Szybszy dostęp niż przeglądarce!
38 kontakty: Czas własny, Czasoprzestrzeń, Czasoprzestrzeń Minkowskiego, Czterogradient, Czteropęd, Czteropotencjał, Czterowektor gęstości prądu elektrycznego, Fizyka, Grupa Lorentza, Konwencje w teoriach relatywistycznych, Lagranżjan, Linia świata, Linia geodezyjna, Masa spoczynkowa, Niezmiennik relatywistyczny, Operator d’Alemberta, Operator Laplace’a, Operator różniczkowy, Pęd (fizyka), Pochodna kowariantna, Prąd prawdopodobieństwa, Przedmiot fizyczny, Przestrzeń euklidesowa, Równania Maxwella we współrzędnych krzywoliniowych, Równanie ciągłości, Równanie Diraca, Rozmaitość pseudoriemannowska, Siła Lorentza, Supersymetria, Szczególna teoria względności, Tensor metryczny, Tensor napięć-energii, Teoria eteru Lorentza, Transformacja Lorentza, Wczesna teoria kwantowa, Wektor, Wektor (ujednoznacznienie), Zmienne Mandelstama.
Czas własny
zdarzeniami czasoprzestrzennymi E_1 i E_2 mierzony przez obserwatora w układzie inercjalnym. ('''2''') Czerwona krzywa między punktami E_1 i E_2 – to '''trajektoria w czasoprzestrzeni''' (linia świata) układu nieinercjalnego; jej '''tzw. pseudodługość jest wielkościąniezmienniczą(skalarną) równa czasowi własnemu \tau''', mierzonemu zegarem poruszającym się, pomnożonemu przez prędkość światła c. Czas własny jest mniejszy niż czas t – mimo że długość krzywej w przestrzeni euklidesowej byłaby większa niż odcinek pionowy czasu t, to w przestrzeni Minkowskiego jest inaczej – bo jest to przestrzeń nieeuklidesowa. Czas własny – czas \tau wskazywany przez zegar poruszający się wraz z ciałem.
Nowy!!: Czterowektor i Czas własny · Zobacz więcej »
Czasoprzestrzeń
Czasoprzestrzeń – zbiór zdarzeń zlokalizowanych w przestrzeni i czasie, wyposażony w strukturę afinicznąi metrycznąo określonej postaci, w zależności od analizowanego modelu fizycznej czasoprzestrzeni.
Nowy!!: Czterowektor i Czasoprzestrzeń · Zobacz więcej »
Czasoprzestrzeń Minkowskiego
Czasoprzestrzeń Minkowskiego – przestrzeń liniowa, na której zdefiniowano iloczyn skalarny (dokładniej: pseudoskalarny), rozważana w fizyce i matematyce.
Nowy!!: Czterowektor i Czasoprzestrzeń Minkowskiego · Zobacz więcej »
Czterogradient
Czterogradient (lub 4-gradient) \mathbf – operator czterowektorowektorowy definiowany w czterowymiarowej czasoprzestrzeni Minkowskiego.
Nowy!!: Czterowektor i Czterogradient · Zobacz więcej »
Czteropęd
Czteropęd, czterowektor energii-pędu - wektor czterowymiarowy, którego składowączasową(zerową) jest całkowita energia obiektu fizycznego, składowymi przestrzennymi pęd tego obiektu, a wartościąbezwzględnąjego masa spoczynkowa.
Nowy!!: Czterowektor i Czteropęd · Zobacz więcej »
Czteropotencjał
Czteropotencjał – potencjał pola elektrycznego φ oraz potencjał pola magnetycznego A łączy się w czterowektor Aμ zwany czteropotencjałem.
Nowy!!: Czterowektor i Czteropotencjał · Zobacz więcej »
Czterowektor gęstości prądu elektrycznego
Czterowektor gęstości prądu elektrycznego to czterowektor definiowany w szczególnej teorii względności, przedstawiający gęstość przestrzennąładunku elektrycznego i gęstość prądu elektrycznego w danym punkcie czasoprzestrzeni.
Nowy!!: Czterowektor i Czterowektor gęstości prądu elektrycznego · Zobacz więcej »
Fizyka
400px Krakowie Fizyka (z, physis – „natura”) – podstawowa nauka przyrodnicza badająca najbardziej fundamentalne i uniwersalne właściwości materii i energii, ich przemiany oraz oddziaływania między nimi.
Nowy!!: Czterowektor i Fizyka · Zobacz więcej »
Grupa Lorentza
Grupa Lorentza – grupa transformacji układu współrzędnych 4-wymiarowej czasoprzestrzeni Minkowskiego, takich że interwały czasoprzestrzenne nie ulegajązmianie, przy czym początek układu współrzędnych pozostaje bez zmian.
Nowy!!: Czterowektor i Grupa Lorentza · Zobacz więcej »
Konwencje w teoriach relatywistycznych
Konwencje w teoriach relatywistycznych – konwencje związane z indeksami występującymi we wzorach, stosowane w teoriach relatywistycznych (szczególnej teorii względności, ogólnej teorii względności, elektrodynamice, relatywistycznej mechanice kwantowej).
Nowy!!: Czterowektor i Konwencje w teoriach relatywistycznych · Zobacz więcej »
Lagranżjan
Lagranżjan (inaczej funkcja Lagrange’a) – gęstość funkcjonału działania S charakteryzująca właściwości mechaniczne układu fizycznego.
Nowy!!: Czterowektor i Lagranżjan · Zobacz więcej »
Linia świata
układach inercjalnych, poruszających się z prędkościami równymi chwilowym prędkościom danego ciała. Ciało porusza się z prędkościązmiennąw czasie. Linia świata – linia kreślona w czasoprzestrzeni przez poruszające się ciało.
Nowy!!: Czterowektor i Linia świata · Zobacz więcej »
Linia geodezyjna
Linia geodezyjna (krótko nazywana geodezyjną) – krzywa w przestrzeni metrycznej (ściślej: w G-przestrzeni), stanowiąca najkrótsządrogę pomiędzy dwoma punktami dostatecznie bliskimiNie musi zawierać najkrótszej drogi pomiędzy dowolnymi dwoma swoimi punktami.
Nowy!!: Czterowektor i Linia geodezyjna · Zobacz więcej »
Masa spoczynkowa
Masa spoczynkowa (in. masa niezmiennicza lub po prostu masa) – wielkość fizyczna w fizyce relatywistycznej, charakteryzująca ciało bądź układ ciał, która nie zależy od układu odniesienia.
Nowy!!: Czterowektor i Masa spoczynkowa · Zobacz więcej »
Niezmiennik relatywistyczny
Niezmiennik relatywistyczny – wielkość fizyczna, która jest niezmiennicza względem transformacji Lorentza w tym sensie, że jest tensorem w 4-wymiarowej czasoprzestrzeni.
Nowy!!: Czterowektor i Niezmiennik relatywistyczny · Zobacz więcej »
Operator d’Alemberta
Operator d’Alemberta (dalambercjan) – operator różniczkowy II rzędu definiowany w czterowymiarowej czasoprzestrzeni Minkowskiego.
Nowy!!: Czterowektor i Operator d’Alemberta · Zobacz więcej »
Operator Laplace’a
Operator Laplace’a, laplasjan – operator różniczkowy drugiego rzędu, wprowadzony przez Pierre’a Simona de Laplace’a.
Nowy!!: Czterowektor i Operator Laplace’a · Zobacz więcej »
Operator różniczkowy
Operator różniczkowy – operator określony na przestrzeni funkcji różniczkowalnych, definiujący proces tworzenia z danej funkcji nowej funkcji za pomocąoperacji różniczkowania.
Nowy!!: Czterowektor i Operator różniczkowy · Zobacz więcej »
Pęd (fizyka)
Pęd – wektorowa wielkość fizyczna opisująca mechanikę, a więc ruch i oddziaływania obiektu fizycznego.
Nowy!!: Czterowektor i Pęd (fizyka) · Zobacz więcej »
Pochodna kowariantna
Pochodna kowariantna – tensor powstały w wyniku różniczkowania pewnego tensora wyrażonego we współrzędnych krzywoliniowych przestrzeni euklidesowej i nieeuklidesowej dowolnego wymiaru (w ogólności w rozmaitości pseudoriemannowskiej), z określonym tensorem metrycznym.
Nowy!!: Czterowektor i Pochodna kowariantna · Zobacz więcej »
Prąd prawdopodobieństwa
Prąd prawdopodobieństwa – wektor \vec j obliczany w punkcie \vec x w chwili t, skierowany w kierunku przepływu prawdopodobieństwa, o wartości równej ilorazowi ilości prawdopodobieństwa dP przepływającego przez powierzchnię S prostopadłądo tego wektora, do wielkości tej powierzchni oraz czasu dt, w jakim przepływ prawdopodobieństwa następuje Jednostkąprądu prawdopodobieństwa jest.
Nowy!!: Czterowektor i Prąd prawdopodobieństwa · Zobacz więcej »
Przedmiot fizyczny
Przedmiot fizyczny, obiekt fizyczny – jedynie taki przedmiot (obiekt), który istnieje zarówno w czasie, jak i w przestrzeni (zgodnie z fizykąwspółczesnąw czasoprzestrzeni)Istnienie czasoprzestrzenne jest warunkiem koniecznym bycia przedmiotem fizycznym.
Nowy!!: Czterowektor i Przedmiot fizyczny · Zobacz więcej »
Przestrzeń euklidesowa
Przestrzeń euklidesowa – przestrzeń opisywana przez geometrię euklidesową.
Nowy!!: Czterowektor i Przestrzeń euklidesowa · Zobacz więcej »
Równania Maxwella we współrzędnych krzywoliniowych
data dostępu.
Nowy!!: Czterowektor i Równania Maxwella we współrzędnych krzywoliniowych · Zobacz więcej »
Równanie ciągłości
Równanie ciągłości – matematyczny zapis w postaci równania opisujący zmianę rozkładu wielkości fizycznej w ośrodku ciągłym.
Nowy!!: Czterowektor i Równanie ciągłości · Zobacz więcej »
Równanie Diraca
Równanie Diraca – jedno z fundamentalnych równań w relatywistycznej mechanice kwantowej, sformułowane przez angielskiego fizyka Paula Diraca w 1928 roku, słuszne dla cząstek o dowolnie wielkich energiach (tzw. cząstek relatywistycznych) o spinie 1/2 (fermiony, np. elektrony, kwarki), swobodnych i oddziałujących z polem elektromagnetycznym. Istnienie spinu wynika z samego żądania relatywistycznej niezmienniczości równania ruchu cząstek. Odpowiada równaniu Pauliego, które także zawiera spin cząstek, ale wprowadza go w sposób fenomenologiczny, niejako sztuczny, a jedynie dlatego, by otrzymać zgodność z doświadczeniem Sterna-Gerlacha (rozszerzając formalizm nierelatywistycznego równania Schrödingera). Równanie Diraca jest równaniem macierzowym – de facto stanowi ono układ 4 równań ze względu na fakt, iż symbole gamma (lub alfa, beta), występujące w tym równaniu, sąmacierzami 4 \times 4. Równania Diraca zapisuje się w postaci jawnie relatywistycznie niezmienniczej lub w tzw. obrazie Schrödingera. Ta ostatnia postać została najpierw wyprowadzona przez Diraca i jest stosowana ze względu na wygodę do wykonywania obliczeń, gdyż odróżnia współrzędne przestrzenne od współrzędnej czasowej. Równanie Diraca zostało potwierdzone w odniesieniu do struktury subtelnej widma atomu wodoru, wykazując znakomitązgodność z pomiarami. Przewiduje istnienie antycząstek. Niektóre jednak efekty, takie jak kreacja i anihilacja cząstek czy przesunięcie Lamba tłumaczy dopiero elektrodynamika kwantowa.
Nowy!!: Czterowektor i Równanie Diraca · Zobacz więcej »
Rozmaitość pseudoriemannowska
Rozmaitość pseudoriemannowska (przestrzeń pseudoriemannowska) (M, p,q) – uogólnienie rozmaitości riemannowskiej: tensor metryczny g_(x) może tu być zarówno określony dodatnio, jak i nieokreślony, przy czym element liniowy poprzez odpowiedni wybór współrzędnych krzywoliniowych można sprowadzić – przynajmniej lokalnie, tj.
Nowy!!: Czterowektor i Rozmaitość pseudoriemannowska · Zobacz więcej »
Siła Lorentza
Kierunek działania siły Lorentza w zależności od ładunku cząstki Wiązka elektronów poruszających się po orbicie kołowej w stałym polu magnetycznym Siła Lorentza – siła, jaka działa na cząstkę obdarzonąładunkiem elektrycznym, poruszającąsię w polu elektromagnetycznym.
Nowy!!: Czterowektor i Siła Lorentza · Zobacz więcej »
Supersymetria
Supersymetria (SUSY) – hipotetyczna symetria z zakresu fizyki cząstek elementarnych przekształcająca bozony w fermiony.
Nowy!!: Czterowektor i Supersymetria · Zobacz więcej »
Szczególna teoria względności
Lejdzie Szczególna teoria względności (STW) – teoria fizyczna stworzona przez Alberta Einsteina w 1905 rokuSpekulowano o tym, że współautorkąSTW mogła być pierwsza żona Alberta Einsteina – Mileva Marić – jednak te hipotezy zostały odrzucone.
Nowy!!: Czterowektor i Szczególna teoria względności · Zobacz więcej »
Tensor metryczny
Tensor metryczny – tensor drugiego rzędu (o dwóch indeksach), symetryczny, charakterystyczny dla danego układu współrzędnych.
Nowy!!: Czterowektor i Tensor metryczny · Zobacz więcej »
Tensor napięć-energii
Tensor energii-pędu (zwany też tensorem napięć-energii) – tensor drugiego rzędu.
Nowy!!: Czterowektor i Tensor napięć-energii · Zobacz więcej »
Teoria eteru Lorentza
To, co jest obecnie nazywane teoriąeteru Lorentza, sięga korzeniami „teorii elektronu” Hendrika Lorentza, która była kulminacjąrozwoju klasycznych teorii eteru na przełomie wieków XIX i XX.
Nowy!!: Czterowektor i Teoria eteru Lorentza · Zobacz więcej »
Transformacja Lorentza
linii świata gwałtownie przyspieszającego obserwatora Animacja transformacji Lorentza Transformacja Lorentza, przekształcenie Lorentza – przekształcenie liniowe przestrzeni Minkowskiego umożliwiające obliczenie wielkości fizycznych w poruszającym się układzie odniesienia, jeśli wielkości te znane sąw danym układzie.
Nowy!!: Czterowektor i Transformacja Lorentza · Zobacz więcej »
Wczesna teoria kwantowa
Wczesna teoria kwantowa – zbiór rezultatów badań nad kwantami z lat 1900–1925, które poprzedzały współczesnąmechanikę kwantową.
Nowy!!: Czterowektor i Wczesna teoria kwantowa · Zobacz więcej »
Wektor
Ilustracja wektora Wektor – obiekt matematyczny opisywany za pomocąwielkości: modułu (nazywanego też – zdaniem niektórych niepoprawnie – długościąlub (wartością), kierunku wraz ze zwrotem (określającym orientację wzdłuż danego kierunku); istotny przede wszystkim w matematyce elementarnej, inżynierii i fizyce. Wiele działań algebraicznych na liczbach rzeczywistych ma swoje odpowiedniki dla wektorów: mogąbyć one dodawane, odejmowane, mnożone przez liczbę i odwracane. Operacje te spełniająznane prawa algebraiczne: przemienności, łączności, rozdzielności (odejmowanie traktowane jest jako szczególny przypadek dodawania). Suma dwóch wektorów o tym samym początku może być znaleziona geometrycznie za pomocąreguły równoległoboku. Mnożenie przez liczbę, w tym kontekście nazywanązwykle skalarem, zmienia moduł wektora, tzn. rozciąga go lub ściska zachowując jego kierunek oraz jeżeli liczba jest dodatnia zachowuje zwrot, a gdy ujemna zmienia zwrot wektora. Współrzędne kartezjańskie sąspójnym środkiem opisu wektorów i operacji na nich. Wektor staje się ciągiem liczb rzeczywistych nazywanymi składowymi skalarnymi. Dodawanie wektorów i mnożenie wektora przez skalar sąwykonywane składowa po składowej (zob. przestrzeń współrzędnych). Wektory odgrywająważnąrolę w fizyce: prędkość oraz przyspieszenie poruszającego się obiektu oraz siła działająca na ciało mogąbyć opisane za pomocąwektorów. Wiele innych wielkości fizycznych może być rozpatrywanych jako wektory. Matematyczna reprezentacja wektora fizycznego zależy od układu współrzędnych wykorzystanego do jego opisu. Inne obiekty podobne wektorom, które opisująwielkości fizyczne i ulegająprzekształceniom w podobny sposób wraz ze zmianąukładu współrzędnych to pseudowektory i tensory.
Nowy!!: Czterowektor i Wektor · Zobacz więcej »
Wektor (ujednoznacznienie)
* wektor – istotny w matematyce elementarnej, inżynierii i fizyce obiekt mający moduł, kierunek i zwrot.
Nowy!!: Czterowektor i Wektor (ujednoznacznienie) · Zobacz więcej »
Zmienne Mandelstama
Zmienne Mandelstama – wielkości fizyczne używane w teoretycznym opisie zderzeń cząstek elementarnych.
Nowy!!: Czterowektor i Zmienne Mandelstama · Zobacz więcej »
Przekierowuje tutaj:
Czteroprędkość, Czterowektor położenia.
