Szybszy dostęp niż przeglądarce!
110 kontakty: Abraham, Abu Kamal, Akitu, Akszak (miasto), Amoryci, Amrafel, Amut-pi-El, Anat, Anba, Anbu (władca Mari), André Parrot, Apiszal, Arrapha, Asyryjskie listy i kroniki eponimów, Aszur (miasto), Babilonia, Bazi, Dagon, Dilmun, Eanatum, Ekallatum, Eriszum I, Eriszum II, Eufrat, Fenicja, Grand Prix w Piłce Siatkowej Kobiet 2008, Gudea, Habiru, Hammurabi, Hammurapi I, Hana (Mezopotamia), Harran, Haruspik, Hiritu, Hit (miasto), Ibal-pi-El II, III dynastia z Ur, III tysiąclecie p.n.e., Ikunum, Iltani, Ilu-kabkabi, Imperium akadyjskie, Inibszina (Mari), Iszbi-Erra, Iszme-Dagan I, Jaggid-Lim, Jahdun-Lim, Jakub (postać biblijna), Jarim-Lim I, Jasmah-Adad, ..., Język amorycki, Język eblaicki, Język hurycki, Kahat, Karkemisz, Kedorlaomer, Księga Daniela, Lament nad upadkiem Ur, Limer, Limmu, Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Turcji, Lista kraterów na Marsie, Lubdu, Lugalanemundu, Luwr, Mari (ujednoznacznienie), Me-Ulmasz, Medycyna Mezopotamii, Mesanepada, Meskalamdug, Mezopotamia, Mistrzostwa Norwegii w skokach narciarskich, Muzeum Narodowe w Damaszku, Naram-Sin (Asyria), Naram-Sin z Akadu, Naram-Sin z Esznunny, Nergal-erisz, Okres starosumeryjski, Pałac Zimri-Lima w Mari, Płytka wotywna Dudu, Puzur-Aszur II, Reszef, Rim-Sin I, Rozprzestrzenienie języków urzędowych, Samsu-iluna, Sargon I, Sargon Wielki, Siruktuh I, Stefan Zawadzki, Subartu, Suhu, Sumeryjska lista królów, Sumu-epuh, Sumu-Jamam, Sutejowie, Szamszi-Adad I, Szarrum-iter, Szibtu, Sztuka babilońska, Sztuka sumeryjska, Szumszani, Tabliczki z Ebli, Tell Leilan, Terqa, Til-Abni, Tilla, Tuszhan, XVIII wiek p.n.e., Zimri-Lim, Zizi. Rozwiń indeks (60 jeszcze) »
Abraham
''Abraham ofiarowuje Izaaka'', Caravaggio Abraham (’Awrāhām, akad. A-bi-ra-mu, Ibrāhīm, dosł. „kochający ojciec”) – pierwotnie zwany Abramem, pierwszy z hebrajskich patriarchów.
Nowy!!: Mari i Abraham · Zobacz więcej »
Abu Kamal
Abu Kamal, także Al-Bukamal – miasto we wschodniej Syrii, nad Eufratem, w pobliżu granicy z Irakiem; ośrodek rzemiosła i handlu przy głównej drodze łączącej Aleppo z Bagdadem, port rzeczny.
Nowy!!: Mari i Abu Kamal · Zobacz więcej »
Akitu
Akitu – jedno z najstarszych znanych świąt mezopotamskich, obchodzone niemal nieprzerwanie w różnych formach począwszy od czasów presargonidzkich (przed około 2350 rokiem p.n.e.) aż do pierwszych wieków naszej ery.
Nowy!!: Mari i Akitu · Zobacz więcej »
Akszak (miasto)
Położenie miasta Akszak na mapie. Akszak (sum. u4.kúšuki; akad. Akšak)– starożytne miasto w południowej Mezopotamii, jedno z czternastu miast-państw Sumeru i Akadu znanych ze źródeł pisanych.
Nowy!!: Mari i Akszak (miasto) · Zobacz więcej »
Amoryci
Zdjęcie satelitarne Bliskiegoo Wschodu z zaznaczonymi najważniejszymi stanowiskami, przełom III i II tysiąclecia p.n.e. Amoryci (sum. MAR.TU, akad. Amurru) – lud semicki, pokrewny Kananejczykom, który na przełomie III i II tysiąclecia p.n.e. opanował większość Mezopotamii i rozległe obszary Syrii.
Nowy!!: Mari i Amoryci · Zobacz więcej »
Amrafel
Amrafel hebr. אמרפל (znaczenie nieznane) – postać biblijna występująca w 14 rozdziale Księgi Rodzaju. Opisywany jako król Szinearu, bywa utożsamiany z Hammurabim.
Nowy!!: Mari i Amrafel · Zobacz więcej »
Amut-pi-El
Amut-pi-El – amorycki król syryjskiego miasta-państwa Qatna, panujący w 1 połowie XVIII wieku p.n.e., syn i następca Iszki-Adada.
Nowy!!: Mari i Amut-pi-El · Zobacz więcej »
Anat
Anat, też Anath (ugar. ’nt, hebr. עֲנָת, gr. Αναθ) – ważna bogini ludów zachodniosemickich (Amorytów, Kananejczyków, Aramejczyków) czczona na rozległych obszarach starożytnego Bliskiego Wschodu (w Mezopotamii, Syropalestynie, Izraelu, Anatolii i Egipcie) w okresie od połowy II tys.
Nowy!!: Mari i Anat · Zobacz więcej »
Anba
Anba – według „''Sumeryjskiej listy królów''” drugi władca należący do dynastii z Mari.
Nowy!!: Mari i Anba · Zobacz więcej »
Anbu (władca Mari)
Anbu, Anubu – według „''Sumeryjskiej listy królów''” pierwszy władca należący do dynastii z Mari.
Nowy!!: Mari i Anbu (władca Mari) · Zobacz więcej »
André Parrot
André Parrot (ur. 15 lutego 1901 w Désandans, zm. 24 sierpnia 1980 w Paryżu) – francuski archeolog, prowadził wykopaliska na terenie Iraku i Syrii, odkrywca starożytnego miasta Mari.
Nowy!!: Mari i André Parrot · Zobacz więcej »
Apiszal
Apiszal (w transliteracji z pisma klinowego zapisywane A-pi-šal)Grayson A.K., Assyrian and Babylonian...
Nowy!!: Mari i Apiszal · Zobacz więcej »
Arrapha
Mapa imperium nowoasyryjskiego z zaznaczonym położeniem Arraphy Arrapha (w transliteracji z pisma klinowego zapisywane zazwyczaj uruArrap-ha) – starożytne huryckie i asyryjskie miasto w północno-wschodniej Mezopotamii, w regionie na wschód od rzeki Tygrys.
Nowy!!: Mari i Arrapha · Zobacz więcej »
Asyryjskie listy i kroniki eponimów
Asyryjskie listy i kroniki eponimów – rodzaj sporządzanych w Asyrii dokumentów, w których w porządku chronologicznym wymieniani byli asyryjscy królowie i dygnitarze pełniący urząd limmu (eponima).
Nowy!!: Mari i Asyryjskie listy i kroniki eponimów · Zobacz więcej »
Aszur (miasto)
Aszur (akad. aš-šurki zapisywane w piśmie klinowym 100x20px) – starożytne miasto w północnej Mezopotamii; w III i II tysiącleciu p.n.e. główne miasto i stolica Asyrii, święte miasto boga Aszura z jego głównąświątyniąE-szara; obecnie stanowisko archeologiczne Kalat asz-Szarkat w północnym Iraku, nad zachodnim brzegiem Tygrysu, około 110 km (68 mil) na południe od Mosulu; w 2003 roku wpisane zostało na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Nowy!!: Mari i Aszur (miasto) · Zobacz więcej »
Babilonia
Babilonia (akad. 𒆳𒆍𒀭𒊏𒆠, māt Akkadī) – starożytne państwo semickie w Mezopotamii, na terenie obecnego Iraku.
Nowy!!: Mari i Babilonia · Zobacz więcej »
Bazi
Bazi – według „''Sumeryjskiej listy królów''” trzeci władca należący do dynastii z Mari.
Nowy!!: Mari i Bazi · Zobacz więcej »
Dagon
Dagan, hebrajski Dagon – główny bóg czczony przez północno-zachodnie ludy semickie.
Nowy!!: Mari i Dagon · Zobacz więcej »
Dilmun
Mapa Zatoki Perskiej z zaznaczonym położeniem Dilmunu (ok. 2000 r. p.n.e.) Mapa Zatoki Perskiej z zaznaczonym położeniem Bahrajnu Dilmun (sum. dilmunki; akad. TilmunPotts D.T., Dilmun, w: Meyers E.M. (wyd.), The Oxford Encyclopedia..., s. 162., TelmunDilmun, w: Black J., Green A., Słownik..., s. 60-61.; gr. Tylos, Tyros; łac. Tyrus) – w tradycji mezopotamskiej jedna z trzech krain (pozostałymi były Magan i Meluhha), które leżeć miały wzdłuż brzegów „Dolnego Morza”, tj.
Nowy!!: Mari i Dilmun · Zobacz więcej »
Eanatum
Steli sępów; znaleziony w Girsu (ob. Telloh); zbiory Luwru. Eanatum (sum. é.an.na.túm, tłum. „świątynia E-ana przyniosła”) – sumeryjski władca miasta-państwa Lagasz, panujący na początku 2 połowy III tys.
Nowy!!: Mari i Eanatum · Zobacz więcej »
Ekallatum
Ekallatum (sum. urue2-galmeš, akad. Ekallātum lub Ekallāte, tłum. „pałace”) – starożytne miasto w północnej Mezopotamii, jedno z ważniejszych miast państwa asyryjskiego w 1 połowie II tys.
Nowy!!: Mari i Ekallatum · Zobacz więcej »
Eriszum I
Aszur (Assur) Eriszum I, Eriszu I – władca miasta-państwa Aszur, syn i następca Ilu-szumy, ojciec i poprzednik Ikunuma; Asyryjska lista królów wymienia go jako 33 króla AsyriiA.K. Grayson, Königslisten...
Nowy!!: Mari i Eriszum I · Zobacz więcej »
Eriszum II
Eriszum II, Eriszu II – władca miasta-państwa Aszur, syn i następca Naram-Sina; w Asyryjskiej liście królów wymieniony jako 38.
Nowy!!: Mari i Eriszum II · Zobacz więcej »
Eufrat
Eufrat (Eufrates; także Firat,, Nahr al-Furat) to obok Tygrysu jedna z dwóch największych rzek Mezopotamii.
Nowy!!: Mari i Eufrat · Zobacz więcej »
Fenicja
Fenicja (fenickie 𐤊𐤍𐤏𐤍) – starożytna kraina na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego, obejmująca tereny dzisiejszego Libanu, zachodniej Syrii i północnego Izraela.
Nowy!!: Mari i Fenicja · Zobacz więcej »
Grand Prix w Piłce Siatkowej Kobiet 2008
Grand Prix w piłce siatkowej kobiet 2008 - siatkarski turniej rozegrany w dniach 20 czerwca - 13 lipca 2008 r. Finał z udziałem pięciu najlepszych drużyn oraz gospodarza - Japonii odbył się w Jokohamie.
Nowy!!: Mari i Grand Prix w Piłce Siatkowej Kobiet 2008 · Zobacz więcej »
Gudea
Głowa Gudei (fragment kamiennego posągu); zbiory Luwru (AO 13). Napis „Gudea władca Lagasz” (fragment kamiennego posągu); zbiory Luwru tzw. cylindry Gudei - gliniane walce pokryte inskrypcjąklinowąopisującąbudowę E-ninnu („Domu Pięćdziesiątki”) - świątyni boga Ningirsu w mieście Girsu Gudea (sum. gù.dé.a, tłum. „powołany”) – sumeryjski władca miasta-państwa Lagasz, panujący w 2.
Nowy!!: Mari i Gudea · Zobacz więcej »
Habiru
Habiru (także Habiri, Khabiri, Hapiru, `Apiru, `Eperu) – starożytna grupa ludzi zamieszkujących rejon Syropalestyny, którzy nie posiadali własnego państwa.
Nowy!!: Mari i Habiru · Zobacz więcej »
Hammurabi
Babilonii w czasach Hammurabiego z zaznaczonym Babilonem Gliniany stożek z inskrypcjąHammurabiego upamiętniającąwzniesienie murów miasta Sippar; terakota, zbiory Luwru (AO 3277) Pomnik Hammurabiego w Iraku Hammurabi, Hammurapi (Ḫammu-rāpi) – szósty, najsłynniejszy król z I dynastii z Babilonu, syn i następca Sin-muballita, panował przez 43 lata (1792–1750 p.n.e. – chronologia średnia), twórca potęgi państwa starobabilońskiego, autor Kodeksu Praw.
Nowy!!: Mari i Hammurabi · Zobacz więcej »
Hammurapi I
Hammurapi I – amorycki król syryjskiego państwa Jamhad panujący w latach ok.
Nowy!!: Mari i Hammurapi I · Zobacz więcej »
Hana (Mezopotamia)
Mapa starożytnego Bliskiego Wschodu pod koniec okresu starobabilońskiego (ok 1600 p.n.e.) z zaznaczonym położeniem królestwa Hana Hana – w II tys.
Nowy!!: Mari i Hana (Mezopotamia) · Zobacz więcej »
Harran
Ruiny Harranu Harran, Charan albo Carrhae – stanowisko archeologiczne na terenie starożytnego miasta w południowo-wschodniej Turcji, około 40 kilometrów na południowy wschód od Şanlıurfy.
Nowy!!: Mari i Harran · Zobacz więcej »
Haruspik
Etruski diagram haruspicyjny przedstawiający wątrobę, odkryty w 1877 Haruspik (łac. aruspex, haruspex l.mn. haruspices), czasoguślnik, czasokusiedlnica, czasownik – kapłan pogański zajmujący się '''haruspicją''', czyli rodzajem wróżby z wnętrzności zwierząt ofiarnych (najczęściej wątroby).
Nowy!!: Mari i Haruspik · Zobacz więcej »
Hiritu
Hiritu (akad. hirītu, tłum. „rów, fosa, kanał”) – miasto w południowej Mezopotamii, znane z listów z archiwum w Mari (XVIII w. p.n.e.). Leżało na wschodnim brzegu rzeki Irnina, będącej dopływem Eufratu, w niedużej odległości od miasta Sippar.
Nowy!!: Mari i Hiritu · Zobacz więcej »
Hit (miasto)
Hit (arab. هيت) – miasto nad Eufratem, w środkowym Iraku, położone w muhafazie Al-Anbar na północny zachód od Ar-Ramadi, stolicy tej muhafazy.
Nowy!!: Mari i Hit (miasto) · Zobacz więcej »
Ibal-pi-El II
Babilonii w czasach Hammurabiego i '''Ibal-pi-Ela II''' Ibal-pi-El II (1 połowa XVIII w. p.n.e.) – król Esznunny, współczesny Hammurabiemu z Babilonu, twórca krótkotrwałej potęgi Esznunny, wymieniony w słynnym liście pochodzącym z archiwum w Mari: „Nie ma króla, który by sam jeden był najsilniejszy.
Nowy!!: Mari i Ibal-pi-El II · Zobacz więcej »
III dynastia z Ur
Imperium III dynastii z Ur (na zielono). III dynastia z Ur – mezopotamska dynastia założona przez Ur-Nammu z Ur, panowała nad zjednoczonym Sumerem i Akadem w latach 2113–2005 p.n.e. (chronologia średnia).
Nowy!!: Mari i III dynastia z Ur · Zobacz więcej »
III tysiąclecie p.n.e.
IV tysiąclecie p.n.e. III tysiąclecie p.n.e. II tysiąclecie p.n.e. XXX wiek p.n.e. XXIX wiek p.n.e. XXVIII wiek p.n.e. XXVII wiek p.n.e. XXVI wiek p.n.e. XXV wiek p.n.e. XXIV wiek p.n.e. XXIII wiek p.n.e. XXII wiek p.n.e. XXI wiek p.n.e.
Nowy!!: Mari i III tysiąclecie p.n.e. · Zobacz więcej »
Ikunum
Ikunum (akad. IkūnumA.K. Grayson, Assyrian Rulers of the Third and Second Millennia..., s. 41., w jego własnych inskrypcjach zapisywane i-ku-nu-umA.K. Grayson, Assyrian Rulers of the Third and Second Millennia..., s. 41-42.) – władca miasta-państwa Aszur, syn i następca Eriszuma I, wymieniony w Asyryjskiej liście królów jako 34.
Nowy!!: Mari i Ikunum · Zobacz więcej »
Iltani
Iltani (XVIII w. p.n.e.) – królowa Karany, miasta identyfikowanego obecnie ze stanowiskiem Tell al-Rimah w północnym Iraku.
Nowy!!: Mari i Iltani · Zobacz więcej »
Ilu-kabkabi
Ilu-kabkabi, Ila-kabkabu, Ila-kabkabuchu, Ila-kabkabi, Ilakabkabi („bóg mojągwiazdąjest”) – ojciec Szamszi-Adada I, wymieniony w ''Asyryjskiej liście królów''.
Nowy!!: Mari i Ilu-kabkabi · Zobacz więcej »
Imperium akadyjskie
Imperium akadyjskie (akad. 𒆳𒌵𒆠, māt Akkadi) – semickie państwo założone przez Sargona Wielkiego, istniejące w latach panowania dynastii akadyjskiej: 2334–2193 p.n.e., na terenie środkowej Mezopotamii, którego stolicąbyło miasto Akad (Agade).
Nowy!!: Mari i Imperium akadyjskie · Zobacz więcej »
Inibszina (Mari)
Inibszina (akad. InibšinaFrayne D.R., Old Babylonian..., s. 608-609., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane i-ni-ib-ši-na, tłum. „Ich owoc/dziecko”) – mezopotamska księżniczka, córka Jahdun-Lima, króla Mari (schyłek XIX w. p.n.e.), ustanowiona kapłankąugbabtum boga Adada.
Nowy!!: Mari i Inibszina (Mari) · Zobacz więcej »
Iszbi-Erra
Iszbi-Erra (akad. Išbi-Erra) – zbuntowany namiestnik Ibbi-Suena, ostatniego króla z III dynastii z Ur, założyciel i pierwszy władca I dynastii z Isin.
Nowy!!: Mari i Iszbi-Erra · Zobacz więcej »
Iszme-Dagan I
Iszme-Dagan I (akad. Išme-Dagan, tłum. „bóg Dagan wysłuchał”) – syn króla asyryjskiego Szamszi-Adada I, starszy brat Jasmah-Adada; według ''Asyryjskiej listy królów'' panować miał przez 40 lat (1781-1741? p.n.e. - chronologia średnia).
Nowy!!: Mari i Iszme-Dagan I · Zobacz więcej »
Jaggid-Lim
Jaggid-Lim - amorycki król miasta-państwa Mari panujący w 2 połowie XIX wieku p.n.e., ojciec Jahdun-Lima.
Nowy!!: Mari i Jaggid-Lim · Zobacz więcej »
Jahdun-Lim
Jahdun-Lim – amorycki władca królestwa Mari (środkowy Eufrat), panujący u schyłku XIX w. p.n.e., syn i następca Jaggid-Lima.
Nowy!!: Mari i Jahdun-Lim · Zobacz więcej »
Jakub (postać biblijna)
''Walka Jakuba z aniołem'' – Gustave Doré, 1855 Jakub (Jaʿăqōḇ, Jaʿaqov,, Jaʿqūb, od aqeb – „pięta”), nazywany też Izraelem (hebr. יִשְׂרָאֵל – Israel „Walczący z Bogiem”) – patriarcha biblijny, którego dzieje przedstawia Księga Rodzaju.
Nowy!!: Mari i Jakub (postać biblijna) · Zobacz więcej »
Jarim-Lim I
Jarim-Lim I – amorycki król potężnego syryjskiego państwa Jamhad, syn i następca Sumu-epuha, panował w latach ok.
Nowy!!: Mari i Jarim-Lim I · Zobacz więcej »
Jasmah-Adad
Jasmah-Adad (akad. Jasmaḫ-Adad, amor. Jasmaḫ-AdduFrayne D.R., Old Babylonian Period (2003-1595 BC), The Royal Inscriptions of Mesopotamia – Early Periods, tom 4, University of Toronto Press, 1990, s. 615., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane ia-ás-ma-aḫ-diškur, tłum. „bóg Adad mnie wysłuchał”) – młodszy syn króla asyryjskiego Szamszi-Adada I, brat Iszme-Dagana I. Na początku XVIII wieku p.n.e., po podbiciu królestwa Mari, ojciec uczynił go wicekrólem w Mari i ożenił z Beltum, córkąIszki-Adada, króla sąsiedniej Qatny.
Nowy!!: Mari i Jasmah-Adad · Zobacz więcej »
Język amorycki
Język amorycki – język semicki (północnosemicki w klasyfikacji E. Lipińskiego), obejmujący grupę dialektów używanych przez Amorytów w drugiej połowie III tysiąclecia i w pierwszej połowie II tysiąclecia p.n.e. na terenach północnej Syrii i północnej Mezopotamii.
Nowy!!: Mari i Język amorycki · Zobacz więcej »
Język eblaicki
Język eblaicki (lub paleosyryjski) – język semicki z grupy wschodniosemickiej, bliski językowi akadyjskiemu.
Nowy!!: Mari i Język eblaicki · Zobacz więcej »
Język hurycki
Rozpowszechnienie języka huryckiego w II tysiącleciu p.n.e. Hymn w języku huryckim; tekst z około 1400 rok p.n.e. Język hurycki – wymarły język, używany przez Hurytów na obszarach północnej Mezopotamii, nad jeziorem Wan, wschodniej Anatolii i Syrii północnej już w połowie III tysiąclecia p.n.e.
Nowy!!: Mari i Język hurycki · Zobacz więcej »
Kahat
Zasięg terytorialny królestwa średnioasyryjskiego (koniec XIII - początek XI w. p.n.e.) w okresie jego największego rozwoju. Na mapie zaznaczono położenie miasta Kahat Kahat – starożytne miasto w północnej Mezopotamii, identyfikowane z syryjskim stanowiskiem archeologicznym Tell Barri, leżącym ok.
Nowy!!: Mari i Kahat · Zobacz więcej »
Karkemisz
Mapa starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 1000-800 p.n.e. z zaznaczonymi najważniejszymi aramejskimi i nowohetyckimi królestwami Karkemisz (tur. Karkamış, asyr. Karkamisz, egip. Karkamesza) – starożytne miasto położone nad Eufratem w dzisiejszej wschodniej Turcji, w prowincji Gaziantep na granicy z Syrią.
Nowy!!: Mari i Karkemisz · Zobacz więcej »
Kedorlaomer
Kedorlaomer – postać biblijna ukazana w 14 rozdziale Księgi Rodzaju, król Elamu, wódz koalicji 4 państw Bliskiego Wschodu przeciwko zbuntowanym miastom biblijnego Pentapolis.
Nowy!!: Mari i Kedorlaomer · Zobacz więcej »
Księga Daniela
Księga Daniela – (hebr. דניאל Daniel) księga zaliczana do Pism (Ketuwim) Biblii hebrajskiej oraz ksiąg prorockich chrześcijańskiego Starego Testamentu.
Nowy!!: Mari i Księga Daniela · Zobacz więcej »
Lament nad upadkiem Ur
Gliniana tabliczka z tekstem ''Lamentu nad upadkiem Ur''; zbiory Luwru (AO 6446) Lament nad upadkiem Ur (także Tren na zagładę Ur bądź Lament nad zagładąUr) – sumeryjski utwór żałobny, napisany na przełomie trzeciego i drugiego tysiąclecia p.n.e. Treść utworu nawiązuje do upadku III dynastii z Ur.
Nowy!!: Mari i Lament nad upadkiem Ur · Zobacz więcej »
Limer
Limer – według „''Sumeryjskiej listy królów''” piąty władca należący do dynastii z Mari.
Nowy!!: Mari i Limer · Zobacz więcej »
Limmu
Limmu (akad. limmu, līmu) – nazwa godności urzędniczej sprawowanej w starożytnej Asyrii.
Nowy!!: Mari i Limmu · Zobacz więcej »
Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Turcji
Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Turcji – lista miejsc w Turcji wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO na 17.
Nowy!!: Mari i Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Turcji · Zobacz więcej »
Lista kraterów na Marsie
Lista nazwanych kraterów marsjańskich.
Nowy!!: Mari i Lista kraterów na Marsie · Zobacz więcej »
Lubdu
LubduBryce T., Lubdu, w: The Routledge Handbook..., s. 423.
Nowy!!: Mari i Lubdu · Zobacz więcej »
Lugalanemundu
Lugalanemundu – według ''Sumeryjskiej listy królów'' jedyny władca należący do dynastii z Adab.
Nowy!!: Mari i Lugalanemundu · Zobacz więcej »
Luwr
Skrzydło Richelieu Widok z lotu ptaka Plan Luwru Leonarda da Vinci Luwr (fr. Louvre, Musée du Louvre) – dawny pałac królewski w Paryżu, obecnie muzeum sztuki.
Nowy!!: Mari i Luwr · Zobacz więcej »
Mari (ujednoznacznienie)
* Mari – starożytne miasto w północnej Mezopotamii.
Nowy!!: Mari i Mari (ujednoznacznienie) · Zobacz więcej »
Me-Ulmasz
Me-Ulmasz (akad. ME-Ulmaš, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane ME-ùl-maš)Frayne D.R., Sargonic and Gutian..., s. 158.
Nowy!!: Mari i Me-Ulmasz · Zobacz więcej »
Medycyna Mezopotamii
ofiarę bogu Utu z nożem-piłąw ręku i bykiem-człowiekiem u stóp (por. lamassu) Medycyna Mezopotamii – sztuka lekarska, rozwijająca się w Mezopotamii od czasów panowania III dynastii z Ur (druga połowa trzeciego tysiąclecia p.n.e.) wiedza o zdrowiu i chorobach człowieka oraz o sposobach ich leczenia i zapobiegania im.
