Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Darmowy
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Wolna wola

Indeks Wolna wola

Wolna wola – zdolność podmiotów do dokonywania wyborów bez ograniczeń ze strony różnych czynników.

174 kontakty: Abraham Maslow, Aleksander z Afrodyzji, Allah, Alvin Plantinga, Anicius Manlius Severinus Boethius, Anioł Pański, Apercepcja, Argument z wolnej woli, Arthur Compton, Arthur Schopenhauer, Arystoteles, Asocjacja (psychologia), Astika, Świadkowie Jehowy, Ateizm, Augustyn z Hippony, Automat komórkowy, Ćarwaka, Baruch Spinoza, Bóg, Behawioryzm, Buddyzm, Burrhus Frederic Skinner, C.S. Lewis, Chaos (matematyka), Charles Darwin, Choroby neurologiczne, Chryzyp, Chrześcijaństwo, Chrześcijaństwo po prostu, Ciało modzelowate, Daniel Dennett, David Hume, Dźinizm, Demon Laplace’a, Determinizm, Diabeł, Dojrzała osobowość, Dopamina, Dowodzenie istnienia Boga, Dualizm własności, Dusza (filozofia), Dusza (teologia katolicka), Dylemat determinizmu, Dylemat psychofizyczny, Efekt domina, Eksperyment myślowy, Emergencja, Epifenomenalizm, Erwin Schrödinger, ..., Etyka nikomachejska, Ewangelia Mateusza, Fatalizm, Filon z Aleksandrii, Fizykalizm, Fobia, Funkcjonalne obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego, George Berkeley (filozof), Go, Henri Poincaré, Iśwara, Idealizm (filozofia), Immanuel Kant, Indeterminizm, Inkompatybilizm, Islam, Joga, John DeFries, John Fiske (filozof), John Locke, John Martin Fischer, Kabała, Kalwinizm, Kara kryminalna, Karl Popper, Karma, Kognitywistyka, Kompatybilizm, Kompulsje, Krok (miara), Mózgowie, Mechanika kwantowa, Melioryzm, Nagardżuna, Narkomania, Nawyk, Neurologia, Neuron, Neuronauka, Niels Bohr, Njaja, O niewolnej woli, O wolnej woli, Odpowiedzialność prawna, Odruch warunkowy, Omniscjencja, Ontologia, Osioł Buridana, Oxford University Press, Pamięć, Panpsychizm, Paradoks Newcomba, Paralelizm (literatura), Paralelizm psychofizyczny, Paul d’Holbach, Płat czołowy, Peter van Inwagen, Pierre Simon de Laplace, Poczucie własnej skuteczności, Podmiot (filozofia), Powinność, Predestynacja, Problem zła, Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, Propriocepcja, Przeznaczenie, Przyczynowość, Psychologia eksperymentalna, Psychologia ewolucyjna, Psychologia poznawcza, Qualia, Reformacja, Richard Feynman, Rozum, Rudolf Steiner (filozof), Rzecz sama w sobie, Samorealizacja, Sankhja, Sanskryt, Søren Kierkegaard, Sąd (logika), Sąd ostateczny, Schizofrenia, Sieć neuronowa, Stanford Encyclopedia of Philosophy, Stanford University Press, Stephen Hawking, Stoicyzm, Strażnica – Towarzystwo Biblijne i Traktatowe, Substancja (filozofia), Summa contra gentiles, Synapsa, Szachy, Szatan, Szyizm, Teodycea, Teologia, Teoria decyzji, Teoria prawdopodobieństwa, Thomas Hobbes, Thomas Reid, Tomasz z Akwinu, Torowanie, Układ nerwowy, Umysł, Uniwersytet Stanforda, Voltaire, Waiśeszika, Wedanta, William James, William Ockham, Wiwekananda, Wola (psychologia), Wolność myśli, Woluntaryzm, Wybór, Wydawnictwo Zielona Sowa, Zaburzenia depresyjne, Zaburzenie osobowości, Zasada najmniejszego działania, Zasada nieoznaczoności, Zło, Zespół obcej ręki, Zwierzęta. Rozwiń indeks (124 jeszcze) »

Abraham Maslow

Abraham Harold Maslow (ur. 1 kwietnia 1908 w Nowym Jorku, zm. 8 czerwca 1970 w Menlo Park) – amerykański psycholog, autor teorii hierarchii potrzeb.

Nowy!!: Wolna wola i Abraham Maslow · Zobacz więcej »

Aleksander z Afrodyzji

''Commentaria in Analytica priora Aristotelis'', 1549 Aleksander z Afrodyzji (przełom II i III w. n.e.) – filozof z tradycji arystotelejskiej, komentator pism Arystotelesa, zajmujący katedrę filozofii w Atenach w latach 198–211.

Nowy!!: Wolna wola i Aleksander z Afrodyzji · Zobacz więcej »

Allah

Turcji. Allah (Allāh, wym.) – w języku arabskim słowo oznaczające abrahamicznego Boga.

Nowy!!: Wolna wola i Allah · Zobacz więcej »

Alvin Plantinga

Alvin Plantinga (ur. 15 listopada 1932 w Ann Arbor, st. Michigan, USA) – amerykański filozof analityczny, emerytowany profesor filozofii na katolickim uniwersytecie Notre Dame.

Nowy!!: Wolna wola i Alvin Plantinga · Zobacz więcej »

Anicius Manlius Severinus Boethius

Boecjusz (łac. Anicius Manlius Severinus Boëthius, ur. ok. 480 w Rzymie; zm. między 524 a 526) – rzymski filozof, tłumacz Arystotelesa, teolog chrześcijański, święty Kościoła katolickiego i polityk.

Nowy!!: Wolna wola i Anicius Manlius Severinus Boethius · Zobacz więcej »

Anioł Pański

Papież Jan Paweł I podczas modlitwy Anioł Pański na Placu św. Piotra Anioł Pański'', Jean-François Millet Anioł Pański – katolicka modlitwa maryjna, której przedmiotem jest rozważanie zwiastowania Maryi przez anioła Gabriela i wcielenia Jezusa Chrystusa.

Nowy!!: Wolna wola i Anioł Pański · Zobacz więcej »

Apercepcja

Apercepcja – termin filozoficzny oznaczający postrzeganie samego siebie, świadomość samego siebie, postrzeganie przez umysł jego własnych stanów.

Nowy!!: Wolna wola i Apercepcja · Zobacz więcej »

Argument z wolnej woli

Argument z wolnej woli znany też jako paradoks wolnej woli lub teologiczny fatalizm – argument który utrzymuje, że omniscjencji i wolnej woli nie można pogodzić, więc koncept jakiegokolwiek Boga, który miałby posiadać obydwie te cechy jest niemożliwy.

Nowy!!: Wolna wola i Argument z wolnej woli · Zobacz więcej »

Arthur Compton

Arthur Holly Compton (ur. 10 września 1892 w Wooster, Ohio, zm. 15 marca 1962 w Berkeley, Kalifornia) – amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki.

Nowy!!: Wolna wola i Arthur Compton · Zobacz więcej »

Arthur Schopenhauer

Arthur Schopenhauer (ur. 22 lutego 1788 w Gdańsku, zm. 21 września 1860 we Frankfurcie nad Menem) – filozof niemiecki, przedstawiciel pesymizmu w filozofii.

Nowy!!: Wolna wola i Arthur Schopenhauer · Zobacz więcej »

Arystoteles

Arystoteles (starogr., Aristotelēs, ur. 384 p.n.e. w Stagirze, zm. 322 p.n.e. w Chalkis) – filozof, jeden z trzech – obok Sokratesa i Platona – najsławniejszych filozofów starożytnej Grecji.

Nowy!!: Wolna wola i Arystoteles · Zobacz więcej »

Asocjacja (psychologia)

Asocjacja (łac. accociatio – połączenie) – proces skojarzenia co najmniej dwóch zjawisk psychicznych tak, by pojawienie się jednego z nich spowodowało tendencję do występowania pozostałych (np. zapach konwalii może wywoływać obraz jej kwiatów a napad senności – wyobrażenie łóżka, światło zielone mówi nam o wolnej drodze).

