Pracujemy nad przywróceniem aplikacji Unionpedia w Google Play Store
TowarzyskiPrzybywający
🌟Uprościliśmy nasz projekt, aby ułatwić nawigację!
Instagram Facebook X LinkedIn

Sudety

Indeks Sudety

Śnieżka – najwyższy szczyt Sudetów Zygmuntówki Górach Stołowych Kotlinie Żytawskiej Sudety (332.2-6) – zrębowy łańcuch górski na obszarze południowo-zachodniej Polski i północnych Czech, stosunkowo niewielki skrawek znajduje się w Niemczech; najwyższy szczyt Śnieżka – 1603 m n.p.m..

Otwórz w Google Maps

Spis treści

  1. 406 kontakty: Amfibolit, Antracyt (węgiel), Arsen, Ścinawka (dopływ Nysy Kłodzkiej), Ślęża, Ślężański Park Krajobrazowy, Śnieżka, Śnieżnicki Park Krajobrazowy, Śnieżnik (góra), Úpa, Średniowiecze, Środkowoeuropejska prowincja bazaltowa, Astronom, Świątynia Wang, Świeradów-Zdrój, Łaba, Łabski Szczyt, Łacina, Łomnica (dopływ Bobru), Bażant zwyczajny, Baryt, Bazalt, Bóbr (dopływ Odry), Bělá pod Pradědem, Biała Głuchołaska, Biała Lądecka, Biegaczowate, Biegi narciarskie, Bielica, Bielik, Blok karkonosko-izerski, Blok przedsudecki, Blok sowiogórski, Blok sudecki, Bolesławiec, Bolków, Borsuk europejski, Brama Lubawska, Brama Morawska, Brzeg Dolny, Buk, Bystrzyca (dopływ Nysy Kłodzkiej), Bystrzyca (dopływ Odry), Bystrzyca Dusznicka, Calosoma, Celtowie, Cieplice Śląskie-Zdrój, Cietrzew zwyczajny, Cyna, Czarnoziemy, ... Rozwiń indeks (356 jeszcze) »

Amfibolit

eratyk pod Grzywami Korzeczkowskimi w Górach Świętokrzyskich. Amfibolit z widocznąlamina biotytową(czarna). Amfibolit – obraz mikroskopowy przy skrzyżowanych nikolach. Na zdjęciu widoczne mniej więcej laminarnie ułożone kryształy hornblendy. Amfibolit – skała metamorficzna barwy ciemnozielonej lub ciemnoszarej, masywna i bardzo zwięzła.

Zobaczyć Sudety i Amfibolit

Antracyt (węgiel)

Antracyt Antracyt – skała organogeniczna stanowiąca odmianę węgla kopalnego.

Zobaczyć Sudety i Antracyt (węgiel)

Arsen

Arsen (As) – pierwiastek chemiczny z grupy azotowców o właściwościach metaloidu.

Zobaczyć Sudety i Arsen

Ścinawka (dopływ Nysy Kłodzkiej)

Ścinawka (czes. Stěnava, niem. Steine, również Stynau, Steinwasser lub Steinau) – rzeka, lewy dopływ Nysy Kłodzkiej o długości 64,31 km i powierzchni dorzecza 594 km².

Zobaczyć Sudety i Ścinawka (dopływ Nysy Kłodzkiej)

Ślęża

Ślęża – mapa szczytu relief: odosobnione położenie góry Ślęża w tle Niedźwiedź – starożytna rzeźba kultowa na szczycie Ślęży Ślęża, Święte Źródełko Ślęża, Niebieski Szlak Ślęża (w 1017, w latach 1945–1948 Sobótka, – dokładne tłumaczenie: Góra Sobótka) – najwyższy szczyt Masywu Ślęży i całego Przedgórza Sudeckiego, wznoszący się na wysokość 717,5 m n.p.m.

Zobaczyć Sudety i Ślęża

Ślężański Park Krajobrazowy

Sulistrowiczki, brama górna w parku Wenecja Tablica na skraju Ślężańskiego Parku Krajobrazowego Ślężański Park Krajobrazowy - szlak zielony Ślężański Park Krajobrazowy – park krajobrazowy znajdujący się na terenie województwa dolnośląskiego.

Zobaczyć Sudety i Ślężański Park Krajobrazowy

Śnieżka

Śnieżka z Równi Śnieżka od południa Śnieżka późnązimą, widok z Kruczych Skał w Karpaczu Restauracja i obserwatorium na szczycie Obserwatorium na Śnieżce – zdjęcie krótko po katastrofie budowlanej Obserwatorium na Śnieżce – czerwiec 2009. Widoczne skutki katastrofy budowlanej, z marca 2009 Schronisko na Śnieżce i kaplica św.

Zobaczyć Sudety i Śnieżka

Śnieżnicki Park Krajobrazowy

Śnieżnicki Park Krajobrazowy – park krajobrazowy w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach Wschodnich, województwo dolnośląskie.

Zobaczyć Sudety i Śnieżnicki Park Krajobrazowy

Śnieżnik (góra)

Mapa masywu Śnieżnika Morawy wieży widokowej Schronisko PTTK „Na Śnieżniku” Ruiny schroniska „Liechtensteinschutzhaus” Punkt triangulacyjny na szczycie Śnieżnik (1425 m n.p.m.), zwany też Śnieżnikiem Kłodzkim dawniej KładskąŚnieżką,, – najwyższy, graniczny szczyt po polskiej stronie w Sudetach Wschodnich i w Masywie Śnieżnika.

Zobaczyć Sudety i Śnieżnik (góra)

Úpa

Úpa (niem. Aupa) – rzeka w Czechach, lewy dopływ Łaby o długości 78 km.

Zobaczyć Sudety i Úpa

Średniowiecze

gemm. Fortyfikacje Carcassonne (1992) Średniowiecze – epoka w historii Europy trwająca od V do XV wieku, która rozpoczęła się wraz z upadkiem cesarstwa zachodniorzymskiego i trwała do epoki renesansu i wielkich odkryć geograficznych.

Zobaczyć Sudety i Średniowiecze

Środkowoeuropejska prowincja bazaltowa

Środkowoeuropejska prowincja bazaltowa – obszar występowania kenozoicznych skał wulkanicznych i wulkanoklastycznych na obszarze Europy Środkowej.

Zobaczyć Sudety i Środkowoeuropejska prowincja bazaltowa

Astronom

Astronom, ilustracja z książki Astronom lub astrofizyk – naukowiec, którego obszarem badań jest astronomia lub astrofizyka.

Zobaczyć Sudety i Astronom

Świątynia Wang

Kościół Górski Naszego Zbawiciela (powszechnie znany jako Kościół Wang lub Świątynia Wang) – ewangelicki kościół parafialny w Karpaczu w Karkonoszach, przeniesiony w 1842 z miejscowości Vang, leżącej nad jeziorem Vangsmjøsa w Norwegii.

Zobaczyć Sudety i Świątynia Wang

Świeradów-Zdrój

Świeradów-Zdrój (niem. Bad Flinsberg) – miasto uzdrowiskowe w województwie dolnośląskim, w powiecie lubańskim.

Zobaczyć Sudety i Świeradów-Zdrój

Łaba

--> Łaba (lat. Albis, wym. MAF) – rzeka w Niemczech i Czechach o długości 1165 km (370 km w Czechach) i powierzchni dorzecza 144 055 km² (w Czechach 51 394 km²).

Zobaczyć Sudety i Łaba

Łabski Szczyt

Łabski Szczyt (czes. Violík lub Labský štít, niem. Veilchenstein lub Veilchenspitze, 1471 m n.p.m.) – szczyt na Głównym Grzbiecie Karkonoszy (wierzchowinie), w zachodniej części Śląskiego Grzbietu, pomiędzy Szrenicąna zachodzie a Śnieżnymi Kotłami na wschodzie.

Zobaczyć Sudety i Łabski Szczyt

Łacina

Łacina, język łaciński (łac.) – język indoeuropejski z latynofaliskiej podgrupy języków italskich.

Zobaczyć Sudety i Łacina

Łomnica (dopływ Bobru)

Łomnica (niem. Lomnitz) – rzeka, lewy dopływ Bobru o długości 20,59 km i powierzchni zlewni 117 km².

Zobaczyć Sudety i Łomnica (dopływ Bobru)

Bażant zwyczajny

Bażant zwyczajny, bażant (Phasianus colchicus) – gatunek dużego ptaka z rodziny kurowatych (Phasianidae).

Zobaczyć Sudety i Bażant zwyczajny

Baryt

Baryt (gr. baros – „ciężki”, chodzi o charakterystycznądla barytu gęstość; dawniej także jako szpat ciężki, szpat boloński) – minerał z gromady siarczanów (siarczan baru).

Zobaczyć Sudety i Baryt

Bazalt

Bazaltowe godło Polski w stylu art déco, modernistyczny Gmach Ministerstwa Komunikacji w Warszawie, 1931 Kotwica bazaltowa z Jeziora Tyberiadzkiego Bazalt (z gr. βάσανος „kamień probierczy” lub βασικός „podstawowy, zasadniczy” od βάσις „podstawa”) – zasadowa skała lita wylewna (wulkaniczna) o strukturze bardzo drobnoziarnistej (skrytokrystaliczna) lub afanitowej, czasem porfirowej i barwie czarnej, szarej lub zielonej.

Zobaczyć Sudety i Bazalt

Bóbr (dopływ Odry)

Wojanowie Jeziorze Modrym w okolicach Siedlęcina Bolesławca. Most nad Bobrem Bóbr w Marciszowie Bóbr (czes. Bobr; niem. Bober) – rzeka w południowo-zachodniej Polsce, płynie przez województwo dolnośląskie i lubuskie, największy z lewobrzeżnych dopływów Odry.

Zobaczyć Sudety i Bóbr (dopływ Odry)

Bělá pod Pradědem

Bělá pod Pradědem – gmina wiejska w północnej części Czech, w powiecie Jesionik (czes. Jeseník).

Zobaczyć Sudety i Bělá pod Pradědem

Biała Głuchołaska

Biała Głuchołaska (czes. Bělá, Bělá Jesenická, niem. Freiwaldauer Biela, Biele, Ziegenhalser Biele) – rzeka w Czechach i w południowej Polsce, prawy dopływ Nysy Kłodzkiej o długości 54,9 km i powierzchni dorzecza 396 km² (w granicach Polski 113 km²).

Zobaczyć Sudety i Biała Głuchołaska

Biała Lądecka

Ołdrzychowicach Kłodzkich Krosnowicach Biała Lądecka – rzeka w dorzeczu Odry, prawy dopływ Nysy Kłodzkiej.

Zobaczyć Sudety i Biała Lądecka

Biegaczowate

Biegaczowate (Carabidae) – rodzina owadów z rzędu chrząszczy (Coleoptera) obejmująca ponad 30 tys.

Zobaczyć Sudety i Biegaczowate

Biegi narciarskie

Biegi narciarskie (także: biegi płaskie, dla odróżnienia od całkowicie innej dyscypliny zimowej – biegów zjazdowych) – sport zimowy popularny w krajach z rozległymi zaśnieżonymi terenami, głównie w północnej Europie oraz Kanadzie.

Zobaczyć Sudety i Biegi narciarskie

Bielica

Bielica – typ gleby tworzącej się w warunkach klimatu umiarkowanego chłodnego (średnia temperatura 2-4 °C) i wilgotnego (roczny opad w granicach 400-1000 mm), na obszarach porośniętych lasami iglastymi.

Zobaczyć Sudety i Bielica

Bielik

Bielik, orzeł bielik, birkut (Haliaeetus albicilla) – gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae).

Zobaczyć Sudety i Bielik

Blok karkonosko-izerski

Blok karkonosko-izerski, krystalinik karkonosko-izerski – jednostka geologiczna (tektoniczna) w Sudetach Zachodnich, składająca się z kilku mniejszych części: centralnie położonego granitowego masywu karkonoskiego oraz otaczających go starszych jednostek zbudowanych ze skał metamorficznych – leżącego po jego północno-zachodniej stronie metamorfiku izerskiego, na wschodzie – wschodniej osłony granitu karkonoskiego (zwanej też mylnie metamorfikiem wschodnich Karkonoszy) oraz na południu – metamorfiku południowych Karkonoszy, znajdującego się całkowicie po stronie czeskiej.

Zobaczyć Sudety i Blok karkonosko-izerski

Blok przedsudecki

Bolk przedsudecki, obszar na północny wschód od linii uskoku brzeżnego biegnącej od lewego górnego rogu zdjęcia, skośnie w dół. Blok przedsudecki – jednostka geologiczna w południowo-zachodniej Polsce, północna część bloku dolnośląskiego.

Zobaczyć Sudety i Blok przedsudecki

Blok sowiogórski

Widok z Zygmuntówki Las w Górach Sowich Blok sowiogórski, zwany również krąsowiogórską– jednostka geologiczna w Sudetach i bloku przedsudeckim (Przedgórzu Sudeckim), przecięta uskokiem sudeckim brzeżnym.

Zobaczyć Sudety i Blok sowiogórski

Blok sudecki

Bolk sudecki, obszar na południowy zachód od linii uskoku brzeżnego biegnącej od lewego górnego rogu zdjęcia, skośnie w dół. Blok sudecki (Sudety) – jednostka geologiczna w południowo-zachodniej Polsce, południowa, podniesiona część bloku dolnośląskiego.

Zobaczyć Sudety i Blok sudecki

Bolesławiec

Bolesławiec (śl-niem. Bunzel) – miasto w Polsce, w województwie dolnośląskim, siedziba powiatu bolesławieckiego, historycznie leżące na Dolnym Śląsku.

Zobaczyć Sudety i Bolesławiec

Bolków

Bolków – miasto w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie jaworskim, siedziba władz gminy miejsko-wiejskiej Bolków.

Zobaczyć Sudety i Bolków

Borsuk europejski

Borsuk Borsuk europejski, borsuk, jaźwiec (Meles meles) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny łasicowatych.

Zobaczyć Sudety i Borsuk europejski

Brama Lubawska

Brama Lubawska (332.41, cz. Libovské sedlo) – obniżenie śródgórskie w Sudetach Środkowych w południowo-zachodniej Polsce w województwie dolnośląskim, na wysokości ok.

Zobaczyć Sudety i Brama Lubawska

Brama Morawska

Antoniego Sujkowskiego (1918). Brama Morawska oznaczona numerem 4. Brama Morawska na mapie Czech granicy polsko-czeskiej, widoczne znaczne obniżenie terenu Bramy Morawskiej Brama Morawska (czes. Moravská brána) – kraina geograficzna w Czechach i Polsce, wąskie zapadlisko między łańcuchami górskimi Sudetami i KarpatamiIlustrowana encyklopedia powszechna Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2011, s.

Zobaczyć Sudety i Brama Morawska

Brzeg Dolny

Brzeg Dolny (Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości.) – miasto w Polsce, w województwie dolnośląskim, największe miasto w powiecie wołowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Brzeg Dolny.

Zobaczyć Sudety i Brzeg Dolny

Buk

Bukiew – owoc buka zwyczajnego Siewka buka zwyczajnego Buk (Fagus L.) – rodzaj drzew z rodziny bukowatych.

Zobaczyć Sudety i Buk

Bystrzyca (dopływ Nysy Kłodzkiej)

Bystrzyca, Bystrzyca Kłodzka, Bystrzyca Łomnicka (niem. Kressen Bach Weistritz, Weistritz, Lominci-Beszterce) – potok w południowo-zachodniej Polsce, lewy dopływ Nysy Kłodzkiej.

Zobaczyć Sudety i Bystrzyca (dopływ Nysy Kłodzkiej)

Bystrzyca (dopływ Odry)

Bystrzyca (niem. Weistritz, Schweidnitzer Weistritz) – rzeka, lewy dopływ Odry o długości 101,49 km.

Zobaczyć Sudety i Bystrzyca (dopływ Odry)

Bystrzyca Dusznicka

Bystrzyca Dusznicka w Polanicy-Zdroju Bystrzyca Dusznicka inaczej Bystrzyca Zielona – rzeka w południowo-zachodniej Polsce, lewy dopływ Nysy Kłodzkiej.

Zobaczyć Sudety i Bystrzyca Dusznicka

Calosoma

Zbiór ''Calosoma'' sp. Calosoma – rodzaj chrząszczy z rodziny biegaczowatych i plemienia Carabini.

Zobaczyć Sudety i Calosoma

Celtowie

kultury halsztackiej Krzyże celtyckie Celtowie (Galowie, Galatowie) – grupa ludów indoeuropejskich wydzielona na podstawie kryteriów językowych.

Zobaczyć Sudety i Celtowie

Cieplice Śląskie-Zdrój

Pałac Schaffgotschów w Cieplicach Park Zdrojowy Wyjście z Parku Zdrojowego na plac Piastowski Plac Piastowski, widok ze wschodu Plac Piastowski, widok na wschód Plac Piastowski, widok na zachód Cieplice Śląskie-Zdrój (niem. Bad Warmbrunn) – część miasta Jelenia Góra w województwie dolnośląskimRozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r.

Zobaczyć Sudety i Cieplice Śląskie-Zdrój

Cietrzew zwyczajny

Europie. Cietrzew zwyczajny, cietrzew, regionalnie ciećwierz (Lyrurus tetrix) – gatunek dużego ptaka z rodziny kurowatych (Phasianidae), zamieszkujący Eurazję.

Zobaczyć Sudety i Cietrzew zwyczajny

Cyna

Cyna (Sn) – pierwiastek chemiczny, metal z bloku p w układzie okresowym.

Zobaczyć Sudety i Cyna

Czarnoziemy

Płytki czarnoziem, Ukraina Czarnoziemy – bardzo żyzne gleby o głębokim, czarnym poziomie próchnicznym, powstałe pod roślinnościąstepowąze skał bogatych w węglan wapnia.

Zobaczyć Sudety i Czarnoziemy

Czechosłowacja

Mapa fizyczna Czechosłowacji w latach 1920–1938 Mapa Czechosłowacji w latach 1969–1990 Czechosłowacja (lub) – historyczne państwo w Europie Środkowej, istniejące w latach 1918–1938 i 1945–1992.

Zobaczyć Sudety i Czechosłowacja

Czechy

Czechy, Republika Czeska – unitarne państwo śródlądowe w Europie Środkowej.

Zobaczyć Sudety i Czechy

Czechy (kraina)

Czechy – jedna z trzech historycznych ziem czeskich (krajów Korony Świętego Wacława), wchodząca wraz z Morawami i Śląskiem Czeskim w skład dzisiejszej Republiki Czeskiej.

Zobaczyć Sudety i Czechy (kraina)

Czerniawa-Zdrój

Altana Zdroju Jan Gór Izerskich z górnej części Czerniawy Zdroju Czerniawa-Zdrój (do 1946 niem. Bad Schwarzbach) – uzdrowisko, obecnie dzielnica Świeradowa-Zdroju położona w powiecie lubańskim w województwie dolnośląskim.

Zobaczyć Sudety i Czerniawa-Zdrój

Czwartorzęd

Czwartorzęd (Q) – najmłodszy okres ery kenozoicznej, który zaczął się 2,58 mln lat temu z końcem neogenu i wciąż trwa.

Zobaczyć Sudety i Czwartorzęd

Długopole-Zdrój

Zakład Przyrodoleczniczy „Karol” Park zdrojowy Źródło wody mineralnej w parku zdrojowym Dawny kościół ewangelicki, obecnie kawiarnia Tunel kolejowy Przystanek kolejowy w Długopolu-Zdroju Długopole-Zdrój (niem. Bad Langenau) – wieś uzdrowiskowa w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka.

Zobaczyć Sudety i Długopole-Zdrój

Depresja Świebodzic

Depresja Świebodzic – niewielka jednostka geologiczna w Sudetach Środkowych.

Zobaczyć Sudety i Depresja Świebodzic

Diabaz

''Diabaz'' Diabaz (inna nazwa doleryt) – magmowa skała wulkaniczna o składzie mineralnym bazaltu, ale o grubszym ziarnie (paleobazalt).

Zobaczyć Sudety i Diabaz

Dolomit (skała)

kamieniołomu w Dubiu Krystaliczny marmur dolomityczny Struktura krystaliczna dolomitu Dolomit – niemal monomineralna osadowa skała węglanowa, zbudowana głównie z minerału o tej samej nazwie.

Zobaczyć Sudety i Dolomit (skała)

Dorzecze

dorzecza Odry – zaznaczona rzeka główna (Odra) i jej dopływy; obszar dorzecza zaznaczony kolorem jasnożółtym Dorzecze – obszar lądu, z którego wody powierzchniowe spływajądo jednej rzeki i ostatecznie do jej ujścia.

Zobaczyć Sudety i Dorzecze

Drozd śpiewak

Drozd śpiewak, śpiewak (Turdus philomelos) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny drozdowatych (Turdidae), zamieszkującego Eurazję.

Zobaczyć Sudety i Drozd śpiewak

Dunaj

Ratyzbonie (Kamienny most) Wiedniu Budapeszcie Dunaj (łac. Danubius, niem. Donau, słowac. Dunaj, słoweń. Dunov, węg. Duna, chorw. Dunav, serb. i bułg. Дунав, rum. Dunărea, ukr. Дунай) – druga co do długości (po Wołdze) rzeka w Europie.

Zobaczyć Sudety i Dunaj

Duszniki-Zdrój

Park zdrojowy Teatr Zdrojowy im. Fryderyka Chopina (tzw. Dworek Chopina) Dom przy ul. Sudeckiej 6 Kamienica przy Rynku, w której gościł król Jan II Kazimierz Waza Hotel Fryderyk Pomnik Fryderyka Chopina Duszniki-Zdrój – miasto uzdrowiskowe w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, graniczące z Czechami.

Zobaczyć Sudety i Duszniki-Zdrój

Dział wód

Kontynentalne działy wód w Europie Kontynentalne działy wód w Ameryce Północnej Dział wód (dział wodny, rzadziej wododział) – umowna linia rozgraniczająca sąsiednie zlewnie lub dorzecza; dla wód powierzchniowych wyznacza się go na podstawie analizy ukształtowania terenu, a dla wód podziemnych w drodze rozpoznania wysokości zalegania zwierciadła wód podziemnych i układu utworów geologicznych.

Zobaczyć Sudety i Dział wód

Dzięciołowate

Dzięciołowate (Picidae) – rodzina ptaków z rzędu dzięciołowych (Piciformes).

Zobaczyć Sudety i Dzięciołowate

Dzik euroazjatycki

Dzik euroazjatycki, dzik (Sus scrofa) – gatunek dużego, lądowego ssaka łożyskowego z rodziny świniowatych (Suidae).

Zobaczyć Sudety i Dzik euroazjatycki

Endemit

Karpat Zachodnich Nowej Zelandii Endemit – takson (przeważnie rodzina i niższy) unikatowy dla danego miejsca albo regionu, występujący na ograniczonym obszarze, niestwierdzany poza nim naturalnie.

Zobaczyć Sudety i Endemit

Erozja

Erozja – proces niszczenia powierzchni terenu przez wodę, wiatr, słońce, siłę grawitacji i działalność organizmów.

Zobaczyć Sudety i Erozja

Europa

Europa Mapa polityczna Europy Europa – część świata leżąca na półkuli północnej, na pograniczu półkuli wschodniej i zachodniej.

Zobaczyć Sudety i Europa

Fluoryt

Monokryształ fluorytu z Namibii Fluoryt – szeroko rozpowszechniony minerał z gromady halogenków.

Zobaczyć Sudety i Fluoryt

Formacja roślinna

Formacja roślinna - najbardziej ogólnie ujmowany typ zbiorowiska roślinnego, typowy dla danego regionu świata, o przewadze form roślinnych o tym samym typie wzrostu.

Zobaczyć Sudety i Formacja roślinna

Fortyfikacje obronne w Świdnicy

Fortyfikacje Świdnicy - zespół umocnień stałych zbudowanych w okresie średniowiecza oraz w czasach nowożytnych.

Zobaczyć Sudety i Fortyfikacje obronne w Świdnicy

Gabro

Gabro Gabro Gabro, budowa ofitowa gabroidami w klasyfikacji skał magmowych Nowej Rudy Gabro – zasadowa skała głębinowa, średnio lub gruboziarnista.

Zobaczyć Sudety i Gabro

Górna granica lasu

Dolinie Gąsienicowej w Tatrach Górna granica lasu – naturalna granica występowania drzew o pokroju drzewiastym w górach (granica drzew), zależna od czynników klimatycznych, morfologicznych i siedliskowych.

Zobaczyć Sudety i Górna granica lasu

Góry Łużyckie

Jodłowa w zimie Góry Łużyckie, str.

Zobaczyć Sudety i Góry Łużyckie

Góry Bardzkie

Szyndzielnia w Górach Bardzkich Pasmo Garb Golińca Wielka Grodowa Górka (516 m.) Kłodzka Góra Góry Bardzkie (niem. Warthagebirge, krótko po 1945 także: Góry Bardziańskie, 332.45) – pasmo górskie w Sudetach; najdalej wysunięte na wschód w Sudetach Środkowych.

Zobaczyć Sudety i Góry Bardzkie

Góry Bialskie

Łysiec w Górach Bialskich Łysiec w Górach Bialskich Gierałtowska Kopa w Górach Bialskich Krzyżnik i Zalew w Starej Morawie Góry Bialskie – pasmo górskie w Sudetach Wschodnich.

Zobaczyć Sudety i Góry Bialskie

Góry Bystrzyckie (Sudety)

Kawczak, Trzcińska Góra i Żeleźniak w Górach Bystrzyckich Góry Bystrzyckie (332.53, czes. Bystřické hory, niem. Habelschwerdter Gebirge) – rozległy, słabo zróżnicowany masyw górski w Sudetach Środkowych.

Zobaczyć Sudety i Góry Bystrzyckie (Sudety)

Góry Izerskie

Położenie Gór Izerskich na mapie Czech geomorfologicznej Czech i Polski Góry Izerskie (332.34) – pasmo górskie w Sudetach Zachodnich, na terenie Czech i Polski.

Zobaczyć Sudety i Góry Izerskie

Góry Kaczawskie

Góry Kaczawskie (niem. Bober-Katzbach-Gebirge, czes. Kačavské hory) (332.35) – pasmo górskie położone w południowo-zachodniej Polsce, na Dolnym Śląsku, w północno-zachodniej części Sudetów, w Sudetach Zachodnich.

Zobaczyć Sudety i Góry Kaczawskie

Góry Kamienne

Regiony Kondrackiego-hipsometria, Sudety, Góry Kamienne Góry Kamienne (332.43, czes. Meziměstská vrchovina) – pasmo górskie w Sudetach Środkowych wzdłuż granicy polsko-czeskiej.

Zobaczyć Sudety i Góry Kamienne

Góry Opawskie

Czeski obszar Gór Opawskich Góry Opawskie (332.63) – mezoregion wchodzący w skład pasma górskiego Jesioników (cz. Jeseníky), w Sudetach Wschodnich, w Czechach i częściowo w Polsce z najwyższym szczytem: Příčný vrch (pol. Góra Poprzeczna), położonym na terenie Czech.

Zobaczyć Sudety i Góry Opawskie

Góry Orlickie

Schronisko Masarykova chata Góry Orlickie (332.52; czes. Orlické hory, niem. Adlergebirge) – najwyższa część Sudetów Środkowych, w Czechach i Polsce; najwyższy szczyt – Wielka Desztna (Velká Deštná), 1115 m n.p.m.

Zobaczyć Sudety i Góry Orlickie

Góry Połabskie

Góry Połabskie w okolicy wzniesienia Lilienstein Góry Połabskie w okolicy Děčína Góry Połabskie (czes.: Děčínská vrchovina, niem.: Elbsandsteingebirge) – pasmo górskie w Czechach i Niemczech, będące częściąWyżyny Rudawskiej.

Zobaczyć Sudety i Góry Połabskie

Góry Sowie

Góry Sowie (332.44) – pasmo górskie w Polsce w Sudetach Środkowych w południowo-zachodniej części Polski na terenie województwa dolnośląskiego.

Zobaczyć Sudety i Góry Sowie

Góry Stołowe

Karłowa Krucza Kopa Góry Stołowe (332.48;,, daw. Hejšovina) – pasmo górskie w łańcuchu Sudetów Środkowych.

Zobaczyć Sudety i Góry Stołowe

Góry Wałbrzyskie

Regiony Kondrackiego-hipsometria, Sudety, Góry Wałbrzyskie Góry Wałbrzyskie (332.42, niem. Waldenburger Bergland, też Waldenburger Gebirge) – pasmo górskie w Sudetach Środkowych, w całości w Polsce; najwyższy szczyt – Borowa, 853 m n.p.m.

Zobaczyć Sudety i Góry Wałbrzyskie

Góry Złote

Czeski obszar Gór Złotych Borówkowej Czernik w Górach Złotych Kowadło w Górach Złotych Kłóbka w Górach Złotych Położenie Gór Złotych w Sudetach Góry Złote (cz. Rychlebské hory, dawniej Rychleby lub Rychlebské pohoří, niem.

Zobaczyć Sudety i Góry Złote

Góry zrębowe

Góry zrębowe i rowy tektoniczne Góry zrębowe (góry załomowe) – góry powstałe w wyniku względnego dźwigania pewnego obszaru.

Zobaczyć Sudety i Góry zrębowe

Głuszec zwyczajny

Głuszec zwyczajny, głuszec (Tetrao urogallus) – gatunek dużego ptaka z rodziny kurowatych (Phasianidae), zamieszkujący Eurazję.

Zobaczyć Sudety i Głuszec zwyczajny

Geografia (Ptolemeusz)

Geografia (Geographike hyphegesis – wstęp do kreślenia map) – obok Almagestu i Tetrabiblos (– Czworoksiąg) jedno z najważniejszych dzieł greckiego matematyka, astronoma i geografa Klaudiusza Ptolemeusza.

Zobaczyć Sudety i Geografia (Ptolemeusz)

Gleba

Gleba Chmielnik (Wzgórza Włodzickie), Sudety, gleba zabarwiona na czerwono tlenkami żelaza Gleba (– ziemia uprawna, rola) — naturalna, trójfazowa, biologicznie czynna, powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej, ukształtowana poprzez procesy glebotwórcze ze zwietrzeliny skalnej (skały macierzystej) w wyniku oddziaływania klimatu i organizmów żywych, przy określonej rzeźbie terenu, w określonym przedziale czasu, często przy wpływie działalności człowieka.

Zobaczyć Sudety i Gleba

Gleby brunatne właściwe

Gleby brunatne właściwe – charakteryzująsię odczynem obojętnym lub w południowych rejonach nawet słabo alkalicznym.

Zobaczyć Sudety i Gleby brunatne właściwe

Gleby brunatnoziemne

Gleby brunatnoziemne – rząd gleb w systematyce gleb Polski grupujący gleby brunatne oraz gleby do nich pod różnymi względami podobne.

Zobaczyć Sudety i Gleby brunatnoziemne

Gleby płowe

Gleba płowa powstała z pyłów lessopodobnych, Pogórze Wielickie Gleby płowe (lessivés) — gleby klimatu umiarkowanego charakteryzujące się przemieszczeniem przez wody opadowe cząstek iłu w głąb profilu różnicując go na dwie części - górną, o lżejszym uziarnieniu, i dolną, z większązawartościądrobnych cząstek ilastych.

Zobaczyć Sudety i Gleby płowe

Gnejs

Dolnym Śląsku Gnejs listewkowy, Góry Sowie, Dolny Śląsk amfibolowy, Dolny Śląsk Kutnéj Hory, Czechy Migmatyt Gnejs Gnejs – skała metamorficzna powstająca w warunkach metamorfizmu regionalnego lub dyslokacyjnego.

Zobaczyć Sudety i Gnejs

Gniewosz plamisty

Gniewosz plamisty, miedzianka (Coronella austriaca) – gatunek niejadowitego węża z rodziny połozowatych (Colubridae).

Zobaczyć Sudety i Gniewosz plamisty

Gorzanów

Dwór Muszyn w Gorzanowie Dwór Raczyn w Gorzanowie Wiejski Ośrodek Kultury w Gorzanowie Kościół św. Marii Magdaleny w Gorzanowie Gorzanów (niem. Grafenort) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka, nad NysąKłodzką, w Rowie Górnej Nysy, na pograniczu Wysoczyzny Łomnicy i Obniżenia Bystrzycy Kłodzkiej, u stóp Krowiarek, na wysokości około 310–325 m n.p.m..

Zobaczyć Sudety i Gorzanów

Granit

Szlifowany granit z masywu strzelińskiego Granit (wł. – granito od łac. granum – ziarno) – głębinowa kwaśna skała o budowie jawnokrystalicznej, zbudowana z kwarcu, skalenia potasowego i plagioklazu oraz biotytu.

Zobaczyć Sudety i Granit

Granodioryt

Granodioryt Nefertiti, granodioryt Granodioryt – kwaśna skała magmowa typu głębinowego o strukturze drobnokrystalicznej lub średniokrystalicznej i barwie szarej.

Zobaczyć Sudety i Granodioryt

Gronostaj europejski

Gronostaj europejski, gronostaj, gronostaj łasica (Mustela erminea) – gatunek małego drapieżnego ssaka z rodziny łasicowatych (Mustelidae).

Zobaczyć Sudety i Gronostaj europejski

Hałda

Lędzinach data dostępu.

Zobaczyć Sudety i Hałda

Hala (pasterstwo)

Hala – obszar w górach, na którym prowadzony jest sezonowy wypas, położony na tyle daleko od stałej zabudowy wsi, że niemożliwym (lub praktycznie nieuzasadnionym) jest codzienne wyprowadzanie nań bydła, a następnie sprowadzanie go z powrotem.

Zobaczyć Sudety i Hala (pasterstwo)

Haná (rzeka)

Haná — rzeka na Morawach, prawy dopływ Morawy.

Zobaczyć Sudety i Haná (rzeka)

Hercynidy

Hercynidy w karbonie. Hercynidy (Waryscydy) – góry powstałe w czasie orogenezy hercyńskiej/waryscyjskiej (trwającej od środkowego dewonu do końca permu).

Zobaczyć Sudety i Hercynidy

I wiek p.n.e.

I wiek przed nasząerą(p.n.e.) – ostatni wiek przed nasząerą, liczonąod daty narodzin Jezusa Chrystusa.

Zobaczyć Sudety i I wiek p.n.e.

II wiek

I wiekIII wiek 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200.

Zobaczyć Sudety i II wiek

II wiek p.n.e.

II wiek p.n.e. >.

Zobaczyć Sudety i II wiek p.n.e.

Introdukcja

Bernikla kanadyjska (''Branta canadensis'') została introdukowana w kilku krajach europejskich Czebaczek amurski (''Pseudorasbora parva'') – wschodnioazjatycka ryba introdukowana przypadkowo – stała się w Polsce gatunkiem inwazyjnym Introdukcja (– wprowadzenie, wstęp) – wprowadzenie nierodzimego gatunku lub niższego taksonu pochodzącego z innego geograficznie regionu, jako nowego elementu danej biocenozy.

Zobaczyć Sudety i Introdukcja

Intruzja

sill, żyła kominowa, lopolit Intruzja (z ‘wepchnięty’) – ciało skalne powstałe z zastygłej w głębi skorupy ziemskiej magmy, która wdarła się pomiędzy starsze utwory skalne.

Zobaczyć Sudety i Intruzja

Izera

Izera – rzeka w Czechach i na granicy w Polsce; prawy dopływ Łaby; długość 164 km.

Zobaczyć Sudety i Izera

Jaskinia Niedźwiedzia (Sudety)

Stalaktyty w jaskini niedźwiedzia jaskiniowego odnaleziony w jaskini alt.

Zobaczyć Sudety i Jaskinia Niedźwiedzia (Sudety)

Jastrząb zwyczajny

Jastrząb zwyczajny, jastrząb, jastrząb gołębiarz, kastruba (Accipiter gentilis) – gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae).

Zobaczyć Sudety i Jastrząb zwyczajny

Jaszczurka żyworodna

Jaszczurka żyworodna, żyworódka (Zootoca vivipara) – gatunek jaszczurki z rodziny jaszczurek właściwych (Lacertidae).

Zobaczyć Sudety i Jaszczurka żyworodna

Jaszczurka zwinka

Jaszczurka zwinka (Lacerta agilis) – gatunek jaszczurki z rodziny jaszczurkowatych (Lacertidae).

Zobaczyć Sudety i Jaszczurka zwinka

Jętki

Jętki (łac. Ephemeroptera z gr. ephēmeros ‘jednodniowy’ i pterón ‘pióro; skrzydło’); pot. jacica – rząd owadów uskrzydlonych, długość ciała 3–40 mm, na ogół związanych ze środowiskiem wodnym.

Zobaczyć Sudety i Jętki

Język starogrecki

Język starogrecki, greka starożytna (stgr. dialekt attycki:, he Hellenikè glõtta) – ogólna nazwa okresu w rozwoju języka greckiego, trwającego od okresu archaicznego przez okres klasyczny aż po okres hellenistyczny w dziejach starożytnej Grecji.

Zobaczyć Sudety i Język starogrecki

Ještědský hřbet

Ještědský hřbet (332.32, niem. Jeschkengebirge, Jeschkenkamm) – pasmo górskie w Czechach w Sudetach Zachodnich Jest to niewielkie pasmo górskie o charakterze górskim i wyżynnym, położone w północnych Czechach.

Zobaczyć Sudety i Ještědský hřbet

Jeżowate

Jeżowate (Erinaceidae) – rodzina ssaków łożyskowych zaliczana do rzędu owadożerów (Eulipotyphla).

Zobaczyć Sudety i Jeżowate

Jedlina-Zdrój

Jedlina-Zdrój (niem. Bad Charlottenbrunn) – miasto uzdrowiskowe w województwie dolnośląskim, w powiecie wałbrzyskim, historycznie na Dolnym Śląsku.

Zobaczyć Sudety i Jedlina-Zdrój

Jeleniowate

mundżaka stokowego (''Muntiacus putaoensis'') Jeleniowate, pełnorożce (Cervidae) – rodzina ssaków z rzędu parzystokopytnych (Atriodactyla).

Zobaczyć Sudety i Jeleniowate

Jerzmanice-Zdrój

Jerzmanice-Zdrój (niem. Bad Hermsdorf) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie złotoryjskim, w gminie Złotoryja, na Pogórzu Kaczawskim w północnych Sudetach.

Zobaczyć Sudety i Jerzmanice-Zdrój

Jesioniki

Jesioniki – pasmo górskie w Sudetach Wschodnich, w Czechach i częściowo w Polsce z najwyższym szczytem Pradziad o wysokości 1491 m n.p.m.

Zobaczyć Sudety i Jesioniki

Jezioro Bukowskie (Lubawka)

Jezioro Bukowskie (Zbiornik Bukówka) – zbiornik zaporowy położony w dolinie Bobru w województwie dolnośląskim, powiecie kamiennogórskim, gminie Lubawka.

Zobaczyć Sudety i Jezioro Bukowskie (Lubawka)

Jezioro Bystrzyckie

Jezioro Bystrzyckie (Jezioro Lubachowskie) – jezioro zaporowe położone w dolinie przełomu Bystrzycy w województwie dolnośląskim powiat wałbrzyski, gmina Walim.

Zobaczyć Sudety i Jezioro Bystrzyckie

Jezioro karowe

Niżni Staw Rohacki – przykład jeziora cyrkowego Jezioro karowe, jezioro cyrkowe – rodzaj jeziora polodowcowego, powstałego w obrębie kotła lodowcowego po ustąpieniu lodowca, inaczej mówiąc wody tego jeziora wypełniająobniżenia powstałe w wyniku erozyjnej działalności lodu lodowcowego w miejscu jego gromadzenia, a więc w cyrku lodowcowym.

Zobaczyć Sudety i Jezioro karowe

Jezioro Leśniańskie

Jezioro Leśniańskie.

Zobaczyć Sudety i Jezioro Leśniańskie

Jezioro Modre (Dolina Bobru)

Jezioro Modre – jezioro zaporowe na rzece Bóbr w Borowym Jarze na terenie Parku Krajobrazowego Doliny Bobru.

Zobaczyć Sudety i Jezioro Modre (Dolina Bobru)

Jezioro morenowe

Smreczyński Staw – przykład jeziora morenowego Jezioro morenowe – rodzaj jezior polodowcowych, powstałych w obniżeniu pomiędzy wzniesieniami moren czołowych lub w obniżeniu moreny dennej.

Zobaczyć Sudety i Jezioro morenowe

Jezioro Pilchowickie

Jezioro Pilchowickie (Pilchowicki Zbiornik Wodny) (niem. Bobertalsperre) – zbiornik zaporowy (jezioro zaporowe) na Dolnym Śląsku o długości 7 km, powierzchni 240 ha i pojemności 50 mln m³.

Zobaczyć Sudety i Jezioro Pilchowickie

Jezioro polodowcowe

Siedem Rilskich Jezior w masywie Riła (Bułgaria) to typowy przykład jezior polodowcowych. Zadni Staw Polski, przykład polodowcowego jeziora karowego Jezioro polodowcowe – rodzaj jeziora powstałego w zagłębieniu terenu utworzonym wskutek działalności lodowca lub lądolodu, charakterystyczny dla obszarów młodoglacjalnych.

Zobaczyć Sudety i Jezioro polodowcowe

Jezioro Wrzeszczyńskie

Jezioro Wrzeszczyńskie (Wrzeszczyński Zbiornik Wodny) – jezioro zaporowe na rzece Bóbr w województwie dolnośląskim, powiecie karkonoskim, gminie Jeżów Sudecki o pow.

Zobaczyć Sudety i Jezioro Wrzeszczyńskie

Jezioro Złotnickie

Jezioro Złotnickie (niem. Talsperre Goldentraum) – zbiornik zaporowy (jezioro zaporowe) na rzece Kwisie, między Gryfowem Śląskim a Leśną.

Zobaczyć Sudety i Jezioro Złotnickie

Kaczawa

Kaczawa (niem. Katzbach, dawniej Kacbacha) – rzeka w południowo-zachodniej Polsce, na Dolnym Śląsku, lewy dopływ Odry.

Zobaczyć Sudety i Kaczawa

Kaczorów (województwo dolnośląskie)

Kaczorów (niem. Ketschdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie jaworskim, w gminie Bolków, przy drodze krajowej nr 3.

Zobaczyć Sudety i Kaczorów (województwo dolnośląskie)

Kamienie szlachetne

Klucz G z kamieniami szlachetnymi Kamienie szlachetne, kamienie jubilerskie – wartościowe i rzadko spotykane, czyste, jednorodne i przezroczyste odmiany niektórych minerałów i skał.

Zobaczyć Sudety i Kamienie szlachetne

Kamieniołom

Krzeszowice, os. Czatkowice) – największego w Polsce Nowej Rudzie Fragment najgłębszego w Polsce kamieniołomu w Strzelinie Kamieniołom – kopalnia odkrywkowa kamienia użytkowego (skały zwięzłej o dużej twardości).

Zobaczyć Sudety i Kamieniołom

Kamienna (dopływ Bobru)

Kamienna – górska rzeka, lewy dopływ Bobru o długości 34,75 km i powierzchni zlewni 272,3 km².

Zobaczyć Sudety i Kamienna (dopływ Bobru)

Kania ruda

Kania ruda, kania rdzawa (Milvus milvus) – gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae).

Zobaczyć Sudety i Kania ruda

Kaplica Czaszek w Kudowie-Zdroju

Kaplica od zewnątrz Grupa zwiedzających przed kaplicąKaplica Czaszek – zabytek sakralny znajdujący się w Kudowie-Zdroju, w dzielnicy Czermna.

Zobaczyć Sudety i Kaplica Czaszek w Kudowie-Zdroju

Karkonoski Park Narodowy

Wodospad Szklarki Śląskie Kamienie Schronisko na Szrenicy (marzec 2012) Karkonoski Park Narodowy – park narodowy o powierzchni 5951,42 ha w województwie dolnośląskim przy granicy państwowej z Czechami, utworzony 16 stycznia 1959 roku.

Zobaczyć Sudety i Karkonoski Park Narodowy

Karkonosze

Położenie Karkonoszy na mapie Czech Karkonosze (pol. n. tradyc. do 1946 Góry Olbrzymie, również Karkonosze, cz. Krkonoše, śl.-niem. Riesageberge, niem. Riesengebirge, ang. Giant Mountains) (332,37) – najwyższe pasmo górskie Sudetów i zarazem Czech rozciągające się na przestrzeni ok.

Zobaczyć Sudety i Karkonosze

Karpaty

1. Zewnętrzne Karpaty Zachodnie2. Centralne Karpaty Zachodnie3. Wewnętrzne Karpaty Zachodnie4. Zewnętrzne Karpaty Wschodnie5. Wewnętrzne Karpaty Wschodnie6. Karpaty Południowe7. Góry Zachodniorumuńskie i Wyżyna TransylwańskaI. PodkarpacieII. Równiny PołudnioworumuńskieIII. Kotlina Panońska Tatry Zachodnie Góry Bukowe Trzy Korony (Pieniny) Tatry – widok z Pienin Howerla, Czarnohora Bucegi Góry Fogaraskie Pogórzanie, Doły Jasielsko-Sanockie Preszowa Górale żywieccy (2008) Rumuński zespół folklorystyczny z Kluż-Napoka, Siedmiogród Flisacy w Szczawnicy nad Dunajcem Karpaty (51-54) (ukr.

Zobaczyć Sudety i Karpaty

Kenozoik

Era kenozoiczna, kenozoik – era, która rozpoczęła się ok.

Zobaczyć Sudety i Kenozoik

Klaudiusz Ptolemeusz

Andreasa Cellariusa Podstawowe elementy teorii PtolemeuszaA – epicyklB – ekwantC – deferentniebieski punkt – Ziemiaczerwony punkt – planeta krążąca wokół Ziemi Klaudiusz Ptolemeusz (także: Ptolemeusz Klaudiusz, Ptolemeusz, Aleksandryjczyk) (łac. Claudius Ptolemaeus, Klaudios Ptolemaios; ur.

Zobaczyć Sudety i Klaudiusz Ptolemeusz

Klimat

Klimat (z gr. κλίμα lm. κλίματα - skłonność) – wolnozmienne cechy oddziaływań w, obejmującym atmosferę, hydrosferę i powierzchnie lądów.

Zobaczyć Sudety i Klimat

Kobalt

Kobalt (Co) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych układu okresowego.

Zobaczyć Sudety i Kobalt

Kolczak zbrojny

Kolczak zbrojny (Cheiracanthium punctorium) – gatunek pająka z rodziny zbrojnikowatych (Cheiracanthiidae).

Zobaczyć Sudety i Kolczak zbrojny

Kopalnia Węgla Kamiennego Nowa Ruda

Wieża wyciągowa szybu Nowy, pole Słupiec Kopalnia Węgla Kamiennego Nowa Ruda – kopalnia węgla kamiennego, która działała do roku 2000 w Nowej Rudzie, w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim.

Zobaczyć Sudety i Kopalnia Węgla Kamiennego Nowa Ruda

Kopalnia Złota w Złotym Stoku

Kopalnia Złota w Złotym Stoku – atrakcja turystyczna zorganizowana w dawnej kopalni złota i arsenu w Złotym Stoku w województwie dolnośląskim, uruchomiona 28 maja 1996.

Zobaczyć Sudety i Kopalnia Złota w Złotym Stoku

Kopuła Desny

Kopuła Desny – jednostka geologiczna leżąca we wschodniej części Sudetów Wschodnich (Wysoki Jesionik), w Czechach.

Zobaczyć Sudety i Kopuła Desny

Kosodrzewina

Łabskiego Szczytu Kosodrzewina, sosna górska, kosówka właściwa, kosodrzew (Pinus mugo Turra) – gatunek drzewa (lub krzewu) iglastego należący do rodzaju sosna (''Pinus''), rodziny sosnowatych (''Pinaceae'').

Zobaczyć Sudety i Kosodrzewina

Koszatka leśna

Koszatka leśna, dawniej: koszatka (Dryomys nitedula) – gatunek niewielkiego, nadrzewnego gryzonia z rodziny popielicowatych.

Zobaczyć Sudety i Koszatka leśna

Kotel (Karkonosze)

Kotel (niem. Kesselkoppe) – szczyt (1435 m n.p.m.) w północnych Czechach w Sudetach Zachodnich, w paśmie Karkonoszy.

Zobaczyć Sudety i Kotel (Karkonosze)

Kotlina Jeleniogórska

Regiony Kondrackiego-hipsometria, Sudety, Kotlina Jeleniogórska Kotlina Jeleniogórska (niem. Hirschberger Tal) (332.36) – mezoregion fizycznogeograficzny w południowo-zachodniej Polsce w województwie dolnośląskim w Sudetach Zachodnich.

Zobaczyć Sudety i Kotlina Jeleniogórska

Kotlina Kłodzka

Czech (podział na mezoregiony do 2018). Wzgórza Rogówki, na wschód od Kotliny Kłodzkiej. Kotlina Kłodzka (czes. Kladská kotlina, niem. Glatzer Kessel) (332.54) – kraina geograficzna w Sudetach.

Zobaczyć Sudety i Kotlina Kłodzka

Kotlina Liberecka

Kotlina Liberecka (332.33) – obniżenie tektoniczne położone w północnych Czechach pomiędzy Górami Izerskimi na wschodzie, Górami Żytawskimi na zachodzie i Grzbietem Jesztiedzkim na południowym zachodzie.

Zobaczyć Sudety i Kotlina Liberecka

Kotlina Ostrawska

Kotlina Ostrawska (512.1; czes. Ostravská pánev) – część Podkarpacia Północnego, w Czechach i Polsce.

Zobaczyć Sudety i Kotlina Ostrawska

Kraj Sudetów

Obszary zamieszkałe w większości przez ludność niemieckojęzycznąprzed 1945 r. w dzisiejszych granicach Czech Odsetek ludności niemieckiej w 1930 r. w okręgach sądowych w dzisiejszych granicach Czech Na mapie Austrii i Czech prowincja Kraj Sudetów (1918 r.) zaznaczona na żółto i prowincja Niemieckie Czechy zaznaczona na brązowo Okręg Rzeszy ''Sudetenland'' (1938-1945) III Rzeszy Herb Niemców sudeckich Niemców sudeckich Kraj Sudetów (t.

Zobaczyć Sudety i Kraj Sudetów

Kret europejski

Kret europejski (Talpa europaea) – gatunek owadożernego ssaka z rodziny kretowatych, zaliczanej do rzędu ryjówkokształtnych (Soricomorpha), zwyczajowo nazywany kretem.

Zobaczyć Sudety i Kret europejski

Krogulec zwyczajny

mały Krogulec zwyczajny, krogulec, jastrząb wróblarz (Accipiter nisus) – gatunek średniej wielkości ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae).

Zobaczyć Sudety i Krogulec zwyczajny

Kruk zwyczajny

Kruk zwyczajny, kruk (Corvus corax) – gatunek dużego osiadłego ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae).

Zobaczyć Sudety i Kruk zwyczajny

Kruszywo

Starej Morawie Warszawie Kruszywo – materiał sypki pochodzenia organicznego lub mineralnego, stosowany głównie do produkcji zapraw budowlanych i betonów oraz do budowy dróg.

Zobaczyć Sudety i Kruszywo

Kudowa-Zdrój

Kudowa-Zdrój (lub Lázně Chudoba) – miasto uzdrowiskowe w Polsce położone w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim.

Zobaczyć Sudety i Kudowa-Zdrój

Kuna domowa

Kuna domowa, kamionka (Martes foina) – synantropijny gatunek niewielkiego ssaka drapieżnego z rodziny łasicowatych.

Zobaczyć Sudety i Kuna domowa

Kuna leśna

Kuna leśna, tumak (Martes martes) – gatunek niewielkiego ssaka drapieżnego z rodziny łasicowatych.

Zobaczyć Sudety i Kuna leśna

Kuropatwa zwyczajna

Kuropatwa zwyczajna, kuropatwa (Perdix perdix) – gatunek dużego, osiadłego ptaka z rodziny kurowatych (Phasianidae).

Zobaczyć Sudety i Kuropatwa zwyczajna

Kwisa

Gryfowa Śląskiego Świeradowie-Zdroju Kwisa – rzeka w południowo-zachodniej Polsce, płynie przez województwo dolnośląskie i lubuskie, lewy (najdłuższy) dopływ Bobru, długość 126,8 km, powierzchnia zlewni 1026 km² (z czego na terenie kraju 994,9 km²), źródła na wysokości ok.

Zobaczyć Sudety i Kwisa

Las

Buczyna Poznaniu) Puszcza amazońska Las (biocenoza leśna) – kompleks roślinności swoisty dla danego kontynentu geograficznego, charakteryzujący się dużym udziałem drzew rosnących w zwarciu, wraz ze światem zwierzęcym i różnymi czynnikami przyrody nieożywionej oraz związkami, które między nimi występują.

Zobaczyć Sudety i Las

Las Hercyński

Las Hercyński, lub Góry Hercyńskie (łac. Silva Hercynia lub Hercynius saltus) — w starożytności puszczańskie pasma górskie przecinające Europę na część północnąi południową.

Zobaczyć Sudety i Las Hercyński

Lądek-Zdrój

Lądek-Zdrój (od 1935 r. Bad Landeck) – miasto w Polsce położone w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Lądek-Zdrój.

Zobaczyć Sudety i Lądek-Zdrój

Less

Pionowa skarpa lessowa. Dominująca jasnożółta barwa jest jednąz cech przewodnich lessów. Płaskowyżu Proszowickim. Widoczne uwarstwienie. Less – pylasta skała osadowa, wyselekcjonowana i deponowana na drodze eolicznej, a więc w warunkach względnie suchego klimatu, na co wskazuje m.in.

Zobaczyć Sudety i Less

Lis rudy

Japonii Włoszech Lis rudy, lis pospolity (Vulpes vulpes) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny psowatych (Canidae).

Zobaczyć Sudety i Lis rudy

Lista najwyższych szczytów górskich w Polsce

Najwyższe szczyty górskie w Polsce – lista najwyższych wzniesień w Polsce, uszeregowana malejąco.

Zobaczyć Sudety i Lista najwyższych szczytów górskich w Polsce

Luční hora

Luční hora (niem. Hochwiesenberg, 1555 m n.p.m.) – wzniesienie w Sudetach Zachodnich, w czeskiej części pasma Karkonoszy, drugi pod względem wysokości szczyt Karkonoszy i Czech, najwyższy szczyt znajdujący się całąswojąpowierzchniąw Czechach.

Zobaczyć Sudety i Luční hora

Mały Szyszak

Mały Szyszak (czes. Malý Šišák, niem. Kleine Sturmhaube, wys. 1439 m n.p.m.) – szczyt na głównej wierzchowinie Karkonoszy (Śląskim Grzbiecie).

Zobaczyć Sudety i Mały Szyszak

Mady

Etiopii Mady (l. poj.: mada, inaczej fluwisole, ang. alluvial soils) – gleby powstałe w wyniku nagromadzenia się materiału niesionego przez wody i akumulowanego w wyniku wytracania energii wody.

Zobaczyć Sudety i Mady

Mapa

Mapa (z łac. mappa – obrus) – graficzny obraz powierzchni Ziemi lub jej części (także nieba lub planety czy innego ciała niebieskiego), wykonywany na płaszczyźnie, w skali, według zasad odwzorowania kartograficznego, przy użyciu umownych znaków graficznych.

Zobaczyć Sudety i Mapa

Marmur

Rędziny, Dolny Śląsk Szlif cienki marmuru Wyroby z marmuru Marmurowy Pomnik Bitwy o Monte Cassino w Warszawie inspirowany starożytnąrzeźbąNike z Samotraki Marmur (od łac. marmor, z marmaros) – skała metamorficzna powstała z przeobrażenia wapieni, rzadziej dolomitów.

Zobaczyć Sudety i Marmur

Masyw Ślęży

Dom Turysty PTTK na Ślęży Wieża na szczycie Wieżycy Ślęża z Raduniąwidok od Dzierżoniowa Szczyt Ślęży zasłonięty niskimi chmurami Krajobraz na zboczu Ślęży Rzeźba kultowa na zboczu Ślęży – „Niedźwiedź” (jeden z dwóch), rzeźba umiejscowiona obecnie obok rzeźby "Panna z rybą" przy czerwonym szlaku turystycznym z Sobótki na szczyt Ślęży '''Masyw ślęży - mapa cieniowana hipsometryczna''' Masyw Ślęży (niem.

Zobaczyć Sudety i Masyw Ślęży

Masyw Śnieżnika

Czeski obszar Masywu Śnieżnika Położenie Masywu Śnieżnika Masyw Śnieżnika od północnego wschodu Masyw Śnieżnika od północnego zachodu Igliczna w Masywie Śnieżnika Żmijowiec w Masywie Śnieżnika Krowiarki w Masywie Śnieżnika Zrywka drewna końmi w Masywie Śnieżnika Masyw Śnieżnika (332.62, krótko po 1945 Góry Śnieżne, czes.

Zobaczyć Sudety i Masyw Śnieżnika

Masyw Czeski

Masyw Czeski (czes. Český masiv, Česká vysočina, niem. Böhmische Masse) – prowincja fizycznogeograficzna i jednocześnie jednostka geologiczna w Europie Środkowej.

Zobaczyć Sudety i Masyw Czeski

Masyw gabrowo-diabazowy Nowej Rudy

Masyw gabrowo-diabazowy Nowej Rudy (masyw gabrowo-diabazowy Nowa Ruda-Słupiec, masyw noworudzki) – niewielka jednostka geologiczna w Sudetach, zbudowana z kilku odmian gabr i diabazów.

Zobaczyć Sudety i Masyw gabrowo-diabazowy Nowej Rudy

Masyw gabrowy Ślęży

Masyw gabrowy Ślęży − jednostka geologiczna w środkowej części bloku przedsudeckiego.

Zobaczyć Sudety i Masyw gabrowy Ślęży

Masyw gabrowy Brzeźnicy

Masyw gabrowy Brzeźnicy − jednostka geologiczna w środkowej części bloku przedsudeckiego.

Zobaczyć Sudety i Masyw gabrowy Brzeźnicy

Masyw kłodzko-złotostocki

Masyw kłodzko-złotostocki – sierpokształtna intruzja granitoidowa, położona na granicy między metamorfikiem wschodniej części kopuły orlicko-śnieżnickiej – metamorfikiem Lądka i Śnieżnika (Góry Złote i Krowiarki) od południowego wschodu, strukturąbardzkąod zachodu oraz metamorfikiem kłodzkim od południowego zachodu.

Zobaczyć Sudety i Masyw kłodzko-złotostocki

Masyw kudowski

Masyw kudowski – niewielka jednostka geologiczna w Sudetach, zbudowana z kilku odmian granitów, granodiorytów i tonalitów wieku karbońskiego (granitoid kudowski), powstałych w czasie orogenezy waryscyjskiej.

Zobaczyć Sudety i Masyw kudowski

Masyw serpentynitowy Braszowic

Masyw serpentynitowy Braszowic − niewielka jednostka geologiczna w środkowej części bloku przedsudeckiego.

Zobaczyć Sudety i Masyw serpentynitowy Braszowic

Masyw serpentynitowy Sobótki

Masyw serpentynitowy Sobótki − niewielka jednostka geologiczna w środkowej części bloku przedsudeckiego.

Zobaczyć Sudety i Masyw serpentynitowy Sobótki

Masyw serpentynitowy Szklar

Masyw serpentynitowy Szklar − niewielka jednostka geologiczna w środkowej części bloku przedsudeckiego.

Zobaczyć Sudety i Masyw serpentynitowy Szklar

Mírovka

Mírovka – rzeka na Morawach, prawostronny dopływ Morawy.

Zobaczyć Sudety i Mírovka

Melafir

Melafir Rybnicy Leśnej Muzeum Mineralogicznym im. Kazimierza Maślankiewicza we Wrocławiu Melafir (z gr. µέλας 'czarny' i φύρω 'mieszać'), paleobazalt (gr. παλαιός 'stary, dawny') – pochodząca z paleozoiku (karbon, perm) zasadowa, wylewna skała magmowa o strukturze porfirowej, migdałowcowej teksturze i szarofiołkowym, czerwonobrunatnym lub zielonoczarnym zabarwieniu uzyskanym wskutek wtórnych przeobrażeń.

Zobaczyć Sudety i Melafir

Metamorfik bystrzycko-orlicki

Metamorfik bystrzycko-orlicki (metamorfik Gór Bystrzyckich i Orlickich) – jednostka geologiczna we wschodniej części Sudetów.

Zobaczyć Sudety i Metamorfik bystrzycko-orlicki

Metamorfik kaczawski

Metamorfik kaczawski (strefa kaczawska) – jednostka geologiczna (tektoniczna) o dość niewyraźnych granicach i charakterze, obejmująca znacznączęść bloku dolnośląskiego.

Zobaczyć Sudety i Metamorfik kaczawski

Metamorfik kłodzki

Metamorfik kłodzki – niewielka obszarowo struktura geologiczna, leżąca pomiędzy depresjąśródsudeckąod zachodu i południa, strukturąbardzkąod północnego wschodu, a intruzjąkłodzko-złotostockąod wschodu.

Zobaczyć Sudety i Metamorfik kłodzki

Metamorfik Lądka i Śnieżnika

Metamorfik Lądka i Śnieżnika (metamorfik lądecko-śnieżnicki) – jednostka geologiczna leżąca w zachodniej części Sudetów Wschodnich (Góry Złote, Góry Bialskie, Krowiarki, Masyw Śnieżnika).

Zobaczyć Sudety i Metamorfik Lądka i Śnieżnika

Metamorfik Wzgórz Strzelińskich

Metamorfik Wzgórz Strzelińskich, metamorfik Wzgórz Strzelińskich i okolic Doboszowic, metamorfik strzeliński – jednostka geologiczna na bloku przedsudeckim (geograficznie na Przedgórzu Sudeckim).

Zobaczyć Sudety i Metamorfik Wzgórz Strzelińskich

Metamorfizm

Metamorfizm – zespół procesów prowadzących do zmiany skał, tekstury, struktury, składu mineralnego oraz chemicznego.

Zobaczyć Sudety i Metamorfizm

Metuje

Metuje – rzeka w Sudetach w północnych Czechach.

Zobaczyć Sudety i Metuje

Międzygórze (województwo dolnośląskie)

Pensjonat „Krokus” Sanatorium „Gigant” Wodospad Wilczki Drewniany kościół św. Józefa Międzygórze – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka w Sudetach Wschodnich na wysokości 570–670 m n.p.m.; w dolinie u podnóża Śnieżnika.

Zobaczyć Sudety i Międzygórze (województwo dolnośląskie)

Miedź

Miedź (Cu) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych.

Zobaczyć Sudety i Miedź

Mikołaj Henel

Mikołaj Henel (właściwie Nicolaus Henel von Hennenfeld, również Mikołaj Henel prudnicki; ur. 11 stycznia 1582 w Prudniku, zm. 23 lipca 1656 we Wrocławiu) – śląski regionalista, syndyk, biograf, kronikarz i historyk.

Zobaczyć Sudety i Mikołaj Henel

Moravská Sázava

Moravská Sázava jest rzekąmającąswe źródła w Czechach, a płynącąprzez Morawy.

Zobaczyć Sudety i Moravská Sázava

Morawa (lewy dopływ Dunaju)

Morawa – rzeka na Morawach, we wschodniej Austrii i zachodniej Słowacji, dopływ Dunaju.

Zobaczyć Sudety i Morawa (lewy dopływ Dunaju)

Morawka (dopływ Białej Lądeckiej)

Morawka (niem. Mohre) – potok, lewy dopływ Białej Lądeckiej o długości 12,71 km.

Zobaczyć Sudety i Morawka (dopływ Białej Lądeckiej)

Morawy

Historyczne Morawy zaznaczone sąna zielono; czerwony – enklawy morawskie na Śląsku; niebieski – historyczne ziemie Dolnej Austrii przyłączone do Moraw w 1920 herbem Moraw Morawy – kraina historyczna we wschodniej części Czech o powierzchni 22 348,87 km², jedna z trzech krain wchodzących w skład tego państwa (obok Czech i Śląska Czeskiego).

Zobaczyć Sudety i Morawy

Morze Bałtyckie

Rewie Jarosławcu Mielna Brzeg w Ahrenshoop Morze Bałtyckie, Bałtyk – morze śródlądowe na szelfie kontynentalnym w północnej Europie.

Zobaczyć Sudety i Morze Bałtyckie

Morze Czarne

Morze Czarne (w starożytności:,, „Morze Gościnne”, „Morze Przyjazne”) – morze śródlądowe rozciągające się pomiędzy AzjąMniejsząna południu, Kaukazem na wschodzie, NizinąWschodnioeuropejskąna północy i Półwyspem Bałkańskim na zachodzie.

Zobaczyć Sudety i Morze Czarne

Morze Północne

Morze Północne – morze szelfowe przy brzegach Europy, część Atlantyku.

Zobaczyć Sudety i Morze Północne

Motyle

Paź królowej Motyle, inaczej łuskoskrzydłe (Lepidoptera – z lepis, dopełniacz lepidos – „łuska” i pteron – „skrzydło”) – rząd owadów uskrzydlonych, blisko spokrewniony z chruścikami.

Zobaczyć Sudety i Motyle

Muflon śródziemnomorski

Muflon śródziemnomorski Muflony śródziemnomorskie Muflon ''Ovis musimon'', ilustracja z ''Brehms Tierleben'' (1887) Muflon śródziemnomorski (Ovis aries musimon) – podgatunek owcy domowej, ssaka łożyskowego z rodziny wołowatych (Bovidae).

Zobaczyć Sudety i Muflon śródziemnomorski

Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju

Widok od strony rzeki Ekspozycja urządzeń papierniczych Parku Miniatur Zabytków w Kowarach Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju – placówka muzealna Samorządu Województwa Dolnośląskiego w miejscowości Duszniki-Zdrój, utworzona w 1968 w XVI/XVII-wiecznym młynie papierniczym o unikatowej architekturze nad BystrzycąDusznicką.

Zobaczyć Sudety i Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju

Mysikrólik zwyczajny

Mysikrólik zwyczajny, mysikrólik (Regulus regulus) – gatunek małego ptaka z rodziny mysikrólików (Regulidae), wcześniej zaliczany do pokrzewkowatych (Sylviidae).

Zobaczyć Sudety i Mysikrólik zwyczajny

Myszarka leśna

Myszarka leśna, mysz leśna (Apodemus flavicollis) – gatunek gryzonia z rodziny myszowatych.

Zobaczyć Sudety i Myszarka leśna

Myszarka polna

Myszarka polna, mysz polna (Apodemus agrarius) – gatunek niewielkiego gryzonia z rodziny myszowatych, przedstawiciel rodzaju myszarka (Apodemus), do którego zaliczane sątakże inne pospolite europejskie gryzonie, jak myszarka zaroślowa i myszarka leśna.

Zobaczyć Sudety i Myszarka polna

Myszarka zaroślowa

Myszarka zaroślowa, mysz zaroślowa (Apodemus sylvaticus) – gatunek niewielkiego gryzonia z rodziny myszowatych.

Zobaczyć Sudety i Myszarka zaroślowa

Myszołów zwyczajny

Myszołów zwyczajny, myszołów (Buteo buteo) – gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae).

Zobaczyć Sudety i Myszołów zwyczajny

N.p.m.

Oznaczenie wysokości n.p.m. Skrót n.p.m. – nad poziomem morza – używany jest przy mierzeniu wysokości bezwzględnej danego obiektu na Ziemi.

Zobaczyć Sudety i N.p.m.

Natura

SST statku kosmicznego Apollo 17 Australii Erupcja wulkanu Galunggung Przyroda, in.

Zobaczyć Sudety i Natura

Natura 2000

Logo programu Natura 2000 Natura 2000 – program sieci obszarów objętych ochronąprzyrody na terytorium Unii Europejskiej.

Zobaczyć Sudety i Natura 2000

Niż Polski

Roślinność nad BzurąBagno Serebryskie, powiat chełmski Niż Polski – polska część prowincji Niziny Środkowoeuropejskiej; pas nizin między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i pasem wyżyn na południu.

Zobaczyć Sudety i Niż Polski

Niecka śródsudecka

Niecka śródsudecka, depresja śródsudecka – rozległa jednostka geologiczna w centralnej części Sudetów.

Zobaczyć Sudety i Niecka śródsudecka

Niecka północnosudecka

Niecka północnosudecka (depresja północnosudecka, synklinorium północnosudeckie) – rozległa jednostka geologiczna (tektoniczna) w północno-zachodniej części Sudetów.

Zobaczyć Sudety i Niecka północnosudecka

Niedów (zbiornik wodny)

Niedów (potocznie Witka) – zbiornik zaporowy o powierzchni 175,9 ha położony w województwie dolnośląskim w powiecie zgorzeleckim.

Zobaczyć Sudety i Niedów (zbiornik wodny)

Niemcy

Niemcy; Republika Federalna Niemiec, RFN (niem. Deutschland; Bundesrepublik Deutschland, BRD,.

Zobaczyć Sudety i Niemcy

Nietoperze

Nietoperze Nietoperze, rękoskrzydłe (Chiroptera) – rząd ssaków łożyskowych z podgromady ssaków żyworodnych (Theria), obejmujący ok.

Zobaczyć Sudety i Nietoperze

Nikiel

Nikiel (Ni) - pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 28.

Zobaczyć Sudety i Nikiel

Niski Jesionik

Niski Jesionik – według podziału fizycznogeograficznego profesorów: Jerzego Kondrackiego i Wojciecha Walczaka mezoregion wchodzący w skład Sudetów Wschodnich i pasma Jesioników.

Zobaczyć Sudety i Niski Jesionik

Nizina Śląska

Nizina Śląska (318.5) (czes. Slezská nížina, dawniej cz. Oderská nížina, niem. Schlesische Niederung, Schlesische Tiefebene, Schlesische Bucht lub Oderebene) – makroregion będący rozległąrówninąw południowo-zachodniej Polsce i północnych Czechach.

Zobaczyć Sudety i Nizina Śląska

Nizina Śląsko-Łużycka

Nizina Śląsko-Łużycka (317.7) – rozległa równina w południowo-zachodniej Polsce i południowo-wschodnich Niemczech.

Zobaczyć Sudety i Nizina Śląsko-Łużycka

Nowożytność

Upadek Konstantynopola w 1453. Data ta jest jednąz kilku podawanych jako symboliczny początek nowożytności. Nowożytność – epoka w historii następująca według tradycyjnej periodyzacji po średniowieczu i poprzedzająca XIX wiek (jako epokę).

Zobaczyć Sudety i Nowożytność

Nysa Łużycka

Źródło Odry Nysa Łużycka – rzeka w Czechach (kraj liberecki), Niemczech (Saksonia) i Polsce (woj. dolnośląskie i lubuskie); lewobrzeżny dopływ Odry.

Zobaczyć Sudety i Nysa Łużycka

Nysa Kłodzka

Morzyszowie Zabłociu Bystrzycy Kłodzkiej Nysa Kłodzka – rzeka w południowo-zachodniej Polsce, na terenie województw dolnośląskiego i opolskiego, lewobrzeżny dopływ Odry.

Zobaczyć Sudety i Nysa Kłodzka

Nysa Szalona

Nysa Szalona (dawniej Nissa Szalona lub Szalona Nissa; niem. Wüthende Neisse lub Wütende Neisse) – rzeka, prawy dopływ Kaczawy o długości 53,54 km.

Zobaczyć Sudety i Nysa Szalona

Obniżenie Ścinawki

Obniżenie Ścinawki (332.47) – mezoregion położony między Górami Kamiennymi a Stołowymi, wzdłuż rzeki Ścinawki, o szerokości 10-15 km i długości ok.

Zobaczyć Sudety i Obniżenie Ścinawki

Obniżenie Żytawsko-Zgorzeleckie

Położenie Kotliny Żytawskiej na obszarze Czech Obniżenie Żytawsko-Zgorzeleckie lub Kotlina Żytawska (332.25) – obniżenie tektoniczne, położone pomiędzy Płaskowyżem Budziszyńskim i Pogórzem Łużyckim na zachodzie, Górami Łużyckimi i Grzbietem Jesztedzkim na południu, Pogórzem Izerskim i Górami Izerskimi na wschodzie.

Zobaczyć Sudety i Obniżenie Żytawsko-Zgorzeleckie

Obniżenie Noworudzkie

Obniżenie Noworudzkie (332.46) – mezoregion fizycznogeograficzny w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach Środkowych.

Zobaczyć Sudety i Obniżenie Noworudzkie

Obniżenie Otmuchowskie

Obniżenie Otmuchowskie (332.16) – długa i wąska płaskodenna dolina położona równoleżnikowo na Przedgórzu Sudeckim, od południa sąsiaduje z Przedgórzem Paczkowskim, od południowego zachodu z Górami Bardzkimi, od północy Wzgórzami Strzelińskimi należącymi do Wzgórz Niemczańsko-Strzelińskich, a od wschodu z DolinąNysy Kłodzkiej.

Zobaczyć Sudety i Obniżenie Otmuchowskie

Obniżenie Podsudeckie

Obniżenie Podsudeckie (332.15) – według podziału fizycznogeograficznego Jerzego Kondrackiego i Wojciecha Walczaka mezoregion wchodzący w skład Przedgórza Sudeckiego.

Zobaczyć Sudety i Obniżenie Podsudeckie

Obszar chronionego krajobrazu

Obszar chronionego krajobrazu – forma ochrony przyrody.

Zobaczyć Sudety i Obszar chronionego krajobrazu

Odra

Odra – rzeka w Europie Środkowej, w zlewisku Morza Bałtyckiego, na terytorium Czech, Polski i Niemiec.

Zobaczyć Sudety i Odra

Opawa (dopływ Odry)

Opawa (czes. Opava, niem. Oppa, śląs. Opawica, Opavica, Opavice, Černá Opavice, Opa) – rzeka w Czechach, lewy dopływ górnej Odry, częściowo wyznacza granicę z Polską.

Zobaczyć Sudety i Opawa (dopływ Odry)

Orlica (rzeka)

Orlica (czes. Orlice) – rzeka w czeskich Sudetach.

Zobaczyć Sudety i Orlica (rzeka)

Orlica (szczyt)

Nieistniejące schronisko z wieżąwidokowąna Orlicy Orlica (niem. Hohe Menze lub Hohe Mense, czes. Vrchmezí, 1084 m n.p.m.) – najwyższy szczyt polskiej części Gór Orlickich i Sudetów Środkowych.

Zobaczyć Sudety i Orlica (szczyt)

Orogeneza

Orogeneza (gr. ὄρος  – „góra” i γένεσις  – „tworzenie, początek”) – ruchy orogeniczne, górotwórczość, ruchy górotwórcze, fałdowanie.

Zobaczyć Sudety i Orogeneza

Orogeneza alpejska

Orogeneza alpejska lub fałdowania alpejskie – ostatni okres globalnych fałdowań górotwórczych, w czasie którego doszło do powstania górotworu alpejskiego.

Zobaczyć Sudety i Orogeneza alpejska

Orogeneza hercyńska

Orogeneza hercyńska (orogeneza waryscyjska) – okres intensywnych ruchów górotwórczych zachodzących w paleozoiku, pomiędzy późnym sylurem a końcem permu.

Zobaczyć Sudety i Orogeneza hercyńska

Orzeł przedni

Orzeł przedni, zys (Aquila chrysaetos) – gatunek dużego ptaka szponiastego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), zamieszkujący północnąAfrykę, Azję, Amerykę Północnąoraz Europę.

Zobaczyć Sudety i Orzeł przedni

Orzechówka zwyczajna

Orzechówka zwyczajna, orzechówka (Nucifraga caryocatactes) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae).

Zobaczyć Sudety i Orzechówka zwyczajna

Orzesznica leszczynowa

Orzesznica leszczynowa, orzesznica (Muscardinus avellanarius) – gatunek niewielkiego, rudego gryzonia z rodziny popielicowatych, jedynego żyjącego współcześnie przedstawiciela rodzaju orzesznica (Muscardinus), mieszkającego w lasach.

Zobaczyć Sudety i Orzesznica leszczynowa

Osadnictwo

Osadnictwo – całokształt działalności grup ludzkich wywołujący zmiany w środowisku geograficznym.

Zobaczyć Sudety i Osadnictwo

Osówka (góra)

Osówka (niem. Säuferhöhen, 716 m n.p.m.) – góra w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach Środkowych, w Górach Sowich.

Zobaczyć Sudety i Osówka (góra)

Oskava (rzeka)

Oskava – rzeka w Czechach, lewy dopływ Morawy.

Zobaczyć Sudety i Oskava (rzeka)

Osobłoga

Osobłoga (też Osa, dawniej Ossobłoka, czes. Osoblaha, niem. Hotzenplotz, przez Austriaków nazywana Ossą) – rzeka w Czechach i Polsce, lewy dopływ Odry.

Zobaczyć Sudety i Osobłoga

Paź żeglarz

Paź żeglarz, witeź żeglarz, żeglarek (Iphiclides podalirius) – gatunek motyla dziennego z rodziny paziowatych (Papilionidae).

Zobaczyć Sudety i Paź żeglarz

Paź królowej

alt.

Zobaczyć Sudety i Paź królowej

Padalec zwyczajny

Padalec przed odrzuceniem ogona Padalec po odrzuceniu ogona Padalec zwyczajny (Anguis fragilis) – gatunek beznogiej jaszczurki z rodziny padalcowatych.

Zobaczyć Sudety i Padalec zwyczajny

Pająk krzyżak

krzyżaka ogrodowego (''Araneus diadematus''), widoczny charakterystyczny krzyż Pająk krzyżak – zwyczajowa nazwa niektórych gatunków pająków z rodziny krzyżakowatych (Araneidae), zwłaszcza pająków z rodzaju AraneusW polskiej nazwie gatunkowej występuje również u Araniella cucurbitina – krzyżaka zielonego.

Zobaczyć Sudety i Pająk krzyżak

Park Krajobrazowy Chełmy

Park Krajobrazowy Chełmy – obszar chroniony od 1992 r. Znajduje się na terenie województwa dolnośląskiego, w powiatach: jaworskim i złotoryjskim (fragment jego otuliny leży także w powiecie legnickim).

Zobaczyć Sudety i Park Krajobrazowy Chełmy

Park Krajobrazowy Doliny Bobru

Park Krajobrazowy Doliny Bobru – park krajobrazowy w województwie dolnośląskim położony na terenie gmin Jelenia Góra, Jeżów Sudecki, Lubomierz, Lwówek Śląski, Stara Kamienica, Świerzawa i Wleń.

Zobaczyć Sudety i Park Krajobrazowy Doliny Bobru

Park Krajobrazowy Gór Sowich

Grabiny Park Krajobrazowy Gór Sowich – park krajobrazowy w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach Środkowych, województwo dolnośląskie.

Zobaczyć Sudety i Park Krajobrazowy Gór Sowich

Park Krajobrazowy Góry Opawskie

Dębowca Park Krajobrazowy Góry Opawskie – park krajobrazowy obejmujący Góry Opawskie, a więc wschodniączęść Sudetów.

Zobaczyć Sudety i Park Krajobrazowy Góry Opawskie

Park Kulturowy Kotliny Jeleniogórskiej

Mapa obszaru, na którym znajdująsię zamki i pałace Park Kulturowy Kotliny Jeleniogórskiej (Dolina Pałaców i Ogrodów) – park kulturowy obejmujący założenia pałacowo-parkowe w południowej, środkowej, północnej i wschodniej części Kotliny Jeleniogórskiej oraz przyległych częściach Gór Kaczawskich, Rudaw Janowickich i Karkonoszy, w województwie dolnośląskim.

Zobaczyć Sudety i Park Kulturowy Kotliny Jeleniogórskiej

Park Narodowy Gór Stołowych

Park Narodowy Gór Stołowych – jeden z 23 parków narodowych na terenie Polski, utworzony 16 września 1993.

Zobaczyć Sudety i Park Narodowy Gór Stołowych

Płaskowyż Głubczycki

Płaskowyż Głubczycki, również Płaskowyż Prudnicko-Głubczycki (318.58) – mezoregion fizycznogeograficzny w południowej Polsce, równina lessowa o krajobrazie zbliżonym do wyżynnego, która jest wyniesiona do wysokości 235–260 m n.p.m..

Zobaczyć Sudety i Płaskowyż Głubczycki

Płyta Północnoczeska

Płyta Północnoczeska (czes. Severočeská tabule) jest północnączęściąPłyty Czeskiej (czes. Česká tabule).

Zobaczyć Sudety i Płyta Północnoczeska

Perłoródka rzeczna

Perłoródka rzeczna, skójka perłorodna (Margaritifera margaritifera) – holarktyczny gatunek słodkowodnego małża z rodziny perłoródkowatych (Margaritiferidae).

Zobaczyć Sudety i Perłoródka rzeczna

Petrovy kameny

Petrovy kameny (historyczna nazwa) – szczyt (góra) o wysokości 1447 m n.p.m. (podawana jest też wysokość 1446 m n.p.m., 1446,0 m n.p.m. lub 1438,0 m n.p.m.), będący grupąskalnąw paśmie górskim Wysokiego Jesionika, w północno-wschodnich Czechach, w Sudetach Wschodnich, w obrębie gminy Malá Morávka, na historycznej granicy Śląska i Moraw, oddalony o około 1,6 km na południe od szczytu góry Pradziad, leżący na jego głównym grzbiecie (grzebieniu), pomiędzy szczytami Pradziad i Vysoká hole.

Zobaczyć Sudety i Petrovy kameny

Phylloscopus

Phylloscopus – rodzaj ptaków z rodziny świstunek (Phylloscopidae).

Zobaczyć Sudety i Phylloscopus

Piaskowiec

Szczelińca Wielkiego Kanionu Antylopy, Arizona Piaskowiec jest to drobnoziarnista skała osadowa.

Zobaczyć Sudety i Piaskowiec

Piętra roślinności

Piętra roślinności w Tatrach Piętra roślinności, piętra klimatyczno-roślinne – charakterystyczny dla wielu obszarów górskich układ roślinności warunkowany występowaniem piętrowego układu stref klimatycznych, tj.

Zobaczyć Sudety i Piętra roślinności

Pliszka żółta

Pliszka żółta, wolarka (Motacilla flava) – gatunek małego ptaka z rodziny pliszkowatych (Motacillidae).

Zobaczyć Sudety i Pliszka żółta

Pliszka górska

Pliszka górska (Motacilla cinerea) – gatunek małego ptaka z rodziny pliszkowatych (Motacillidae).

Zobaczyć Sudety i Pliszka górska

Pliszka siwa

Pliszka siwa (Motacilla alba) – gatunek małego ptaka z rodziny pliszkowatych (Motacillidae).

Zobaczyć Sudety i Pliszka siwa

Pocysterskie opactwo w Krzeszowie

Pocysterskie opactwo w Krzeszowie – kompleks najwyższej światowej klasy zabytków, którego początki sięgająXIII wieku.

Zobaczyć Sudety i Pocysterskie opactwo w Krzeszowie

Podgórze Karkonoskie

Podgórze Karkonoskie (cz. Krkonošské podhůří,.

Zobaczyć Sudety i Podgórze Karkonoskie

Podgórze Rudawskie

Podgórze Rudawskie (czes. Podkrušnohorská oblast) – makroregion w północno-zachodnich Czechach, część podprowincji Kraina Rudaw (czes. Krušnohorská subprovincie).

Zobaczyć Sudety i Podgórze Rudawskie

Pogórze

Pogórze – teren górzysty lub pagórkowaty, porozcinany dolinami rzecznymi, czasami o wierzchowinie znajdującej się na jednym poziomie.

Zobaczyć Sudety i Pogórze

Pogórze Izerskie

Położenie Pogórza Izerskiego na obszarze Czech Pogórze Izerskie (332.26) – północne przedpole Gór Izerskich, zasięgiem obejmujące duży teren zawarty pomiędzy NysąŁużyckąna zachodzie, a rzekami Kamienna i Bóbr na wschodzie.

Zobaczyć Sudety i Pogórze Izerskie

Pogórze Kaczawskie

lawowe na Pogórzu Kaczawskim Pogórze Kaczawskie (niem. Bober-Katzbach-Vorgebirge, czes. Kačavské podhůří, 332.27) – według podziału fizycznogeograficznego Jerzego Kondrackiego – mezoregion wchodzący w skład Pogórza Zachodniosudeckiego, obejmujący jego środkowączęść.

Zobaczyć Sudety i Pogórze Kaczawskie

Pogórze Orlickie

Pogórze Orlickie na mapie Czech Gomoła we Wzgórzach Lewińskich Lewińska Czuba we Wzgórzach Lewińskich Wiadukt kolejowy w Lewinie Kłodzkim Pogórze Orlickie (332.51; czes. Podorlická pahorkatina) – według podziału fizycznogeograficznego J. Kondrackiego i W.

Zobaczyć Sudety i Pogórze Orlickie

Pogórze Wałbrzyskie

Regiony Kondrackiego-hipsometria, Sudety, Pogórze Wałbrzyskie Pogórze Wałbrzyskie (także Bolkowsko-Wałbrzyskie,, 332.28) – pogórze w południowo-zachodniej Polsce w województwie dolnośląskim.

Zobaczyć Sudety i Pogórze Wałbrzyskie

Pogórze Zachodniosudeckie

Pogórze Zachodniosudeckie (332.2) – wprowadzona przez Jerzego Kondrackiego jednostka w podziale Sudetów i Przedgórza Sudeckiego.

Zobaczyć Sudety i Pogórze Zachodniosudeckie

Polanica-Zdrój

(nazwa urzędowa Altheide-Bad, zwyczajowa Bad Altheide) – miasto uzdrowiskowe w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim.

Zobaczyć Sudety i Polanica-Zdrój

Polska

Polska, Rzeczpospolita Polska (RP) – państwo unitarne w Europie Środkowej, położone między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i Karpatami na południu, w przeważającej części w dorzeczu Wisły i Odry.

Zobaczyć Sudety i Polska

Pomrowcowate

Pomrowcowate (Milacidae) – rodzina ślimaków płucodysznych z rzędu trzonkoocznych.

Zobaczyć Sudety i Pomrowcowate

Popielica szara

Popielica na pniu drzewa Popielica szara, dawniej: popielica lub pilch (Glis glis) – ssak z rodziny popielicowatych (Gliridae), jedyny przedstawiciel rodzaju popielica (Glis).

Zobaczyć Sudety i Popielica szara

Porfir

Fryderyka II wykonany z porfiru Porfir Porfir („purpura”) – potoczna nazwa stosowana do określania magmowych skał wulkanicznych lub żyłowych, posiadających strukturę porfirową.

Zobaczyć Sudety i Porfir

Pozaalpejska Europa Środkowa

Pozaalpejska Europa Środkowa (Pozaalpejska Europa Zachodnia, Pohercyńska Europa Środkowa; 3) – megaregion Europy Zachodniej.

Zobaczyć Sudety i Pozaalpejska Europa Środkowa

Pradziad

Pradziad (historyczna nazwa Keylichter Schneeberg) – najwyższy szczyt (góra) o wysokości 1491 m n.p.m. (podawane sąteż wysokości 1491,3 m n.p.m., 1492 m n.p.m. lub 1493 m n.p.m.) w paśmie górskim Wysokiego Jesionika, w północno-wschodnich Czechach, w obrębie gminy Malá Morávka.

Zobaczyć Sudety i Pradziad

Prekambr

Prekambr – nieformalna jednostka geochronologiczna w dziejach Ziemi, obejmująca przedział czasu od powstania Ziemi do początku okresu kambryjskiego, czyli interwał wiekowy od 4,6 mld lat do 542 mln lat temu.

Zobaczyć Sudety i Prekambr

Prudnik

(daw. Prądnik, Królewskie Miasto Prudnik) – miasto w Polsce położone w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Prudnik i Euroregionu Pradziad.

Zobaczyć Sudety i Prudnik

Przedgórze Paczkowskie

Przedgórze w granicach Czech Przedgórze Paczkowskie, czes. Žulovská pahorkatina (332.17) – według podziału fizycznogeograficznego Jerzego Kondrackiego i W. Walczaka – mezoregion wchodzący w skład Przedgórza Sudeckiego.

Zobaczyć Sudety i Przedgórze Paczkowskie

Przedgórze Sudeckie

Przedgórze Sudeckie (widać Sudecki uskok brzeżny) Czeski obszar Przedgórza Sudeckiego Paczkowa Przedgórze Sudeckie (cz. Krkonošsko-jesenické podhůří, Sudetské podhůří, niem. Sudetenvorland) (332.1) – obszar (makroregion) położony na północ od właściwych Sudetów, będący z nimi w łączności, jednak oddzielony od Sudetów wyraźnąliniątektoniczną(uskok brzeżny sudecki).

Zobaczyć Sudety i Przedgórze Sudeckie

Przyrostek

Przyrostek, sufiks (z „dołączony” od „pod” i „umocowany”) – w językoznawstwie jest to każdy fragment wyrazu (jego morfem), o ile jest dodany po jego rdzeniu (czyli podstawie słowotwórczej) i jednocześnie ma właściwości słowotwórcze (czyli nie jest końcówkąfleksyjną).

Zobaczyć Sudety i Przyrostek

Pstrąg potokowy

Pstrąg potokowy Pstrąg potokowy (Salmo trutta m. fario) – ryba z rodziny łososiowatych (Salmonidae), należąca do gatunku Salmo trutta, ekologiczna odmiana troci atlantyckiej (S. t. trutta) przystosowana do życia wyłącznie w wodach słodkich.

Zobaczyć Sudety i Pstrąg potokowy

Puchacz zwyczajny

Puchacz zwyczajny, puchacz (Bubo bubo) – gatunek dużego, osiadłego ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae), zamieszkującego niemalże całąEurazję (z wyjątkiem tundry, południowych rejonów Azji, Wysp Brytyjskich i północy Francji).

Zobaczyć Sudety i Puchacz zwyczajny

Puszczyk zwyczajny

Puszczyk zwyczajny, puszczyk (Strix aluco) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae).

Zobaczyć Sudety i Puszczyk zwyczajny

Rów Górnej Nysy

Południowa część Rowu Górnej Nysy, w tle jest Masyw Śnieżnika Bystrzycy Kłodzkiej Rów Górnej Nysy (332.55) – kraina geograficzna w Sudetach Środkowych, jego główne miasto to Bystrzyca Kłodzka.

Zobaczyć Sudety i Rów Górnej Nysy

Równina Świdnicka

Równina Świdnicka (332.12) – według podziału fizycznogeograficznego Jerzego Kondrackiego i Wojciecha Walczaka mezoregion wchodzący w skład Przedgórza Sudeckiego.

Zobaczyć Sudety i Równina Świdnicka

Rędzina

Rędzina wytworzona na skałach kredowych mastrychtu, Kozubowski Park Krajobrazowy Rędzina – (również gleby darniowe-węglanowe) płytka międzystrefowa gleba kalcymorficzna powstała na skałach wapiennych.

Zobaczyć Sudety i Rędzina

Rdzeń (językoznawstwo)

Rdzeń (niekiedy także pierwiastek; por.) – główny morfem wyrazu, który pozostaje po oddzieleniu od niego wszystkich afiksów.

Zobaczyć Sudety i Rdzeń (językoznawstwo)

Regiel dolny

Bieszczadach Zachodnich Regiel dolny w klimacie umiarkowanie chłodnym jest to piętro lasów liściastych i mieszanych występujące powyżej piętra pogórza i poniżej regla górnego.

Zobaczyć Sudety i Regiel dolny

Regiel górny

Górnoreglowe lasy świerkowe, sosny limby oraz olchy szare porastające zbocza Stołów w Dolinie Kościeliskiej Regiel górny – piętro roślinne usytuowane powyżej regla dolnego a poniżej piętra kosodrzewiny, czyli poniżej górnej granicy lasu.

Zobaczyć Sudety i Regiel górny

Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski

Mapa regionów fizycznogeograficznych Polski (od megaregionów po mezoregiony), akcentująca hierarchię i względne rozmieszczenie regionów (przed zmianami z 2018 r.) Mapa mezoregionów fizycznogeograficznych Polski na tle ukształtowania terenu i podziału administracyjnego (przed zmianami z 2018 r.) Mapa mezoregionów fizycznogeograficznych Polski na tle szczegółowego podziału administracyjnego (przed zmianami z 2018 r.) Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski – regionalizacja fizycznogeograficzna opracowana przez Jerzego Kondrackiego w drugiej połowie XX wieku, w postaci wielostopniowego układu regionów.

Zobaczyć Sudety i Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski

Rezerwat przyrody Wodospad Wilczki

Rezerwat przyrody Wodospad Wilczki – krajobrazowy rezerwat przyrody położony w województwie dolnośląskim, powiecie kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka, w pobliżu miejscowości Międzygórze.

Zobaczyć Sudety i Rezerwat przyrody Wodospad Wilczki

Riese

Odległości w metrach między kompleksami wchodzącymi w skład ''Riese'' Kompleks ''Riese'' z oryginalnym nazewnictwem obiektów Projekt Riese (z niem. olbrzym) – kryptonim największego projektu górniczo-budowlanego nazistowskich Niemiec, rozpoczętego i niedokończonego w Górach Sowich oraz na zamku Książ i pod nim w latach 1943–1945.

Zobaczyć Sudety i Riese

Ruda

Ruda – kopalina, czyli skała lub minerał, z której uzyskuje się jeden lub więcej składników.

Zobaczyć Sudety i Ruda

Rudawski Park Krajobrazowy

Rudawski Park Krajobrazowy – położony w południowej części województwa dolnośląskiego na terenie gmin Bolków, Janowice Wielkie, Kamienna Góra, Marciszów, Mysłakowice oraz miast Jelenia Góra, Kamienna Góra i Kowary.

Zobaczyć Sudety i Rudawski Park Krajobrazowy

Rudawy Janowickie

Góry Sokole w Rudawach Janowickich Rudawy Janowickie (niem. Landeshuter Kamm) (332.38) – pasmo górskie położone we wschodniej części Sudetów Zachodnich, zajmujące powierzchnię prawie 90 km².

Zobaczyć Sudety i Rudawy Janowickie

Rudzik (ptak)

Rudzik, rudzik zwyczajny, raszka (Erithacus rubecula) – gatunek małego ptaka wędrownego z rodziny muchołówkowatych (Muscicapidae), wcześniej zaliczany do drozdowatych (Turdidae).

Zobaczyć Sudety i Rudzik (ptak)

Rusałka żałobnik

Rusałka żałobnik (Nymphalis antiopa) jest jednym z 75 występujących w Polsce przedstawicieli rodziny rusałkowatych.

Zobaczyć Sudety i Rusałka żałobnik

Rzęsorek mniejszy

Rzęsorek mniejszy (Neomys milleri) – gatunek ssaka z rodziny ryjówkowatych (Soricidae).

Zobaczyć Sudety i Rzęsorek mniejszy

Rzęsorek rzeczek

Rzęsorek rzeczek (Neomys fodiens) – gatunek niewielkiego ssaka owadożernego z rodziny ryjówkowatych.

Zobaczyć Sudety i Rzęsorek rzeczek

Rzeka

Nil Amazonka Jangcy Missisipi Huang He Ob Parana Mekong Amur Lena Kongo Wołga Ganges Dunaj Wisła Wieprz Bystrzyca Łarpia Odra Rzeka – naturalny, powierzchniowy ciek płynący w wyżłobionym przez erozję rzecznąkorycie, okresowo zalewający dolinę rzeczną.

Zobaczyć Sudety i Rzeka

Rzesza

„Proklamacja Cesarstwa Niemieckiego” (obraz olejny, Anton von Werner, 1885) Rzesza (niem. Reich) – historyczne określenie państwa niemieckiego, stosowane dla podkreślenia jedności autonomicznych niemieckich regionów lub państw regionalnych.

Zobaczyć Sudety i Rzesza

Salamandra plamista

Salamandra plamista, jaszczur plamisty, jaszczur ognisty (Salamandra salamandra) – gatunek płaza ogoniastego z rodziny salamandrowatych o charakterystycznym wyglądzie i szerokim zasięgu występowania.

Zobaczyć Sudety i Salamandra plamista

Sarmaci

Sarmaci w zbrojach łuskowych, zwanych karacenami Sarmaci lub Sauromaci (Sauromatae) – nazwa irańskich ludów koczowniczo-pasterskich.

Zobaczyć Sudety i Sarmaci

Sójka zwyczajna

Sójka zwyczajna, sójka, sójka żołędziówka (Garrulus glandarius) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae), zamieszkujący Eurazję i północno-zachodniąAfrykę.

Zobaczyć Sudety i Sójka zwyczajna

Słowik rdzawy

Słowik rdzawy (Luscinia megarhynchos) – gatunek małego wędrownego ptaka z rodziny muchołówkowatych (Muscicapidae).

Zobaczyć Sudety i Słowik rdzawy

Schronisko turystyczne

hali Ornak – 1108 m n.p.m. (Dolina Kościeliska) Schronisko turystyczne (w Polsce ustawowo: schronisko) – obiekt hotelarski zlokalizowany poza obszarami zabudowanymi, przy szlakach turystycznych, świadczący minimalny zakres usług związanych z pobytem klientów: przeznaczony dla potrzeb obsługi ruchu turystycznego, zapewniający miejsce odpoczynku, schronienia przed wpływem niekorzystnych warunków atmosferycznych.

Zobaczyć Sudety i Schronisko turystyczne

Sikory (ptaki)

Sikory, sikorowate (Paridae) – rodzina ptaków z podrzędu śpiewających (Oscines) w obrębie rzędu wróblowych (Passeriformes).

Zobaczyć Sudety i Sikory (ptaki)

Siwerniak

Siwerniak, świergotek górski, siwarnik (Anthus spinoletta) – gatunek małego ptaka z rodziny pliszkowatych (Motacillidae).

Zobaczyć Sudety i Siwerniak

Sjenit

Sjenit w formie zgładu Sjenit, syenit – obojętna skała głębinowa.

Zobaczyć Sudety i Sjenit

Skałka (geomorfologia)

Jastrzębia Turnia (Karpniki – Rudawy Janowickie) – ostaniec granitowy wapienny Skałka, skałki – naturalna, wypukła forma terenu stanowiąca element rzeźby denudacyjnej.

Zobaczyć Sudety i Skałka (geomorfologia)

Skały głębinowe

Skały głębinowe (skały plutoniczne) – skały magmowe, których stygnięcie i krystalizacja odbywały się na dużych głębokościach.

Zobaczyć Sudety i Skały głębinowe

Skały magmowe

plagioklaz (''Plagioclase'') - '''F''' skaleniowce (''Feldspathoid'') Skały magmowe – jeden z trzech głównych typów skał (obok skał osadowych i metamorficznych) budujących skorupę ziemską, powstałych wskutek krystalizacji lub zakrzepnięcia magmy w głębi skorupy ziemskiej lub lawy na powierzchni Ziemi.

Zobaczyć Sudety i Skały magmowe

Skały metamorficzne

Gnejs – przykład skały metamorficznej Skały metamorficzne (skały przeobrażone) – jeden z trzech głównych typów skał budujących skorupę ziemską, powstałe ze skał magmowych bądź osadowych (jak również niekiedy innych metamorficznych) na skutek przeobrażenia (metamorfizmu) pod wpływem wysokich temperatur (np.

Zobaczyć Sudety i Skały metamorficzne

Skały osadowe

alt.

Zobaczyć Sudety i Skały osadowe

Skały wylewne

Skała wylewna (skała wulkaniczna, wulkanit) – skała magmowa, która powstaje w wyniku krystalizacji lawy, a ponieważ proces ten postępuje stosunkowo szybko, w skład skał wchodząminerały tak drobne, że w większości nie można ich rozpoznać gołym okiem.

Zobaczyć Sudety i Skały wylewne

Skorupa ziemska

skał osadowych12. Warstwa bazaltowa13. Warstwa granitowa14. Płaszcz ziemski15. Kierunek wsuwania się płyty oceanicznej pod kontynentalną16. Linia, wzdłuż której następuje wzajemne przemieszczanie się płyt Skorupa ziemska – część litosfery ograniczona od góry atmosferąlub hydrosferą, a od dołu granicząca z górnąwarstwąpłaszcza ziemskiego (nieciągłość Mohorovičicia nazywana też nieciągłościąMoho).

Zobaczyć Sudety i Skorupa ziemska

Smogornia

Smogornia (czes. Stříbrný hřbet, niem. Mittagsberg) (ok. 1491 m n.p.m.) – szczyt w Sudetach, w głównym grzbiecie Karkonoszy (Śląski Grzbiet) w Polsce.

Zobaczyć Sudety i Smogornia

Sokołowsko

Sokołowsko (niem. Görbersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wałbrzyskim, w gminie Mieroszów, w Górach Suchych w Sudetach Środkowych.

Zobaczyć Sudety i Sokołowsko

Sosnówka (zbiornik)

Sosnówka – sztuczny zalew, zbiornik wody pitnej w południowej części Kotliny Jeleniogórskiej, oddany do eksploatacji w 2001 r. Długość zapory głównej wynosi 1,5 km, a zapory bocznej około 300 m. Pojemność całkowita wynosi 14 mln m³ wody, z czego 11 mln m³ stanowi pojemność użytkową, 2 mln m³ zajmuje pojemność martwa, a 1 mln m³ stanowi pojemność powodziową.

Zobaczyć Sudety i Sosnówka (zbiornik)

Srebro

Srebro (Ag) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym.

Zobaczyć Sudety i Srebro

Stara Kopalnia w Wałbrzychu

Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia – placówka muzealna, zlokalizowana na terenie zabytkowej Kopalni Węgla Kamiennego „Julia”.

Zobaczyć Sudety i Stara Kopalnia w Wałbrzychu

Stronie Śląskie

Kościół Zmartwychwstania Pańskiego (2015) Pałac królewny Marianny Orańskiej, obecnie siedziba Urzędu Miasta i Gminy (2017) Pensjonat „Villa Elise” (2015) Kaplica św. Onufrego (2016) dworca kolejowego, obecnie ośrodek kultury (2017) Muzeum Minerałów (2017) Hucie Szkła Kryształowego „Violetta” (2016) Stronie Śląskie – miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Stronie Śląskie.

Zobaczyć Sudety i Stronie Śląskie

Strony świata

Róża wiatrów – kierunki świata (skróty angielskie, albo międzynarodowe) Strony świata, kierunki świata, ściślej: główne kierunki geograficzne, kierunki główne – cztery główne kierunki wyznaczone na powierzchni kuli ziemskiej.

Zobaczyć Sudety i Strony świata

Struktura bardzka

Struktura bardzka – jednostka geologiczna w Sudetach.

Zobaczyć Sudety i Struktura bardzka

Strzyżyk zwyczajny

Strzyżyk zwyczajny, strzyżyk, strzyżyk woleoczko, wole oczko (Troglodytes troglodytes) – gatunek małego, częściowo wędrownego ptaka z rodziny strzyżyków (Troglodytidae).

Zobaczyć Sudety i Strzyżyk zwyczajny

Studniční hora

Studniční hora lub Studničná hora (niem. Brunnenberg, Brandkoppe lub Steinboden, 1554 m n.p.m.) – wzniesienie w Sudetach Zachodnich w czeskiej części pasma Karkonoszy.

Zobaczyć Sudety i Studniční hora

Sudecki uskok brzeżny

Uskok brzeżny, linia oddzielająca pofalowany obszar górzysty od wyrównanego, biegnąca od lewego górnego rogu zdjęcia, skośnie w dół. Sudecki uskok brzeżnyMizerski, uskok brzeżny – strefa nieciągłości o przebiegu ESE–WNW oddzielająca blok sudecki od bloku przedsudeckiego.

Zobaczyć Sudety i Sudecki uskok brzeżny

Sudety Środkowe

Położenie Sudetów Środkowych w obrębie Czech Sudety Środkowe (332.4–5) (cz. Orlická oblast, Střední Sudety, Středosudetská oblast, niem. Mittelsudeten) – środkowa część Sudetów w południowo-zachodniej Polsce i w północnych Czechach.

Zobaczyć Sudety i Sudety Środkowe

Sudety Wschodnie

Polski obszar Sudetów Wschodnich Sudety Wschodnie (332.6) (czes. Jesenická oblast, Východní Sudety, Východosudetská oblast, niem. Ostsudeten) – pasma górskie w południowo-zachodniej Polsce i północnej części Czech, wschodnia część Sudetów będąca częściąprowincji Masywu Czeskiego.

Zobaczyć Sudety i Sudety Wschodnie

Sudety Wschodnie (geologia)

Sudety Wschodnie (silesikum i moravikum) – jednostka geologiczna obejmująca część Sudetów Wschodnich w sensie geograficznym – wschodniączęść Gór Złotych, większość Wysokiego Jesionika oraz Niski Jesionik.

Zobaczyć Sudety i Sudety Wschodnie (geologia)

Sudety Zachodnie

Sudety Zachodnie zaznaczone kolorem czerwonym Sudety Zachodnie (332.3) (cz. Krkonošská oblast, Západní Sudety, Západosudetská oblast, niem. Westsudeten) – zachodnia część Sudetów leżąca między DolinąŁaby na zachodzie a BramąLubawskąna wschodzie.

Zobaczyć Sudety i Sudety Zachodnie

Sudety Zachodnie (geologia)

Sudety Zachodnie (lugikum) – jednostka geologiczna obejmująca geograficzne całe Sudety Zachodnie, całe Sudety Środkowe oraz Góry Złote, Góry Bialskie, Masyw Śnieżnika i znacznączęść Wysokiego Jesionika w Sudetach Wschodnich.

Zobaczyć Sudety i Sudety Zachodnie (geologia)

Szczawno-Zdrój

Szczawno-Zdrój – miasto uzdrowiskowe – gmina miejska w województwie dolnośląskim, w powiecie wałbrzyskim, położone jest w południowo-zachodniej Polsce na Dolnym Śląsku w Sudetach środkowych.

Zobaczyć Sudety i Szczawno-Zdrój

Szerszeń europejski

Szerszeń europejski (Vespa crabro), szerszeń groźny, zwykle nazywany szerszeniem – gatunek owada z rodziny osowatych (Vespidae), z grupy żądłówek, największy z osowatych występujących w Europie Środkowej, pospolity na terenie całej Polski, zwłaszcza w pobliżu terenów zamieszkiwanych przez ludzi.

Zobaczyć Sudety i Szerszeń europejski

Szlak turystyczny

Szlak turystyczny – wytyczona w terenie trasa, zwykle w określony sposób oznakowana, przeznaczona do ruchu turystycznego, pieszego lub z użyciem środków transportu (rower, koń wierzchowy, narty, kajak i in.). Przebieg szlaków turystycznych jest zaznaczany na mapach turystycznych i opisywany w przewodnikach.

Zobaczyć Sudety i Szlak turystyczny

Sztolnia

Stanach Zjednoczonych Sztolnia – wyrobisko korytarzowe, o małym przekroju poprzecznym, drążone w górotworze ze zbocza góry, poziomo lub pod niewielkim wzniosem w głąb góry do złóż kopaliny użytecznej.

Zobaczyć Sudety i Sztolnia

Szyb (górnictwo)

Przekrój szybu wyciągowego, grafika Roberta Bénarda Szyb (niem. Schacht, żarg. szacht) – wyrobisko kapitalne górnicze pionowe lub pochyłe (zob. szyb pochyły) o nachyleniu powyżej 45° o przekroju poprzecznym powyżej 4 m² i znacznej głębokości, prowadzące z powierzchni terenu do położonego w głębi ziemi złoża kopaliny użytecznej lub łączące wyrobiska poziome pod ziemią.

Zobaczyć Sudety i Szyb (górnictwo)

Třebůvka

Třebůvka w Lošticach Třebůvka – rzeka w północno-wschodnich Czechach i na Morawach, prawy dopływ Morawy.

Zobaczyć Sudety i Třebůvka

Tchórz zwyczajny

Tchórz zwyczajny, tchórz pospolity, tchórz europejski (Mustela putorius) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny łasicowatych, protoplasta fretki domowej.

Zobaczyć Sudety i Tchórz zwyczajny

Torfowisko

Torfowisko pod Zieleńcem Hebrydach Torfowisko w pobliżu Jeziora Moszne Torfowisko – jeden z typów mokradeł, siedlisk na tyle uwodnionych, że występuje tam specyficzna roślinność i zachodząprocesy akumulacji osadów organicznych.

Zobaczyć Sudety i Torfowisko

Traszka górska

Traszka górska Traszka górska (Triturus alpestris lub Ichthyosaura alpestris) – gatunek płaza z rodziny salamandrowatych.

Zobaczyć Sudety i Traszka górska

Trójmorski Wierch

Trójmorski Wierch po lewej i Puchacz po prawej – widok od strony wschodniej Trójmorski Wierch (pol. do 1946 roku Klepacz, czes. Klepáč, niem. Klappersteine) – szczyt w Masywie Śnieżnika w Sudetach Wschodnich o wysokości 1145 m n.p.m.

Zobaczyć Sudety i Trójmorski Wierch

Trzeciorzęd

Trzeciorzęd – według starszych wersji periodyzacji starszy okres ery kenozoicznej, od 65 do 1,8 mln lat temu.

Zobaczyć Sudety i Trzeciorzęd

Trzmiel

trzmiel drzewny Trzmiel – zwyczajowa nazwa dużej, krępej i gęsto owłosionej pszczoły o czarnym ubarwieniu, zwykle z szerokimi, poprzecznymi, żółtymi lub pomarańczowymi pasami.

Zobaczyć Sudety i Trzmiel

Twierdza Kłodzko

Twierdza od wschodu Bastion widokowy Najwyższa część twierdzy Kuźnia kazamaty Rekonstrukcja bitwy o Twierdzę Kłodzko Widok Twierdzy Kłodzkiej z punktu widokowego Kukułka pod KłodzkąGórą(2km, żółty szlak). Twierdza Kłodzko (niem. Festung Glatz) – zachowana twierdza w Kłodzku będąca systemem obronnym z okresu XVII i XVIII wieku.

Zobaczyć Sudety i Twierdza Kłodzko

Twierdza Nysa

Wejście do bastionu św. Jadwigi Twierdza Nysa (niem. Festung Neiße / Festung Neisse) – jeden z najlepiej zachowanych na Śląsku systemów fortyfikacji (obok twierdzy w Kłodzku i Srebrnej Góry).

Zobaczyć Sudety i Twierdza Nysa

Twierdza Srebrna Góra

Twierdza Srebrna Góra (niem. Festung Silberberg) – twierdza wzniesiona w latach 1765–1777 koło Srebrnej Góry na Dolnym Śląsku.

Zobaczyć Sudety i Twierdza Srebrna Góra

Tygrzyk paskowany

Samica na sieci łownej Tygrzyk paskowany (Argiope bruennichi) – gatunek pająka sieciowego z rodziny krzyżakowatych.

Zobaczyć Sudety i Tygrzyk paskowany

Uran (pierwiastek)

Uran (U) – pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców w układzie okresowym.

Zobaczyć Sudety i Uran (pierwiastek)

Uskok

400px Uskok – struktura tektoniczna powstała w wyniku rozerwania mas skalnych i przemieszczenia ich wzdłuż powstałej powierzchni (lub wąskiej strefy zniszczenia), zwanej powierzchniąuskoku (lub strefąuskokową).

Zobaczyć Sudety i Uskok

Vysoká hole

Vysoká hole (historyczna nazwa) – szczyt (góra) o wysokości 1465 m n.p.m. (podawana jest też wysokość 1464 m n.p.m., 1463,7 m n.p.m. lub 1463 m n.p.m.) w paśmie górskim Wysokiego Jesionika, w północno-wschodnich Czechach, w Sudetach Wschodnich, w obrębie gminy Malá Morávka, na historycznej granicy Śląska i Moraw, wyznaczonej przez stojący na górze w odległości około 430 m na południowy zachód od szczytu kamień graniczny z piaskowca, z 1681 roku.

Zobaczyć Sudety i Vysoká hole

Wambierzyce

Wambierzyce (niem. Albendorf, czes. Vambeřice) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Radków.

Zobaczyć Sudety i Wambierzyce

Wapień

Tyńcu Kowala, Góry Świętokrzyskie'' Rzeszowa'' Jura Krakowsko-Częstochowska'' Jura Krakowsko-Częstochowska'' Wapień – skała osadowa (chemogeniczna lub organogeniczna) zbudowana głównie z węglanu wapnia, przede wszystkim w postaci kalcytu.

Zobaczyć Sudety i Wapień

Węgiel brunatny

Węgiel brunatny Brykiet węgla brunatnego do spalania w piecach domowych Węgiel brunatny – skała osadowa pochodzenia organicznego roślinnego powstała w neogenie w erze kenozoicznej ze szczątków roślin bez dostępu powietrza.

Zobaczyć Sudety i Węgiel brunatny

Węgiel kamienny

Węgiel kamienny Uproszczony schemat fragmentu struktury chemicznej węgla kamiennego Węgiel kamienny – skała osadowa pochodzenia roślinnego, zawierająca 75−97% pierwiastka węgla, powstała głównie w karbonie (era paleozoiczna) ze szczątków roślinnych, które bez dostępu tlenu uległy uwęgleniu.

Zobaczyć Sudety i Węgiel kamienny

Wielka Desztna

Panorama z Wielkiej Desztny w kierunku południowo-wschodnim Na szczycie wzniesienia Wielka Desztna (czes. Velká Deštná, niem. Deschneyer Großkoppe, 1115 m n.p.m.) – najwyższy szczyt Sudetów Środkowych, w środkowo-wschodniej części Gór Orlickich w Czechach.

Zobaczyć Sudety i Wielka Desztna

Wielki Szyszak

Wielki Szyszak (czes. Vysoké kolo, niem. Hohe Rand, Hohe Rad lub Hohes Rad, 1509 m n.p.m.) – czwarty pod względem wysokości szczyt Karkonoszy i całych Sudetów, a drugi szczyt polskich Karkonoszy, położony w zachodniej części Śląskiego Grzbietu.

Zobaczyć Sudety i Wielki Szyszak

Wiewiórka pospolita

Wiewiórka pospolita (Sciurus vulgaris) – gatunek gryzonia z rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae).

Zobaczyć Sudety i Wiewiórka pospolita

Wilczka

Wilczka (po 1945 r. również Wilczy Potok, dawniej niem. Wölfel) – potok, prawy dopływ Nysy Kłodzkiej o długości 18,19 km.

Zobaczyć Sudety i Wilczka

Wilk szary

Wilk szary, wilk (Canis lupus) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny psowatych (Canidae), zamieszkującego lasy, równiny, tereny bagienne oraz góry Eurazji i Ameryki Północnej.

Zobaczyć Sudety i Wilk szary

Witka

Witka (czes. Smědá, niem. Wittig) – rzeka w Czechach i w Polsce o długości 51,9 km (w granicach Polski – 5,9 km) i powierzchni dorzecza 331 km² (w granicach Polski – 60 km²), prawy dopływ Nysy Łużyckiej.

Zobaczyć Sudety i Witka

Wizon amerykański

Wizon amerykański, norka amerykańska, wizon (Neogale vison) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny łasicowatych (Mustelidae).

Zobaczyć Sudety i Wizon amerykański

Woda mineralna

zakładzie przyrodoleczniczym „Wojciech” w Lądku-Zdroju Wysowej-Zdroju Dusznikach-Zdroju Parku Zdrojowym w Długopolu-Zdroju Woda mineralna – naturalna woda lecznicza zawierająca co najmniej 1000 mg/dm3 rozpuszczonych składników stałych w postaci jonów.

Zobaczyć Sudety i Woda mineralna

Wodospad Łomniczki

Wodospad Łomniczki, kaskady Łomniczki – wodospad górski w Sudetach Zachodnich we wschodniej części Karkonoszy.

Zobaczyć Sudety i Wodospad Łomniczki

Wodospad Kamieńczyka

Wodospad Kamieńczyka (846 m n.p.m.) – najwyższy wodospad w polskich Sudetach, położony na trasie ze Szklarskiej Poręby na grzbiet główny Karkonoszy.

Zobaczyć Sudety i Wodospad Kamieńczyka

Wodospad Podgórnej

Wodospad Podgórnej – początek XX wieku Wodospad Podgórnej – trzeci pod względem wysokości wodospad w polskiej części Karkonoszy.

Zobaczyć Sudety i Wodospad Podgórnej

Wodospad Szklarki

Wodospad Szklarki (niem. Kochelfall) – drugi co do wysokości, po Wodospadzie Kamieńczyka (27 m wysokości) wodospad w polskich Karkonoszach, położony na wysokości 525 m n.p.m. w granicach administracyjnych Piechowic.

Zobaczyć Sudety i Wodospad Szklarki

Wody termalne

Wody termalne – wody lecznicze, swoiste, podziemne o podwyższonej temperaturze.

Zobaczyć Sudety i Wody termalne

Wojcieszów

Wojcieszów (Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości.) – miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie złotoryjskim, położone nad rzekąKaczawą, w Górach Kaczawskich w Sudetach Zachodnich.

Zobaczyć Sudety i Wojcieszów

Wulkan

Sill 6. Przewód boczny 7. Warstwy popiołu emitowanego przez wulkan 8. Zbocze 9. Warstwy lawy emitowanej przez wulkan 10. Gardziel 11. Stożek pasożytniczy 12. Potok lawowy 13. Komin 14. Krater 15. Chmura popiołu Wulkan (z łac. Vulcanus – imię rzymskiego boga ognia) – miejsce na powierzchni Ziemi, z którego wydobywa się lawa, gazy wulkaniczne (solfatary, mofety, fumarole) i materiał piroklastycznyWulkany występująrównież na innych obiektach Układu Słonecznego – patrz sekcja „Wulkany poza Ziemią”.

Zobaczyć Sudety i Wulkan

Wydra europejska

Wydra europejska (Lutra lutra), wydra – jedyny gatunek drapieżnego ssaka ziemnowodnego z rodziny łasicowatych (''Mustelidae'') rodzaju wydra (''Lutra''), którego przedstawiciele żyjąw Polsce w stanie naturalnym.

Zobaczyć Sudety i Wydra europejska

Wysoki Jesionik

Wysoki Jesionik (także Hohes Gesenke) – według podziału fizycznogeograficznego: Jerzego Kondrackiego i Wojciecha Walczaka mezoregion wchodzący w skład Sudetów Wschodnich oraz pasma Jesioników o powierzchni 523,35 km², średniej wysokości 887,6 m n.p.m., z najwyższym szczytem Pradziad – 1491,3 m n.p.m., na którym znajduje się wieża telewizyjna Praděd o wysokości 145,5 m.

Zobaczyć Sudety i Wysoki Jesionik

Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie

Wzgórza Bielawskie mikroregion Wzgórz Niemczańsko-Strzelińskich Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie (332.14) – mezoregion wchodzący w skład Przedgórza Sudeckiego, zajmuje obszar o powierzchni około 1140 km².

Zobaczyć Sudety i Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie

Wzgórza Strzegomskie

Wzgórza Strzegomskie (niem. Striegauer Berge, 332.11) – według podziału fizycznogeograficznego Jerzego Kondrackiego mezoregion wchodzący w skład Przedgórza Sudeckiego.

Zobaczyć Sudety i Wzgórza Strzegomskie

Wzgórza Włodzickie

Wzgórz Ścinawskich Chmielnik Wzgórza Włodzickie – małe pasmo górskie w Sudetach Środkowych, w południowo-zachodniej Polsce, w województwie dolnośląskim, w gminie Nowa Ruda.

Zobaczyć Sudety i Wzgórza Włodzickie

Zającowate

Królak florydzki (''Sylvilagus floridianus'') Zającowate, zające (Leporidae) – rodzina ssaków z rzędu zajęczaków (Lagomorpha) obejmująca około 60 gatunków.

Zobaczyć Sudety i Zającowate

Zamek Bolczów

Zamek Bolczów (niem.: Bolzenschloss, później Bolkoschloß, Bolzenstein) – zabytkowy zamek z fragmentami naturalnych skalnych ścian, znajdujący się około 15 km od Jeleniej Góry, w północnej części Rudaw Janowickich, na skalistym, granitowym występie, ok.

Zobaczyć Sudety i Zamek Bolczów

Zamek Chojnik

Zamek Chojnik, widok dziedzińca z wieży Zamek Chojnik (niem. Kynast) – zabytkowy zamek usytuowany nieopodal Jeleniej Góry-Sobieszowa, na szczycie góry Chojnik w Karkonoszach.

Zobaczyć Sudety i Zamek Chojnik

Zamek Grodno

Zamek Grodno – zabytkowy zamek położony w Górach Czarnych (część Gór Wałbrzyskich), na szczycie góry Choina (450 m n.p.m.) wznoszącej się nad lewym brzegiem Bystrzycy.

Zobaczyć Sudety i Zamek Grodno

Zamek Książ

Książ (a w latach 1945–1947 „Książno”)Szyperski A., Mosingiewicz E., Książno.

Zobaczyć Sudety i Zamek Książ

Zamek Niesytno

Zamek Niesytno w Płoninie (niem. Nimmersath) – jeden z zamków znajdujących się na szlaku Zamków Piastowskich, położony na zachód od Bolkowa.

Zobaczyć Sudety i Zamek Niesytno

Zamek w Bolkowie

Zamek o poranku Zamek w Bolkowie Studnia na dziedzińcu Zamek w Bolkowie Widok z baszty Schody na basztę Zamek Bolków (niem. Bolkoburg) – położony w Bolkowie na Zamkowym Wzgórzu (niem. Burgberg, 396 m n.p.m.), którego zbocze urywa się od strony Nysy Szalonej ostrym urwiskiem (różnica wysokości wynosi 90 m), a łagodny wschodni stok zajmuje miasto.

Zobaczyć Sudety i Zamek w Bolkowie

Zaskroniec zwyczajny

Młody zaskroniec, Mielec, Polska Zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix) – gatunek niejadowitego węża z rodziny połozowatych (Colubridae).

Zobaczyć Sudety i Zaskroniec zwyczajny

Złoto

Złoto (Au) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 79.

Zobaczyć Sudety i Złoto

Złotoryja

Złotoryja – miasto w południowo-zachodniej Polsce, w województwie dolnośląskim, siedziba powiatu złotoryjskiego, nad rzekąKaczawą.

Zobaczyć Sudety i Złotoryja

Zbiornik retencyjny

Chocieszowie Stroniu Śląskim Zbiornik retencyjny (sztuczne jezioro zaporowe) – sztuczny zbiornik wodny, który powstał w wyniku zatamowania wód rzecznych przez zaporę wodną.

Zobaczyć Sudety i Zbiornik retencyjny

Zgorzelec

Zgorzelec (grnłuż. Zhorjelc, dlnłuż. Zgórjelc) – miasto przygraniczne w województwie dolnośląskim, w polskiej części Górnych Łużyc, na prawym brzegu Nysy Łużyckiej, w Obniżeniu Żytawsko-Zgorzeleckim.

Zobaczyć Sudety i Zgorzelec

Zięba zwyczajna

Podgatunek ''F. c. palmae'', Wyspy Kanaryjskie Zięba zwyczajna, zięba (Fringilla coelebs) – gatunek małego ptaka z rodziny łuszczakowatych (Fringillidae).

Zobaczyć Sudety i Zięba zwyczajna

Zieleńce

Zieleńce – skały metamorficzne masywne, cienko lub grubo złupkowane powstałe w wyniku płytkiego metamorfizmu facji zieleńcowej (relatywnie niskie ciśnienia i temperatury) bazaltów i pokrewnych im skał wylewnych oraz ich tufów.

Zobaczyć Sudety i Zieleńce

Ziemia kłodzka

Ziemia kłodzka (łac. Terra Glacensis, czes. Kladsko, Hrabství kladské, niem. Glatzer Ländchen lub Grafschaft Glatz) – kraina historyczna w Polsce, leżąca na południe od Dolnego Śląska.

Zobaczyć Sudety i Ziemia kłodzka

Zlewisko

Poglądowa mapa zlewisk mórz w Europie Zlewisko (basen) – zbiór dorzeczy, obszar lądowy, z którego wszystkie wody powierzchniowe i podziemne spływajądo jednego morza, oceanu bądź też innego zbiornika wodnego.

Zobaczyć Sudety i Zlewisko

, Czechosłowacja, Czechy, Czechy (kraina), Czerniawa-Zdrój, Czwartorzęd, Długopole-Zdrój, Depresja Świebodzic, Diabaz, Dolomit (skała), Dorzecze, Drozd śpiewak, Dunaj, Duszniki-Zdrój, Dział wód, Dzięciołowate, Dzik euroazjatycki, Endemit, Erozja, Europa, Fluoryt, Formacja roślinna, Fortyfikacje obronne w Świdnicy, Gabro, Górna granica lasu, Góry Łużyckie, Góry Bardzkie, Góry Bialskie, Góry Bystrzyckie (Sudety), Góry Izerskie, Góry Kaczawskie, Góry Kamienne, Góry Opawskie, Góry Orlickie, Góry Połabskie, Góry Sowie, Góry Stołowe, Góry Wałbrzyskie, Góry Złote, Góry zrębowe, Głuszec zwyczajny, Geografia (Ptolemeusz), Gleba, Gleby brunatne właściwe, Gleby brunatnoziemne, Gleby płowe, Gnejs, Gniewosz plamisty, Gorzanów, Granit, Granodioryt, Gronostaj europejski, Hałda, Hala (pasterstwo), Haná (rzeka), Hercynidy, I wiek p.n.e., II wiek, II wiek p.n.e., Introdukcja, Intruzja, Izera, Jaskinia Niedźwiedzia (Sudety), Jastrząb zwyczajny, Jaszczurka żyworodna, Jaszczurka zwinka, Jętki, Język starogrecki, Ještědský hřbet, Jeżowate, Jedlina-Zdrój, Jeleniowate, Jerzmanice-Zdrój, Jesioniki, Jezioro Bukowskie (Lubawka), Jezioro Bystrzyckie, Jezioro karowe, Jezioro Leśniańskie, Jezioro Modre (Dolina Bobru), Jezioro morenowe, Jezioro Pilchowickie, Jezioro polodowcowe, Jezioro Wrzeszczyńskie, Jezioro Złotnickie, Kaczawa, Kaczorów (województwo dolnośląskie), Kamienie szlachetne, Kamieniołom, Kamienna (dopływ Bobru), Kania ruda, Kaplica Czaszek w Kudowie-Zdroju, Karkonoski Park Narodowy, Karkonosze, Karpaty, Kenozoik, Klaudiusz Ptolemeusz, Klimat, Kobalt, Kolczak zbrojny, Kopalnia Węgla Kamiennego Nowa Ruda, Kopalnia Złota w Złotym Stoku, Kopuła Desny, Kosodrzewina, Koszatka leśna, Kotel (Karkonosze), Kotlina Jeleniogórska, Kotlina Kłodzka, Kotlina Liberecka, Kotlina Ostrawska, Kraj Sudetów, Kret europejski, Krogulec zwyczajny, Kruk zwyczajny, Kruszywo, Kudowa-Zdrój, Kuna domowa, Kuna leśna, Kuropatwa zwyczajna, Kwisa, Las, Las Hercyński, Lądek-Zdrój, Less, Lis rudy, Lista najwyższych szczytów górskich w Polsce, Luční hora, Mały Szyszak, Mady, Mapa, Marmur, Masyw Ślęży, Masyw Śnieżnika, Masyw Czeski, Masyw gabrowo-diabazowy Nowej Rudy, Masyw gabrowy Ślęży, Masyw gabrowy Brzeźnicy, Masyw kłodzko-złotostocki, Masyw kudowski, Masyw serpentynitowy Braszowic, Masyw serpentynitowy Sobótki, Masyw serpentynitowy Szklar, Mírovka, Melafir, Metamorfik bystrzycko-orlicki, Metamorfik kaczawski, Metamorfik kłodzki, Metamorfik Lądka i Śnieżnika, Metamorfik Wzgórz Strzelińskich, Metamorfizm, Metuje, Międzygórze (województwo dolnośląskie), Miedź, Mikołaj Henel, Moravská Sázava, Morawa (lewy dopływ Dunaju), Morawka (dopływ Białej Lądeckiej), Morawy, Morze Bałtyckie, Morze Czarne, Morze Północne, Motyle, Muflon śródziemnomorski, Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju, Mysikrólik zwyczajny, Myszarka leśna, Myszarka polna, Myszarka zaroślowa, Myszołów zwyczajny, N.p.m., Natura, Natura 2000, Niż Polski, Niecka śródsudecka, Niecka północnosudecka, Niedów (zbiornik wodny), Niemcy, Nietoperze, Nikiel, Niski Jesionik, Nizina Śląska, Nizina Śląsko-Łużycka, Nowożytność, Nysa Łużycka, Nysa Kłodzka, Nysa Szalona, Obniżenie Ścinawki, Obniżenie Żytawsko-Zgorzeleckie, Obniżenie Noworudzkie, Obniżenie Otmuchowskie, Obniżenie Podsudeckie, Obszar chronionego krajobrazu, Odra, Opawa (dopływ Odry), Orlica (rzeka), Orlica (szczyt), Orogeneza, Orogeneza alpejska, Orogeneza hercyńska, Orzeł przedni, Orzechówka zwyczajna, Orzesznica leszczynowa, Osadnictwo, Osówka (góra), Oskava (rzeka), Osobłoga, Paź żeglarz, Paź królowej, Padalec zwyczajny, Pająk krzyżak, Park Krajobrazowy Chełmy, Park Krajobrazowy Doliny Bobru, Park Krajobrazowy Gór Sowich, Park Krajobrazowy Góry Opawskie, Park Kulturowy Kotliny Jeleniogórskiej, Park Narodowy Gór Stołowych, Płaskowyż Głubczycki, Płyta Północnoczeska, Perłoródka rzeczna, Petrovy kameny, Phylloscopus, Piaskowiec, Piętra roślinności, Pliszka żółta, Pliszka górska, Pliszka siwa, Pocysterskie opactwo w Krzeszowie, Podgórze Karkonoskie, Podgórze Rudawskie, Pogórze, Pogórze Izerskie, Pogórze Kaczawskie, Pogórze Orlickie, Pogórze Wałbrzyskie, Pogórze Zachodniosudeckie, Polanica-Zdrój, Polska, Pomrowcowate, Popielica szara, Porfir, Pozaalpejska Europa Środkowa, Pradziad, Prekambr, Prudnik, Przedgórze Paczkowskie, Przedgórze Sudeckie, Przyrostek, Pstrąg potokowy, Puchacz zwyczajny, Puszczyk zwyczajny, Rów Górnej Nysy, Równina Świdnicka, Rędzina, Rdzeń (językoznawstwo), Regiel dolny, Regiel górny, Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski, Rezerwat przyrody Wodospad Wilczki, Riese, Ruda, Rudawski Park Krajobrazowy, Rudawy Janowickie, Rudzik (ptak), Rusałka żałobnik, Rzęsorek mniejszy, Rzęsorek rzeczek, Rzeka, Rzesza, Salamandra plamista, Sarmaci, Sójka zwyczajna, Słowik rdzawy, Schronisko turystyczne, Sikory (ptaki), Siwerniak, Sjenit, Skałka (geomorfologia), Skały głębinowe, Skały magmowe, Skały metamorficzne, Skały osadowe, Skały wylewne, Skorupa ziemska, Smogornia, Sokołowsko, Sosnówka (zbiornik), Srebro, Stara Kopalnia w Wałbrzychu, Stronie Śląskie, Strony świata, Struktura bardzka, Strzyżyk zwyczajny, Studniční hora, Sudecki uskok brzeżny, Sudety Środkowe, Sudety Wschodnie, Sudety Wschodnie (geologia), Sudety Zachodnie, Sudety Zachodnie (geologia), Szczawno-Zdrój, Szerszeń europejski, Szlak turystyczny, Sztolnia, Szyb (górnictwo), Třebůvka, Tchórz zwyczajny, Torfowisko, Traszka górska, Trójmorski Wierch, Trzeciorzęd, Trzmiel, Twierdza Kłodzko, Twierdza Nysa, Twierdza Srebrna Góra, Tygrzyk paskowany, Uran (pierwiastek), Uskok, Vysoká hole, Wambierzyce, Wapień, Węgiel brunatny, Węgiel kamienny, Wielka Desztna, Wielki Szyszak, Wiewiórka pospolita, Wilczka, Wilk szary, Witka, Wizon amerykański, Woda mineralna, Wodospad Łomniczki, Wodospad Kamieńczyka, Wodospad Podgórnej, Wodospad Szklarki, Wody termalne, Wojcieszów, Wulkan, Wydra europejska, Wysoki Jesionik, Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie, Wzgórza Strzegomskie, Wzgórza Włodzickie, Zającowate, Zamek Bolczów, Zamek Chojnik, Zamek Grodno, Zamek Książ, Zamek Niesytno, Zamek w Bolkowie, Zaskroniec zwyczajny, Złoto, Złotoryja, Zbiornik retencyjny, Zgorzelec, Zięba zwyczajna, Zieleńce, Ziemia kłodzka, Zlewisko.