Nowy!!: Mari i Medycyna Mezopotamii · Zobacz więcej »
Mesanepada
Mesanepada (sum. mes.an.ne2.pa3.da, tłum. „młodzieniec wybrany przez boga Ana”) – jeden z wczesnych sumeryjskich władców, który ok.
Nowy!!: Mari i Mesanepada · Zobacz więcej »
Meskalamdug
Meskalamdug – jeden z wczesnych sumeryjskich władców, który ok.
Nowy!!: Mari i Meskalamdug · Zobacz więcej »
Mezopotamia
Mezopotamia widoczna z satelity w 2020 roku Mezopotamia,, w znaczeniu dosłownym międzyrzecze (nazwa przejęta z Miyanrudan i Bet-Nahrain) – starożytna kraina na Bliskim Wschodzie leżąca w dorzeczu Tygrysu i Eufratu.
Nowy!!: Mari i Mezopotamia · Zobacz więcej »
Mistrzostwa Norwegii w skokach narciarskich
Mistrzostwa Norwegii w skokach narciarskich – zawody wyłaniające najlepszych zawodników uprawiających skoki narciarskie w Norwegii.
Nowy!!: Mari i Mistrzostwa Norwegii w skokach narciarskich · Zobacz więcej »
Muzeum Narodowe w Damaszku
Muzeum Narodowe w Damaszku (arab. المتحف الوطني بدمشق) – główna placówka muzealna w Damaszku, stolicy Syrii.
Nowy!!: Mari i Muzeum Narodowe w Damaszku · Zobacz więcej »
Naram-Sin (Asyria)
Naram-Sin – władca miasta-państwa Aszur, syn i następca Puzur-Aszura II, wymieniony w Asyryjskiej liście królów jako 37.
Nowy!!: Mari i Naram-Sin (Asyria) · Zobacz więcej »
Naram-Sin z Akadu
Lulubejami Naram-Sin, także Narām-Sîn lub Naram-Suen (akad. 𒀭𒈾𒊏𒄠𒀭𒂗𒍪 Na-ra-am Sin, co oznacza „umiłowany przez boga Księżyca Sina”) – władca Imperium Akadyjskiego, który panował prawdopodobnie około lat 2254–2218 p.n.e. Był wnukiem Sargona Wielkiego.
Nowy!!: Mari i Naram-Sin z Akadu · Zobacz więcej »
Naram-Sin z Esznunny
Aszur (Assur) i Esznunna (Eshnunna) Naram-Sin (akad. Narām-Sîn, tłum. „ukochany przez boga Sina”) – władca Esznunny nad rzekąDijalą, syn i następca Ipiq-Adada II; panował w 2 poł.
Nowy!!: Mari i Naram-Sin z Esznunny · Zobacz więcej »
Nergal-erisz
Kamienna stela Adad-nirari III z Tell al-Rimah z inskrypcjąw której wzmiankowane jest królewskie nadanie ziemi dla Nergal-erisza (tę część inskrypcji w okresie późniejszym starano się usunąć) Nergal-erisz, Nergal-eresz, Palil-eresz (akad. Nergal-ēriš, Nergal-ērešGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 168-171., Palil-ēreš; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdIGI.DU-APIN(-eš) i mdIGI.DU-KAM(-eš); tłum. „Nergal zapragnął”) – wysoki dostojnik, najprawdopodobniej eunuch, gubernator prowincji Rasappa za panowania asyryjskich królów Adad-nirari III (810-783 p.n.e.) i Salmanasara IV (782-773 p.n.e.). Dwukrotnie, w 803 i 775 roku p.n.e. pełnił urząd eponima (akad. limmu)Grayson A.K., Assyrian Officials..., s. 28.
Nowy!!: Mari i Nergal-erisz · Zobacz więcej »
Okres starosumeryjski
Zatoki Perskiej Okres wczesnodynastyczny (starosumeryjski) – okres w dziejach starożytnej Mezopotamii, nazwany tak od spisu „dynastii”, czyli Sumeryjskiej listy królów – dokumentu wyszczególniającego, które miasta sprawowały hegemonię w Dolnej Mezopotamii.
Nowy!!: Mari i Okres starosumeryjski · Zobacz więcej »
Pałac Zimri-Lima w Mari
Ruiny pałacu Zimrilima w Mari Korytarz wewnątrz pałacu Zimrilima Pałac Zimri-Lima w Mari – jeden z największych kompleksów pałacowych Mezopotamii, wybudowany przez amoryckiego władcę Mari - Zimri-Lima w XVIII w. p.n.e. Władca miasta-państwa Mari, Zimri-Lim (ok.1775-1761 p.n.e.) rozbudował w zasadzie już istniejący wcześniej pałac, którego najstarsze fragmenty datowane sąna koniec III tysiąclecia p.n.e. Budowla z czasów Zimrilima to imponujący kompleks pałacowy o powierzchni ok.
Nowy!!: Mari i Pałac Zimri-Lima w Mari · Zobacz więcej »
Płytka wotywna Dudu
Płytka wotywna Dudu – kamienna płytka wotywna sumeryjskiego kapłana o imieniu Dudu, żyjącego za rządów Enmeteny (ok. 2450 p.n.e.), władcy miasta-państwa Lagasz.
Nowy!!: Mari i Płytka wotywna Dudu · Zobacz więcej »
Puzur-Aszur II
Puzur-Aszur II (akad. Puzur-AššurM.P. Streck, Puzur-Aššur, w: Reallexikon..., s. 128.A.K. Grayson, Königslisten..., s. 105., tłum. „Ochronąjest bóg Aszur”) – władca miasta-państwa Aszur, syn i następca Sargona I, wymieniony w Asyryjskiej liście królów jako 36 władca Asyrii.
Nowy!!: Mari i Puzur-Aszur II · Zobacz więcej »
Reszef
Egipski relief z wizerunkiem Reszefa Reszef, Reszep (ebl. i amor. dra-sa-ap; ugar. i fenic. ršp; egip. ršp, hebr. רשף) – starożytny bóg kananejski, czczony jako bóg wojny i zarazy, objawiający się w błyskawicyLurker M., Bogowie i symbole..., s. 181.
Nowy!!: Mari i Reszef · Zobacz więcej »
Rim-Sin I
Rim-Sin I, Rimsin I (1822–1763 p.n.e. według chronologii średniej) – król Larsy, syn Kudur-Mabuka, brat i następca Warad-Sina.
Nowy!!: Mari i Rim-Sin I · Zobacz więcej »
Rozprzestrzenienie języków urzędowych
Poniższa lista przedstawia języki urzędowe państw świata, ułożone w kolejności alfabetycznej.
Nowy!!: Mari i Rozprzestrzenienie języków urzędowych · Zobacz więcej »
Samsu-iluna
Samsu-ditany). Samsu-iluna (Samsu-iluna) – siódmy król Babilonii z I dynastii z Babilonu, syn i następca Hammurabiego, panował przez 38 lat (1749–1712 p.n.e.) Początek jego panowania nie był pomyślny, ponieważ Kasyci wtargnęli do kraju z pogranicza Elamu, zdobywając Uruk i Ur.
Nowy!!: Mari i Samsu-iluna · Zobacz więcej »
Sargon I
Sargon I, właśc.
Nowy!!: Mari i Sargon I · Zobacz więcej »
Sargon Wielki
Sargon z Akadu (akad. 𒊬𒊒𒄀 Šar-ru-gi), także Sargon Wielki, w starszych pracach historycznych jako Sargon Starszy – twórca i pierwszy władca Imperium Akadyjskiego, znany z podboju sumeryjskich miast-państw w XXIV i XXIII wieku p.n.e. Był założycielem dynastii akadyjskiej, która rządziła przez około sto lat po jego śmierci, aż do podboju Sumeru przez Gutejów.
Nowy!!: Mari i Sargon Wielki · Zobacz więcej »
Siruktuh I
Siruktuh I (ok. 1800–1772 p.n.e.) – król Elamu, syn i następca Silhaha, współczesny Hammurabiemu z Babilonu.
Nowy!!: Mari i Siruktuh I · Zobacz więcej »
Stefan Zawadzki
Stefan Zawadzki (ur. 15 grudnia 1946 w Jasieńcu) – polski historyk, profesor nauk humanistycznych, badacz dziejów Starożytnego Bliskiego Wschodu.
Nowy!!: Mari i Stefan Zawadzki · Zobacz więcej »
Subartu
Subartu, Szubartu, Subir (akad. Subartu, Šubartu; sumer. su.bir4ki) – w źródłach mezopotamskich nazwa obszaru w północnej Mezopotamii, którego granice, przynależność polityczna i skład etniczny zmieniały się wraz z upływem czasu.
Nowy!!: Mari i Subartu · Zobacz więcej »
Suhu
Mapa królestwa Górnej Mezopotamii Szamszi-Adada I z zaznaczonym położeniem Suhu Mapa starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 1000-800 p.n.e. z zaznaczonymi najważniejszymi aramejskimi i nowohetyckimi państewkami, w tym Suhu Stela z inskrypcjąSzamasz-resza-usura, zarządcy Suhu i Mari (1 poł. VIII w. p.n.e.) Suhu, Suhum – kraina nad środkowym biegiem Eufratu, na południe od Mari.
Nowy!!: Mari i Suhu · Zobacz więcej »
Sumeryjska lista królów
Gliniany graniastosłup z tekstem ''Sumeryjskiej listy królów'', kopia WB / WB 444 (kopia G u Glassnera). Sumeryjska lista królów – dzieło sumeryjskiego piśmiennictwa, będące listąwładców i dynastii rządzących Sumerem, począwszy od królów panujących przed potopem, a na I dynastii z Isin kończąc (początek II tys. p.n.e.). Dzieło to ma charakter półlegendarny, dlatego dyskwalifikuje się je jako źródło historyczne i traktowane jest przez badaczy dziejów starożytnej Mezopotamii z dużądoząostrożności.
Nowy!!: Mari i Sumeryjska lista królów · Zobacz więcej »
Sumu-epuh
Sumu-epuh – amorycki król syryjskiego państwa Jamhad panujący ok.
Nowy!!: Mari i Sumu-epuh · Zobacz więcej »
Sumu-Jamam
Sumu-Jamam (amor. Sūmû-Jamam)Frayne D.R., Old Babylonian Period (2003-1595 BC), The Royal Inscriptions of Mesopotamia – Early Periods, tom 4, University of Toronto Press, 1990, s. 613.
Nowy!!: Mari i Sumu-Jamam · Zobacz więcej »
Sutejowie
Sutejowie, Sutu – konfederacja koczowniczych plemion, najprawdopodobniej pochodzenia amoryckiego, zamieszkująca obszar starożytnej Syrii i Palestyny, pomiędzy Mari a Qatną.
Nowy!!: Mari i Sutejowie · Zobacz więcej »
Szamszi-Adad I
Zasięg terytorialny królestwa Szamszi-Adada I (1814-1782 p.n.e.) Szamszi-Adad I (akadyjskie Šamšī-Adad; amoryckie Šamšī-Addu - tłum. „Słońcem moim jest bóg Adad”) – Amoryta, syn Ila-kabkabi z miasta Terqa, założyciel amoryckiej dynastii państwa asyryjskiego; twórca pierwszego asyryjskiego imperium.
Nowy!!: Mari i Szamszi-Adad I · Zobacz więcej »
Szarrum-iter
Szarrum-iter – według „''Sumeryjskiej listy królów''” szósty, ostatni władca należący do dynastii z Mari.
Nowy!!: Mari i Szarrum-iter · Zobacz więcej »
Szibtu
Szibtu (akad. Šibtu)Frayne D.R., Old Babylonian Period (2003-1595 BC), The Royal Inscriptions of Mesopotamia – Early Periods, t. 4, University of Toronto Press, 1990, s. 627-628.
Nowy!!: Mari i Szibtu · Zobacz więcej »
Sztuka babilońska
Najazd Elamitów około 2000 roku p.n.e. położył kres rozwojowi sztuki sumeryjskiej.
Nowy!!: Mari i Sztuka babilońska · Zobacz więcej »
Sztuka sumeryjska
Sztuka sumeryjska – przejaw działalności artystycznej Sumerów, zamieszkałych południowąMezopotamię w okresie od IV tysiąclecia p.n.e., tj.
Nowy!!: Mari i Sztuka sumeryjska · Zobacz więcej »
Szumszani
Szumszani (akad. Šumšanī, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane šum6-ša-ni)Frayne D.R., Sargonic and Gutian..., s. 157.
Nowy!!: Mari i Szumszani · Zobacz więcej »
Tabliczki z Ebli
Tabliczka z biblioteki w Ebli Tabliczki z Ebli – zbiór około 17 tysięcy glinianych tabliczek i ich fragmentów pochodzących ze starożytnego miasta Ebla na obecnym stanowisku archeologicznym Tall Mardich (około 70 km na południowy zachód od Aleppo w Syrii).
Nowy!!: Mari i Tabliczki z Ebli · Zobacz więcej »
Tell Leilan
Tell Leilan – duże stanowisko archeologiczne w północno-wschodniej Syrii ze śladami osadnictwa od V do II tys.
Nowy!!: Mari i Tell Leilan · Zobacz więcej »
Terqa
Mapa królestwa Szamszi-Adada I z zaznaczonym położeniem miasta Terqa Terqa – starożytne miasto w północnej Mezopotamii, identyfikowane z obecnym stanowiskiem Tell Ashara w Syrii położonym nad środkowym Eufratem ok.
Nowy!!: Mari i Terqa · Zobacz więcej »
Til-Abni
Til-Abni, Til-Abnim – starożytne miasto w północnej Syrii, leżące w zakolu EufratuBryce T., Til-Abni(m), w: The Routledge Handbook...
Nowy!!: Mari i Til-Abni · Zobacz więcej »
Tilla
Tilla (średio/nowoasyryjskie Tille, też nowoasyryjskie Til-uli?) – starożytne miasto w północnej Mezopotamii, wzmiankowane po raz pierwszy w dokumentach z archiwum w Mari pochodzących z czasów panowania króla Zimri-Lima (1774-1762 p.n.e.)hasło Tilla, w: Bryce T., The Routledge..., s. 707.
Nowy!!: Mari i Tilla · Zobacz więcej »
Tuszhan
Tuszhan (też Tuszhum i Tuszha) – starożytne miasto w rejonie górnego biegu Tygrysu, poświadczone w tekstach ze środkowego okresu brązu i okresu żelaza; identyfikowane na podstawie znalezisk tabliczek klinowych ze stanowiskiem Ziyaret Tepe w Turcjihasło Tushhan, w: Bryce T., The Routledge..., s. 722.
Nowy!!: Mari i Tuszhan · Zobacz więcej »
XVIII wiek p.n.e.
XVIII WIEK P.N.E. XX wiek p.n.e. XIX wiek p.n.e. XVIII wiek p.n.e. XVII wiek p.n.e. XVI wiek p.n.e. Urodzili się.
Nowy!!: Mari i XVIII wiek p.n.e. · Zobacz więcej »
Zimri-Lim
Mapa Mezopotamii w II tys. p.n.e. Zimri-Lim (amor. Zimrī-Līm)Frayne D.R., Old Babylonian Period (2003-1595 BC), The Royal Inscriptions of Mesopotamia – Early Periods, tom 4, University of Toronto Press, 1990, s. 623.
Nowy!!: Mari i Zimri-Lim · Zobacz więcej »
Zizi
Zizi – według „''Sumeryjskiej listy królów''” czwarty władca należący do dynastii z Mari.
Nowy!!: Mari i Zizi · Zobacz więcej »
