dobra lub zła.

Nowy!!: Metoda naukowa i Etyka · Zobacz więcej »

Ewolucja

Ewolucja – stopniowy proces zmian zachodzących w czasie.

Nowy!!: Metoda naukowa i Ewolucja · Zobacz więcej »

Ezoteryka

Pentagram — jeden z symboli ezoterycznych Ezoteryzm, ezoteryka – cecha wierzeń zwanych wiedzątajemną, hermetycznąlub ezoterycznąi przekazywanąjedynie wybranym osobom w przeciwieństwie do dostępnej dla ogółu wiedzy egzoterycznej; w religioznawstwie tendencja do utajniania części wierzeń danej doktryny lub kultu religijnego przed ogółem; w filozofii teorie starożytnych i średniowiecznych szkół filozoficznych, które ówcześnie były przekazywane jedynie wybranym uczniom.

Nowy!!: Metoda naukowa i Ezoteryka · Zobacz więcej »

Falsyfikacja

Falsyfikacja (łac. falsum – fałsz) – odmiana jednego z rozumowań zwanego sprawdzaniem.

Nowy!!: Metoda naukowa i Falsyfikacja · Zobacz więcej »

Filozofia nauki

Filozofia nauki – dział filozofii zajmujący się badaniem filozoficznych podstaw nauki, m.in.

Nowy!!: Metoda naukowa i Filozofia nauki · Zobacz więcej »

Heliocentryzm

Heliocentryzm, grafika z dzieła ''Harmonia Macrocosmica'' (1660) Heliocentryzm, kopernikanizm (gr. ἡλιος hēlios – słońce, κέντρον kentron – centrum) – teoria budowy Układu Słonecznego, w której Słońce jest jego środkiem, a wszystkie planety – łącznie z Ziemią– je obiegają.

Nowy!!: Metoda naukowa i Heliocentryzm · Zobacz więcej »

Hipoteza

Hipoteza (gr. ὑπόθεσις hypóthesis – przypuszczenie) – zdanie, które podlega konfirmacji lub falsyfikacji.

Nowy!!: Metoda naukowa i Hipoteza · Zobacz więcej »

Hipparchos z Nikei

Hipparchos z Nikei, Hipparch, gr. Ἵππαρχος ο Νικαεύς (ur. ok. 190 p.n.e., zm. 120 p.n.e.) – grecki matematyk, geograf i astronom.

Nowy!!: Metoda naukowa i Hipparchos z Nikei · Zobacz więcej »

Immanuel Kant

Immanuel Kant (ur. 22 kwietnia 1724 w Królewcu, zm. 12 lutego 1804 tamże) – niemiecki filozof, profesor logiki i metafizyki na Uniwersytecie Albrechta w Królewcu.

Nowy!!: Metoda naukowa i Immanuel Kant · Zobacz więcej »

Imre Lakatos

Imre Lakatos w latach 60. Imre Lakatos (ur. 9 listopada 1922 w Debreczynie, zm. 2 lutego 1974 w Londynie) – węgierski filozof nauki, w tym matematyki.

Nowy!!: Metoda naukowa i Imre Lakatos · Zobacz więcej »

Institute for Scientific Information

Institute of Scientific Information (ISI) pot.

Nowy!!: Metoda naukowa i Institute for Scientific Information · Zobacz więcej »

Intersubiektywna kontrolowalność

Intersubiektywna kontrolowalność jest to cecha pojęć naukowych, ściśle związana z racjonalizmem.

Nowy!!: Metoda naukowa i Intersubiektywna kontrolowalność · Zobacz więcej »

Karl Popper

Karl Raimund Popper (ur. 28 lipca 1902 w Wiedniu, zm. 17 września 1994 w Londynie) – austriacki filozof specjalizujący się w filozofii nauki i filozofii społeczno-politycznej.

Nowy!!: Metoda naukowa i Karl Popper · Zobacz więcej »

Klaudiusz Ptolemeusz

Andreasa Cellariusa Podstawowe elementy teorii PtolemeuszaA – epicyklB – ekwantC – deferentniebieski punkt – Ziemiaczerwony punkt – planeta krążąca wokół Ziemi Klaudiusz Ptolemeusz (także: Ptolemeusz Klaudiusz, Ptolemeusz, Aleksandryjczyk) (łac. Claudius Ptolemaeus, Klaudios Ptolemaios; ur. ok. 100, zm. ok. 168) – astronom, matematyk i geograf pochodzenia greckiego.

Nowy!!: Metoda naukowa i Klaudiusz Ptolemeusz · Zobacz więcej »

Konferencja naukowa

Konferencja naukowa – spotkanie grupy naukowców, praktyków i osób zainteresowanych pewnym działem nauki.

Nowy!!: Metoda naukowa i Konferencja naukowa · Zobacz więcej »

Kreacjonizm (pseudonauka)

Księgi Rodzaju: ''Niech będzie światłość'' Kroniki norymberskiej) Michała Anioła Kreacjonizm – pogląd, że człowiek i wszelkie życie na Ziemi zostały stworzone w swojej pierwotnej formie przez Boga lub bóstwa.

Nowy!!: Metoda naukowa i Kreacjonizm (pseudonauka) · Zobacz więcej »

Księżyc

Księżyc (Selḗnē; pol. fraz. „Srebrny Glob”, „srebrny glob”; pol. przest. gw. poet. „miesiąc”; pol. przest. poet. „luna” lub „łuna”) – jedyny naturalny satelita Ziemi (nie licząc tzw. księżyców Kordylewskiego, które sąobiektami pyłowymi i przez niektórych badaczy uważane za obiekty przejściowe).

Nowy!!: Metoda naukowa i Księżyc · Zobacz więcej »

Logika

Logika (gr. λόγος, logos – rozum, słowo, myśl) – nauka formalna o jasnym i ścisłym formułowaniu myśli, o regułach poprawnego rozumowania i uzasadniania twierdzeń.

Nowy!!: Metoda naukowa i Logika · Zobacz więcej »

Logika odkrycia naukowego

Logika odkrycia naukowego – książka wiedeńskiego profesora logiki i metodologii nauk i doktora psychologii, Karla Poppera, wydana w roku 1934, zawierająca nowatorskie jak na swoje czasy propozycje metodologiczne.

Nowy!!: Metoda naukowa i Logika odkrycia naukowego · Zobacz więcej »

Magia

Pentagram – jeden z symboli stosowanych w magii Magia, czary – ogół wierzeń i praktyk opartych na przekonaniu o istnieniu sił nadprzyrodzonych, które można opanować za pomocąodpowiednich zaklęć i określonych czynności.

Nowy!!: Metoda naukowa i Magia · Zobacz więcej »

Metoda badawcza

Metoda badawcza – metoda naukowa stanowiąca sposób zdobywania materiałów do badań, będących podstawądo opracowania teoretycznego, do rozwiązania problemu naukowego, a w końcu – do napisania dzieła naukowego.

Nowy!!: Metoda naukowa i Metoda badawcza · Zobacz więcej »

Metodologia

Metodologia – nauka o metodach badań naukowych, ich skuteczności i wartości poznawczej.

Nowy!!: Metoda naukowa i Metodologia · Zobacz więcej »

Metodologia nauk

Metodologia nauk – nauka zajmująca się metodami stosowanymi w naukach przy formułowaniu twierdzeń i teorii naukowych.

Nowy!!: Metoda naukowa i Metodologia nauk · Zobacz więcej »

Modus tollens

Modus tollens (– sposób zaprzeczający przy pomocy zaprzeczenia) – wnioskowanie logiczne, reguła logiki mówiąca, że jeśli zaakceptujemy, że z X wynika Y oraz że Y jest fałszywe, to musimy zaakceptować też fałszywość X.

Nowy!!: Metoda naukowa i Modus tollens · Zobacz więcej »

Nauka

Wojciech Gerson (1831–1901), ''Nauka'' (1870) Europie Okładka ''Everyday Science and Mechanics'' z 1931 roku Nauka – różnie definiowany element kultury, odznaczający się dążeniem do wiedzy.

Nowy!!: Metoda naukowa i Nauka · Zobacz więcej »

Nieświadomość (psychoanaliza)

Nieświadomość – pojęcie zaczerpnięte z psychoanalizy, określające jeden z obszarów aparatu psychicznego (obok przedświadomości i świadomości).

Nowy!!: Metoda naukowa i Nieświadomość (psychoanaliza) · Zobacz więcej »

Obserwacja (metoda badawcza)

Metoda obserwacyjna – sposób prowadzenia badań, w którym obserwacja odgrywa istotnąrolę i którego stosowanie nie pociąga za sobązmian w środowisku lokalnym (w odróżnieniu od metody eksperymentalnej).

Nowy!!: Metoda naukowa i Obserwacja (metoda badawcza) · Zobacz więcej »

Odtwarzalność (badania naukowe)

Odtwarzalność, inaczej reprodukowalność, wraz z pojęciami pokrewnymi takimi, jak powielalność (replikowalność) i powtarzalność (zdolność repetycyjna) – to miary z zakresu metodologii nauk oraz statystyki, stosowane przy weryfikowaniu uczciwości badacza lub zespołu badawczego oraz rzetelności badań poprzez odtworzenie ich wyników w badaniach powtórzonych (przez pierwotnego badacza lub zespół badawczy) albo powielonych (przez innego, niezależnego badacza lub zespół badawczy), w ramach ustawicznego procesu autokorygującego w metodzie badawczej.

Nowy!!: Metoda naukowa i Odtwarzalność (badania naukowe) · Zobacz więcej »

Paradygmat

Paradygmat (gr. parádeigma „przykład, wzór”) – zbiór pojęć i teorii tworzących podstawy danej nauki; znaczenie to wprowadził filozof Thomas Kuhn w książce Struktura rewolucji naukowych (ang. The Structure of Scientific Revolutions) z 1962 roku.

Nowy!!: Metoda naukowa i Paradygmat · Zobacz więcej »

Paranauka

Paranauka (– „przy”, „obok”, „poza czymś”) – część wiedzy, bardzo bliska wiedzy racjonalnej, czy nawet naukowej, która teoretycznie powinna poddawać się racjonalnej kontroli (weryfikacji), ale obejmuje pomysły i hipotezy niespełniające mocnej zasady racjonalności, tzn.

Nowy!!: Metoda naukowa i Paranauka · Zobacz więcej »

Pojęcie

Pojęcie – abstrakcyjny, myślowy odpowiednik przedmiotu.

Nowy!!: Metoda naukowa i Pojęcie · Zobacz więcej »

Pomiar

Pomiar – według współczesnej fizyki proces oddziaływania przyrządu pomiarowego z badanym obiektem, zachodzący w czasie i przestrzeni, którego wynikiem jest uzyskanie informacji o własnościach obiektu.

Nowy!!: Metoda naukowa i Pomiar · Zobacz więcej »

Pozytywizm logiczny

Pozytywizm logiczny, in.

Nowy!!: Metoda naukowa i Pozytywizm logiczny · Zobacz więcej »

Prawda

Alegoria prawdy, marmurowa rzeźba w Ogrodzie Letnim, Sankt-Petersburg Prawda – według klasycznej definicji właściwość sądów polegająca na ich zgodności z faktycznym stanem rzeczy, których dotyczą.

Nowy!!: Metoda naukowa i Prawda · Zobacz więcej »

Priony

Priony (ang. prion, od proteinaceous infectious particle) – białkowe cząsteczki zakaźne, powstająz występujących powszechnie w wielu organizmach i całkowicie niegroźnych białek.

Nowy!!: Metoda naukowa i Priony · Zobacz więcej »

Problem naukowy

Problem naukowy jest odzwierciedleniem braków w danej nauce.

Nowy!!: Metoda naukowa i Problem naukowy · Zobacz więcej »

Protonauka

Protonauka – obszar badań, w którym nie rozwinęła się jeszcze ścisła praktyka naukowa typowa dla dziedzin o dłuższej tradycji.

Nowy!!: Metoda naukowa i Protonauka · Zobacz więcej »

Pseudonauka

Pseudonauka – rodzaj nieakceptowanego powszechnie przez środowisko naukowe zbioru twierdzeń, które aspirujądo miana nauki, lecz nie spełniająjej podstawowych reguł, a w szczególności nie sąoparte na metodzie naukowej i nie sąintersubiektywnie weryfikowalne (nie mająoparcia w sprawdzalnych i możliwych do powtórzenia doświadczeniach).

Nowy!!: Metoda naukowa i Pseudonauka · Zobacz więcej »

Publikacja naukowa

Publikacja naukowa – artykuł w czasopiśmie naukowym lub w formie książki, spełniający określone, ostre kryteria poprawności, opisujący oryginalne badania naukowe i wynikające z nich wnioski, lub zbierający w formie przeglądu wnioski z wcześniej opublikowanych prac.

Nowy!!: Metoda naukowa i Publikacja naukowa · Zobacz więcej »

Recenzja naukowa

Recenzent przy pracy Recenzja naukowa – recenzja utworu naukowego (dysertacji, książki, publikacji w czasopiśmie naukowym), której celem jest ocena naukowej zawartości tego utworu.

Nowy!!: Metoda naukowa i Recenzja naukowa · Zobacz więcej »

Routledge Encyclopedia of Philosophy

Routledge Encyclopedia of Philosophy – encyklopedia filozofii pod redakcjąEdwarda Craiga.

Nowy!!: Metoda naukowa i Routledge Encyclopedia of Philosophy · Zobacz więcej »

Rozumowanie dedukcyjne

Dedukcja – rodzaj rozumowania logicznego, mającego na celu dojście do ścisłego wniosku na podstawie wcześniej założonego zbioru przesłanek.

Nowy!!: Metoda naukowa i Rozumowanie dedukcyjne · Zobacz więcej »

Rozumowanie indukcyjne

Indukcja (łac. inductio, wprowadzenie) – typ rozumowania redukcyjnego, stanowiący wnioskowanie o prawdziwość danej racji, będącej wynikiem procesu wnioskowania metodąpoznania „od szczegółu do ogółu”, wynikający z prawdziwości następstw będących przesłankami.

Nowy!!: Metoda naukowa i Rozumowanie indukcyjne · Zobacz więcej »

Słońce

Słońce (łac. Sol, gr. Ἥλιος, trb. Hḗlios; symbol: ☉) – gwiazda centralna Układu Słonecznego, wokół której krąży Ziemia, inne planety tego układu, planety karłowate oraz małe ciała Układu Słonecznego.

Nowy!!: Metoda naukowa i Słońce · Zobacz więcej »

Sceptycyzm

Sceptycyzm (gr. sképtomai – „obserwuję”) – pojęcie wieloznaczne, określające postawę w nauce, pogląd filozoficzny oraz potocznie – postawę „sceptyka”, człowieka wątpiącego, krytycznego, niedowierzającego.

Nowy!!: Metoda naukowa i Sceptycyzm · Zobacz więcej »

Ser

Ser podpuszczkowy twardy – tzw. ser żółty Ser – produkt spożywczy wytwarzany poprzez wytrącenie z mleka tłuszczu i białka w postaci skrzepu, który zostaje poddany dalszej obróbce.

Nowy!!: Metoda naukowa i Ser · Zobacz więcej »

Spektroskopia

Spektroskopia, spektrometria – nauka o powstawaniu i interpretacji widm, uzyskanych w wyniku oddziaływań wszelkich rodzajów promieniowania na materię rozumianąjako zbiorowisko atomów i cząsteczek.

Nowy!!: Metoda naukowa i Spektroskopia · Zobacz więcej »

Szereg Fouriera

Szereg Fouriera – szereg pozwalający rozłożyć funkcję okresową, spełniającąwarunki Dirichleta, na sumę funkcji trygonometrycznych.

Nowy!!: Metoda naukowa i Szereg Fouriera · Zobacz więcej »

Teoria geocentryczna

Geocentryczny model Wszechświatawedług teorii Ptolemeusza Uproszczone odwzorowanie ruchów planetna deferentach i epicyklach Ptolemeuszowski model geocentrycznej budowy wszechświata autorstwa portugalskiego kosmografa i kartografa Bartolomeu Velho (1568) Podstawowe elementy teorii PtolemeuszaA – epicyklB – ekwantC – deferentniebieski punkt – Ziemiaczerwony punkt – planeta krążąca wokół Ziemi Teoria geocentryczna (z gr. geo „Ziemia”) – zdezaktualizowana teoria budowy Wszechświata, której istotąjest założenie, że Ziemia znajduje się w centrum Wszechświata, jest nieruchoma, a wokół niej krążąpozostałe ciała niebieskie: Księżyc, planety, Słońce oraz sfera gwiazd stałych.

Nowy!!: Metoda naukowa i Teoria geocentryczna · Zobacz więcej »

Teoria naukowa

Teoria naukowa – całość logicznie spoistych uogólnień, wywnioskowanych na podstawie ustalonych faktów naukowych i powiązanych z dotychczasowym stanem nauki.

Nowy!!: Metoda naukowa i Teoria naukowa · Zobacz więcej »

Teoria prawdopodobieństwa

Monte Carlo Teoria prawdopodobieństwa, inaczej rachunek prawdopodobieństwa lub probabilistyka – dział matematyki zajmujący się zdarzeniami losowymi.

Nowy!!: Metoda naukowa i Teoria prawdopodobieństwa · Zobacz więcej »

Thomas Kuhn

Thomas Samuel Kuhn (ur. 18 lipca 1922 w Cincinnati, zm. 17 czerwca 1996 w Cambridge) – amerykański fizyk, historyk i filozof nauki, twórca pojęcia paradygmatu naukowego.

Nowy!!: Metoda naukowa i Thomas Kuhn · Zobacz więcej »

Uzasadnianie twierdzeń naukowych

Uzasadnianie twierdzeń naukowych to wykazywanie – zgodnie z obowiązującymi w określonym czasie i konkretnej nauce rygorami – że dany pogląd zasługuje na (przynajmniej wstępną) akceptację uczonych.

Nowy!!: Metoda naukowa i Uzasadnianie twierdzeń naukowych · Zobacz więcej »

Węgle kopalne

Węgiel kamienny Przykładowa struktura chemiczna węgla kamiennego Węgle kopalne – skały osadowe powstałe w wyniku gromadzenia się i późniejszego przeobrażenia szczątków roślinnych.

Nowy!!: Metoda naukowa i Węgle kopalne · Zobacz więcej »

Wskaźnik cytowań

Wskaźnik cytowań, indeks cytowańWyrażenie to może być mylące, gdyż ma też inne znaczenie: baza cytowań.

Nowy!!: Metoda naukowa i Wskaźnik cytowań · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

Falsyfikowalność, Metoda badań naukowych, Metody naukowe.

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »