Komunikacja

519 kontakty: Aćarja, A’nyêmaqên, Abhidhamma Pitaka, Adi-budda, Ajatana, Alexandra David-Néel, Amdo, Amdo (powiat), Amfilochiusz (Skworcow), Amitabha, András Róna-Tas, Anicca, Arahant, Arjadewa, Śalihotra sanhita, Śamatha, Śantideva, Świadkowie Jehowy w Chinach, Świadkowie Jehowy w Szwajcarii, Asztamangala, Avatamsaka Sutra, Awalokiteśwara, Ü (region), Ü-Tsang, Ćakry transpersonalne, Ćintamani, Ānanda, Baima, Bainang, Baingoin, Banbar, Banggong Co, Baqên, Bardo (praktyka), Bardo (stan), Baxoi, Bayi, Bön, Bhajszadźja, Bhawa, Bhikku, Bhotia, Bhumi, Bhutan, Biru, Bodhisattwa, Bomi (Chiny), Budda Maitreja, Buddyjska kultura prawna, Buddyzm tybetański, ..., Bumtʽang, Burang (powiat), Burog Co, Buston Rinchen Grub, Cangjang Gjaco, Centralny Rząd Tybetański, Changtse, Charles-René Renou, Chengguan (Qamdo), Chińska Republika Ludowa, Chorlogijn Czojbalsan, Ciangciub Dordże, Comai, Cona (Chiny), Congdu, Congkhapa, Coqên (powiat), Cultrim Gjaco, Czam, Czang, Czarna Korona, Czöd, Czham, Czittamatra, Czo Oju, Czogjal, Czogjal Namkhai Norbu, Czokgjur Lingpa, Czomo Lhari, Czysta Kraina, Dadar, Dagzê, Dakini, Dalajlama, Dambadardżaa chijd, Damxung, Darlag, Dêngqên, Dêqên, Dīpankara, Dżampel Jesze Gjalcen, Dżawdzandamba, Dżokhang, Delingha, Dewa, Dewa (buddyzm), Dharamsala, Dharma, Dharmadhatu, Dharmakaja, Dharmakirti, Dignaga, Dilgo Khyentse Rinpocze, Dinggyê, Doilungdêqên, Dolina Tunkińska, Dolna Akademia Tantryczna, Dordże, Drepung, Drigum Tenpo, Drikung Kjabgon Czetsang Rinpocze, Drilbu, Dromton, Drukpa kagju, Drukpa Kunley, Drzewo Bodhi, Dudul Dordże, Dulan, Dynastia Qing, Dysum Czienpa, Dzanabadzar, Dzialu, Dziamgon Kongtrul, Dziamjang Norbu, Dziecyn Pema, Dziecyn Pema (królowa Bhutanu), Dzionang, Dzogczen, Dzogczen Ranjak Patrul Rinpocze, Dzong, Dzongkha, Eckankar, Ekadżati, Gadê, Gamba (powiat), Gampopa, Ganden, Ganden Tripa, Gangca, Gangteng Tulku Rinpocze, Gangteng Tulku Rinpocze Ogjen Dżinle Dordże, Gangteng Tulku Rinpocze Rikdzin Künsang Pema Namgjal, Gannan, Gar (powiat), Garab Dordże, Garzê, Gauri Sankar, Gê'gyai (powiat), Gêrzê (powiat), Górna Akademia Tantryczna, Gelug, Gendun Chophel, Gendun Drup, Gendun Gjaco, Georg Huth, Gesze, Gjalcen Norbu, Godło Tybetu, Golog, Gompa, Gongbo'gyamda, Gongga Shan, Gonggar, Gonghe, Gonjo, Grabnik (powiat grodziski), Grupy etniczne w Bhutanie, Guide (Chiny), Guinan, Gyaca, Gyangzê, Gyangzê (powiat), Gyaring Co, Gyirong, Gyulu, Haibei, Hainan (prefektura autonomiczna), Haixi, Haiyan (Qinghai), Helena Willman-Grabowska, Herbata tybetańska, Hewadżra, Himalaya – Dzieciństwo wodza, Hoh Xil Shan, Huangnan, Institut national des langues et civilisations orientales, Ippolito Desideri, Ireneusz Kania, Jab-jum, Jakinf (Biczurin), Jakszowie, Jamyang Kyi, Jan Szlagowski, Jangcy, Język amdo, Język kham, Język ladakhi, Język mongolski klasyczny, Język mongorski, Język sumeryjski, Język szangszung, Język tonalny, Języki chińsko-tybetańskie, Języki himalajskie, Języki Indii, Języki tybetańskie, Języki tybeto-birmańskie, Języki urzędowe państw świata, Jeleń białowargi, Jidam, Jigzhi, Jiuzhaigou, Jomda, Jonten Gjaco, Jumbulagang, Kadam, Kagju, Kajlas, Kalaczakra, Kalimpong, Kanczendzonga, Kanggardo, Kangjur, Kangling, Kangmar, Karma Kagyu, Karma Pakszi, Karmapa, Karuna, Kaszag, Kham, Khandro Rinpocze, Khata, Khedrub Gjaco, Khjungpo Naldzior, Kolej tybetańska, Kongres Młodzieży Tybetańskiej, Królestwo Lo, Królestwo Sikkim, Ksitigarbha, Kuku-nor, Kundun – życie Dalaj Lamy, Kundzie Dzialpo, Kurseong, La’nga Co, Labrang (klasztor), Lama (religioznawstwo), Lamrim, Langdarma, Lhalu Cełang Dordże, Lhamo Laco, Lhari, Lhasa, Lhazê, Lhünzê, Lhünzhub, Lhorong, Lhotse, Lhozhag, Litang, Lobsang Czokji Gjalcen, Lobsang Gjaco, Lobsang Sangay, Lobsang Trinlej Czokji Gjalcen, Longczenpa, Losar, Lung-gom, Lungszar Dordże Cogjal, Lungtok Gjaco, Madoi, Mahajana, Mahakaśjapa, Mahamudra, Mahasiddha, Mahāprajñāpāramitā Sūtra, Mainling, Maitreya-natha, Maizhokunggar, Manaslu, Mandala (symbol), Mantra, Manuskrypt Wojnicza, Mapam Yumco, Maqên, Markam, Marpa Tłumacz, Matthieu Ricard, Mêdog, Młynek modlitewny, McLeod Ganj, Medytacja, Mekong, Melungtse, Menyuan, Michael Hahn, Milam, Milarepa, Milczenie w buddyzmie, Mipam Czoki Lodro, Mipham Rinpocze, Mit o długowieczności Hunzakuts, Moinba, Momo (pierogi), Mount Everest, Mudra, Nagarzê, Nagqu, Nam Co, Namcze Barwa, Namling, Nang (powiat), Narodowa Demokratyczna Partia Tybetu, Naropa, Nathu La, Nazwy dni tygodnia, Nêdong, Neczung, Ngagpa, Ngalop, Ngamring, Ngari, Ngawa, Ngawang Namgyal, Niatri Tenpo, Nicolas-Michel Krick, Nienczen Tangla, Niewiedza (buddyzm), Ningma, Nirmanakaja, Nirvana Sutra, Norbulingka, Nyainrong, Nyalam, Nyêmo, Nyima, Nyingchi, Nyndro, Ogjen Trinlej Dordże, Ontologia, Orgjenpa, Oser, Pałac Potala, Pabonka, Padmasambhava, Palden Gjaco, Palden Lhamo, Palkor Czade, Panczenlama, Pandit (tytuł), Paramita, Patrul Rinpocze, Pema Lingpa, Penpa Cering, Phowa, Phurba, Pięć skupisk, Pierre-Sylvain Valentin, Pinyin (ujednoznacznienie), Pinyin tybetański, Pismo alfabetyczno-sylabiczne, Pismo dongba, Pismo phags-pa, Pismo tybetańskie, Pogrzeb powietrzny, Pratjekabudda, Proces umierania w teorii wadżrajany, Protonaród, Przejrzyste Światło, Pumori, Qamdo, Qüxü, Qiangba Puncog, Qieyang Shijie, Qilian, Qinghai, Qonggyai, Qusum, Radio Free Asia, Ralpaczen, Ramocze, Rangdziung Dordże, Rangdziung Rigpe Dordże, Rangtong, Rawdża, Reczungpa, Reguła zakonna, Reting, Reting Rinpocze, Rigpa, Rime, Rinbung, Ringsel, Rinpocze, Riwoqê, Robert van Gulik, Rokpa International, Rolpe Dordże, Rupakaja, Rutog (powiat), Sa Dingding, Sa’gya, Saga (powiat), Sakja, Sakja (klasztor), Sakja Pandita, Sakyong Mipham, Saluin, Samaja, Samantabhadra, Samantabhadri, Sambhogakaja, Samje, Samzhubzê, Sangje Gjaco, Sangri, Sanskryt, Sarma (buddyzm), Satledź, Savakabuddha, Sándor Kőrösi Csoma, Semo La, Seni, Sera (klasztor), Shannan, Shugsheb, Siddhi, Siedem lat w Tybecie (film), Siedmiopunktowa pozycja Wajroczany, Sitatapatra, Siunjata, Sog (powiat), Sonam Czopel, Sonam Gjaco, Sonam Tsemo, Songcen Gampo, SOV (Subject Object Verb), Sutra, Sutta Pitaka, Swabhawikakaja, Szamarpa, Szangszung, Szczekuszka, Sześć Jog Naropy, Szentong, Szerpowie, Szo (gra), Szyk wyrazów, Taje Dordże, Tanggula Shanmai, Tantry jogi najwyższej, Taranatha, Taszilunpo, Tayuan si, Tłumacz Google, Tengjur, Tenzin Gjaco, Termy (buddyzm), Terton, Thangtong Gjalpo, Thanka, Thonmi Sambhota, Thubten Gjaco, Thukpa, Tianjun, Tilopa, Tingri, Tongde, Tonglen, Transkrypcja języka tybetańskiego, Transliteracja Wyliego, Trinlej Gjaco, Trinlej Rabgje, Trisong Decen, Trzy ciała Buddy, Trzy schronienia, Tsalung, Tsampa, Tsendiin Dondogdulam, Tsurphu, Tulku, Tulku Urgjen Rinpocze, Tummo, Turkuci, Turrell Wylie, Tybet (1912–1951), Tybet (region), Tybetańczycy, Tybetańska Księga Umarłych, Tybetański Region Autonomiczny, Tybetologia, Ulan (powiat), Wadźrabhajrawa, Wadźradhara, Wadźrajogini, Wadżrajana, Wadżrapani, Wajśrawana, Wajroczana, Wasubandhu, Wŏnch'ŭk, Wencheng, Wu wei, Wyżyna Tybetańska, Wylie, Xainza, Xaitongmoin, Xiahe, Xigazê, Xinghai, Yadong, Yalong Jiang, Zanda (powiat), Zayü, Złota urna, Zhag’yab, Zhanang, Zhongba, Zogang, Zoolook. Rozwiń indeks (469 jeszcze) » « Skompresować indeks

Aćarja

Aćarja (dewanagari आचार्य, transliteracja ācārya, ang. acharya, jap. ajari; tyb. Lobpyn) – mistrz, profesor.

Nowy!!: Język tybetański i Aćarja · Zobacz więcej »

A’nyêmaqên

A’nyêmaqên (Amne Maczin, Amne Maczen;; tyb.: ཨ་མྱེས་རྨ་ཆེན, Wylie: a myes rma chen, ZWPY: A’nyêmaqên) – pasmo górskie w środkowych Chinach, w prowincji Qinghai, stanowiące przedłużenie wschodniego Kunlunu.

Nowy!!: Język tybetański i A’nyêmaqên · Zobacz więcej »

Abhidhamma Pitaka

Abhidhamma Pitaka (chiń. lunzang (論藏); kor. lonjang 논장; jap. ronzō; wiet. luận tang, Tạng Luận; tyb. mngon.pa’i.sde.snod; pol. skarbnica traktatów; chiń. huizang; kor. hyejang; jap. ezō; wiet. huê tang; pol. skarbnica mądrości) – trzeci z trzech koszy Tipitaki.

Nowy!!: Język tybetański i Abhidhamma Pitaka · Zobacz więcej »

Adi-budda

Adibuddha (chiń. 阿提佛陀 ātífótuó; kor. ajebult'a; jap. adaibutsuda; wiet. A-đê-phât-đa, Tối thắng Phật; tyb. mč'og.gi.dang.po'i.sangs.rgjas; mong. anghan burhan; pol. budda pierwotny; budda samoistny) – pierwotny, samoistny Budda.

Nowy!!: Język tybetański i Adi-budda · Zobacz więcej »

Ajatana

Ajatana (skt. Āyatana; chiń. ru (入); kor. ip (입); jap. jū; wiet. nhâp, Trần cảnh; tyb. skje.mč'ed; także chiń. chu (處); kor. ch'ŏ (처); jap. so; wiet. xứ) – termin związany z teoriąumysłu i zarazem z teoriąkarmy w mahajanie.

Nowy!!: Język tybetański i Ajatana · Zobacz więcej »

Alexandra David-Néel

Alexandra David-Néel urodzona jako Louise Eugenie Alexandrine Marie David, po mężu Néel (ur. 24 października 1868 w Saint-Mandé, zm. 8 września 1969 w Digne-les-Bains) – francuska orientalistka, znawczyni Tybetu, śpiewaczka operowa, dziennikarka, odkrywczyni, anarchistka, buddystka i pisarka.

Nowy!!: Język tybetański i Alexandra David-Néel · Zobacz więcej »

Amdo

Historyczny obszar Tybetu Amdo (tyb.: ཨ༌མདོ, Wylie: a mdo, ZWPY: Amdo) – historyczny region Tybetu, obejmujący terytoria na wschód od Wyżyny Tybetańskiej i na południe od jeziora Kuku-nor.

Nowy!!: Język tybetański i Amdo · Zobacz więcej »

Amdo (powiat)

Amdo lub Anduo (tyb. ཨ་མདོ་རྫོང་, Wylie: a mdo rdzong, ZWPY: Amdo Zong) – powiat we północno-wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Nagqu.

Nowy!!: Język tybetański i Amdo (powiat) · Zobacz więcej »

Amfilochiusz (Skworcow)

Amfilochiusz, imię świeckie Aleksandr Jakowlewicz Skworcow (ur. 1885 w Norwaszi, zm. 1937) – rosyjski biskup prawosławny, nowomęczennik.

Nowy!!: Język tybetański i Amfilochiusz (Skworcow) · Zobacz więcej »

Amitabha

Figurka Amitajusa w muzeum w Wiedniu Kamakura Budda Nieograniczonego Światła (skt. Amitābha (अमिताभ), tyb. Opame འོད་དཔག་མེད (Wylie 'od dpag med); chin. upr. 阿弥陀佛; chin. trad. 阿彌陀佛, pinyin Ēmítuó Fó; kor. Amit’abul 아미타불; jap. Amida Nyorai 阿弥陀如来; wiet. A Di Đà Phât) – najbardziej czczony z tzw.

Nowy!!: Język tybetański i Amitabha · Zobacz więcej »

András Róna-Tas

András Róna-Tas (ur. 30 grudnia 1931 w Budapeszcie) – węgierski uczony, historyk i językoznawca.

Nowy!!: Język tybetański i András Róna-Tas · Zobacz więcej »

Anicca

Anicca (czyt. aniczcza; sans. अनित्य anitya; pāli अनिच्च anicca; tyb. mi rtag pa; chiński 無常 wúcháng; kor. 무상 musang;jap. 無常 mujō; wiet. vô thường) – podstawowe pojęcie buddyzmu oznaczające nietrwałość.

Nowy!!: Język tybetański i Anicca · Zobacz więcej »

Arahant

Arhant (pāli.) (sanskr. arahat; hindi Arihant अरिहन्त; tyb. draciompa; chiń. 阿羅漢 āluóhàn lub 羅漢 luóhàn; kor. arahan 아라한; jap. arakan, rakan; wiet. A-la-hán).

Nowy!!: Język tybetański i Arahant · Zobacz więcej »

Arjadewa

Arjadewa (chiń. Tipo (提婆)) lub Shengtian – indyjski filozof buddyjski z II–III wieku.

Nowy!!: Język tybetański i Arjadewa · Zobacz więcej »

Śalihotra sanhita

Strona z XVIII-wiecznego rękopisu Śalihotra sanhita przedstawiająca operację oka na koniu Śalihotra sanhita – wczesny indyjski podręcznik weterynaryjny poświęcony zdrowiu i leczeniu koni (hipiatrii); napisany w sanskrycie, prawdopodobnie w III wieku p.n.e. Pierwotna wersja liczyła około 12 tys.

Nowy!!: Język tybetański i Śalihotra sanhita · Zobacz więcej »

Śamatha

Śamatha (sanskryt), samatha (pali), szine (tyb. ཞི་གནས་, Wylie: zhi gnas) – jedna z podstawowych technik medytacji w buddyzmie, polegająca na utrzymywaniu w sposób ciągły uważności, poprzez skupienie na jakimś obiekcie, co prowadzi do uspokojenia umysłu.

Nowy!!: Język tybetański i Śamatha · Zobacz więcej »

Śantideva

Ryt z wizerunkem Śantidevy Śantideva (sanskryt: Śāntideva; tyb. ཞི་བ་ལྷ། Shyiwa Lha; mong. Шантидэва гэгээн; VIII w n.e.) – buddyjski mnich, uczony oraz mahasiddha z indyjskiego Uniwersytetu Nalanda.

Nowy!!: Język tybetański i Śantideva · Zobacz więcej »

Świadkowie Jehowy w Chinach

Świadkowie Jehowy w Chinach – społeczność wyznaniowa w Chinach, należąca do ogólnoświatowej wspólnoty Świadków Jehowy, licząca co najmniej kilka tysięcy głosicieliW tym 5510 Świadków Jehowy w Hongkongu należących do 66 zborów oraz 404 wyznawców w Makau należących do 6 zborów (stan na 2022 rok).

Nowy!!: Język tybetański i Świadkowie Jehowy w Chinach · Zobacz więcej »

Świadkowie Jehowy w Szwajcarii

Świadkowie Jehowy w Szwajcarii – społeczność wyznaniowa w Szwajcarii, należąca do ogólnoświatowej wspólnoty Świadków Jehowy, licząca w 2022 roku 19 462 głosicieli, należących do 258 zborówW tym ok.

Nowy!!: Język tybetański i Świadkowie Jehowy w Szwajcarii · Zobacz więcej »

Asztamangala

8 pomyślnych znaków: parasol, złote rybki, muszla, waza, lotos, śriwatsa, sztandar zwycięstwa i koło. Leh w Ladakhu. Asztamangala (sanskryt अष्टमंगल trb aṣṭamangala "osiem pomyślnych znaków"; tyb.: བཀྲ་ཤིས་རྟགས་བརྒྱད་, Wylie: bkra-shis rtags-brgyad, ZWPY: Zhaxi Dag'gyä, wym. taszi tegja) – w kulturze indyjskiej komplet ośmiu symboli przynoszących szczęście.

Nowy!!: Język tybetański i Asztamangala · Zobacz więcej »

Avatamsaka Sutra

Avatasaka sūtra lub Buddhāvatasaka sūtra (Mahāvaipulya Buddhāvataṃsaka Sūtra;; kor. (Taebang gwangbul) hwaŏm kyŏng (화엄경); jap.(Daihōkōbutsu) kegon kyō;; tyb.Sangs-rgyas phal-po-che shes-bya ba śin-tu-rgyas-pa-chen-pohi mdo) – sanskryckie pismo mahajany, powstałe w Indiach ok.

Nowy!!: Język tybetański i Avatamsaka Sutra · Zobacz więcej »

Awalokiteśwara

Avalokitesvara z tysiącem ramion Bogini Guanyin, Kuala Lumpur Płaskorzeźba Bodhisattwa Avalokiteśwara, Japonia, 2 poł XX w., Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie Awalokiteśwara (skt. अवलोकितेश्वर trl. Avalokiteśvara, ang. Avalokiteshvara, dosł. Pan patrzący w dół (tzn. ze współczuciem); tyb. སྤྱན་རས་གཟིགས།, Wylie: spyan ras gzigs, wymowa: Czenrezig lub Cienrezig – jest jednym z najważniejszych bodhisattwów w buddyzmie mahajany i wadżrajany, uosabiającym współczucie.

Nowy!!: Język tybetański i Awalokiteśwara · Zobacz więcej »

Ü (region)

Podział Tybetu na krainy historyczne Ü (tyb.: དབུས; Wylie: dbus; ZWPY: Wü) – kraina historyczna leżąca w tybetańskiej prowincji Ü-Tsang.

Nowy!!: Język tybetański i Ü (region) · Zobacz więcej »

Ü-Tsang

Regiony historyczne w Tybecie i obszar kontrolowany przez to państwo w okresie międzywojennym na tle współczesnych granic prowincji Ü-Tsang (tyb.: དབུས་གཙང་, Wylie: Dbus-gtsang, ZWPY: Ü-Zang) − jeden z trzech tradycyjnych regionów (prowincji) Tybetu, obok Amdo i Kham.

Nowy!!: Język tybetański i Ü-Tsang · Zobacz więcej »

Ćakry transpersonalne

Ćakry transpersonalne – kilka ćakr (różni autorzy wymieniajątrzy, pięć lub sześć takich ćakr), które – jak opisuje wielu joginów i osób medytujących – znajdująsię kolejno ponad czakrąkorony (która znajduje się na czubku głowy), aż do wysokości około pół metra ponad głową.

Nowy!!: Język tybetański i Ćakry transpersonalne · Zobacz więcej »

Ćintamani

Kszitigarbha trzymający ćintamani Ćintamani (sanskryt: चिन्तामणि cintāmaṇi, klejnot umysł, klejnot życzeń) – według buddyjskich i hinduistycznych legend, klejnot spełniający każde życzenie.

Nowy!!: Język tybetański i Ćintamani · Zobacz więcej »

Ānanda

Ānanda (tyb. kun dga'bo) – kuzyn Buddy, który był jego ulubionym uczniem.

Nowy!!: Język tybetański i Ānanda · Zobacz więcej »

Baima

Baima (chiń. 班玛县; pinyin: Bānmǎ Xiàn; tyb.: པད་མ་རྫོང་, Wylie: pad ma rdzong, ZWPY: Baima Zong) – powiat w środkowych Chinach, w prowincji Qinghai, w prefekturze autonomicznej Golog.

Nowy!!: Język tybetański i Baima · Zobacz więcej »

Bainang

Bainang lub Bailang (tyb. པ་སྣམ་རྫོང, Wylie: pa snam rdzong, ZWPY: Banam Zong) – powiat w południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Xigazê.

Nowy!!: Język tybetański i Bainang · Zobacz więcej »

Baingoin

Baingoin, Bangoin lub Ban`ge (tyb. དཔལ་མགོན་རྫོང་, Wylie: dpal mgon rdzong, ZWPY: Baingoin Zong) – powiat w centralnej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Nagqu.

Nowy!!: Język tybetański i Baingoin · Zobacz więcej »

Banbar

Banbar lub Bianba (tyb. དཔལ་འབར་རྫོང་, Wylie: dpal 'bar rdzong, ZWPY: Banbar Zong) – powiat we wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Qamdo.

Nowy!!: Język tybetański i Banbar · Zobacz więcej »

Banggong Co

Banggong Co (tyb. སྤང་གོང་མཚོ། མཚོ་མོ་ངང་ལྷ་རིང་པོ, Wylie: spang gong mtsho;; hindi पांगोंग त्सो, Pangong Tso) – jezioro endoreiczne w Himalajach, rozdzielone granicąmiędzy Chiny i Indie.

Nowy!!: Język tybetański i Banggong Co · Zobacz więcej »

Baqên

Baqên lub Baqing (tyb. སྦྲ་ཆེན་རྫོང, Wylie: sbra chen rdzong, ZWPY: Baqên Zong) – powiat we wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Nagqu.

Nowy!!: Język tybetański i Baqên · Zobacz więcej »

Bardo (praktyka)

Bardo (tyb.), Joga Stanu Pośredniego – praktyka religijna buddyzmu Diamentowej Drogi, która poprzez rozpoznanie natury zjawisk w okresie między śmierciąa ponownymi narodzinami a ściśle w okresie bardo stawania się, prowadzi do osiągnięcia całkowitego wyzwolenia.

Nowy!!: Język tybetański i Bardo (praktyka) · Zobacz więcej »

Bardo (stan)

Bardo (skt. antarabhawa; tyb. བར་དོ་, Wylie: bar do) – w dosłownym tłumaczeniu stan pośredni.

Nowy!!: Język tybetański i Bardo (stan) · Zobacz więcej »

Baxoi

Baxoi lub Basu (tyb. དཔའ་ཤོད་རྫོང་, Wylie: dpa' shod rdzong, ZWPY: Baxoi Zong) – powiat we wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Qamdo.

Nowy!!: Język tybetański i Baxoi · Zobacz więcej »

Bayi

Bayi (tyb., Wylie brag yib) – dzielnica miasta Nyingchi w Tybetańskim Regionie Autonomicznym w zachodniej części Chińskiej Republiki Ludowej.

Nowy!!: Język tybetański i Bayi · Zobacz więcej »

Bön

koła życia według tradycji bön Bön – starożytna tybetańska tradycja religijna, istniejąca przed buddyzmem tybetańskim, uległa znacznemu przekształceniu pod jego wpływem i współcześnie z nim koegzystuje.

Nowy!!: Język tybetański i Bön · Zobacz więcej »

Bhajszadźja

Narze Paengnyul. Skarb Narodowy nr 28 Bhajszadźja (skt. भैषज्यगुरु Bhaiṣajyaguru; tyb. སངས་རྒྱས། སྨན་བླ།, Wylie sangs rgyas sman bla, czyt. Sandzie Menlha; chiń. 藥師 Yàoshī; kor. 약사여래 Yaksa Yorae; jap. 薬師如来 Yakushi Nyorai; ang. potocznie Medicine Buddha) – leczniczy, uzdrawiający aspekt buddy.

Nowy!!: Język tybetański i Bhajszadźja · Zobacz więcej »

Bhawa

Bhava (pali, sanskr. „powstawanie, rozwijanie się, trwanie, przejawianie się światowej egzystencji”, ang. becoming, ongoing wordly existence, od korzenia bh (pol. „stawać, być, powstawać”), synonimy: 有 chiń.: yǒu; jap: u; wiet.: hữu, tyb. srid.pa) – termin indyjski stosowany w filozofii indyjskiej i buddyjskiej.

Nowy!!: Język tybetański i Bhawa · Zobacz więcej »

Bhikku

Bhikku – nazwa w pełni wyświęconego mnicha buddyjskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Bhikku · Zobacz więcej »

Bhotia

Bhotia, Bhutia – zbiorcze określenie różnych grup etnicznych pochodzenia tybetańskiego, zamieszkujących południowe stoki Himalajów na terenie Indii, Nepalu i Bhutanu.

Nowy!!: Język tybetański i Bhotia · Zobacz więcej »

Bhumi

Bhūmi (skt. bhūmi, tyb. byang chub sems dpa'i sa, poziomy oświeconej istoty) – w tradycji mahajany oznacza dziesięć poziomów Bodhisattwy na ścieżce przebudzenia.

Nowy!!: Język tybetański i Bhumi · Zobacz więcej »

Bhutan

250px Bhutan (dzongkha འབྲུག་ཡུལ་, ang. Bhutan), oficjalnie Królestwo Bhutanu (dzongkha འབྲུག་ཡུལ་, ang. Kingdom of Bhutan) – państwo śródlądowe w Azji Południowej, we wschodnich Himalajach, graniczące na północy, zachodzie i wschodzie z Chinami, a na południu z Indiami.

Nowy!!: Język tybetański i Bhutan · Zobacz więcej »

Biru

Biru (tyb. འབྲི་རུ་རྫོང, Wylie: ′bri ru rdzongg, ZWPY: Biru Zong) – powiat we wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Nagqu.

Nowy!!: Język tybetański i Biru · Zobacz więcej »

Bodhisattwa

Boddhisattva Mandźuśri (Monju), Japonia Sakralny posąg buddyjski (Bodhisattwa Kannon), 2 poł XIX wieku, Japonia, Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie Bodhisattwa (skt.: बोधिसत्त्व bodhisattva, dosł. przebudzone dobro; tyb. བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་, Wylie: byang chub sems dpa', dosł. bohater umysłu oświecenia; chiń. 菩薩, pinyin: púsà, kor. 보살 posal; jap. bosatsu; wiet. bồ tát) – w buddyzmie tradycji mahāyāna istota, która przez systematyczne ćwiczenie wyzwalających działań (skt. paramita) dąży do stanu buddy, kierując się altruistycznąmotywacjąprzynoszenia pożytku innym.

Nowy!!: Język tybetański i Bodhisattwa · Zobacz więcej »

Bomi (Chiny)

Bomi (tyb. སྤོ་མེས་རྫོང།སྤོ་སྨད་རྫོང་, Wylie: sPo mes rDzong, ZWPY Bomê Zong) – powiat w zachodnich Chinach, w prefekturze miejskiej Nyingchi, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.

Nowy!!: Język tybetański i Bomi (Chiny) · Zobacz więcej »

Budda Maitreja

Chiny) Budda Maitreja (skt. Maitreya मैत्रेय, pali Metteyya; chiń. Mílè (彌勒 jako budda – Mílèfó 彌勒佛, jako bodhisattwa – Mílè Púsa 彌勒菩薩; kor. Mirŭk (미륵); jap. Miroku; wiet. Di-lặc; tyb. རྒྱལ་བ་བྱམས་པ།, Wylie rgyal ba byams pa) – według przekazów buddyjskich będzie to następca Buddy Siakjamuniego, piąty budda naszej epoki (kalpy), który jako bodhisattwa obecnie przebywa w niebiosach Tuszita w Wewnętrznej Świątyni Pałacu Siedmiu Klejnotów. Imię Maitreja pochodzi z sanskryckiego maitri co znaczy, nieuwarunkowana, uniwersalna miłość. Czasami słowo to tłumaczy się jako kochająca życzliwość (ang. loving-kindness). W ikonografii przedstawia się tego buddę jako siedzącego na wysokim tronie, a nie w pozycji lotosu. Uważa się, że za pośrednictwem Asangi jest autorem "Pięciu tekstów", ważnego zbioru nauk buddyjskich.

Nowy!!: Język tybetański i Budda Maitreja · Zobacz więcej »

Buddyjska kultura prawna

Buddyjska kultura prawna – normy wpływające na zachowanie około 353 milionów wyznawców buddyzmu, wywodzące się z poglądów religijnych, etycznych, filozoficznych i społecznych, które łącząsię ściśle z buddyzmem.

Nowy!!: Język tybetański i Buddyjska kultura prawna · Zobacz więcej »

Buddyzm tybetański

Wylie: mkhas grub dge legs dpal bzang po; 1385–1438). Od słowa lama pochodzi określenie buddyzmu tybetańskiego jako lamaizmu Buddyzm tybetański (tyb.: བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན།, Wylie: bod brgyud nang bstan; określany też jako lamaizm, choć nazwa ta bywa odbierana jako pejoratywna i jest merytorycznie niesłuszna) – odmiana buddyzmu, która jest głównąreligiąTybetu i jego regionów sąsiadujących (np. Bhutanu, Nepalu, Sikkimu i Ladakhu) od czasu ustanowienia jej jako religii państwowej przez króla Trisong Decena (Wylie: khri srong lde btsan) panującego w Tybecie w okresie od roku 755 do 797.

Nowy!!: Język tybetański i Buddyzm tybetański · Zobacz więcej »

Bumtʽang

Bumtʽang (dżong. བུམ་ཐང་རྫོང་ཁག) – jeden z 20 dystryktów Bhutanu.

Nowy!!: Język tybetański i Bumtʽang · Zobacz więcej »

Burang (powiat)

Burang (tyb. སྤུ་ཧྲང, Wylie spu hreng rdzong, ZWPY Burang Zong) – powiat w zachodnich Chinach, w prefekturze Ngari, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.

Nowy!!: Język tybetański i Burang (powiat) · Zobacz więcej »

Burog Co

Burog Co (tyb.: བུ་རོག་མཚོ, Wylie: bu rog mtsho) – słone jezioro bezodpływowe w zachodnich Chinach, w północnej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze miejskiej Nagqu.

Nowy!!: Język tybetański i Burog Co · Zobacz więcej »

Buston Rinchen Grub

Buston Rinchen Grub (tyb.: བུ་སྟོན་རིན་ཆེན་གྲུབ་, Wylie: bu ston rin chen grub, ZWPY: Pudoin Rinqênzhub; chiń. 布敦仁欽竹 Bùdūn Rénqīngzhú); ur.

Nowy!!: Język tybetański i Buston Rinchen Grub · Zobacz więcej »

Cangjang Gjaco

Cangjang Gjaco (tyb. ཚང་དབྱངས་རྒྱ་མཚོ་ Wylie: tshang-dbyangs-rgya-mtsho, ZWPY: Cangyang Gyaco; ur. 1682 lub 1683 w Monjul, zm. 1706, 1707 lub 1746) – najwyższy inkarnowany lama szkoły Gelug buddyzmu tybetańskiego, szósty dalajlama, poeta, autor miniatur i pieśni o tematyce miłosnej, aktywny również w innych dziedzinach sztuki.

Nowy!!: Język tybetański i Cangjang Gjaco · Zobacz więcej »

Centralny Rząd Tybetański

Flaga Tybetu Centralny Rząd Tybetański (tyb. དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས།, ang. Central Tibetan Administration, pełna nazwa: Centralny Rząd Tybetański Jego Świątobliwości XIV Dalajlamy) – tybetański rząd na uchodźstwie z siedzibąw Dharamsali w IndiachDokładnie siedziba rządu jest położona między Dharamsaląa górskąwioskąMcLeod Ganj.

Nowy!!: Język tybetański i Centralny Rząd Tybetański · Zobacz więcej »

Changtse

Changtse (tyb. Szczyt Północny) – siedmiotysięcznik w paśmie Himalajów.

Nowy!!: Język tybetański i Changtse · Zobacz więcej »

Charles-René Renou

Charles-René-Alexis Renou MEP (ur. 22 sierpnia 1812 w Vernantes, zm. 18 października 1863 w Kiangka) – francuski duchowny rzymskokatolicki, misjonarz, prefekt apostolski Lhasy.

Nowy!!: Język tybetański i Charles-René Renou · Zobacz więcej »

Chengguan (Qamdo)

Chengguan, także Qamdo (tyb. ཁྲིན་ཀོན་རྡལ།, Wylie: khrin kon rdal) – gmina miejska w południowo-zachodnich Chinach, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym, w prefekturze miejskiej Qamdo, ośrodek administracyjny dzielnicy Karub, nad rzekąMekong, przy drodze samochodowej z Chengdu do Lhasy.

Nowy!!: Język tybetański i Chengguan (Qamdo) · Zobacz więcej »

Chińska Republika Ludowa

Pekin Szanghaj Mount Everest Chińska Republika Ludowa, ChRL, Chiny – państwo w Azji Wschodniej, obejmujące historyczne Chiny (bez Tajwanu) oraz Tybet i inne ziemie w Azji Środkowej zamieszkane w sumie przez 56 grup etnicznych.

Nowy!!: Język tybetański i Chińska Republika Ludowa · Zobacz więcej »

Chorlogijn Czojbalsan

Damdin Suche Bator i Chorlogijn Czojbalsan Chorlogijn Czojbalsan (w polskich pracach sprzed ok. 1990 stosowano pisownię nazwiska Czojbałsan, obecnie przeważa zapis CzojbalsanDzieje Mongolii, 2005. Wyd. Dialog, 1-543 str.., czasami też imię w polskich książkach zapisuje się jako Chorloogijn np. w pracy Baabara mong.; ur. 8 lutego 1895 w Tsjanghan Ghalbai, zm. 26 stycznia 1952 w Moskwie) – mongolski dowódca wojskowy, głównodowodzący ArmiąMRL (1924–1928), marszałek, minister spraw zagranicznych i minister obrony narodowej, premier MRL (1939–1952), jeden z twórców Mongolskiej Partii Ludowo-Rewolucyjnej, sekretarz Komitetu Centralnego MPL-R i socjalistyczny przywódca Mongolii od lat 30.

Nowy!!: Język tybetański i Chorlogijn Czojbalsan · Zobacz więcej »

Ciangciub Dordże

Ciangciub Dordże (tyb. བྱང་ཆུབ་རྡོ་རྗེ་, Wylie: byang chub rdo rje; ur. 1703 zm. 1732), dwunasty Karmapa.

Nowy!!: Język tybetański i Ciangciub Dordże · Zobacz więcej »

Comai

Comai lub Cuomei (tyb. མཚོ་སམད་རྫོང, Wylie: mtsho smad rdzong, ZWPY: Comai Zong) – powiat w południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Shannan.

Nowy!!: Język tybetański i Comai · Zobacz więcej »

Cona (Chiny)

Cona lub Cuona (tyb. མཚོ་སྣ་རྫོང་།, Wylie: mtsho sna rdzong, ZWPY: Cona Zong) – powiat w południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Shannan.

Nowy!!: Język tybetański i Cona (Chiny) · Zobacz więcej »

Congdu

Congdu (tyb. ཚོང་འདུས་, wylie: tshong-'dus, pol. Zgromadzenie Narodowe) – jedna z najważniejszych instytucji Tybetu, istniejąca do momentu inwazji chińskiej.

Nowy!!: Język tybetański i Congdu · Zobacz więcej »

Congkhapa

klasztorze Kumbum (Chiny) przedstawiająca Tsongkhapę Je Tsongkhapa Losang Drakpa (tyb.: ཙོང་ཁ་པ།, Wylie: tsong kha pa, ZWPY: Zongkaba; ur. 1357, zm. 1419) – reformator i uczony buddyjski z Tybetu, założyciel szkoły Gelug.

Nowy!!: Język tybetański i Congkhapa · Zobacz więcej »

Coqên (powiat)

Coqên (tyb. མཚོ་ཆེན་རྫོང, Wylie: mtsho chen rdzong, ZWPY Coqên Zong) – powiat w zachodnich Chinach, w prefekturze Ngari, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.

Nowy!!: Język tybetański i Coqên (powiat) · Zobacz więcej »

Cultrim Gjaco

Cultrim Gjaco (język tybetański ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོ་, Wylie: tshul-khrims-rgya-mtsho, ZWPY: Cüchim Gyaco; ur. 1816, zm. 1837) – najwyższy inkarnowany lama szkoły Gelug buddyzmu tybetańskiego, dziesiąty dalajlama.

Nowy!!: Język tybetański i Cultrim Gjaco · Zobacz więcej »

Czam

Czam, cham, cz’am (tyb. 'chams; taniec) – rytualny taniec tybetański, który wykonująw klasztorach odpowiednio wyszkoleni mnisi lub lamowie, podczas którego pokazywane sąświeckiej publiczności wyobrażenia bóstw wzywanych w czasie medytacji.

Nowy!!: Język tybetański i Czam · Zobacz więcej »

Czang

Czang z prosa w dolinie Katmandu Czang (język tybetański: ཆང་ transliteracja Wyliego: chang; język nepali i newari: छाङ ćhang) - rodzaj tradycyjnego piwa tybetańskiego, warzonego z jęczmienia, prosa lub ryżu.

Nowy!!: Język tybetański i Czang · Zobacz więcej »

Czarna Korona

Czarna Korona (tyb.: ཞྭ་ནག་, Wylie: zhwa nag) – ceremonialne nakrycie głowy najwyższego nauczyciela buddyzmu tybetańskiego linii Karma Kagyu, Karmapy, zwanego również LamąCzarnej Korony.

Nowy!!: Język tybetański i Czarna Korona · Zobacz więcej »

Czöd

Czöd (tyb.: གཅོད, Wylie: gcod, wym. ćö, dosł. odcinanie) – praktyka „odcięcia ja”, związana z tantrami jogi najwyższej, pochodząca od Maczig Labdron (1055-1145) i jej nauczyciela mahasiddhy Phadampy Sangje, zaliczana do ośmiu wielkich systemów praktyk buddyzmu tybetańskiego umożliwiających osiągnięcie oświecenia.

Nowy!!: Język tybetański i Czöd · Zobacz więcej »

Czham

Czham Czham (tyb. འཆམ Wylie cham) – tradycyjne tybetańskie tańce w maskach, wywodzące się z przedbuddyjskiej religii bön, lecz zarazem stanowiące rytuał w ramach buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Czham · Zobacz więcej »

Czittamatra

Majtreję nauczającego traktatów o naturze buddy. Czittamatra – doktryna „tylko umysłu” w buddyzmie wywodząca się od przekazu nauk o naturze buddy Maitrei przekazanego przez Asangę (Indie, IV w.n.e) oraz rozpowszechnionego przez Vasubandhu (Indie, IV).

Nowy!!: Język tybetański i Czittamatra · Zobacz więcej »

Czo Oju

Położenie Czo Oju Czo Oju (8188 lub 8201 m n.p.m.) – ośmiotysięcznik w głównej grani Himalajów Wysokich, na północny zachód od Mount Everestu, na granicy chińsko-nepalskiej.

Nowy!!: Język tybetański i Czo Oju · Zobacz więcej »

Czogjal

Czogjal (język tybetański: ཆོས་རྒྱལ Wylie: chos rgyal, w luźnym tłumaczeniu "boski władca", skr., dharmarāja, sprawujący zarówno władzę politycznąjak i religijną) - tytuł dawnych władców Sikkimu z dynastii Namgjalów, rządzącej Sikkimem od roku 1642 do 1975, kiedy to w wyniku referendum Sikkim został przyłączony do Indii na prawach kolejnego, 22-go stanu.

Nowy!!: Język tybetański i Czogjal · Zobacz więcej »

Czogjal Namkhai Norbu

Namkhai Norbu Rinpoché, 2006 Czogjal Namkhai Norbu (tyb. ཆོས་རྒྱལ་ནམ་མཁའི་ནོར་བུ་ chos rgyal nam mkha'i nor bu; ur. 8 grudnia 1938 w Derge, zm. 27 września 2018 w Arcidosso) – buddyjski nauczyciel przekazujący nauki Dzogczen i Anujogi.

Nowy!!: Język tybetański i Czogjal Namkhai Norbu · Zobacz więcej »

Czokgjur Lingpa

Czokgjur Lingpa (tyb.: ཨོ་རྒྱན་མཆོག་གྱུར་བདེ་ཆེན་གླིང་པ་, Wylie: O-rgyan Mchog-gyur Bde-chen Gling-pa; 1829-1870) – jest postrzegany jako jeden z głównych tertonów w historii Tybetu.

Nowy!!: Język tybetański i Czokgjur Lingpa · Zobacz więcej »

Czomo Lhari

Czomo Lhari lub Jomolhari (tyb. ཇོ་མོ་ལྷ་རི, jo mo lha ri; chiń. 绰莫拉日峰, Chuòmòlārì Fēng) – szczyt w Himalajach.

Nowy!!: Język tybetański i Czomo Lhari · Zobacz więcej »

Czysta Kraina

Czysta Kraina, kraina buddy, raj buddy, czysta ziemia (tyb. szinkham, chiń. 淨土, jìngtǔ) – sfera istnienia całkowicie zamieszkiwana przez bodhisattwów, w której buddowie nauczająw formie sambhogakaji.

Nowy!!: Język tybetański i Czysta Kraina · Zobacz więcej »

Dadar

Dadar Dadar (tyb. strzała i jedwab) – bambusowa strzała z trzema złączami symbolizującymi la, ji i sem oraz jedwabnymi wstążkami o pięciu kolorach symbolizującymi pięć elementów.

Nowy!!: Język tybetański i Dadar · Zobacz więcej »

Dagzê

Dagzê, Dazi (tyb. སྟག་རྩེ་ཆུས།, Wylie: stag rtse chus, ZWPY: Dagzê Qü) – dzielnica w centralnej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Lhasa.

Nowy!!: Język tybetański i Dagzê · Zobacz więcej »

Dakini

Tańcząca dakini, Tybet Dakini (sanskryt डाकिनी, trl. ḍākinī; tyb. མཁའ་འགྲོ་མ་, Wylie: mKha'-'gro-ma, ZWPY: kanzhoima, wymowa: khandroma, dosł. "posłanka niebios") – w buddyzmie tybetańskim istota personifikująca żeńskie aspekty oświecenia.

Nowy!!: Język tybetański i Dakini · Zobacz więcej »

Dalajlama

Tenzin Gjaco – obecny czternasty Dalajlama Dalajlama (tyb. ཏཱ་ལའི་བླ་མ་, Wylie: taa-la’i bla-ma, ZWPY: Dalai Lama) – przedstawiciel szkoły gelug – jednej z czterech największych szkół buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Dalajlama · Zobacz więcej »

Dambadardżaa chijd

Dambadardżaa chijd – klasztor buddyjski w Mongolii, położony na obrzeżach Ułan Bator.

Nowy!!: Język tybetański i Dambadardżaa chijd · Zobacz więcej »

Damxung

Damxung, Dangxiong (tyb. འདམ་གཞུང་རྫོང་, Wylie: ′dam gzhung rdzong, ZWPY: Damxung Zong) – powiat w centralnej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Lhasa.

Nowy!!: Język tybetański i Damxung · Zobacz więcej »

Darlag

Darlag (chiń. 达日县; pinyin: Dárì Xiàn; tyb. དར་ལག་རྫོང་, Wylie: dar lag rdzong, ZWPY: Tarlag Zong) – powiat w środkowych Chinach, w prowincji Qinghai, w prefekturze autonomicznej Golog.

Nowy!!: Język tybetański i Darlag · Zobacz więcej »

Dêngqên

Dêngqên, Dingqing (tyb. སྟེང་ཆེན་རྫོང་, Wylie: steng chen rdzong, ZWPY: Dêngqên Zong) – powiat we północno-wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Qamdo.

Nowy!!: Język tybetański i Dêngqên · Zobacz więcej »

Dêqên

Dêqên (chiń. 迪庆藏族自治州; pinyin: Díqìng Zàngzú Zìzhìzhōu; tyb. བདེ་ཆེན་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་; Wylie: Bde-chen Bod-rigs rang-skyong khul) – tybetańska prefektura autonomiczna w Chinach, w prowincji Junnan.

Nowy!!: Język tybetański i Dêqên · Zobacz więcej »

Dīpankara

Kotlinie Katmandu Budda Dīpankara lub Dīpaṃkara (Budda Latarnik) (pali: दीपन्कर बुद्ध, pali sanskryt: दीपंकर बुद्ध, bengalski: দীপঙ্কর Dipankar, chiń. trad.: 燃燈佛 pinyin: Rándēng Fo, tybetański: མར་མེ་མཛད། Wylie: mar me mdzad) – pierwszy z buddów przeszłych czasów, który według buddyjskiej tradycji przepowiedział przebudzenie Siakjamuniego.

Nowy!!: Język tybetański i Dīpankara · Zobacz więcej »

Dżampel Jesze Gjalcen

Dżampel Jesze Gjalcen lub Thubten Jamphel Yeshe Gyaltsen, tybet. ཐུབ་བསྟན་འཇམ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་མཚན་,(ur. 1 stycznia 1912 w Dagpo, zm. 7 maja 1947 w Lhasie) – tybetański tulku, piąty Reting Rinpocze i regent Tybetu w latach 1934-1941.

Nowy!!: Język tybetański i Dżampel Jesze Gjalcen · Zobacz więcej »

Dżawdzandamba

Dżawdzandamba, Dżebdzun Damba, Dżebcun-damba (mong. Жавзандамба, tyb.: རྗེ་བཙུན་དམ་པ་, Wylie: rje btsun dam pa, ZWPY: Jetsun Dampa, wym. Dziecün Dampa) – najwyższa rangąlinia duchowych zwierzchników tulku buddyzmu tybetańskiego Mongolii.

Nowy!!: Język tybetański i Dżawdzandamba · Zobacz więcej »

Dżokhang

Dach świątyni z widocznymi zdobieniami Dżokhang (tyb: ཇོ་ཁང་, Wylie: Jo-khang, ZWPY: Qokang; chiń.: 大昭寺, pinyin: Dàzhāosì) – najstarsza buddyjska świątynia w Tybecie, wzniesiona ok.

Nowy!!: Język tybetański i Dżokhang · Zobacz więcej »

Delingha

Delingha (tyb. གཏེར་ལེན་ཁ་, Wylie: gter-len-kha, ZWPY: Dêrlênka) – miasto na prawach powiatu w zachodnich Chinach, w prowincji Qinghai, siedziba administracyjna prefektury autonomicznej Haixi.

Nowy!!: Język tybetański i Delingha · Zobacz więcej »

Dewa

Dhanwantari Dewa Dewa (dewanagari देव, trl. deva – „świetlisty”, „jaśniejący”, „oświecony”, ang. Deva, synonimy w innych językach: tybetański lha, chiński tiān (天), koreański chǒn, japoński ten, wiet. thiên) – nieposiadająca ciała fizycznego istota nadprzyrodzona, bóg lub półbóg, występujący w religiach dharmicznych i mitach kultur azjatyckich.

Nowy!!: Język tybetański i Dewa · Zobacz więcej »

Dewa (buddyzm)

Dewa (dewanagari देव, trl. deva) – w buddyzmie jeden z wielu typów nieludzkich bytów bardziej potężnych, długowiecznych i żyjących w większym zadowoleniu niż przeciętny człowiek.

Nowy!!: Język tybetański i Dewa (buddyzm) · Zobacz więcej »

Dharamsala

Dharamsala (lub też Dharamśala, hindi: धर्मशाला) – miasto w północnych Indiach w stanie Himachal Pradesh, w zachodnich Himalajach.

Nowy!!: Język tybetański i Dharamsala · Zobacz więcej »

Dharma

Dharma (skt. धर्म; pali Dhamma धम्म; chiń. 法, pinyin fǎ; kor. pŏp 법, talma; jap. 法 hō lub ダルマ daruma; wiet. pháp, đạt-ma; tyb. ལྷ་ཆོས།, Wylie lha chos) – wieloznaczny termin występujący w religiach dharmicznych, np.

Nowy!!: Język tybetański i Dharma · Zobacz więcej »

Dharmadhatu

Dharmadhatu (skr. धर्मधात dharmadhātu; chiń. fajie 法界; kor. pŏpkye 법계; jap. hokke; wiet. pháp giới; tyb. ch'os kyi dbyings) – dosłownie „Zakres Nauki Buddy”; przestrzeń, obszar lub sfera Dharmy, która jest niezmienna i nie tworzona, w której wszystkie zjawiska powstają, trwająi rozpuszczająsię.

Nowy!!: Język tybetański i Dharmadhatu · Zobacz więcej »

Dharmakaja

Dharmakaja (skt. dharmakāya, tyb. chos sku, chiń. fashen 法身, kor. pŏpsin, jap. hōsshin, wiet. pháp thân) — jedno z trzech ciał buddy — Ciało Prawdy, Dharmy, ostatecznego prawa, mądrość.

Nowy!!: Język tybetański i Dharmakaja · Zobacz więcej »

Dharmakirti

Dharmakirti (7 wiek) (Dharmakīrti, sans. धर्मकीर्ति; chiń. Facheng (法稱); kor. Pǒpch'ing; jap. Hōshō; wiet. Pháp Xứng; tyb. ཆོས་གྲགས་ chos grags) – buddyjski filozof, którego nauki uważane sąza podstawę filozofii buddyjskiej.

Nowy!!: Język tybetański i Dharmakirti · Zobacz więcej »

Dignaga

Dignāga (język tybetański: ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་, Wylie: phyogs kyi glang po; ok. 480-540 r. n.e.) - indyjski scholastyk buddyzmu mahajany.

Nowy!!: Język tybetański i Dignaga · Zobacz więcej »

Dilgo Khyentse Rinpocze

Dilgo Khjentse (alternatywna forma zapisu stosowana w języku polskim: Dilgo Czientse; tyb.: དིལ་མགོ་མཁྱེན་བརྩེ་, Wylie: dil mgo mkhyen brtse) Rinpocze Taszi Paldzior (ur. 1910, zm. 28 września 1991), znany także jako Czientse Do Ngag Lingpa, był wysoko urzeczywistnionym, znamienitym mistrzem medytacji, poetąi uczonym w szkole Ningma buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Dilgo Khyentse Rinpocze · Zobacz więcej »

Dinggyê

Dinggyê lub Dingjie (tyb. གདིང་སྐྱེས་རྫོང, Wylie: gding skyes rdzong, ZWPY: Dinggyê Zong) – powiat we południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Xigazê.

Nowy!!: Język tybetański i Dinggyê · Zobacz więcej »

Doilungdêqên

Doilungdêqên, Duilongdeqing (tyb. སྟོད་ལུང་བདེ་ཆེན་ཆུས།, Wylie: stod lung bde chen chus, ZWPY: Doilung Dêqên Qü) – dzielnica w centralnej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Lhasa.

Nowy!!: Język tybetański i Doilungdêqên · Zobacz więcej »

Dolina Tunkińska

Dolina Tunkińska Dolina Tunkińska (ros. Тункинская долина) - znajduje się w południowo-zachodniej części Buriacji w Rosji i rozciąga się na obszarze 190 km.

Nowy!!: Język tybetański i Dolina Tunkińska · Zobacz więcej »

Dolna Akademia Tantryczna

Dolna Akademia Tantryczna, Gjume (Gyüme, tybet. རྒྱུད་སྨད་གྲྭ་ཚང་, Wylie rgyud smad grwa tshang) – jedna z najważniejszych uczelni tantrycznych szkoły gelug buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Dolna Akademia Tantryczna · Zobacz więcej »

Dordże

Dordże Dordże (sanskryt wadżra, wadźra; tyb.: རྡོ་རྗེ།, Wylie: rdo rje) – diament.

Nowy!!: Język tybetański i Dordże · Zobacz więcej »

Drepung

Drepung (tyb. འབྲས་སྤུངས་, Wylie: ’bras spungs, ZWPY: Zhaibung) – jeden z trzech wielkich klasztorów uniwersytetów Gelug w Tybecie (nazwa dokładnie oznacza „Stos Ryżu”).

Nowy!!: Język tybetański i Drepung · Zobacz więcej »

Drigum Tenpo

Drigum Tenpo także Drigum Tsenpo, tybet. གྲི་གུམ་བཙན་པོ, Wylie gri gum btsan po, ZWPY: dri gum tsenpo (daty urodzenia i śmierci oraz panowania nieznane) – ósmy król (canpo) Tybetu z dynastii z Jarlungu i pierwszy, który utracił swoją"boskąmoc" stając się śmiertelnym.

Nowy!!: Język tybetański i Drigum Tenpo · Zobacz więcej »

Drikung Kjabgon Czetsang Rinpocze

Drikung Kjabgon Czetsang Rinpocze (ur. 1946) – mistrz buddyzmu tybetańskiego, zwierzchnik tradycji Drikung Kagyu jednej z czterech obecnie aktywnych szkół Kagyu buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Drikung Kjabgon Czetsang Rinpocze · Zobacz więcej »

Drilbu

Drilbu Drilbu, dribu (język tybetański: dril bu, sanskryt: ghanta) – w buddyzmie tybetańskim rytualny dzwonek, podczas obrzędów czöd trzymany w lewej („kobiecej”) ręce.

Nowy!!: Język tybetański i Drilbu · Zobacz więcej »

Dromton

Dromton lub Dromtön, Dromtonpa Gyelwa Jungne, tybet. འབྲོམ་སྟོན་རྒྱལ་བའི་འབྱུང་གནས། (ur. 1004 lub 1005 w Tolung, zm. 1064 w klasztorze Reting) – najważniejszy uczeń Atiśy, założyciel szkoły Kadam buddyzmu tybetańskiego i klasztoru Reting.

Nowy!!: Język tybetański i Dromton · Zobacz więcej »

Drukpa kagju

Ngawang Namgyal (1594-1651), wielki mistrz Bhutanu z drukpa, noszący honorowy tytuł „Shabdrung” za zasługi dla buddyzmu oraz zwany przez bhutańczyków „ojcem Bhutanu” Drukpa Kagju (tyb.: འབྲུག་པ་བཀའ་བརྒྱུད, Wylie: 'brug pa bka' brgyud) – szkoła kagju buddyzmu tybetańskiego, jedna z tzw.

Nowy!!: Język tybetański i Drukpa kagju · Zobacz więcej »

Drukpa Kunley

Drukpa Kunley także Kunga Legpai Zangpo, Drukpa Kunleg, tybet. འབྲུག་པ་ཀུན་ལེགས་, Wylie: brug pa kun legs, zwany Boskim Szaleńcem (ur. 1455, zm. 1529) – mnich i misjonarz buddyjski tradycji mahamudra w Bhutanie i Tybecie, poeta, autor kontrowersyjnych i erotycznych pieśni.

Nowy!!: Język tybetański i Drukpa Kunley · Zobacz więcej »

Drzewo Bodhi

Drzewo Bodhi (albo z syng. Bo) – figowiec pagodowy (łac. ficus religiosa L.; sans. ashvattha), pod którym Budda Siakjamuni osiągnął oświecenie, i który od tamtej pory na pamiątkę jest nazywany drzewem oświecenia.

Nowy!!: Język tybetański i Drzewo Bodhi · Zobacz więcej »

Dudul Dordże

Dudul Dordże (tyb. བདུད་འདུལ་རྡོ་རྗེ་, wylie: bDud 'dul rdo rje, pol.: Wadżra Zwyciężająca Demony ur. 1733 zm. 1797), trzynasty Karmapa.

Nowy!!: Język tybetański i Dudul Dordże · Zobacz więcej »

Dulan

Dulan (chiń. 都兰县; pinyin: Dūlán Xiàn; tyb. ཏུའུ་ལན་རྫོང་, Wylie tu'u lan rdzong) – powiat w środkowych Chinach, w prowincji Qinghai, w prefekturze autonomicznej Haixi.

Nowy!!: Język tybetański i Dulan · Zobacz więcej »

Dynastia Qing

Dynastia Qing, wym.

Nowy!!: Język tybetański i Dynastia Qing · Zobacz więcej »

Dysum Czienpa

I Gjalła Karmapa, Dysum Czienpa (tyb.: དུས་གསུམ་མཁྱེན་པ་, Wylie: dus gsum mkhyen pa; 1110-1193) – mistrz buddyjski, przywódca tybetańskiej szkoły Karma Kagyu.

Nowy!!: Język tybetański i Dysum Czienpa · Zobacz więcej »

Dzanabadzar

Dzanabadzar, thanka buddyjska Öndör gegeen Dzanabadzar (ur. 1635, zm. 1723) – mongolski duchowny buddyjski i przywódca polityczny, pierwszy dżawdzandamba.

Nowy!!: Język tybetański i Dzanabadzar · Zobacz więcej »

Dzialu

Dzialu (język tybetański: 'ja 'lus tęczowe ciało) – oznaka pełnego urzeczywistnienia w dzogczen.

Nowy!!: Język tybetański i Dzialu · Zobacz więcej »

Dziamgon Kongtrul

Jamgon Kongtrul (Lodrö Chökyi Nyima) 2005 Dziamgon Kongtrul (tyb. འཇམམགོན་ཀོངསྤྲུལ, Wylie: 'Jam-mgon Kong-sprul, ZWPY: Jamgoin Gongzhü) – wielki nauczyciel buddyzmu tybetańskiego, mający istotne znaczenie dla historii, teorii i praktyk wszystkich jego tradycji, którego linia związana jest przede wszystkim z tradycjąKagju poprzez następujących tulku: 1.

Nowy!!: Język tybetański i Dziamgon Kongtrul · Zobacz więcej »

Dziamjang Norbu

Dziamjang Norbu Dziamjang Norbu (tyb. འཇམ་དབྱངས་ནོར་བུ་་ Wylie: 'jam-dbyangs nor-bu; ur. 1949) – tybetański działacz niepodległościowy, dramaturg, pisarz i historyk.

Nowy!!: Język tybetański i Dziamjang Norbu · Zobacz więcej »

Dziecyn Pema

Dziecyn Pema (tyb. རྗེ་བཙུན་པདྨ, wylie: rje btsun padma; ur. 7 lipca 1940) – tybetańska działaczka społeczna i sportowa, polityk, siostra Tenzina Gjaco, XIV Dalajlamy.

Nowy!!: Język tybetański i Dziecyn Pema · Zobacz więcej »

Dziecyn Pema (królowa Bhutanu)

Dziecyn Pema (tyb. རྗེ་བཙུན་པདྨ, wylie: rje btsun padma; ur. 4 czerwca 1990) – królowa Bhutanu, żona Jigme Khesara Namgyela Wangchucka.

Nowy!!: Język tybetański i Dziecyn Pema (królowa Bhutanu) · Zobacz więcej »

Dzionang

Dzionang lub Dzionangpa (język tybetański: ཇོ་ནང་, transliteracja Wyliego: Jo-nang, ZWPY: Qonang; język chiński: 觉囊派, juénáng pài) – szkoła buddyzmu tybetańskiego, która stała się szeroko znana w Tybecie w XIII wieku.

Nowy!!: Język tybetański i Dzionang · Zobacz więcej »

Dzogczen

Dzogczen (wymowa przyjęła się z brzmienia angielskiego dzogchen, a po tybetańsku brzmi dzokcien, རྫོགས་ཆེན་, Wylie: rdzogs chen, ZWPY Zogqên) – kompleksowy system nauk i praktyk dla fundamentalnego stanu, zwanego po tybetańsku rigpą(Wylie: rig pa), traktowany przez tradycję ningma buddyzmu tybetańskiego i przed-buddyjskąreligię bön jako „wielki szczyt” ścieżek do „Doskonałego Oświecenia”.

Nowy!!: Język tybetański i Dzogczen · Zobacz więcej »

Dzogczen Ranjak Patrul Rinpocze

Dzogczen Ranjak Patrul Rinpocze (tyb.: རྫོགས་ཆེན་ར་ཉག་དཔལ་སྤྲུལ་རིན་པོ་ཆེ, Wylie: rdzogs chen ra nyag dpal sprul rin po che) (urodzony w 1963).

Nowy!!: Język tybetański i Dzogczen Ranjak Patrul Rinpocze · Zobacz więcej »

Dzong

Trongsa Dzong Rinpung Dzong w Paro Dzong (z tybetańskiego: རྫོང་, transliteracja Wyliego rDzong) – specyficzny typ buddyjskiego klasztoru-twierdzy, który wykształcił się w szeregu dawnych królestw himalajskich.

Nowy!!: Język tybetański i Dzong · Zobacz więcej »

Dzongkha

Dzongkha (རྯོང༌ཁ༌, transliteracja Wyliego: rdzong-kha; alternatywna nazwa: འབྲུག༌སྐད༌ brug skad, wymowa: trukkä) – język urzędowy Bhutanu, spokrewniony z niektórymi dialektami tybetańskimi używanymi w Sikkimie i południowym Tybecie.

Nowy!!: Język tybetański i Dzongkha · Zobacz więcej »

Eckankar

Świątynia, Chanhassen (USA) Eckankar (Doświadczenia Światła i Dźwięku Boga) – ruch religijny założony w 1965 (aktualnie ustatkowany w Chanhassen w stanie Minnesota) przez dziennikarza i pisarza Paula Twitchella (ur. 23 października 1909, zm. 1971).

Nowy!!: Język tybetański i Eckankar · Zobacz więcej »

Ekadżati

Ekadżati (skt. eka jeden, jati lok; tyb. ral chig ma) – najważniejszy żeński strażnik występujący w tradycji Dzogczen i reprezentującej jej szkole Ningma, jak również w pozostałych szkołach buddyzmu tybetańskiego: Kagju, Gelug i Sakja.

Nowy!!: Język tybetański i Ekadżati · Zobacz więcej »

Gadê

Gadê (chiń. 甘德县; pinyin: Gāndé Xiàn; tyb. དགའ་བདེ་རྫོང་, Wylie: dga' bde rdzong, ZWPY: Gadê Zong) – powiat w środkowych Chinach, w prowincji Qinghai, w prefekturze autonomicznej Golog.

Nowy!!: Język tybetański i Gadê · Zobacz więcej »

Gamba (powiat)

Gamba lub Gangba (tyb. གམ་པ་རྫོང, Wylie: gam pa rdzong, ZWPY: Gamba Zong) – powiat we południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Xigazê.

Nowy!!: Język tybetański i Gamba (powiat) · Zobacz więcej »

Gampopa

Gampopa Gampopa Sonam Rinczen (tyb.: སྒམ་པོ་པ་བསོད་ནམས་རིན་ཆེན, Wylie: sgam po pa bsod nams rin chen; ur. 1079, zm. 1153) – mistrz buddyzmu tybetańskiego, uczeń Milarepy.

Nowy!!: Język tybetański i Gampopa · Zobacz więcej »

Ganden

Ganden (tyb. དགའ་ལྡན, Wylie dGa'-ldan, ZWPY Gandain) – klasztor tybetański w Tybecie, jeden z trzech głównych ośrodków szkoły Gelug obok Drepung i Sera.

Nowy!!: Język tybetański i Ganden · Zobacz więcej »

Ganden Tripa

Ganden Tripa (tyb. དགའ་ལྡན་ཁྲི་པ་, Wylie: dgaʼ-ldan-khri-pa, ZWPY: Gandain Chiba; pol. władca tronu (klasztoru) Ganden, dzierżawca tronu Ganden) – tytuł nadawany obieralnemu przywódcy szkoły Gelug buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Ganden Tripa · Zobacz więcej »

Gangca

Gangca (chiń. 刚察县; pinyin: Gāngchá Xiàn; tyb. རྐང་ཚ་རྫོང་, Wylie rkang tsha rdzong, ZWPY Gangca Zong) – powiat w środkowych Chinach, w prowincji Qinghai, w prefekturze autonomicznej Haibei.

Nowy!!: Język tybetański i Gangca · Zobacz więcej »

Gangteng Tulku Rinpocze

Obecny Gangteng Tulku Rinpocze (ur. 1955) Gangteng Tulku Rinpocze (tyb.: སྒང་སྟེང་སྤྲུལ་སྐུ་རིན་པོ་ཆེ།; Wylie: sgang steng sprul sku rin po che) - linia tulku (Wylie: sprul sku) mistrzów buddyzmu tybetańskiego bhutańskiej narodowej tradycji ningma zwanej Peling (Wylie: pad gling).

Nowy!!: Język tybetański i Gangteng Tulku Rinpocze · Zobacz więcej »

Gangteng Tulku Rinpocze Ogjen Dżinle Dordże

Gangteng Tulku Rinpocze Ogjen Dżinle Dordże (tyb.: ཨོ་རྒྱན་འཕྲིན་ལས་རྡོ་རྗེལ; Wylie: o-rgyan phrin-las-rdo-rje; 1906-1949) – mistrz buddyzmu tybetańskiego bhutańskiej narodowej tradycji ningma zwanej Peling (Wylie: pad gling).

Nowy!!: Język tybetański i Gangteng Tulku Rinpocze Ogjen Dżinle Dordże · Zobacz więcej »

Gangteng Tulku Rinpocze Rikdzin Künsang Pema Namgjal

Gangteng Tulku Rinpocze Rikdzin Künsang Pema Namgjal (tyb.: རིག་འཛིན་ཀུན་བཟང་པདྨ་རྣམ་རྒྱལ; Wylie: rig ’dzin kun bzang padma rnam rgyal; ur. 1955) – mistrz buddyzmu tybetańskiego bhutańskiej narodowej tradycji ningma zwanej Peling (Wylie: pad gling).

Nowy!!: Język tybetański i Gangteng Tulku Rinpocze Rikdzin Künsang Pema Namgjal · Zobacz więcej »

Gannan

Gannan (chiń. 甘南藏族自治州; pinyin: Gānnán Zàngzú Zìzhìzhōu; tyb. ཀན་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་; Wylie: Kan-lho Bod-rigs rang-skyong-khul, ZWPY: Gainlho Poirig Ranggyong Kü) – tybetańska prefektura autonomiczna w Chinach, w prowincji Gansu.

Nowy!!: Język tybetański i Gannan · Zobacz więcej »

Gar (powiat)

Gar lub Ge’er (tyb. སྒར་རྫོང་, Wylie sgar rdzong, ZWPY Gar Zong) – powiat w zachodnich Chinach, w prefekturze Ngari, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.

Nowy!!: Język tybetański i Gar (powiat) · Zobacz więcej »

Garab Dordże

right Garab Dordże (tyb.: དགའ་རབ་རྡོ་རྗེ་, Wylie: dga’ rab rdo rje; sanskryt: Prahewadżra) – był według tradycji tybetańskiej pierwszym historycznym mistrzem Dzogczen buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Garab Dordże · Zobacz więcej »

Garzê

Garzê (chiń. 甘孜藏族自治州, hanyu pinyin: Gānzī Zàngzú Zìzhìzhōu; tyb. དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་, Wylie dkar mdzes bod rigs rang skyong khul, ZWPY Garzê Poirig Ranggyong Kü) – tybetańska prefektura autonomiczna w Chinach, w prowincji Syczuan.

Nowy!!: Język tybetański i Garzê · Zobacz więcej »

Gauri Sankar

Gauri Sankar lub Gaurishankar (tyb.: Jomo Tseringma, chiń. 高里三喀峰 Gāolǐsānkā Fēng) – szczyt w Himalajach.

Nowy!!: Język tybetański i Gauri Sankar · Zobacz więcej »

Gê'gyai (powiat)

Gê'gyai (tyb. དགེ་རྒྱས་རྫོང, Wylie: dge rgyas rdzong, ZWPY Gê'gyai Zong) – powiat w zachodnich Chinach, w prefekturze Ngari, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.

Nowy!!: Język tybetański i Gê'gyai (powiat) · Zobacz więcej »

Gêrzê (powiat)

Gêrzê (tyb. སྒེར་རྩེ་རྫོང, Wylie: sger rtse rdzong, ZWPY Gêrzê Zong) – powiat w zachodnich Chinach, w prefekturze Ngari, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.

Nowy!!: Język tybetański i Gêrzê (powiat) · Zobacz więcej »

Górna Akademia Tantryczna

Siedziba uczelni Górna Akademia Tantryczna, Gjuto (tyb. རྒྱུད་སྟོད་གྲྭ་ཙང༌, Wylie: rGyud-stod Grva-tshang) – jedna z najważniejszych uczelni tantrycznych szkoły gelug buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Górna Akademia Tantryczna · Zobacz więcej »

Gelug

Gelug (tyb. དགེ་ལུགས་པ།, Wylie: dge lugs pa, ZWPY: Gêlug-pa; nazwa po tybetańsku oznacza system szlachetności) – jedna z czterech głównych tradycji (szkół, obrządków) buddyzmu tybetańskiego nauczających hinajany, mahajany i wadżrajany.

Nowy!!: Język tybetański i Gelug · Zobacz więcej »

Gendun Chophel

Gendun Chophel Gendun Chophel (Gendün Chöphel, Gendun Choephel, Gendun Chopel) (tyb.: དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ, Wylie: dge 'dun choe 'phel) (ur. w kwietniu lub maju 1903 w Zhöpang, region Rebkong, prowincja Amdo; zm. w październiku 1951 w Lhasie) – buddyjski mnich, uczony i podróżnik; jeden z najbardziej kontrowersyjnych i oryginalnych myślicieli tybetańskich XX wieku.

Nowy!!: Język tybetański i Gendun Chophel · Zobacz więcej »

Gendun Drup

Klasztor Taszilunpo Gendun Drup, I Dalajlama (tyb. དགེ་འདུན་གྲུབ།, Wylie Dge-'dun grub; ur. jako Pema Dordże w 1391 w Gyurmey Rupa, zm. 1474 lub 1475 w klasztorze Taszilunpo) – w swoim czasie jeden z najważniejszych lamów tradycji gelug buddyzmu tybetańskiego, uczeń jej założyciela i jednocześnie wielkiego religijnego reformatora Congkhapy.

Nowy!!: Język tybetański i Gendun Drup · Zobacz więcej »

Gendun Gjaco

Gendun Gjaco (tyb.: དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོ།, Wylie: dGe-'dun rgya-mtsho, ZWPY: Gêndün Gyaco; ur. 30 grudnia 1475 w Tanag Sekme, w pobliżu Shigatse, zm. 24 marca 1542) – jeden z głównych lamów tradycji gelug buddyzmu tybetańskiego, uważany za kolejnąinkarnację Gendun Drupy.

Nowy!!: Język tybetański i Gendun Gjaco · Zobacz więcej »

Georg Huth

Georg Huth (ur. 25 lutego 1867, zm. 1 czerwca 1906) - niemiecki orientalista i podróżnik.

Nowy!!: Język tybetański i Georg Huth · Zobacz więcej »

Gesze

Mnisi uczący się do egzaminu na gesze Gesze (tyb.: དགེ༌བཤེས༌, wylie: dge bshes, ZWPY: geshe; skrót od dge-ba’i bshes-gnyen, będącego tłumaczeniem sanskryckiego określenia kalyanamitra, dosłownie „szlachetny przyjaciel”; chiń.: 格西, pinyin: Géxī) – tytuł naukowy nadawany mnichom w szkołach gelug, sakja i bon buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Gesze · Zobacz więcej »

Gjalcen Norbu

Gjalcen Norbu Gjalcen Norbu (tyb.: རྒྱལ་མཚན་ནོར་བུ་, Wylie: rgyal mtshan nor bu, ZWPY: Gyaincain Norbu; chin. trad.: 堅贊諾布, chin. upr.: 坚赞诺布, pinyin: Jiānzàn Nuòbù), imię duchowe Qoigyijabu (tyb.: ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་, Wylie: chos kyi rgyal po, ZWPY: Qoigyi Gyaibo; chiń.: 确吉杰布, pinyin: Quèjí Jiébù) ur.

Nowy!!: Język tybetański i Gjalcen Norbu · Zobacz więcej »

Godło Tybetu

Godło Tybetu Godło Tybetu pochodzi z przyjętej w 1912 roku tybetańskiej flagi.

Nowy!!: Język tybetański i Godło Tybetu · Zobacz więcej »

Golog

Golog (chiń. 果洛藏族自治州, pinyin Guǒluò Zàngzú Zìzhìzhōu; tyb. མགོ་ལོག་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་, Wylie Mgo-log Bod-rigs rang-skyong-khul) – tybetańska prefektura autonomiczna w Chinach, w prowincji Qinghai.

Nowy!!: Język tybetański i Golog · Zobacz więcej »

Gompa

Gompa (tyb.: དགོན༌པ༌, Wylie: dgon-pa, ZWPY: gönba; wyraz pokrewny sanskryckiemu gumpa – jaskinia) – tybetańskie określenie buddyjskiej świątyni wewnątrz klasztoru lub poza nim, będącej jednocześnie ośrodkiem studiów i miejscem, w którym odprawiane sąwspólne religijne ceremonie, bądź indywidualne praktyki.

Nowy!!: Język tybetański i Gompa · Zobacz więcej »

Gongbo'gyamda

Gongbo'gyamda (tyb., Wylie kong po rgya mda' rdzong, ZWPY Gongbo'gyamda Zong) – powiat w zachodnich Chinach, w prefekturze Nyingchi, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.

Nowy!!: Język tybetański i Gongbo'gyamda · Zobacz więcej »

Gongga Shan

Gongga Shan (chin. trad. 貢嘎山, chin. upr. 贡嘎山, pinyin Gònggá Shān), także Minya Konka (tyb. མི་ཉག་གངས་དཀར་རི་བོ་, Wylie mi nyag gangs dkar ri bo, ZWPY Mi'nyâg Gong'ga Riwo) – najwyższy szczyt w pasmie Daxue Shan, w południowo-zachodnich Chinach, w prowincji Syczuan.

Nowy!!: Język tybetański i Gongga Shan · Zobacz więcej »

Gonggar

Gonggar, Gongga (tyb. གོང་དཀར་རྫོང, Wylie: gong dkar rdzong, ZWPY: Konggar Zong) – powiat w południowo-wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Shannan.

Nowy!!: Język tybetański i Gonggar · Zobacz więcej »

Gonghe

Gonghe (chiń. 共和县; pinyin: Gònghé Xiàn; tyb. ཀུང་ཧོ་རྫོང་, Wylie kung ho rdzong) – powiat w środkowych Chinach, w prowincji Qinghai, w prefekturze autonomicznej Hainan.

Nowy!!: Język tybetański i Gonghe · Zobacz więcej »

Gonjo

Gonjo, Konjo lub Gongjue (tyb. གོ་འཇོ་རྫོང་, Wylie: jo rdzong, ZWPY: Gonjo Zong) – powiat we wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Qamdo.

Nowy!!: Język tybetański i Gonjo · Zobacz więcej »

Grabnik (powiat grodziski)

Grabnik – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie grodziskim, w gminie Jaktorów.

Nowy!!: Język tybetański i Grabnik (powiat grodziski) · Zobacz więcej »

Grupy etniczne w Bhutanie

tradycyjny strój Bhutańczycy – ogólna nazwa mieszkańców Bhutanu.

Nowy!!: Język tybetański i Grupy etniczne w Bhutanie · Zobacz więcej »

Guide (Chiny)

Guide (chiń. 贵德县; pinyin: Guìdé Xiàn; tyb. ཀུའེ་ཏེ་རྫོང་, Wylie ku'e te rdzong) – powiat w środkowych Chinach, w prowincji Qinghai, w prefekturze autonomicznej Hainan.

Nowy!!: Język tybetański i Guide (Chiny) · Zobacz więcej »

Guinan

Guinan (chiń. 贵南县; pinyin: Guìnán Xiàn; tyb. ཀུའེ་ནན་རྫོང་, Wylie ku'e nan rdzong) – powiat w środkowych Chinach, w prowincji Qinghai, w prefekturze autonomicznej Hainan.

Nowy!!: Język tybetański i Guinan · Zobacz więcej »

Gyaca

Gyaca lub Jiacha (tyb. རྒྱ་ཚ་རྫོང, Wylie: rgya tsha rdzong, ZWPY: Gyaca Zong) – powiat w południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Shannan.

Nowy!!: Język tybetański i Gyaca · Zobacz więcej »

Gyangzê

Gyangzê (również Gyantse, Gyangtse; tyb.: རྒྱལ་རྩེ་, Wylie: rgyal rtse, ZWPY: Gyangzê; chiń.: 江孜镇; pinyin: Jiāngzī Zhèn) – miejscowość i gmina miejska w południowych Chinach, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym, w prefekturze miejskiej Xigazê, siedziba powiatu Gyangzê.

Nowy!!: Język tybetański i Gyangzê · Zobacz więcej »

Gyangzê (powiat)

Gyangzê lub Jiangzi (tyb. རྒྱལ་རྩེ་རྫོང་།, Wylie: rgyal rtse, ZWPY: Gyangzê) – powiat we południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Xigazê.

Nowy!!: Język tybetański i Gyangzê (powiat) · Zobacz więcej »

Gyaring Co

Gyaring Co (chiń. 加仁错 Jiārén Cuò; tybet. Gyaring Co; w oficjalnej chińskiej latynizacji jako Gyaring Hu) – jezioro w Chinach, w górach Kunlun o powierzchni 550 km² oraz głębokości dochodzących do 13 m. Jezioro to jest położone na wysokości ok.

Nowy!!: Język tybetański i Gyaring Co · Zobacz więcej »

Gyirong

Gyirong lub Jilong (tyb. སྐྱིད་རོང་རྫོང / སྐྱིད་གྲོང་རྫོང, Wylie: skyid (g)rong rdzong, ZWPY: Gyirong Zong) – powiat we południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Xigazê.

Nowy!!: Język tybetański i Gyirong · Zobacz więcej »

Gyulu

Gyulu (tyb.), Joga Ciała Iluzorycznego – praktyka religijna buddyzmu Diamentowej Drogi, prowadząca do widzenia wszystkich zjawisk jako podobnych do mirażu czy magicznych wytworów.

Nowy!!: Język tybetański i Gyulu · Zobacz więcej »

Haibei

Haibei (chiń. 海北藏族自治州, pinyin: Hǎiběi Zàngzú Zìzhìzhōu; tyb. མཚོ་བཡྣང་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་, Wylie Mtsho-byang Bod-rigs rang-skyong-khul, ZWPY Cojang Poirig Ranggyong Kü) – tybetańska prefektura autonomiczna w Chinach, w prowincji Qinghai.

Nowy!!: Język tybetański i Haibei · Zobacz więcej »

Hainan (prefektura autonomiczna)

Hainan (chiń. 海南藏族自治州, pinyin Hǎinán Zàngzú Zìzhìzhōu; tyb. མཚོ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་, Wylie Mtsho-lho Bod-rigs rang-skyong-khul, ZWPY Colho Poirig Ranggyong Kü) – tybetańska prefektura autonomiczna w Chinach, w prowincji Qinghai.

Nowy!!: Język tybetański i Hainan (prefektura autonomiczna) · Zobacz więcej »

Haixi

Haixi (chiń. 海西蒙古族藏族自治州, pinyin: Hǎixī Měnggǔzú Zàngzú Zìzhìzhōu; tyb. མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་ཆ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་, Wylie Mtsho-nub Sog-rigs dang Bod-rigs rang-skyong-khul, ZWPY Conub Sogrig Poirig Ranggyong Kü) – prefektura autonomiczna mongolskiej i tybetańskiej mniejszości etnicznej w Chinach, w prowincji Qinghai.

Nowy!!: Język tybetański i Haixi · Zobacz więcej »

Haiyan (Qinghai)

Haiyan (chiń. 海晏县; pinyin: Hǎiyàn Xiàn; tyb. ཧའེ་ཡན་རྫོང་, Wylie ha'e yan rdzong) – powiat w środkowych Chinach, w prowincji Qinghai, w prefekturze autonomicznej Haibei.

Nowy!!: Język tybetański i Haiyan (Qinghai) · Zobacz więcej »

Helena Willman-Grabowska

Helena Antonina Willman-Grabowska (ur. 4 stycznia 1870 w Warszawie, zm. 31 października 1957 w Krakowie) – indolog i iranista, wykładowca paryskiej Sorbony, pierwsza kobieta wykładowca i profesor w historii Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Helena Willman-Grabowska · Zobacz więcej »

Herbata tybetańska

Mnich tybetański ubijający herbatę z masłem Herbata tybetańska (język tybetański: བོད་ཇ་ po cza transliteracja Wyliego bod ja. Również nazywana ཇ་སྲུབ་མ་ cza süma (transliteracja Wyliego ja srub ma), „ubijana herbata”, gdyż ubija się jąz jaczym masłem i solą. Uważana za narodowy napój Tybetańczyków. Koczownicy tybetańscy wypijająkilkadziesiąt czarek dziennie. Ze względu na znaczącązawartość masła jest napojem bardzo kalorycznym, rozgrzewającym na dużych wysokościach.

Nowy!!: Język tybetański i Herbata tybetańska · Zobacz więcej »

Hewadżra

Hewadżra i Nairatmja Hewadżra (tyb. ཀྱེ་རྡོ་རྗེ་, Kje(ba) dorże; chiń. 喜金刚, Xǐ jīngāng; mong. Kevajra) – bóstwo będące jednym z jidamów.

Nowy!!: Język tybetański i Hewadżra · Zobacz więcej »

Himalaya – Dzieciństwo wodza

Himalaya – Dzieciństwo wodza – dramat przygodowy z 1999 roku w reżyserii Érica Valliego.

Nowy!!: Język tybetański i Himalaya – Dzieciństwo wodza · Zobacz więcej »

Hoh Xil Shan

Hoh Xil Shan (Kekexili Shan;; mong.: ᠬᠥᠬᠡ ᠰᠢᠯ, Köke sil; tyb.: ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱལ།, Wylie: a chen gangs rgyal, ZWPY: Aqênganggyai) – pasmo górskie w południowo-zachodnich Chinach, w centralnej części Kunlunu.

Nowy!!: Język tybetański i Hoh Xil Shan · Zobacz więcej »

Huangnan

Huangnan (chiń. 黄南藏族自治州, pinyin: Huángnán Zàngzú Zìzhìzhōu; tyb. རྨ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་, Wylie Rma-lho Bod-rigs rang-skyong-khul) – tybetańska prefektura autonomiczna w Chinach, w prowincji Qinghai.

Nowy!!: Język tybetański i Huangnan · Zobacz więcej »

Institut national des langues et civilisations orientales

Gmach INALCO i BULAC (2015) Institut national des langues et civilisations orientales (INALCO, Inalco), Narodowy Instytut Języków i Kultur Orientalnych – szkoła wyższa w Paryżu, założona w 1795 jako École spéciale de langues orientales (Specjalna Szkoła Języków Orientalnych), kształcąca specjalistów w zakresie różnych gałęzi bardzo szeroko pojętej orientalistyki, obejmującej także języki i kulturę Europy Środkowej i Wschodniej, od Finlandii po nowożytnąGrecję i Kaukaz.

Nowy!!: Język tybetański i Institut national des langues et civilisations orientales · Zobacz więcej »

Ippolito Desideri

230px Ippolito Desideri (ur. 20 lub 21 grudnia 1684 w Pistoi zm. 14 kwietnia 1733 w Rzymie) – włoski misjonarz, jezuita, jeden z pierwszych europejskich badaczy kultury tybetańskiej i buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Ippolito Desideri · Zobacz więcej »

Ireneusz Kania

Ireneusz Kania (ur. 19 września 1940 w Wieluniu, zm. 9 października 2023 w Krakowie) – polski tłumacz i pisarz, poliglota.

Nowy!!: Język tybetański i Ireneusz Kania · Zobacz więcej »

Jab-jum

thumb Jab-jum, Yab-yum, w języku tybetańskim dosłownie „ojciec-matka” – symbol często używany w buddyjskiej sztuce krajów himalajskich: Indii, Tybetu, Nepalu i Bhutanu.

Nowy!!: Język tybetański i Jab-jum · Zobacz więcej »

Jakinf (Biczurin)

Lhasy autorstwa Biczurina Nikita Jakowlewicz Biczurin (ros. Никита Яковлевич Бичурин), imię zakonne Jakinf (ros. Иакинф); ur.

Nowy!!: Język tybetański i Jakinf (Biczurin) · Zobacz więcej »

Jakszowie

Jaksza, sztuka Amarawati, Muzeum Narodowe w Tokio Jaksza (sanskryckie यक्ष, trl. yakṣa; pali yakkha) – klasa bóstw w mitologii indyjskiej, reprezentujących siły przyrody.

Nowy!!: Język tybetański i Jakszowie · Zobacz więcej »

Jamyang Kyi

Jamyang Kyi (tyb. འཇམ་དབྱངས་སྐྱིད།, Wylie: jam dbyangs skyid; ur. w 1965 roku na terenie Amdo) – tybetańska pisarka, producentka telewizyjna, piosenkarka i autorka tekstów, aktywistka na rzecz praw kobiet.

Nowy!!: Język tybetański i Jamyang Kyi · Zobacz więcej »

Jan Szlagowski

Jan Szymon Szlagowski (ur. 11 listopada 1984 w Warszawie) – prezenter telewizyjny i radiowy, a także perkusista, występujący w zespole Blog 27, którego wokalistkąbyła jego młodsza siostra Tola.

Nowy!!: Język tybetański i Jan Szlagowski · Zobacz więcej »

Jangcy

Jangcy, także: Rzeka Błękitna (Yangzi Jiang,;, Chang Jiang) – rzeka w Chinach, najdłuższa w Azji i trzecia po Amazonce i Nilu pod względem długości na Ziemi.

Nowy!!: Język tybetański i Jangcy · Zobacz więcej »

Język amdo

Język amdo (tybet. ཨ་མདོ་སྐད transliteracja Wyliego: a mdo skad; chiń. 安多方言 pinyin: ānduō fāngyán) – język wschodniotybetański, używany w dawnym regionie Amdo (obecnie wschodnia część Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, część prowincji Qinghai, zachodni Syczuan i Gansu).

Nowy!!: Język tybetański i Język amdo · Zobacz więcej »

Język kham

Język kham, kham ke (tybet. ཁམས་སྐད transliteracja Wyliego: khams skad) – język wschodniotybetański, używany w dawnym regionie Kham (obecnie wschodnia część Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, południowa część prowincji Qinghai, zachodni Syczuan i Yunnan).

Nowy!!: Język tybetański i Język kham · Zobacz więcej »

Język ladakhi

Język ladakhi – język z rodziny chińsko-tybetańskiej używany przez ok.

Nowy!!: Język tybetański i Język ladakhi · Zobacz więcej »

Język mongolski klasyczny

Język mongolski klasyczny – język ałtajski zaliczany do rodziny mongolskiej.

Nowy!!: Język tybetański i Język mongolski klasyczny · Zobacz więcej »

Język mongorski

Język mongorski, także tu (tǔzúyǔ) – język z rodziny mongolskiej, używany przez mniejszość narodowąTu w Chinach w prowincjach Gansu i Qinghai.

Nowy!!: Język tybetański i Język mongorski · Zobacz więcej »

Język sumeryjski

Język sumeryjski (sum. 𒅴𒂠, eme-gi7/gir15, akad. Ŝumeru) – język starożytnego Sumeru, używany w południowej Mezopotamii od co najmniej IV tysiąclecia p.n.e., jeden z najstarszych zapisanych języków.

Nowy!!: Język tybetański i Język sumeryjski · Zobacz więcej »

Język szangszung

Język szangszung (zhangzhung, xiangxiung) – wymarły język tybeto-birmański, używany w dawnym królestwie Szangszung położonym na zachód od Tybetu.

Nowy!!: Język tybetański i Język szangszung · Zobacz więcej »

Język tonalny

Języki tonalne na świecie Schemat tonów w języku tajskim Schemat tonów w języku kantońskim Schemat tonów w języku wietnamskim (Hanoi) Schemat tonów w języku wietnamskim (dialekt północny) Schemat tonów w standardowym języku mandaryńskim Język tonalny − język, w którym każda sylaba ma przypisany pewien ton, polegający na odpowiedniej modulacji głosu.

Nowy!!: Język tybetański i Język tonalny · Zobacz więcej »

Języki chińsko-tybetańskie

Języki chińsko-tybetańskie (sino-tybetańskie) – hipotetyczna rodzina językowa, do której należąjęzyki używane na terenie Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej.

Nowy!!: Język tybetański i Języki chińsko-tybetańskie · Zobacz więcej »

Języki himalajskie

Języki himalajskie, języki gyarung-mishmi – grupa 145 języków w ramach rodziny tybeto-birmańskiej, używanych przez ludy zamieszkujące południowe stoki Himalajów.

Nowy!!: Język tybetański i Języki himalajskie · Zobacz więcej »

Języki Indii

Główne rodziny językowe w Indiach Zgodnie z danymi SIL (Ethnologue) na terenie Indii funkcjonuje 415 języków.

Nowy!!: Język tybetański i Języki Indii · Zobacz więcej »

Języki tybetańskie

Zasięg języków bodyjskich Języki tybetańskie, języki bodyjskie – cluster blisko spokrewnionych, lecz często wzajemnie niezrozumiałych języków i dialektów używanych na Wyżynie Tybetańskiej i w Himalajach, należących do rodziny języków tybeto-birmańskich i posługujących się pismem tybetańskim.

Nowy!!: Język tybetański i Języki tybetańskie · Zobacz więcej »

Języki tybeto-birmańskie

Języki tybeto-birmańskie – grupa około 330 języków używanych w regionie himalajskim, południowych Chinach i Południowo-wschodniej Azji.

Nowy!!: Język tybetański i Języki tybeto-birmańskie · Zobacz więcej »

Języki urzędowe państw świata

Poniższa lista przedstawia języki urzędowe obowiązującego w poszczególnych państwach świata w podziale na kontynenty.

Nowy!!: Język tybetański i Języki urzędowe państw świata · Zobacz więcej »

Jeleń białowargi

Jeleń białowargi, jeleniec białowargi (Cervus albirostris) – gatunek ssaka parzystokopytnego z rodziny jeleniowatych, jeden z największych przedstawicieli rodziny.

Nowy!!: Język tybetański i Jeleń białowargi · Zobacz więcej »

Jidam

Naropy Jidam (transliteracja Wyliego: yi dam; sanskryt. iṣṭadevatā) – jeden z trzech korzeni praktyki buddyjskiej, prowadzącej do oświecenia; charakterystyczna dla wadżrajany metoda praktyki, w której występuje medytacyjne skupienie na postaci manifestacji buddy (lub mahasiddhy np. Padmasambhawy) wybieranej na podstawie indywidualnie wybranej tantry lub termy i bezpośredniego przekazu autentycznego mistrza (język tybetański: lama) odpowiednio do możliwości i zdolności adepta wadżrajany.

Nowy!!: Język tybetański i Jidam · Zobacz więcej »

Jigzhi

Jigzhi (chiń. 久治县; pinyin: Jiǔzhì Xiàn; tyb. གཅིག་སྒྲིལ་རྫོང་, Wylie: gcig sgril rdzong, ZWPY: Jigzhi Zong) – powiat w środkowych Chinach, w prowincji Qinghai, w prefekturze autonomicznej Golog.

Nowy!!: Język tybetański i Jigzhi · Zobacz więcej »

Jiuzhaigou

Jiuzhaigou (chin. upr.: 九寨沟, chin. trad.: 九寨溝, pinyin: Jiǔzhàigōu.

Nowy!!: Język tybetański i Jiuzhaigou · Zobacz więcej »

Jomda

Jomda lub Jiangda (tyb. འཇོ་མདའ་རྫོང་, Wylie: jo mda' rdzong, ZWPY: Jomda Zong) – powiat we wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Qamdo.

Nowy!!: Język tybetański i Jomda · Zobacz więcej »

Jonten Gjaco

Jonten Gjaco IV Dalajlama (tyb. ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་, Wylie Yon-tan-rgya-mts'o; ur. 15 lutego 1589 w pobliżu jeziora Kuku-nor, zm. 21 stycznia 1617 w klasztorze Drepung) – czwarty w linii reinkarnujących się dalajlamów, wnuk mongolskiego władcy Ałtan-chana.

Nowy!!: Język tybetański i Jonten Gjaco · Zobacz więcej »

Jumbulagang

Jumbulagang (tyb.: ཡུམ་བུ་ལྷ་སྒང༌།, Wylie: yum bu bla sgang; chiń.: 雍布拉康, pinyin: Yōngbùlākāng) – zamek dynastii Jarlung znajdujący się w dzielnicy Nêdong w mieście Shannan w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.

Nowy!!: Język tybetański i Jumbulagang · Zobacz więcej »

Kadam

Kadam (tyb. བཀའ་གདམས་པ་, Wylie: bka’ gdams pa; bka znaczy „Nauki (Buddy)”, gdams znaczy instrukcje (bycia wyzwolonym)) – nieistniejąca już odrębnie szkoła buddyzmu tybetańskiego założona w XI wieku przez indyjskiego uczonego i świętego Dżoło Dzie Atiszię (982 – 1054 n.e.), oraz jego uczniów – następców Lamę Dromtonpę, Khutona Yundrung i Ngok Legpe Sherapa.

Nowy!!: Język tybetański i Kadam · Zobacz więcej »

Kagju

Tradycyjne wyobrażenie Marpy Tłumacza (1012-1097), założyciela marpa kagju w Tybecie Kagju (wymowa tybetańska kagjü, tyb.: བཀའ་བརྒྱུད་པ, wylie: bka’ brgyud pa, ZWPY: Gagyü-pa) – jedna z czterech głównych tradycji buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Kagju · Zobacz więcej »

Kajlas

Położenie góry Kajlas Kajlas (ang.: Mount Kailash; dewanagari: कैलाश पर्वत, trl. Kailāśa Parvata; tyb.: གངས་རིན་པོ་ཆེ, Wylie: gangs rin po che, ZWPY: Kangrinboqê; chiń.: 冈仁波齐峰, pinyin: Gāngrénbōqí Fēng) – szczyt w paśmie Gangdisê w Transhimalajach na Wyżynie Tybetańskiej, wierzchołek wznosi się na wysokość 6714 m n.p.m. (wybitność: 1319 m).

Nowy!!: Język tybetański i Kajlas · Zobacz więcej »

Kalaczakra

Koło Czasu (sanskr. कालचक्र kālacakra; tyb.: དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ།, Wylie: dus kyi 'khor lo) – medytacyjny aspekt buddy (tyb. jidam) należący do cyklu nauk tradycji Wadżrajana i tantr klasy Maha-Anuttara-Yoga.

Nowy!!: Język tybetański i Kalaczakra · Zobacz więcej »

Kalimpong

Kalimpong (dewanagari कालिम्पोङ, bengali কালিম্পং) – miasto w Indiach, w paśmie górskim Siwalik, należącym do Himalajów, na terenie Bengalu Zachodniego.

Nowy!!: Język tybetański i Kalimpong · Zobacz więcej »

Kanczendzonga

Kanczendzonga (właśc. K'angcz'endzönga, Kanczendzanga, Kangczendzonga, Kangchendzönga, nep. कञ्चनजङ्घा) – ośmiotysięcznik, najwyższy punkt IndiiNie licząc spornego K2.

Nowy!!: Język tybetański i Kanczendzonga · Zobacz więcej »

Kanggardo

Kanggardo (tyb.: གངས་དཀར་རྡོ་རི་རྩེ, Wylie: gangs dkar rdo ri rtse, ZWPY: Kanggardo Rize; chiń.: 康格多峰, pinyin: Kānggéduō Fēng) - szczyt górski w Himalajach.

Nowy!!: Język tybetański i Kanggardo · Zobacz więcej »

Kangjur

Kangjur (tyb.: བཀའ་འགྱུར, Wylie: bka’ 'gyur, ZWPY: Ganggyur, w większości dialektów czyta się kandziur, w sanskrycie tripitaka, dosł. „przełożona mowa”) – tybetański kanon buddyjski, który jest uporządkowanym w ok.

Nowy!!: Język tybetański i Kangjur · Zobacz więcej »

Kangling

Kangling Kangling (tyb.: རྐང་གླིང།, Wylie: rkang-gling) – w buddyzmie tybetańskim rytualny instrument muzyczny, wykonany z ludzkiej kości udowej, zazwyczaj oprawiony w srebro.

Nowy!!: Język tybetański i Kangling · Zobacz więcej »

Kangmar

Kangmar lub Kangma (tyb. ཁང་དམར་རྫོང, Wylie: khang dmar rdzong, ZWPY: Kangmar Zong) – powiat we południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Xigazê.

Nowy!!: Język tybetański i Kangmar · Zobacz więcej »

Karma Kagyu

Karma Kagyu (tyb.: ཀརྨ་བཀའ་བརྒྱུད, Wylie: karma bka' brgyud) – jedna ze szkół buddyzmu tybetańskiego zapoczątkowana przez I Karmapę Dysum Czienpa (1110-1193).

Nowy!!: Język tybetański i Karma Kagyu · Zobacz więcej »

Karma Pakszi

II Gjalła Karmapa, Karma Pakszi (tyb. ཀར་མ་པ་ཀཤི་, Wylie: kar ma pak shi; ur. 1203, zm. 1283) – tybetański lama, druga inkarnacja Karmapy, duchowy przywódca i mistrz medytacji szkoły Karma Kagyu buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Karma Pakszi · Zobacz więcej »

Karmapa

Karmapa (tyb.: ཀརྨ་པ་，Wylie: karma pa, ZWPY: Garmaba) – jest zwierzchnikiem Karma Kagyu (Karma Kagju), największej z kilku buddyjskich linii przekazu, które tworząszkołę Kagyu (Kagju), jednąz czterech głównych szkół buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Karmapa · Zobacz więcej »

Karuna

Karuna (Karuṇā w języku pali i sanskrycie, a w tyb. snying-rje) – jest buddyjskąoraz dźinijskąkoncepcjąmiłości.

Nowy!!: Język tybetański i Karuna · Zobacz więcej »

Kaszag

Członkowie Kaszagu pod koniec lat 30. XX w. Kaszag, także Kaszak (tyb.: བཀའ་ཤག་, Wylie: bkaʼ-shag, ZWPY: Gaxag), tradycyjna nazwa tybetańskiego rządu.

Nowy!!: Język tybetański i Kaszag · Zobacz więcej »

Kham

Usytuowanie regionu Kham Tradycyjne domy w Xiangcheng Kham (tyb.: ཁམས, Wylie: khams, ZWPY: Kam; język chiński: 康巴; pinyin: Kāngbā) – historyczny region we wschodnim Tybecie.

Nowy!!: Język tybetański i Kham · Zobacz więcej »

Khandro Rinpocze

Khandro Rinpocze (ur. 19 sierpnia 1967 w Kalimpongu, Indie, imię nadane po urodzeniu: Tsering Paldrön) – jest znanąi cenionąnauczycielkąbuddyzmu tybetańskiego szkół kagju i ningma.

Nowy!!: Język tybetański i Khandro Rinpocze · Zobacz więcej »

Khata

Dalaj Lamy. Mongolii. Khata (tyb.: ཁ་བཏགས་, Wylie: kha-btags; mong.: khadag (Хадаг); chiń.: 哈达, pinyin: hādá) - tradycyjny tybetański szal ceremonialny.

Nowy!!: Język tybetański i Khata · Zobacz więcej »

Khedrub Gjaco

Khedrub Gjaco, XI Dalajlama (tyb.: མཁས་གྲུབ་རྒྱ་མཚོ, Wylie: mkhas grub rgya mtsho, ZWPY: Kaichub Gyaco; ur. 1 listopada 1838 w Gathar – zm. 1855 lub 31 stycznia 1856, Lhasa).

Nowy!!: Język tybetański i Khedrub Gjaco · Zobacz więcej »

Khjungpo Naldzior

Khjungpo Naldzior (według legend 918-1079) – mnich buddyzmu tybetańskiego, założyciel tradycji shangpa należącej do Diamentowej Drogi.

Nowy!!: Język tybetański i Khjungpo Naldzior · Zobacz więcej »

Kolej tybetańska

Linia kolejowa Qinghai-Tybet (tyb.: མཚོ་བོད་ལྕགས་ལམ།, Wylie: mtsho bod lcags lam) – linia łącząca Xining (chińskie miasto w prowincji Qinghai) z Lhasą, stolicąTybetańskiego Regionu Autonomicznego.

Nowy!!: Język tybetański i Kolej tybetańska · Zobacz więcej »

Kongres Młodzieży Tybetańskiej

Kongres Młodzieży Tybetańskiej (tyb. བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུའི་ལྷན་ཚོགས།, wylie: bod kyi gzhon nu’i lhan tshogs, ang. Tibetan Youth Congress) – międzynarodowa pozarządowa organizacja tybetańskiej diaspory, powołana 7 października 1970 z inicjatywy Tenzina Gesze Tethonga, Lodi Gjari, Sonama Topgjala i Tenzina Namgjal-Tethonga w Dharamsali w Indiach.

Nowy!!: Język tybetański i Kongres Młodzieży Tybetańskiej · Zobacz więcej »

Królestwo Lo

Buddyjskie Królestwo Lo, powszechnie nazywane przez obcokrajowców Królestwo Mustang (tybetański Mun Tan) – formalnie niezależna monarchia buddyjska, stanowiąca część Nepalu.

Nowy!!: Język tybetański i Królestwo Lo · Zobacz więcej »

Królestwo Sikkim

Królestwo Sikkim (tyb. འབྲས་ལྗོངས) – historyczne państwo położone w Himalajach, na terenie obecnych Indii, istniejące w latach 1642–1975.

Nowy!!: Język tybetański i Królestwo Sikkim · Zobacz więcej »

Ksitigarbha

Posąg Jizō z Shakuzō-ji Ksitigarbha (w dosłownym tłumaczeniu Skarbiec ziemi; chiń. 地藏 Dìzàng; kor. 지장 Chijang; jap. Jizō; wiet. Địa Tạng; tyb. ས་ཡི་སྙིང་པོ, Wylie: sa yi snying po) – jeden z najważniejszych bodhisattwów w buddyzmie mahajana.

Nowy!!: Język tybetański i Ksitigarbha · Zobacz więcej »

Kuku-nor

Kuku-nor (tyb.: མཚོ་སྔོན་པོ, Wylie: Mtsho-sngon-po, ZWPY: Co Ngoinbo) – słone, bezodpływowe jezioro pochodzenia tektonicznego w Chinach, w prowincji Qinghai.

Nowy!!: Język tybetański i Kuku-nor · Zobacz więcej »

Kundun – życie Dalaj Lamy

Kundun – życie Dalaj Lamy (oryg. Kundun) – film z 1997 roku w reżyserii Martina Scorsese.

Nowy!!: Język tybetański i Kundun – życie Dalaj Lamy · Zobacz więcej »

Kundzie Dzialpo

Kulayarāja Tantra, tyb.

Nowy!!: Język tybetański i Kundzie Dzialpo · Zobacz więcej »

Kurseong

Kurseong (hindi कुर्सेओंग, beng. কার্শিয়াং) – miasto położone w Himalajach, w północnej części indyjskiego stanu Bengal Zachodni.

Nowy!!: Język tybetański i Kurseong · Zobacz więcej »

La’nga Co

La’nga Co (tybet.: ལག་ངར་མཚོ།, Wylie: lag-ngar mtsho, ZWPY: La’nga Co; hindi: रक्षातल, trb.: Rakszatal, trl. Rakṣātal; hist.: Rakas) – wysokogórskie jezioro w Chinach, w zachodniej części Himalajów.

Nowy!!: Język tybetański i La’nga Co · Zobacz więcej »

Labrang (klasztor)

Klasztor Labrang Labrang (tyb. བླ་བྲང་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ་, Wylie: bla-brang bkra-shis-’khyil, ZWPY: Lazhang Zhaxiqi; chiń. 拉卜楞寺, Lābǔlèng Sì) – klasztor buddyjski w powiecie Xiahe, w południowej części prowincji Gansu, w regionie Amdo (północno-wschodnia część historycznego Tybetu).

Nowy!!: Język tybetański i Labrang (klasztor) · Zobacz więcej »

Lama (religioznawstwo)

Mongolski lama z klasztoru Gandan w Ułan Bator Lama (tybetański བླ་མ་; Wylie bla-ma) – duchowny nauczyciel w buddyzmie tybetańskim i w starszej religii tybetańskiej bön.

Nowy!!: Język tybetański i Lama (religioznawstwo) · Zobacz więcej »

Lamrim

Lamrim (tyb. Lam Rim – stopnie ścieżki) – jest żywątradycjąnauk i technik medytacyjnych buddyzmu tybetańskiego, szczególnie w szkole gelug.

Nowy!!: Język tybetański i Lamrim · Zobacz więcej »

Langdarma

Langdarma, tybet. གླང་དར་མ།, Wylie glang dar ma (ur. 803, zm. 842) – król (canpo) Imperium tybetańskiego, ostatni władca tego państwa w latach 838–842, popierał pierwotnąreligię bön przeciwko buddyzmowi.

Nowy!!: Język tybetański i Langdarma · Zobacz więcej »

Lhalu Cełang Dordże

Lhalu Cełang Dordże razem z Carongiem (1950) Lhalu Cełang Dordże (tyb.: ལྷ་ཀླུ་ཚེ་དབང་རྡོ་རྗེ་, ZWPY: Lhalu Cêwang Dojê, chin. upr.: 拉鲁·次旺多吉, pinyin: Lālǔ Cìwàng Duōjí; ur. w styczniu 1914, zm. 15 września 2011) – tybetański polityk, książę.

Nowy!!: Język tybetański i Lhalu Cełang Dordże · Zobacz więcej »

Lhamo Laco

Lhamo Laco, Lhamo Latso (tyb.: ལྷ་མོའི་བླ་མཚོ།, Wylie: Lha mo bla mtsho; chiń. 拉姆拉错, Lāmǔ Lācuò) – niewielkie owalne jezioro w Tybecie, położone ok.

Nowy!!: Język tybetański i Lhamo Laco · Zobacz więcej »

Lhari

Lhari lub Jiali (tyb. ལྷ་རི་རྫོང, Wylie: lha ri rdzong, ZWPY: Lhari Zong) – powiat we wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Nagqu.

Nowy!!: Język tybetański i Lhari · Zobacz więcej »

Lhasa

Lhasa (tyb., Wylie: lha-sa, ZWPY: Lhasa) – stolica i największe miasto chińskiego Tybetańskiego Regionu Autonomicznego.

Nowy!!: Język tybetański i Lhasa · Zobacz więcej »

Lhazê

Lhazê (tyb. ལྷ་རྩེ་རྫོང, Wylie: lha rtse rdzong, ZWPY: Lhazê Zong) – powiat we południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Xigazê.

Nowy!!: Język tybetański i Lhazê · Zobacz więcej »

Lhünzê

Lhünzê lub Longzi (tyb. ལྷུན་རྩེ་རྫོང་།, Wylie: lhun rtse rdzong, ZWPY: Lhünzê Zong) – powiat w południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Shannan.

Nowy!!: Język tybetański i Lhünzê · Zobacz więcej »

Lhünzhub

Lhünzhub, Linzhou (tyb. ལྷུན་གྲུབ་རྫོང་, Wylie: lhun grub rdzong, ZWPY: Lhünzhub Zong) – powiat w centralnej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Lhasa.

Nowy!!: Język tybetański i Lhünzhub · Zobacz więcej »

Lhorong

Lhorong lub Luolong (tyb. ལྷོ་རོང་རྫོང་།, Wylie: lho rong rdzong, ZWPY: Lhorong Zong) – powiat we wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Qamdo.

Nowy!!: Język tybetański i Lhorong · Zobacz więcej »

Lhotse

Lhotse (nepal.: ल्होत्से – Lhotse; chiń.: 洛子峰, pinyin: Luòzǐ Fēng; tyb.: ལྷོ་རྩེ, Wylie: lho rtse, ZWPY: Lhozê) – ośmiotysięcznik o wysokości 8516 m n.p.m., czwarty co do wysokości szczyt Ziemi, znajduje się w środkowej części Himalajów Wysokich, na granicy Nepalu i Chin; wierzchołek niższy – Lhotse Shar liczy 8383 m n.p.m. Indyjska Służba Topograficzna oznaczyła Lhotse symbolem E1.

Nowy!!: Język tybetański i Lhotse · Zobacz więcej »

Lhozhag

Lhozhag, Lhozag lub Luozha (tyb. ལྷོ་བྲག་རྫོང, Wylie: lho brag rdzong, ZWPY: Lhozhag) – powiat w południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Shannan.

Nowy!!: Język tybetański i Lhozhag · Zobacz więcej »

Litang

Litang (tyb. ལི་ཐང་རྫོང li thang) – miejscowość i gmina miejska w południowych Chinach, w prowincji Syczuan, w tybetańskiej prefekturze autonomicznej Garzê, siedziba powiatu Litang.

Nowy!!: Język tybetański i Litang · Zobacz więcej »

Lobsang Czokji Gjalcen

IV Panczenlama Lobsang Czokji Gjalcen (tyb. བློ་བཟང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་་, wylie: blo-bzang-chos-kyi-rgyal-mtshan; ur. 1567, 1569 lub 1570 zm. 1662) – czwarty Panczenlama.

Nowy!!: Język tybetański i Lobsang Czokji Gjalcen · Zobacz więcej »

Lobsang Gjaco

Ngałang Lobsang Gjaco V Dalajlama (tyb. ངག་དབང་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་, Wylie Nag-dban-blo-bzan-rgya-mts’o, ZWPY Losang Gyaco, zwany również Wielkim Piątym Wylie INa-pa-c’en-po; ur. 21 października 1617 w Lhoka Czingwar Takce, w pobliżu Lhasy, zm. 2 kwietnia 1682) – przedstawiciel szkoły gelug buddyzmu tybetańskiego, kolejny w linii reinkarnujących się dalajlamów.

Nowy!!: Język tybetański i Lobsang Gjaco · Zobacz więcej »

Lobsang Sangay

Lobsang Sangay (także Lobsang Sangje, tyb. བློ་བཟང་སངས་རྒྱས་ wylie: blo-bzang sangs-rgyas; ur. 1968 w Dardżylingu) – tybetański prawnik i polityk, premier Tybetu w latach 2011–2012, obecny przywódca polityczny Tybetu.

Nowy!!: Język tybetański i Lobsang Sangay · Zobacz więcej »

Lobsang Trinlej Czokji Gjalcen

X Panczenlama (tyb. བློ་བཟང་ཕྲིན་ལས་ལྷུན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན།, wylie: blo bzang phrin las lhun grub chos kyi rgyal mtshan; ur. 19 lutego 1938, zm. 28 stycznia 1989 w klasztorze Taszilhunpo) Był synem Gonpo Cetena i Sonam Drolmy.

Nowy!!: Język tybetański i Lobsang Trinlej Czokji Gjalcen · Zobacz więcej »

Longczenpa

Longczenpa, Longczen Rabdziam, znany również jako Drime Yzer (tyb.: ཀློང་ཆེན་རབ་འབྱམས་པ, Wylie: klong chen rab ’byams pa, ZWPY: Longqên Rabjamba) (ur. 1308, zm. 1364) - uczony i mistrz tradycji Ningma oraz odnowiciel Dzogczen.

Nowy!!: Język tybetański i Longczenpa · Zobacz więcej »

Losar

Rytualne tańce z okazji tybetańskiego Nowego Roku Losar (tyb. ལོ་གསར Wylie lo.gsar) – obchody tybetańskiego Nowego Roku, który wypada w pierwszy dzień po nowiu pierwszego miesiąca kalendarza tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Losar · Zobacz więcej »

Lung-gom

Lung-gom w Tybecie (1949) Lung-gom (tyb.), szybkie chodzenie – jedna z ośmiu zdolności ponadzmysłowych (siddhi) wyróżnianych w buddyzmie tantrycznym.

Nowy!!: Język tybetański i Lung-gom · Zobacz więcej »

Lungszar Dordże Cogjal

Lungszar Lungszar wraz z czwórkąTybetańczyków niedługo przed opuszczeniem Anglii Lungszar Dordże Cogjal (tyb. ལུང༌ཤར༌རྡོ་རྡྟེ་མཚོ་རྒྱལ, wylie: lung-shar rdo-rje mtsho-rgyal; ur. 1880 lub 1881, zm. 1938) – tybetański polityk, wojskowy, lekarz, muzyk, filozof i poeta, jeden z najbliższych współpracowników XIII Dalajlamy.

Nowy!!: Język tybetański i Lungszar Dordże Cogjal · Zobacz więcej »

Lungtok Gjaco

Lungtok Gjaco (tyb. ལུང་རྟོགས་རྒྱ་མཚོ་, wylie: lung-rtogs-rgya-mtsho, ZWPY: Lungdog Gyaco; ur. 1805 lub 1806 zm. 1815), najwyższy inkarnowany lama szkoły Gelug buddyzmu tybetańskiego, dziewiąty dalajlama.

Nowy!!: Język tybetański i Lungtok Gjaco · Zobacz więcej »

Madoi

Madoi (chiń. 玛多县; pinyin: Mǎduō Xiàn; tyb. རྨ་སྟོད་རྫོང་, Wylie: rma stod rdzong, ZWPY: Madoi Zong) – powiat w środkowych Chinach, w prowincji Qinghai, w prefekturze autonomicznej Golog.

Nowy!!: Język tybetański i Madoi · Zobacz więcej »

Mahajana

Mahajana (skt. mahāyāna „Wielki Wóz”, chiń.: 大乘, dàshèng; kor. 대승 taesŭng, jap.: 大乗, daijō, wiet. đại thừa) – kierunek buddyzmu, który wyodrębnił się w I wieku p.n.e.

Nowy!!: Język tybetański i Mahajana · Zobacz więcej »

Mahakaśjapa

Mahakaśjapa (kor. Mahagasŏp (마하가섭); jap. Makakashō;; tyb. 'Od.srungs; chiń. (Da) Jiashe (大迦葉); kor.(Tae)Kayŏp; jap. (Dai)Kashō; wiet. (Đại)-Ca-diếp) – bramin z kraju Magadha w Indiach, jeden z głównych uczniów Buddy, jego następca i pierwszy patriarcha tradycji chan (zen).

Nowy!!: Język tybetański i Mahakaśjapa · Zobacz więcej »

Mahamudra

Mahamudra (sanskryt. mahāmudrā; wymowa tybetańska. ciakcien; tyb. ཕྱག་ཆེན།; Wylie. phyag chen) – naturalny stan oraz kompleksowy system prowadzący do tego stanu związany z tantrami jogi najwyższej „nowożytnego przekazu” sarma (Wylie. gsar ma) bądź tantrami wewnętrznymi (Wylie. nang rgyud) „starożytnego przekazu” ningma (Wylie. rnying ma) buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Mahamudra · Zobacz więcej »

Mahasiddha

Mahasiddha (tyb.: གྲུབ་ཐོབ་ཆེན་པོ, Wylie: grub thob chen po, ZWPY: Chubtobqênbo), urzeczywistniony mistrz – w buddyzmie tybetańskim i hinduizmie tantrycznym termin określający oświeconych mistrzów ścieżki tantrycznej, którzy osiągnęli najwyższy poziom poznania, maha-siddhi, oznaczający najwyższąmoc, osiągnięcie jedności z nienazywalnąrzeczywistością, jak i również manifestujących to urzeczywistnienie (spełnienie) w wymiarze względnym, zjawiskowym.

Nowy!!: Język tybetański i Mahasiddha · Zobacz więcej »

Mahāprajñāpāramitā Sūtra

Mahāprajñāpāramitā Sūtra (MPPS) (Prajñāpāramitā प्रज्ञा पारमिता chiń. (da) bore boluomiduo jing (大) 般若波羅蜜多 lub 般若波罗蜜多; kor. (Tae) banyak paramilta kyŏng; jap. (Dai)hannya haramita kyō; wiet. Dai) Bát-nhã-ba-la-mật-đa kinh; tyb. Shes.rab.kji.p'a.rol.tu.p'yin.pa'i.mdo; pol. Sutra wielkiej mądrości prowadzącej na drugi brzeg) – jeden z najważniejszych mahajanistycznych tekstów buddyjskich. Prajñāpāramitā Hṛdaya Sūtra.

Nowy!!: Język tybetański i Mahāprajñāpāramitā Sūtra · Zobacz więcej »

Mainling

Mainling (tyb. ཀོང་པོ་རྒྱ་མདའ་རྫོང་, Wylie: sman gling rdzong, ZWPY Mainling Zong) – powiat w zachodnich Chinach, w prefekturze miejskiej Nyingchi, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.

Nowy!!: Język tybetański i Mainling · Zobacz więcej »

Maitreya-natha

Maitreya-nātha (ok. 270–350) – był jednym z trzech założycieli szkoły buddyjskiej filozofii yogācāra, obok dwóch innych znanych filozofów: braci Asangi i Vasubandhu.

Nowy!!: Język tybetański i Maitreya-natha · Zobacz więcej »

Maizhokunggar

Maizhokunggar, Mozhugongka (tyb. མལ་གྲོ་གུང་དཀར་རྫོང་།, Wylie: mal gro gung dkar rdzong, ZWPY: Maizhokunggar Zong) – powiat w centralnej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Lhasa.

Nowy!!: Język tybetański i Maizhokunggar · Zobacz więcej »

Manaslu

Manaslu (nepal. मनास्लु) – ośmiotysięcznik, ósmy pod względem wysokości szczyt Ziemi.

Nowy!!: Język tybetański i Manaslu · Zobacz więcej »

Mandala (symbol)

Mandala Mandala (sans. मण्डल maṇḍala, koło, łuk; chiń. màntúluó 曼荼羅; kor. mandara 만다라; jap. mandara 曼荼羅; wiet. Mạn-đà-la; tyb. དཀྱིལ་འཁོར།, Wylie dkyil 'khor) – motyw artystyczny występujący głównie w sztuce buddyzmu tantrycznego, gdzie jego tworzenie, a następnie niszczenie – jako droga transformacji praktykującego, jest uważane za rodzaj medytacji i ma duże znaczenie religijne.

Nowy!!: Język tybetański i Mandala (symbol) · Zobacz więcej »

Mantra

Tybet Gompie Drophan Ling w Darnkowie Mantra (dewanagari मन्त्र; rdzeń man „myśleć” z przyrostkiem -tra „narzędzie”; alternatywne wyjaśnienie: man pochodzi od sanskryckiego "manas" czyli umysł, a tra pochodzi od sanskryckiego "traya" oznaczającego chronić, czyli razem "ochrona umysłu") – w buddyzmie, hinduizmie i ezoteryce formuła, werset lub sylaba, która jest elementem praktyki duchowej.

Nowy!!: Język tybetański i Mantra · Zobacz więcej »

Manuskrypt Wojnicza

Jedna ze stron księgi Rękopis Wojnicza – pergaminowa księga oprawiona w skórę, składająca się pierwotnie ze 136 dwustronnie zapisanych welinowych kart (czyli 272 stron; do dziś przetrwało 120 kart) formatu 15 na 22,5 cm (6 × 9 cali), pokrytych rysunkami, wykresami i niezrozumiałym pismem.

Nowy!!: Język tybetański i Manuskrypt Wojnicza · Zobacz więcej »

Mapam Yumco

Widok na jezioro Manasarowar Zdjęcie satelitarne: jezioro Manasarowar po prawej Mapam Yumco (tybet.: མ་ཕམ་གཡུ་མཚོ།, Wylie: ma pham gyu mtsho, ZWPY: Mapam Yumco; chiń. 玛法木错 Mǎfǎmù Cuò, hindi मानसरोवर – trb. Manasarowar, trl. Mānasarovar) – jezioro w południowo-zachodnich Chinach, na Wyżynie Tybetańskiej, pomiędzy masywami Kajlas oraz Namnani Feng.

Nowy!!: Język tybetański i Mapam Yumco · Zobacz więcej »

Maqên

Maqên (chiń. 玛沁县; pinyin: Mǎqìn Xiàn; tyb. རྨ་ཆེན་རྫོང་, Wylie: rma chen rdzong, ZWPY: Maqên Zong) – powiat w środkowych Chinach, w prowincji Qinghai, w prefekturze autonomicznej Golog.

Nowy!!: Język tybetański i Maqên · Zobacz więcej »

Markam

Markam, Mangkam lub Mangkang (tyb. སྨར་ཁམས་རྫོང་, Wylie: smar khams rdzongg, ZWPY: Markam Zong) – powiat we wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Qamdo.

Nowy!!: Język tybetański i Markam · Zobacz więcej »

Marpa Tłumacz

Marpa Tłumacz (tyb.: མར་པ་ལོ་ཙྰ་བ་ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་, Wylie：mar pa lo bo’ chos kyi blo gros; 1012–1097) – wielki mistrz buddyzmu tybetańskiego, uczeń m.in.

Nowy!!: Język tybetański i Marpa Tłumacz · Zobacz więcej »

Matthieu Ricard

group.

Nowy!!: Język tybetański i Matthieu Ricard · Zobacz więcej »

Mêdog

Mêdog (tyb. མེ་ཏོག་རྫོང་, Wylie: me tog rdzong, ZWPY Mêdog Zong) – powiat w zachodnich Chinach, w prefekturze miejskiej Nyingchi, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.

Nowy!!: Język tybetański i Mêdog · Zobacz więcej »

Młynek modlitewny

Młynki modlitewne w Samje. Lhasie. Młynek modlitewny (tyb. མ་ནི། Mani) – stosowany w buddyzmie tybetańskim walec na obrotowej osi z wypisanymi na powierzchni mantrami.

Nowy!!: Język tybetański i Młynek modlitewny · Zobacz więcej »

McLeod Ganj

McLeod Ganj - niewielka miejscowość w północnych Indiach w stanie Himachal Pradesh, w zachodnich Himalajach położona w pobliżu miasta Dharamsala.

Nowy!!: Język tybetański i McLeod Ganj · Zobacz więcej »

Medytacja

mantrąMedytacja (– zagłębianie się w myślach, rozważanie, namysł) – praktyki polegające na ćwiczeniu umysłu lub wprowadzaniu się w odmienny stan świadomości dla uzyskania dobroczynnego skutku, albo aby umysł uznał treść odmiennego stanu bez identyfikowania się z nim lub jako cel sam w sobie.

Nowy!!: Język tybetański i Medytacja · Zobacz więcej »

Mekong

Mekong (taj. แม่น้ำโขง; Me Nam Khong, tybet. རྫ་ཆུ་, Wylie: rDza chu, ZWPY: Za qu; wiet. Mê Kông; laot. ແມ່ນ້ຳຂອງ) – najdłuższa rzeka na Półwyspie Indochińskim (4. w Azji, 9. na świecie).

Nowy!!: Język tybetański i Mekong · Zobacz więcej »

Melungtse

Melungtse (tyb.: Jobo Garu, chiń.: 乔格茹峰 Qiáogérú Fēng) – szczyt w Himalajach.

Nowy!!: Język tybetański i Melungtse · Zobacz więcej »

Menyuan

Menyuan (chiń. 门源回族自治县; pinyin: Ményuán Huízú Zìzhìxiàn; tyb. མོང་ཡོན་ཧུའེ་རིགས་རང་སྐྱོང་རྫོང་, Wylie mong yon hu'e rigs rang skyong rdzong) – powiat autonomiczny mniejszości etnicznej Hui w środkowych Chinach, w prowincji Qinghai, w prefekturze autonomicznej Haibei.

Nowy!!: Język tybetański i Menyuan · Zobacz więcej »

Michael Hahn

Michael Hahn (ur. 7 maja 1941, zm. 12 lipca 2014) – niemiecki indolog i tybetolog.

Nowy!!: Język tybetański i Michael Hahn · Zobacz więcej »

Milam

Milam (tyb. Joga Snu transliteracja Wyliego: rmi-lam) – praktyka religijna buddyzmu Diamentowej Drogi oraz bön, prowadząca do zachowania świadomości podczas snu i opanowania zjawisk sennych.

Nowy!!: Język tybetański i Milam · Zobacz więcej »

Milarepa

Posąg Milarepy z Gompy Milarepy, znajdującej się w dolinie Halambu, w Nepalu Milarepa (tyb.: རྗེ་བཙུན་མི་ལ་རས་པ, Wylie: rje-btsun mi-la-ras-pa; 1052-1135 lub 1040-1123) – jeden z najsławniejszych joginów tybetańskich ze szkoły Kagyu, poeta, mistrz Buddyzmu Diamentowej Drogi, uczeń Marpy Tłumacza.

Nowy!!: Język tybetański i Milarepa · Zobacz więcej »

Milczenie w buddyzmie

Milczenie lub cisza (chiń. liangjiu; tyb. lung.du.ma.bsngan.pa'i.chos.bcu.bzhi'i.ming.la. Chin. wuyan; kor. muŏn; jap. mugon; wiet. vô ngân. Chin. wuji; kor. mugi; jap. mugi; wiet. vô ki) – dotycząbraku odpowiedzi ze strony Buddy na niektóre pytania i jednej z technik używanej w szkole chan do nauczania.

Nowy!!: Język tybetański i Milczenie w buddyzmie · Zobacz więcej »

Mipam Czoki Lodro

Czternasty Szamarpa Mipam Czoki Lodro (tyb. མི་ཕམ་ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་་, Mi-pham Chos-kyi Blo-gros) (ur. 1952, zm. 11 czerwca 2014) – 14.

Nowy!!: Język tybetański i Mipam Czoki Lodro · Zobacz więcej »

Mipham Rinpocze

Jamgön Ju Mipham, Mipham Jamyang Namgyal Gyamtso (tyb.: འཇམ་མགོན་འཇུ་མི་ཕམ་རྣམ་རྒྱལ་རྒྱ་མཚོ་, Wylie: 'jam mgon 'ju mi pham rnam rgyal rgya mtsho; "Mipham Wielki", 1846-1912) – wielki mistrz buddyzmu tybetańskiego szkoły Ningma.

Nowy!!: Język tybetański i Mipham Rinpocze · Zobacz więcej »

Mit o długowieczności Hunzakuts

Mit o długowieczności Hunzakuts – odnosi się do mieszkańców księstwa Hunzy w zachodnim Karakorum, nazywających siebie w języku buruszaski Hunzakuts (Hunzukuts lub Hunzakuc, zależnie od systemu zapisu), o których w latach 30.

Nowy!!: Język tybetański i Mit o długowieczności Hunzakuts · Zobacz więcej »

Moinba

Moinba (Ménbā Zú) – oficjalnie uznana mniejszość narodowa w Chińskiej Republice Ludowej, z grupy ludów tybetańskich.

Nowy!!: Język tybetański i Moinba · Zobacz więcej »

Momo (pierogi)

Momo Momo-cha: Pierożki nepalskie Momo z sosem pomidorowym Momo (tyb.: མོག་མོག; Wylie: mog mog) – rodzaj pierożków z mięsem, danie kuchni tybetańskiej, popularne również w Nepalu i Indiach.

Nowy!!: Język tybetański i Momo (pierogi) · Zobacz więcej »

Mount Everest

Mount Everest widziany z Rombok Gompa w Tybecie Ściana północna – widok z drogi do bazy Everest z Kala Pattar Everest z Kala Pattar Everest i Ama Dablam Mount Everest widziany z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej Widok na Mount Everest z południa Mount Everest, Czomolungma (ZWPY Qomolangma, Wylie Jo mo glang ma;, Sagarmāthā) – najwyższy szczyt Ziemi (8848 m n.p.m., podaje się też wysokość 8844 (pomiary chińskie) lub 8850 (pomiary amerykańskie)), ośmiotysięcznik położony w Himalajach Wysokich (Centralnych), na granicy Nepalu i Chińskiej Republiki Ludowej (Tybetu).

Nowy!!: Język tybetański i Mount Everest · Zobacz więcej »

Mudra

Mudry w sztuce buddyjskiej Bhumisparśa-mudra Dhyana-mudra Vajra-mudra Mudry (sanskr. मुद्रा mudrā – pieczęć, znak, symbol; chiń. 印 yìn, nàyìn, 手印 shǒuyìn; kor. in, naein, suin; jap. 印 in, nain, 手印 shuin; wiet. ấn, nôi ấn, thủ ấn; tyb. p’jag rgja) – w medytacji symboliczne gesty.

Nowy!!: Język tybetański i Mudra · Zobacz więcej »

Nagarzê

Nagarzê lub Langkazi (tyb. སྣ་དཀར་རྩེ་རྫོང, Wylie: sna dkar rtse rdzong, ZWPY: Nagarzê Zong) – powiat w południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Shannan.

Nowy!!: Język tybetański i Nagarzê · Zobacz więcej »

Nagqu

Nagqu (tyb. ནག་ཆུ་གྲོང་ཁྱེར།, Wylie nag-chu grong-khyer, ZWPY Nagqu Chongkyir) – miasto na prawach prefektury w Chinach, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.

Nowy!!: Język tybetański i Nagqu · Zobacz więcej »

Nam Co

Nam Co (tybet.: གནམ་མཚོ་, Wylie: gnam mtsho, ZWPY: Nam Co) - jezioro słone w Tybetańskim Regionie Autonomicznym w Chinach.

Nowy!!: Język tybetański i Nam Co · Zobacz więcej »

Namcze Barwa

Namcze Barwa (tyb. གནམས་ལྕགས་འབར་བ།, w oficjalnej transkrypcji: Namjagbarwa, w transliteracji Wyliego: gnam lcags 'bar ba; chiń.: 南迦巴瓦峰, Nánjiābāwǎ Fēng) – szczyt we wschodniej części Himalajów, w Chinach.

Nowy!!: Język tybetański i Namcze Barwa · Zobacz więcej »

Namling

Namling lub Nanmulin (tyb. རྣམ་གླིང་རྫོང་།, Wylie: rnam gling rdzong, ZWPY: Namling Zong) – powiat we południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Xigazê.

Nowy!!: Język tybetański i Namling · Zobacz więcej »

Nang (powiat)

Nang lub Lang xian (tyb. སྣང་རྫོང་, Wylie: snang rdzong, ZWPY: Nang Zong) – powiat w zachodnich Chinach, w prefekturze miejskiej Nyingchi, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.

Nowy!!: Język tybetański i Nang (powiat) · Zobacz więcej »

Narodowa Demokratyczna Partia Tybetu

Narodowa Demokratyczna Partia Tybetu (tyb. བོད་རྒྱལ་ཡོངས་རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་གཙོ་ཚོགས་པ་, ang. National Democratic Party of Tibet) – jedyna, współcześnie działająca tybetańska partia polityczna, założona 2 września 1994 przez działaczy diaspory skupionych w Kongresie Młodzieży Tybetańskiej.

Nowy!!: Język tybetański i Narodowa Demokratyczna Partia Tybetu · Zobacz więcej »

Naropa

Naropa (tyb.; sanskryt: Nadaprada, ur. 1016, zm. 1100) – indyjski mistyk i mnich buddyjski, uczeń Tilopy, brat Nigumy, a także główny nauczyciel Marpy.

Nowy!!: Język tybetański i Naropa · Zobacz więcej »

Nathu La

Nathu La (nepali नाथू ला, transliteracja Nāthū Lā; tybet. རྣ་ཐོས་ལ་; chiń. 乃堆拉山口, Nǎiduīlā Shānkǒu) – przełęcz w Himalajach położona na granicy indyjsko-chińskiej, łącząca indyjski stan Sikkim z Tybetańskim Regionem Autonomicznym należącym do Chińskiej Republiki Ludowej.

Nowy!!: Język tybetański i Nathu La · Zobacz więcej »

Nazwy dni tygodnia

Nazwy dni tygodnia, jak również tydzień, w języku polskim, podobnie jak w większości języków słowiańskich, wywodząsię z czasów początków chrystianizacji Słowian przez misjonarzy w VII wieku, a nazwy dni zostały utworzone w sposób numeryczny „odliczając” ich kolejność po niedzieli, która pierwotnie była początkiem tygodnia, jednak w potocznym użyciu, nazwy te zostały uznane za numer dnia w tygodniu, czego skutkiem jest uznanie poniedziałku za pierwszy dzień tygodnia.

Nowy!!: Język tybetański i Nazwy dni tygodnia · Zobacz więcej »

Nêdong

Nêdong (tyb., Wylie sne gdong chus, ZWPY Nêdong Qü) – dzielnica miasta Shannan w Tybetańskim Regionie Autonomicznym w zachodniej części Chińskiej Republiki Ludowej.

Nowy!!: Język tybetański i Nêdong · Zobacz więcej »

Neczung

Neczung (tyb.: གནས་ཆུང་དགོན་པ།, Wylie: gnas-chung lcog, ZWPY: Naiqung Gönba) – siedziba państwowej Wyroczni Tybetu do 1959 r. Znajduje się 10 minut drogi od klasztoru Drepung.

Nowy!!: Język tybetański i Neczung · Zobacz więcej »

Ngagpa

Ngagpa (tyb. སྔགས་པ, transliteracja Wyliego: sngags-pa, od tybetańskiego słowa sngags oznaczającego mantrę) – w tybetańskim buddyzmie oraz tradycji bön instytucja ascety pozostającego poza obrębem dyscypliny monastycznej, praktykującego rytuały tantryczne i szamanistyczne w ramach linii przekazu niezależnych od głównych szkół.

Nowy!!: Język tybetański i Ngagpa · Zobacz więcej »

Ngalop

Ngalop (Bhotyjczycy, Bhotiowie, Drukpowie) – grupa etniczna zamieszkująca Bhutan, Indie i Nepal.

Nowy!!: Język tybetański i Ngalop · Zobacz więcej »

Ngamring

Ngamring lub Angren (tyb. ངམ་རིང་རྫོང, Wylie: ngam ring rdzong, ZWPY: Ngamring Zong) – powiat w południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Xigazê.

Nowy!!: Język tybetański i Ngamring · Zobacz więcej »

Ngari

Ngari (tyb. མངའ་རིས་ས་ཁུལ་, Wylie mnga' ris sa khul, ZWPY Ngari Sakü) – prefektura w Chinach, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.

Nowy!!: Język tybetański i Ngari · Zobacz więcej »

Ngawa

Ngawa (chin. trad. 阿壩藏族羌族自治州, chin. upr. 阿坝藏族羌族自治州, pinyin Ābà Zàngzú Qiāngzú Zìzhìzhōu; tyb. རྔ་བ་བོད་རིགས་དང་ཆང་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་, Wylie nga ba bod rigs dang ch'ang rigs rang skyong khul, ZWPY Ngawa Poirig Qangrig Ranggyong Kü) – prefektura autonomiczna tybetańskiej mniejszości etnicznej i mniejszości etnicznej Qiang w Chinach, w prowincji Syczuan.

Nowy!!: Język tybetański i Ngawa · Zobacz więcej »

Ngawang Namgyal

''Szabdrung'' Ngawang Namgyal Szabdrung Ngawang Namgyal (tyb. ཞབས་དྲུང་ངག་དབང་རྣམ་རྒྱལ་, transliteracja Wyliego: Zhabs-drung Ngag-dbang Rnam-rgyal) (ur. 1594 w Ralung, Tybet, zm. 1651 w Bhutanie) – buddyjski lama i twórca państwa Bhutan.

Nowy!!: Język tybetański i Ngawang Namgyal · Zobacz więcej »

Niatri Tenpo

Niatri Tenpo także Nyatri Tsanpo i Njatri Cempo (Mocarz na Tronie z Karków) (tyb.: གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་, Wylie: gNya'-khri bTsan-po, ZWPY: nyatri tsenpo); panował między IV a II wiekiem p.n.e., tradycja tybetańska datuje początek panowania na 127 r. p.n.e. – pierwszy król Tybetu z dynastii z Jarlungu.

Nowy!!: Język tybetański i Niatri Tenpo · Zobacz więcej »

Nicolas-Michel Krick

Nicolas-Michel Krick MEP (ur. 1 marca 1819 w Lixheim, zm. 2 sierpnia lub 1 września 1854 w Sommewspółcześnie w okręgu Anjan, w stanie Arunachal Pradesh, w Indiach; w pobliżu granicy z Chinami) – francuski duchowny rzymskokatolicki, misjonarz, męczennik, prefekt apostolski Lhasy, Sługa Boży.

Nowy!!: Język tybetański i Nicolas-Michel Krick · Zobacz więcej »

Nienczen Tangla

Szczyt Nianqingtanggula Feng Nienczen Tangla (chiń.: 念青唐古拉山, pinyin: Niànqīngtánggǔlā Shān; tyb.: གཉ་ཆེན་ཐང་ལྷ་, Wylie: Gnyan-chen-thang-lha, ZWPY: Nyainqêntanglha) – pasmo górskie w południowo-zachodnich Chinach, w południowej części Wyżyny Tybetańskiej, między górnymi odcinkami Brahmaputry i Saluinu.

Nowy!!: Język tybetański i Nienczen Tangla · Zobacz więcej »

Niewiedza (buddyzm)

Niewiedza (sanskryt avidya; pali avijja; tyb. མ་རིག་པ, Wylie: ma rig pa) – kluczowe pojęcie buddyjskie.

Nowy!!: Język tybetański i Niewiedza (buddyzm) · Zobacz więcej »

Ningma

Mandarawy i Jeszie Tsogial nad którymi znajdująsię Samantabhadra, Wadżrasattwa i Garab Dordże, a poniżej tybetańscy mistrzowie Longczenpa oraz Dżigme Lingpa Ningma (tyb. རྙིང་མ་, Wylie: rnying ma, ZWPY: Nyingma) – jedna z czterech głównych tradycji buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Ningma · Zobacz więcej »

Nirmanakaja

Nirmanakaja (skt. nirmanakāya निर्माण काय, tyb. tulku, chiń. huashen 応身; kor. hwasin; jap. ōjin, wiet. hóa thân; Ciało Emanacji) — jedno z trzech ciał buddy – ciało przejawienia, emanacji, które jest formąbuddy dostępnąpercepcji zwykłych istot.

Nowy!!: Język tybetański i Nirmanakaja · Zobacz więcej »

Nirvana Sutra

Nirvāna Sūtra (pełna nazwa: skt. (Mahāyāna) Mahāparinirvāna Sūtra) chiń. Nieban jing 涅槃經; kor. Yŏlban kyŏng; jap. Nehan-gyō; wiet. Niết-bàn Kinh; tyb. myang 'das kyi mdo – jeden z najważniejszych tekstów mahajany i wadżrajany, w którym Budda przedstawia ostateczne objaśnienie swojej nauki, przekazane w ostatni dzień i noc przed jego odejściem i ostatecznym oświeceniem (skt. parinirvana).

Nowy!!: Język tybetański i Nirvana Sutra · Zobacz więcej »

Norbulingka

Pałac Norbulingka Norbulingka (tyb. ནོར་བུ་གླིང་ཀ་; Wylie: Nor-bu-gling-ka, ZWPY: Norbulingka) – pałac otoczony największym w Tybecie parkiem, znajdujący się kilka kilometrów na zachód od centrum Lhasy.

Nowy!!: Język tybetański i Norbulingka · Zobacz więcej »

Nyainrong

Nyainrong lub Nierong (tyb. གཉན་རོང་རྫོང, Wylie: snyan rong rdzong, ZWPY: Nyainrong Zong) – powiat we północno-wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Nagqu.

Nowy!!: Język tybetański i Nyainrong · Zobacz więcej »

Nyalam

Nyalam lub Nielamu (tyb. གཉའ་ལམ་རྫོང, Wylie: gnya' lam rdzong, ZWPY: Nyalam Zong) – powiat we południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Xigazê.

Nowy!!: Język tybetański i Nyalam · Zobacz więcej »

Nyêmo

Nyêmo, Nimu (tyb. སྙེ་མོ་རྫོང་, Wylie: snye mo rdzong, ZWPY: Nyêmo Zong) – powiat w centralnej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Lhasa.

Nowy!!: Język tybetański i Nyêmo · Zobacz więcej »

Nyima

Nyima lub Nima (tyb. ཉི་མ་རྫོང, Wylie: nyi ma rdzong, ZWPY: Nyima Zong) – powiat w centralnej i północnej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Nagqu.

Nowy!!: Język tybetański i Nyima · Zobacz więcej »

Nyingchi

Nyingchi (tyb. ཉིང་ཁྲི་, Wylie nying-khri, ZWPY Nyingchi) – miasto na prawach prefektury w Chinach, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.

Nowy!!: Język tybetański i Nyingchi · Zobacz więcej »

Nyndro

Nyndro (tyb. ཕྱག་ཆེན་སྔོན་འགྲོ།; Wylie.: sngon 'gro; wymowa nöndro): – praktyki wstępne stosowane we wszystkich czterech szkołach buddyzmu tybetańskiego stanowiące podstawę ścieżki tantrycznej w wadżrajanie prowadzącej do Oświecenia według buddyzmu.

Nowy!!: Język tybetański i Nyndro · Zobacz więcej »

Ogjen Trinlej Dordże

Ogjen Trinle Dordże (albo Urgyen Trinley Dorje; tyb. ཨུ་རྒྱན་འཕྲིན་ལས་རྡོ་རྡྟེ་ Wylie U-rgyan 'Phrin-las Rdo-rje; ur. 26 czerwca 1985 w gminie nomadów o nazwie Bakor w Lhatok we wschodnim Tybecie) – mnich buddyzmu tybetańskiego, uważany przez swoich zwolenników za XVII inkarnację Karmapy, głowy szkoły Karma Kagyu, jednej z czterech najważniejszych szkół buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Ogjen Trinlej Dordże · Zobacz więcej »

Ontologia

Christian Wolff spopularyzował termin „ontologia” Ontologia – dział filozofii dotyczący bytu; zajmuje się strukturąrzeczywistości oraz pojęciami istoty, istnienia, jego sposobów, przedmiotu i jego własności, przyczynowości, czasu, przestrzeni oraz możliwości i konieczności; w analizie ostatnich dwóch pojęć korzysta z logik modalnych.

Nowy!!: Język tybetański i Ontologia · Zobacz więcej »

Orgjenpa

Orgyen Rinchen Pal, Orgjenpa (tyb.: ཨོ་རྒྱན་པ་རིན་ཆེན་དཔལ་, Wylie: o rgyan pa rin chen dpal; ur. 1230, zm. 1309) – wielki tybetański mahasiddha i uczony mistrz praktyk tantr Jogi Najwyższej buddyzmu tybetańskiego w szczególności twórca jednego z systemów spośród Ośmiu wielkich systemów praktyk buddyzmu tybetańskiego, tj.

Nowy!!: Język tybetański i Orgjenpa · Zobacz więcej »

Oser

Oser, także Woeser (tyb. ཚེ་རིང་འོད་ཟེར་; Wylie: tshe-ring ’od-zer; ZWPY: Cering Oiser;; ur. 1966) – tybetańska poetka, pisarka, blogerka i dziennikarka.

Nowy!!: Język tybetański i Oser · Zobacz więcej »

Pałac Potala

Śnieżny lew u wejścia do kompleksu. Pałac Potala (tyb.: པོ་ཏ་ལ; Wylie: Po-ta-la, ZWPY: Bodala) – zimowa rezydencja nominalnych władców Tybetu do 1959 roku, kiedy Dalajlama XIV został zmuszony do ucieczki w wyniku nieudanego powstania.

Nowy!!: Język tybetański i Pałac Potala · Zobacz więcej »

Pabonka

Pustelnia Pabonka (tybet. Pha bong kha) – klasztor buddyjski, najważniejsza i największa pustelnia klasztoru Sera.

Nowy!!: Język tybetański i Pabonka · Zobacz więcej »

Padmasambhava

Padmasambhava Gompie Drophan Ling w Darnkowie Padmasambhava (dosł. „zrodzony z lotosu”; tyb.: པདྨ་འབྱུང་གནས།, Wylie: pad ma 'byung gnas, ZWPY: Bämajungnä; chiń.: 蓮花生, Liánhuāshēng), Guru Rinpocze (ok. 730-810) – urodzony w królestwie Oddijana, które znajdowało się na terenie obecnego Pakistanu, wielki mahasiddha, który w VIII wieku przeniósł pełny przekaz buddyzmu do Tybetu i Bhutanu, a zwłaszcza nauki Wadżrajany.

Nowy!!: Język tybetański i Padmasambhava · Zobacz więcej »

Palden Gjaco

Palden Gjaco Palden Gjaco (tyb. དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་ wylie: dpal ldan rgya mtsho; ur. 1933 w Panam, zm. 30 listopada 2018 w Dharamsali w Indiach) – tybetański mnich buddyjski, więzień polityczny.

Nowy!!: Język tybetański i Palden Gjaco · Zobacz więcej »

Palden Lhamo

Palden Lhamo, Pelden Lhamo (tyb.: དཔལ་ལྡན་ལྷ་མོ། transliteracja Wyliego: dpal ldan lha mo) – tybetańska bogini należąca do klasy dharmapala (strażników Dharmy).

Nowy!!: Język tybetański i Palden Lhamo · Zobacz więcej »

Palkor Czade

Klasztor Palkor Czade (Pälk’or Cz'äde, tybet. དཔལ་ཆོས་དགོན།) – klasztor buddyjski będący ośrodkiem Gelug, Sakja i Drukpa kagju, szkół buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Palkor Czade · Zobacz więcej »

Panczenlama

Panczenlama (tyb.: པན་ཆེན་བླ་མ, Wylie: pan-chen bla-ma, ZWPY: Bainqên Lama) – duchowny buddyjski, uważany za drugiego w hierarchii przywódcę duchowego buddyjskiej szkoły Gelugpa.

Nowy!!: Język tybetański i Panczenlama · Zobacz więcej »

Pandit (tytuł)

Pandit (dewanagari पण्डित, trl. paṇḍita, trb. pandita, uczony, tybet. pan-czen) – sanskrycki tytuł nadawany erudytom hinduistycznym, jak również indyjskim profesjonalistom w jakiejkolwiek dyscyplinie teoretycznej.

Nowy!!: Język tybetański i Pandit (tytuł) · Zobacz więcej »

Paramita

Paramita (skt. pāramitā पारमिता; chiń. boluomi(duo) 婆羅蜜(多); kor. paramil(t'a) 바라밀(타); jap. harami(ta); wiet. ba-la-mật(-đa)) czyli „przekroczenie", „wyjście poza", „osiągnięcie drugiego brzegu": w buddyzmie praktyka bądź cnota pozwalająca na osiągnięcie oświecenia i przejście do nirwany.

Nowy!!: Język tybetański i Paramita · Zobacz więcej »

Patrul Rinpocze

Patrul Rinpocze (tyb.: དཔལ་སྤྲུལ་ཨོ་རྒྱན་འཇིགས་མེད་ཆོས་ཀྱི་དབང་པོ, Wylie: rdza dPal-sprul O-rgyan 'Jigs-med dbang-po; 1808-1887) – najsławniejszy buddyjski nauczyciel linii Ningmapa XIX stulecia,.

Nowy!!: Język tybetański i Patrul Rinpocze · Zobacz więcej »

Pema Lingpa

Posążek w świątyni Tsakaling przedstawiający Pema Lingpę Pema Lingpa (tyb.: པདྨ་གླིང་པ་, Wylie: padma gling pa; 1450–1521) – czwarty z pięciu „królów tertonów” oraz wielki odnowiciel dzogczen przekazu Padmasambhawy.

Nowy!!: Język tybetański i Pema Lingpa · Zobacz więcej »

Penpa Cering

Penpa Cering (tyb. སྤེན་ པ་ ཚེ་ རིང་, ur. 1967 w Bylakuppe) – tybetański polityk, przewodniczący Tybetańskiego Parlamentu na Uchodźstwie.

Nowy!!: Język tybetański i Penpa Cering · Zobacz więcej »

Phowa

Phowa, phoła (tyb. འཕོ་བ་གྲོང་འཇུག, Wylie: ’pho ba grong ’jug, ZWPY: Powa Chongjug), Joga Przeniesienia Świadomości – jedna z praktyk buddyzmu Diamentowej Drogi.

Nowy!!: Język tybetański i Phowa · Zobacz więcej »

Phurba

Phurba Phurba (tyb: སྤྲུལ་པ Wylie: sprul-pa) – trójstronny sztylet rytualny używany w tybetańskiej tradycji bön, buddyzmie tybetańskim oraz nepalskim szamanizmie zwanym dźhankri.

Nowy!!: Język tybetański i Phurba · Zobacz więcej »

Pięć skupisk

Pięć skupisk (skupisko; sanskryt: स्कन्ध skandha; pali khandha; tyb. ཕུང་པོ་ལྔ་, Wylie: phung po lnga; chiń. 蘊 yùn; – nagromadzenie; agregat) – skupiska (skandhy) w buddyzmie sązbiorami stosowanymi przez buddę w celu klasyfikowania wielu rozmaitych fizycznych i mentalnych zjawisk na poziomie pięciu psychofizycznych komponentów lub inaczej pięciu tzw.

Nowy!!: Język tybetański i Pięć skupisk · Zobacz więcej »

Pierre-Sylvain Valentin

Pierre-Sylvain Valentin MEP (ur. 11 grudnia 1880 w Usson-en-Forez, zm. 7 stycznia 1962 w Montbeton) – francuski duchowny rzymskokatolicki, misjonarz, wikariusz apostolski Dajianlu i biskup Kangdingu, ofiara prześladowań komunistycznych.

Nowy!!: Język tybetański i Pierre-Sylvain Valentin · Zobacz więcej »

Pinyin (ujednoznacznienie)

Pinyin (chiń. 拼音; pīnyīn) – system latynizacji języka chińskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Pinyin (ujednoznacznienie) · Zobacz więcej »

Pinyin tybetański

Tybetański pinyin (chiń. 藏文拼音 Zàngwén Pīnyīn, stąd skrót ZWPY) – oficjalna transkrypcja języka tybetańskiego przy użyciu alfabetu łacińskiego, używana na terenie ChRL.

Nowy!!: Język tybetański i Pinyin tybetański · Zobacz więcej »

Pismo alfabetyczno-sylabiczne

Zdanie sanskryckie zapisane w różnych indyjskich alfabetach sylabicznych Alfabet sylabiczny, abugida – rodzaj alfabetu, w którym jedna litera reprezentuje zasadniczo całąsylabę wraz z „domyślną” samogłoską.

Nowy!!: Język tybetański i Pismo alfabetyczno-sylabiczne · Zobacz więcej »

Pismo dongba

Pismo dongba Trójjęzyczny napis dongba, chiński i angielski Pismo dongba – piktograficzny system pisma używany przez kapłanów bön tybeto-birmańskiej mniejszości etnicznej Naxi w Chinach, zwanych dongba.

Nowy!!: Język tybetański i Pismo dongba · Zobacz więcej »

Pismo phags-pa

Glejt z czasów mongolskiej dynastii Yuan Edykt cesarski w piśmie phags-pa Pismo phags-pa (mong. дөрвөлжин үсэг dörvöljin üseg, dosłownie: „kwadratowe pismo”; tyb. ཧོར་ཡིག་གསར་པ་, Wylie: hor yig gsar pa „nowe pismo mongolskie”; chiń. 蒙古新字, pinyin: měnggǔ xīnzì, również w znaczeniu „nowe pismo mongolskie” – właściwiej 'phags-pa, także pasypa (chiń. 八思巴文 bāsībā wén) – alfabet sylabiczny opracowany przez tybetańskiego lamę Blo-gros rGyal-mtshan, zwanego 'Phags-pa (tyb. འཕགས་པ་, mong. ꡖꡍꡂꡛ ꡌ), dla cesarza Kubilaj-chana, jako system pisma dla wszystkich języków używanych w cesarstwie chińskim w okresie panowania dynastii Yuan. Pismo to wyszło z użycia w okresie Ming, lecz nadal używano go do fonetycznego zapisu podczas nauki języka chińskiego. Pismo to jest ważne z tego względu, że zabytki piśmiennictwa w tym alfabecie stanowiąznaczące źródło danych na temat ewolucji języka chińskiego oraz innych języków azjatyckich. Pismo to zostało pomyślane jako pismo mongolskie, lecz w rzeczywistości większość zachowanych tekstów w tym alfabecie zostało napisanych w języku chińskim.

Nowy!!: Język tybetański i Pismo phags-pa · Zobacz więcej »

Pismo tybetańskie

Inskrypcja w języku tybetańskim Pismo tybetańskie – alfabet sylabiczny używany do zapisu języka tybetańskiego oraz języków pokrewnych (dzongkha, ladakhi i czasami balti).

Nowy!!: Język tybetański i Pismo tybetańskie · Zobacz więcej »

Pogrzeb powietrzny

wieże milczenia w Jazd w Iranie, dawne miejsce pogrzebów powietrznych Pogrzeb powietrzny (także pogrzeb niebiański, ekspozycja zwłok) – buddyjska i zaratustriańska forma pochówku zwłok ludzkich, spotykana w Azji, podczas której zwłoki stająsię żerem dla ptaków drapieżnych.

Nowy!!: Język tybetański i Pogrzeb powietrzny · Zobacz więcej »

Pratjekabudda

Pratjekabudda (skt. pratyekabuddha; pali pacceka-buddha; tyb. rang rgyal) – w buddyzmie człowiek urzeczywistniający Dharmę samotnie, niezależny od nauczyciela.

Nowy!!: Język tybetański i Pratjekabudda · Zobacz więcej »

Proces umierania w teorii wadżrajany

Proces umierania w teorii wadżrajany – kompleksowy opis etapów naturalnej śmierci fizjologicznej, zawierający m.in.

Nowy!!: Język tybetański i Proces umierania w teorii wadżrajany · Zobacz więcej »

Protonaród

Protonaród, inaczej naród bez państwa – typ grupy etnicznej, która dąży do uzyskania własnej suwerenności politycznej.

Nowy!!: Język tybetański i Protonaród · Zobacz więcej »

Przejrzyste Światło

Przejrzyste światło (tyb. འོད་གསལ་, Wylie. ‘od gsal), inna nazwa „czyste światło” – termin stosowany w buddyzmie tybetańskim związany z tantrami jogi najwyższej.

Nowy!!: Język tybetański i Przejrzyste Światło · Zobacz więcej »

Pumori

Pumori (lub Pumo Ri – w tyb.: niezamężna córka) – szczyt na granicy między Nepalem a Chinami.

Nowy!!: Język tybetański i Pumori · Zobacz więcej »

Qamdo

Qamdo (tyb. ཆབ་མདོ, Wylie chab-mdo, ZWPY Qamdo) – miasto na prawach prefektury we wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w Chinach.

Nowy!!: Język tybetański i Qamdo · Zobacz więcej »

Qüxü

Qüxü, Qushui (tyb. ཆུ་ཤུར་རྫོང་།, Wylie: chu shur rdzong, ZWPY: Quxur Zong) – powiat w centralnej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Lhasa.

Nowy!!: Język tybetański i Qüxü · Zobacz więcej »

Qiangba Puncog

Qiangba Puncog (tyb. བྱམས་པ་ཕུན་ཚོགས་, Wylie byams pa phun tshogs, ZWPY Qangba Püncog; chiń. 向巴平措, Xiàngbā Píngcuò; ur. 1947 w Qamdo) – chiński polityk pochodzenia tybetańskiego, gubernator Tybetańskiego Regionu Autonomicznego od 2003 do 2010 roku.

Nowy!!: Język tybetański i Qiangba Puncog · Zobacz więcej »

Qieyang Shijie

Qieyang Shenjie (tyb.: ཆོས་དབྱིངས་སྐྱིད་, Wylie: chos dbyings skyid, ZWPY: Qoijing Gyi; ur. 11 listopada 1990 w Haibei) – chińska lekkoatletka pochodzenia tybetańskiego, specjalizująca się w chodzie.

Nowy!!: Język tybetański i Qieyang Shijie · Zobacz więcej »

Qilian

Qilian (chiń. 祁连县; pinyin: Qílián Xiàn; tyb. ཆི་ལེན་རྫོང་, Wylie chi len rdzong) – powiat w środkowych Chinach, w prowincji Qinghai, w prefekturze autonomicznej Haibei.

Nowy!!: Język tybetański i Qilian · Zobacz więcej »

Qinghai

Qinghai (tyb.: མཚོ་སྔོན་ mtsho-sngon, mong.: Köke Naγur, mandż.: Huhu Noor) – zachodnia prowincja Chińskiej Republiki Ludowej, której nazwa bierze się od rozległego, górskiego jeziora Qinghai.

Nowy!!: Język tybetański i Qinghai · Zobacz więcej »

Qonggyai

Qonggyai lub Qiongjie (tyb. འཕྱོངས་རྒྱས་རྫོང, Wylie: ′phyongs rgyas rdzong, ZWPY: Qonggyai Zong) – powiat w południowo-wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Shannan.

Nowy!!: Język tybetański i Qonggyai · Zobacz więcej »

Qusum

Qusum lub Qusong (tyb. ཆུ་གསུམ་རྫོང, Wylie: chu gsum rdzong, ZWPY: Qusum Zong) – powiat w południowo-wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Shannan.

Nowy!!: Język tybetański i Qusum · Zobacz więcej »

Radio Free Asia

Logo Radia Free Asia Radio Free Asia (RFA, tłum. Radio Wolna Azja) – prywatna rozgłośnia nadająca w 9 azjatyckich językach, stworzona i finansowana przez Kongres Stanów Zjednoczonych.

Nowy!!: Język tybetański i Radio Free Asia · Zobacz więcej »

Ralpaczen

Ralpaczen, tybet. རལ་པ་ཅན, Wylie ral pa can, (ur. w 802, zm. w 838) – król (canpo) Imperium tybetańskiego w latach 815-838.

Nowy!!: Język tybetański i Ralpaczen · Zobacz więcej »

Ramocze

Ramocze (tyb.: ར་མོ་ཆེ་དགོན་པ་, Wylie: Ra-mo-che Dgon-pa, ZWPY: Ramoqê Gönba; chiń.: 小昭寺, pinyin: Xiǎozhāosì) – jeden z najważniejszych klasztorów Lhasy.

Nowy!!: Język tybetański i Ramocze · Zobacz więcej »

Rangdziung Dordże

III Gjalła Karmapa, Rangdziung Dordże (tyb.: རང་འབྱུང་རྡོ་རྗེ་, Wylie: rang 'byung rdo rje; ur. 1284 w Dingri Langkor) – trzecia inkarnacja Karmapy, głowy szkoły Karma Kagyu, jednej z czterech najważniejszych szkół buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Rangdziung Dordże · Zobacz więcej »

Rangdziung Rigpe Dordże

Szesnasty Gjalła Karmapa, Rangdziung Rigpe Dordże (tyb.: རང་འབྱུང་རིག་པའི་རྡོ་རྗེ་, Wylie: rang 'byung rig pa'i rdo rje, ZWPY: Rangjung Rigpe Dorje; 1924 - 1981) – przywódca tybetańskiej szkoły buddyjskiej Karma Kagyu, uważany za jednego z największych mistrzów medytacji XX wieku.

Nowy!!: Język tybetański i Rangdziung Rigpe Dordże · Zobacz więcej »

Rangtong

Rangtong (z j. tybetańskiego „pustość siebie”) – tybetańskie określenie na dwie doktryny madhjamaki, tj.

Nowy!!: Język tybetański i Rangtong · Zobacz więcej »

Rawdża

Duldujtyn Danzanrawdżaa (Rawdża), tybet. bLo-bzang-bstan-’dzin-rab-rgjas (mong. Дулдуйтын Данзанравжаа, ur. 1803 w Szuwuun Szand w Mongolii, zm. 1856) – mongolski lama, pisarz, poeta i dramaturg, prekursor teatru w Mongolii.

Nowy!!: Język tybetański i Rawdża · Zobacz więcej »

Reczungpa

Reczungpa, Dordże Drak, tyb.: རས་ཆུང་རྡོ་རྗེ་གྲགས་པ་, Wylie: ras chung rdo rje grags pa (ur. 1083, zm. 1161) – mistrz buddyzmu tybetańskiego szkoły kagyu, uczeń Milarepy.

Nowy!!: Język tybetański i Reczungpa · Zobacz więcej »

Reguła zakonna

Reguła zakonna (od łac. regula) – zbiór podstawowych przepisów regulujących codzienne życie zakonne, charakterystyczny zwłaszcza dla pierwszych form wspólnot w chrześcijaństwie oraz dla buddyzmu.

Nowy!!: Język tybetański i Reguła zakonna · Zobacz więcej »

Reting

Klasztor Reting (tybet. རྭ་སྒྲེང་དགོན། lub Radreng) – klasztor buddyjski będący siedzibąRetinga Rinpocze i ośrodkiem szkoły Gelug, jednej ze szkół buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Reting · Zobacz więcej »

Reting Rinpocze

Reting Rinpocze (tybet. རྭ་སྒྲེང་རིན་པོ་ཆེ, Wylie rwa sgreng rin po che, ZWPY Razhêng Rinboqê) lub Radreng Rinpocze – tytuł jednej z najważniejszych linii tulku szkoły Gelug buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Reting Rinpocze · Zobacz więcej »

Rigpa

Rigpa (skt. widja; tyb.: རིག་པ, Wylie: rig pa) – termin tybetański tłumaczony jako „pierwotna obecność” stosowany na użytek praktyk buddyzmu tybetańskiego związanych w szczególności z dzogczen.

Nowy!!: Język tybetański i Rigpa · Zobacz więcej »

Rime

Rime (tyb.: རིས་མེད་, Wylie: ris med, ZWPY: Rimê; etymologicznie ris – granica, podział, med – bez, pozbawiony) to „ekumeniczny” ruch, który został zapoczątkowany w XIX wieku w Tybecie przez kilku wielkich mistrzów medytacji z trzech starszych szkół buddyzmu tybetańskiego: Sakja, Ningma i Kagyu.

Nowy!!: Język tybetański i Rime · Zobacz więcej »

Rinbung

Rinbung lub Renbu (tyb. རིན་སྤུངས་རྫོང, Wylie: rin spungs rdzong, ZWPY: Rinbung Zong) – powiat we południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Xigazê.

Nowy!!: Język tybetański i Rinbung · Zobacz więcej »

Ringsel

Ringsel/Sarira Ringsel (tyb.: རིང་བསྲེལ།, Wylie: ring-bsrel) – małe, szarobiałe pigułki, uważane przez Tybetańczyków za bardzo święte.

Nowy!!: Język tybetański i Ringsel · Zobacz więcej »

Rinpocze

Rinpocze (tyb.: རིན་པོ་ཆེ་, Wylie: rin po che, ZWPY: Rinboqê; IPA, w dosłownym tłumaczeniu drogocenny, opiekun, schronienie) – tytuł honorowy używany przy nazwiskach wysokich lamów buddyjskich.

Nowy!!: Język tybetański i Rinpocze · Zobacz więcej »

Riwoqê

Riwoqê, Riwoche lub Leiwuqi (tyb. རི་བོ་ཆེ་རྫོང་, Wylie: ri bo che rdzong, ZWPY: Riwoqê Zong) – powiat we północno-wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Qamdo.

Nowy!!: Język tybetański i Riwoqê · Zobacz więcej »

Robert van Gulik

Robert Hans van Gulik, chińskie nazwisko 髙羅佩 Gāo Luōpèi (ur. 9 sierpnia 1910 w Zutphen, zm. 24 września 1967 w Hadze) – holenderski dyplomata, sinolog, autor powieści historyczno-detektywistycznych.

Nowy!!: Język tybetański i Robert van Gulik · Zobacz więcej »

Rokpa International

Logo of ''ROKPA'' Leę Wyler, Akong Tulku Rinpoche, Veit Wyler Rokpa International jest międzynarodowąorganizacjąhumanitarną, założonąw 1980 roku przez Akong’a Tulku Rinpoche, tybetańskiego nauczyciela i lekarza oraz Leę Wyler, szwajcarskąaktorkę.

Nowy!!: Język tybetański i Rokpa International · Zobacz więcej »

Rolpe Dordże

IV Gjalła Karmapa, Rolpe Dordże (tyb.: རོལ་པའི་རྡོ་རྗེ་, Wylie: rol pa'i rdo rje) (1340 - 1383) – wysoko zrealizowany nauczyciel buddyzmu tybetańskiego, czwarta inkarnacja Karmapy, duchowy przywódca tybetańskiej szkoły Karma Kagyu.

Nowy!!: Język tybetański i Rolpe Dordże · Zobacz więcej »

Rupakaja

Rupakaja (skt. rūpakāya, tyb. gzugs sku), czyste ciało formy.

Nowy!!: Język tybetański i Rupakaja · Zobacz więcej »

Rutog (powiat)

Rutog (tyb. རུ་ཐོག་རྫོང་།, Wylie ru thog rdzong, ZWPY Rutog Zong) – powiat w zachodnich Chinach, w prefekturze Ngari, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.

Nowy!!: Język tybetański i Rutog (powiat) · Zobacz więcej »

Sa Dingding

Sa Dingding (ur. 27 grudnia 1983 w Mongolii Wewnętrznej) – chińska piosenkarka i autorka tekstów.

Nowy!!: Język tybetański i Sa Dingding · Zobacz więcej »

Sa’gya

Sa’gya lub Sajia (tyb. ས་སྐྱ་རྫོང, Wylie: sa skya rdzong, ZWPY: Sa’gya Zong) – powiat we południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Xigazê.

Nowy!!: Język tybetański i Sa’gya · Zobacz więcej »

Saga (powiat)

Saga (tyb. ས་དགའ་རྫོང, Wylie: sa dga' rdzong, ZWPY: Saga Zong) – powiat we południowo-wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Xigazê.

Nowy!!: Język tybetański i Saga (powiat) · Zobacz więcej »

Sakja

Sakja (tyb.: ས་སྐྱ་, Wylie: sa skya, ZWPY: Sa’gya) – jedna z czterech głównych tradycji buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Sakja · Zobacz więcej »

Sakja (klasztor)

Starsza północna część klasztoru Klasztor Sakja (tyb: ས་སྐྱ་དགོན།་, Wylie: sa skya dgon pa, od ས་སྐྱ sa skya, szara lub blada ziemia) – buddyjski klasztor w prefekturze Xigazê, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.

Nowy!!: Język tybetański i Sakja (klasztor) · Zobacz więcej »

Sakja Pandita

Sakya Pandita Sakja Pandita Kunga Gyeltsen, Kunga Gylatshan Pal Zangpo (tyb.: ས་སྐྱ་པཎྜི་ཏ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་།, Wylie: sa skya paṇḍita kun dga’ rgyal mtshan, tyb.: Sa’gya Pandita Günga Gyaincain; 1182–1251 r. n.e.) – wielki tybetański przywódca duchowy, jeden z najbardziej wpływowych buddyjskich uczonych oraz scholastyków.

Nowy!!: Język tybetański i Sakja Pandita · Zobacz więcej »

Sakyong Mipham

Sakyong Jamgon Mipham Rinpoche, Jampal Trinley Dradul (tyb. ས་སྐྱོང་མི་ཕམ་, wylie: Sa-skyong Mi-pham, ur. 1962 r.) – główny nauczyciel w linii Buddyzmu Shambhali i przywódca Shambhala International, sieci miejskich buddyjskich ośrodków medytacyjnych, klasztorów, uniwersytetu i innych przedsięwzięć zapoczątkowanych przez jego ojca, Chögyama Trungpę Rinpoche.

Nowy!!: Język tybetański i Sakyong Mipham · Zobacz więcej »

Saluin

Saluin (tyb. རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུ།, Wylie rGyl mo rNGul chu, ZWPY Nag qu; birm. သံလွင်မြစ်; ang. Salween) – rzeka w Chinach i Mjanmie.

Nowy!!: Język tybetański i Saluin · Zobacz więcej »

Samaja

Samaja (skt. sam – razem + aja – iść; tyb. dam tsig), termin dosłownie tłumaczony jako obietnica, choć może mieć również inne znaczenia, takie jak porozumienie, zaangażowanie, wskazanie, ograniczenie.

Nowy!!: Język tybetański i Samaja · Zobacz więcej »

Samantabhadra

Postać „pierwotnego buddy” ''Samantabhadry'' Samantabhadra (tyb.: ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ, Kun-tu bzang-po, mong.: Qamugha Sain, chiń. 普贤菩萨 Pǔxián Púsà, kor. Pohyon posal, jap. Fugen bosatsu, wiet. Phổ Hiền Bồ tát).

Nowy!!: Język tybetański i Samantabhadra · Zobacz więcej »

Samantabhadri

Samantabhadri (tyb. ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ, Wylie: kun tu bzang mo; Sanskryt: Samantabhadrī) – jest małżonkąi żeńskim odpowiednikiem ''Samantabhadry'' / Kuntuzangpo, pierwotnego Buddy starszych szkół buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Samantabhadri · Zobacz więcej »

Sambhogakaja

Sambhogakaja (skt. sambhogakāya, tyb. longs sku, jap. hōjin) – jedno z trzech ciał buddy - ciało „radości”, manifestujące się dla pożytku bodhisattwów znajdujących się na 10 poziomach (skt. Bhumi) Ścieżki.

Nowy!!: Język tybetański i Sambhogakaja · Zobacz więcej »

Samje

Samje (tyb.: བསམ་ཡས་, Wylie: bSam yas; chiń.: 桑耶寺, pinyin: Sāngyé sì) – najstarszy klasztor buddyjski (gompa) na terenie Tybetu.

Nowy!!: Język tybetański i Samje · Zobacz więcej »

Samzhubzê

Samzhubzê (tyb.: བསམ་འགྲུབ་རྩེ་ཆུས།, Wylie: bsam 'grub rtse, ZWPY: Samzhubzê) – dzielnica i siedziba prefektury miejskiej Xigazê w południowo-zachodnich Chinach, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.

Nowy!!: Język tybetański i Samzhubzê · Zobacz więcej »

Sangje Gjaco

Sangje Gjaco Sangje Gjaco (tyb. རྒྱ་མཚོ་, wylie: sangs-rgyas-rgya-mtsho;ur. 1653 zm. 1705) – tybetański polityk, lekarz, astrolog, historyk, językoznawca, teoretyk literatury, filozof i prawnik.

Nowy!!: Język tybetański i Sangje Gjaco · Zobacz więcej »

Sangri

Sangri (tyb. ཟངས་རི་རྫོང, Wylie: zangs ri rdzong, ZWPY: Sangri Zong) – powiat w południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Shannan.

Nowy!!: Język tybetański i Sangri · Zobacz więcej »

Sanskryt

Rygwedy w sanskrycie Sanskryt (dewanagari: संस्कृतम् saṃskṛtam; sa.msk.rtā bhā.sā, od sa.m+k.r: zestawiać, składać; bhā.sā: język; język uporządkowany, w przeciwieństwie do języków naturalnych prakrytów, tzn. ludowych o nieuporządkowanej gramatyce) – język literacki starożytnych, średniowiecznych i wczesnonowożytnych Indii.

Nowy!!: Język tybetański i Sanskryt · Zobacz więcej »

Sarma (buddyzm)

Sarma (tybetański: གསར་མ, Wylie: gsar ma)– tybetańska nazwa oznaczająca „Nowy przekaz” nauk buddyzmu w Tybecie i regionach sąsiednich, odnosząca się do rozkwitu i odnowienia buddyzmu tybetańskiego zapoczątkowanego w XI wieku.

Nowy!!: Język tybetański i Sarma (buddyzm) · Zobacz więcej »

Satledź

Satledź (w dolnym biegu także Pandźnad, ang. Sutlej; hindi सतलुज नदी Satladź; urdu ستلج; chiń. 象泉河 Xiàngquán Hé; tyb. གླང་ཆེན་ཁ་འབབ, Wylie: gLang-chen Kha-'bab, ZWPY: Langqên Kanbab; pendżab. ਸਤਲੁਜ, starogr. Hesydrus) – rzeka płynąca przez Chiny, Indie oraz Pakistan.

Nowy!!: Język tybetański i Satledź · Zobacz więcej »

Savakabuddha

Sāvakabuddha (pali. Sāvaka – "ten który słucha" + buddha – "oświecony, przebudzony"; skt. śrāvakabuddha; tyb. nyan thos) w buddyzmie oznacza istotę, która osiągnęła oświecenie słuchając Dharmy głoszonej przez Sammāsambuddhę ("Samo w pełni Oświeconego").

Nowy!!: Język tybetański i Savakabuddha · Zobacz więcej »

Sándor Kőrösi Csoma

Sándor Kőrösi Csoma (znany również jako Aleksander Csoma de Kőrös, ur. 27 marca 1784 w Kőrös, Siedmiogród, zm. 11 kwietnia 1842 w Dardżyling, Indie) – węgierski badacz, orientalista i podróżnik, pionier tybetologii i autor pierwszych prac na temat języka tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Sándor Kőrösi Csoma · Zobacz więcej »

Semo La

Semo La (La oznacza przełęcz w języku tybetańskim) – przełęcz o wysokości 5565 m w Himalajach.

Nowy!!: Język tybetański i Semo La · Zobacz więcej »

Seni

Seni (tyb., Wylie nag gser rnyed chus, ZWPY Seni Qü) – dzielnica miasta Nagqu w Tybetańskim Regionie Autonomicznym w zachodniej części Chińskiej Republiki Ludowej.

Nowy!!: Język tybetański i Seni · Zobacz więcej »

Sera (klasztor)

Sera (tyb.: སེ་ར་, Wylie: se ra, ZWPY: Sêra) – tybetański klasztor buddyjski, położony na przedmieściach Lhasy.

Nowy!!: Język tybetański i Sera (klasztor) · Zobacz więcej »

Shannan

Shannan lub Lhoka (tyb. ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར།, Wylie lho-kha grong-khyer, ZWPY Lhoka Chongkyir) – miasto na prawach prefektury w Chinach, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.

Nowy!!: Język tybetański i Shannan · Zobacz więcej »

Shugsheb

Klasztor Shugsheb, także Shugsep i Shuksep (tybet. shug gseb dgon pa, chiń. 修赛寺) – największy w Tybecie żeński klasztor buddyjski.

Nowy!!: Język tybetański i Shugsheb · Zobacz więcej »

Siddhi

Siddhi (tyb. དངོས་གྲུབ, Wylie: dngos grub) – w religiach dharmicznych nadnaturalne zdolności powstające w wyniku medytacji.

Nowy!!: Język tybetański i Siddhi · Zobacz więcej »

Siedem lat w Tybecie (film)

Siedem lat w Tybecie (ang. Seven Years in Tibet) – amerykańsko-brytyjski dramat biograficzny z 1997 roku w reżyserii Jean-Jacques'a Annauda.

Nowy!!: Język tybetański i Siedem lat w Tybecie (film) · Zobacz więcej »

Siedmiopunktowa pozycja Wajroczany

Siedmiopunktowa pozycja Wajroczany, skr. saptadharmavairocana, tyb. rnam snang chos bdun – określenie definiujące siedem punktów idealnej pozycji medytacyjnej.

Nowy!!: Język tybetański i Siedmiopunktowa pozycja Wajroczany · Zobacz więcej »

Sitatapatra

Sitatapatra, Sitatapatra Aparadźita (tyb. Dukar) – w mahajanie, a zwłaszcza w buddyzmie tybetańskim manifestacja bodhisattwy Awalokiteśwary.

Nowy!!: Język tybetański i Sitatapatra · Zobacz więcej »

Siunjata

Siakjamuniego nauczającego siunjatę, Muzeum w Sarnath, Indie. Siunjata (pāli. suññatā; sanskr. śūnyatā; शून्यता – pustka, pustość, niesubstancjalność; chiń. 空 kōng, kongxing 空性; kor. kong 공, kongsŏng; jap. kū, kūshō; wiet. không, không tính; tyb. stong pa nyid) – pojęcie występujące we wszystkich odłamach buddyzmu.

Nowy!!: Język tybetański i Siunjata · Zobacz więcej »

Sog (powiat)

Sog, Suo (tyb. སོག་རྫོང་, Wylie: sog rdzong, ZWPY: Sog Zong) – powiat we wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Nagqu.

Nowy!!: Język tybetański i Sog (powiat) · Zobacz więcej »

Sonam Czopel

Sonam Czopel, także Sonam Rapten (tyb. བསོད་ནམས་, wylie: bsod-nams; ur. 1595 zm. 1657 lub 5 kwietnia 1658) – tybetański mnich i polityk, bliski współpracownik czwartego dalajlamy Jontena Gjaco, następnie czangdzo (sekretarz) Ngałanga Lobsanga Gjaco, piątego dalajlamy.

Nowy!!: Język tybetański i Sonam Czopel · Zobacz więcej »

Sonam Gjaco

Sonam Gjaco III Dalajlama (tyb.: བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་, Wylie: bSod-nams rgya-mtsho, ZWPY: Soinam Gyaco; ur. 30 marca 1543 w Tolung, w pobliżu Lhasy, zm. 21 kwietnia 1588) – trzeci w linii reinkarnujących się lamów tradycji gelug buddyzmu tybetańskiego, pierwszy z tytułem dalajlamy (dwóm poprzednikom nadany pośmiertnie).

Nowy!!: Język tybetański i Sonam Gjaco · Zobacz więcej »

Sonam Tsemo

Sonam Tsemo (tyb.: བསོད་ནམས་རྩེ་མོ།, Wylie: bsod nams rtse mo, ZWPY: Soinam Zêmo; 1142–1182) – tybetański mistrz buddyzmu wadżrajany, należy do Pięciu Wielkich Mistrzów, którzy uważani sąza założycieli szkoły sakja buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Sonam Tsemo · Zobacz więcej »

Songcen Gampo

Songcen Gampo (tyb.: སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་, Wylie: srong-btsan sgam-po, ZWPY: Songzain Gambo; zm. 649) - król (canpo) Tybetu z dynastii z Jarlungu, panujący w latach 609/614 - 649.

Nowy!!: Język tybetański i Songcen Gampo · Zobacz więcej »

SOV (Subject Object Verb)

SOV (dosł. podmiot dopełnienie orzeczenie) – skrót oznaczający typ zdania, w którym podmiot występuje przed dopełnieniem, a orzeczenie występuje na końcu, a także typ języka, w którym taki szyk dominuje.

Nowy!!: Język tybetański i SOV (Subject Object Verb) · Zobacz więcej »

Sutra

Diamentowej Sutry Sutry Lankavatara Sutra (sans. सूत्र, sūtra; pali sutta, co znaczy „księga” lub „pismo”; chiń. jing 經; kor. kyŏng 경; jap. kyō 経; wiet. kinh; tyb. མདོ, Wylie mdo) – nazwa religijnych ksiąg buddyjskich lub hinduskich.

Nowy!!: Język tybetański i Sutra · Zobacz więcej »

Sutta Pitaka

Sutta Pitaka (pāḷi suttapiṭaka, Suttanta Pitaka; skt. Sutra Pitaka सूत्र पिटक; pol. kosz sutr; chiń. Jingzang 經藏; kor. Kyŏngjang 경장; jap. kyōzō; wiet. Kinh tạng); tyb. mdo.sde'i.sde.snod) – drugi z trzech "koszy" (pāḷi: piṭaka), które tworząTipitakę (pāḷi: Tipiṭaka; skr.: Tripiṭaka त्रिपिटक; pol.: trzy kosze). Tipitaka, inaczej Kanon palijski, jest wielkim zbiorem buddyjskich tekstów tradycji therawady. Sutta Pitaka zawiera ponad 10.000 sutt (pāḷi: Sutta; skt.

Nowy!!: Język tybetański i Sutta Pitaka · Zobacz więcej »

Swabhawikakaja

Swabhawikakaja (skt. svabhavikakaya, tyb. ngo bo nyid sku) – w buddyzmie esencjonalne czyste ciało.

Nowy!!: Język tybetański i Swabhawikakaja · Zobacz więcej »

Szamarpa

Szamarpa lub Szamar Rinpocze (tyb.: ཞྭ་དམར་པ་, Wylie: zhwa dmar pa; dosłownie "Dzierżawca Czerwonej Korony") – jest dzierżawcąlinii szkoły Karma Kagyu buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Szamarpa · Zobacz więcej »

Szangszung

Szangszung (tyb.: ཞང་ཞུང་, Wylie: zhang zhung, ZWPY: Xangxung) – kraj położony niegdyś na zachód od Tybetu, ze swym centrum w okolicy góry Tise (Kajlas).

Nowy!!: Język tybetański i Szangszung · Zobacz więcej »

Szczekuszka

Szczekuszka (Ochotona) – rodzaj niewielkiego ssaka z rodziny szczekuszkowatych (Ochotonidae).

Nowy!!: Język tybetański i Szczekuszka · Zobacz więcej »

Sześć Jog Naropy

Sześć jog Naropy – cykl głębokich praktyk medytacyjnych buddyzmu Diamentowej Drogi.

Nowy!!: Język tybetański i Sześć Jog Naropy · Zobacz więcej »

Szentong

Szentong (z języka tybetańskiego w tłumaczeniu na polski „Pustość Innego”) – tybetańska doktryna związana z madhjamakąintegrująca przekaz Nagardżuny „Środkowej Ścieżki” z przekazem Asangi o naturze Buddy.

Nowy!!: Język tybetański i Szentong · Zobacz więcej »

Szerpowie

Nepalski Szerpa ze swoim bagażem Szerpowie (tyb: ཤར་པ།, transliteracja Wyliego shar pa, dosłownie „ludzie wschodu”, z sher „wschód” + wa „lud”) – lud tybetański zamieszkujący Himalaje w Indiach i Nepalu, przybyły na te tereny z Tybetu około XIII–XIV wieku.

Nowy!!: Język tybetański i Szerpowie · Zobacz więcej »

Szo (gra)

Szo Szo (tyb. kości) – tradycyjna tybetańska gra planszowa podobna do indyjskiej gry pachisi znanej w Polsce jako chińczyk.

Nowy!!: Język tybetański i Szo (gra) · Zobacz więcej »

Szyk wyrazów

Szyk wyrazów, porządek słów – układ wyrazów w zdaniu, czyli ich usytuowanie względem siebie w perspektywie czasowej (w mowie) lub przestrzennej (w piśmie).

Nowy!!: Język tybetański i Szyk wyrazów · Zobacz więcej »

Taje Dordże

Trinlej Taje Dordże (tyb.: ཕྲིན་ལས་མཐའ་ཡས་རྡོ་རྗེ་, Wylie: Phrin-las Mtha'-yas Rdo-rje) – urodził się 6 maja 1983 roku w Lhasie w Tybecie, uważany przez swoich zwolenników za XVII inkarnację Karmapy, głowy szkoły Karma Kagyu, jednej z czterech najważniejszych szkół buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Taje Dordże · Zobacz więcej »

Tanggula Shanmai

Tanggula Shanmai (tyb.: གདང་ལ་།, Wylie: gdang la, ZWPY: Dangla) – pasmo górskie w środkowo-zachodnich Chinach, w środkowowschodniej części Wyżyny Tybetańskiej, na granicy Tybetańskiego Regionu Autonomicznego i prowincji Qinghai.

Nowy!!: Język tybetański i Tanggula Shanmai · Zobacz więcej »

Tantry jogi najwyższej

Tantry jogi najwyższej (sanskryt. anuttara joga tantra, tyb. བླ་ན་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་, transliteracja Wyliego. rnal 'byor bla na med pa’i rgyud) – najbardziej zaawansowane tantry wadżrajany, gdzie występuje praktyka fazy spełniającej (transliteracja Wyliego. rdzogs rim), z punktu widzenia szkół sarma buddyzmu tybetańskiego takich jak sakja, kagju, gelug, dzionang.

Nowy!!: Język tybetański i Tantry jogi najwyższej · Zobacz więcej »

Taranatha

Taranatha (tyb. ཏཱ་ར་ནཱ་ཐ་; ur. 1575, zm. ?) – tybetański lama i uczony.

Nowy!!: Język tybetański i Taranatha · Zobacz więcej »

Taszilunpo

Taszilunpo (tyb.: བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་, Wylie: bkra shis lhun po, ZWPY: Zhaxilhünbo) – buddyjski zespół klasztorny, położony w pobliżu miasta Xigazê, Tybetański Region Autonomiczny, Chiny.

Nowy!!: Język tybetański i Taszilunpo · Zobacz więcej »

Tayuan si

Tayuan si (Klasztor Pagód) – chiński klasztor buddyjski, położony na górze Wutai (五台山) w prowincji Shanxi (山西).

Nowy!!: Język tybetański i Tayuan si · Zobacz więcej »

Tłumacz Google

Tłumacz Google – darmowy serwis internetowy Google umożliwiający tłumaczenie tekstu, plików, stron internetowych, mowy i zdjęć na różne języki.

Nowy!!: Język tybetański i Tłumacz Google · Zobacz więcej »

Tengjur

Tengiur (tyb.: བསྟན་འགྱུར, transliteracja Wyliego: bstan 'gyur; tłumaczenie: Przetłumaczenie Traktatów) – tybetański zbiór traktatów, komentarzy buddyjskich sutr i tantr.

Nowy!!: Język tybetański i Tengjur · Zobacz więcej »

Tenzin Gjaco

XIV Dalajlama w dzieciństwie Miejsce narodzin XIV Dalajlamy Tenzin Gjaco i George W. Bush w Białym Domu Senacie (2008) XIV Dalajlama otrzymuje Złoty Medal Kongresu, 17 października 2007 Tenzin Gjaco, XIV Dalajlama, tyb. ལྷ་མོ་དོན་འགྲུབ་,, wylie: bstan ’dzin rgya mtsho, ZWPY: Dainzin Gyaco (ur. 6 lipca 1935) – duchowy i polityczny przywódca narodu tybetańskiego, laureat Pokojowej Nagrody Nobla (1989).

Nowy!!: Język tybetański i Tenzin Gjaco · Zobacz więcej »

Termy (buddyzm)

Termy (tyb.: གཏེར་མ་, Wylie: gter-ma, ZWPY: Dêrma) – nauki buddyzmu tybetańskiego zwane „Ukrytymi Skarbami”.

Nowy!!: Język tybetański i Termy (buddyzm) · Zobacz więcej »

Terton

Terton (tyb.: གཏེར་སྟོན་, Wylie: gter ston, ZWPY: Dêrdön) – w buddyzmie tybetańskim, w szczególności w tradycji ningma oraz w tybetańskiej religii bön to tzw.

Nowy!!: Język tybetański i Terton · Zobacz więcej »

Thangtong Gjalpo

Thangtong Gjalpo Thangtong Gjalpo zwany Czagzampa lub Drubthob (tyb. ཐང་སྟོང་རྒྱལ་པོ་, wylie: thang stong rgyal po; 1361–1485, 1385–1464, 1375–1464, 1385–1465, 1385–1510, 1385–1509 lub 1361–1483) – tybetański jogin, bodhisattwa, mahasiddha, terton, egzorcysta, filozof, wynalazca, inżynier, konstruktor, architekt, urbanista, malarz, rzeźbiarz, poeta, kompozytor, dramaturg, metalurg, kowal, ludwisarz, hutnik, lekarz, geolog i polityk.

Nowy!!: Język tybetański i Thangtong Gjalpo · Zobacz więcej »

Thanka

Thanka Malowanie thanki Thanka, thangka (tyb.: ཐང་ཀ་, Wylie: thang ka; język newari: पौभा paibha) – dosłownie „płaski obraz”, rodzaj malowanego lub haftowanego zwoju o tematyce religijnej, po zwinięciu łatwego do przenoszenia.

Nowy!!: Język tybetański i Thanka · Zobacz więcej »

Thonmi Sambhota

Thonmi Sambhota, także Thönmi Sambhoṭa lub Tonmi Sambhodha, tybet. ཐོན་མི་སམྦྷོ་ཊ་ (ur. prawdopodobnie 619, data śmierci nieznana) – wynalazca pisma tybetańskiego, minister tybetańskiego króla Songcena Gampo.

Nowy!!: Język tybetański i Thonmi Sambhota · Zobacz więcej »

Thubten Gjaco

Thubten Gjaco (tyb.: ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་, Wylie: thub bstan rgya mtsho, ZWPY: Tubdain Gyaco; ur. 12 lutego 1876, zm. 17 grudnia 1933) – XIII dalajlama, duchowy i polityczny przywódca narodu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Thubten Gjaco · Zobacz więcej »

Thukpa

Thukpa Thukpa (tyb.: ཐུག་པ་, transliteracja Wyliego: thug pa) - tradycyjna tybetańska zupa z makaronem i warzywami.

Nowy!!: Język tybetański i Thukpa · Zobacz więcej »

Tianjun

Tianjun (chiń. 天峻县; pinyin: Tiānjùn Xiàn; tyb. ཐེན་ཅུན་རྫོང་, Wylie then cun rdzong, ZWPY: Têmqên Zong) – powiat w środkowych Chinach, w prowincji Qinghai, w prefekturze autonomicznej Haixi.

Nowy!!: Język tybetański i Tianjun · Zobacz więcej »

Tilopa

Tilopa (tyb.; sanskryt: Talika, 988-1069) – indyjski jogin, mistrz Buddyzmu Diamentowej Drogi, prekursor tybetańskiej szkoły karma kagyu.

Nowy!!: Język tybetański i Tilopa · Zobacz więcej »

Tingri

Tingri lub Dingri (tyb. དིང་རི་རྫོང་, Wylie: ding ri rdzong, ZWPY: Tingri Zong) – powiat w południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Xigazê.

Nowy!!: Język tybetański i Tingri · Zobacz więcej »

Tongde

Tongde (chiń. 同德县; pinyin: Tóngdé Xiàn; tyb. ཐུང་ཏེ་རྫོང་, Wylie thung te rdzong) – powiat w środkowych Chinach, w prowincji Qinghai, w prefekturze autonomicznej Hainan.

Nowy!!: Język tybetański i Tongde · Zobacz więcej »

Tonglen

Praktyka Dawania i Brania (tyb. གཏོང་ལེན་, Wylie: gtong len) znana też jako medytacja serca Atishy to jedna z praktyk stosowanych w buddyzmie mahajana.

Nowy!!: Język tybetański i Tonglen · Zobacz więcej »

Transkrypcja języka tybetańskiego

Transkrypcja języka tybetańskiego - sposoby oddania dźwięków języka tybetańskiego przy pomocy systemów pisma innych niż alfabet tybetański.

Nowy!!: Język tybetański i Transkrypcja języka tybetańskiego · Zobacz więcej »

Transliteracja Wyliego

Transliteracja Wyliego – najczęściej stosowana transliteracja języka tybetańskiego, zaprezentowana przez tybetologa Turrella Wyliego (1927–1984) w 1959.

Nowy!!: Język tybetański i Transliteracja Wyliego · Zobacz więcej »

Trinlej Gjaco

Trinlej Gjaco (tyb. འཕྲིན་ལས་རྒྱ་མཚོ་, Wylie: ʼphrin-las-rgya-mtsho, ZWPY: Chinlai Gyaco; ur. 1856 albo 1857, zm. 25 kwietnia 1875) – najwyższy inkarnowany lama szkoły Gelug buddyzmu tybetańskiego, dwunasty dalajlama.

Nowy!!: Język tybetański i Trinlej Gjaco · Zobacz więcej »

Trinlej Rabgje

IX Demo Tulku Trinlej Rabgje (tyb. དེ༌མོ༌སྤྲུལ་སྐུ་འཕྲིན་ལས་རབ༌རྒྱས༌, wylie: de-mo-sprul-sku-'trin-las-rab-rgyas) - tybetański polityk.

Nowy!!: Język tybetański i Trinlej Rabgje · Zobacz więcej »

Trisong Decen

Trisong Decen (tyb.: ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན, Wylie: khri srong lde btsan, ZWPY: Chisong Dêzain) – władca imperium tybetańskiego w okresie od 755 do 797 lub 804 roku, syn Me Agtsoma.

Nowy!!: Język tybetański i Trisong Decen · Zobacz więcej »

Trzy ciała Buddy

Trzy posągi symbolizujące trzy ciała Buddy w świątyni "Dharma Flower Temple", Huzhou, Zhejiang, Chiny. Trzy ciała Buddy (zwane również jako trzy kaje Buddy; skt. trikaya, buddhakaya) – podział stanu Buddy stosowany w mahajanie.

Nowy!!: Język tybetański i Trzy ciała Buddy · Zobacz więcej »

Trzy schronienia

Trzy schronienia (skr. triśarana; pali: tisarana) – w buddyzmie przyjęcie Trzech schronień jest pierwszym krokiem oznaczającym wejście na buddyjskąścieżkę.

Nowy!!: Język tybetański i Trzy schronienia · Zobacz więcej »

Tsalung

Tsalung (tyb. རྩ་རླུང་འཁྲུལ་འཁོར་, Wylie: rtsa-rlung 'khrul-'khor) – zaawansowane ćwiczenia w buddyzmie tybetańskim związane z praktykąfazy spełniającej (transliteracja Wyliego: rdzogs rim) tantr buddyjskich, gdzie poprzez subtelnąsieć kanałów, wiatrów i esencji poruszającymi się w ciele uzyskuje się stopniowo dostęp do natury umysłu.

Nowy!!: Język tybetański i Tsalung · Zobacz więcej »

Tsampa

Tsampa Tsampa, campa (tyb.: རྩམ་པ་, Wylie: rtsam pa) - gruboziarnista mąka z prażonego jęczmienia, stanowiąca podstawowe pożywienie Tybetańczyków.

Nowy!!: Język tybetański i Tsampa · Zobacz więcej »

Tsendiin Dondogdulam

Tsendiin Dondogdulam (ur. 15 listopada 1876 w ajmaku chentejskim, zm. 14 stycznia 1923) – królowa małżonka Mongolii, pierwsza żona Bogda Chana.

Nowy!!: Język tybetański i Tsendiin Dondogdulam · Zobacz więcej »

Tsurphu

Klasztor Tsurphu (tybet. མཚུར་ཕུ་དགོན་པ) lub Tölung Tsurphu (tybet. སྟོད་ལུང་མཚུར་ཕུ) – klasztor buddyjski będący siedzibąkarmapy, przywódcy Karma Kagyu, jednej ze szkół buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Język tybetański i Tsurphu · Zobacz więcej »

Tulku

Tulku (tyb.: སྥྲུལ་སྐུ་, Wylie: sprul sku, ZWPY: zhügu) – w buddyzmie tybetańskim – istota, która manifestuje się w postaci ludzkiej przez wiele kolejnych inkarnacji, w przeciwieństwie do innych istot odradzająca się w świadomy sposób, aczkolwiek nie zawsze pamiętająca swoje poprzednie żywoty.

Nowy!!: Język tybetański i Tulku · Zobacz więcej »

Tulku Urgjen Rinpocze

Tulku Urgjen Rinpocze (tyb.: སྤྲུལ་སྐུ་ཨོ་རྒྱན་རིན་པོ་ཆེ་, Wylie: Sprul-sku O-rgyan Rin-po-che; 1920-13 lutego 1996) – buddyjski nauczyciel linii Ningma i Kagju.

Nowy!!: Język tybetański i Tulku Urgjen Rinpocze · Zobacz więcej »

Tummo

Jogin podczas praktyki tummo. Tummo (tyb. གཏུམ་མོ་, transliteracja Wyliego gTum mo, wymawiane Tum-mo; skt. caṇḍālī), Joga Wewnętrznego Żaru, Joga Ciepła Psychicznego – praktyka religijna buddyzmu tybetańskiego, związana z opanowaniem subtelnych energii przez medytacje na nadi (kanały energii), pranę (wiatry energii) i bindu (krople energii), charakteryzująca się ponadto wywoływaniem wielkiej ilości ciepła w ciele praktykującego, pozwalając mu żyć w skrajnie nieprzyjaznych warunkach zimna i doświadczenie błogości, co jest szczególnie ważne z punktu widzenia mahamudry łączącej doświadczenia błogości i pustki.

Nowy!!: Język tybetański i Tummo · Zobacz więcej »

Turkuci

Turkuci (tur. Türküt, chiń. 突厥 – w transkrypcji hanyu pinyin Tūjué) albo Turcy (tur. Türk) – lud będący eponimem wszystkich ludów tureckich, który w latach 552–744, z okresowymi przerwami, stanowił dominującąpotęgę na terenach dzisiejszej Mongolii, południowej Syberii i Azji Środkowej.

Nowy!!: Język tybetański i Turkuci · Zobacz więcej »

Turrell Wylie

Turrell Verl Wylie (ur. 1927, zm. 25 sierpnia 1984) – amerykański tybetolog.

Nowy!!: Język tybetański i Turrell Wylie · Zobacz więcej »

Tybet (1912–1951)

Tybet w latach 1912–1951 − okres w historii Tybetu, w którym był on faktycznie niezależny, chociaż jego niepodległość nie była uznawana na arenie międzynarodowej.

Nowy!!: Język tybetański i Tybet (1912–1951) · Zobacz więcej »

Tybet (region)

Tybet (Wylie: Bod, ZWPY: Poi; chiń.: 西藏, pinyin: Xīzàng) – kraina historyczna w Azji obejmująca Wyżynę Tybetańskąi jej przyległości, obecnie w większości w granicach Chin.

Nowy!!: Język tybetański i Tybet (region) · Zobacz więcej »

Tybetańczycy

Tybetańczycy (tyb. བོད་པ།་ Wylie: Bod pa; chiń. 藏族, pinyin: Zàng Zú) – protonaród zamieszkujący głównie Wyżynę Tybetańską, po inwazji chińskiej i aneksji Tybetu w 1951 r. stanowiąobecnie mniejszość narodowąw zachodnich Chinach (4,8 mln, 1994 r.). Tybetańczycy zamieszkująrównież prowincje Qinghai, Syczuan, Gansu, Junnan oraz Indie (historyczny region Ladakh, zwany też niekiedy Tybetem Zachodnim, Sikkim oraz liczne skupiska emigracyjne w stanie Himachal Pradesh, w tym obecna siedziba XIV Dalajlamy Dharamsala), Nepal i Bhutan.

Nowy!!: Język tybetański i Tybetańczycy · Zobacz więcej »

Tybetańska Księga Umarłych

Tybetańska Księga Umarłych (tyb.: བར་དོ་ཐོས་གྲོལ, Wylie: bar-do thos-grol, ZWPY: Pardo Toizhoi) – rytualny buddyjski tekst odczytywany w obecności zmarłego i opisujący proces umierania oraz pośmiertne stany umysłu.

Nowy!!: Język tybetański i Tybetańska Księga Umarłych · Zobacz więcej »

Tybetański Region Autonomiczny

Tybetański Region Autonomiczny, Tybet (tyb.: བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་, Wylie: Bod-rang-skyong-ljongs, ZWPY: Poi Ranggyong Jong; chiń.: 西藏自治区; pinyin: Xīzàng Zìzhìqū) – region autonomiczny Chińskiej Republiki Ludowej ze stolicąw Lhasie.

Nowy!!: Język tybetański i Tybetański Region Autonomiczny · Zobacz więcej »

Tybetologia

Tybetologia - nauka o językach, literaturze, kulturze, historii i dziejach Tybetu.

Nowy!!: Język tybetański i Tybetologia · Zobacz więcej »

Ulan (powiat)

Ulan (chiń. 乌兰县; pinyin: Wūlán Xiàn; tyb. ཝུའུ་ལན་རྫོང་, Wylie wu'u lan rdzong) – powiat w środkowych Chinach, w prowincji Qinghai, w prefekturze autonomicznej Haixi.

Nowy!!: Język tybetański i Ulan (powiat) · Zobacz więcej »

Wadźrabhajrawa

Posążek przedstawiający jidama Wadżrabhajrawa, British Museum Wadżrabhajrawa (skt. यमान्तक Wadżra-przerażliwy, tybetański གཤིན་རྗེ་གཤེད་ Dzordże Shinjeshe, Transliteracja Wyliego: rDorje Gshin-rje-gshed), inna nazwa Jamantaka – gniewna forma Buddy należąca do nauk tantr Jogi Najwyższej buddyzmu tybetańskiego zwanych z sanskrytu jako Maha Anuttara Joga Tantra.

Nowy!!: Język tybetański i Wadźrabhajrawa · Zobacz więcej »

Wadźradhara

Chiński posążek Wadźradhary Wadźradhara (sanskryt: Vajradhāra, Język tybetański: rdo rje 'chang (Dordże Czang), język chiński: 執金剛神) – w buddyzmie tybetańskim symboliczna wizualizacja tzw.

Nowy!!: Język tybetański i Wadźradhara · Zobacz więcej »

Wadźrajogini

Thanka przedstawiająca Wadżrajogini Wadżrajogini (sanskryt: Vajrayoginī; język chiński: 瑜伽空行母 Yújiā kōngxíngmǔ; język tybetański: Dorje Naljorma, transliteracja Wyliego: Rdo rje rnal ’byor ma, dosłownie Diamentowa Jogini) – jidam związany z tantrami Jogi najwyższej.

Nowy!!: Język tybetański i Wadźrajogini · Zobacz więcej »

Wadżrajana

mala Wadżrajana – kierunek buddyzmu związany z praktykątantr, który wyodrębnił się ok.

Nowy!!: Język tybetański i Wadżrajana · Zobacz więcej »

Wadżrapani

Diament w Ręce (skt. Wadżrapani, tyb. Cziano Dordże) – w buddyzmie tybetańskim bodhisattwa będący ucieleśnieniem mocy i energii wszystkich buddów.

Nowy!!: Język tybetański i Wadżrapani · Zobacz więcej »

Wajśrawana

Namthose, malowidło naścienne w Ladakhu Jambhala, tybetański posążek z kości słoniowej XVIII w. Wajśrawana (sanskryt: वैश्रवण Vaiśravaṇa; pali: वेस्सवण Vessavaṇa) – bóstwo buddyjskie, jeden tzw.

Nowy!!: Język tybetański i Wajśrawana · Zobacz więcej »

Wajroczana

Mandala Wairoćany Dainichi Nyorai w Todaiji Ołtarzyk szafkowy buddy Wairoćany, Japonia, XVIII – XIX wiek. Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie. Wajroćana (również Vairocana वैरोचन, Vairochana lub Mahavairocana; chiń. 大日如來 Dàrì Rúlái lub 毘盧遮那佛 Pílúzhēnàfó, język koreański: 비로자나불 Birojanabul lub 대일여래 Daeil Yeorae, język japoński: 大日如来 Dainichi Nyorai) – zgodnie z buddyjskądoktrynąTrikai jest buddąstanowiącym ucieleśnienie Dharmakai, i który może dzięki temu być postrzegany jako uniwersalny aspekt historycznego Buddy Gautamy Siddharty.

Nowy!!: Język tybetański i Wajroczana · Zobacz więcej »

Wasubandhu

Wasubandhu (skt वसुबन्दु, chiń. Shiqin (世親), Tianqin 天親; kor. Sech'in 세친; jap. Sesshin; wiet. Thế Thân, Thiên Thân; tyb. dbyig gnyen དབྱིག་གཉེན་) – uczony i mnich buddyjski, razem ze swym bratem Asangą, jeden z założycieli buddyjskiej szkoły jogaczara.

Nowy!!: Język tybetański i Wasubandhu · Zobacz więcej »

Wŏnch'ŭk

Wŏnch'ŭk (ur. 613, zm. 25 sierpnia 696; chiń. 圓測 Yuance, tyb. Wen. tshegs) – koreański mnich buddyjski.

Nowy!!: Język tybetański i Wŏnch'ŭk · Zobacz więcej »

Wencheng

Wencheng (tyb. མུན་ཆང་ཀུང་ཅོ, Wylie Mun chang kung co; ur. 625, zm. 680) – chińska księżniczka, żona króla Tybetu Songcena Gampo, której przypisuje się sprowadzenie buddyzmu do tego kraju i która stała się symbolem relacji chińsko-tybetańskich.

Nowy!!: Język tybetański i Wencheng · Zobacz więcej »

Wu wei

Wu wei (chiń. trad. 無為, upr. 无为, pinyin: wú wéi; kor. muwi, jap. mui, wiet. vô vi, tyb. bja.bral) – podstawowa zasada taoizmu, mówiąca o tym, że należy pozwolić rzeczom istnieć zgodnie z naturą, a zdarzenia mająbiec tak, jak biec mają, bez wszelkiej ingerencji i narzucania czegokolwiek.

Nowy!!: Język tybetański i Wu wei · Zobacz więcej »

Wyżyna Tybetańska

Wyżyna Tybetańska Wyżyna Tybetańska (tyb. བོད་ས་མཐོ། – Wylie: bod sa mtho, ZWPY: Boi Gangto) – rozległa wyżyna w Azji Centralnej.

Nowy!!: Język tybetański i Wyżyna Tybetańska · Zobacz więcej »

Wylie

Miejscowości w USA.

Nowy!!: Język tybetański i Wylie · Zobacz więcej »

Xainza

Xainza, Shenzha (tyb. ཤན་རྩ་རྫོང, Wylie: shan rtsa rdzong, ZWPY: Xainza Zong) – powiat w środkowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Nagqu.

Nowy!!: Język tybetański i Xainza · Zobacz więcej »

Xaitongmoin

Xaitongmoin lub Xietongmen (tyb. བཞད་མཐོང་སྨོན་རྫོང, Wylie: bzhad mthong smon rdzong, ZWPY: Xaitongmoin Zong) – powiat we południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Xigazê.

Nowy!!: Język tybetański i Xaitongmoin · Zobacz więcej »

Xiahe

Xiahe (chiń. 夏河县; pinyin: Xiàhé Xiàn; tyb. བསང་ཆུ་, Wylie: bsang chu, ZWPY: Sangqu) – powiat w środkowych Chinach, w prowincji Gansu, w tybetańskiej prefekturze autonomicznej Gannan.

Nowy!!: Język tybetański i Xiahe · Zobacz więcej »

Xigazê

Xigazê (tyb., Wylie gzhis-ka-rtse, ZWPY Xigazê) – miasto na prawach prefektury w południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w Chinach.

Nowy!!: Język tybetański i Xigazê · Zobacz więcej »

Xinghai

Xinghai (chiń. 兴海县; pinyin: Xīnghǎi Xiàn; tyb. ཤིན་ཧའེ་རྫོང་, Wylie shin ha'e rdzong) – powiat w środkowych Chinach, w prowincji Qinghai, w prefekturze autonomicznej Hainan.

Nowy!!: Język tybetański i Xinghai · Zobacz więcej »

Yadong

Yadong (tyb. གྲོ་མོ་རྫོང, Wylie: gro-mo rdzong, ZWPY: Chomo Zong) – powiat we południowej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Xigazê.

Nowy!!: Język tybetański i Yadong · Zobacz więcej »

Yalong Jiang

Yalong Jiang (tyb.: ཉག་ཆུ་, Wylie: nyag chu) – rzeka w centralnej części Chin, lewy dopływ Jangcy.

Nowy!!: Język tybetański i Yalong Jiang · Zobacz więcej »

Zanda (powiat)

Zanda (tyb. རྩ་མདའ་རྫོང, Wylie rtsa mda' rdzong, ZWPY Zanda Zong; chin. upr. 札达县, pinyin Zhádá Xiàn) – powiat w zachodnich Chinach, w prefekturze Ngari, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.

Nowy!!: Język tybetański i Zanda (powiat) · Zobacz więcej »

Zayü

Zayü lub Chayu (tyb. རྫ་ཡུལ་རྫོང་།, Wylie: rdza yul rdzong, ZWPY: Zayü Zong) – powiat w zachodnich Chinach, w prefekturze miejskiej Nyingchi, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.

Nowy!!: Język tybetański i Zayü · Zobacz więcej »

Złota urna

Złota urna (tyb.: གསེར་བུམ་སྐྲུག་པ; Wylie: gser bum skrug pa) – procedura rozpoznania inkarnacji tybetańskich lamów, wprowadzona pod koniec XVIII wieku przez chińskiego cesarza Qianlonga.

Nowy!!: Język tybetański i Złota urna · Zobacz więcej »

Zhag’yab

Zhag’yab, Chagyab lub Chaya (tyb. བྲག་གཡབ་རྫོང་, Wylie: brag g-yab rdzong, ZWPY: Zhag’yab Zong) – powiat we północno-wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Qamdo.

Nowy!!: Język tybetański i Zhag’yab · Zobacz więcej »

Zhanang

Zhanang (tyb. གྲ་ནང་རྫོང, Wylie: gra nang rdzong, ZWPY: Chanang Zong) – powiat w południowo-wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Shannan.

Nowy!!: Język tybetański i Zhanang · Zobacz więcej »

Zhongba

Zhongba (tyb. འབྲོང་པ་རྫོང, Wylie: ′brong pa rdzong, ZWPY: Zhongba Zong) – powiat we południowo-wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Xigazê.

Nowy!!: Język tybetański i Zhongba · Zobacz więcej »

Zogang

Zogang lub Zuogong (tyb. མཛོ་སྒང་རྫོང་, Wylie: mdzo sgang rdzong, ZWPY: Zogang Zong) – powiat we wschodniej części Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, w prefekturze Qamdo.

Nowy!!: Język tybetański i Zogang · Zobacz więcej »

Zoolook

Zoolook – siódmy album Jeana-Michela Jarre’a z 1984 r. Charakterystycznącechąalbumu jest wykorzystanie w utworach zmiksowanych głosów ludzi mówiących lub śpiewających w ponad 30 różnych językach, m.in.

Nowy!!: Język tybetański i Zoolook · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

Tyb., Tybetański.

Unionpedia jest koncepcja lub sieci semantycznej mapie zorganizowane jak encyklopedii lub słownika. To daje krótką definicję każdej koncepcji i jej związków.

To jest olbrzymia mapa mentalna online, który służy jako podstawa do schematów koncepcyjnych. Jest darmowy i każdy artykuł lub dokument można pobrać. Jest to narzędzie, zasobów lub odniesienie do nauki, badań, edukacji, nauki lub nauczania, które mogą być wykorzystywane przez nauczycieli, pedagogów, uczniów lub studentów; dla świata akademickiego: dla szkoły podstawowej, średniej, gimnazjum, środku, uczelni, stopień technicznej, kolegium, uniwersytet, licencjackich, magisterskich lub stopnia doktora; dla dokumentów, raportów, projektów, pomysłów, dokumentacji, badań, podsumowań, lub pracy. Oto definicja, wyjaśnienie, opis lub znaczenie każdego znaczące na które potrzebujesz informacji, a także wykaz związanych z nimi pojęć, jak słownik. Dostępne w języku polski, angielski, hiszpański, portugalski, Japoński, chiński, francuski, niemiecki, włoski, holenderski, rosyjski, arabski, hindi, szwedzki, ukraiński, węgierski, kataloński, czeski, hebrajski, duński, fiński, indonezyjski, norweski, rumuński, turecki, wietnamski, koreański, tajski, grecki, bułgarski, chorwacki, słowacki, litewski, filipiński, łotewski, estoński i słoweński. Więcej języków wkrótce.

Wszystkie informacje ekstrahowano z Wikipedia, i jest dostępny na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach.

Unionpedia nie jest wspierana ani powiązana z Fundacją Wikimedia.

Google Play, Android i logo Google Play są znakami towarowymi firmy Google Inc.

Polityka prywatności

TowarzyskiPrzybywający