Nowy!!: Wolna wola i Asocjacja (psychologia) · Zobacz więcej »

Astika

Astika – pojęcie pochodzące z hinduizmu oznaczające osobę bądź szkołę filozoficznąakceptującąautorytet Wed.

Nowy!!: Wolna wola i Astika · Zobacz więcej »

Świadkowie Jehowy

głoszenia nauk biblijnych – głównie ''od domu do domu'' (na zdjęciu w Portugalii) Świadkowie Jehowy, pełna nazwa Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy – restoracjonistyczny związek wyznaniowy, głoszący, że jedynym Bogiem jest Jehowa (Jahwe), oraz o zbliżającym się objęciu władzy nad światem przez Królestwo Boże, które zaprowadzi na całej ziemi rajskie warunki życia wiecznego.

Nowy!!: Wolna wola i Świadkowie Jehowy · Zobacz więcej »

Ateizm

Ateizm (z gr. „bezbożny” – a-, „bez” oraz, theos, „bóg”) – brak wiary w istnienie jednego bądź wielu bogów czy też odrzucający wiarę w stwórcę; ewentualnie odrzucenie teizmu.

Nowy!!: Wolna wola i Ateizm · Zobacz więcej »

Augustyn z Hippony

Philippe’a de Champaigne Aureliusz Augustyn z Hippony, łac. Aurelius Augustinus (ur. 13 listopada 354 w Tagaście, zm. 28 sierpnia 430 w Hipponie) – filozof, teolog, organizator życia kościelnego, święty Kościoła katolickiego i Cerkwi PrawosławnejPor.

Nowy!!: Wolna wola i Augustyn z Hippony · Zobacz więcej »

Automat komórkowy

Automat komórkowy – system składający się z pojedynczych komórek, sąsiadujących ze sobąwedług pewnego ustalonego wzorca.

Nowy!!: Wolna wola i Automat komórkowy · Zobacz więcej »

Ćarwaka

Ćarwaka (dewanagari चार्वाक, transliteracja Cārvāka, ang. the Cārvāka school) – wymarły indyjski system materialistyczny (nāstika) i hedonistyczny.

Nowy!!: Wolna wola i Ćarwaka · Zobacz więcej »

Baruch Spinoza

łac. ''Terra hic Benedicti de Spinoza in Ecclesia Nova olim sepulti ossa tegit'' Baruch Spinoza, Benedictus Despinoza, Benedictus d’Espinoza (ur. 24 listopada 1632 w Amsterdamie, zm. 21 lutego 1677 w Hadze) – filozof niderlandzki pochodzenia portugalsko-żydowskiego, konkretniej sefardyjskiego; z zawodu rzemieślnik optyczny.

Nowy!!: Wolna wola i Baruch Spinoza · Zobacz więcej »

Bóg

Bóg stwarzający świat'', Muzeum Brytyjskie tetragram JHWH nad obrazem Jezusa Kopia obok Wawelu. Kraków Kaligrafia słowa Allah antyczny Bóg lub bóstwo – istota nadprzyrodzona, której istnienie (jednej bądź wielu) uznaje większość religii.

Nowy!!: Wolna wola i Bóg · Zobacz więcej »

Behawioryzm

Behawioryzm (ang. behavior lub behaviour – zachowanie) – filozofia nauki o zachowaniu ludzi oraz zwierząt.

Nowy!!: Wolna wola i Behawioryzm · Zobacz więcej »

Buddyzm

„Koło Dharmy” – najczęściej spotykany buddyjski symbol. Flaga buddyjska Buddyzm (inna nazwa to: sanskr. Buddha Dharma; pāli. Buddha Dhamma lub Buddha Sasana – „Nauka Przebudzonego”) – nonteistyczny system filozoficzny i religijny, którego założycielem i twórcąjego podstawowych założeń był żyjący od około 560 do 480 roku p.n.e. Siddhārtha Gautama (pāli. Siddhattha Gotama), syn księcia z rodu Śākyów, władcy jednego z miast-państw w północnych Indiach.

Nowy!!: Wolna wola i Buddyzm · Zobacz więcej »

Burrhus Frederic Skinner

Burrhus Frederic Skinner (ur. 20 marca 1904 w Susquehanna, zm. 18 sierpnia 1990 w Cambridge) – amerykański psycholog, jeden z twórców i najważniejszych przedstawicieli behawioryzmu, rozwijał teorię warunkowania instrumentalnego.

Nowy!!: Wolna wola i Burrhus Frederic Skinner · Zobacz więcej »

C.S. Lewis

C.S. Lewis, właśc.

Nowy!!: Wolna wola i C.S. Lewis · Zobacz więcej »

Chaos (matematyka)

Atraktor Lorenza dla parametrów ρ.

Nowy!!: Wolna wola i Chaos (matematyka) · Zobacz więcej »

Charles Darwin

Charles Robert Darwin (wym.), Karol Darwin (ur. 12 lutego 1809 w Shrewsbury, zm. 19 kwietnia 1882 w Downe) – brytyjski przyrodnik i geolog, twórca teorii ewolucji, zgodnie z którąwszystkie gatunki pochodząod wcześniejszych form, autor publikacji, w których przedstawił argumenty na poparcie swej tezy.

Nowy!!: Wolna wola i Charles Darwin · Zobacz więcej »

Choroby neurologiczne

Choroby neurologiczne – wszystkie chroby związane z nieprawidłowym organicznym funkcjonowaniem ośrodkowego układu nerwowego i obwodowego układu nerwowego.

Nowy!!: Wolna wola i Choroby neurologiczne · Zobacz więcej »

Chryzyp

Chryzyp z Soloi Chryzyp z Soloi (gr. Chrysippos; ur. 279, zm. między 207 a 204 p.n.e.) – ateński filozof i myśliciel, czołowy przedstawiciel i obrońca stoicyzmu.

Nowy!!: Wolna wola i Chryzyp · Zobacz więcej »

Chrześcijaństwo

Chrześcijaństwo (Christianismós), chrystianizm – religia monoteistyczna zaliczana do grupy abrahamicznej.

Nowy!!: Wolna wola i Chrześcijaństwo · Zobacz więcej »

Chrześcijaństwo po prostu

Chrześcijaństwo po prostu, O wierze i moralności chrześcijańskiej (org. Mere Christianity) – książka popularno-teologiczna C. S. Lewisa z 1952 r. będąca adaptacjąserii rozmów radiowych BBC przeprowadzonych w latach 1941–1944, kiedy Lewis przebywał w Oksfordzie podczas II wojny światowej.

Nowy!!: Wolna wola i Chrześcijaństwo po prostu · Zobacz więcej »

Ciało modzelowate

Ciało modzelowate – schematyczny widok z góry Ciało modzelowate, spoidło wielkie mózgu (łac. corpus callosum) – część mózgowia, najsilniej rozwinięte spoidło mózgu.

Nowy!!: Wolna wola i Ciało modzelowate · Zobacz więcej »

Daniel Dennett

Daniel Clement Dennett III (ur. 28 marca 1942) – amerykański filozof, profesor filozofii na Uniwersytecie Tuftsa, reprezentant nowego ateizmu.

Nowy!!: Wolna wola i Daniel Dennett · Zobacz więcej »

David Hume

David Hume (ur. w Edynburgu, zm. 25 sierpnia 1776 tamże) – szkocki filozof, historyk i ekonomista.

Nowy!!: Wolna wola i David Hume · Zobacz więcej »

Dźinizm

Swastyka – jeden z symboli dźinizmu Otwarta dłoń – inny symbol dźinizmu Dźinizm (też dżinizm, sanskryt जैन धर्म – trl. jaina dharma, trb. dźajna dharma) – nonteistyczny system filozoficzny i religijny, który powstał w Indiach około VI wieku p.n.e. w reakcji na silnie zrytualizowany braminizm.

Nowy!!: Wolna wola i Dźinizm · Zobacz więcej »

Demon Laplace’a

Demon Laplace’a – abstrakcyjna istota dysponująca kompletnąwiedząo położeniu wszystkich cząstek elementarnych Wszechświata oraz wszelkich siłach działających na nie; dzięki analizie tych danych zdolna do odtworzenia całej przeszłości i przewidzenia całej przyszłości ruchów wszystkich obiektów we Wszechświecie.

Nowy!!: Wolna wola i Demon Laplace’a · Zobacz więcej »

Determinizm

Determinizm przyczynowy (– oddzielić, ograniczyć, określić) – koncepcja filozoficzna, według której wszystkie zdarzenia w ramach przyjętych paradygmatów sąpołączone związkiem przyczynowo-skutkowym, a zatem każde zdarzenie i stan jest zdeterminowane przez swoje uprzednio istniejące przyczyny (również zdarzenia i stany).

Nowy!!: Wolna wola i Determinizm · Zobacz więcej »

Diabeł

Codexu Gigas Michaela Pachera), panel ołtarzowy (1483), Stara Pinakoteka Monachium Kuszenie Chrystusa (obraz Ary Scheffera z 1854) Diabeł (gr. διάβολος diábolos „oskarżyciel, oszczerca”) – w judaizmie i chrześcijaństwie ogólna nazwa złych, upadłych aniołów; inne określenia: szatan (małąliterą), demon.

Nowy!!: Wolna wola i Diabeł · Zobacz więcej »

Dojrzała osobowość

Dojrzałość – w odniesieniu do psychiki, rozumiana jest jako etap ukształtowania osobowości człowieka, a więc właściwego dla niego zespołu cech psychicznych, świadczących o jego indywidualności, która pozwala na formułowanie sądów i podejmowanie decyzji.

Nowy!!: Wolna wola i Dojrzała osobowość · Zobacz więcej »

Dopamina

Dopamina (łac. dopaminum) – organiczny związek chemiczny z grupy katecholamin.

Nowy!!: Wolna wola i Dopamina · Zobacz więcej »

Dowodzenie istnienia Boga

''Urizen stwarzający świat'' autorstwa Williama Blake’a Dowodzenie istnienia Boga – próby dowiedzenia istnienia Boga.

Nowy!!: Wolna wola i Dowodzenie istnienia Boga · Zobacz więcej »

Dualizm własności

Dualizm własności – pogląd filozoficzny postulujący istnienie jednego tylko rodzaju substancji (jak monizm), ale o dwóch rodzajach własności: fizycznych i mentalnych.

Nowy!!: Wolna wola i Dualizm własności · Zobacz więcej »

Dusza (filozofia)

Dusza (/nefesz/,, /psyche/) – w filozofii pierwiastek życia, decydujący o tym, że osoba ludzka, zwierzę i roślina sąbytami żywymi.

Nowy!!: Wolna wola i Dusza (filozofia) · Zobacz więcej »

Dusza (teologia katolicka)

zmartwychwstaniu na nowo otrzymajążycie także nasze „śmiertelne ciała”'' (n. 990) Dusza – nauczanie Magisterium Kościoła katolickiego ujmuje jąprzede wszystkim w relacji z ciałem, jako ten element, który decyduje o samoświadomości osoby.

Nowy!!: Wolna wola i Dusza (teologia katolicka) · Zobacz więcej »

Dylemat determinizmu

metafizyczny libertarianizm Dylemat determinizmu lub standardowy argument przeciwko wolnej woliStosuje jąnp.

Nowy!!: Wolna wola i Dylemat determinizmu · Zobacz więcej »

Dylemat psychofizyczny

Dylemat psychofizyczny, inaczej problem psychofizyczny lub problem stosunku umysłu do ciała (ang. body-mind problem).

Nowy!!: Wolna wola i Dylemat psychofizyczny · Zobacz więcej »

Efekt domina

Efekt domina Carlosa Latuffa. Efekt domina – metafora używana na określenie sytuacji, w której jedno zdarzenie uruchamia cały szereg zdarzeń następujących po sobie i wynikających jedno z drugiego.

Nowy!!: Wolna wola i Efekt domina · Zobacz więcej »

Eksperyment myślowy

Eksperyment myślowy (od niemieckiego pojęcia Gedankenexperiment, użytego po raz pierwszy przez Hansa Christiana Ørsteda) w najszerszym znaczeniu jest użyciem hipotetycznego scenariusza w celu ułatwienia zrozumienia pewnych rzeczy, zjawisk.

Nowy!!: Wolna wola i Eksperyment myślowy · Zobacz więcej »

Emergencja

"Katedra" zbudowana przez termity: klasyczny przykład emergencji w przyrodzie Emergencja (łac. emergo – wynurzam się) – powstawanie jakościowo nowych form i zachowań z oddziaływania między prostszymi elementami.

Nowy!!: Wolna wola i Emergencja · Zobacz więcej »

Epifenomenalizm

Epifenomenalizm – pogląd filozoficzny według którego myśli oraz uczucia sąepifenomenami fizycznych stanów mózgu, a nie realnymi procesami.

Nowy!!: Wolna wola i Epifenomenalizm · Zobacz więcej »

Erwin Schrödinger

Alpbach Erwin Rudolf Josef Alexander Schrödinger (ur. 12 sierpnia 1887 w Wiedniu, zm. 4 stycznia 1961 tamże) – austriacki fizyk teoretyk, jeden z twórców mechaniki kwantowej, laureat Nagrody Nobla z dziedziny fizyki w roku 1933 za prace nad matematycznym sformułowaniem mechaniki falowej.

Nowy!!: Wolna wola i Erwin Schrödinger · Zobacz więcej »

Etyka nikomachejska

Etyka nikomachejskaZapis tytułu według przekładu Danieli Gromskiej z 1956 roku, umieszczonego w opublikowanych przez PWN w 1996 roku Dziełach wszystkich Arystotelesa.

Nowy!!: Wolna wola i Etyka nikomachejska · Zobacz więcej »

Ewangelia Mateusza

Ewangelia według świętego Mateusza, pot.

Nowy!!: Wolna wola i Ewangelia Mateusza · Zobacz więcej »

Fatalizm

Fatalizm – wiara w przeznaczenie, tzn.

Nowy!!: Wolna wola i Fatalizm · Zobacz więcej »

Filon z Aleksandrii

Kroniki norymberskiej), 1493 Filon z Aleksandrii, także Philo Judaeus, Yedidia, Filon Żyd, Filon Aleksandryjski (Philon ho Aleksandreus,; ur. przed 10 p.n.e., zm. po 40 n.e.) – filozof i teolog żydowski, pozostający pod wpływem kultury greckiej.

Nowy!!: Wolna wola i Filon z Aleksandrii · Zobacz więcej »

Fizykalizm

Fizykalizm – pogląd filozoficzny, według którego wszystkie pojęcia naukowe sprowadzająsię do tych fizyki.

Nowy!!: Wolna wola i Fizykalizm · Zobacz więcej »

Fobia

Fobia (nowołac. phobia z phóbos „strach, lęk”) – zaburzenie nerwicowe, którego objawem osiowym jest uporczywy lęk przed określonymi sytuacjami, zjawiskami lub przedmiotami, związany z unikaniem przyczyn go wywołujących i utrudniający funkcjonowanie w społeczeństwie.

Nowy!!: Wolna wola i Fobia · Zobacz więcej »

Funkcjonalne obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego

Naukowiec analizujący wyniki badań fMRI Mapa aktywności mózgu otrzymana w wyniku badania fMRI Funkcjonalne obrazowanie metodąrezonansu magnetycznego, zwyczajowo funkcjonalny rezonans magnetyczny, w skrócie fMRI (od ang. functional magnetic resonance imaging) – wyspecjalizowana odmiana obrazowania metodąrezonansu magnetycznego, za pomocąktórej mierzony jest wzrost przepływu krwi i utlenowania aktywnej okolicy mózgu.

Nowy!!: Wolna wola i Funkcjonalne obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego · Zobacz więcej »

George Berkeley (filozof)

George Berkeley (IPA; ur. 12 marca 1685 w Dysert Castle w hrabstwie Kilkenny, zm. 14 stycznia 1753 w Oksfordzie) – irlandzki filozof, myśliciel, misjonarz anglikański i biskup Cloyne.

Nowy!!: Wolna wola i George Berkeley (filozof) · Zobacz więcej »

Go

Goban (plansza do gry w go) z kamieniami zagranymi w czasie gry Dwóch graczy w trakcie rozgrywki turniejowej Go (jap. 碁 – go lub 囲碁 – igo, chiń. 圍棋 – wéiqí, kor. 바둑 – baduk, paduk) – starochińska gra planszowa, popularna również w Korei i Japonii, a w ostatnich latach zdobywająca rosnącąpopularność na całym świecie (w tym także w Polsce).

Nowy!!: Wolna wola i Go · Zobacz więcej »

Henri Poincaré

Jules Henri Poincaré (ur. 29 kwietnia 1854 w Cité Ducale niedaleko Nancy, Francja, zm. 17 lipca 1912 w Paryżu) (wym.) – francuski uczony: matematyk, fizyk teoretyczny i matematyczny, astronom teoretyczny i filozof nauki, w tym matematyki, a z wykształcenia również inżynier górnictwa.

Nowy!!: Wolna wola i Henri Poincaré · Zobacz więcej »

Iśwara

Iśwara (dewanagari ईश्वर trl. Īśvara, Iś oznacza „panowanie”) – w hinduizmie, Najwyższy Bóg osobowy, Pan bądź rządca wszechświata, jednak nie Stwórca.

Nowy!!: Wolna wola i Iśwara · Zobacz więcej »

Idealizm (filozofia)

Idealizm – pogląd, wedle którego świat dostępny ludzkim zmysłom nie jest całościąrzeczywistości.

Nowy!!: Wolna wola i Idealizm (filozofia) · Zobacz więcej »

Immanuel Kant

Immanuel Kant (ur. 22 kwietnia 1724 w Królewcu, zm. 12 lutego 1804 tamże) – niemiecki filozof, profesor logiki i metafizyki na Uniwersytecie Albrechta w Królewcu.

Nowy!!: Wolna wola i Immanuel Kant · Zobacz więcej »

Indeterminizm

Indeterminizm (łac. in – nie + determinare – określać) – zaprzeczenie determinizmu; koncepcja filozoficzna na gruncie przyrodniczym zakładająca, że związek między przyczynąa skutkiem w przyrodzie nie jest ścisły – dopuszcza istnienie przypadku i neguje możliwość przewidywania zjawisk późniejszych na podstawie wcześniejszych, ponieważ te same przyczyny niekoniecznie mająprowadzić do tych samych skutków.

Nowy!!: Wolna wola i Indeterminizm · Zobacz więcej »

Inkompatybilizm

wolnąwolę. W efekcie odrzucająjednąz tych tez lub obie. Inkompatybilizm – pogląd głoszący, że determinizm wszechświata jest zupełnie nie do pogodzenia z twierdzeniem, iż ludzie mająwolnąwolę; że istnieje dychotomia pomiędzy determinizmem a wolnąwolą, wobec czego filozofowie musząwybrać, czy wierząw jedno, czy w drugie.

Nowy!!: Wolna wola i Inkompatybilizm · Zobacz więcej »

Islam

Arabii Saudyjskiej i Afganistanu. pielgrzymek. Islam (al-islām – poddanie się woli Boga), mahometanizm – religia monoteistyczna, na początku XXI wieku druga na świecie pod względem liczby wyznawców po chrześcijaństwieW 2010 roku Pew Research Center oceniło liczbę muzułmanów na 1,57 miliarda, to jest 23% ludzkości.

Nowy!!: Wolna wola i Islam · Zobacz więcej »

Joga

Bangalore, Indie Joga (sanskryt योग) – jeden z sześciu ortodoksyjnych (tzn. uznających autorytet Wed) systemów filozofii indyjskiej, zajmujący się wszelkimi związkami pomiędzy ciałem i umysłem.

Nowy!!: Wolna wola i Joga · Zobacz więcej »

John DeFries

John DeFries John C. DeFries (ur. 1934) – amerykański genetyk behawioralny.

Nowy!!: Wolna wola i John DeFries · Zobacz więcej »

John Fiske (filozof)

John Fiske John Fiske (prawdziwe nazwisko: Edmund Fisk Green, ur. 1842, zm. 1901) – amerykański filozof i historyk.

Nowy!!: Wolna wola i John Fiske (filozof) · Zobacz więcej »

John Locke

John Locke (ur. we Wrington, zm. w High Laver) – angielski filozof, lekarz, polityk i ekonomista.

Nowy!!: Wolna wola i John Locke · Zobacz więcej »

John Martin Fischer

John Martin Fischer (ur. 26 grudnia 1952) – profesor filozofii na University of California, Riverside oraz jeden z wiodących filozofów we współczesnej filozofii wolnej woli i odpowiedzialności moralnej.

Nowy!!: Wolna wola i John Martin Fischer · Zobacz więcej »

Kabała

Drzewo Życia Kabała („otrzymywanie, przyjmowanie”) – duchowa mistyczno-filozoficzna szkoła judaizmu.

Nowy!!: Wolna wola i Kabała · Zobacz więcej »

Kalwinizm

Kalwinizm, ewangelicyzm reformowany – jeden z czołowych nurtów protestantyzmu, obok luteranizmu.

Nowy!!: Wolna wola i Kalwinizm · Zobacz więcej »

Kara kryminalna

Kara kryminalna – podstawowy (i szczególnie ostry) środek przymusu przewidziany przez prawo karne, wymierzany przez organ państwowy (sąd) w akcie ujemnego ocenienia zachowania sprawcy, stosowany w celu ochrony stosunków (wartości) społecznych.

Nowy!!: Wolna wola i Kara kryminalna · Zobacz więcej »

Karl Popper

Karl Raimund Popper (ur. 28 lipca 1902 w Wiedniu, zm. 17 września 1994 w Londynie) – austriacki filozof specjalizujący się w filozofii nauki i filozofii społeczno-politycznej.

Nowy!!: Wolna wola i Karl Popper · Zobacz więcej »

Karma

Karma (lub karman, sanskr. कर्म, pali. kamma, chiń. 業 yè, kor. 업ǒp; jap. gō; wiet. nghiệp) – w buddyzmie, hinduizmie i religiach dharmicznych jest to przyczyna – rozumiana w sensie prawa przyczyny i skutku.

Nowy!!: Wolna wola i Karma · Zobacz więcej »

Kognitywistyka

Do powstania kognitywistyki przyczyniły się m.in. takie dyscypliny jak językoznawstwo, neurobiologia, sztuczna inteligencja, filozofia, antropologia i psychologia Kognitywistyka – dziedzina nauki zajmująca się obserwacjąi analiządziałania zmysłów, mózgu i umysłu, w szczególności ich modelowaniem.

Nowy!!: Wolna wola i Kognitywistyka · Zobacz więcej »

Kompatybilizm

Kompatybilizm – stanowisko filozoficzne, zgodnie z którym wolna wola i determinizm sąideami zgodnymi, tak że da się wierzyć i w jedno, i w drugie bez popadania w logicznąniespójność.

Nowy!!: Wolna wola i Kompatybilizm · Zobacz więcej »

Kompulsje

Kompulsje (inaczej czynności natrętne lub natręctwa ruchowe) – objaw psychopatologiczny polegający na występowaniu powtarzających się czynności, które odbierane sąprzez danąosobę jako niechciane (ego-dystoniczne), uporczywe i nie dające się opanować.

Nowy!!: Wolna wola i Kompulsje · Zobacz więcej »

Krok (miara)

Krok – pozaukładowa jednostka miary długości, stosowana od starożytności.

Nowy!!: Wolna wola i Krok (miara) · Zobacz więcej »

Mózgowie

most 3. rdzeń przedłużony 4. móżdżek 5. kresomózgowie Porównanie wielkości mózgów ssaków Mózgowie (łac. encephalon) – najważniejsza, centralna część ośrodkowego układu nerwowego u kręgowców (w tym u człowieka) znajdująca się w czaszce.

Nowy!!: Wolna wola i Mózgowie · Zobacz więcej »

Mechanika kwantowa

równania Schrödingera. interferencyjny strumienia elektronów przechodzących przez podwójnąszczelinę Mechanika kwantowa – teoria fizyczna rozszerzająca mechanikę klasyczną, konieczna do poprawnego opisu mikroświata, tj.

Nowy!!: Wolna wola i Mechanika kwantowa · Zobacz więcej »

Melioryzm

Melioryzm (z łac. melior – lepszy) – przekonanie o naturalnym dążeniu człowieka ku dobru, ku temu co lepsze, doskonalsze.

Nowy!!: Wolna wola i Melioryzm · Zobacz więcej »

Nagardżuna

Nagardżuna (Nāgārjuna, telugu నాగార్జునా) – żyjący w II wieku twórca filozofii ''madhjamiki'' („Środkowej Drogi”).

Nowy!!: Wolna wola i Nagardżuna · Zobacz więcej »

Narkomania

Narkomania (gr. narke – odurzenie, mania – szaleństwo) – potoczne określenie odnoszące się do uzależnienia od substancji chemicznych wpływających na czynność mózgu.

Nowy!!: Wolna wola i Narkomania · Zobacz więcej »

Nawyk

Nawyk – w terminologii psychologii zautomatyzowana czynność (sposób zachowania, reagowania), którąnabywa się w wyniku ćwiczenia (głównie przez powtarzanie).

Nowy!!: Wolna wola i Nawyk · Zobacz więcej »

Neurologia

Jądrowy rezonans magnetyczny jest często stosowanąmetodąobrazowania w neurologii. Neurologia – dziedzina medycyny zajmująca się diagnostyką, leczeniem i profilaktykąchorób obwodowego układu nerwowego i ośrodkowego układu nerwowego.

Nowy!!: Wolna wola i Neurologia · Zobacz więcej »

Neuron

metodąGolgiego) Schemat budowy neuronu: a – dendryty, b – ciało komórki, c – jądro komórkowe, d – akson, e – otoczka mielinowa, f – komórka Schwanna, g – przewężenie Ranviera, h – zakończenia aksonu Obraz mikroskopowy neuronów rdzenia kręgowego szczura barwionych metodąCajala Neuron, komórka nerwowa – rodzaj elektrycznie pobudliwej komórki zdolnej do przetwarzania i przewodzenia informacji w postaci sygnału elektrycznego.

Nowy!!: Wolna wola i Neuron · Zobacz więcej »

Neuronauka

Neuronauka – interdyscyplina naukowa zajmująca się badaniem układu nerwowego, głównie OUN.

Nowy!!: Wolna wola i Neuronauka · Zobacz więcej »

Niels Bohr

Niels Henrik David Bohr, IPA: (ur. 7 października 1885 w Kopenhadze, zm. 18 listopada 1962 tamże) – duński fizyk.

Nowy!!: Wolna wola i Niels Bohr · Zobacz więcej »

Njaja

Njaja (sanskryt: न्याय, trl. nyāya „wzorzec, procedura, wywód, metoda, reguła, maksyma” – wtórnie „logika, epistemologia, metodologia”) – klasyczny system filozofii indyjskiej (zaliczany do grup astika i sat darśana).

Nowy!!: Wolna wola i Njaja · Zobacz więcej »

O niewolnej woli

Marcin Luter O niewolnej woli (łac. De servo arbitrio) – dzieło polemiczne Marcina Lutra, stanowiące odpowiedź na dzieło O wolnej woli (De libero arbitrio) Erazma z Rotterdamu.

Nowy!!: Wolna wola i O niewolnej woli · Zobacz więcej »

O wolnej woli

O wolnej woli /De libero arbitrio/ – wczesny antymanichejski traktat św. Augustyna z Hippony napisany w latach 388–395.

Nowy!!: Wolna wola i O wolnej woli · Zobacz więcej »

Odpowiedzialność prawna

Odpowiedzialność prawna – określone prawem ujemne konsekwencje, sankcja wobec określonego podmiotu, związana z zaistnieniem negatywnie ocenianego stanu rzeczy.

Nowy!!: Wolna wola i Odpowiedzialność prawna · Zobacz więcej »

Odruch warunkowy

Odruch warunkowy – nabyta reakcja organizmu.

Nowy!!: Wolna wola i Odruch warunkowy · Zobacz więcej »

Omniscjencja

Omniscjencja, wszechwiedza – pełna wiedza o wszystkich realnych i potencjalnych faktach i relacjach między faktami, czyli znajomość wszechrzeczy.

Nowy!!: Wolna wola i Omniscjencja · Zobacz więcej »

Ontologia

Christian Wolff spopularyzował termin „ontologia” Ontologia – dział filozofii dotyczący bytu; zajmuje się strukturąrzeczywistości oraz pojęciami istoty, istnienia, jego sposobów, przedmiotu i jego własności, przyczynowości, czasu, przestrzeni oraz możliwości i konieczności; w analizie ostatnich dwóch pojęć korzysta z logik modalnych.

Nowy!!: Wolna wola i Ontologia · Zobacz więcej »

Osioł Buridana

kanałem nikaraguańskim. Osioł Buridana jest alegoriąparadoksu w filozofii w ujęciu wolnej woli.

Nowy!!: Wolna wola i Osioł Buridana · Zobacz więcej »

Oxford University Press

Siedziba Oxford University Press na Walton Street Oxford University Press – wydawnictwo Uniwersytetu Oksfordzkiego, największe wydawnictwo uniwersyteckie na świecie.

Nowy!!: Wolna wola i Oxford University Press · Zobacz więcej »

Pamięć

Pamięć – zdolność do rejestrowania i ponownego przywoływania wrażeń zmysłowych, skojarzeń, informacji, występująca u ludzi, niektórych zwierząt i w komputerach.

Nowy!!: Wolna wola i Pamięć · Zobacz więcej »

Panpsychizm

Panpsychizm – doktryna czasoprzestrzennej rzeczywistości, która głosi, że każda rzecz ma swój umysłowy czy wewnętrzno-psychiczny aspekt.

Nowy!!: Wolna wola i Panpsychizm · Zobacz więcej »

Paradoks Newcomba

Paradoks Newcomba – paradoks pojawiający się w pewnej grze, w której jeden z graczy ma zdolność przewidywania ruchów drugiego.

Nowy!!: Wolna wola i Paradoks Newcomba · Zobacz więcej »

Paralelizm (literatura)

Paralelizm (z gr. parallēlismós – „zestawienie, porównanie”, od parállēlos – „równoległy”) – tożsamość lub podobieństwo treściowe (znaczeniowe) bądź kompozycyjne kilku analogicznych segmentów utworu literackiego (zdań, wersów, strof, scen, wydarzeń, wątków itp.). Paralelizm może służyć podkreśleniu podobieństw lub – poprzez ukazanie ich powierzchowności – przeciwstawieniu elementów treści.

Nowy!!: Wolna wola i Paralelizm (literatura) · Zobacz więcej »

Paralelizm psychofizyczny

Paralelizm psychofizyczny to pogląd filozoficzny, konsekwencja dylematu psychofizycznego, a dokładniej jedno z jego "rozwiązań".

Nowy!!: Wolna wola i Paralelizm psychofizyczny · Zobacz więcej »

Paul d’Holbach

Baron d’Holbach, autor portretu – Louis Carrogis Carmontelle Paul Henry Thiry, baron d’Holbach (ur. 8 grudnia 1723 w Edesheim, zm. 21 stycznia 1789 w Paryżu) – oświeceniowy filozof francuski, ateista, encyklopedysta Wielkiej Encyklopedii Francuskiej.

Nowy!!: Wolna wola i Paul d’Holbach · Zobacz więcej »

Płat czołowy

półkul mózgu mały Płat czołowy (lobus frontalis) – parzysta część kresomózgowia ograniczona od tyłu bruzdąśrodkową, a od dołu bruzdąbocznąpółkuli mózgu.

Nowy!!: Wolna wola i Płat czołowy · Zobacz więcej »

Peter van Inwagen

Peter van Inwagen (ur. 21 września 1942) – amerykański profesor filozofii na Uniwersytecie w Notre Dame.

Nowy!!: Wolna wola i Peter van Inwagen · Zobacz więcej »

Pierre Simon de Laplace

Herb Laplace’a Pierre Simon de Laplace (ur. 23 marca 1749 w Beaumont-en-Auge, zm. 5 marca 1827 w Paryżu) – francuski naukowiec i urzędnik państwowy, polityk i nobilitowany arystokrata; matematyk, fizyk teoretyczny i doświadczalny, astronom oraz geodeta, a poniekąd i filozof nauki.

Nowy!!: Wolna wola i Pierre Simon de Laplace · Zobacz więcej »

Poczucie własnej skuteczności

Poczucie własnej skuteczności – jest to siła przekonania, iż jest się w stanie zrealizować określone działanie lub osiągnąć wyznaczone cele, np.: student szacuje czy będzie w stanie zdać egzamin i wykształca w sobie poczucie skuteczności co do zdania egzaminu.

Nowy!!: Wolna wola i Poczucie własnej skuteczności · Zobacz więcej »

Podmiot (filozofia)

Podmiot – byt, który subiektywnie doznaje, przeżywa, a także wchodzi w zależność z innym bytem (istnieniem) lub przedmiotem, przy czym w tej ostatniej relacji podmiot jest obserwatorem, a obiekt – rzecząobserwowaną.

Nowy!!: Wolna wola i Podmiot (filozofia) · Zobacz więcej »

Powinność

Powinność – nakaz, obowiązek, konieczność natury moralnej.

Nowy!!: Wolna wola i Powinność · Zobacz więcej »

Predestynacja

Predestynacja (od łac. praedestinare, gr. προοριζειν, „przeznaczyć z góry”) – koncepcja religijna, według której losy człowieka (jego zbawienie lub potępienie) sąz góry określone przez wolę Boga.

Nowy!!: Wolna wola i Predestynacja · Zobacz więcej »

Problem zła

Problem zła w teologii – problem pogodzenia obecności zła i cierpienia z istnieniem wszechwiedzącego, wszechpotężnego, wszechmiłosiernego i nieskończenie dobrego Boga.

Nowy!!: Wolna wola i Problem zła · Zobacz więcej »

Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America

Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, PNAS – czasopismo naukowe amerykańskiej Narodowej Akademii Nauk publikujące głównie prace biomedyczne, rzadziej z zakresu fizyki, matematyki i nauk społecznych.

Nowy!!: Wolna wola i Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America · Zobacz więcej »

Propriocepcja

Propriocepcja, kinestezja, zmysł kinestetyczny, czucie głębokie – zmysł orientacji ułożenia części własnego ciała.

Nowy!!: Wolna wola i Propriocepcja · Zobacz więcej »

Przeznaczenie

Obraz, którego autorem jest John Melhuish Strudwik, 1885. Przedstawia greckie boginie losu Mojry (gr. Moirai - los, dola). Ludzie i bogowie musieli być posłuszni woli Mojr, które dzierżąwładzę nad biegiem życia i śmierciąkonkretnej istoty. Przeznaczenie – los, dola, fatum, fortuna; to co powiedziane, przepowiedziane, zarządzone przez bogów; nieuchronna przyszłość.

Nowy!!: Wolna wola i Przeznaczenie · Zobacz więcej »

Przyczynowość

Przyczynowość – kategoria filozoficzna oznaczająca jednąz form powszechnej i koniecznej zależności zjawisk, które mająmiejsce w obiektywnej rzeczywistości.

Nowy!!: Wolna wola i Przyczynowość · Zobacz więcej »

Psychologia eksperymentalna

Psychologia eksperymentalna – została zapoczątkowana przez, nazywanego „ojcem psychologii”, Wilhelma Wundta w 1879 roku.

Nowy!!: Wolna wola i Psychologia eksperymentalna · Zobacz więcej »

Psychologia ewolucyjna

Psychologia ewolucyjna – jeden z obszarów badań psychologii, szukający wyjaśnień wzorów ludzkich zachowań jako ukształtowanych przez ewolucję biologicznąi kulturową– stopniowego rozwiązywania problemów adaptacyjnych pierwotnych ludzi.

Nowy!!: Wolna wola i Psychologia ewolucyjna · Zobacz więcej »

Psychologia poznawcza

Psychologia poznawcza, nazywana niekiedy kognitywną– dziedzina psychologii zajmująca się problematykąpoznawania przez człowieka otoczenia – tworzenia wiedzy o otoczeniu, która jest następnie wykorzystana w zachowaniu.

Nowy!!: Wolna wola i Psychologia poznawcza · Zobacz więcej »

Qualia

Qualia (l. poj. quale) – odczuwalne lub zjawiskowe jakości, związane z doświadczeniami zmysłowymi, np.

Nowy!!: Wolna wola i Qualia · Zobacz więcej »

Reformacja

kościoła zamkowego w Wittenberdze. bulli papieskiej. Przedstawiciele reformacji przy wspólnym stole, anonimowa rycina z XVII wieku. Jan Łaski, na Zachodzie znany jako Johannes a Lasco, był jedynym przedstawicielem polskiej reformacji, który zyskał europejski rozgłos. Reformacja – ruch religijno-polityczno-społeczny zapoczątkowany przez Marcina Lutra w XVI wieku, mający na celu odnowę chrześcijaństwa.

Nowy!!: Wolna wola i Reformacja · Zobacz więcej »

Richard Feynman

Richard Phillips Feynman (ur. 11 maja 1918 w Nowym Jorku, zm. 15 lutego 1988 w Los Angeles) – amerykański fizyk teoretyk; uznany w 1999 roku za jednego z dziesięciu najwybitniejszych fizyków wszech czasów.

Nowy!!: Wolna wola i Richard Feynman · Zobacz więcej »

Rozum

Francisco de Goya, ''Gdy rozum śpi, budząsię demony'' Rozum – zdolność do operowania pojęciami abstrakcyjnymi lub zdolność analitycznego myślenia i wyciągania wniosków z przetworzonych danych.

Nowy!!: Wolna wola i Rozum · Zobacz więcej »

Rudolf Steiner (filozof)

Rudolf Steiner (ur. 27 lutego 1861 w Kraljevacu, zm. 30 marca 1925 w Dornach) – austriacki okultysta, filozof, mistyk, ezoteryk, badacz spuścizny Goethego, jasnowidz, twórca antropozofii.

Nowy!!: Wolna wola i Rudolf Steiner (filozof) · Zobacz więcej »

Rzecz sama w sobie

„Rzecz sama w sobie”, noumen (gr. νοούμενoν; rzecz wyobrażona; pomyślana od nous – rozum, duch) – termin wprowadzony do filozofii przez Immanuela Kanta.

Nowy!!: Wolna wola i Rzecz sama w sobie · Zobacz więcej »

Samorealizacja

Samorealizacja, samourzeczywistnianie, samoaktualizacja – w psychologii to stałe dążenie do realizacji swojego potencjału, rozwijania talentów i możliwości, proces stawania się „tym, kim się chce być” (a nie tym, kim się jest), dążeniem do wewnętrznej spójności, jedności z samym sobą, spełnienia swojego przeznaczenia lub powołania.

Nowy!!: Wolna wola i Samorealizacja · Zobacz więcej »

Sankhja

Sankhja (sāṁkhya) – dualistyczny, ortodoksyjny, to znaczy uznający autorytet wed, system filozofii indyjskiej.

Nowy!!: Wolna wola i Sankhja · Zobacz więcej »

Sanskryt

Rygwedy w sanskrycie Sanskryt (dewanagari: संस्कृतम् saṃskṛtam; sa.msk.rtā bhā.sā, od sa.m+k.r: zestawiać, składać; bhā.sā: język; język uporządkowany, w przeciwieństwie do języków naturalnych prakrytów, tzn. ludowych o nieuporządkowanej gramatyce) – język literacki starożytnych, średniowiecznych i wczesnonowożytnych Indii.

Nowy!!: Wolna wola i Sanskryt · Zobacz więcej »

Søren Kierkegaard

Dom, w którym zmarł Kierkegaard Tablica pamiątkowa wywieszona na domu Grób Kierkegaarda Pomnik Kierkegaarda w Kopenhadze stworzony przez Louisa Hasselriisa Søren Aabye Kierkegaard (ur. 5 maja 1813 w Kopenhadze, zm. 11 listopada 1855 tamże) – duński filozof, poeta romantyczny i teolog, uznawany za jednego z prekursorów filozofii egzystencjalnej, zwłaszcza jej chrześcijańskiego nurtu; nazywany czasem „Sokratesem Północy”.

Nowy!!: Wolna wola i Søren Kierkegaard · Zobacz więcej »

Sąd (logika)

Sąd w sensie logicznym (często w krótkiej formie: sąd) – znaczenie zdania w sensie logicznym.

Nowy!!: Wolna wola i Sąd (logika) · Zobacz więcej »

Sąd ostateczny

Sąd ostateczny'', ok. 1470 Sąd ostateczny – wydarzenie eschatologiczne o skali światowej, stanowiące przedmiot wiary przede wszystkim w kręgu religii judeo-chrześcijańskiej.

Nowy!!: Wolna wola i Sąd ostateczny · Zobacz więcej »

Schizofrenia

Schizofrenia (schizein, „rozszczepić” i, phrēn, phren-, „umysł”) – zaburzenie psychiczne zaliczane do grupy psychoz, czyli stanów charakteryzujących się zmienionym chorobowo, nieadekwatnym postrzeganiem, przeżywaniem, odbiorem i ocenąrzeczywistości.

Nowy!!: Wolna wola i Schizofrenia · Zobacz więcej »

Sieć neuronowa

Sieć neuronowa – system przeznaczony do przetwarzania informacji, którego budowa i zasada działania sąw pewnym stopniu wzorowane na funkcjonowaniu fragmentów rzeczywistego (biologicznego) systemu nerwowego.

Nowy!!: Wolna wola i Sieć neuronowa · Zobacz więcej »

Stanford Encyclopedia of Philosophy

Stanford Encyclopedia of Philosophy (SEP) – ogólnie dostępna encyklopedia internetowa filozofii opracowana przez Stanford University.

Nowy!!: Wolna wola i Stanford Encyclopedia of Philosophy · Zobacz więcej »

Stanford University Press

Stanford University Press – amerykańskie akademickie wydawnictwo książkowe, oficjalne wydawnictwo Uniwersytetu Stanforda.

Nowy!!: Wolna wola i Stanford University Press · Zobacz więcej »

Stephen Hawking

Stephen William Hawking (ur. 8 stycznia 1942 w Oksfordzie, zm. 14 marca 2018 w Cambridge) – brytyjski fizyk teoretyczny i matematyczny, profesor Uniwersytetu w Cambridge na katedrze Lucasa (1979–2009) oraz w Kalifornijskim Instytucie Technicznym w Pasadenie, związany też z Perimeter Institute for Theoretical Physics (Waterloo, Ontario).

Nowy!!: Wolna wola i Stephen Hawking · Zobacz więcej »

Stoicyzm

Stoicyzm – szkoła filozoficzna, która powstała jednocześnie z epikureizmem w końcu IV wieku p.n.e. i przetrwała aż do zamknięcia wszystkich szkół filozoficznych przez cesarza Justyniana w 529 roku.

Nowy!!: Wolna wola i Stoicyzm · Zobacz więcej »

Strażnica – Towarzystwo Biblijne i Traktatowe

G. DeCecca) Strażnica – Towarzystwo Biblijne i Traktatowe (pop. Towarzystwo Strażnica) – korporacje prawne reprezentujące przed władzami świeckimi zbory Świadków Jehowy.

Nowy!!: Wolna wola i Strażnica – Towarzystwo Biblijne i Traktatowe · Zobacz więcej »

Substancja (filozofia)

Substancja (z „podstawa; rzecz; istota (rzeczy); majętność” od „trwać” od „pod” i „stać”), potocznie coś – jedno z podstawowych pojęć metafizyki i współczesnej ontologii, występujące jednak przede wszystkim w metafizyce klasycznej.

Nowy!!: Wolna wola i Substancja (filozofia) · Zobacz więcej »

Summa contra gentiles

Summa contra gentiles (łac. Suma przeciwko poganom, zwana także Summąfilozoficznąw odróżnieniu od Summy teologicznej) – jedno z głównych dzieł filozoficzno-teologicznych św. Tomasza z Akwinu, napisane około roku 1264.

Nowy!!: Wolna wola i Summa contra gentiles · Zobacz więcej »

Synapsa

neurotransmitery 8-receptor zwrotnego wychwytu mediatora miofibryla endocytotycznie (4) przez komórkę – odbiornik. Synapsa – miejsce komunikacji błony kończącej akson z błonąkomórkowądrugiej komórki nerwowej lub komórki narządu wykonawczego (na przykład mięśnia lub gruczołu).

Nowy!!: Wolna wola i Synapsa · Zobacz więcej »

Szachy

Szachy – strategiczna gra planszowa rozgrywana przez dwóch graczy na 64-polowej szachownicy, za pomocązestawu bierek (pionów i figur).

Nowy!!: Wolna wola i Szachy · Zobacz więcej »

Szatan

Gustawa Doré Szatan (satan – ‘przeciwnik’, ‘oskarżyciel’, ‘oszczerca’;, Satanás;, Szajtan) – w chrześcijaństwie, judaizmie i islamie jest to jeden z aniołów, który zbuntował się przeciwko Bogu i pociągnął do buntu inne anioły, główny sprawca zła na świecie.

Nowy!!: Wolna wola i Szatan · Zobacz więcej »

Szyizm

Szyizm (od arab. شيعة علي, szī'at Ali – stronnictwo Alego) – obok sunnizmu i charydżyzmu jeden z trzech głównych nurtów współczesnego islamu, drugi po sunnizmie co do liczby wyznawców.

Nowy!!: Wolna wola i Szyizm · Zobacz więcej »

Teodycea

Teodycea – gałąź teologii zajmująca się problemem, jak pogodzić istnienie dobrego, miłosiernego Boga z istnieniem zła.

Nowy!!: Wolna wola i Teodycea · Zobacz więcej »

Teologia

Akademii Krakowskiej Teologia (gr. θεος, theos, „Bóg”, + λογος, logos, „nauka”) lub sacra doctrina (święta nauka); bogoznawstwo – refleksja nad doktrynami religijnymi, wykraczająca poza religioznawstwo – nieoceniające ich prawdziwości – oraz poza filozofię religii, która to nie opiera się na wierze.

Nowy!!: Wolna wola i Teologia · Zobacz więcej »

Teoria decyzji

Teoria decyzji to wspólny obszar zainteresowań wielu różnych dziedzin nauki, obejmujący analizę i wspomaganie procesu podejmowania decyzji.

Nowy!!: Wolna wola i Teoria decyzji · Zobacz więcej »

Teoria prawdopodobieństwa

Monte Carlo Teoria prawdopodobieństwa, inaczej rachunek prawdopodobieństwa lub probabilistyka – dział matematyki zajmujący się zdarzeniami losowymi.

Nowy!!: Wolna wola i Teoria prawdopodobieństwa · Zobacz więcej »

Thomas Hobbes

Thomas Hobbes (ur. 5 kwietnia 1588 w Westport (Wiltshire), ob. Malmesbury, zm. 4 grudnia 1679 w Hardwick Hall) – angielski filozof, myśliciel społeczny, twórca kontraktualizmu, autor dzieła Lewiatan (1651), traktatu z zakresu filozofii społecznej i filozofii politycznej, w którym dowodzi, że człowiek wyszedł z hipotetycznego stanu natury, czyli stanu wojny każdego z każdym (łac. bellum omnium contra omnes) szukając gwarancji swojego bezpieczeństwa.

Nowy!!: Wolna wola i Thomas Hobbes · Zobacz więcej »

Thomas Reid

Thomas Reid (ur. 26 kwietnia 1710, zm. 7 października 1796) – szkocki filozof, żył współcześnie z Davidem Hume’em, uważany za twórcę szkockiej szkoły zdroworozsądkowej (Scottish School of Common Sense).

Nowy!!: Wolna wola i Thomas Reid · Zobacz więcej »

Tomasz z Akwinu

Carlo Crivelli Tomasz z Akwinu, także Akwinata (ur. w 1224 albo w 1225 w Roccasecca, zm. 7 marca 1274 w Fossanuova) – włoski filozof scholastyczny, teolog, członek Zakonu Kaznodziejskiego (dominikanów).

Nowy!!: Wolna wola i Tomasz z Akwinu · Zobacz więcej »

Torowanie

Torowanie, inaczej priming (z ang. to prime – poprzedzać, uprzedzać, przygotowywać) – zjawisko polegające na zwiększeniu prawdopodobieństwa wykorzystania określonej kategorii poznawczej w procesach percepcyjnych i myślowych wskutek wielokrotnej ekspozycji bodźca zaliczanego do tej kategorii, bądź bodźca semantycznie lub afektywnie powiązanego z tąkategorią.

Nowy!!: Wolna wola i Torowanie · Zobacz więcej »

Układ nerwowy

Układ nerwowy – zbiór wyspecjalizowanych komórek, pozostających ze sobąw złożonych relacjach funkcjonalnych i strukturalnych, odpowiadający za sterowanie aktywnościąorganizmu.

Nowy!!: Wolna wola i Układ nerwowy · Zobacz więcej »

Umysł

Metafora umysłu z XVII wieku Umysł – termin ogólny oznaczający ogół aktywności mózgu ludzkiego, przede wszystkim takich, których posiadania człowiek jest świadomy: spostrzeganie, myślenie, zapamiętywanie, odczuwanie emocji, uczenie się, czy regulowanie uwagi.

Nowy!!: Wolna wola i Umysł · Zobacz więcej »

Uniwersytet Stanforda

Stanford University Stanford University Main Quad Uniwersytet Stanforda, The Leland Stanford Junior University (ang. Stanford University) – prywatna uczelnia w Stanfordzie, w Dolinie Krzemowej, w Stanach Zjednoczonych, jeden z najbardziej prestiżowych uniwersytetów świata.

Nowy!!: Wolna wola i Uniwersytet Stanforda · Zobacz więcej »

Voltaire

Voltaire, pol.

Nowy!!: Wolna wola i Voltaire · Zobacz więcej »

Waiśeszika

Filozofia Waiśesziki. Waiśeszika – klasyczny system filozofii indyjskiej (zaliczany do grup astika i sat darśana).

Nowy!!: Wolna wola i Waiśeszika · Zobacz więcej »

Wedanta

Wedanta (dewanagari वेदान्त, trl. vedānta, „zwieńczenie wiedzy”) – jeden z nurtów klasycznej filozofii indyjskiej, zaliczany do tzw.

Nowy!!: Wolna wola i Wedanta · Zobacz więcej »

William James

William James (ur. 11 stycznia 1842 w Nowym Jorku, zm. 26 sierpnia 1910 w Chocorua w stanie New Hampshire) – amerykański filozof, psycholog, psychofizjolog, psycholog religii, prekursor psychologii humanistycznej i fenomenologii.

Nowy!!: Wolna wola i William James · Zobacz więcej »

William Ockham

William Ockham, Wilhelm Ockham ang.

Nowy!!: Wolna wola i William Ockham · Zobacz więcej »

Wiwekananda

Wiwekananda, także Swami Wiwekananda (hindi स्वामी विवेकानंद, bengali স্বামী বিবেকানন্দ), właściwie Narendranath Datta (ur. 12 stycznia 1863, zm. 4 lipca 1902) – indyjski swami i mistrz duchowy.

Nowy!!: Wolna wola i Wiwekananda · Zobacz więcej »

Wola (psychologia)

Wola – cecha jednostek przeważnie samoświadomych, umożliwiająca i wspomagająca reagowanie, ogólne działanie i podejmowanie świadomych decyzji.

Nowy!!: Wolna wola i Wola (psychologia) · Zobacz więcej »

Wolność myśli

Wolność myśli – jedna z podstawowych wolności człowieka, obejmująca wolność jednostki do swobodnego myślenia.

Nowy!!: Wolna wola i Wolność myśli · Zobacz więcej »

Woluntaryzm

Woluntaryzm (z łac. voluntas – wola) – termin wprowadzony przez Ferdinanda Tönniesa, oznaczający zespół poglądów szczególnie akcentujących rolę woli w etyce i życiu ludzkim.

Nowy!!: Wolna wola i Woluntaryzm · Zobacz więcej »

Wybór

Dokonywanie wyboru przez patyczkowego ludzika. Wybór – przyznanie pierwszeństwa elementowi wyselekcjonowanemu ze zbioru, który jest: niepusty, niejednostkowy, a także różnorodny.

Nowy!!: Wolna wola i Wybór · Zobacz więcej »

Wydawnictwo Zielona Sowa

Wydawnictwo Zielona Sowa – polskie wydawnictwo książkowe założone w 1995 roku przez Mariusza Czyżowskiego w Krakowie, obecnie z siedzibąw Warszawie.

Nowy!!: Wolna wola i Wydawnictwo Zielona Sowa · Zobacz więcej »

Zaburzenia depresyjne

Zaburzenia depresyjne, depresja („głębokość” od „przygniatać”) – grupa zaburzeń psychicznych, pojęcie stosowane w terminologii psychiatrycznej i odnoszące się do zespołów objawów depresyjnych występujących w przebiegu chorób afektywnych (nazywanych także zaburzeniami afektywnymi lub zaburzeniami nastroju).

Nowy!!: Wolna wola i Zaburzenia depresyjne · Zobacz więcej »

Zaburzenie osobowości

Zaburzenie osobowości – zaburzenie psychiczne, którego istotnymi cechami sągłęboko zakorzenione, trwałe, nieprzystosowawcze wzorce relacji ze środowiskiem, myślenia o nim i postrzegania go, ukonstytuowane tak dalece, że powodujątrudności w funkcjonowaniu społecznym i behawioralnym.

Nowy!!: Wolna wola i Zaburzenie osobowości · Zobacz więcej »

Zasada najmniejszego działania

Zasada najmniejszego działania Hamiltona – zasada wariacyjna służąca do znajdowania równań ruchu układów fizycznych złożonych z jednej lub wielu cząstek.

Nowy!!: Wolna wola i Zasada najmniejszego działania · Zobacz więcej »

Zasada nieoznaczoności

pędu (prędkości) musi być odpowiednio większy, aby ich iloczyn był większy niż stała Plancka Zasada nieoznaczoności (zasada nieoznaczoności Heisenberga lub zasada nieokreśloności) – reguła, która mówi, że istniejątakie pary wielkości, których nie da się jednocześnie zmierzyć z dowolnądokładnością.

Nowy!!: Wolna wola i Zasada nieoznaczoności · Zobacz więcej »

Zło

Jeden z pięciu japońskich obrazów, który komponuje serię ''Eksterminacja zła'', przedstawia Sendana Kendatsubę, jednego z ośmiu strażników prawa buddyjskiego, wyganiającego zło. Zło – jedno z podstawowych (pierwotnych) pojęć etycznych.

Nowy!!: Wolna wola i Zło · Zobacz więcej »

Zespół obcej ręki

Zespół obcej ręki (lub zespół anarchicznej ręki, zespół dr. Strangelove'a) – zaburzenie polegające na przekonaniu pacjenta, że jedna z jego rąk nie należy do niego.

Nowy!!: Wolna wola i Zespół obcej ręki · Zobacz więcej »

Zwierzęta

Zwierzęta (Animalia) – królestwo obejmujące wielokomórkowe organizmy cudzożywne o komórkach eukariotycznych, bez ściany komórkowej, w większości zdolne do aktywnego poruszania się.

Nowy!!: Wolna wola i Zwierzęta · Zobacz więcej »

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »