Komunikacja

491 kontakty: Achajowie, Achemenidzi, Aecjusz Flawiusz, Afryka Północna, Ajschylos, Akad (miasto), Akadowie, Akropol, Alamanowie, Alanowie, Alaryk, Aleksander Macedoński, Aleksandria, Alfabet fenicki, Amoryci, Amurru (państwo w starożytnej Syrii), Anatolia, Anglowie, Antiochia, Antropomorfizacja, Antygonidzi, Arabowie, Aramejczycy, Archeologia, Ardaszir I, Arianizm, Armenia, Armia rzymska, Arsacydzi, Artabanus I, Artabanus IV, Artakserkses III, Arwad, Arzawa, Asarhaddon, Średniowiecze, Astarte (bogini), Astrologia, Astyages, Świątynia Apollina w Delfach, Asyria, Aszur (miasto), Aszur-dan II, Aszur-uballit I, Aszur-uballit II, Aszurbanipal, Aszurnasirpal II, Ateński Związek Morski, Atena, Ateny, ..., Attyla, Autochton, Awarowie, Azja Środkowa, Łaba, Çatalhöyük, Baal, Babilon, Babilonia, Baktria, Baleary, Bitwa morska w delcie Nilu, Bitwa na Polach Katalaunijskich (451), Bitwa pod Adrianopolem, Bitwa pod Carrhae, Bitwa pod Cheroneą (338 p.n.e.), Bitwa pod Kadesz, Bitwa pod Karkemisz, Bitwa pod Leuktrami, Bitwa pod Maratonem, Bitwa pod Platejami, Bitwa pod Salaminą, Bitwa w Lesie Teutoburskim, Bliski Wschód, Bojowie, Bretończycy, Brytania, Bułgarzy, Burgundowie, Byblos, Celtyberowie, Cesarstwo Bizantyńskie, Cesarstwo Rzymskie, Cesarstwo zachodniorzymskie, Chalkolit, Chattowie, Chiny, Chosrow I Anoszirwan, Chosrow II Parwiz, Chrześcijaństwo, Cyklady, Cylicja, Cymbrowie, Cypr, Cyrus II Wielki, Cywilizacja, Cywilizacja doliny Indusu, Dacja, Dardanele, Dariusz I Wielki, Dariusz III, Deflacja (ekonomia), Delfy, Demokracja, Diadochowie, Didiusz Julianus, Dioklecjan, Dniepr, Dominat, Dorowie, Druid, Dunaj, Dynastia Antoninów, Dynastia julijsko-klaudyjska, Egipt, Ekwici, Ekwowie, Elam, Elamici, Eneasz, Epoka żelaza, Epoka brązu, Epoka hellenistyczna, Eridu, Etruria, Etruskowie, Eufrat, Europa, Eurypides, Falanga, Faraon, Fars, Fenicja, Filip II Macedoński, Filistyni, Filozofia przedsokratejska, Filozofia starożytna, Flawiusze, Fraates II, Frankowie, Frygia, Fryzowie, Gajusz Grakchus, Gajusz Juliusz Cezar, Gajusz Mariusz, Galatowie, Galia, Galia Przedalpejska, Galien, Galowie, Garncarstwo, Geografia Grecji, Gepidowie, Germania, Germanie, Goci, Groch, Gutejowie, Hadrian, Haldi, Hammurabi, Handel, Harem, Harran, Hatti, Hattusa, Hattusili I, Hebrajczycy, Heftalici, Herakliusz (cesarz bizantyński), Herezja, Herodot, Herulowie, Hetyci, Hieroglify, Hiram I, Historia, Historia Europy, Historiografia, Hodowla, Homer, Hoplici, Horacy (poeta), Hunowie, Huryci, Hyksosi, I triumwirat, Ibiza, Igrzyska olimpijskie, Igrzyska panhelleńskie, II dynastia z Isin, III dynastia z Ur, Iliada, Ilirowie, Imperium akadyjskie, Indie, Irak, Irlandczycy, Irygacja (rolnictwo), Islam, Italikowie, Izyda, Jęczmień, Język aramejski, Język grecki, Języki celtyckie, Języki indoeuropejskie, Jedwabny Szlak, Jerycho, Jezdegerd III, Jezioro Aralskie, Jonia, Jordania, Julian Apostata, Kadyks, Kaligula, Kambyzes II, Kampania (region), Karakalla, Karim Szahir, Karkemisz, Kartagina, Kasyci, Katarakta (geologia), Kawad I, Kimerowie, Kizzuwatna, Knossos, Kościół katolicki, Koczownik, Kodeks Hammurabiego, Koine, Kolonat, Koloseum, Kommodus, Konstantyn I Wielki, Konstantynopol, Konsul rzymski, Korynt, Koza domowa, Królestwo Bosporańskie, Królestwo Greko-Baktryjskie, Kreta, Kryzys wieku III, Ksenofont, Kserkses I, Ktezyfon, Kultura cykladzka, Kultura Dżarmo, Kultura Halaf, Kultura halsztacka, Kultura Hassuna, Kultura minojska, Kultura mykeńska, Kultura natufijska, Kultura Samarra, Kurhan, Kuros, Kyaksares, Kybele, Labarna, Lacjum, Lanca, Latynowie, Legion, Lewant, Ligurowie, Lingua franca, Longobardowie, Ludy Morza, Ludy semickie, Luzytania, Mahomet, Malta, Marduk-apla-iddina II, Marek Antoniusz, Marek Aureliusz, Marek Licyniusz Krassus, Markomanowie, Medowie, Melkart, Memfis, Metalurgia, Mezopotamia, Miedź, Mitanni, Mitraizm, Mitrydates I, Mitrydates II Arsacyda, Monoteizm, Morze Śródziemne, Morze Egejskie, Mozaika, Nabonid, Nabuchodonozor II, Nairi, Neolit, Neron, Nil, Niniwa, Nizina Padańska, Nobilowie, Nowe Państwo (Egipt), Nowożytność, Nubia, Odoaker, Odszkodowanie, Odyseja, Okres Ubajd, Oktawian August, Oligarchia, Olimpia (Grecja), Orodes II, Orontes, Ostrogoci, Owca, Owidiusz, Państwo nowobabilońskie, Palestyna, Palmyra (Syria), Parnowie, Partia (kraina), Patrycjusz (tytuł), Patrycjusze, Półwysep Apeniński, Półwysep Bałkański, Pergamon (państwo), Persowie, Pertynaks, Perykles, Perystaza, Pięciu dobrych cesarzy, Pierwszy kaganat turecki, Pies domowy, Piramida, Pismo, Pismo klinowe, Pismo linearne A, Pismo linearne B, Plebejusze, Polis, Politeizm, Pompejusz, Porządek joński, Porządek koryncki, Powstania niewolników w starożytnym Rzymie, Prehistoria, Pryncypat (Rzym), Pszenica, Publiusz Korneliusz Tacyt, Purpura (barwnik), Pustynia Syryjska, Ra (bóg), Radło, Ramzes III, Ród, Religia, Religia starożytnego Egiptu, Ren, Republika, Republika rzymska, Rewolucja neolityczna, Rodos (wyspa), Rolnictwo, Romanizacja (starożytność), Romulus Augustulus, Romulus i Remus, Rzemiosło, Rzym królewski, Sabinowie, Sakowie, Salmanasar III, Samnici, Sardynia, Sargon II, Sargon Wielki, Sarmaci, Sasanidzi, Satrapa (Persja), Satrapia, Słowianie, Scytowie, Seleucja nad Tygrysem, Seleucydzi, Senat rzymski, Sennacheryb, Septimius Odenathus, Septymiusz Sewer, Serapis, Sewerowie, Soczewica jadalna, Sofokles, Sparta, Społeczeństwo zbieracko-łowieckie, Stare Państwo, Starożytna Grecja, Starożytna Macedonia, Starożytny Egipt, Starożytny Iran, Starożytny Rzym, Stary Świat, Sulla, Sumerowie, Suppiluliuma I, Suza, Swebowie, Sycylia, Sydon, Synkretyzm, Synojkizm, Syrakuzy, Syria, Szamasz-szuma-ukin, Szamszi-Adad I, Szapur I, Szapur II, Szkoci, Szlak bursztynowy, Sztuka, Sztuka grecka w okresie archaicznym, Sztuka grecka w okresie hellenistycznym, Sztuka grecka w okresie klasycznym, Szutruk-Nahhunte I, Tarent, Tarkwiniusz Pyszny, Taurus (góry w Turcji), Teatr grecki, Teby (Egipt), Teby (Grecja), Technologia, Teodoryk Wielki, Teodozjusz I Wielki, Tetrarchia, Teutoni, Tiglat-Pileser I, Tiglat-Pileser III, Tigranes II, Tiridates I, Tracja, Trajan, Trybun ludowy, Tukidydes, Tunezja, Tyberiusz Grakchus, Tyr (miasto), Tytus Liwiusz, Ugarit, Umbrowie, Ur (miasto), Urartu, Uruk, Utyka, Walens, Walentynian I, Walerian I, Walijczycy, Wan (jezioro), Wandalowie, Wergiliusz, Wespazjan, Wieki ciemne (starożytność), Wielka kolonizacja, Wielka wędrówka ludów, Witruwiusz, Wizygoci, Wołga, Wojna koryncka, Wojna peloponeska, Wojna peloponeska (431–404 p.n.e.), Wojny diadochów, Wojny perskie, Wojny punickie, Wologazes I, Wolskowie, Wyżyna Armeńska, Wyspy Brytyjskie, XI dynastia, XXVI dynastia, Yuezhi, Zagros, Zaratusztrianizm, Zatoka Perska, Zawi Szemi Szanidar, Zeus, Zjednoczone królestwo Izraela, Zlodowacenie, Zlodowacenie północnopolskie, Związek Achajski, Związek Etolski, Związek Koryncki, Związek Peloponeski. Rozwiń indeks (441 jeszcze) » « Skompresować indeks

Achajowie

Achajowie (stgr. Achaioí) – ogólne określenie Greków walczących pod Troją, używane przez Homera (rzadziej stosowane: Argiwi/Argiwowie i Danajowie) w jego eposach Iliada i Odyseja.

Nowy!!: Starożytność i Achajowie · Zobacz więcej »

Achemenidzi

Rozwój terytorialny Imperium Achemenidów Achemenidzi (staropers. 𐎧𐏁𐏂) – dynastia panująca w Persji w latach 550–330 p.n.e. Nazwa dynastii wiąże się z imieniem legendarnego Achemenesa.

Nowy!!: Starożytność i Achemenidzi · Zobacz więcej »

Aecjusz Flawiusz

Aecjusz Flawiusz (łac. Flavius Aetius, ur. ok. 390, zm. 21 września 454) – polityk i wódz rzymski z okresu panowania Walentyniana III, zwany „ostatnim Rzymianinem”.

Nowy!!: Starożytność i Aecjusz Flawiusz · Zobacz więcej »

Afryka Północna

Państwa Afryki Północnej (kolor ciemnozielony: przynależność do regionu uznawana bezspornie, kolor jasnozielony: tylko według części klasyfikacji) 350px Afryka Północna – region Afryki, obejmujący północnączęść kontynentu.

Nowy!!: Starożytność i Afryka Północna · Zobacz więcej »

Ajschylos

Ajschylos, Aischylos z Eleusis, Eschyl (gr. Aischýlos), (ur. 525 p.n.e. w Eleusis, zm. 456 p.n.e. na Sycylii) – jeden z najwybitniejszych (obok Sofoklesa i Eurypidesa) tragików ateńskich, powszechnie uważany za rzeczywistego twórcę tragedii greckiej.

Nowy!!: Starożytność i Ajschylos · Zobacz więcej »

Akad (miasto)

okresu Ur III z zaznaczonym przypuszczalnym położeniem Akadu Akad, Akkad, Agade, Akade, Akkade (zapisywane w piśmie klinowym A-ga/kà-dèki) – starożytne miasto w Mezopotamii, stolica imperium akadyjskiego za czasów panowania Sargona Wielkiego (ok. XXIV i XXIII w. p.n.e.) i jego następców; nierozpoznane archeologicznie.

Nowy!!: Starożytność i Akad (miasto) · Zobacz więcej »

Akadowie

Akadyjczycy, Akadowie – odłam ludów semickich, które osiedliły się w III tysiącleciu p.n.e. we wschodniej Mezopotamii, tj.

Nowy!!: Starożytność i Akadowie · Zobacz więcej »

Akropol

Akropol ateński Akropol (gr. akrópolis, od akros ‘najwyższy’ i pólis ‘miasto’) – w starożytnej Grecji osiedle, miasto lub jego część znajdująca się na wysokim wzgórzu, cytadela z pałacami i świątyniami.

Nowy!!: Starożytność i Akropol · Zobacz więcej »

Alamanowie

Państwo Alemanów ok. 1000 roku Domostwo Alemanów z okresu rzymskiego (rekonstrukcja) Alemanowie, Alamanowie – germański związek plemienny, od III wieku n.e. dokonujący najazdów na zachodnie prowincje cesarstwa rzymskiego.

Nowy!!: Starożytność i Alamanowie · Zobacz więcej »

Alanowie

Migracje Alanów Alanowie (Halanowie, Tanaitowie lub Asowie;,, także Yǎncài z II w. i 阿蘭 Alan z III w.) – lud irański uczestniczący w wielkiej wędrówce ludów, spokrewniony ze Scyto-Sarmatami.

Nowy!!: Starożytność i Alanowie · Zobacz więcej »

Alaryk

Alaryk I (ur. ok. 370, zm. 410) – od 395 król Wizygotów z rodu Baltów.

Nowy!!: Starożytność i Alaryk · Zobacz więcej »

Aleksander Macedoński

Aleksander III Macedoński (Aleksandros ho Tritos ho Makedon) zwany też Aleksandrem Wielkim (Aleksandros ho Megas) i niezwyciężonym (άνίκητος) (ur. 19–20 lipca 356 p.n.e. w Pelli, zm. 10 czerwca 323 p.n.e. w Babilonie) – król Macedonii z dynastii Argeadów w latach 336–323 p.n.e. Jest powszechnie uznawany za wybitnego stratega i jednego z największych zdobywców w historii ludzkości.

Nowy!!: Starożytność i Aleksander Macedoński · Zobacz więcej »

Aleksandria

Nowy gmach Biblioteki Aleksandryjskiej Aleksandria (Al-Iskandarijja;;, Aleksandreia; kopt. ⲣⲁⲕⲟϯ, Rakodī) – drugie co do wielkości miasto w Egipcie (z liczbą4,11 mln mieszkańców w 2006) i aglomeracja z liczbą4,48 mln mieszkańców w 2008, co stawia jąna szóstym miejscu wśród wszystkich aglomeracji Afryki.

Nowy!!: Starożytność i Aleksandria · Zobacz więcej »

Alfabet fenicki

Tabela przedstawia ewolucję pisma fenickiego w pismo neopunickie Alfabet fenicki – najstarszy zachowany linearny alfabet świata, modyfikacja istniejącego wcześniej alfabetu protokananejskiego.

Nowy!!: Starożytność i Alfabet fenicki · Zobacz więcej »

Amoryci

Zdjęcie satelitarne Bliskiegoo Wschodu z zaznaczonymi najważniejszymi stanowiskami, przełom III i II tysiąclecia p.n.e. Amoryci (sum. MAR.TU, akad. Amurru) – lud semicki, pokrewny Kananejczykom, który na przełomie III i II tysiąclecia p.n.e. opanował większość Mezopotamii i rozległe obszary Syrii.

Nowy!!: Starożytność i Amoryci · Zobacz więcej »

Amurru (państwo w starożytnej Syrii)

Syria w czasach wojen Ramzesa II. Mapa ukazuje położenie terytorium Amurru Amurru – starożytne państwo amoryckie w północnej Syrii, położone na zachód od rzeki Orontes.

Nowy!!: Starożytność i Amurru (państwo w starożytnej Syrii) · Zobacz więcej »

Anatolia

data dostępu.

Nowy!!: Starożytność i Anatolia · Zobacz więcej »

Anglowie

Bedy Czcigodnego, opisującego historię Anglów Anglowie – lud pochodzenia germańskiego, który w V wieku n.e. najechał wraz z Sasami i Jutami Brytanię.

Nowy!!: Starożytność i Anglowie · Zobacz więcej »

Antiochia

Antiochia (lub Hatay; hist. Antiochia Syryjska, Antiochia koło Dafne, Wielka Antiochia, Teopolis;, trl. Anṭākiya, trb. Antakija,, trl. Antiocheia) – miasto położone w Turcji nad rzekąOrontes (Asi), 22 km od brzegu Morza Śródziemnego, u podnóża góry Silpius (ar. Habib an-Nadżar).

Nowy!!: Starożytność i Antiochia · Zobacz więcej »

Antropomorfizacja

Antropomorfizacja lub antropomorfizm – zabieg językowy, polegający na nadawaniu niebędącym ludźmi przedmiotom, pojęciom, zjawiskom, zwierzętom itp.

Nowy!!: Starożytność i Antropomorfizacja · Zobacz więcej »

Antygonidzi

Antygonidzi – dynastia macedońska wywodząca się od jednego z diadochów, Antygona Jednookiego, władająca Macedoniąw okresie hellenistycznym.

Nowy!!: Starożytność i Antygonidzi · Zobacz więcej »

Arabowie

'''Państwa, w których język arabski jest językiem urzędowym'''„zielony” – państwa, w których jest jedynym językiem urzędowym,„niebieski” – państwa, w których jest jednym z języków urzędowych Arabowie (’Arab, w pierwotnym znaczeniu: „koczownik”) – grupa ludów pochodzenia semickiego zamieszkująca od czasów starożytnych Półwysep Arabski.

Nowy!!: Starożytność i Arabowie · Zobacz więcej »

Aramejczycy

Mapa starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 1000-800 p.n.e. z zaznaczonymi najważniejszymi aramejskimi i nowohetyckimi państwami Aramejczycy – nazwa ludów semickich, które w II tysiącleciu p.n.e. żyły na pustyniach na zachód od Mezopotamii.

Nowy!!: Starożytność i Aramejczycy · Zobacz więcej »

Archeologia

autostrady A2 Archeologia (z gr. ἀρχαῖος archaīos – dawny, stary i -λογία -logiā – mowa, nauka) – nauka, której celem jest odtwarzanie społeczno-kulturowej przeszłości człowieka na podstawie znajdujących się w ziemi, na ziemi lub w wodzie źródeł archeologicznych, czyli materialnych pozostałości działań ludzkich.

Nowy!!: Starożytność i Archeologia · Zobacz więcej »

Ardaszir I

Ardaszir I (gr. Artakserks) – władca Persji założyciel dynastii Sasanidów (224/226-241).

Nowy!!: Starożytność i Ardaszir I · Zobacz więcej »

Arianizm

Jana Chrzciciela. katolików (Cesarstwo Bizantyńskie) w 495 r. Arianizm – doktryna teologiczna Ariusza (zm. 336), prezbitera Kościoła w Aleksandrii w Egipcie, odrzucająca dogmat Trójcy Świętej i wpisująca się w nurt antytrynitaryzmu, powstała w kontekście sporów o rozumienie chrześcijańskiego monoteizmu.

Nowy!!: Starożytność i Arianizm · Zobacz więcej »

Armenia

Armenia (– Hajastạn), Republika Armenii (orm. Հայաստանի Հանրապետություն – Hajastani Hanrapetut’jun) – państwo śródlądowe na pograniczu Europy i Azji, na Kaukazie Południowym.

Nowy!!: Starożytność i Armenia · Zobacz więcej »

Armia rzymska

Rekonstrukcja wyposażenia rzymskich legionistów Armia rzymska – siły zbrojne starożytnego Rzymu.

Nowy!!: Starożytność i Armia rzymska · Zobacz więcej »

Arsacydzi

Arsacydzi – dynastia pochodzenia irańskiego, od 238 p.n.e. do 226 n.e. panująca w Iranie, a w latach 62–428 n.e. także w Armenii.

Nowy!!: Starożytność i Arsacydzi · Zobacz więcej »

Artabanus I

Artabanus I lub Artabanos I (według dawniejszej numeracji Artabanus II) – władca Partów panujący w latach ok.

Nowy!!: Starożytność i Artabanus I · Zobacz więcej »

Artabanus IV

Artabanus IV – syn Wologazesa V, król Partów w latach 216 – 224.

Nowy!!: Starożytność i Artabanus IV · Zobacz więcej »

Artakserkses III

Artakserkses III Ochos (staropers. 𐎠𐎼𐎫𐎧𐏁𐏂) (zm. 338 p.n.e.) – król perski z dynastii Achemenidów, syn i następca Artakserksesa II oraz królowej Statejry.

Nowy!!: Starożytność i Artakserkses III · Zobacz więcej »

Arwad

Widok satelitarny wyspy Arwad (gr. Άραδος) – miasto znajdujące się na wyspie nad Morzem Śródziemnym w Syrii, około 3 km od Tartus.

Nowy!!: Starożytność i Arwad · Zobacz więcej »

Arzawa

Mapa hetyckiej Anatolii z zaznaczonym położeniem królestwa Arzawa Arzawa – nazwa regionu lub królestwa w zachodniej Anatolii.

Nowy!!: Starożytność i Arzawa · Zobacz więcej »

Asarhaddon

Asarhaddon, właśc.

Nowy!!: Starożytność i Asarhaddon · Zobacz więcej »

Średniowiecze

gemm. Fortyfikacje Carcassonne (1992) Średniowiecze – epoka w historii Europy trwająca od V do XV wieku, która rozpoczęła się wraz z upadkiem cesarstwa zachodniorzymskiego i trwała do epoki renesansu i wielkich odkryć geograficznych.

Nowy!!: Starożytność i Średniowiecze · Zobacz więcej »

Astarte (bogini)

Św. Bartłomiej burzy ołtarz Astarte (Kościół św. Bartłomieja w Czańcu koło Kęt) Astarte albo Asztarte (gr. Αστάρτη, fenic. 𐤏𐤔𐤕𐤓𐤕) – imię fenickiej i kananejskiej bogini miłości, płodności i wojny, tożsamej z babilońsko-asyryjskąboginiąIsztar i sumeryjskąInanną(PaniąNiebios).

Nowy!!: Starożytność i Astarte (bogini) · Zobacz więcej »

Astrologia

Pałacu Apostolskim w Watykanie Astrologia (gr. astrología.

Nowy!!: Starożytność i Astrologia · Zobacz więcej »

Astyages

Astyages (inaczej Isztuwegu, Arsztiwajga) – ostatni władca państwa Medów (585–550 p.n.e.), syn Kyaksaresa.

Nowy!!: Starożytność i Astyages · Zobacz więcej »

Świątynia Apollina w Delfach

Alberta Tournaire'a (1862–1958), Świątynia Apollina w centrum sanktuarium Świątynia Apollina w Delfach – starożytna świątynia poświęcona Apollinowi w Delfach, współcześnie część stanowiska archeologicznego w Delfach, które w 1987 roku zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Nowy!!: Starożytność i Świątynia Apollina w Delfach · Zobacz więcej »

Asyria

Asyria (akad. māt Aššurki) – starożytne państwo semickie w północnej Mezopotamii istniejące od drugiej połowy III tysiąclecia p.n.e. do pierwszej połowy I tysiąclecia p.n.e.

Nowy!!: Starożytność i Asyria · Zobacz więcej »

Aszur (miasto)

Aszur (akad. aš-šurki zapisywane w piśmie klinowym 100x20px) – starożytne miasto w północnej Mezopotamii; w III i II tysiącleciu p.n.e. główne miasto i stolica Asyrii, święte miasto boga Aszura z jego głównąświątyniąE-szara; obecnie stanowisko archeologiczne Kalat asz-Szarkat w północnym Iraku, nad zachodnim brzegiem Tygrysu, około 110 km (68 mil) na południe od Mosulu; w 2003 roku wpisane zostało na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Nowy!!: Starożytność i Aszur (miasto) · Zobacz więcej »

Aszur-dan II

Aszur-dan II (akad. Aššur-dān, tłum. „bóg Aszur jest potężny”) – król Asyrii, syn i następca Tiglat-Pilesera II; według Asyryjskiej listy królów panować miał przez 23 lata.

Nowy!!: Starożytność i Aszur-dan II · Zobacz więcej »

Aszur-uballit I

Mapa Bliskiego Wschodu ok. 1400 r. p.n.e. – Asyria wasalem Mitanni; dopiero za panowania Aszur-uballita I (1363-1328 p.n.e.) staje się niezależnym królestwem. Aszur-uballit I – król Asyrii w latach 1363–1328 p.n.e., syn i następca Eriba-Adada I (1390-1364 p.n.e.), ojciec i poprzednik Enlil-narari (1327-1318 p.n.e.). Za jego panowania Asyria uwalnia się spod zwierzchnictwa państwa Mitanni i rozciąga swojąkontrolę nad ziemiami na północ i wschód od miasta Aszur.

Nowy!!: Starożytność i Aszur-uballit I · Zobacz więcej »

Aszur-uballit II

Aszur-uballit II – ostatni znany król Asyrii (611-609 p.n.e.)Brinkman J.A., Aššur-uballiṭ, w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Starożytność i Aszur-uballit II · Zobacz więcej »

Aszurbanipal

Mapa imperium asyryjskiego za czasów Aszurbanipala (na brązowo) British Museum. Niniwy; zbiory British Museum steli Aszurbanipala; zbiory British Museum Aszurbanipal, Asurbanipal, właśc.

Nowy!!: Starożytność i Aszurbanipal · Zobacz więcej »

Aszurnasirpal II

Aszurnasirpal II, właśc.

Nowy!!: Starożytność i Aszurnasirpal II · Zobacz więcej »

Ateński Związek Morski

Ateński Związek Morski 450 p.n.e. Związek Morski, Związek Ateński lub Związek Delijski, właśc.

Nowy!!: Starożytność i Ateński Związek Morski · Zobacz więcej »

Atena

Atena (gr. Athene, Athenaie, łac. Minerva) – w mitologii greckiej bogini mądrości, sztuki, sprawiedliwej wojny oraz opiekunka miast, m.in.

Nowy!!: Starożytność i Atena · Zobacz więcej »

Ateny

Ateny (nowogr. Αθήνα, Athī́na (trl.), Atina (trb.); st.gr., Athēnai; łac. Athenae) – stolica i największe miasto Grecji, jeden z najważniejszych ośrodków turystycznych Europy z zabytkami kultury antycznej i zarazem dziesiąty co do wielkości zespół miejski w Unii Europejskiej na poziomie 3,5 mln mieszkańców (cała metropolia ma blisko 4 miliony mieszkańców).

Nowy!!: Starożytność i Ateny · Zobacz więcej »

Attyla

Eugène’a Delacroix Attyla (łac. Attila z goc. dosłownie „Mały ojciec”, „Ojczulek”), zwany też „Biczem Bożym” (łac. Flagellum Dei) (ur. 406, zm. 453) – władca Hunów w latach 445–453.

Nowy!!: Starożytność i Attyla · Zobacz więcej »

Autochton

Laponii. Autochton (autochthon – „z tej ziemi”, „tuziemiec, tubylec”, od autós „sam” i chthōn „ziemia”) – człowiek należący do rdzennej ludności danego obszaru.

Nowy!!: Starożytność i Autochton · Zobacz więcej »

Awarowie

Awarowie (itp.) – lud koczowniczy o spornym pochodzeniu, który w połowie VI wieku pojawili się w Europie.

Nowy!!: Starożytność i Awarowie · Zobacz więcej »

Azja Środkowa

Azja Centralna w definicji wąskiej i szerokiej Mapa polityczna państw Azji Środkowej Azja Środkowa (także Azja Centralna, Środkowy Wschód) – region wyróżniany w geografii historycznej i politycznej.

Nowy!!: Starożytność i Azja Środkowa · Zobacz więcej »

Łaba

--> Łaba (lat. Albis, wym. MAF) – rzeka w Niemczech i Czechach o długości 1165 km (370 km w Czechach) i powierzchni dorzecza 144 055 km² (w Czechach 51 394 km²).

Nowy!!: Starożytność i Łaba · Zobacz więcej »

Çatalhöyük

Rekonstrukcja wnętrza typowego domu Ankarze Çatalhöyük (wym. – rozdwojone wzgórze), Çatal Höyük, Çatal Hüyük bądź Catal Hüyück – stanowisko archeologiczne neolitu położone na południowy wschód od miasta Konya w Anatolii w centralnej Turcji.

Nowy!!: Starożytność i Çatalhöyük · Zobacz więcej »

Baal

Baal (ugar.: 𐎁𐎓𐎍; fenic.: 𐤁𐤏𐤋;, trb.: Ba’al; akad.: Bēlu) – semickie bóstwo, którego ośrodkiem kultu było miasto Ugarit.

Nowy!!: Starożytność i Baal · Zobacz więcej »

Babilon

Mapa Babilonii w czasach Hammurabiego z zaznaczonym Babilonem Bramy Isztar, kompleksu z ziguratem E-temenanki i świątyni E-sagila. Babilon (sum. ká.dingir.raki „brama boga”; akad. Bāb-ilim „brama boga” lub Bāb-ilāni „brama bogów”; gr. Babylōn; bibl. בָּבֶל Bābel; arab. بابل Bābil) – starożytne miasto położone w Mezopotamii, nad Eufratem, w pobliżu obecnego miasta Al-Hilla, dawna stolica Babilonii; obecnie stanowisko archeologiczne Atlal Babil w Iraku.

Nowy!!: Starożytność i Babilon · Zobacz więcej »

Babilonia

Babilonia (akad. 𒆳𒆍𒀭𒊏𒆠, māt Akkadī) – starożytne państwo semickie w Mezopotamii, na terenie obecnego Iraku.

Nowy!!: Starożytność i Babilonia · Zobacz więcej »

Baktria

Baktria ok. 320 p.n.e. Baktria (gr. Baktriana, Βακτριανα; pers. Bākhtar; arab. i ind. Bhalika; chiń. 大夏, Dàxià) – starożytna, grecka nazwa krainy położonej obecnie w północnym Afganistanie.

Nowy!!: Starożytność i Baktria · Zobacz więcej »

Baleary

Baleary – region Hiszpanii obejmujący archipelag w zachodniej części Morza Śródziemnego o powierzchni 5014 km².

Nowy!!: Starożytność i Baleary · Zobacz więcej »

Bitwa morska w delcie Nilu

Bitwa morska w delcie Nilu – starcie zbrojne, które miało miejsce prawdopodobnie w roku 1178 p.n.e. w trakcie najazdu Ludów Morza.

Nowy!!: Starożytność i Bitwa morska w delcie Nilu · Zobacz więcej »

Bitwa na Polach Katalaunijskich (451)

Przebieg bitwy Bitwa na Polach Katalaunijskich lub bitwa pod Châlons – bitwa stoczona 20 czerwca 451 między cesarstwem zachodniorzymskim a Hunami będąca ostatnim wielkim zwycięstwem cesarstwa.

Nowy!!: Starożytność i Bitwa na Polach Katalaunijskich (451) · Zobacz więcej »

Bitwa pod Adrianopolem

Bitwa pod Adrianopolem – miała miejsce 9 sierpnia 378 roku, na północ od rzymskiego miasta Adrianopol (obecnie Edirne w europejskiej części Turcji).

Nowy!!: Starożytność i Bitwa pod Adrianopolem · Zobacz więcej »

Bitwa pod Carrhae

Bitwa pod Carrhae (obecnie Harran w Turcji) – starcie zbrojne, do którego doszło 9 czerwca 53 roku p.n.e. pomiędzy legionami rzymskimi a Partami.

Nowy!!: Starożytność i Bitwa pod Carrhae · Zobacz więcej »

Bitwa pod Cheroneą (338 p.n.e.)

Bitwa pod Cheroneą– starcie zbrojne, które miało miejsce 2 sierpnia 338 roku p.n.e.Według bitwa miała miejsce 4 sierpnia.

Nowy!!: Starożytność i Bitwa pod Cheroneą (338 p.n.e.) · Zobacz więcej »

Bitwa pod Kadesz

Bitwa pod Kadesz – starcie zbrojne, które miało miejsce pomiędzy wojskami egipskimi a hetyckimi w piątym roku panowania faraona Ramzesa II.

Nowy!!: Starożytność i Bitwa pod Kadesz · Zobacz więcej »

Bitwa pod Karkemisz

Bitwa pod Karkemisz – starcie zbrojne, które miało miejsce w 605 roku p.n.e. Bitwa zakończyła się zwycięstwem wojsk babilońskich pod wodząNabuchodonozora II nad armiąegipskądowodzonąprzez Necho II.

Nowy!!: Starożytność i Bitwa pod Karkemisz · Zobacz więcej »

Bitwa pod Leuktrami

Bitwa pod Leuktrami – starcie zbrojne, które miało miejsce w lipcu roku 371 p.n.e. pomiędzy wojskami tebańskimi wodza Epaminondasa a armiąspartańskądowodzonąprzez króla Kleombrotosa.

Nowy!!: Starożytność i Bitwa pod Leuktrami · Zobacz więcej »

Bitwa pod Maratonem

Bitwa pod Maratonem – najważniejsza bitwa pierwszej wielkiej inwazji perskiej na Grecję, która miała miejsce w roku 490 p.n.e., rozegrana pod małąmiejscowościąMaraton, usytuowanej we wschodniej Attyce.

Nowy!!: Starożytność i Bitwa pod Maratonem · Zobacz więcej »

Bitwa pod Platejami

Bitwa pod Platejami – starcie zbrojne, które miało miejsce podczas drugiej wojny perskiej w 479 p.n.e. Bitwa pod Platejami była ostatniąbitwąlądowąpodczas drugiej perskiej inwazji na Grecję.

Nowy!!: Starożytność i Bitwa pod Platejami · Zobacz więcej »

Bitwa pod Salaminą

Model greckiej triery epoki klasycznej Bitwa pod Salaminąrozegrała się w wąskiej cieśninie pomiędzy wyspąSalamina (gr. Salamis), a wybrzeżem Aten w Zatoce Sarońskiej niedaleko Aten, 28 wrześniaData dzienna niepewna, choć przyjmowana przez większość badaczy.

Nowy!!: Starożytność i Bitwa pod Salaminą · Zobacz więcej »

Bitwa w Lesie Teutoburskim

Mapa bitwy w Lesie Teutoburskim Bitwa w Lesie Teutoburskim (niem. lub, także) – bitwa stoczona jesienią9 roku naszej ery pomiędzy plemionami germańskimi pod wodząArminiusza, wodza ze szczepu Cherusków, a wciągniętymi w zasadzkę trzema legionami rzymskimi (XVII, XVIII, XIX), dowodzonymi przez Publiusza Kwinktyliusza Warusa.

Nowy!!: Starożytność i Bitwa w Lesie Teutoburskim · Zobacz więcej »

Bliski Wschód

Mapa polityczna Zdjęcie satelitarne Bliski Wschód (hebr. המזרח התיכון;, Xâvar-e Miyâne; przestarzałe Lewant) – region geograficzny obejmujący głównie Azję Zachodnią, ale w pewnych kontekstach także obszary Europy i Afryki.

Nowy!!: Starożytność i Bliski Wschód · Zobacz więcej »

Bojowie

Rozprzestrzenienie plemion celtyckich Europie Możliwe drogi migracji Bojów Bojowie – duże celtyckie plemię zasiedlające w okresie lateńskim terytorium dzisiejszych Czech, Bawarii, zachodniej Słowacji i Węgier, później północnej Italii i wschodniej Francji.

Nowy!!: Starożytność i Bojowie · Zobacz więcej »

Bretończycy

Bretończycy – ludność celtycka, zamieszkująca Bretanię w północno-zachodniej części Francji.

Nowy!!: Starożytność i Bretończycy · Zobacz więcej »

Brytania

Lądowanie Rzymian w Brytanii (ilustracja z ''Comic History of England'')Brytania (lub Insula Albionum) – nazwa stosowana przez Rzymian w odniesieniu do Wysp Brytyjskich.

Nowy!!: Starożytność i Brytania · Zobacz więcej »

Bułgarzy

Bułgarzy – naród z grupy południowych Słowian, zamieszkujący głównie Bułgarię, w mniejszej liczbie także Macedonię Północną, Grecję, Ukrainę i Mołdawię.

Nowy!!: Starożytność i Bułgarzy · Zobacz więcej »

Burgundowie

Burgundowie (Burgundī) – lud wschodniogermański, pochodzący prawdopodobnie z wyspy Bornholm, która zawdzięcza im swąnazwę (pierwotnie Burgundarholm) lub z zachodniej Wielkopolski.

Nowy!!: Starożytność i Burgundowie · Zobacz więcej »

Byblos

Byblos (arab. جبيل, Dżubajl, dialekt libański: Dżbejl; fen. Gebal; asyr. Gubla) – miasto w środkowym Libanie na wybrzeżu Morza Śródziemnego, centrum administracyjne dystryktu Kada Dżubajl.

Nowy!!: Starożytność i Byblos · Zobacz więcej »

Celtyberowie

Iberia około roku 300 p.n.e. Celtyberowie, a raczej Celtoiberowie – nazwa ludu, który zamieszkiwał centralnączęść Hiszpanii w okresie preromańskim.

Nowy!!: Starożytność i Celtyberowie · Zobacz więcej »

Cesarstwo Bizantyńskie

Cesarstwo wschodniorzymskie (bizantyjskie) Cesarstwo wschodniorzymskie, później Cesarstwo Bizantyńskie (w literaturze przeważnie w formie Cesarstwo Bizantyjskie, choć sąteż odmienne opinie, pot. i skrótowo Bizancjum) – termin historiograficzny, używany od XIX wieku na określenie greckojęzycznego, średniowiecznego cesarstwa rzymskiego ze stolicąw Konstantynopolu.

Nowy!!: Starożytność i Cesarstwo Bizantyńskie · Zobacz więcej »

Cesarstwo Rzymskie

Cesarstwo Rzymskie – starożytne państwo obejmujące obszary basenu Morza Śródziemnego, powstałe z przekształcenia republiki rzymskiej w system monarchiczny.

Nowy!!: Starożytność i Cesarstwo Rzymskie · Zobacz więcej »

Cesarstwo zachodniorzymskie

Cesarstwo wschodniorzymskie (bizantyńskie) Cesarstwo zachodniorzymskie – nazwa stosowana w historiografii na określenie zachodniej części cesarstwa rzymskiego, rządzonej przez osobnego cesarza (lub cesarzy) od czasu utworzenia tetrarchii w 285 roku, formalnie niezależnego od części wschodniej po śmierci cesarza Teodozjusza I w 395.

Nowy!!: Starożytność i Cesarstwo zachodniorzymskie · Zobacz więcej »

Chalkolit

Węgrzech Chalkolit (od gr. chalkós — miedź i lithos — kamień), także eneolit lub epoka miedzi – jedna z epok prehistorii, okres przejściowy między archeologicznymi epokami kamienia i brązu, w którym u ludów neolitycznych pojawiły się pierwsze użytkowe wyroby z metalu, głównie z miedzi (narzędzia, broń, ozdoby), obok pozostających wciąż w powszechnym użyciu narzędzi wyrabianych z krzemienia i in.

Nowy!!: Starożytność i Chalkolit · Zobacz więcej »

Chattowie

Chattowie (łac. Chatti, Catti) – plemię germańskie zasiedlające Hesję.

Nowy!!: Starożytność i Chattowie · Zobacz więcej »

Chiny

Dynastii Qing. Chiny – region historyczno-kulturowy w Azji, będący jednąz najstarszych cywilizacji na świecie.

Nowy!!: Starożytność i Chiny · Zobacz więcej »

Chosrow I Anoszirwan

Chosrow (Chosroes) I Anoszirwan, również Chozroes I (pahl. O nieśmiertelnej duszy) lub Sprawiedliwy – władca Persji w latach 531-579 z dynastii sasanidzkiej, syn Kawada I, walczył z chrześcijaństwempor.

Nowy!!: Starożytność i Chosrow I Anoszirwan · Zobacz więcej »

Chosrow II Parwiz

Chosrow II Parwiz (Chosroes II) (pahl. „Zwycięski”) (ur. ?, zm. 28 lutego 628) – władca z dynastii Sasanidów panujący w latach 591–628, syn Hormizda IV.

Nowy!!: Starożytność i Chosrow II Parwiz · Zobacz więcej »

Chrześcijaństwo

Chrześcijaństwo (Christianismós), chrystianizm – religia monoteistyczna zaliczana do grupy abrahamicznej.

Nowy!!: Starożytność i Chrześcijaństwo · Zobacz więcej »

Cyklady

Departament Cyklady Cyklady (gr. Κυκλάδες, Kikládes) – archipelag znajdujący się w południowo-zachodniej części Morza Egejskiego, u południowo-wschodnich wybrzeży Grecji.

Nowy!!: Starożytność i Cyklady · Zobacz więcej »

Cylicja

Cylicja (Kilikija lub niegdyś,,, Kilikia) – kraina historyczna na pograniczu Azji Mniejszej i Syropalestyny.

Nowy!!: Starożytność i Cylicja · Zobacz więcej »

Cymbrowie

Cymbrowie – lud pochodzenia prawdopodobnie germańskiego, wywodzący się z krainy Himmerland na północy Półwyspu Jutlandzkiego.

Nowy!!: Starożytność i Cymbrowie · Zobacz więcej »

Cypr

Cypr, Republika Cypryjska (Kýpros) – państwo położone na wyspie Cypr leżącej we wschodniej części Morza Śródziemnego.

Nowy!!: Starożytność i Cypr · Zobacz więcej »

Cyrus II Wielki

Cyrus II Wielki (staropers. 𐎤𐎢𐎽𐎢𐏁,; ur. 590 p.n.e. w Anszan zm. 529 p.n.e. w okolicach rzeki Jaksartes) – król Imperium Perskiego z dynastii AchemenidówCoraz większa liczba uczonych zalicza Cyrusa do dynastii Teispidów, a nie Achemenidów.

Nowy!!: Starożytność i Cyrus II Wielki · Zobacz więcej »

Cywilizacja

Cywilizacja – poziom rozwoju społeczeństwa w danym okresie historycznym, który charakteryzuje się określonym poziomem kultury materialnej, stopniem opanowania środowiska naturalnego i nagromadzeniem instytucji społecznych.

Nowy!!: Starożytność i Cywilizacja · Zobacz więcej »

Cywilizacja doliny Indusu

Saraswati artefaktów tzw. „król-kapłan” z Mohendżo Daro Cywilizacja doliny Indusu, zwana także KulturąIndusu, CywilizacjąIndusu-Saraswati, Kulturąharappańską, KulturąMohendżo-Daro itp.

Nowy!!: Starożytność i Cywilizacja doliny Indusu · Zobacz więcej »

Dacja

Dacja (rumuński Dacia) – kraina historyczna w Europie południowo-wschodniej (w przybliżeniu na obszarze dzisiejszej Rumunii).

Nowy!!: Starożytność i Dacja · Zobacz więcej »

Dardanele

Dardanele – cieśnina między Półwyspem Bałkańskim w Europie a AzjąMniejszą, łącząca Morze Egejskie z morzem Marmara.

Nowy!!: Starożytność i Dardanele · Zobacz więcej »

Dariusz I Wielki

Dariusz I Wielki (staropers. 𐎭𐎠𐎼𐎹𐎺𐎢𐏁 Dārayava(h)uš; ur. ok. 550 p.n.e., zm. 486 p.n.e.) – trzeci szachinszach Imperium Achemenidów, rządzący w latach 522–486 p.n.e. Pod jego władząperskie imperium osiągnęło największy w swojej historii zasięg terytorialny.

Nowy!!: Starożytność i Dariusz I Wielki · Zobacz więcej »

Dariusz III

Dariusz III uciekający po bitwie pod Issos (Museo Archeologico Nazionale, Neapol) Dariusz III (staropers. 𐎭𐎠𐎼𐎹𐎺𐎢𐏁; ur. ok. 380 p.n.e., zm. 330 p.n.e. w pobliżu Hekatompylos) – ostatni król perski z dynastii Achemenidów.

Nowy!!: Starożytność i Dariusz III · Zobacz więcej »

Deflacja (ekonomia)

Deflacja (z łac. deflo) – długotrwały spadek przeciętnego poziomu cen w gospodarce przekładający się na wzrost siły nabywczej pieniądza.

Nowy!!: Starożytność i Deflacja (ekonomia) · Zobacz więcej »

Delfy

Delfy (gr. Δελφοί Delfoi, łac. Delphi) – stanowisko archeologiczne w Grecji Środkowej obejmujące ruiny antycznego sanktuarium poświęconego Apollinowi, gdzie funkcjonowała wyrocznia delficka oraz sanktuarium Ateny Pronaja („Ateny Strażniczki Świątyni”); ze stanowiskiem sąsiaduje współczesna miejscowość Delfy.

Nowy!!: Starożytność i Delfy · Zobacz więcej »

Demokracja

urny wyborczej. Wybory sąjednym z podstawowych mechanizmów demokracji, umożliwiając obywatelom wyłonienie swoich przedstawicieli do organów władzy Demokracja (gr. dḗmos „lud”, krátos „władza” – dosł. „rządy ludu, ludowładztwo”) – jeden z typów ustroju państwa, zakładający udział obywateli w sprawowaniu władzy.

Nowy!!: Starożytność i Demokracja · Zobacz więcej »

Diadochowie

Państwa diadochów około 303 p.n.e. Diadochowie (od diádochos – następca) – termin określający dowódców armii Aleksandra Wielkiego, którzy w powstałym imperium przejęli władzę po jego śmierci w 323 roku p.n.e. Wywodzili się w większości ze znacznych rodów macedońskich.

Nowy!!: Starożytność i Diadochowie · Zobacz więcej »

Didiusz Julianus

Marcus Didius Severus Iulianus (ur. 30 stycznia 133 w Mediolanie, zm. 1 czerwca 193 w Rzymie) – cesarz rzymski w roku 193.

Nowy!!: Starożytność i Didiusz Julianus · Zobacz więcej »

Dioklecjan

Podział cesarstwa przez Dioklecjana Dioklecjan, (ur. 22 grudnia 244 w Salonie, zm. 3 grudnia 313 lub 316 w Spalatum) – cesarz rzymski od 20 listopada 284 do 1 maja 305.

Nowy!!: Starożytność i Dioklecjan · Zobacz więcej »

Dniepr

Dorzecze Dniepru Antoniego Sujkowskiego Jan Stanisławski, ''Dniepr szafirowy'', 1904 Dniepr (ukr. Дніпро, Dnipro; ros. Днепр, Dniepr; biał. Дняпро, Dniapro) – rzeka w Rosji, Białorusi i Ukrainie, w zlewisku Morza Czarnego; dł.

Nowy!!: Starożytność i Dniepr · Zobacz więcej »

Dominat

Dominat (łac. dominus et deus – pan i bóg) – termin używany przez współczesnych historyków na określenie ustroju Cesarstwa Rzymskiego (III w.) po reformach Dioklecjana.

Nowy!!: Starożytność i Dominat · Zobacz więcej »

Dorowie

Dorowie w Helladzie Dorowie – lud grecki mówiący dialektem doryckim, który pod koniec II tysiąclecia p.n.e. zajął Helladę achajską.

Nowy!!: Starożytność i Dorowie · Zobacz więcej »

Druid

Dwaj druidzi Druid (łac. druides albo druida, z celtyckiego) – starożytny kapłan celtycki, który przewodził obrzędom i ceremoniom religijnym.

Nowy!!: Starożytność i Druid · Zobacz więcej »

Dunaj

Ratyzbonie (Kamienny most) Wiedniu Budapeszcie Dunaj (łac. Danubius, niem. Donau, słowac. Dunaj, słoweń. Dunov, węg. Duna, chorw. Dunav, serb. i bułg. Дунав, rum. Dunărea, ukr. Дунай) – druga co do długości (po Wołdze) rzeka w Europie.

Nowy!!: Starożytność i Dunaj · Zobacz więcej »

Dynastia Antoninów

Antoninowie – to dynastia panująca w latach 96–192 w cesarstwie rzymskim.

Nowy!!: Starożytność i Dynastia Antoninów · Zobacz więcej »

Dynastia julijsko-klaudyjska

Drzewo genealogiczne Dynastia julijsko-klaudyjska – dynastia panująca w starożytnym Rzymie w latach 27 p.n.e. – 68 n.e.

Nowy!!: Starożytność i Dynastia julijsko-klaudyjska · Zobacz więcej »

Egipt

Piramidy w Gizie i Wielki Sfinks (fot. barwna, autochrom, Auguste Léon, 1914) Świątynie w Abu Simbel Świątynia Hatszepsut Egipt (Miṣr; dialekt egipski Máṣr, /masˤɾ/;;, Aígyptos), nazwa oficjalna Arabska Republika Egiptu (arab., Dżumhurijjat Misr Al-Arabijja) – państwo położone w północno-wschodniej Afryce z półwyspem Synaj w zachodniej Azji.

Nowy!!: Starożytność i Egipt · Zobacz więcej »

Ekwici

Ekwici (łac. equites, l.poj. eques) – średnio zamożna rzymska klasa społeczna, w skład której wchodzili kupcy, przedsiębiorcy, bankierzy, posiadający majątki o wartości minimum 400 000 sesterców (III w. p.n.e.). Symbolami przynależności do stanu ekwickiego było posiadanie konia (stąd nazwa ekwitów znacząca "jeźdźcy": łac. equus oznacza konia), noszenie stroju wojskowego zwanego trabea, złotego pierścienia oraz wąskiego purpurowego szlaku zdobiącego tunikę (szeroki nosili senatorowie).

Nowy!!: Starożytność i Ekwici · Zobacz więcej »

Ekwowie

Ekwowie (starogrecki Αἴκουοι lub Αἴκοι, łac. Aequi) – starożytny lud italski żyjący w górzystym środkowym regionie Półwyspu Apenińskiego, na północnym wschodzie od Lacjum i w Środkowych Apeninach, na południe od dzisiejszej miejscowości Rieti i na północ od jeziora Fucine.

Nowy!!: Starożytność i Ekwowie · Zobacz więcej »

Elam

Elam – starożytne państwo o strukturze federacyjnej, powstałe około 2400 roku p.n.e. na terenach obecnego południowo-zachodniego Iranu (prowincja Chuzestan na granicy z Irakiem) oraz górskiej prowincji Lurestan, sięgającej aż do Buszehr nad ZatokąPerską.

Nowy!!: Starożytność i Elam · Zobacz więcej »

Elamici

Elamici – lud z południowo-zachodniego Iranu, o nieustalonym pochodzeniu.

Nowy!!: Starożytność i Elamici · Zobacz więcej »

Eneasz

''Eneasz opuszcza płonącąTroję'' Obraz autorstwa Federico Barocciego Eneasz (także Ajnejas, łac. Aeneas, gr. Aineías) – w mitologii greckiej i mitologii rzymskiej bohater wojny trojańskiej.

Nowy!!: Starożytność i Eneasz · Zobacz więcej »

Epoka żelaza

Epoka żelaza – okres dziejów ludzkości następujący po epoce brązu, w której żelazo stało się głównym surowcem w wytwarzaniu narzędzi.

Nowy!!: Starożytność i Epoka żelaza · Zobacz więcej »

Epoka brązu

Mapa świata ok. 2000 p.n.e.; kolorem czerwonym zaznaczono obszar występowania kultur epoki brązu Chronologiczne schematy i podziały epoki brązu dla Europy Broń i ozdoby z epoki brązu Złoty kapelusz berliński, wyrób artystyczny z epoki brązu Epoka brązu – epoka prehistorii, następująca po epoce kamienia, a poprzedzająca epokę żelaza.

Nowy!!: Starożytność i Epoka brązu · Zobacz więcej »

Epoka hellenistyczna

Epoka hellenistyczna – okres w dziejach regionu Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu (zwłaszcza obszarów znajdujących się pod greckim panowaniem), którego początek wyznacza śmierć Aleksandra Wielkiego w 323 roku p.n.e., a koniec – rzymskie podboje zakończone zajęciem ptolemejskiego Egiptu w 30 roku p.n.e. Niekiedy zwany hellenizmem lub epokąaleksandryjską.

Nowy!!: Starożytność i Epoka hellenistyczna · Zobacz więcej »

Eridu

okresie wczesnodynastycznym (ok. 2900-2350 p.n.e.) Eridu (sum. eridu/eridug(NUN)kiVolk K., A Sumerian Reader, Editrice Pontificio Istituto Biblico, Roma 1999Borger R., Assyrisch-babylonische Zeichenliste, Neukirchen-Vluyn 1978, s. 82., też eri.du10/dùgki, tłum. "dobre miasto"; akad. Eridu) – starożytne miasto w południowej Mezopotamii, położone 24 km na południowy zachód od Urhasło Eridu, w: Bryce T., The Routledge..., s. 233-234.

Nowy!!: Starożytność i Eridu · Zobacz więcej »

Etruria

Etruria (gr. Tyrrhenia, lub Tuscia, od czego pochodzi wł. Toscana) to kraina historyczna w starożytnej Italii, znajdująca się w środkowej części Półwyspu Apenińskiego nad Morzem Tyrreńskim, pokrywająca się ze współczesnąToskaniąi północnym Lacjum.

Nowy!!: Starożytność i Etruria · Zobacz więcej »

Etruskowie

Zasięg wpływów etruskich Etruskowie (etr. Rasenna lub Rasna, gr. Tyrrhenoi, lub Tusci) – współczesna nazwa ludu, który zamieszkiwał w starożytności północnąItalię (Etrurię), pomiędzy rzekami Arno i Tyber, co najmniej od VII w. p.n.e. aż do I w. n.e. tworząc cywilizację etruską.

Nowy!!: Starożytność i Etruskowie · Zobacz więcej »

Eufrat

Eufrat (Eufrates; także Firat,, Nahr al-Furat) to obok Tygrysu jedna z dwóch największych rzek Mezopotamii.

Nowy!!: Starożytność i Eufrat · Zobacz więcej »

Europa

Europa Mapa polityczna Europy Europa – część świata leżąca na półkuli północnej, na pograniczu półkuli wschodniej i zachodniej.

Nowy!!: Starożytność i Europa · Zobacz więcej »

Eurypides

Eurypides (gr. Euripídēs, ur. około 480 p.n.e., zm. 406 p.n.e.) – jeden z najwybitniejszych dramaturgów starożytnej Grecji.

Nowy!!: Starożytność i Eurypides · Zobacz więcej »

Falanga

hoplitów Falanga hoplitów – widok z przodu Dwaj hoplici w szyku – widok z boku Wyposażona w sarisy falanga macedońska amforze Falanga (phalanks, dopełniacz phalangos) – zwarty liniowy szyk bojowy piechoty greckiej, a potem macedońskiej i hellenistycznej.

Nowy!!: Starożytność i Falanga · Zobacz więcej »

Faraon

Insygnia faraona: ''nechacha'', ''nemes'' oraz ''heka''. Faraon – jedno z określeń władcy starożytnego Egiptu, będące zniekształconąwersjąstaroegipskiego Per-āa – „wielki dom”.

Nowy!!: Starożytność i Faraon · Zobacz więcej »

Fars

Fars – ostan w południowo-zachodnim Iranie, ze stolicąw Szirazie.

Nowy!!: Starożytność i Fars · Zobacz więcej »

Fenicja

Fenicja (fenickie 𐤊𐤍𐤏𐤍) – starożytna kraina na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego, obejmująca tereny dzisiejszego Libanu, zachodniej Syrii i północnego Izraela.

Nowy!!: Starożytność i Fenicja · Zobacz więcej »

Filip II Macedoński

Filip II (ur. 382 p.n.e. w Pelli, zm. 336 p.n.e. w Ajgaj) – król Macedonii z dynastii Argeadów (359–336 p.n.e.), polityk, strateg i reformator armii macedońskiej.

Nowy!!: Starożytność i Filip II Macedoński · Zobacz więcej »

Filistyni

332x332px Filistyni (Pəlištîm – „przybysze”, „wędrowcy”; eg. P-r-s-t; Filastin) – starożytny lud o nieokreślonym pochodzeniu, który zamieszkiwał południowe wybrzeża Kanaanu, w okresie pomiędzy XII a VII wiekiem p.n.e.Giancarlo T. Tomezzoli, Reinhardt S. Stein (2016) The Philistine Inscription 4.5 from Ashkelon (Israel).

Nowy!!: Starożytność i Filistyni · Zobacz więcej »

Filozofia przedsokratejska

Filozofia przedsokratejska – okres w filozofii starożytnej przed wystąpieniem Sokratesa, obejmujący filozofów przyrody i często ujmowanych w osobnąkategorię sofistów.

Nowy!!: Starożytność i Filozofia przedsokratejska · Zobacz więcej »

Filozofia starożytna

Muzeum Kapitolińskim Filozofia starożytna – dyscyplina ukształtowana w starożytnej Grecji pod koniec VII w. p.n.e., zajmująca się najbardziej fundamentalnymi pytaniami dotyczącymi rzeczywistości, człowieka i myślenia.

Nowy!!: Starożytność i Filozofia starożytna · Zobacz więcej »

Flawiusze

Wespazjan Flawiusze – dynastia w cesarstwie rzymskim panująca w latach 69-96.

Nowy!!: Starożytność i Flawiusze · Zobacz więcej »

Fraates II

Fraates II – król Partów w latach 132–126 p.n.e. Był synem Mitrydatesa I, w chwili objęcia tronu jeszcze niepełnoletnim, więc początkowo rządziła za niego matka.

Nowy!!: Starożytność i Fraates II · Zobacz więcej »

Frankowie

Frankowie – zachodniogermańska federacja plemion, u swoich uchwytnych źródłowo początków, tj.

Nowy!!: Starożytność i Frankowie · Zobacz więcej »

Frygia

Mapa Azji Mniejszej Frygia jako prowincja rzymska Frygowie Frygia (łac. Phrygia) – starożytna kraina w zachodniej części Azji Mniejszej, położona między Bitynią, Myzją, Lidią, Karią, Lycją, Pamfilią, Lykaoniąi Galacją.

Nowy!!: Starożytność i Frygia · Zobacz więcej »

Fryzowie

Historyczne obszary zamieszkiwane przez Fryzów Fryzji Fryzowie – lud pochodzenia germańskiego zamieszkujący obszary dawnej Fryzji, posługujący się językiem fryzyjskim; obecnie także niderlandzkim, dolnoniemieckim, niemieckim, a także dialektem pośrednim między dolnoniemieckim a fryzyjskim określanym jako groningski w prowincji Groningen, a jako dolnoniemiecki (dolnosaski) Wschodniej Fryzji w Niemczech.

Nowy!!: Starożytność i Fryzowie · Zobacz więcej »

Gajusz Grakchus

Pierre-Nicolasa Brisseta z 1840 roku Gaius Sempronius Gracchus (ok. 152 p.n.e. - 121 p.n.e.), syn Tyberiusza Semproniusza Grakchusa i Kornelii Afrykańskiej Młodszej (córki Scypiona Afrykańskiego Starszego).

Nowy!!: Starożytność i Gajusz Grakchus · Zobacz więcej »

Gajusz Juliusz Cezar

Gajusz Juliusz Cezar, (ur. 12 lipca 100 p.n.e. lub 13 lipca 102 p.n.e. (koncepcja Mommsena i Diona) w Rzymie, zm. 15 marca 44 p.n.e. tamże) – rzymski polityk, wódz, dyktator i pisarz.

Nowy!!: Starożytność i Gajusz Juliusz Cezar · Zobacz więcej »

Gajusz Mariusz

Gajusz Mariusz, (ur. 157 p.n.e. w Cereatae, zm. 13 stycznia 86 p.n.e. w Rzymie) – polityk rzymski okresu republikańskiego.

Nowy!!: Starożytność i Gajusz Mariusz · Zobacz więcej »

Galatowie

Galatowie, Galaci – grecka nazwa nadana Celtom, którzy wtargnęli do Grecji i Macedonii na początku III w. p.n.e. i osiedlili się w Azji Mniejszej (głównie w północnej i środkowej części, w regionie nazwanym później Galacją) zachowując etnicznąodrębność.

Nowy!!: Starożytność i Galatowie · Zobacz więcej »

Galia

Prowincje rzymskiej Galii ok. 58 p.n.e. Galia – kraina historyczna w Europie Zachodniej, obecnie tereny Francji, Belgii, Szwajcarii i północno-zachodnich Włoch, zamieszkana przez plemiona celtyckie.

Nowy!!: Starożytność i Galia · Zobacz więcej »

Galia Przedalpejska

Mapa Galii ok. 58 p.n.e Galia Przedalpejska (– Galia po tej stronie Alp) – część Galii leżąca na południe od Alp.

Nowy!!: Starożytność i Galia Przedalpejska · Zobacz więcej »

Galien

Galienus, Publius Licinius Egnatius Gallienus (218-268) – syn Waleriana I, cesarz rzymski od 253 roku (jako współrządca) i samowładnie od 260.

Nowy!!: Starożytność i Galien · Zobacz więcej »

Galowie

Orientacyjne rozmieszczenie plemion galijskich Galowie – nazwa, którąRzymianie określali celtyckąludność Galii – dzisiejszej Francji, Belgii, północnych Włoch, południowej Holandii i zachodnich Niemiec.

Nowy!!: Starożytność i Galowie · Zobacz więcej »

Garncarstwo

Jana Norblina Koło garncarskie Garncarstwo – jedno z najstarszych rzemiosł (znane od neolitu).

Nowy!!: Starożytność i Garncarstwo · Zobacz więcej »

Geografia Grecji

Mapa fizycza Grecji Grecja – to kraj o urozmaiconej powierzchni leżący w Europie Południowej, a dokładnie jej południowo-wschodniej części.

Nowy!!: Starożytność i Geografia Grecji · Zobacz więcej »

Gepidowie

Europa na początku II wieku n.e., z zaznaczonymi terenami osadnictwa gepidzkiego nad Bałtykiem Gepidowie (Gipedae, gr. Γετίπαιδες - dzieci Gotów) – grupa dawnych plemion wschodniogermańskich, blisko spokrewniona z Gotami.

Nowy!!: Starożytność i Gepidowie · Zobacz więcej »

Germania

Germania – nazwa nadana przez starożytnych Rzymian ziemiom na wschód od Renu i na północ od górnego i środkowego Dunaju.

Nowy!!: Starożytność i Germania · Zobacz więcej »

Germanie

Rozmieszczenie plemion germańskich na przełomie er Europie Germanie, in.

Nowy!!: Starożytność i Germanie · Zobacz więcej »

Goci

Cesarstwo Rzymskie Wandalowie Goci, Gotowie (Gutþiuda;, u Pliniusza Starszego Gutones, u Tacyta Gotones) – jedno z największych i najważniejszych plemion wschodniogermańskich, mówiące językiem gockim.

Nowy!!: Starożytność i Goci · Zobacz więcej »

Groch

Kwiat grochu zwyczajnego Strąki grochu zwyczajnego Groch (Pisum L.) – rodzaj roślin jednorocznych z rodziny bobowatych.

Nowy!!: Starożytność i Groch · Zobacz więcej »

Gutejowie

Gutejowie (Gutejczycy, Gutowie) – starożytny lud wywodzący się z gór Zagros (dzisiejszy zachodni Iran), o nieznanej bliżej przynależności etnicznej.

Nowy!!: Starożytność i Gutejowie · Zobacz więcej »

Hadrian

Publiusz Eliusz Hadrian (ur. 24 stycznia 76 w Itálice, zm. 10 lipca 138 w Bajach) – cesarz rzymski w latach 117–138.

Nowy!!: Starożytność i Hadrian · Zobacz więcej »

Haldi

Haldi – wieś w Estonii, w prowincji Hiuma, w gminie Emmaste.

Nowy!!: Starożytność i Haldi · Zobacz więcej »

Hammurabi

Babilonii w czasach Hammurabiego z zaznaczonym Babilonem Gliniany stożek z inskrypcjąHammurabiego upamiętniającąwzniesienie murów miasta Sippar; terakota, zbiory Luwru (AO 3277) Pomnik Hammurabiego w Iraku Hammurabi, Hammurapi (Ḫammu-rāpi) – szósty, najsłynniejszy król z I dynastii z Babilonu, syn i następca Sin-muballita, panował przez 43 lata (1792–1750 p.n.e. – chronologia średnia), twórca potęgi państwa starobabilońskiego, autor Kodeksu Praw.

Nowy!!: Starożytność i Hammurabi · Zobacz więcej »

Handel

Gdańsk Domu Handlowego Jedynak w Bydgoszczy Handel – proces gospodarczy polegający na sprzedaży, czyli na wymianie dóbr i usług na pieniądze, bądź na inne towary lub usługi (handel wymienny).

Nowy!!: Starożytność i Handel · Zobacz więcej »

Harem

Giovanni Antonio Guardi, ''Scena w haremie'' Harem (z arab. ulga, zakaz); od arab.

Nowy!!: Starożytność i Harem · Zobacz więcej »

Harran

Ruiny Harranu Harran, Charan albo Carrhae – stanowisko archeologiczne na terenie starożytnego miasta w południowo-wschodniej Turcji, około 40 kilometrów na południowy wschód od Şanlıurfy.

Nowy!!: Starożytność i Harran · Zobacz więcej »

Hatti

Hatti (URUHa-at-ti) – nazwa krainy historycznej z epoki brązu zamieszkanej przez lud Hatti (czasem zwany Protohetytami lub Hatytami) w okresie od trzeciego tysiąclecia p.n.e. do drugiego tysiąclecia p.n.e., później wyparci przez Hetytów.

Nowy!!: Starożytność i Hatti · Zobacz więcej »

Hattusa

Hattusa (w literaturze przedmiotu również Hattusas, Hattuşaş i Hattusza) — stolica imperium hetyckiego.

Nowy!!: Starożytność i Hattusa · Zobacz więcej »

Hattusili I

Hattusili I, Hattusilis I, znany jako Hattusili I z Kussary (właściwie Labarna lub Tabarnas) – król hetycki w okresie 1650–1620 p.n.e. Podczas swojego panowania podbił Anatolię i północnąSyrię.

Nowy!!: Starożytność i Hattusili I · Zobacz więcej »

Hebrajczycy

Hebrajczycy, Izraelici – starożytny lud opisany w Biblii; jeden z ludów semickich, definiowany pochodzeniem od Jakuba, inaczej Izraela.

Nowy!!: Starożytność i Hebrajczycy · Zobacz więcej »

Heftalici

Terytorium opanowane przez Heftalitów w roku 500 Heftalici – środkowoazjatycki lud koczowniczy, przez kronikarzy bizantyjskich nazywany też „Białymi Hunami” (sanskr. Śveta Hūṇa).

Nowy!!: Starożytność i Heftalici · Zobacz więcej »

Herakliusz (cesarz bizantyński)

Herakliusz (– Herakleios,; ur. ok. 574, zm. 11 lutego 641) – cesarz wschodniorzymski (bizantyjski) panujący w latach 610–641.

Nowy!!: Starożytność i Herakliusz (cesarz bizantyński) · Zobacz więcej »

Herezja

Herezja (gr. hairesis – wybierać, łac. haeresis) – doktryna religijna odrzucana przez władze kościelne lub religijne jako błędna.

Nowy!!: Starożytność i Herezja · Zobacz więcej »

Herodot

Herodot z Halikarnasu (starogr., Herodotos ho Halikarnasseus) (ur. ok. 484 p.n.e. w Halikarnasie, obecnie Bodrum w Turcji, zm. ok. 426 p.n.e. w Turioj lub Atenach) – historyk grecki, zwany Ojcem historii, czasem także Ojcem geografii.

Nowy!!: Starożytność i Herodot · Zobacz więcej »

Herulowie

Smalandii. grupy olsztyńskiej z Kosewa i Tumian (VI-VII w.) Ulowie w 2008 r. Herulowie – lud wschodniogermański wywodzący się z terenów południowej Szwecji, spokrewniony z Gotami.

Nowy!!: Starożytność i Herulowie · Zobacz więcej »

Hetyci

Płaskorzeźba króla Tudhalijasa IV w Yazılıkaya pod HattusąProcesja 12 bogów świata podziemnego; płaskorzeźba z Yazılıkaya Hetyci (biblijni חתי lub HTY) – lud posługujący się indoeuropejskim językiem hetyckim, który około XVII wieku p.n.e. stworzył potężne państwo z centrum w Hattusa (dzisiejsze Boğazkale) w Anatolii.

Nowy!!: Starożytność i Hetyci · Zobacz więcej »

Hieroglify

Hieroglify ze świątyni w Kom Ombo Hieroglify (hieroglyphiká, dosł. „święte znaki”) – najstarszy rodzaj pisma starożytnego Egiptu, obok pisma hieratycznego i demotycznego.

Nowy!!: Starożytność i Hieroglify · Zobacz więcej »

Hiram I

Hiram I – władca fenickiego miasta Tyr w latach 969–936 p.n.e., władzę przejął po swoim ojcu Abibaalu.

Nowy!!: Starożytność i Hiram I · Zobacz więcej »

Historia

Nikolaosa Gyzisa pochodzącym z 1892 r. Historia, dawniej: dziejoznawstwo – nauka humanistyczna i społeczna, która zajmuje się badaniem przeszłości, a w znaczeniu ścisłym badaniem działań i wytworów ludzkich, aż do najstarszych poświadczonych pismem świadectw, w odróżnieniu od prehistorii, archeologii, antropologii lub historii naturalnej.

Nowy!!: Starożytność i Historia · Zobacz więcej »

Historia Europy

Historia Europy – obejmuje historię cywilizacji ludzkiej na kontynencie europejskim od pojawienia się pierwszych ludzi aż do czasów współczesnych.

Nowy!!: Starożytność i Historia Europy · Zobacz więcej »

Historiografia

historii'' Historiografia (z gr. ἱστορία „badanie”/„informacja”/„opowiadanie” + γράφω „piszę”) synonim dziejopisarstwa – dział piśmiennictwa obejmujący gatunki historyczne.

Nowy!!: Starożytność i Historiografia · Zobacz więcej »

Hodowla

Świnia domowa karmiąca młode Nowoczesny sad jabłoniowy Hodowla – zespół zabiegów i procesów w wytwarzanych sztucznie optymalnych warunkach dla rozwoju hodowanego zwierzęcia bądź rośliny, mający na celu otrzymanie w warunkach stworzonych przez człowieka organizmów żywych (np. doświadczalnych w nauce).

Nowy!!: Starożytność i Hodowla · Zobacz więcej »

Homer

''Homer i jego przewodnik'' – obraz Williama-Adolphe’a Bouguereau z 1874 roku Homer (Hómēros) (VIII wiek p.n.e.) – grecki pieśniarz wędrowny (aojda), epik, śpiewak i recytator (rapsod).

Nowy!!: Starożytność i Homer · Zobacz więcej »

Hoplici

230x230px Hoplici (hoplitai, l.poj. hoplites) – ciężkozbrojni piechurzy walczący w zwartym szyku, zwanym falangą.

Nowy!!: Starożytność i Hoplici · Zobacz więcej »

Horacy (poeta)

Horacy, właściwie Kwintus Horacjusz Flakkus (ur. 8 grudnia 65 p.n.e. w Wenuzji, zm. 27 listopada 8 p.n.e.) – poeta rzymski, często określany mianem największego łacińskiego liryka i mistrza satyry.

Nowy!!: Starożytność i Horacy (poeta) · Zobacz więcej »

Hunowie

Huński kocioł Hunowie (łac. Huni, Hunni, Chuni, Unni) – lud koczowniczy, który ok.

Nowy!!: Starożytność i Hunowie · Zobacz więcej »

Huryci

epoce brązu (kolor różowy). Huryci – lud wywodzący się z Wyżyny Armeńskiej, później zasiedlający Mezopotamię.

Nowy!!: Starożytność i Huryci · Zobacz więcej »

Hyksosi

XVII–XVI wiek p.n.e. Hyksosi (egip. Hekau-chasut, „władcy obcych krajów”; arab., „królowie pasterze”) – termin określający niejednorodnąetnicznie grupę ludów zachodnioazjatyckich (semickich i huryckich) przybyłych do delty Nilu ok.

Nowy!!: Starożytność i Hyksosi · Zobacz więcej »

I triumwirat

I triumwirat – tajne, nieformalne porozumienie zawarte pomiędzy Gajuszem Juliuszem Cezarem, Gnejuszem Pompejuszem i Markiem Krassusem w 60 roku p.n.e. Pierwszy triumwirat został zawiązany w myśl zasady: odtąd nie stanie się w Republice nic, co nie podobałoby się któremukolwiek z trzech.

Nowy!!: Starożytność i I triumwirat · Zobacz więcej »

Ibiza

Ibiza (kat. Eivissa) – trzecia co do wielkości i druga co do liczby ludności wyspa hiszpańskiego archipelagu Baleary, położona w zachodniej jego części.

Nowy!!: Starożytność i Ibiza · Zobacz więcej »

Igrzyska olimpijskie

Igrzyska olimpijskie – najstarsza i zarazem największa międzynarodowa impreza sportowa organizowana co 4 lata (zarówno letnie, jak i zimowe, ale w odstępie 2 lat od siebie) w różnych krajach, pod hasłem szlachetnego współzawodnictwa i braterstwa wszystkich narodów Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego.

Nowy!!: Starożytność i Igrzyska olimpijskie · Zobacz więcej »

Igrzyska panhelleńskie

Igrzyska panhelleńskie – wielkie imprezy sportowo-religijne w starożytnej Grecji, w których uczestniczyli zawodnicy ze wszystkich greckich polis.

Nowy!!: Starożytność i Igrzyska panhelleńskie · Zobacz więcej »

II dynastia z Isin

II dynastia z Isin, znana też jako IV dynastia z Babilonu – jedna z królewskich dynastii mezopotamskich, której władcy rządzili Babiloniąw latach ok.

Nowy!!: Starożytność i II dynastia z Isin · Zobacz więcej »

III dynastia z Ur

Imperium III dynastii z Ur (na zielono). III dynastia z Ur – mezopotamska dynastia założona przez Ur-Nammu z Ur, panowała nad zjednoczonym Sumerem i Akadem w latach 2113–2005 p.n.e. (chronologia średnia).

Nowy!!: Starożytność i III dynastia z Ur · Zobacz więcej »

Iliada

Iliada (gr. Iliás) – obok Odysei drugi z eposów, których autorstwo tradycja przypisuje Homerowi.

Nowy!!: Starożytność i Iliada · Zobacz więcej »

Ilirowie

Zasięg osadnictwa Ilirów przed podbojem rzymskim Państwa Ilirów – Iliria i Dardania w III w. p.n.e. Ilirowie i ludy sąsiadujące w czasach przedrzymskich Ilirowie – starożytny lud indoeuropejski zamieszkujący u schyłku epoki brązu i we wczesnej epoce żelaza (głównie w okresie halsztackim) zachodnie Bałkany, dokładniej tereny między wschodnim wybrzeżem Morza Adriatyckiego a środkowym Dunajem oraz obszary wschodnich Alp oraz Apulię na Półwyspie Apeninskim.

Nowy!!: Starożytność i Ilirowie · Zobacz więcej »

Imperium akadyjskie

Imperium akadyjskie (akad. 𒆳𒌵𒆠, māt Akkadi) – semickie państwo założone przez Sargona Wielkiego, istniejące w latach panowania dynastii akadyjskiej: 2334–2193 p.n.e., na terenie środkowej Mezopotamii, którego stolicąbyło miasto Akad (Agade).

Nowy!!: Starożytność i Imperium akadyjskie · Zobacz więcej »

Indie

Indie (niezaakceptowana społecznie propozycja PAN z 1959 r.: India,, trl. Bhārat, trb. Bharat), Republika Indii (hindi: भारत गणराज्य, trl. Bhārat Gaṇarājya, trb. Bharat Ganaradźja; ang. Republic of India) – państwo położone w Azji Południowej, zajmujące większość subkontynentu indyjskiego.

Nowy!!: Starożytność i Indie · Zobacz więcej »

Irak

Region Iraku Zdjęcie satelitarne Iraku Irak, Republika Iraku (arab. العراق, trl. Al-'Irāq, trb. Al-Irak; جمهورية العراق, trb. Dżumhurijjat al-Irak, kurd. كۆماری عێراق, trl. Komarî 'Êraq, trb. Komari Erak; asyr. ܩܘܛܢܝܘܬܐ ܕܥܝܪܐܩ) – państwo arabskie na Bliskim Wschodzie, leżące nad ZatokąPerską.

Nowy!!: Starożytność i Irak · Zobacz więcej »

Irlandczycy

Irlandczycy – naród pochodzenia celtyckiego zamieszkujący Irlandię.

Nowy!!: Starożytność i Irlandczycy · Zobacz więcej »

Irygacja (rolnictwo)

203x203px 273x273px Irygacja (nawadnianie, system irygacyjny) – jeden z systemów melioracji polegający na dostarczaniu wody do gleby w celu zapewnienia odpowiednich warunków wegetacji roślin uprawnych.

Nowy!!: Starożytność i Irygacja (rolnictwo) · Zobacz więcej »

Islam

Arabii Saudyjskiej i Afganistanu. pielgrzymek. Islam (al-islām – poddanie się woli Boga), mahometanizm – religia monoteistyczna, na początku XXI wieku druga na świecie pod względem liczby wyznawców po chrześcijaństwieW 2010 roku Pew Research Center oceniło liczbę muzułmanów na 1,57 miliarda, to jest 23% ludzkości.

Nowy!!: Starożytność i Islam · Zobacz więcej »

Italikowie

Plemiona środkowej Italii Italikowie – plemiona indoeuropejskie, zasiedlające od połowy II tysiąclecia p.n.e. Półwysep Apeniński.

Nowy!!: Starożytność i Italikowie · Zobacz więcej »

Izyda

Izyda (egip. Ȝs.t Aset, Isis) – w mitologii egipskiej bogini płodności, opiekunka rodzin i domowego ogniska, patronka małżeństwa i macierzyństwa.

Nowy!!: Starożytność i Izyda · Zobacz więcej »

Jęczmień

Jęczmień zwyczajny Jęczmień (Hordeum L.) – rodzaj zbóż z rodziny wiechlinowatych.

Nowy!!: Starożytność i Jęczmień · Zobacz więcej »

Język aramejski

Język aramejski (aram. ܐܪܡܝܐ Ārāmājâ, Arāmît) – język z grupy semickiej, używany na Bliskim Wschodzie od II tysiąclecia p.n.e. do czasów dzisiejszych.

Nowy!!: Starożytność i Język aramejski · Zobacz więcej »

Język grecki

Wyraz „Grecja” napisany po nowogrecku Wyraz „Cypr” napisany po nowogrecku Język grecki, greka (Hellenikè glõtta; nowogr. ελληνική γλώσσα, ellinikí glóssa lub ελληνικά, elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego.

Nowy!!: Starożytność i Język grecki · Zobacz więcej »

Języki celtyckie

Współczesny zasięg języków celtyckich Języki celtyckie – grupa językowa w obrębie języków indoeuropejskich, wywodząca się z rekonstruowanego języka praceltyckiego.

Nowy!!: Starożytność i Języki celtyckie · Zobacz więcej »

Języki indoeuropejskie

Języki indoeuropejskie – rodzina językowa, największa pod względem liczby mówiących.

Nowy!!: Starożytność i Języki indoeuropejskie · Zobacz więcej »

Jedwabny Szlak

Jedwabny Szlak w I wieku n.e. Mapa głównej trasy Jedwabnego Szlaku Jedwabny Szlak w I wieku n.e. Jedwabny Szlak, jedwabny szlak – dawna droga handlowa łącząca Chiny z Bliskim Wschodem i Europą.

Nowy!!: Starożytność i Jedwabny Szlak · Zobacz więcej »

Jerycho

Jerycho, w pobliżu centrum (1996) Pozostałości pałacu z VIII wieku w Khirbet al-Mafjar w Jerychu „Zburzenie Jerycha”. Rycina ze schrobenhausenowskiego warsztatu Carla Poellath mały Wykopaliska na Tell es-Sultan w Jerychu Jerycho – widok z Góry Kuszenia Jerycho – widok z Góry Kuszenia Jerycho – miasto położone w pobliżu rzeki Jordan na Zachodnim Brzegu (Judea).

Nowy!!: Starożytność i Jerycho · Zobacz więcej »

Jezdegerd III

Jezdegerd III (panował w latach 632–651) – ostatni szachinszach Persji z dynastii Sasanidów.

Nowy!!: Starożytność i Jezdegerd III · Zobacz więcej »

Jezioro Aralskie

Jezioro Aralskie (nazywane Morzem Aralskim;, Arał tengyzy;, Aralskoje morie) – bezodpływowe, reliktowe, słone jezioro w Kazachstanie i Uzbekistanie, które zniknęło wskutek ludzkiej działalności.

Nowy!!: Starożytność i Jezioro Aralskie · Zobacz więcej »

Jonia

Położenie Jonii Jonia – kraina w starożytności położona w centralnej części wybrzeża Azji Mniejszej, między rzekami Hermos a Meander.

Nowy!!: Starożytność i Jonia · Zobacz więcej »

Jordania

Jordania (arab. الأردن, trb. Al-Urdunn), pełna nazwa: Haszymidzkie Królestwo Jordanii (arab. المملكة الأردنية الهاشمية, trans. Al-Mamlaka al-Urdunnijja al-Haszimijja) – państwo położone w Azji, w regionie Bliskiego Wschodu, ze stolicąw Ammanie.

Nowy!!: Starożytność i Jordania · Zobacz więcej »

Julian Apostata

Flawiusz Julian (Flavius Claudius Iulianus, ur. w 331 lub wiosną332 w Konstantynopolu, zm. 26 czerwca 363 w dolinie Maranga koło dzisiejszej Samarry) – cesarz rzymski w latach 361–363, znany szerzej jako Julian Apostata.

Nowy!!: Starożytność i Julian Apostata · Zobacz więcej »

Kadyks

Kadyks (fen. גדר.

Nowy!!: Starożytność i Kadyks · Zobacz więcej »

Kaligula

Gaius Iulius Caesar Augustus Germanicusw pełnej oficjalnej tytulaturze (ur. 31 sierpnia 12 n.e., zm. 24 stycznia 41 n.e.) – cesarz rzymski od 18 marca 37 do czasu swojej śmierci.

Nowy!!: Starożytność i Kaligula · Zobacz więcej »

Kambyzes II

Kambyzes II (staropers. 𐎣𐎲𐎢𐎪𐎡𐎹 Kambudżija, zm. w lipcu 522 p.n.e.) – król Imperium Perskiego od 530 p.n.e. z dynastii AchemenidówCoraz większa liczba uczonych zalicza Cyrusa do dynastii Teispidów, a nie Achemenidów.

Nowy!!: Starożytność i Kambyzes II · Zobacz więcej »

Kampania (region)

panorama Neapolu, a w tle Wezuwiusz Kampania (wł. Campania) – region administracyjny w południowych Włoszech, o powierzchni 13 595 km²; 5,7 miliona mieszkańców ze stolicąw Neapolu (1,2 miliona mieszkańców).

Nowy!!: Starożytność i Kampania (region) · Zobacz więcej »

Karakalla

term Karakalli (według XIX-wiecznej rekonstrukcji) Karakalla (ur. 4 kwietnia 188, zm. 8 kwietnia 217; Caracalla, Lucius Septimius Bassianus, Marcus Aurelius Antoninus Bassianus, Marcus Aurelius Severus Antoninus) – cesarz rzymski z dynastii Sewerów, syn cesarza Septymiusza Sewera i cesarzowej Julii Domny.

Nowy!!: Starożytność i Karakalla · Zobacz więcej »

Karim Szahir

Karim Szahir - (również Karim Szahr), stadium rozwoju tzw.

Nowy!!: Starożytność i Karim Szahir · Zobacz więcej »

Karkemisz

Mapa starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 1000-800 p.n.e. z zaznaczonymi najważniejszymi aramejskimi i nowohetyckimi królestwami Karkemisz (tur. Karkamış, asyr. Karkamisz, egip. Karkamesza) – starożytne miasto położone nad Eufratem w dzisiejszej wschodniej Turcji, w prowincji Gaziantep na granicy z Syrią.

Nowy!!: Starożytność i Karkemisz · Zobacz więcej »

Kartagina

Kartagina (fen. Qrt-ḥdšt, Kart Hadaszt, lit. Nowe Miasto;, Karchedon, Kartadż, Kartago) – starożytne miasto w Afryce Północnej, położone na wybrzeżu Morza Śródziemnego.

Nowy!!: Starożytność i Kartagina · Zobacz więcej »

Kasyci

Babilonia za panowania Kasytów. Kasyci (Kaššu, Kaszszu, Kaszu) – jeden ze starożytnych ludów, który zamieszkiwał rejon gór Zagros, a w latach ok.

Nowy!!: Starożytność i Kasyci · Zobacz więcej »

Katarakta (geologia)

Sześć katarakt Nilu Katarakta – rodzaj progu rzecznego zbudowanego ze skał bardzo odpornych na erozję, sąsiadujących ze skałami mniej odpornymi, wyżłobionymi głębiej przez rzekę.

Nowy!!: Starożytność i Katarakta (geologia) · Zobacz więcej »

Kawad I

Kawad I (ur. 449, zm. 531) – szach Persji z dynastii sasanidzkiej.

Nowy!!: Starożytność i Kawad I · Zobacz więcej »

Kimerowie

Kimmerowie (Kimerowie, Kimmeriowie, Kimmeryjczycy) – koczowniczy lud indoeuropejski pochodzący najprawdopodobniej z terenów Krymu (stolica w Opuk) i przyległych do Krymu części dzisiejszej Ukrainy, który w drugiej połowie VIII w. p.n.e. przekroczył Kaukaz, wkraczając na Bliski Wschód.

Nowy!!: Starożytność i Kimerowie · Zobacz więcej »

Kizzuwatna

Mapa hetyckiej Anatolii z zaznaczonym położeniem Kizzuwatny data dostępu.

Nowy!!: Starożytność i Kizzuwatna · Zobacz więcej »

Knossos

Filmik przedstawiający pałac. Knossos (gr. Κνωσ(σ)ός, łac. Cnossus, Gnossus), miejscowość na greckiej wyspie Krecie, położona około 6 km na południowy wschód od Heraklionu (Iraklion), u stóp gór Ida, w administracji zdecentralizowanej Kreta, w regionie Kreta, w jednostce regionalnej Heraklion, w gminie Heraklion.

Nowy!!: Starożytność i Knossos · Zobacz więcej »

Kościół katolicki

Bazylika św. Piotra w Watykanie Leonarda da Vinci Św. Paweł Kościół katolicki, Kościół powszechny (katholikos, powszechny) – największa na świecie chrześcijańska wspólnota wyznaniowa, głosząca zasady wiary i życia określane mianem katolicyzmu.

Nowy!!: Starożytność i Kościół katolicki · Zobacz więcej »

Koczownik

Saamów (około 1900) Koczownicy w Tybecie (2005) Koczownik, nomada – wędrowiec, członek grupy ludzi nieposiadającej stałego miejsca zamieszkania, przemieszczającej się z miejsca na miejsce, np.

Nowy!!: Starożytność i Koczownik · Zobacz więcej »

Kodeks Hammurabiego

Stela z prawami Hammurabiego; zbiory Luwru, Paryż Szamasz wręczający Hammurabiemu insygnia władzy królewskiej Stela z Kodeksem Hammurabiego – inskrypcja Tabliczka z prologiem ze steli Hammurabiego; zbiory Luwru, Paryż Kodeks Hammurabiego – babiloński zbiór praw zredagowany i spisany w XVIII w. p.n.e. za panowania króla Hammurabiego, szóstego przedstawiciela I dynastii z Babilonu.

Nowy!!: Starożytność i Kodeks Hammurabiego · Zobacz więcej »

Koine

Koine, koinè, greka wspólna (od gr., he koine dialektos – wspólny dialekt) – określenie powszechnej formy języka greckiego, która zastąpiła klasyczny język starogrecki i pozostawała w użyciu od początków epoki hellenistycznej do czasów późnoantycznych (ok. 300 p.n.e. – 300 n.e.). Greka koine stała się lingua franca wschodniej części basenu Morza Śródziemnego i nieoficjalnie drugim po łacinie językiem cesarstwa rzymskiego.

Nowy!!: Starożytność i Koine · Zobacz więcej »

Kolonat

Kolonat (z łac. colonatus – stan wieśniaczy) – system eksploatacji ziemi, który wykształcił się w I wieku w cesarstwie rzymskim.

Nowy!!: Starożytność i Kolonat · Zobacz więcej »

Koloseum

Koloseum w 1891 r. (grafika) Fasada Koloseum Wnętrze Koloseum – podziemia areny Koloseum, właściwie amfiteatr Flawiuszów (łac. Amphitheatrum Flavium) – amfiteatr w Rzymie, wzniesiony w latach 70–72 do 80 n.e. przez Wespazjana i Tytusa – cesarzy z dynastii Flawiuszów.

Nowy!!: Starożytność i Koloseum · Zobacz więcej »

Kommodus

Kommodus (Lucius Aurelius Commodus, Marcus Aurelius Commodus Antoninus; ur. 31 sierpnia 161, zm. 31 grudnia 192) – cesarz rzymski.

Nowy!!: Starożytność i Kommodus · Zobacz więcej »

Konstantyn I Wielki

Pomnik Konstantyna I Wielkiego w Yorku Konstantyn I Wielki, (ur. 27 lutego ok. 272 w Niszu w dzisiejszej Serbii, zm. 22 maja 337) – cesarz rzymski od 306 do 337 roku, święty Kościoła prawosławnego.

Nowy!!: Starożytność i Konstantyn I Wielki · Zobacz więcej »

Konstantynopol

Hagia Sophia – symbol Konstantynopola Kościół Chrystusa Pantokratora Konstantynopol – nazwa Bizancjum nadana miastu przez Konstantyna Wielkiego, który wybrał je na swojąsiedzibę; w latach 330–395 stolica Cesarstwa Rzymskiego, w latach 395–1453 stolica Cesarstwa Bizantyńskiego i Cesarstwa Łacińskiego (1204–1261), stolica Imperium Osmańskiego w latach 1453–1922.

Nowy!!: Starożytność i Konstantynopol · Zobacz więcej »

Konsul rzymski

Rzymski konsul w towarzystwie dwóch liktorów Konsul (łac. consul – l.mn. consules od consulere 'radzić (się)') – w starożytnym Rzymie, w okresie republiki był jednym z dwóch najwyższych rangąurzędników wybieranych przez komicje centurialne na rocznąkadencję.

Nowy!!: Starożytność i Konsul rzymski · Zobacz więcej »

Korynt

Korynt (Korinthos) – miasto portowe w środkowej Grecji, położone na półwyspie Peloponez, na Przesmyku Korynckim, w administracji zdecentralizowanej Peloponez, Grecja Zachodnia i Wyspy Jońskie, w regionie Peloponez, w jednostce regionalnej Koryntia.

Nowy!!: Starożytność i Korynt · Zobacz więcej »

Koza domowa

Rzeźba przed ratuszem w Dolsku Koza domowa (Capra hircus) – ssak z rodziny wołowatych (Bovidae), udomowiona forma dzikich kóz żyjących w Azji około 10–8 tysięcy lat temu.

Nowy!!: Starożytność i Koza domowa · Zobacz więcej »

Królestwo Bosporańskie

Nimfajon 6) Iluraton 7) Tyritake 8) Pantikapajon 9) Myrmekjon 10) Partenion 11) Portmion 12) Chersonez Zenonowy 13) Heraklion 14) Achilion 15) Kimmeris 16) Kepoi 17) Tyrambe 18) Fanagoria 19) Korkondama 20) Hermonassa 21) Gorgippia Państwo scytyjskie na Krymie B) '''Królestwo Bosporańskie''' J) Jazygowie R) Roksolanowie Sr) Syrakowie M) Meotowie T) Taurowie Królestwo Bosporańskie, Państwo Bosporańskie, Bospor – starożytne królestwo położone we wschodniej części Krymu, na Półwyspie Tamańskim oraz na wybrzeżu Morza Azowskiego aż do ujścia Donu.

Nowy!!: Starożytność i Królestwo Bosporańskie · Zobacz więcej »

Królestwo Greko-Baktryjskie

Maksymalny zasięg królestwa ok. 180 p.n.e. Królestwo Greko-Baktryjskie (albo Królestwo Grecko-Baktryjskie, Królestwo Greków Baktryjskich) – państwo hellenistyczne z ośrodkiem w Baktrii, istniejące od ok.

Nowy!!: Starożytność i Królestwo Greko-Baktryjskie · Zobacz więcej »

Kreta

Kreta (od słowa krateia – silna,,, wen. Candia) – grecka wyspa na Morzu Śródziemnym.

Nowy!!: Starożytność i Kreta · Zobacz więcej »

Kryzys wieku III

Cesarstwo Rzymskie (ciemnoczerwony kolor), Cesarstwo Palmyry (czerwony kolor) oraz Cesarstwo galijskie (różowy kolor) w 271 roku n.e. Mur Aureliana opasający Rzym został zbudowany z powodu wzrostu zagrożenia najazdami barbarzyńców Kryzys III wieku – szereg wydarzeń politycznych, militarnych, gospodarczych i społecznych w dziejach Cesarstwa Rzymskiego, które miały miejsce między zamordowaniem cesarza Aleksandra Sewera w roku 235 a objęciem władzy przez Dioklecjana w roku 284.

Nowy!!: Starożytność i Kryzys wieku III · Zobacz więcej »

Ksenofont

Marsz dziesięciu tysięcy. Ksenofont (Ksenophon) z Aten (ok. 430 p.n.e. – ok. 355 p.n.e.) – grecki pisarz, historyk, żołnierz.

Nowy!!: Starożytność i Ksenofont · Zobacz więcej »

Kserkses I

url.

Nowy!!: Starożytność i Kserkses I · Zobacz więcej »

Ktezyfon

Ruiny zimowego pałacu królewskiego (1920) Ruiny zimowego pałacu królewskiego (2016) Ruiny zimowego pałacu królewskiego – sklepienie kolebkowe (2016) Ktezyfon (Ktesifon, Ktezyfont, łac. Ctesiphon, per. تيسفون Tispun lub Tisfun; arab. المدائن Al-Madā'in) – starożytne miasto na północno-wschodnim brzegu Tygrysu, u ujścia Dijali, naprzeciwko Seleucji, około 30 km od Bagdadu.

Nowy!!: Starożytność i Ktezyfon · Zobacz więcej »

Kultura cykladzka

Kultura cykladzka – kultura epoki brązu, która występowała w latach 2900–1100 p.n.e. na wyspach archipelagu Cyklady.

Nowy!!: Starożytność i Kultura cykladzka · Zobacz więcej »

Kultura Dżarmo

Lokalizacja kultury Dżarmo (na czerwono) Kultura Dżarmo – wczesnoneolityczna kultura archeologiczna odkryta w północnej Mezopotamii w 1948 roku przez Roberta Johna Braidwooda.

Nowy!!: Starożytność i Kultura Dżarmo · Zobacz więcej »

Kultura Halaf

Lokalizacja kultury Halaf Figurki kobiet Ceramika kultury Halaf Kultura Halaf – chalkolityczna kultura archeologiczna, zlokalizowana w północnej Mezopotamii.

Nowy!!: Starożytność i Kultura Halaf · Zobacz więcej »

Kultura halsztacka

Pochówki kultury halsztackiej Miecze kultury halsztackiej Kultura halsztacka – kultura archeologiczna epoki żelaza, rozwijająca się w latach 800-450 p.n.e.

Nowy!!: Starożytność i Kultura halsztacka · Zobacz więcej »

Kultura Hassuna

Lokalizacja kultury Hassuna Kultura Hassuna, kultura Tell Hassuna – neolityczna kultura archeologiczna, która rozwinęła się obszarach nad górnym Tygrysem.

Nowy!!: Starożytność i Kultura Hassuna · Zobacz więcej »

Kultura minojska

Ruiny pałacu w Knossos Makieta ruin pałacu w Malii Obszar wpływów kultury minojskiej Kultura minojska, kultura kreteńska – jedna z najstarszych cywilizacji epoki brązu w obszarze Morza Śródziemnego.

Nowy!!: Starożytność i Kultura minojska · Zobacz więcej »

Kultura mykeńska

Główne ośrodki cywilizacji mykeńskiej Kultura (cywilizacja) mykeńska (ok. 1700/1600 – 1150 p.n.e.) – najstarsza greckojęzyczna kultura rozwijająca się w późnej epoce brązu na terenie Grecji kontynentalnej (stopniowo rozprzestrzeniła się na inne obszary regionu egejskiego), ostatnia faza kultury helladzkiej.

Nowy!!: Starożytność i Kultura mykeńska · Zobacz więcej »

Kultura natufijska

Zasięg terytorialny kultury natufijskiej Pozostałość po ścianie natufijskiego domu Kultura natufijska – kultura mezolitu bliskowschodniego.

Nowy!!: Starożytność i Kultura natufijska · Zobacz więcej »

Kultura Samarra

Talerz z Samarra z ornamentem figuralnym Samarra – kultura archeologiczna rozwijająca się w neolicie, nazwa niniejszej jednostki kulturowej związana jest z eponimicznymi stanowiskami Tell es-Sawwan i Czoga Mami.

Nowy!!: Starożytność i Kultura Samarra · Zobacz więcej »

Kurhan

Schemat kurhanu Kurhan, in.

Nowy!!: Starożytność i Kurhan · Zobacz więcej »

Kuros

Kuros z asklepiejonu na Paros, ok. 540 p.n.e. (obecnie w zbiorach Luwru) Kuros (– młodzieniec) – typ posągu w sztuce starożytnej Grecji, przedstawiający stojącego, nagiego młodego mężczyznę z falistymi włosami i zagadkowym uśmiechem („archaiczny uśmiech”), z rękami zawsze opuszczonymi wzdłuż ciała i lewąnogąwysuniętąlekko do przodu.

Nowy!!: Starożytność i Kuros · Zobacz więcej »

Kyaksares

Kyaksares (Cyaxares, Hvakhshathra, staropers.: Uwachszatra, akad.: Umakisztar) – władca państwa Medów (625–585 p.n.e.). Jego synem był Astyages – ostatni władca Medów.

Nowy!!: Starożytność i Kyaksares · Zobacz więcej »

Kybele

Kybele z atrybutami Malibu (Kalifornia) Kybele (hetyckie Kubaba, gr. Kybele lub Kybebe, łac. Cybele lub Cybebe) – frygijska bogini płodności, urodzaju, wiosny i miast obronnych, strażniczka zmarłych.

Nowy!!: Starożytność i Kybele · Zobacz więcej »

Labarna

Labarna – pierwszy znany król hetycki panujący w okresie około 1680–1650 p.n.e. Kategoria:Królowie Hetytów.

Nowy!!: Starożytność i Labarna · Zobacz więcej »

Lacjum

Lacjum (wł. Lazio) – region administracyjny w centralnych Włoszech, o powierzchni 17 203 km²; 5,2 mln mieszkańców ze stolicąw Rzymie (2,5 mln mieszkańców).

Nowy!!: Starożytność i Lacjum · Zobacz więcej »

Lanca

Konfederata barski uzbrojony w lancę Lanca (z – włócznia) – lekka broń drzewcowa formacji kawaleryjskich: ułanów, szwoleżerów, lansjerów.

Nowy!!: Starożytność i Lanca · Zobacz więcej »

Latynowie

Latynowie – jedno z plemion italskich żyjące w regionie ujścia Tybru i Gór Albańskich, od którego pochodzi nazwa regionu Lacjum (Latium vetus).

Nowy!!: Starożytność i Latynowie · Zobacz więcej »

Legion

UMCS odwołująca się do tradycji ''Legio XIV GMV'' Legion albo legia (łac. legio) – podstawowa i największa jednostka taktyczna armii rzymskiej złożona przede wszystkim z ciężkozbrojnej piechoty.

Nowy!!: Starożytność i Legion · Zobacz więcej »

Lewant

Lewant Lewant (od wł. levante – wschód) – określenie państw leżących na wschodnim, azjatyckim wybrzeżu Morza Śródziemnego.

Nowy!!: Starożytność i Lewant · Zobacz więcej »

Ligurowie

Ligurowie (stgr. Λίγυες Ligyes, łac. Ligures) – w starożytności ludy północno-zachodniej Italii, obejmującej północnąToskanię, Ligurię, Piemont, Korsykę oraz część Lombardii.

Nowy!!: Starożytność i Ligurowie · Zobacz więcej »

Lingua franca

Lingua franca (wł. „język Franków”) – w wąskim ujęciu: język mieszany typu pidżynowego (zwany też sabir, od hiszpańskiego saber – „wiedzieć”), używany w basenie Morza Śródziemnego, o zredukowanej fleksji i gramatyce, powstały na bazie słownej głównie z języków: francuskiego, włoskiego, greckiego, hiszpańskiego i arabskiego.

Nowy!!: Starożytność i Lingua franca · Zobacz więcej »

Longobardowie

Trasa migracji Longobardów ze Skandynawii do Italii (jedna z koncepcji) królów Włoch. Państwo Longobardów (kolor błękitny) i posiadłości Bizancjum (kolor pomarańczowy) w Italii w latach 572-1000 Longobardowie, Langobardowie, starsza nazwa Winnilowie (Winilowie, Wannilowie) – lud zachodniogermański, który w VI wieku stworzył w północnej Italii Królestwo Longobardów.

Nowy!!: Starożytność i Longobardowie · Zobacz więcej »

Ludy Morza

Egipt Ludy Morza – termin peuples de la mer spopularyzowany przez francuskiego egiptologa Gastona Maspero na określenie przemieszczających się i wojowniczych grup ludności bliżej nieznanego pochodzenia, które doprowadziły do wielkiej destabilizacji starożytnego Bliskiego Wschodu i zagroziły państwu faraonów na przełomie XIII i XII wieku p.n.e. Wiele wskazuje na to, że to właśnie Ludy Morza zapoczątkowały wielkie przemiany polityczne, kulturowe i etniczne we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego.

Nowy!!: Starożytność i Ludy Morza · Zobacz więcej »

Ludy semickie

Ludy semickie, Semici – grupa ludów posługujących się językami z rodziny semickiej, m.in.

Nowy!!: Starożytność i Ludy semickie · Zobacz więcej »

Luzytania

Rzymska prowincja Luzytania ok. roku 120 Orientacyjne rozmieszczenie plemion na Półwyspie Iberyjskim ok. 200 p.n.e. Podbój Półwyspu Iberyjskiego przez Rzym Luzytania (łac. Lusitania, także: Hispania Lusitania), starożytna prowincja rzymska, która znajdowała się na Półwyspie Iberyjskim i obejmowała obszar obecnej Portugalii na południe od Duero (Douro) i południowo-zachodniączęść Hiszpanii.

Nowy!!: Starożytność i Luzytania · Zobacz więcej »

Mahomet

Mahomet (arab.,, pełne arabskie imię: Muhammad ibn Abd Allah ibn Abd al-Muttalib; محمد إبن عبد الله إبن عبد المطاليب), ur.

Nowy!!: Starożytność i Mahomet · Zobacz więcej »

Malta

Malta, Republika Malty (malt. Repubblika ta’ Malta, ang. Republic of Malta) – wyspiarskie państwo-miasto – Daily Mail.

Nowy!!: Starożytność i Malta · Zobacz więcej »

Marduk-apla-iddina II

Marduk-apla-iddina II (sum. damar.utu.a.mu; akad. Marduk-apla-iddina, tłum. „Marduk dał mi następcę”Mezopotamia, Tajemnice starożytnych cywilizacji (Asyria), cz. 2,, t. 45, s.27.; bibl. Merodak-Baladan) – władca Babilonii w latach 721-710 p.n.e. oraz 703 p.n.e. Pochodził z chaldejskiego plemienia Bit-Jakini.

Nowy!!: Starożytność i Marduk-apla-iddina II · Zobacz więcej »

Marek Antoniusz

Marek Antoniusz, Marcus Antonius (ur. 14 stycznia 83 p.n.e. w Rzymie, zm. 1 sierpnia 30 p.n.e. w Aleksandrii) – wódz i polityk rzymski w latach 61–30 p.n.e.

Nowy!!: Starożytność i Marek Antoniusz · Zobacz więcej »

Marek Aureliusz

Marek Aureliusz Antoninus, Marek Anniusz Aureliusz Werus (Marcus Aurelius Antoninus, Marcus Annius Aurelius Verus; ur. 26 kwietnia 121 w Rzymie, zm. 17 marca 180 w Vindobonie) – w latach 161–180 cesarz rzymski, pisarz i filozof.

Nowy!!: Starożytność i Marek Aureliusz · Zobacz więcej »

Marek Licyniusz Krassus

Krassus, Marcus Licinius Crassus (ur. w 114 p.n.e., zm. w 53 p.n.e.) – rzymski polityk i wódz, członek I triumwiratu.

Nowy!!: Starożytność i Marek Licyniusz Krassus · Zobacz więcej »

Markomanowie

wędrówki plemion germańskich od II wieku p.n.e. do IV wieku n.e. Markomanowie (łac. Marcomanni lub Marcomani) – jedno z plemion germańskich.

Nowy!!: Starożytność i Markomanowie · Zobacz więcej »

Medowie

Żołnierz medyjski, relief z pałacu w Persepolis Medowie – lud indoeuropejski zamieszkujący w starożytności północno-zachodni Iran.

Nowy!!: Starożytność i Medowie · Zobacz więcej »

Melkart

Melkart, Baal Melkart (fen. Mlqrt wywodzące się z mlk-qrt „król miasta”; asyr. dMi-il-qar-tu) – bóg-opiekun fenickiego Tyru.

Nowy!!: Starożytność i Melkart · Zobacz więcej »

Memfis

Memfis (gr. Μέμφις Mémphis) – grecka nazwa jednego z najważniejszych miast starożytnego Egiptu, centrum politycznego, handlowego i administracyjnego, ośrodka kultu Ptaha, Sechmet i Apisa, stolicy w epoce Starego Państwa (III–VI dynastia).

Nowy!!: Starożytność i Memfis · Zobacz więcej »

Metalurgia

Odlewanie Kowal przy pracy Metalurgia (z gr. μέταλλον 'kopalnia, szyb, kamieniołom, metal' i ἔργον 'praca, dzieło') – nauka o metalach obejmująca, między innymi, obróbkę plastyczną, odlewnictwo, metaloznawstwo i metalurgię ekstrakcyjną.

Nowy!!: Starożytność i Metalurgia · Zobacz więcej »

Mezopotamia

Mezopotamia widoczna z satelity w 2020 roku Mezopotamia,, w znaczeniu dosłownym międzyrzecze (nazwa przejęta z Miyanrudan i Bet-Nahrain) – starożytna kraina na Bliskim Wschodzie leżąca w dorzeczu Tygrysu i Eufratu.

Nowy!!: Starożytność i Mezopotamia · Zobacz więcej »

Miedź

Miedź (Cu) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych.

Nowy!!: Starożytność i Miedź · Zobacz więcej »

Mitanni

Bliskiego Wschodu ok. 1400 r. p.n.e. Zasięg terytorialny królestwa Mitanni w okresie jego największego rozwoju (początek XV w. p.n.e.). listów z Amarny; ok. 1350 p.n.e. Pozostałości mitannijskiego pałacu w mieście Nagar (obecnie stanowisko archeologiczne Tell Brak w Syrii). Mitanni – starożytne państwo założone przez Hurytów w północnej Mezopotamii i północnej Syrii w II tysiącleciu p.n.e. ze stolicąw Waszuganni (dotąd nie zidentyfikowana).

Nowy!!: Starożytność i Mitanni · Zobacz więcej »

Mitraizm

Mitraizm – kult solarnego boga Mitry; był kultem misteryjnym znanym początkowo w Azji Przedniej, później rozprzestrzenił się na całe cesarstwo rzymskie.

Nowy!!: Starożytność i Mitraizm · Zobacz więcej »

Mitrydates I

Mitrydates I (ur. ok. 195 p.n.e., zm. 132 p.n.e.) – król Partii z dynastii Arsacydów (Arsakidów) od ok.

Nowy!!: Starożytność i Mitrydates I · Zobacz więcej »

Mitrydates II Arsacyda

Mitrydates II Wielki Arsacyda (zm. 88 p.n.e.) – król Partów, syn Artabanusa I. Mitrydates pochodził z dynastii Arsacydów, był królem Partów od roku 123 p.n.e. Umocnił państwo, osłabione wcześniejszymi najazdami sąsiadów.

Nowy!!: Starożytność i Mitrydates II Arsacyda · Zobacz więcej »

Monoteizm

Monoteizm, jedynobóstwo (monoteizm z monos – „jedyny” + theos – „bóg”) – wiara w istnienie tylko jednego boga i w przeciwieństwie do henoteizmu wykluczająca istnienie jakichkolwiek innych istot boskich.

Nowy!!: Starożytność i Monoteizm · Zobacz więcej »

Morze Śródziemne

Mapa Morza Śródziemnego z zaznaczonymi ośrodkami miejskimi i infrastrukturątransportowąMorze Śródziemne – morze międzykontynentalne leżące pomiędzy Europą, Afrykąi Azją, o powierzchni około 2,5 mln km².

Nowy!!: Starożytność i Morze Śródziemne · Zobacz więcej »

Morze Egejskie

Morze Egejskie (ang. Aegean Sea, gr. Αιγαίο Πέλαγος – Egeo Pelagos, łac. Mare Aegeum, tr. Ege Denizi) – morze wewnątrzkontynentalne we wschodniej części Morza Śródziemnego, położone między Półwyspem Bałkańskim, AzjąMniejsząa wyspami Kretą, Karpatos i Rodos.

Nowy!!: Starożytność i Morze Egejskie · Zobacz więcej »

Mozaika

Mozaika w Herkulanum Mozaika – dekoracja w postaci ornamentu lub obrazu, wykonana z drobnych, o różnej kolorystyce (dwu- lub wielobarwne), fakturze i kształcie kamyczków, kawałków szkła lub ceramiki.

Nowy!!: Starożytność i Mozaika · Zobacz więcej »

Nabonid

Nabonid, właśc.

Nowy!!: Starożytność i Nabonid · Zobacz więcej »

Nabuchodonozor II

Nabuchodonozor II, właśc.

Nowy!!: Starożytność i Nabuchodonozor II · Zobacz więcej »

Nairi

Nairi – asyryjska nazwa grupy plemion na terytorium starożytnego państwa Urartu.

Nowy!!: Starożytność i Nairi · Zobacz więcej »

Neolit

cywilizację maltańskąw okresie neolituhttp://www.culturalheritage.gov.mt/filebank/inventory/00001.pdf Ġgantija Temples, National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islandshttp://www.bradshawfoundation.com/malta/ The Prehistoric Archaeology of the Temples of Malta, bradshawfoundation.com Rekonstrukcja neolitycznego ołtarza na terenie dzisiejszej Ukrainy Skara Brae na Orkadach jest najlepiej zachowanąwsiąneolitycznąw Europie. Wzgórze Silbury jest najwyższym kopcem usypanym w okresie neolitu. Neolit (gr. néos „nowy” i líthos „kamień”), młodsza epoka kamienia, epoka kamienia gładzonego – ostatni okres epoki kamienia (poprzedzający epokę brązu).

Nowy!!: Starożytność i Neolit · Zobacz więcej »

Neron

Neron (Lucius Domitius Ahenobarbus, po adopcji przez Klaudiusza Nero Claudius Caesar Drusus Germanicus, ur. 15 grudnia 37 roku w Ancjum, zm. 9 czerwca 68 roku w Rzymie) – piąty cesarz rzymski panujący w latach 54–68, syn Gnejusza Domicjusza Ahenobarbusa i Agrypiny Młodszej, późniejszej żony cesarza Klaudiusza.

Nowy!!: Starożytność i Neron · Zobacz więcej »

Nil

Delta Nilu – zdjęcie satelitarne Nil (arab. نهر النيل, Nahr an-Nīl; ang. Nile) – najdłuższa rzeka na Ziemi (według niektórych źródeł najdłuższa jest Amazonka i ta wersja pojawia się coraz częściej w nowych opracowaniach) w środkowej i północno-wschodniej Afryce, przecinająca wszystkie strefy klimatyczne kontynentu.

Nowy!!: Starożytność i Nil · Zobacz więcej »

Niniwa

Niniwa (akad. Ninūa) – starożytne miasto w północnej Mezopotamii, leżące nad wschodnim, lewym brzegiem Tygrysu; jedna ze stolic Asyrii.

Nowy!!: Starożytność i Niniwa · Zobacz więcej »

Nizina Padańska

Włoch z zaznaczonąNizinąPadańskąNizina Padańska (wł. Pianura Padana) – nizina w północnych Włoszech otoczona z północy i zachodu Alpami, a kończąca się ujściem Padu do Morza Adriatyckiego.

Nowy!!: Starożytność i Nizina Padańska · Zobacz więcej »

Nobilowie

Nobilowie (od „szlachetny”) – wyłonili się na przełomie III i II wieku p.n.e. spośród arystokracji senatorskiej.

Nowy!!: Starożytność i Nobilowie · Zobacz więcej »

Nowe Państwo (Egipt)

Nowe Państwo – okres w dziejach starożytnego Egiptu, trwający od XVI do XI wieku p.n.e. czas panowania XVIII, XIX i XX dynastii (lata 1570–1070 p.n.e.). Nowe Państwo poprzedzał Drugi Okres Przejściowy, po jego upadku nastąpił Trzeci Okres Przejściowy.

Nowy!!: Starożytność i Nowe Państwo (Egipt) · Zobacz więcej »

Nowożytność

Upadek Konstantynopola w 1453. Data ta jest jednąz kilku podawanych jako symboliczny początek nowożytności. Nowożytność – epoka w historii następująca według tradycyjnej periodyzacji po średniowieczu i poprzedzająca XIX wiek (jako epokę).

Nowy!!: Starożytność i Nowożytność · Zobacz więcej »

Nubia

Nubia (nub. Nobīn) – kraina historyczna w północno-wschodniej Afryce obejmująca środkowy bieg Nilu pomiędzy Asuanem a Chartumem (między VI a I kataraktą), obecnie na terenie południowego Egiptu i północnego Sudanu.

Nowy!!: Starożytność i Nubia · Zobacz więcej »

Odoaker

Odoaker nazywany także Odowac, łac. Flavius Odovacar, Odovacer albo Fl.

Nowy!!: Starożytność i Odoaker · Zobacz więcej »

Odszkodowanie

Odszkodowanie – świadczenie, które należy się poszkodowanemu za wyrządzenie szkody od podmiotu prawa cywilnego (np. osoby fizycznej, osoby prawnej, w tym Skarbu Państwa), który tę szkodę wyrządził lub ponosi za niąodpowiedzialność.

Nowy!!: Starożytność i Odszkodowanie · Zobacz więcej »

Odyseja

języku greckim klasycznym Odyseja (gr. Odysseia) – epos grecki, przypisywany Homerowi, oparty na antycznej ustnej tradycji epickiej i spisany przypuszczalnie w VIII wieku p.n.e. Odyseja była przez Homera śpiewana wierszem, tzw.

Nowy!!: Starożytność i Odyseja · Zobacz więcej »

Okres Ubajd

Ur, Hadżi Muhammad, Tell 'Oueili) Narodowego Muzeum Ceramiki w Sèvres, Francja przykład naczynia z późnego okresu Ubajd; południowy Irak; zbiory Museum of Fine Arts w Bostonie Okres Ubajd, Kultura Obeid – nazwa ostatniego okresu prehistorii w Mezopotamii, trwającego od ok.

Nowy!!: Starożytność i Okres Ubajd · Zobacz więcej »

Oktawian August

Gaius Octavius Thurinus (Gajusz Oktawiusz Turyn), po adopcji Gaius Iulius Caesar Octavianus (Gajusz Juliusz Cezar Oktawian) (ur. 23 września 63 roku p.n.e. w Rzymie, zm. 19 sierpnia 14 roku n.e. w Noli) – pierwszy cesarz rzymski, panował od 16 stycznia 27 roku p.n.e. do śmierci jako Imperator Caesar Augustus.

Nowy!!: Starożytność i Oktawian August · Zobacz więcej »

Oligarchia

Oligarchia (gr. „panowanie nielicznych”, od wyrazów oligos „nieliczny” + arche „władza”) – forma rządów, polegająca na sprawowaniu władzy przez niewielkągrupę ludzi.

Nowy!!: Starożytność i Oligarchia · Zobacz więcej »

Olimpia (Grecja)

Olimpia (nowogr., Archea Olimbia) – miejscowość w Grecji, na Peloponezie, w administracji zdecentralizowanej Peloponez, Grecja Zachodnia i Wyspy Jońskie, w regionie Grecja Zachodnia, w jednostce regionalnej Elida.

Nowy!!: Starożytność i Olimpia (Grecja) · Zobacz więcej »

Orodes II

Orodes II – król Partii z dynastii Arsacydów.

Nowy!!: Starożytność i Orodes II · Zobacz więcej »

Orontes

Orontes (Oróntēs) – rzeka przepływająca przez Liban, Syrię i Turcję.

Nowy!!: Starożytność i Orontes · Zobacz więcej »

Ostrogoci

Kolczyki ostrogockie, Metropolitan Museum of Art Ostrogoci, Goci wschodni lub Greutungowie (dosł. „ludzie stepu”), (łac. Ostrogothi) – jedno z plemion germańskich.

Nowy!!: Starożytność i Ostrogoci · Zobacz więcej »

Owca

Owca (Ovis) – rodzaj ssaków z podrodziny antylop (Antilopinae) w obrębie rodziny wołowatych (Bovidae).

Nowy!!: Starożytność i Owca · Zobacz więcej »

Owidiusz

Owidiusz, właśc.

Nowy!!: Starożytność i Owidiusz · Zobacz więcej »

Państwo nowobabilońskie

Państwo nowobabilońskie, Chaldea – starożytne państwo na Bliskim Wschodzie, pod panowaniem dynastii chaldejskiej, ze stolicąw Babilonie.

Nowy!!: Starożytność i Państwo nowobabilońskie · Zobacz więcej »

Palestyna

Palestyńska moneta z okresu rządów brytyjskich Flaga brytyjskiego mandatu Palestyna Flaga współczesnego państwa Palestyna Jerozolimie Banknot palestyńskiego funta Palestyna – region geograficzny w zachodniej Azji.

Nowy!!: Starożytność i Palestyna · Zobacz więcej »

Palmyra (Syria)

Palmyra (Tadmur) – miasto w środkowej Syrii, w muhafazie Hims, położone w oazie Pustyni Syryjskiej u podnóża masywu Dżabal Raszid, około 215 km na północny wschód od Damaszku.

Nowy!!: Starożytność i Palmyra (Syria) · Zobacz więcej »

Parnowie

Kolumnie Trajana. Parnowie (albo Parni, Aparna; gr. Απαρνοι/Παρνοι, łac. Aparni albo Parni) – wschodnioirańskie plemię koczowników, które w III w. p.n.e. utworzyło państwo Partów.

Nowy!!: Starożytność i Parnowie · Zobacz więcej »

Partia (kraina)

Partia Partia, gr. Παρθία, Παρθυαία, Παρθυηνή, stp. Parthawa – kraina historyczna starożytnego Iranu, położona w dzisiejszym północno-wschodnim Iranie i Turkmenistanie, na południowy wschód od Morza Kaspijskiego.

Nowy!!: Starożytność i Partia (kraina) · Zobacz więcej »

Patrycjusz (tytuł)

Patrycjusz (łac. patricius, gr. πατρίκιος) – tytuł honorowy wysokich urzędników w późnym cesarstwie rzymskim, wprowadzony przez Konstantyna Wielkiego na początku IV w. Pierwotnie był przyznawany tylko wąskiej grupie osób, których cesarz chciał szczególnie uhonorować.

Nowy!!: Starożytność i Patrycjusz (tytuł) · Zobacz więcej »

Patrycjusze

Patrycjusze (z łac. patres, ojcowie) − uprzywilejowana, wyższa warstwa społeczna, która pojawiła się w okresie królestwa oraz republiki w starożytnym Rzymie.

Nowy!!: Starożytność i Patrycjusze · Zobacz więcej »

Półwysep Apeniński

Półwysep Apeniński – półwysep w Europie Południowej o powierzchni 131 337 km², otoczony przez akweny Morza Śródziemnego: Morze Liguryjskie i Tyrreńskie od zachodu, Jońskie od południa oraz Adriatyckie od wschodu.

Nowy!!: Starożytność i Półwysep Apeniński · Zobacz więcej »

Półwysep Bałkański

Półwysep Bałkański jako region na południe od linii Triest – Odessa Historia Bałkan od 1800 do 2008 Półwysep Bałkański, skrótowo Bałkany – półwysep w Europie Południowej.

Nowy!!: Starożytność i Półwysep Bałkański · Zobacz więcej »

Pergamon (państwo)

Królestwo Pergamońskie (kolor jasnozielony) i jego sąsiedzi około 200 p.n.e. Pergamon, Królestwo Pergamońskie (też Pergameńskie) – państwo hellenistyczne w zachodniej części Azji Mniejszej ze stolicąw mieście Pergamon, istniejące w latach 283-133 p.n.e. i rządzone przez dynastię Attalidów.

Nowy!!: Starożytność i Pergamon (państwo) · Zobacz więcej »

Persowie

Persowie – starożytny lud pochodzenia irańskiego, współcześnie zaś naród zamieszkujący głównie obszar Iranu (dawniej znanego jako Persja).

Nowy!!: Starożytność i Persowie · Zobacz więcej »

Pertynaks

Publiusz Helwiusz Pertynaks lub Pertinaks (Publius Helvius Pertinax, ur. 1 sierpnia 126, zm. 28 marca 193) – cesarz rzymski w 193, syn Helviusa Successusa (wyzwoleńca z Ligurii, handlarza drewnem).

Nowy!!: Starożytność i Pertynaks · Zobacz więcej »

Perykles

Perykles (gr. Perikles: otoczony chwałą, ur. ok. 495 p.n.e., zm. 429 p.n.e.) – ateński polityk, mąż stanu, retor oraz reformator demokracji ateńskiej.

Nowy!!: Starożytność i Perykles · Zobacz więcej »

Perystaza

Pozostałości kolumnady Świątyni Jowisza w Baalbeku pałacu Woroncowa Perystaza (peristaza, kolumnada) – rząd (lub kilka rzędów) kolumn połączonych ze sobąbelkowaniem lub łukami arkadowymi.

Nowy!!: Starożytność i Perystaza · Zobacz więcej »

Pięciu dobrych cesarzy

Pięciu dobrych cesarzy – cesarze rzymscy z dynastii Antoninów, którzy panowali w latach 96–180.

Nowy!!: Starożytność i Pięciu dobrych cesarzy · Zobacz więcej »

Pierwszy kaganat turecki

Pierwszy kaganat turecki – pierwsze państwo Turkutów, stanowiące dominującąpotęgę na terenach dzisiejszej Mongolii, południowej Syberii i Azji Środkowej w latach 552 – 604.

Nowy!!: Starożytność i Pierwszy kaganat turecki · Zobacz więcej »

Pies domowy

Przedstawiciel rasy Rottweiler Boston Terrier Pies domowy (Canis familiaris lub Canis lupus familiaris) – udomowiony gatunek (lub podgatunek) ssaka drapieżnego z rodziny psowatych (Canidae), traktowany przez niektóre ujęcia systematyczne za podgatunek wilka, a przez inne za odrębny gatunek, opisywany pod synonimicznymi nazwami Canis lupus familiaris lub Canis familiaris.

Nowy!!: Starożytność i Pies domowy · Zobacz więcej »

Piramida

Egipcie, jedna z najbardziej rozpoznawalnych piramid na świecie Piramida – budowla w kształcie ostrosłupa prawidłowego o podstawie czworokątnej lub do niego podobnym, służąca najczęściej jako grobowiec albo podbudowa dla świątyni.

Nowy!!: Starożytność i Piramida · Zobacz więcej »

Pismo

Marinusa van Reymerswaelego ''Poborcy podatków'', pierwsza połowa XVI wieku Pismo – system umownych znaków graficznych, za pomocąktórych przedstawiany jest język mówiony.

Nowy!!: Starożytność i Pismo · Zobacz więcej »

Pismo klinowe

Mapa ważniejszych stanowisk archeologicznych na których znaleziono archiwa z tekstami zapisanymi pismem klinowym Pismo klinowe – jedna z najstarszych na świecie odmian pisma, powstała na Bliskim Wschodzie, stworzona najprawdopodobniej przez Sumerów ok.

Nowy!!: Starożytność i Pismo klinowe · Zobacz więcej »

Pismo linearne A

Tabliczki pokryte pismem linearnym A, znalezione na Santorynie Pismo linearne A – pismo używane w starożytnej Krecie; prawdopodobnie wywodzi się od najstarszego pisma tej cywilizacji, jakim było kreteńskie pismo hieroglificzne.

Nowy!!: Starożytność i Pismo linearne A · Zobacz więcej »

Pismo linearne B

Tabliczka z pismem linearnym B Tabliczka z Myken zapisująca ilość wełny do farbowania Pismo linearne B – pismo mykeńskie odczytane przez angielskich uczonych Michaela Ventrisa i Johna Chadwicka w 1953.

Nowy!!: Starożytność i Pismo linearne B · Zobacz więcej »

Plebejusze

Pierwsza secesja plebejuszy Trybun ludowy Gajusz Grakchus przewodniczy zgromadzeniu plebejuszy Prawo dwunastu tablic Plebejusze (– lud) – w starożytnym Rzymie warstwa społeczna, prawdopodobnie wywodząca się od ludów pobliskich, podbitych terenów lub osiedlających się w Rzymie.

Nowy!!: Starożytność i Plebejusze · Zobacz więcej »

Polis

Polis (stgr., l.mn. – pierwotnie „miejsce warowne”) – forma państwa w starożytnej Grecji.

Nowy!!: Starożytność i Polis · Zobacz więcej »

Politeizm

Bogowie starożytnego Egiptu w Carnegie Museum of Natural History Politeizm (z polys – „liczny” + theos – „bóg”), wielobóstwo – wiara w istnienie wielu bóstw (np. religia Słowian, religia starożytnej Grecji, starożytnego Rzymu, starożytnego Egiptu, wierzenia Azteków, shintō, niektóre odłamy hinduizmu).

Nowy!!: Starożytność i Politeizm · Zobacz więcej »

Pompejusz

Gnaeus Pompeius Magnus, Gnejusz Pompejusz Wielki (ur. 29 września 106 p.n.e., zm. 28 września 48 p.n.e.) – rzymski polityk i dowódca wojskowy, jeden z twórców I triumwiratu, zwany przez współczesnych Pompejuszem Wielkim ze względu na wielkie sukcesy polityczne i militarne oraz zasługi dla Rzymu.

Nowy!!: Starożytność i Pompejusz · Zobacz więcej »

Porządek joński

Schemat porządku jońskiego Współczesne kolumny w porządku jońskim Porządek joński – jeden z trzech podstawowych porządków architektonicznych występujących w architekturze starożytnej Grecji.

Nowy!!: Starożytność i Porządek joński · Zobacz więcej »

Porządek koryncki

Porządek koryncki Porządek koryncki – jeden z trzech podstawowych porządków architektonicznych występujących w architekturze starożytnej Grecji.

Nowy!!: Starożytność i Porządek koryncki · Zobacz więcej »

Powstania niewolników w starożytnym Rzymie

Gustave’a Boulangera Sycylii Pomnik przywódcy największego powstania niewolników w starożytnym Rzymie Spartakusa w paryskim Luwrze Powstania niewolników (wł. Guerre servili) – trzy zbrojne powstania w republice rzymskiej wzniecone przez niewolników.

Nowy!!: Starożytność i Powstania niewolników w starożytnym Rzymie · Zobacz więcej »

Prehistoria

Prehistoria, prahistoria (łac. præ – przedrostek oznaczający uprzedniość, „przed”, „wcześniej”) – najdłuższy okres dziejów ludzkości, od pojawienia się na Ziemi człowieka zręcznego, do powstania pisma.

Nowy!!: Starożytność i Prehistoria · Zobacz więcej »

Pryncypat (Rzym)

Pryncypat (od łac. princeps civium Romanorum) – forma rządów w okresie Cesarstwa Rzymskiego wprowadzona po 27 roku p.n.e. przez Oktawiana Augusta.

Nowy!!: Starożytność i Pryncypat (Rzym) · Zobacz więcej »

Pszenica

Kłosy pszenicy: B – ''T. aestivum'', C – ''T. compositum'', D – ''T. turgidum'' Kłos z odsłoniętymi ziarniakami w fazie dojrzałości woskowej Rozmieszczenie upraw pszenicy na świecie Łan dojrzałej pszenicy zwyczajnej młóckę pszenicy (XV w.) Pszenica (Triticum L.) – rodzaj zbóż z rodziny wiechlinowatych.

Nowy!!: Starożytność i Pszenica · Zobacz więcej »

Publiusz Korneliusz Tacyt

Publius (albo Gaius – imię niepewne) Cornelius Tacitus, czyli Tacyt (około 55–120) – historyk rzymski, prokonsul Azji w latach 112–113.

Nowy!!: Starożytność i Publiusz Korneliusz Tacyt · Zobacz więcej »

Purpura (barwnik)

VI w., kościół San Vitale w Rawennie Purpura (z łac purpura, z gr. πορφύρα (porphyra)) – naturalny barwnik o zakresie barw od intensywnie czerwonego do fioletu, także w głębokich odcieniach zbliżonych do barwy śliwki czy do koloru granatowego.

Nowy!!: Starożytność i Purpura (barwnik) · Zobacz więcej »

Pustynia Syryjska

Palmyra Pustynia Syryjska (Badijat asz-Szam) – pustynia w południowo-zachodniej Azji, na pograniczu Syrii, Iraku, Arabii Saudyjskiej i Jordanii.

Nowy!!: Starożytność i Pustynia Syryjska · Zobacz więcej »

Ra (bóg)

200px Ra (Re) – w wierzeniach starożytnych Egipcjan bóg Słońca, stwórca świata i pan ładu we Wszechświecie.

Nowy!!: Starożytność i Ra (bóg) · Zobacz więcej »

Radło

starożytnym Egipcie Schemat konstrukcji radła Radło – narzędzie rolnicze wynalezione ok.

Nowy!!: Starożytność i Radło · Zobacz więcej »

Ramzes III

Ramzes III – faraon, władca starożytnego Egiptu z XX dynastii, z okresu Nowego Państwa.

Nowy!!: Starożytność i Ramzes III · Zobacz więcej »

Ród

Ród – grupa społeczna oparta na wspólnocie krwi, obejmująca rodziny wywodzące swe pochodzenie od wspólnego przodka.

Nowy!!: Starożytność i Ród · Zobacz więcej »

Religia

rodzimowierstwa słowiańskiego (czwarty rząd) Procent obywateli uznających religię za bardzo ważną: do 19%, > 90% obszary niereligijne Religia – system wierzeń i praktyk określający relację między różnie pojmowanąsferąsacrum (świętością) i sferąboskąa społeczeństwem, grupąlub jednostką.

Nowy!!: Starożytność i Religia · Zobacz więcej »

Religia starożytnego Egiptu

Religia starożytnego Egiptu – religia politeistyczna, zespół wierzeń wyznawanych przez starożytnych Egipcjan.

Nowy!!: Starożytność i Religia starożytnego Egiptu · Zobacz więcej »

Ren

Szafuzy Ren (nid. Rijn, ret. Rein) – jedna z najdłuższych rzek w Europie, licząca 1232,7 km.

Nowy!!: Starożytność i Ren · Zobacz więcej »

Republika

Republiki Paragwaju Republika (łac. res publica – dosł. rzecz pospolita, rzecz publiczna, rzecz stworzona pospołu) – zgodnie ze współczesnądefinicjąustrój polityczny, w którym władza jest sprawowana przez organ wyłoniony na określony czas w wyniku wyborów.

Nowy!!: Starożytność i Republika · Zobacz więcej »

Republika rzymska

Republika rzymska – okres w historii starożytnego Rzymu w którym był on republiką, trwający od upadku królestwa w 509*Daty opatrzone asteriskiem podane sąwedług tzw.

Nowy!!: Starożytność i Republika rzymska · Zobacz więcej »

Rewolucja neolityczna

Żyzny Półksiężyc – kolebka rolnictwa Rewolucja neolityczna – proces przechodzenia ludzkości od łowiectwa-zbieractwa i koczownictwa do produkcji żywności, czyli rolnictwa i hodowli, oraz do osiadłego trybu życia, trwający w naszym kręgu cywilizacyjnym w latach ok.

Nowy!!: Starożytność i Rewolucja neolityczna · Zobacz więcej »

Rodos (wyspa)

Rodos (Rhódhos) – grecka wyspa, zlokalizowana pomiędzy dwoma morzami: Śródziemnym i Egejskim, o powierzchni 1401,46 km², największa w archipelagu Dodekanezu (Sporad Południowych).

Nowy!!: Starożytność i Rodos (wyspa) · Zobacz więcej »

Rolnictwo

thumb Pola uprawne Pole ryżu Rolnictwo – dział gospodarki, którego głównym zadaniem jest dostarczenie płodów rolnych.

Nowy!!: Starożytność i Rolnictwo · Zobacz więcej »

Romanizacja (starożytność)

Podboje Rzymian Długość rzymskiego panowania w prowincjach łacińskojęzycznych a współczesne języki romańskie Współczesny zasięg języków romańskich w Europie Romanizacja – proces polegający na rozpowszechnianiu się kultury rzymskiej i języka łacińskiego na terenach podbitych przez Rzymian.

Nowy!!: Starożytność i Romanizacja (starożytność) · Zobacz więcej »

Romulus Augustulus

Flawiusz Romulus Augustus (zwany później przez swych wrogów szyderczo Augustulus, „Auguścik”, „cesarzątko”; ur. ok. 463, zm. po 507) – ostatni cesarz zachodniorzymski, syn Orestesa, naczelnika wojsk, który w rzeczywistości sprawował władzę.

Nowy!!: Starożytność i Romulus Augustulus · Zobacz więcej »

Romulus i Remus

''Wilczyca kapitolińska'' – symbol Rzymu Wielkim Placu w Brukseli. Rubens, 1618) Romulus i Remus – bracia bliźniacy, legendarni założyciele miasta Rzym.

Nowy!!: Starożytność i Romulus i Remus · Zobacz więcej »

Rzemiosło

Putto z młotkiem, kielniąi kołem zębatym jako alegoria rzemiosła (po prawej stronie) Rzemiosło – zawodowe wykonywanie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną, posiadającąudokumentowane kwalifikacje do wykonywania danej działalności gospodarczej we własnym imieniu i na swój rachunek, przy zatrudnieniu niewielkiej liczby pracowników, których praca ma na celu wspieranie działalności rzemieślnika.

Nowy!!: Starożytność i Rzemiosło · Zobacz więcej »

Rzym królewski

Rzym królewski – okres w dziejach starożytnego Rzymu trwający według tradycji od założenia miasta przez legendarnego Romulusa w 753 p.n.e. do obalenia monarchii i wprowadzenia Republiki przez Lucjusza Juniusza Brutusa w 509 p.n.e. Większość znanych źródeł literackich dotyczących Rzymu królewskiego to wytwór o wiele późniejszej historiografii senatorskiej i poezji doby cesarstwa (I wiek p.n.e. – I wiek n.e.). Przekaz przez nie prezentowany to pomieszanie legend i faktów historycznych.

Nowy!!: Starożytność i Rzym królewski · Zobacz więcej »

Sabinowie

Sabinowie (łac. Sabini) – jedno z plemion sabelskich, zamieszkujące środkowąItalię.

Nowy!!: Starożytność i Sabinowie · Zobacz więcej »

Sakowie

Scytia – jej wschodnia część to terytoria Saków Sakowie, Śakowie (sanskryt: शक Śaka, staropers. Sakā,; zwani też Scytami ałtajskimi, wschodnimi lub środkowoazjatyckimi) – koczownicze i osiadłe plemiona spokrewnione ze Scytami i Sarmatami, zamieszkujące w I tysiącleciu p.n.e. tereny Azji Środkowej.

Nowy!!: Starożytność i Sakowie · Zobacz więcej »

Salmanasar III

Salmanasar III, właśc.

Nowy!!: Starożytność i Salmanasar III · Zobacz więcej »

Samnici

Noli, IV wiek p.n.e. Mapa Samnium Samnici (łac. Samnites) – jeden z ludów italskich z grupy osko-umbryjskiej, zamieszkujący środkowąi południowączęść Apeninów (Samnium), tworzący luźnąfederację o charakterze wojskowym.

Nowy!!: Starożytność i Samnici · Zobacz więcej »

Sardynia

Sardynia – skalista wyspa, druga pod względem powierzchni na Morzu Śródziemnym (po Sycylii).

Nowy!!: Starożytność i Sardynia · Zobacz więcej »

Sargon II

Sargon II, właśc.

Nowy!!: Starożytność i Sargon II · Zobacz więcej »

Sargon Wielki

Sargon z Akadu (akad. 𒊬𒊒𒄀 Šar-ru-gi), także Sargon Wielki, w starszych pracach historycznych jako Sargon Starszy – twórca i pierwszy władca Imperium Akadyjskiego, znany z podboju sumeryjskich miast-państw w XXIV i XXIII wieku p.n.e. Był założycielem dynastii akadyjskiej, która rządziła przez około sto lat po jego śmierci, aż do podboju Sumeru przez Gutejów.

Nowy!!: Starożytność i Sargon Wielki · Zobacz więcej »

Sarmaci

Sarmaci w zbrojach łuskowych, zwanych karacenami Sarmaci lub Sauromaci (Sauromatae) – nazwa irańskich ludów koczowniczo-pasterskich.

Nowy!!: Starożytność i Sarmaci · Zobacz więcej »

Sasanidzi

Sasanidzi – dynastia panująca w Iranie (wówczas, Ērānšahr) w latach 224–651 naszej ery.

Nowy!!: Starożytność i Sasanidzi · Zobacz więcej »

Satrapa (Persja)

Satrapa (stgr. σατράπης satrápēs od staroperskiego kshathrapavan 'obrońca prowincji, kshathra ‘królestwo, prowincja’ i pavan ‘obrońca’) – nazwa wielkorządcy prowincji w dawnej Persji, który posiadał bardzo szerokie uprawnieniaJoachim Bartoszewicz:, s. 709.

Nowy!!: Starożytność i Satrapa (Persja) · Zobacz więcej »

Satrapia

Podział Imperium Perskiego w 500 r. p.n.e. Satrapia – okręg administracyjny w starożytnym Iranie, zarządzany przez satrapę.

Nowy!!: Starożytność i Satrapia · Zobacz więcej »

Słowianie

południowosłowiańskim językiem urzędowym Słowianie – grupa etnolingwistyczna w obrębie ludów indoeuropejskich posługujących się językami słowiańskimi.

Nowy!!: Starożytność i Słowianie · Zobacz więcej »

Scytowie

Terytoria Scytów i ich sąsiadów Scytowie – koczownicze ludy irańskie wywodzące się z obszarów pomiędzy Ałtajem a dolnąWołgą, tj.

Nowy!!: Starożytność i Scytowie · Zobacz więcej »

Seleucja nad Tygrysem

Plan Seleucji i Ktezyfonu z zaznaczonązmiennościąkoryta Tygrysu Seleucja (Seleukia, Seleukeja) nad Tygrysem – starożytne miasto, założone przez Seleukosa I Nikatora ok.

Nowy!!: Starożytność i Seleucja nad Tygrysem · Zobacz więcej »

Seleucydzi

bitwie pod Ipsos (301 p.n.e.) Seleucydzi lub też Seleukidzi – dynastia hellenistyczna założona przez Seleukosa, z ośrodkiem początkowo w Babilonii, a od początku III w. p.n.e. Syrii, panująca w latach 312–63 p.n.e. Seleukos był jednym z dowódców Aleksandra Wielkiego.

Nowy!!: Starożytność i Seleucydzi · Zobacz więcej »

Senat rzymski

Fresk Cesare Maccariego (1888) z wyobrażeniem obrad rzymskiego senatu Senat rzymski (od senex – starzec – dosłownie rada starszych) – jedna z najważniejszych i najtrwalszych instytucji politycznych starożytnego Rzymu.

Nowy!!: Starożytność i Senat rzymski · Zobacz więcej »

Sennacheryb

Sennacheryb, właśc.

Nowy!!: Starożytność i Sennacheryb · Zobacz więcej »

Septimius Odenathus

Septimius Odenathus (ur. ?, zm. 267) – król Palmyry, małżonek Zenobii i ojciec Waballata.

Nowy!!: Starożytność i Septimius Odenathus · Zobacz więcej »

Septymiusz Sewer

Lucjusz Septymiusz Sewer, Lucius Septimius Severus (ur. 11 kwietnia 145/146 w Leptis Magna, zm. 4 lutego 211 w Eboracum (obecnie York)) – cesarz rzymski w latach 193–211.

Nowy!!: Starożytność i Septymiusz Sewer · Zobacz więcej »

Serapis

Muzeum Watykańskie Altes Museum Berlin Serapis, Sarapis – synkretyczne bóstwo hellenistycznego Egiptu, łączące cechy niektórych bogów egipskich i greckich.

Nowy!!: Starożytność i Serapis · Zobacz więcej »

Sewerowie

Tondo pochodzące z Egiptu z portretami członków dynastii Sewerów: Septymiusza Sewera, jego małżonki Julii Domny oraz synów Karakalli i Gety (którego wizerunek został później zniszczony). Sewerowie – dynastia w cesarstwie rzymskim panująca w latach 193–235.

Nowy!!: Starożytność i Sewerowie · Zobacz więcej »

Soczewica jadalna

Soczewica jadalna (Lens culinaris Medik.) – gatunek rośliny jednorocznej lub dwuletniej z rodziny bobowatych.

Nowy!!: Starożytność i Soczewica jadalna · Zobacz więcej »

Sofokles

Sofokles (gr.; ur. ok. 496 p.n.e. w Kolonos, zm. 406 p.n.e. w Atenach) – największy obok Ajschylosa i Eurypidesa tragik starożytnej Grecji.

Nowy!!: Starożytność i Sofokles · Zobacz więcej »

Sparta

Sparta (gr., Spártī; stgr. Spártē;; Lakedaímōn, Lacedemon) – miasto w południowej Grecji, na Peloponezie, w administracji zdecentralizowanej Peloponez, Grecja Zachodnia i Wyspy Jońskie, w regionie Peloponez, w jednostce regionalnej Lakonia.

Nowy!!: Starożytność i Sparta · Zobacz więcej »

Społeczeństwo zbieracko-łowieckie

Społeczeństwo zbieracko-łowieckie – typ społeczeństwa lub gospodarki polegający na zdobywaniu pożywienia przez zbieranie jadalnych roślin i polowanie na zwierzęta bez znaczącego wysiłku w kierunku udomowienia jednych czy drugich.

Nowy!!: Starożytność i Społeczeństwo zbieracko-łowieckie · Zobacz więcej »

Stare Państwo

250px Stare Państwo – okres w dziejach starożytnego Egiptu obejmujący lata ok.

Nowy!!: Starożytność i Stare Państwo · Zobacz więcej »

Starożytna Grecja

Starożytna Grecja – cywilizacja, która w starożytności rozwijała się w południowej części Półwyspu Bałkańskiego, na wyspach mórz Egejskiego i Jońskiego, wybrzeżach Azji Mniejszej, a później także w innych rejonach Morza Śródziemnego.

Nowy!!: Starożytność i Starożytna Grecja · Zobacz więcej »

Starożytna Macedonia

Starożytna Macedonia – antyczne królestwo na Półwyspie Bałkańskim, zamieszkane przez helleński lud z plemienia Dorów, którego historyczne centrum znajdowało się na terytorium obecnej północno-środkowej Grecji.

Nowy!!: Starożytność i Starożytna Macedonia · Zobacz więcej »

Starożytny Egipt

Maska grobowa Tutanchamona – jeden z najbardziej rozpoznawalnych wytworów kultury staroegipskiej Starożytny Egipt (stegip. Kemet, Czarna Ziemia) – cywilizacja starożytnego Bliskiego Wschodu położona w północno-wschodniej Afryce w dolinie i delcie Nilu (z oazami Pustyni Libijskiej włącznie).

Nowy!!: Starożytność i Starożytny Egipt · Zobacz więcej »

Starożytny Iran

Starożytny Iran, starożytna Persja − Iran w starożytności, od początku do podboju arabskiego.

Nowy!!: Starożytność i Starożytny Iran · Zobacz więcej »

Starożytny Rzym

cesarstwo nicejskie, Despotat Epiru i Despotat Morei Starożytny Rzym – cywilizacja rozwijająca się w basenie Morza Śródziemnego i części Europy.

Nowy!!: Starożytność i Starożytny Rzym · Zobacz więcej »

Stary Świat

Stary Świat (kolor zielony). Mapa ta jest dużym uproszczeniem, z powodu faktu, iż Arktyka oraz odległe od brzegu tereny centralnej Afryki oraz centralnej Azji były słabo zbadane lub nieznane dla europejskich geografów aż do XIX w. Znany Europejczykom Stary Świat na XV-wiecznej mapie wenecjanina Fra Mauro Stary Świat − synonim Afroeurazji; wspólna nazwa (holonim) trzech kontynentów: Europy, Azji i Afryki, w tym otaczających je wysp.

Nowy!!: Starożytność i Stary Świat · Zobacz więcej »

Sulla

Lucjusz Korneliusz Sulla Felix (łac. Lucius Cornelius Sulla Felix; ur. 138 p.n.e., zm. 78 p.n.e. w Puteoli) – rzymski polityk i wojskowy.

Nowy!!: Starożytność i Sulla · Zobacz więcej »

Sumerowie

Sumeryjska figurka oranta z ogolonągłowąoraz w stroju w liściaste wzory (około 2400 roku p.n.e.) Sumerowie (sum. 𒊕𒈪, saĝ-ĝi6-ga, tłum. „czarnogłowi”) – starożytny lud nieznanego pochodzenia, który pod koniec IV tysiąclecia p.n.e. stworzył cywilizację w południowej Mezopotamii – Sumer.

Nowy!!: Starożytność i Sumerowie · Zobacz więcej »

Suppiluliuma I

Suppiluliuma I, Suppiluliumas I (1380 p.n.e.-1340 p.n.e.) – król Hetytów od ok.

Nowy!!: Starożytność i Suppiluliuma I · Zobacz więcej »

Suza

Suza (pers. شوش - Shūsh) – miasto w starożytnym Elamie, jedna z jego stolic; obecnie leży w ostanie Chuzestan w Iranie, na terenie identycznie nazwanego, liczącego około 50 000 mieszkańców, współczesnego miasta, ok.

Nowy!!: Starożytność i Suza · Zobacz więcej »

Swebowie

Migracje Swebów Swebowie, Swewowie – związek plemion Germanów (w źródłach w odniesieniu do 406 r. pod nazwątąkryjąsię Kwadowie, Markomanowie i być może AlamanowieMarcin Pawlak, Konflikty Rzymian z barbarzyńcami nad Renem w latach 365-425 Stanisław Turlej (pod red.), Barbarzyńcy u bram imperium, Kraków 2010, s.80), który mógł zostać stworzony przez Ariowista w związku z jego wyprawądo Galii na pomoc Sekwanom.

Nowy!!: Starożytność i Swebowie · Zobacz więcej »

Sycylia

Prowincje Sycylii Etna Krajobraz środkowej Sycylii Rzeka Simeto Sycylia – największa wyspa na Morzu Śródziemnym (ponad 25 tys. km²), położona we Włoszech na południe od Półwyspu Apenińskiego, od którego oddziela jąwąska Cieśnina Mesyńska.

Nowy!!: Starożytność i Sycylia · Zobacz więcej »

Sydon

Sydon lub Sajda – trzecie pod względem wielkości miasto Libanu, około 59 tysięcy mieszkańców (2010), położone na wybrzeżu Morza Śródziemnego, ok.

Nowy!!: Starożytność i Sydon · Zobacz więcej »

Synkretyzm

Synkretyzm (gr. συγκρητισμός, synkrētismós 'sojusz miast kreteńskich') – połączenie różnych, często rozbieżnych i sprzecznych poglądów; wyznawanie zasad lub wierzeń obejmujących odległe od siebie elementy pozornie lub rzeczywiście wzajemnie sprzecznych.

Nowy!!: Starożytność i Synkretyzm · Zobacz więcej »

Synojkizm

Synojkizm (od gr. synojkismós – „współżycie”.) – proces połączenia odrębnych osad w jeden organizm państwowy, polis, które występował w starożytnej Grecji.

Nowy!!: Starożytność i Synojkizm · Zobacz więcej »

Syrakuzy

Syrakuzy – miasto we Włoszech położone we wschodniej części Sycylii.

Nowy!!: Starożytność i Syrakuzy · Zobacz więcej »

Syria

Syria (trl. Sūrijā, trb.), nazwa oficjalna: Syryjska Republika Arabska (ar. الجمهورية العربية السورية, trl. Al-Ǧumhūrijja ăl-ʿArabijja ăs-Sūrijja, trb. Al-Dżumhurijja al-Arabijja as-Surijja) – państwo arabskie na Bliskim Wschodzie.

Nowy!!: Starożytność i Syria · Zobacz więcej »

Szamasz-szuma-ukin

Mapa imperium nowoasyryjskiego Szamasz-szuma-ukin, Szamasz-szum-ukin (akad. Šamaš-šuma-ukīn) – król Babilonii z asyryjskiej dynastii Sargonidów, syn władcy asyryjskiego Asarhaddona, starszy brat Aszurbanipala.

Nowy!!: Starożytność i Szamasz-szuma-ukin · Zobacz więcej »

Szamszi-Adad I

Zasięg terytorialny królestwa Szamszi-Adada I (1814-1782 p.n.e.) Szamszi-Adad I (akadyjskie Šamšī-Adad; amoryckie Šamšī-Addu - tłum. „Słońcem moim jest bóg Adad”) – Amoryta, syn Ila-kabkabi z miasta Terqa, założyciel amoryckiej dynastii państwa asyryjskiego; twórca pierwszego asyryjskiego imperium.

Nowy!!: Starożytność i Szamszi-Adad I · Zobacz więcej »

Szapur I

Szapur I (? – 272) – władca Persji z dynastii Sasanidów, syn Ardaszira I. Panował samodzielnie w okresie 241–272.

Nowy!!: Starożytność i Szapur I · Zobacz więcej »

Szapur II

Szapur II (ur. 309, zm. 379) – król Persji z dynastii Sasanidów w latach 309–379.

Nowy!!: Starożytność i Szapur II · Zobacz więcej »

Szkoci

Szkoci (ang. i scots Scots, gael. Albannaich) – naród celtycki zamieszkujący Szkocję i Irlandię Północną.

Nowy!!: Starożytność i Szkoci · Zobacz więcej »

Szlak bursztynowy

Antoniego Sujkowskiego (1918) Prawdopodobny przebieg szlaku z granicami współczesnych państw Szlak bursztynowy – szlak handlowy między europejskimi krajami basenu Morza Śródziemnego a ziemiami leżącymi na południowym wybrzeżu Morza Bałtyckiego.

Nowy!!: Starożytność i Szlak bursztynowy · Zobacz więcej »

Sztuka

Józef Mehoffer: ''Dziwny ogród'', 1903, olej na płótnie architektonicznej cukierniczej Tekst w języku quenya, stworzonym przez J.R.R. Tolkiena w celach artystycznych. Na górze znajduje się zapis alfabetem tengwar wynalezionym w takim samym celu. muzyki Sztuka – różnie definiowany element kultury, przejawiający się utworami, w tym dziełami sztuki.

Nowy!!: Starożytność i Sztuka · Zobacz więcej »

Sztuka grecka w okresie archaicznym

Ceramika zdobiona w stylu geometrycznym 775–725 p.n.e. (Luwr, Paryż) Hera z Samos, ok. 570–560 p.n.e. (Luwr, Paryż) Kuros (Muzeum Archeologiczne w Tebach) Jeźdźca Rampin'' z ok. 560 p.n.e., ze zbiorów Luwru Amfora z Aten, ok. 554–540 p.n.e. malarstwo czarnofigurowe (Luwr, Paryż) Ceramika, ok. 500–475 p.n.e., malarstwo czarnofigurowe (Luwr, Paryż) Ceramika, ok. 480 p.n.e. malarstwo czerwonofigurowe (Luwr, Paryż) Sztuka starożytnej Grecji – okres archaiczny – najstarszy z trzech etapów rozwoju sztuki w rejonie basenu Morza Egejskiego.

Nowy!!: Starożytność i Sztuka grecka w okresie archaicznym · Zobacz więcej »

Sztuka grecka w okresie hellenistycznym

Świątynia Zeusa Olimpijskiego w Atenach, tzw. Olimpiejon (porządek koryncki) Zrekonstruowany portyk – Stoa Attalosa w Atenach (ok. 140 p.n.e.) Wielki Ołtarz Zeusa (ołtarz pergamoński) – rekonstrukcja (Muzeum Pergamońskie w Berlinie) Muzeum Kapitolińskie, Rzym) Grupa Laokoona – rzymska kopia rzeźby Agesandrosa, Polydorosa i Atenodorosa (Muzea Watykańskie, Rzym) Nike z Samotraki ok. 180 p.n.e. (Luwr, Paryż) Afrodyta, fragment rzymskiej kopii (Luwr, Paryż) Śpiący Hermafrodyta, fragment rzymskiej kopii (Luwr, Paryż) Wenus z Milo (Luwr, Paryż) Portret Homera, rzymska kopia rzeźby z ok. 150 p.n.e. (Luwr, Paryż) Sztuka grecka okresu hellenistycznego – ostatni etap rozwoju sztuki starogreckiej, obejmujący czasy od śmierci Aleksandra Macedońskiego (323 p.n.e.) do przejęcia Egiptu Ptolemeuszy przez Rzymian (30 p.n.e.). Podboje Aleksandra Wielkiego rozszerzyły zasięg oddziaływania sztuki greckiej na wiele podbitych ziem, mających już wcześniej bogate tradycje kulturowe (np. Egipt, Mezopotamia, Persja czy dolina Indusu).

Nowy!!: Starożytność i Sztuka grecka w okresie hellenistycznym · Zobacz więcej »

Sztuka grecka w okresie klasycznym

Brązowy posąg Posejdona rzucającego trójzębem, ok. 450 p.n.e. (Narodowe Muzeum Archeologiczne, Ateny) Brązowy posąg woźnicy, ok. 475 p.n.e. (Muzeum, Delfy) Thesejon) Partenon Partenon – fragment tympanonu i fryzu (tryglify) Lapitę (Muzeum Brytyjskie, Londyn) Procesja panatejska, fragment fryzu z 445 – 438 p.n.e. (Luwr, Paryż) Ruiny świątyni Artemidy w Efezie Erechtejon, joński portyk, Ateny Apollo z ok. 450 p.n.e., rzymska kopia rzeźby Artemida z Luwru ok. 350 p.n.e., rzymska kopia rzeźby Leocharesa Delficka świątynia Ateny w kształcie tolosu, nazywany też Marmara Okres klasyczny w sztuce starożytnej Grecji – drugi z etapów rozwoju sztuki na obszarach zamieszkanych przez ludy greckie, należących głównie do basenu Morza Egejskiego.

Nowy!!: Starożytność i Sztuka grecka w okresie klasycznym · Zobacz więcej »

Szutruk-Nahhunte I

Szutruk-Nahhunte I (1185–1155 p.n.e.) – król Elamu, najprawdopodobniej założyciel nowej dynastii, zwanej od jego imienia dynastiąSzutrukidów.

Nowy!!: Starożytność i Szutruk-Nahhunte I · Zobacz więcej »

Tarent

Tarent (w dialekcie tarenckim Tarde lub Tarande) – miasto i gmina w regionie Apulia, w prowincji Tarent, w południowych Włoszech.

Nowy!!: Starożytność i Tarent · Zobacz więcej »

Tarkwiniusz Pyszny

Tarkwiniusz Pyszny, Lucius Tarquinius Superbus (żył na przełomie VI i V wieku p.n.e.) – według przyjętej tradycji siódmy i ostatni król rzymski pochodzenia etruskiego (535 p.n.e. – 509 p.n.e.). Syn lub wnuk Tarkwiniusza Starszego, ożeniony z córkąSerwiusza – Tulią.

Nowy!!: Starożytność i Tarkwiniusz Pyszny · Zobacz więcej »

Taurus (góry w Turcji)

Góry Taurus Taurus – łańcuch górski w południowej Turcji, graniczy z WyżynąAnatolijską.

Nowy!!: Starożytność i Taurus (góry w Turcji) · Zobacz więcej »

Teatr grecki

Teatr grecki – starogrecki typ amfiteatru, służący wystawianiu sztuk widowiskowych.

Nowy!!: Starożytność i Teatr grecki · Zobacz więcej »

Teby (Egipt)

Teby (egip. Uaset,, u Homera Stubramne) – starożytne miasto w Górnym Egipcie, położone nad Nilem, ok.

Nowy!!: Starożytność i Teby (Egipt) · Zobacz więcej »

Teby (Grecja)

Teby (Thívai, Thebaj lub Thive) – miasto w Grecji, w administracji zdecentralizowanej Tesalia-Grecja Środkowa, w regionie Grecja Środkowa, w jednostce regionalnej Beocja.

Nowy!!: Starożytność i Teby (Grecja) · Zobacz więcej »

Technologia

Technologia – metoda przygotowania i prowadzenia procesu wytworzenia lub przetwarzania jakiegoś dobra lub informacji.

Nowy!!: Starożytność i Technologia · Zobacz więcej »

Teodoryk Wielki

franciszkanów w Innsbrucku Teodoryk, zwany Wielkim („Król ludów”; ur. 451/455, zm. 30 sierpnia 526) – król Ostrogotów z dynastii Amalów.

Nowy!!: Starożytność i Teodoryk Wielki · Zobacz więcej »

Teodozjusz I Wielki

Teodozjusz I Wielki, Flavius Theodosius, Theodosius I (ur. 11 stycznia 347, zm. 17 stycznia 395) – ostatni cesarz władający zarówno wschodnią, jak i zachodniączęściącesarstwa rzymskiego.

Nowy!!: Starożytność i Teodozjusz I Wielki · Zobacz więcej »

Tetrarchia

Cesarstwo Rzymskie w czasach '''pierwszej tetrarchii''' (z uwidocznieniem obszarów podlegających poszczególnym władcom) bazyliki św. Marka w Wenecji) Tetrarchia („rządy czterech”, „czwórwładza”) – system rządów w Cesarstwie rzymskim wprowadzany stopniowo przez cesarza Dioklecjana od 286 roku.

Nowy!!: Starożytność i Tetrarchia · Zobacz więcej »

Teutoni

15px Zwycięstwo Cymbrów i Teutonów Teutoni, Teutonowie (łac. Teutones, Teutoni, gr. Τεύτονες) – lud germański lub celtycki zamieszkujący pierwotnie przy dolnym biegu Łaby i na Półwyspie Jutlandzkim na południe od siedzib Cymbrów.

Nowy!!: Starożytność i Teutoni · Zobacz więcej »

Tiglat-Pileser I

Zasięg terytorialny królestwa średnioasyryjskiego w okresie jego największego rozwoju (koniec XIII – początek XI w. p.n.e.) Tiglat-Pileser I, właśc.

Nowy!!: Starożytność i Tiglat-Pileser I · Zobacz więcej »

Tiglat-Pileser III

Kalchu; zbiory Luwru w Paryżu. Tiglat-Pileser III, właśc.

Nowy!!: Starożytność i Tiglat-Pileser III · Zobacz więcej »

Tigranes II

Tigranes II, zwany później Wielkim (ur. 138, zm. 55 p.n.e.) – król Armenii w latach 95-55 p.n.e. z dynastii Artaksydów.

Nowy!!: Starożytność i Tigranes II · Zobacz więcej »

Tiridates I

Tiridates I (orm:Տրդատ Ա) – król Armenii w latach 54 n.e. - 59 n.e. (ponownie 62 n.e. - 72 n.e.). Założyciel armeńskiej linii partyjskiej dynastii Arsacydów.

Nowy!!: Starożytność i Tiridates I · Zobacz więcej »

Tracja

Tracja współczesna Tracja (gr. Θρᾴκη, Thraki, łac. Thracia, bułg. Тракия, Trakija, tur. Trakya) – region historyczny i geograficzny położony w Europie Południowej.

Nowy!!: Starożytność i Tracja · Zobacz więcej »

Trajan

Kolumna Trajana w Rzymie Forum Trajana w Rzymie Marek Ulpiusz Trajan (łac. Marcus Ulpius Traianus, ur. 18 września 53 w Italice, zm. 9 sierpnia 117 w Selinusie) – cesarz rzymski w latach 98–117, drugi z tak zwanych pięciu dobrych cesarzy.

Nowy!!: Starożytność i Trajan · Zobacz więcej »

Trybun ludowy

Silvestre Davida Mirysa (1742–1810). Trybun ludowy (także plebejski, lub plebi, l.mn. tribuni plebis) – urząd w republice rzymskiej utworzony w 494 roku p.n.e., którego podstawowym zadaniem była ochrona interesów obywateli, a zwłaszcza plebejuszy przed arbitrażem patrycjuszy w senacie i samowoląurzędników.

Nowy!!: Starożytność i Trybun ludowy · Zobacz więcej »

Tukidydes

Tukidydes Tukidydes z Aten (gr. Thukydides ho Athenaios; ur. między 471 a 460 p.n.e., zm. między 404 a 393 p.n.e.) – grecki historyk, autor monografii Wojna peloponeska.

Nowy!!: Starożytność i Tukidydes · Zobacz więcej »

Tunezja

Habib Burgiba był pierwszym prezydentem Tunezji, rządził krajem w latach 1957-1987 Jaśminowej Rewolucji Tunis Centrum Tunisu Safakis Amfiteatr w Al-Dżamm Susa Tunezja (trb. Tunis), oficjalnie Republika Tunezyjska (arab.,, trb. Al-Dżumhurija at-Tunisija) – państwo leżące w północnej Afryce, nad Morzem Śródziemnym.

Nowy!!: Starożytność i Tunezja · Zobacz więcej »

Tyberiusz Grakchus

Tyberiusz Grakchus Tiberius Sempronius Gracchus (ur. w 162 p.n.e., zm. w 133 roku p.n.e.) – syn Tyberiusza Semproniusza Grakchusa i Kornelii Afrykańskiej Młodszej (córki Scypiona Afrykańskiego).

Nowy!!: Starożytność i Tyberiusz Grakchus · Zobacz więcej »

Tyr (miasto)

Tyr – starożytne miasto Fenicjan, współcześnie miasto portowe Sur w Libanie, na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego.

Nowy!!: Starożytność i Tyr (miasto) · Zobacz więcej »

Tytus Liwiusz

Titus Livius (ur. 59 p.n.e., zm. 17 n.e.) – rzymski historyk pochodzący z miasta Patavium (dziś Padwa).

Nowy!!: Starożytność i Tytus Liwiusz · Zobacz więcej »

Ugarit

Wejście do pałacu królewskiego w Ugarit Statuetka Baala z Ugarit Ugarit (Ugaryt) – starożytne miasto-państwo i port o znaczeniu międzynarodowym, na terenie antycznego Kanaanu, leżące na wybrzeżu Morza Śródziemnego, obecnie w Syrii.

Nowy!!: Starożytność i Ugarit · Zobacz więcej »

Umbrowie

Umbrowie − jedno z plemion italskich, dzięki któremu Italia weszła w epokę żelaza wraz z pojawieniem się kultury „Villanova”.

Nowy!!: Starożytność i Umbrowie · Zobacz więcej »

Ur (miasto)

Ur (sum. uri2/urim2(ŠEŠ.UNUG)ki lub uri5/urim5(ŠEŠ.AB)ki) – starożytne miasto w południowej Mezopotamii, w XXI wieku p.n.e. stolica imperium III dynastii z Ur; obecnie stanowisko archeologiczne Tall al-Mukajjar w Iraku, położone ok.

Nowy!!: Starożytność i Ur (miasto) · Zobacz więcej »

Urartu

Urartu, Ararat, Biajnili, Królestwo Wan (urart. KURbi-a-i-na, orm. Ուրարտու, tur. Urartular, pers. اورارتو) – starożytne państwo na Bliskim Wschodzie, na Wyżynie Armeńskiej (współcześnie terytorium byłego Urartu znajduje się w granicach Armenii, Turcji i Iranu).

Nowy!!: Starożytność i Urartu · Zobacz więcej »

Uruk

Uruk (sum. unug/unuki; akad. Uruk; bibl. Erech) – starożytne miasto w południowej Mezopotamii, położone nad starym korytem Eufratu, współcześnie stanowisko archeologiczne Warka (też Al-Warka) w południowym Iraku, leżące ok.

Nowy!!: Starożytność i Uruk · Zobacz więcej »

Utyka

Utyka, Utica – starożytne miasto, największe ze znajdujących się pod kontroląKartaginy.

Nowy!!: Starożytność i Utyka · Zobacz więcej »

Walens

Walens, właściwie Flavius Valens (ur. 328 w Cibalae, zm. 9 sierpnia 378) – cesarz rzymski od 364 roku.

Nowy!!: Starożytność i Walens · Zobacz więcej »

Walentynian I

Walentynian I, (ur. 321 r. w Cibale w Panonii, zm. 17 listopada 375 w Brigetio w Panonii) – cesarz rzymski od 26 lutego 364 do 17 listopada 375.

Nowy!!: Starożytność i Walentynian I · Zobacz więcej »

Walerian I

Szapura według XVI-wiecznego wyobrażenia (Hans Holbein Młodszy) Walerian, (ur. około 193/200, zm. po 262) – cesarz rzymski w latach 253–260, zwany też Walerianem I lub Starszym.

Nowy!!: Starożytność i Walerian I · Zobacz więcej »

Walijczycy

Walijczycy (wal. Cymry) – naród celtycki zamieszkujący głównie Walię (3 mln), Stany Zjednoczone (2 mln) i Anglię (0,6 mln).

Nowy!!: Starożytność i Walijczycy · Zobacz więcej »

Wan (jezioro)

Wan – bezodpływowe, słone jezioro leżące na Wyżynie Armeńskiej, największe i najgłębsze w Turcji.

Nowy!!: Starożytność i Wan (jezioro) · Zobacz więcej »

Wandalowie

Silingów) Wandalowie – grupa plemion wschodniogermańskich, zamieszkująca przed wielkąwędrówkąludów Europę Środkową.

Nowy!!: Starożytność i Wandalowie · Zobacz więcej »

Wergiliusz

Wergiliusz, właśc.

Nowy!!: Starożytność i Wergiliusz · Zobacz więcej »

Wespazjan

Wespazjan (ur. 17 listopada 9, zm. 23 czerwca 79) – cesarz rzymski w latach 69–79.

Nowy!!: Starożytność i Wespazjan · Zobacz więcej »

Wieki ciemne (starożytność)

Wieki ciemne – okres w historii starożytnej Grecji, trwający od upadku kultury mykeńskiej (XII/XI wiek p.n.e.) do początku epoki archaicznej (IX/VIII wiek p.n.e.), podczas którego zaszły w świecie greckim zasadnicze zmiany, które zadecydowały o kształcie klasycznej cywilizacji greckiej.

Nowy!!: Starożytność i Wieki ciemne (starożytność) · Zobacz więcej »

Wielka kolonizacja

Wielka kolonizacja – termin „wielka kolonizacja” utworzony został przez historyków dla odróżnienia ruchu osadniczego, w którym brały udział polis greckie w okresie archaicznym, od podobnych zjawisk występujących w świecie greckim przed oraz po „wielkiej kolonizacji”.

Nowy!!: Starożytność i Wielka kolonizacja · Zobacz więcej »

Wielka wędrówka ludów

Wielka wędrówka ludów – okres migracji plemion barbarzyńskich, w szczególności Hunów i Germanów, na terytoria Cesarstwa Rzymskiego i sąsiednie, u schyłku starożytności i w początkach średniowiecza (IV–VI wiek).

Nowy!!: Starożytność i Wielka wędrówka ludów · Zobacz więcej »

Witruwiusz

Człowiek witruwiański Leonarda da VinciMarcus Vitruvius Pollio – rzymski architekt żyjący w I w. p.n.e. Był konstruktorem machin wojennych za panowania Juliusza Cezara i Oktawiana Augusta.

Nowy!!: Starożytność i Witruwiusz · Zobacz więcej »

Wizygoci

Wandalowie Wizygoci, Goci zachodni lub Terwingowie, dosł: „leśni ludzie”, „mieszkańcy lasu” – lud germański, odłam Gotów.

Nowy!!: Starożytność i Wizygoci · Zobacz więcej »

Wołga

Rzeka Wołga w Twerze Wołga (mar. Jul, tat. Idel, łac. Rha) – rzeka w Rosji przeduralskiej.

Nowy!!: Starożytność i Wołga · Zobacz więcej »

Wojna koryncka

Wojna koryncka – konflikt zbrojny w starożytnej Grecji trwający w latach 395-387 p.n.e. pomiędzy Spartąi jej sojusznikami z Związku Peloponeskiego a koalicjączterech poleis (Teb, Aten, Koryntu i Argos) początkowo popieranąprzez Persję Achemenidów.

Nowy!!: Starożytność i Wojna koryncka · Zobacz więcej »

Wojna peloponeska

* I wojna peloponeska.

Nowy!!: Starożytność i Wojna peloponeska · Zobacz więcej »

Wojna peloponeska (431–404 p.n.e.)

Wojna peloponeska zwana też wielkąwojnąpeloponeską(431–404 p.n.e.) między Atenami i wspierającym je Ateńskim Związkiem Morskim a Spartąi Związkiem Peloponeskim.

Nowy!!: Starożytność i Wojna peloponeska (431–404 p.n.e.) · Zobacz więcej »

Wojny diadochów

Podbój imperium perskiego przez Aleksandra Wielkiego (334–323 p.n.e.) Wojny diadochów – konflikty zbrojne pomiędzy wodzami Aleksandra Wielkiego toczone po jego śmierci o panowanie nad stworzonym przez niego imperium.

Nowy!!: Starożytność i Wojny diadochów · Zobacz więcej »

Wojny perskie

Wojny grecko-perskie – wojny stoczone w pierwszej połowie V wieku p.n.e. pomiędzy imperium perskim a greckimi polis.

Nowy!!: Starożytność i Wojny perskie · Zobacz więcej »

Wojny punickie

Wojny punickie – nazwa ogólna dla konfliktów zbrojnych między Republikąrzymskąa Kartaginą, państwem powstałym z fenickiej (łac. Poeni – Fenicjanie, punicus – fenicki, bella punica – wojny fenickie) kolonii w Afryce Północnej (obecnie Tunezja), jakie rozegrały się z przerwami w okresie od 264 do 146 r. p.n.e.

Nowy!!: Starożytność i Wojny punickie · Zobacz więcej »

Wologazes I

Wologazes I (również Wologases, part. wlgšy, łac. Vologaesus I) – król Partów od 51 do 79 roku, który skutecznie walczył z Rzymem o wpływy w Armenii.

Nowy!!: Starożytność i Wologazes I · Zobacz więcej »

Wolskowie

Osady wolskie oznaczono kolorem czerwonym Wolskowie – plemię italijskie (umbryjskie bądź oskijskie), które zamieszkiwało południowączęść Lacjum nad rzekąLiris (Garigliano).

Nowy!!: Starożytność i Wolskowie · Zobacz więcej »

Wyżyna Armeńska

Wyżyna Armeńska, widok z satelity (2011) Jezioro Sewan Góra Ararat Wyżyna Armeńska (orm. Հայկական լեռնաշխարհ, Hajkakan lernaszycharh; tur. Doğu Anadolu Yaylası) – wyżyna w zachodniej części Azji, we wschodniej części Azji Mniejszej.

Nowy!!: Starożytność i Wyżyna Armeńska · Zobacz więcej »

Wyspy Brytyjskie

Wyspy Brytyjskie ('''2''') – megaregion fizycznogeograficzny Europy Zachodniej.

Nowy!!: Starożytność i Wyspy Brytyjskie · Zobacz więcej »

XI dynastia

Figura przedstawiająca króla Mentuhotepa II. XI dynastia – dynastia władców starożytnego Egiptu, rezydujących w Tebach, władających najpierw Tebaidą, a po zjednoczeniu kraju przez Mentuhotepa II całym Egiptem.

Nowy!!: Starożytność i XI dynastia · Zobacz więcej »

XXVI dynastia

XXVI dynastia – dynastia władców starożytnego Egiptu, rezydujących w Sais – 664–525 p.n.e.

Nowy!!: Starożytność i XXVI dynastia · Zobacz więcej »

Yuezhi

Yuezhi – lud koczowniczy pochodzenia indoeuropejskiego, który ok.

Nowy!!: Starożytność i Yuezhi · Zobacz więcej »

Zagros

Góry Zagros – widok z kosmosu, wrzesień 1992 Zagros – góry w Iranie, od pd.-zach.

Nowy!!: Starożytność i Zagros · Zobacz więcej »

Zaratusztrianizm

cytat.

Nowy!!: Starożytność i Zaratusztrianizm · Zobacz więcej »

Zatoka Perska

Zatoka Perska, Zatoka Irańska, (pers. خليج فارس – Chalidż-e Fars, arab. الخليج الفارسي – Al-Chalidż al-Farsi), wcinająca się między Półwysep Arabski a wybrzeże Iranu.

Nowy!!: Starożytność i Zatoka Perska · Zobacz więcej »

Zawi Szemi Szanidar

Zawi Szemi Szanidar – kultura lub faza protoneolityczna Zagrosu, wyróżniana przez część badaczy.

Nowy!!: Starożytność i Zawi Szemi Szanidar · Zobacz więcej »

Zeus

Statua Zeusa w Olimpii Zeus (także Dzeus, stgr. Zeús, nowogr. Días, łac. Iupiter, Iuppiter) – w mitologii greckiej najwyższy z bogów.

Nowy!!: Starożytność i Zeus · Zobacz więcej »

Zjednoczone królestwo Izraela

Zjednoczone królestwo Izraela (znane również jako królestwo Izraela i Judy) – starożytne państwo na Bliskim Wschodzie, którego historię szeroko opisuje Biblia.

Nowy!!: Starożytność i Zjednoczone królestwo Izraela · Zobacz więcej »

Zlodowacenie

Prawdopodobne wahania temperatury i opadów w dziejach Ziemi W ciągu ostatnich 550 mln lat pojawiły się cztery wielkie zlodowacenia, ostatnie w czwartorzędzie Zrekonstruowana temperatura i okresy zlodowaceń w ostatnich 65 mln lat Rekonstrukcja temperatury w ostatnich 5 mln lat Rekonstrukcja temperatury w ostatnich 450 tys. lat Maksymalny zasięg glacjałów w plejstocenie na terenie Polski zlodowacenie południowopolskie (Elster) największe ze zlodowaceń na terenie Polski. Półkula północna podczas maksimum ostatniego zlodowacenia. Utworzenie warstwy pokrywy śnieżnej o grubości od 3 do 4 km spowodowało globalne obniżenie poziomu mórz o ok. 120 m. Zlodowacenie, glacjacja (od ‛zamrażam’) – okres, w czasie którego znaczne obszary Ziemi pokryte sąlądolodem.

Nowy!!: Starożytność i Zlodowacenie · Zobacz więcej »

Zlodowacenie północnopolskie

Maksymalny zasięg ostatniego zlodowacenia (przerywana czerwona linia) na tle starszych zlodowaceń plejstoceńskich na obszarze Polski Zasięg lądolodu w Europie podczas zlodowacenia wisły (Würm, dewens) Zlodowacenie północnopolskie, zlodowacenie bałtyckie, ostatnie zlodowacenie, zlodowacenie wisły, vistulian – najmłodsze ze zlodowaceń plejstoceńskich.

Nowy!!: Starożytność i Zlodowacenie północnopolskie · Zobacz więcej »

Związek Achajski

Związek Achajski w 150 r. p.n.e. Związek Achajski – sojuszniczy związek państw (symmachia) greckich, powstały około 281 p.n.e. z inicjatywy czterech miast położonych w zachodniej części Achai: Dyme, Patraj, Tritai i FarajWielka Historia Świata, t. 8.

Nowy!!: Starożytność i Związek Achajski · Zobacz więcej »

Związek Etolski

Związek Etolski – związek wspólnot plemiennych i poleis greckich założony przez Etolów przed 367 p.n.e., jego znaczenie wzrosło po odparciu celtyckiego najazdu na Delfy pod dowództwem Brennusa.

Nowy!!: Starożytność i Związek Etolski · Zobacz więcej »

Związek Koryncki

Związek Koryncki, nazywany czasem Związkiem Helleńskim – porozumienie grupy państw greckich, uczestników kongresu w Koryncie w 337 r. p.n.e., zwołanego po wojnie Macedonii z Atenami, Tebami i ich koalicjantami przez zwycięskiego władcę macedońskiego, Filipa II.

Nowy!!: Starożytność i Związek Koryncki · Zobacz więcej »

Związek Peloponeski

Związek Peloponeski (Symmachia Spartańska), właśc.

Nowy!!: Starożytność i Związek Peloponeski · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

Historia starożytna.

Unionpedia jest koncepcja lub sieci semantycznej mapie zorganizowane jak encyklopedii lub słownika. To daje krótką definicję każdej koncepcji i jej związków.

To jest olbrzymia mapa mentalna online, który służy jako podstawa do schematów koncepcyjnych. Jest darmowy i każdy artykuł lub dokument można pobrać. Jest to narzędzie, zasobów lub odniesienie do nauki, badań, edukacji, nauki lub nauczania, które mogą być wykorzystywane przez nauczycieli, pedagogów, uczniów lub studentów; dla świata akademickiego: dla szkoły podstawowej, średniej, gimnazjum, środku, uczelni, stopień technicznej, kolegium, uniwersytet, licencjackich, magisterskich lub stopnia doktora; dla dokumentów, raportów, projektów, pomysłów, dokumentacji, badań, podsumowań, lub pracy. Oto definicja, wyjaśnienie, opis lub znaczenie każdego znaczące na które potrzebujesz informacji, a także wykaz związanych z nimi pojęć, jak słownik. Dostępne w języku polski, angielski, hiszpański, portugalski, Japoński, chiński, francuski, niemiecki, włoski, holenderski, rosyjski, arabski, hindi, szwedzki, ukraiński, węgierski, kataloński, czeski, hebrajski, duński, fiński, indonezyjski, norweski, rumuński, turecki, wietnamski, koreański, tajski, grecki, bułgarski, chorwacki, słowacki, litewski, filipiński, łotewski, estoński i słoweński. Więcej języków wkrótce.

Wszystkie informacje ekstrahowano z Wikipedia, i jest dostępny na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach.

Unionpedia nie jest wspierana ani powiązana z Fundacją Wikimedia.

Google Play, Android i logo Google Play są znakami towarowymi firmy Google Inc.

Polityka prywatności

TowarzyskiPrzybywający