Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Pobieranie
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Karnityna

Indeks Karnityna

Karnityna (β-hydroksy-γ-trimetyloamoniomaślan), (CH3)3N+–CH2–CH(OH)–CH2–COO− – organiczny związek chemiczny o budowie betainowej, N,N,N-trimetylowa pochodna kwasu γ-amino-β-hydroksymasłowego (GABAOB). W organizmach jest syntetyzowany w wątrobie, nerkach i mózgu z aminokwasów (lizyny i metioniny) i pełni rolę w transporcie kwasów tłuszczowych z cytozolu do mitochondriów. Dość obficie występuje w mięśniach. Karnityna jest związkiem chiralnym, w którym centrum stereogeniczne stanowi 3 atom węgla. Substancja pochodzenia naturalnego, o nazwie zwyczajowej „L-karnityna”, jest enancjomerem o konfiguracji R. Tylko ten enancjomer ma działanie biologiczne, dlatego w tej postaci powinna być obecna w codziennej diecie lub podawana jako suplement. Nazwa karnityny pochodzi stąd, że po raz pierwszy wyizolowano jąz mięśni (nazwa od łac. caro, carnis – mięso) w 1905 roku. Początkowo nazywano jąwitaminąBT, ponieważ jej brak w pożywieniu prowadził do gromadzenia tłuszczu u larw mącznika młynarka (Tenebrio molitor). Ponieważ karnityna u człowieka pochodzi z dwóch źródeł: jest syntetyzowana i dostarczana z pożywieniem, bywa nazywana substancjąwitaminopodobną. Jest ona naturalnie występującąsubstancjąw organizmie. Głównym źródłem karnityny w żywności sąmięso i przetwory mleczne. Najbogatsze w karnitynę sąbaranina, wołowina, wieprzowina i ryby. Mniej L-karnityny zawiera mięso z drobiu. Pokarmy pochodzenia roślinnego (warzywa, owoce) zawierajątylko śladowe ilości karnityny. Dzienne zapotrzebowanie zdrowej, dorosłej osoby na karnitynę wynosi średnio 15 mg. Dzienne synteza karnityny wynosi 11–34 mg, a z dietądostarczane jest codziennie średnio 20–200 mg. U wegan i niektórych wegetarian ilość karnityny w pożywieniu jest dużo mniejsza i wynosi ok. 1 mg/dzień. Karnityna nie podlega metabolizmowi. W nerkach ulega filtracji w kłębuszkach nerkowych, a następnie prawie w całości wchłaniana zwrotnie w kanalikach nerkowych. U osób zdrowych na ogół nie stwierdza się niedoboru karnityny, gdyż biosynteza i codzienna dieta zaspokaja potrzeby organizmu. Jednakże niedobory karnityny mogąpojawiać się u osób niedożywionych, przy nieprawidłowej, ubogiej diecie, a także u osób na diecie wegańskiej lub w schorzeniach nerek czy wątroby.

26 kontakty: Amfetamina, Aminokwasy endogenne, Autyzm dziecięcy, Beta-oksydacja, Cholina, Dieta niskowęglowodanowa, Lewofloksacyna, Lipidy, Lipoliza, Meldonium, Monster Energy, Napój energetyzujący, Oddychanie komórkowe, Omeprazol, Piwampicylina, Spektrum autyzmu, Suplement (kulturystyka), Terapia zaburzeń ze spektrum autyzmu, Trimetyloaminuria, Wiesława Jadwiga Łysiak-Szydłowska, Zespół Aicardiego-Goutièresa, Zespół Aspergera, Zespół Bartha, Zespół wymiotów cyklicznych, Związki chemiczne według pierwiastków/Wykaz, 3-metylokrotonyloglicynuria.

Amfetamina

Amfetamina, pot.

Nowy!!: Karnityna i Amfetamina · Zobacz więcej »

Aminokwasy endogenne

Aminokwasy endogenne (gr. éndon – wewnątrz; w domu; ang. DAA – dispensable amino acids) – aminokwasy, które organizm może syntetyzować samodzielnie, w przeciwieństwie do aminokwasów egzogennych, które musi przyjmować systematycznie wraz z pożywieniem.

Nowy!!: Karnityna i Aminokwasy endogenne · Zobacz więcej »

Autyzm dziecięcy

Autyzm dziecięcy, autyzm wczesnodziecięcy, zespół Kannera jest przestarzałądiagnoząneurorozwojową, która w DSM-5 oraz ICD-11 została zastąpiona szersząkategoriądiagnostycznązaburzeń ze spektrum autyzmu (– ASD) i nie jest już uznawana za samodzielnąjednostkę nozologiczną.

Nowy!!: Karnityna i Autyzm dziecięcy · Zobacz więcej »

Beta-oksydacja

β-oksydacja (β-oksydacja Knoopa) – szereg reakcji przekształcenia kwasów tłuszczowych w acetylokoenzym A (acetylo-CoA) w przypadku kwasów tłuszczowych o parzystej liczbie węgli oraz acetylo-CoA i propionylo-CoA, gdy liczba atomów węgla jest nieparzysta.

Nowy!!: Karnityna i Beta-oksydacja · Zobacz więcej »

Cholina

Cholina (kation 2-hydroksyetylotrimetyloamoniowy) – organiczny związek chemiczny, posiadający czwartorzędowągrupę aminową, występujący najczęściej w postaci chlorku.

Nowy!!: Karnityna i Cholina · Zobacz więcej »

Dieta niskowęglowodanowa

Dieta niskowęglowodanowa – dieta zakładająca znaczne ograniczenie spożycia węglowodanów, z reguły do maksymalnie 130 g na dobę.

Nowy!!: Karnityna i Dieta niskowęglowodanowa · Zobacz więcej »

Lewofloksacyna

Lewofloksacyna – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, chemioterapeutyk z grupy chinolonów, enancjomer S ofloksacyny, stosowany w leczeniu zakażeń bakteryjnych, profilaktyki po zabiegu leczenia operacyjnego zaćmy oraz gruźlicy wielolekoopornej.

Nowy!!: Karnityna i Lewofloksacyna · Zobacz więcej »

Lipidy

Lipidy (gr. λίπος, tłuszcz) – szeroka grupa występujących w naturze związków chemicznych.

Nowy!!: Karnityna i Lipidy · Zobacz więcej »

Lipoliza

Lipoliza – enzymatyczny proces rozkładu hydrolitycznego triacylogliceroli (trójglicerydów) przebiegający z udziałem lipaz w tkance tłuszczowej prowadzący do powstania kwasów tłuszczowych i glicerolu, które uwolnione do krwiobiegu, wychwytywane sąprzez większość tkanek i estryfikowane do acylogliceroli lub utleniane jako główne źródło energetyczne do dwutlenku węgla i wody.

Nowy!!: Karnityna i Lipoliza · Zobacz więcej »

Meldonium

Meldonium – organiczny związek chemiczny z grupy betain, lek stosowany w leczeniu niedokrwienia oraz rekonwalescencji po epizodach niedokrwiennych.

Nowy!!: Karnityna i Meldonium · Zobacz więcej »

Monster Energy

Niektóre dostępne w Polsce rodzaje napoju Monster Energy (2023) Samochody rajdowe podczas wyścigu w barwach sponsorów, którzy sąbezpośredniąkonkurencją– Monster Energy i Red Bull. Monster Energy – napój energetyzujący produkowany przez Monster Beverage Corporation (dawniej firma nosiła nazwę Hansen Natural) od kwietnia 2002 roku.

Nowy!!: Karnityna i Monster Energy · Zobacz więcej »

Napój energetyzujący

Burn, Kamikaze. Napój energetyzujący, potocznie napój energetyczny i energetyk – pobudzający, przeważnie gazowany napój bezalkoholowy, z reguły zawierający kofeinę, taurynę i guaranę (źródło kofeiny).

Nowy!!: Karnityna i Napój energetyzujący · Zobacz więcej »

Oddychanie komórkowe

Schemat oddychania komórkowego podczas utleniania glukozy Oddychanie komórkowe – wielostopniowy biochemiczny proces utleniania związków organicznych związany z wydzieleniem energii użytecznej metabolicznie.

Nowy!!: Karnityna i Oddychanie komórkowe · Zobacz więcej »

Omeprazol

Omeprazol – organiczny związek chemiczny, lek z grupy inhibitorów pompy protonowej, zmniejszający wydzielanie do światła żołądka jonów wodorowych.

Nowy!!: Karnityna i Omeprazol · Zobacz więcej »

Piwampicylina

Bez opisu.

Nowy!!: Karnityna i Piwampicylina · Zobacz więcej »

Spektrum autyzmu

język.

Nowy!!: Karnityna i Spektrum autyzmu · Zobacz więcej »

Suplement (kulturystyka)

Odżywki proteinowe sąjednym z najpopularniejszych suplementów diety kulturystycznej Suplementy sportowe sąrodzajem suplementów stosowanych w celu: uzupełnienia normalnej diety, poprawy samopoczucia i ogólnego zdrowia, polepszenia wyników sportowych.

Nowy!!: Karnityna i Suplement (kulturystyka) · Zobacz więcej »

Terapia zaburzeń ze spektrum autyzmu

Chłopiec z autyzmem, współpracujący z terapeutąbehawioralnym, identyfikuje litery A i B w ramach programu terapeutycznego przeznaczonego do leczenia zaburzeń ze spektrum autyzmu. Terapia zaburzeń ze spektrum autyzmu (ASD) ma charakter kompleksowy i interdyscyplinarny.

Nowy!!: Karnityna i Terapia zaburzeń ze spektrum autyzmu · Zobacz więcej »

Trimetyloaminuria

Budowa cząsteczki trimetyloaminy Trimetyloaminuria (TMAU), znana też pod angielskąnazwąfish odor syndrome (zespół odoru rybnego) – rzadkie zaburzenie metaboliczne powodujące niedobór w produkcji enzymu FMO3 (ang. Flavin containing monooxygenase 3).

Nowy!!: Karnityna i Trimetyloaminuria · Zobacz więcej »

Wiesława Jadwiga Łysiak-Szydłowska

Wiesława Jadwiga Łysiak-Szydłowska (ur. 9 lutego 1940 w Jabłonnie) – polska biochemiczka, prof.

Nowy!!: Karnityna i Wiesława Jadwiga Łysiak-Szydłowska · Zobacz więcej »

Zespół Aicardiego-Goutièresa

Zespół Aicardiego-Goutièresa, AGS (od ang. Aicardi-Goutières syndrome) – rzadki zespół wad wrodzonych, w którym najważniejszym zaburzeniami są: wcześnie pojawiająca się w rozwoju encefalopatia (zwykle skutkująca niedorozwojem umysłowym i fizycznym), zwapnienia śródczaszkowe oraz podwyższona ilość limfocytów w płynie mózgowo-rdzeniowym.

Nowy!!: Karnityna i Zespół Aicardiego-Goutièresa · Zobacz więcej »

Zespół Aspergera

Zespół Aspergera (ZA) (AS) – była nazwa całościowego zaburzenia rozwoju (neurorozwojowego), które w DSM-5 oraz ICD-11 nie jest już uznawane jako odrębna diagnoza, ponieważ zostało połączone z zaburzeniem ze spektrum autyzmu (– ASD).

Nowy!!: Karnityna i Zespół Aspergera · Zobacz więcej »

Zespół Bartha

Zespół Bartha – genetycznie uwarunkowane, dziedziczone recesywnie, sprzężone z płciązaburzenie związane z mutacjągenu tafazyny (TAZ), które charakteryzuje się: kardiomiopatiąrozstrzeniową, miopatiąmięśni szkieletowych, opóźnieniem wzrastania, neutropeniąi acydurią3-metyloglutakonową.

Nowy!!: Karnityna i Zespół Bartha · Zobacz więcej »

Zespół wymiotów cyklicznych

Zespół wymiotów cyklicznych (ang. cyclical vomiting syndrome, cyclic vomiting syndrome (USA), CVS) – zaburzenie czynnościowe przewodu pokarmowego o nieokreślonej przyczynie, objawiające się nawracającymi epizodami nasilonych wymiotów i nudności, które trwająod kilku godzin do kilku dni i powtarzająsię przez kilka tygodni do kilku miesięcy.

Nowy!!: Karnityna i Zespół wymiotów cyklicznych · Zobacz więcej »

Związki chemiczne według pierwiastków/Wykaz

C6Fe2N6 Cr6Fe2O21 Fe2(CrO4)3 Fe2(SO4)3 Fe2O3 Fe2O4Zn Fe3C Fe3O4 Fe3O8P2 Fe4O21P6 Kategoria:Wikiprojekt Chemia.

Nowy!!: Karnityna i Związki chemiczne według pierwiastków/Wykaz · Zobacz więcej »

3-metylokrotonyloglicynuria

3-metylokrotonyloglicynuria – rzadkie, genetycznie uwarunkowane zaburzenie metabolizmu aminokwasu leucyny (wrodzony błąd metabolizmu) związane z niedoborem enzymu karboksylazy 3-metylokrotonylo-koenzymu A (skrót MCC, EC 6.4.1.4).

Nowy!!: Karnityna i 3-metylokrotonyloglicynuria · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

Witamina O.

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »