Szybszy dostęp niż przeglądarce!
194 kontakty: Abu al-Ala al-Ma’arri, Al-Farabi, Al-Ghazali, Al-Kindi, Alienacja, Anatelizm, Anthony Collins, Antoni Jaksa-Marcinkowski, Antyautorytaryzm, Antyseksualizm, Apologetyka, Arystoteles, Średniowiecze, Ataraksja, Ateizm, Aum Shinrikyō, Awangarda Krakowska, Ayn Rand, Łaska, Życie pośmiertne, Baiame, Barok, Basileja, Bernard Williams (filozof), Boska komedia, Brat naszego Boga, Bronisław Ferdynand Trentowski, Brzytwa Ockhama, Cetologia, Charles-Michel de L’Épée, Chiński pokój, Cnoty kardynalne, Co to jest Oświecenie, Cyceron, Cyryl z Aleksandrii, Cywilizacja, Cywilizacja łacińska, Czworobok Wesleyański, Długie średniowiecze, Dei Filius, Dekolonizacja wiedzy, Demiurg, Demokryt, Dojrzałość umysłowa, Doksa, Duch (filozofia), Duch Święty, Dusza (filozofia), Duszewność, Eleonora Ziemięcka, ..., Epicharm, Episteme, Etyka chrześcijańska, Farewell to Reason, Fenomenologia ducha, Fideizm, Filozofia, Filozofia amerykańska, Filozofia średniowieczna, Filozofia świata islamu, Filozofia francuska, Filozofia nowożytna, Filozofia renesansu, Filozofia starożytna, Fizjonomika, Frenologia, Funkcje wykonawcze, Gabriel Marcel, Głupota, Geneza lęku, Grypsera, Heglizm, Helmut, Henri Bergson, Henryk z Gandawy, Historyzm (filozofia), Hubert, Hugo (imię), Hugona, Hurysa, Iluminaci bawarscy, Immanuel Kant, Intelekt, Inteligencja, Inteligencja (psychologia), Ismailizm, Jacek Woroniecki, James Harrington, Jan Kulma, Jürgen Habermas, Joachim Stegmann, Joachim z Fiore, Johann Georg Hamann, Johann Heinrich Abicht, John Finnis, Joseph de Maistre, Kaganek, Karl Barth, Ken Wilber, Kojos, Komentarz (gatunek literacki), Konserwatyzm, Kryptologia, Krytyczny racjonalizm, Ksantypa, Ku filozoficznemu myśleniu, Legitymizacja, Legitymizacja prawa, Lew Szestow, Logika, Louis de La Forge, Lumen fidei, Matthieu Ricard, Max More, Metropolis (film), Miłość (chrześcijaństwo), Milczenie w buddyzmie, Milionerzy (teleturniej), Najwyższe dobro, Natywizm, Nieświadomość indywidualna, Niepełnosprawność intelektualna, Noetyka, Norinaga Motoori, Nous, Oświecenie (epoka), Ogień, Oliwka (roślina), Papieska Akademia Teologiczna, Paul Feyerabend, Paul Langevin, Pierre Daniel Huet, Piotr Skarga, Pismo logograficzne, Platon, Platonizm, Plutarch z Aten, Poezja metafizyczna, Politologia, Polskie Stowarzyszenie Racjonalistów, Powinność, Poznanie, Prawa zwierząt, Prawo, Prawo natury, Prima scriptura, Proklos, Przosna, Quam singulari, Racjonalizacja, Racjonalizm, Racjonalizm światopoglądowy, Racjonalizm filozoficzny, Racjonalny egoizm, Radykalna ortodoksja, Rajmund Llull, René Descartes, Rerum novarum, Rewolucja francuska, Rozsądek, Roztropność, Rzecz sama w sobie, Salomon (król Izraela), Sądowa kontrola konstytucyjności prawa, Scholastyka (filozofia), Science in a Free Society, Search for Extraterrestrial Intelligence, Separacja metafizyczna (filozofia), Siedem grzechów głównych, Sinusoida Krzyżanowskiego, Sturm und Drang, Stworzenie świata według islamu, System prewencyjny, Tales z Miletu, Teologia apofatyczna, Teologia fundamentalna, Teologia moralna, Teologia naturalna, Teoria postępu, Theodor Adorno, Thomas Aikenhead, Timajos (dialog), Tomasz z Akwinu, Towarzystwo Tomasza Zana, Transcendentalizm, Transhumanizm, Tuskulanki, Umiarkowanie (tarot), Umysł, Utopia, Władimir Sołowjow (filozof), Wolna wola, Wzniosłość, Zaburzenia urojeniowe. Rozwiń indeks (144 jeszcze) »
Abu al-Ala al-Ma’arri
Abu al-Ala al-Ma’arri (arab. أبو العلاء المعري, właśc. أبو العلاء أحمد بن عبد الله بن سليمان التنوخي المعري Abū al-ʿAlāʾ Aḥmad ibn ʿAbd Allāh ibn Sulaimān al-Tanūẖī al-Maʿarrī; ur. w grudniu 973/363 A.H. w Ma’arrat an-Numan, obecnie Ma’arrat an-Numan, zm. tamże w maju 1058/449 A.H.) – syryjski filozof, poeta i pisarz arabski, twórca racjonalistycznej i sceptycznej koncepcji filozoficznej podważającej dogmaty islamu i odrzucającej pogląd o wyłączności prawdy zawartej w doktrynie religijnej, antynatalista.
Nowy!!: Rozum i Abu al-Ala al-Ma’arri · Zobacz więcej »
Al-Farabi
Al-Farabi na kazachskim banknocie Al-Farabi, właśc.
Nowy!!: Rozum i Al-Farabi · Zobacz więcej »
Al-Ghazali
Al-Ghazali, właściwie Abu Hamid Muhammad ibn Muhammad at-Tusi-asz-Szafi (ur. ok. 1058 w Tus, zm. 1111 tamże) – filozof muzułmański, teolog, mistyk suficki.
Nowy!!: Rozum i Al-Ghazali · Zobacz więcej »
Al-Kindi
Al-Kindi (Jusuf Jakub ibn Ishak al-Kindi, ur. ok. 801 w Kufie, zm. ok. 879 w Bagdadzie) – arabski filozof muzułmański, teolog, matematyk, naukowiec i lekarz.
Nowy!!: Rozum i Al-Kindi · Zobacz więcej »
Alienacja
Alienacja (wyobcowanie) („obcy, cudzy”) – poczucie izolacji od społeczeństwa, nieutożsamianie się ze społecznościąlokalnąi ponadlokalną, utrata tożsamości jednostki charakterystyczna dla dużych ośrodków miejskich w społeczeństwach przemysłowych i poprzemysłowych (postindustrialnych) oraz dla sytuacji migracji zarobkowej.
Nowy!!: Rozum i Alienacja · Zobacz więcej »
Anatelizm
Anatelizm – stanowisko teoretyczne zaproponowane przez Andrzeja L. Zachariasza w książce Poznanie teoretyczne.
Nowy!!: Rozum i Anatelizm · Zobacz więcej »
Anthony Collins
Anthony Collins Anthony Collins (ur. w Heston, zm. w Londynie) – angielski filozof, wolnomyśliciel oraz orędownik deizmu.
Nowy!!: Rozum i Anthony Collins · Zobacz więcej »
Antoni Jaksa-Marcinkowski
Antoni Jaksa-Marcinkowski, ps.
Nowy!!: Rozum i Antoni Jaksa-Marcinkowski · Zobacz więcej »
Antyautorytaryzm
Antyautorytaryzm – sprzeciw wobec autorytaryzmu, który definiowany jest jako „system rządów, w którym władza jest w rękach armii lub jednej partii i nie podlega kontroli społecznej”, „narzucanie swojej woli, poglądów, wymuszanie posłuszeństwa”, a także „system wartości nakazujący bezwzględne podporządkowanie się normom i nakazom osób sprawujących władzę”.
Nowy!!: Rozum i Antyautorytaryzm · Zobacz więcej »
Antyseksualizm
Antyseksualizm − termin odnoszący się do poglądów sprzeciwiających się seksualności.
Nowy!!: Rozum i Antyseksualizm · Zobacz więcej »
Apologetyka
Apologetyka (łac. apologeticum, z gr. ἀπολογία) – dział teologii (teologia fundamentalna, której apologetyka jest wymiarem praktycznym) lub literatury zajmujący się obronąwiary, w szczególności chrześcijańskiej, przed zarzutami przeciwników oraz uzasadniający podstawowe prawdy wiary.
Nowy!!: Rozum i Apologetyka · Zobacz więcej »
Arystoteles
Arystoteles (starogr., Aristotelēs, ur. 384 p.n.e. w Stagirze, zm. 322 p.n.e. w Chalkis) – filozof, jeden z trzech – obok Sokratesa i Platona – najsławniejszych filozofów starożytnej Grecji.
Nowy!!: Rozum i Arystoteles · Zobacz więcej »
Średniowiecze
gemm. Fortyfikacje Carcassonne (1992) Średniowiecze – epoka w historii Europy trwająca od V do XV wieku, która rozpoczęła się wraz z upadkiem cesarstwa zachodniorzymskiego i trwała do epoki renesansu i wielkich odkryć geograficznych.
Nowy!!: Rozum i Średniowiecze · Zobacz więcej »
Ataraksja
Ataraksja (– brak zamętu, niepokoju) – postawa niewzruszoności, równowagi i spokoju ducha, ideał spokoju wewnętrznego człowieka.
Nowy!!: Rozum i Ataraksja · Zobacz więcej »
Ateizm
Ateizm (z gr. „bezbożny” – a-, „bez” oraz, theos, „bóg”) – brak wiary w istnienie jednego bądź wielu bogów czy też odrzucający wiarę w stwórcę; ewentualnie odrzucenie teizmu.
Nowy!!: Rozum i Ateizm · Zobacz więcej »
Aum Shinrikyō
Była główna kwatera sekty w tokijskiej dzielnicy Aoyama Protest przeciwko Aum Shinrikyō, listopad 2009 (także pisownia: Om Shin Rikyo); polska nazwa: „Aum – Najwyższa Prawda” (ang. „Supreme Truth”); obecna nazwa: „Aleph” – japońska sekta religijna założona w 1987 przez Shōkō Asaharę (prawdziwe nazwisko: Chizuo Matsumoto).
Nowy!!: Rozum i Aum Shinrikyō · Zobacz więcej »
Awangarda Krakowska
Awangarda Krakowska – grupa literacka działająca w latach 1922−1927 przy krakowskim czasopiśmie „Zwrotnica”.
Nowy!!: Rozum i Awangarda Krakowska · Zobacz więcej »
Ayn Rand
Ayn Rand, urodzona jako Alissa Zinowiewna Rosenbaum (ur. 2 lutego 1905 w Petersburgu, zm. 6 marca 1982 w Nowym Jorku) – amerykańska pisarka i filozofka pochodząca z rodziny rosyjskich Żydów, twórczyni filozofii obiektywizmu.
Nowy!!: Rozum i Ayn Rand · Zobacz więcej »
Łaska
Łaska (gr. χαρις, charis, łac. gratia) – w teologii rozumiana jako dar udzielany człowiekowi przez Boga, a którego przyznanie nie jest związane z żadnązasługą.
Nowy!!: Rozum i Łaska · Zobacz więcej »
Życie pośmiertne
Życie pośmiertne – przekonanie o kontynuacji egzystencji po śmierci.
Nowy!!: Rozum i Życie pośmiertne · Zobacz więcej »
Baiame
Baiame (także Biame, Boyma, Biam) – bóg nieba i Ojciec wszystkich rzeczy według wierzeń Aborygenów z plemion zamieszkujących południowo-wschodniąAustralię, takich, jak np.: Kamilaroi, Wiradjuri i Euahlayi.
Nowy!!: Rozum i Baiame · Zobacz więcej »
Barok
Fara poznańskaAnnibale Carracci, ''Domine, quo vadis'' Kościół Il Gesù w RzymieAndrea Pozzo, ''Apoteoza św. Ignacego'' Bartolomé Esteban Murillo, ''Immaculata'' Pałac w WilanowieBarok (prawdopodobnie z port. barroco – perła o nieregularnym kształcie, z wł. – dziwność, nietypowość) – główny kierunek w kulturze europejskiej, którego trwanie datuje się od końca XVI wieku do XVIII wiekuCz.
Nowy!!: Rozum i Barok · Zobacz więcej »
Basileja
Basileja (gr. Βασίλεια, „Królowa”) – w mitologii greckiej tytanida, starsza z córek Uranosa i Titai.
Nowy!!: Rozum i Basileja · Zobacz więcej »
Bernard Williams (filozof)
Bernard Arthur Owen Williams (ur. 21 września 1929, zm. 10 czerwca 2003) – angielski filozof moralności, określony przez The Times jako najbardziej błyskotliwy i najważniejszy brytyjski filozof moralności swoich czasówThe Times, The Times, 14 czerwca 2003.
Nowy!!: Rozum i Bernard Williams (filozof) · Zobacz więcej »
Boska komedia
Boska komedia – poemat włoskiego poety Dantego Alighieri, napisany w latach 1307–1321.
Nowy!!: Rozum i Boska komedia · Zobacz więcej »
Brat naszego Boga
Brat naszego Boga – dramat Karola Wojtyły powstały w latach 1944-1950, przedstawiający losy polskiego powstańca, malarza i zakonnika św. brata Alberta Chmielowskiego.
Nowy!!: Rozum i Brat naszego Boga · Zobacz więcej »
Bronisław Ferdynand Trentowski
Bronisław Ferdynand Trentowski (ur. 21 stycznia 1808 we wsi Opole, zm. 16 czerwca 1869 we Fryburgu Bryzgowijskim) – polski filozof, pedagog, mesjanista i wolnomularz.
Nowy!!: Rozum i Bronisław Ferdynand Trentowski · Zobacz więcej »
Brzytwa Ockhama
William of Ockham, szkic w dziele filozoficznym Suma logiczna (''Summa logicae)'' z dopiskiem: ''frater Occham iste'' Brzytwa Ockhama (nazywana także zasadąekonomii myślenia) – zasada, zgodnie z którąw wyjaśnianiu zjawisk należy dążyć do prostoty, wybierając takie wyjaśnienia, które opierająsię na jak najmniejszej liczbie pojęć i założeń.
Nowy!!: Rozum i Brzytwa Ockhama · Zobacz więcej »
Cetologia
Cetologia (od gr. κητος, ketos.
Nowy!!: Rozum i Cetologia · Zobacz więcej »
Charles-Michel de L’Épée
Pomnik przed ''L’Institut National de Jeunes Sourds de Paris'' przy rue St-Jacques Charles-Michel de L’Épée (ur. 25 listopada 1712 w Wersalu, zm. 23 grudnia 1789 w Paryżu) – francuski prezbiter katolicki, nauczyciel (pedagogika specjalna), pionier edukacji osób niesłyszących i niedosłyszących, twórca pierwszej szkoły dla niesłyszących w Paryżu (współcześnie L’Institut National de Jeunes Sourds de Paris) i francuskiego języka migowego (skrót LSF).
Nowy!!: Rozum i Charles-Michel de L’Épée · Zobacz więcej »
Chiński pokój
Chiński pokój, argument chińskiego pokoju – eksperyment myślowy zaproponowany przez amerykańskiego filozofa Johna Searle’a i przedstawiony w jego pracy z 1980 roku pt.
Nowy!!: Rozum i Chiński pokój · Zobacz więcej »
Cnoty kardynalne
Cnoty kardynalne. Laurent d’Orléans, Iluminacja w ''La Somme le Roi'' (ok. 1290-1300). Cnoty kardynalne (– zawias) – cztery cnoty moralne uznane w chrześcijaństwie za najważniejsze.
Nowy!!: Rozum i Cnoty kardynalne · Zobacz więcej »
Co to jest Oświecenie
artykuł: ''Was ist Aufklärung?'', pierwsza strona wersji z roku 1799 Co to jest Oświecenie z niem.
Nowy!!: Rozum i Co to jest Oświecenie · Zobacz więcej »
Cyceron
Marek Tulliusz Cyceron, inaczej Marek Tulliusz CyceroNiekiedy w literaturze polskiej można również spotkać formy Ciceron lub Cicero.
Nowy!!: Rozum i Cyceron · Zobacz więcej »
Cyryl z Aleksandrii
Cyryl z Aleksandrii (kopt. Ⲡⲁⲡⲁ Ⲕⲩⲣⲓⲗⲗⲟⲩ ⲁ̅), także Cyryl Aleksandryjski, w Kościele koptyjskim Cyryl I (ur. ok. 378 w Theodosios, zm. 27 czerwca 444 w Aleksandrii) – egipski filozof, teolog, biblista i astronom; biskup Aleksandrii.
Nowy!!: Rozum i Cyryl z Aleksandrii · Zobacz więcej »
Cywilizacja
Cywilizacja – poziom rozwoju społeczeństwa w danym okresie historycznym, który charakteryzuje się określonym poziomem kultury materialnej, stopniem opanowania środowiska naturalnego i nagromadzeniem instytucji społecznych.
Nowy!!: Rozum i Cywilizacja · Zobacz więcej »
Cywilizacja łacińska
Cywilizacja łacińska – jedna z cywilizacji wyróżnionych przez Feliksa Konecznego, ew.
Nowy!!: Rozum i Cywilizacja łacińska · Zobacz więcej »
Czworobok Wesleyański
wiedzie prym w refleksji teologicznej Czworoboku Doświadczenie jest dodatkowym źródłem autorytetu. Na zdjęciu widoczny jest pomnik upamiętniający nawrócenie i pewność usprawiedliwienia Jana Wesleya. Czworobok Wesleyański czy Metodystyczny Czworobok – metodologia refleksji teologicznej przypisywana Janowi Wesleyowi, przywódcy ruchu metodystycznego końca XVIII wieku.
Nowy!!: Rozum i Czworobok Wesleyański · Zobacz więcej »
Długie średniowiecze
Długie średniowiecze (fr. Un Long Moyen Âge) – zbiór artykułów Jacques’a Le Goffa opublikowanych w czasopiśmie „L’Histoire” w latach 1980–2004; w Polsce wydany w 2007 r. (w przekładzie Marii Żurowskiej) nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Nowy!!: Rozum i Długie średniowiecze · Zobacz więcej »
Dei Filius
Dei Filius – konstytucja dogmatyczna o wierze katolickiej ogłoszona 24 kwietnia 1870 roku przez sobór watykański, skierowana przeciw błędom doktrynalnym, a także przeciw racjonalizmowi i fideizmowi.
Nowy!!: Rozum i Dei Filius · Zobacz więcej »
Dekolonizacja wiedzy
Dekolonizacja wiedzy – koncepcja rozwinięta w badaniach dekolonialnych, która krytykuje hegemonię zachodnich systemów wiedzy.
Nowy!!: Rozum i Dekolonizacja wiedzy · Zobacz więcej »
Demiurg
William Blake, ''Urizen stwarzający świat'' (akwarela, 1794). Postać Urizena wzorowana jest na gnostyckim demiurgu. Demiurg (gr. δημιουργός dēmiourgós) – w filozofii i religiach starożytnych istota boska stwarzająca świat materialny.
Nowy!!: Rozum i Demiurg · Zobacz więcej »
Demokryt
Demokryt z Abdery (gr. Demokritos ho Abderites, dosł. Demokryt Abderyta, ur. ok. 460 p.n.e., zm. ok. 370 p.n.e.Imię to znaczy „sędzia ludu” od δῆμος „lud” i κριτής „sędzia”) – myśliciel i podróżnik, uczeń Leucypa, naukowiec, znany jako „śmiejący się filozof”.
Nowy!!: Rozum i Demokryt · Zobacz więcej »
Dojrzałość umysłowa
Dojrzałość umysłowa – kierowanie się w życiu rozsądkiem, mądrością, rozumem i poczuciem odpowiedzialności.
Nowy!!: Rozum i Dojrzałość umysłowa · Zobacz więcej »
Doksa
Doksa – w filozofii starożytnej Grecji mniemanie, złudne lub niepewne przekonanie czy też poznanie, przeciwstawiane prawdzie czy pewnej i niepodważalnej wiedzy (episteme).
Nowy!!: Rozum i Doksa · Zobacz więcej »
Duch (filozofia)
Pojęcia ducha oraz duszy wywodząsię z tradycji religijnych, które przekazująinformacje o objawiających się niematerialnych rozumnych istotach, czyli duchach – Bogu lub bogach, aniołach, demonach, duchach osób zmarłych etc.
Nowy!!: Rozum i Duch (filozofia) · Zobacz więcej »
Duch Święty
Witraż w bazylice watykańskiej Duch Święty (hebr. רוּחַ הַקֹּדֶשׁ Ruach ha-Kodesz, gr. to hagion Pneuma lub to Pneuma to hagion, łac. Spiritus Sanctus) – w większości religii chrześcijańskich trzecia Osoba Trójcy Świętej, równa Ojcu i Synowi w bóstwie, majestacie, substancji i naturze.
Nowy!!: Rozum i Duch Święty · Zobacz więcej »
Dusza (filozofia)
Dusza (/nefesz/,, /psyche/) – w filozofii pierwiastek życia, decydujący o tym, że osoba ludzka, zwierzę i roślina sąbytami żywymi.
Nowy!!: Rozum i Dusza (filozofia) · Zobacz więcej »
Duszewność
Witness Lee, który upowszechnił temat duszewności na Zachodzie Duszewność (ang. soulishness) – działanie w sferze religii poprzez nieprzemienionąprzez współpracę z łaskąBożąaktywność naturalnych władz duszy: rozumu, woli, pamięci i uczuć oraz mylące uważanie tego za autentyczne życie wiarąwypływające z ducha ludzkiego złączonego z TrójcąŚwiętą.
Nowy!!: Rozum i Duszewność · Zobacz więcej »
Eleonora Ziemięcka
Eleonora Ziemięcka (ur. w 1819 we wsi Jasieniec na Mazowszu, zm. 23 września 1869 w Warszawie) z domu Gagatkiewicz – filozofka chrześcijańska i publicystka, uznawana za pierwsząpolskąfilozofkę.
Nowy!!: Rozum i Eleonora Ziemięcka · Zobacz więcej »
Epicharm
Epicharm, znany również jako Epicharm z Kos (gr.), ur.
Nowy!!: Rozum i Epicharm · Zobacz więcej »
Episteme
Turcji. Episteme – w filozofii starożytnej Grecji pojęcie oznaczające wiedzę naukową.
Nowy!!: Rozum i Episteme · Zobacz więcej »
Etyka chrześcijańska
Bransoletka:,,Co Jezus by zrobił?''. Zachęca chrześcijan do naśladowania w swoim życiu Jezusa Chrystusa, który wypełnił w najdoskonalszy sposób wolę Boga. Etyka chrześcijańska (czasami teologia moralna) – etyka oparta na chrześcijaństwie.
Nowy!!: Rozum i Etyka chrześcijańska · Zobacz więcej »
Farewell to Reason
Farewell to Reason – książka Paula Karla Feyerabenda (pierwsze wydanie Verso, London-New York, 1987) poświęcona głównie dwóm kwestiom.
Nowy!!: Rozum i Farewell to Reason · Zobacz więcej »
Fenomenologia ducha
Fenomenologia ducha – jedno z najważniejszych dzieł filozoficznych G. W. F. Hegla i całej europejskiej historii filozofii, wydane w 1807 roku.
Nowy!!: Rozum i Fenomenologia ducha · Zobacz więcej »
Fideizm
Fideizm (od „wiara”) – pogląd filozoficzny i teologiczny głoszący prymat wiary nad poznaniem rozumowym i teoriami naukowymi.
Nowy!!: Rozum i Fideizm · Zobacz więcej »
Filozofia
Herrada z Landsbergu, ''Hortus deliciarum'', ''Philosophia et septem artes liberales'' Rembrandt, ''Medytujący filozof'', 1632 Auguste Rodin, ''Myśliciel'', 1902 Filozofia (od: – „miły, ukochany” i – „mądrość”, tłumaczone jako „umiłowanie mądrości”) – różnie definiowany element kultury umysłowej.
Nowy!!: Rozum i Filozofia · Zobacz więcej »
Filozofia amerykańska
Bibliotece Kongresu w Waszyngtonie (1896) Filozofia amerykańska – filozofia w Stanach Zjednoczonych rozwijała się od XVII wieku, obecnie najszerzej obecne sąw niej tradycje analityczne, do nurtów filozoficznych szczególnie typowych dla niej należątakże (ukształtowane w samej Ameryce) pragmatyzm i transcendentalizm.
Nowy!!: Rozum i Filozofia amerykańska · Zobacz więcej »
Filozofia średniowieczna
Herrady z Landsbergu Zachodnioeuropejska filozofia średniowieczna – okres w historii filozofii obejmujący różne nurty filozoficzne rozwijane w średniowieczu na obszarze zachodniego chrześcijaństwa.
Nowy!!: Rozum i Filozofia średniowieczna · Zobacz więcej »
Filozofia świata islamu
Filozofia świata islamu, filozofia muzułmańska (zwłaszcza dla średniowiecza używa się także niedokładnych określeń filozofia arabska, klasyczna filozofia arabska, średniowieczna filozofia arabska) – zespół tradycji filozoficznych kultywowanych na terenach objętych przez islam, przy czym nie zawsze zgodnych z islamskąortodoksjąreligijną.
Nowy!!: Rozum i Filozofia świata islamu · Zobacz więcej »
Filozofia francuska
Filozofia francuska – filozofia uprawiana w języku francuskim od końca średniowiecza po czasy współczesne.
Nowy!!: Rozum i Filozofia francuska · Zobacz więcej »
Filozofia nowożytna
Emblemat mądrości, George Wither (1635) Filozofia nowożytna – okres w zachodniej filozofii – od renesansu aż do współczesności.
Nowy!!: Rozum i Filozofia nowożytna · Zobacz więcej »
Filozofia renesansu
Rafaela (1509-1510) przedstawia zebranych wielkich filozofów starożytności. Jest ona wyrazem ogromnego zainteresowania myśląantycznąw renesansie. Filozofia renesansu (filozofia odrodzenia) – okres w zachodniej historii filozofii, pomiędzy filozofiąśredniowiecznąa filozofiąnowożytną.
Nowy!!: Rozum i Filozofia renesansu · Zobacz więcej »
Filozofia starożytna
Muzeum Kapitolińskim Filozofia starożytna – dyscyplina ukształtowana w starożytnej Grecji pod koniec VII w. p.n.e., zajmująca się najbardziej fundamentalnymi pytaniami dotyczącymi rzeczywistości, człowieka i myślenia.
Nowy!!: Rozum i Filozofia starożytna · Zobacz więcej »
Fizjonomika
Wystarczyło znaleźć podobieństwo do jakiegoś zwierzęcia i od czasów Arystotelesa wszystko było jasne – ilustracja do The Physiognomist's Own Book z 1841 r. Fizjonomika (gr. φύσις, physis – natura; γνώμων, gnōmōn – wskazówka, oznaka) – pseudonauka utrzymująca, że wygląd twarzy, jej cech charakterystycznych decyduje u człowieka o jego przynależności do określonej grupy charakterologicznej, a nawet może decydować o powodzeniu w życiu i całym losie.
Nowy!!: Rozum i Fizjonomika · Zobacz więcej »
Frenologia
XIX-wieczny schemat frenologiczny Q.
Nowy!!: Rozum i Frenologia · Zobacz więcej »
Funkcje wykonawcze
Funkcje wykonawcze (zbiorczo określane jako funkcje wykonawcza oraz kontrola poznawcza) – zestaw procesów poznawczych, które sąniezbędne do poznawczej kontroli zachowania: wybieranie i skuteczne monitorowanie zachowań, które ułatwiająosiągnięcie wybranych celów.
Nowy!!: Rozum i Funkcje wykonawcze · Zobacz więcej »
Gabriel Marcel
Nagrodę Erazma w 1969) Gabriel Honoré Marcel (ur. 7 grudnia 1889 w Paryżu, zm. 8 października 1973 tamże) – francuski filozof, myśliciel religijny, wykładowca, dramaturg, krytyk literacki.
Nowy!!: Rozum i Gabriel Marcel · Zobacz więcej »
Głupota
Quentina Massysa, początek XVI w. Głupota – niedostatek rozumu przejawiający się brakiem bystrości, nieumiejętnościąrozpoznawania istoty rzeczy, związków przyczynowo-skutkowych, przewidywania i kojarzenia.
Nowy!!: Rozum i Głupota · Zobacz więcej »
Geneza lęku
Geneza lęku – lęk definiowany jest jako „uczucie trwogi, obawy przed czymś, strach”; również jako „niejasny, nieprzyjemny stan emocjonalny charakteryzujący się przeżywaniem obaw, strachu, stresu i przykrości”.
Nowy!!: Rozum i Geneza lęku · Zobacz więcej »
Grypsera
Grypsera (z – pot. rozum) – mowa środowiskowa środowisk przestępczych, ukształtowana na gruncie języka polskiego.
Nowy!!: Rozum i Grypsera · Zobacz więcej »
Heglizm
Jakob Schlesinger, Portret Georga Wilhelma Friedricha Hegla, 1831. Pojęcie to używane jest w różnych znaczeniach.
Nowy!!: Rozum i Heglizm · Zobacz więcej »
Helmut
Helmut – germańskie imię męskie.
Nowy!!: Rozum i Helmut · Zobacz więcej »
Henri Bergson
Henri Bergson (ur. 18 października 1859 w Paryżu, zm. 4 stycznia 1941 tamże) – francuski filozof, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1927.
Nowy!!: Rozum i Henri Bergson · Zobacz więcej »
Henryk z Gandawy
Henryk z Gandawy (ur. ok. 1217 w Gandawie lub Tournai, zm. 1293) – świecki teolog i filozof, scholastyczny.
Nowy!!: Rozum i Henryk z Gandawy · Zobacz więcej »
Historyzm (filozofia)
Historyzm – stanowisko filozoficzne i metodologiczne postulujące poznawanie rzeczywistości oraz ujmowanie zjawisk, zwłaszcza społecznych i kulturowych, w sposób historyczny, tj.
Nowy!!: Rozum i Historyzm (filozofia) · Zobacz więcej »
Hubert
Hubert – imię męskie pochodzenia germańskiego.
Nowy!!: Rozum i Hubert · Zobacz więcej »
Hugo (imię)
Hugo, Hugon – imię męskie, które powstało przez skrócenie germańskich imion ze składnikiem hugu (rozum, umysł), co oznacza "człowiek rozumny, bystry".
Nowy!!: Rozum i Hugo (imię) · Zobacz więcej »
Hugona
Hugona – żeński wariant imienia Hugo, które powstało przez skrócenie germańskich imion ze składnikiem hugu (rozum, umysł), co oznacza "człowiek rozumny, bystry".
Nowy!!: Rozum i Hugona · Zobacz więcej »
Hurysa
Hurysa (arab. حورية – wolna, ta co ma czarne oczy) – według religii muzułmańskich to wiecznie młode i piękne dziewice w raju stanowiące jednąz nagród dla zbawionych wiernych.
Nowy!!: Rozum i Hurysa · Zobacz więcej »
Iluminaci bawarscy
Sowa Minerwy siedząca na księdze (grafika z 1776) Iluminaci bawarscy, właściwie Zakon Iluminatów (od łacińskiego illuminatus – oświecony, l. mn. illuminati) – istniejące przez krótki czas tajne stowarzyszenie mające na celu uczynienie zbędnym panowania ludzi nad ludźmi poprzez oświecenie i doskonalenie moralne.
Nowy!!: Rozum i Iluminaci bawarscy · Zobacz więcej »
Immanuel Kant
Immanuel Kant (ur. 22 kwietnia 1724 w Królewcu, zm. 12 lutego 1804 tamże) – niemiecki filozof, profesor logiki i metafizyki na Uniwersytecie Albrechta w Królewcu.
Nowy!!: Rozum i Immanuel Kant · Zobacz więcej »
Intelekt
Intelekt (łac. intellectus: percepcja, postrzeganie, poznanie) – zdolności umysłowe, kultura umysłowa człowieka (potencjalnie również istot pozaziemskich czy sztucznej inteligencji).
Nowy!!: Rozum i Intelekt · Zobacz więcej »
Inteligencja
Inteligencja (od łac. intelligentia – zdolność pojmowania, rozum) – zdolność do postrzegania, analizy i adaptacji do zmian otoczenia.
Nowy!!: Rozum i Inteligencja · Zobacz więcej »
Inteligencja (psychologia)
Inteligencja – rozumiana jako sprawność umysłowa ma wiele odcieni znaczeniowych i co za tym idzie ma wiele różnych definicji.
Nowy!!: Rozum i Inteligencja (psychologia) · Zobacz więcej »
Ismailizm
Ismailizm, izmailizm także: siedmiowcy – ugrupowanie religijne i polityczne w islamie szyickim.
Nowy!!: Rozum i Ismailizm · Zobacz więcej »
Jacek Woroniecki
Jacek Woroniecki OP (ur. 21 grudnia 1878 w Lublinie, zm. 18 maja 1949 w Krakowie) – polski duchowny rzymskokatolicki, dominikanin, Sługa Boży Kościoła katolickiego.
Nowy!!: Rozum i Jacek Woroniecki · Zobacz więcej »
James Harrington
James Harrington (także Harington; ur. 3 stycznia 1611 w Upton, zm. 11 września 1677 w Westminster) – angielski pisarz, publicysta i filozof.
Nowy!!: Rozum i James Harrington · Zobacz więcej »
Jan Kulma
aktorstwo. Jan Kulma (ur. 13 grudnia 1924, zm.
Nowy!!: Rozum i Jan Kulma · Zobacz więcej »
Jürgen Habermas
Jürgen Habermas (wym. MAF:,; ur. 18 czerwca 1929 w Düsseldorfie) – niemiecki filozof, socjolog i publicysta polityczny.
Nowy!!: Rozum i Jürgen Habermas · Zobacz więcej »
Joachim Stegmann
Joachim Stegmann, zwany „starszym” (ur. 1595, zm. w 1633 w Klużu) – niemiecki matematyk, działacz reformacyjny braci polskich, duchowny i teolog, rektor Akademii Rakowskiej.
Nowy!!: Rozum i Joachim Stegmann · Zobacz więcej »
Joachim z Fiore
Joachim z Fiore (Gioacchino da Fiore) (ur. 1130/1135 w Celico koło Cosenzy, Kalabria, zm. 30 marca 1202) – teolog i mistyk chrześcijański, cysters, a następnie założyciel własnej kongregacji zakonnej S. Giovanni in Fiore.
Nowy!!: Rozum i Joachim z Fiore · Zobacz więcej »
Johann Georg Hamann
Johan Georg Hamann, zwany "magiem północy" (ur. 27 sierpnia 1730 w Królewcu, zm. 21 czerwca 1788) – filozof i teolog niemiecki.
Nowy!!: Rozum i Johann Georg Hamann · Zobacz więcej »
Johann Heinrich Abicht
Johann Heinrich Abicht (ur. 4 maja 1762 w Volkstedt, zm. 28 kwietnia 1816 w Wilnie) – filozof niemiecki, wykładowca uniwersytetów w Erlangen i w Wilnie.
Nowy!!: Rozum i Johann Heinrich Abicht · Zobacz więcej »
John Finnis
John Finnis (ur. 28 lipca 1940) – australijski filozof, specjalizujący się w filozofii prawa.
Nowy!!: Rozum i John Finnis · Zobacz więcej »
Joseph de Maistre
Joseph de Maistre (portret malował Karl Vogel von Vogelstein ok. 1810) Joseph de Maistre (ur. 1 kwietnia 1753 w Chambéry, zm. 26 lutego 1821 w Turynie) – sabaudzki filozof polityczny, urzędnik i dyplomata.
Nowy!!: Rozum i Joseph de Maistre · Zobacz więcej »
Kaganek
Płonący kaganek o prymitywnej formie Kaganek (lampka oliwna) – typ wczesnej lampy olejnej w postaci niewielkiego naczynia (glinianego lub metalowego), w kształcie miseczki z dziobkiem, uchwytem i knotem.
Nowy!!: Rozum i Kaganek · Zobacz więcej »
Karl Barth
Karl Barth (ur. 10 maja 1886 w Bazylei, zm. 10 grudnia 1968 w Bazylei) – teolog szwajcarski.
Nowy!!: Rozum i Karl Barth · Zobacz więcej »
Ken Wilber
Ken Wilber Ken Wilber, właśc.
Nowy!!: Rozum i Ken Wilber · Zobacz więcej »
Kojos
Kojos (gr. Koios, łac. Coeus) – w mitologii greckiej tytan uosabiający rozum i oś.
Nowy!!: Rozum i Kojos · Zobacz więcej »
Komentarz (gatunek literacki)
Metamorfoz'' Owidiusza wraz z komentarzem na marginesie (1390−1400 r. n.e.) Komentarz – gatunek literatury użytkowej, w którym autor omawia, interpretuje i opatruje szczegółowymi uwagami oraz wyjaśnieniami dzieło innego autora.
Nowy!!: Rozum i Komentarz (gatunek literacki) · Zobacz więcej »
Konserwatyzm
Japońscy konserwatyści podczas protestu (2009) Konserwatyzm („zachowywać”) – doktryna, która bazuje na hasłach obrony porządku społecznego oraz umacniania tradycyjnych wartości, takich jak: religia, naród, państwo, rodzina, hierarchia, autorytet.
Nowy!!: Rozum i Konserwatyzm · Zobacz więcej »
Kryptologia
II wojny światowej do szyfrowania wiadomości sztabowych wysokiego szczebla Kryptologia (z gr. κρυπτός kryptos, „ukryty”, i λόγος logos, „rozum”, „słowo”) – dziedzina wiedzy o przekazywaniu informacji w sposób zabezpieczony przed niepowołanym dostępem.
Nowy!!: Rozum i Kryptologia · Zobacz więcej »
Krytyczny racjonalizm
Krytyczny racjonalizm – kierunek filozofii nauki zapoczątkowany przez Karla Poppera; definiowany co najmniej trojako.
Nowy!!: Rozum i Krytyczny racjonalizm · Zobacz więcej »
Ksantypa
Otho Vaenius, Ksantypa wylewa nocnik na Sokratesa, ilustracja w '' Quinti Horatii Flacci Emblemata'', 1612 Ksantypa (V/IV w. p.n.e.) – Atenka, żona Sokratesa.
Nowy!!: Rozum i Ksantypa · Zobacz więcej »
Ku filozoficznemu myśleniu
Ku filozoficznemu myśleniu (niem. Wege zum philosphischen Denken) – zbiór pogadanek filozoficznych autorstwa Józefa Marii Bocheńskiego wydany po raz pierwszy w 1959 w wydawnictwie Herder we Fryburgu Bryzgowijskim w języku niemieckim.
Nowy!!: Rozum i Ku filozoficznemu myśleniu · Zobacz więcej »
Legitymizacja
Legitymizacja, legitymacja – w szerokim sensie uzasadnienie bądź prawomocność określonej instytucji społecznej.
Nowy!!: Rozum i Legitymizacja · Zobacz więcej »
Legitymizacja prawa
Legitymizacja prawa – uzasadnienie obowiązywania prawa oraz uznawania go za prawowite.
Nowy!!: Rozum i Legitymizacja prawa · Zobacz więcej »
Lew Szestow
Lew Szestow, 1927 Lew Szestow, Lew Isaakowicz Szestow, ros.
Nowy!!: Rozum i Lew Szestow · Zobacz więcej »
Logika
Logika (gr. λόγος, logos – rozum, słowo, myśl) – nauka formalna o jasnym i ścisłym formułowaniu myśli, o regułach poprawnego rozumowania i uzasadniania twierdzeń.
Nowy!!: Rozum i Logika · Zobacz więcej »
Louis de La Forge
Louis De La Forge (ur. 24 lub 26 listopada 1632 r. w La Flèche we Francji, zm. w 1666 r. w Saumur) – praktykujący lekarz medycyny, filozof nurtu kartezjańskiego, zwolennik myśli św. Augustyna, jak również propagator uwydatniania jej związków z filozofiąnowożytną.
Nowy!!: Rozum i Louis de La Forge · Zobacz więcej »
Lumen fidei
Lumen fidei (łac. Światło wiary) – pierwsza encyklika papieża Franciszka, zaprezentowana 29 czerwca 2013 w Watykanie, w niespełna cztery miesiące po konklawe.
Nowy!!: Rozum i Lumen fidei · Zobacz więcej »
Matthieu Ricard
group.
Nowy!!: Rozum i Matthieu Ricard · Zobacz więcej »
Max More
Max More na Singularity Summit w Stanford, 2006. Max More (poprzednie nazwisko Max T. O’Connor) (ur. w styczniu 1964 w Bristolu, w Anglii) – filozof i futurolog, który pisze, przemawia oraz udziela konsultacji dotyczących podejmowania decyzji w dziedzinie powstających technologii.
Nowy!!: Rozum i Max More · Zobacz więcej »
Metropolis (film)
Statua filmowego robota w Babelsbergu Metropolis – niemiecki ekspresjonistyczny film science fiction z 1927 roku w reżyserii Fritza Langa.
Nowy!!: Rozum i Metropolis (film) · Zobacz więcej »
Miłość (chrześcijaństwo)
"AUG", autora maksymy: ''niespokojne jest serce człowieka, dopóki nie spocznie w Bogu''. Philippe de Champaigne 1645-1650 r., olej na płótnie, Los Angeles County Museum of Art. Miłość (łac. caritas, amor, dilectio; gr. ἀγάπη, agape) – pragnienie dobra.
Nowy!!: Rozum i Miłość (chrześcijaństwo) · Zobacz więcej »
Milczenie w buddyzmie
Milczenie lub cisza (chiń. liangjiu; tyb. lung.du.ma.bsngan.pa'i.chos.bcu.bzhi'i.ming.la. Chin. wuyan; kor. muŏn; jap. mugon; wiet. vô ngân. Chin. wuji; kor. mugi; jap. mugi; wiet. vô ki) – dotycząbraku odpowiedzi ze strony Buddy na niektóre pytania i jednej z technik używanej w szkole chan do nauczania.
Nowy!!: Rozum i Milczenie w buddyzmie · Zobacz więcej »
Milionerzy (teleturniej)
Milionerzy – polski teleturniej oparty na brytyjskim formacie Who Wants to Be a Millionaire?, emitowany na antenie TVN w latach 1999–2003, 2008–2010 i od 2017.
Nowy!!: Rozum i Milionerzy (teleturniej) · Zobacz więcej »
Najwyższe dobro
Sokrates za najwyższe dobro uznał cnotę Najwyższe dobro (lat. summum bonum) – w etyce to wyróżnione dobro, w stosunku do którego wszystkim innym dobrom przypisuje się jedynie charakter instrumentalny.
Nowy!!: Rozum i Najwyższe dobro · Zobacz więcej »
Natywizm
Racjonalizm genetyczny, natywizm, innatyzm – pogląd dotyczący natury źródeł poznania (genezy poznania), przeciwstawiający się empiryzmowi genetycznemu.
Nowy!!: Rozum i Natywizm · Zobacz więcej »
Nieświadomość indywidualna
Nieświadomość indywidualna (nieświadomość osobnicza) – nieświadoma sfera życia psychicznego człowieka.
Nowy!!: Rozum i Nieświadomość indywidualna · Zobacz więcej »
Niepełnosprawność intelektualna
Oznaczenie choroby na legitymacji niepełnosprawności Niepełnosprawność intelektualna (obniżenie poziomu rozwoju intelektualnego) – zaburzenie rozwojowe polegające na znacznym obniżeniu ogólnego poziomu funkcjonowania intelektualnego, któremu towarzyszy deficyt w zakresie zachowań adaptacyjnych (w szczególności niezależności i odpowiedzialności).
Nowy!!: Rozum i Niepełnosprawność intelektualna · Zobacz więcej »
Noetyka
Filozofia Platona jest jednąz ważniejszych inspiracji dla noetyki Noetyka (gr. noetikós – dosł. `dotyczący poznania intelektualnego`) – w filozofii rodzaj poznania, nazywany noetycznym, intelektualnym, poznaniem serca lub intuicją, u podstaw którego znajduje się uznanie istnienia rzeczywistości ponadzmysłowej oraz zdolności człowieka do jej bezpośredniego poznania.
Nowy!!: Rozum i Noetyka · Zobacz więcej »
Norinaga Motoori
Norinaga Motoori – japoński uczony i filozof okresu Edo.
Nowy!!: Rozum i Norinaga Motoori · Zobacz więcej »
Nous
Nous (gr. νοῦς) – słowo pochodzące z greki, w dosłownym znaczeniu duch, rozsądek, intelekt, rozum, w znaczeniu przenośnym.
Nowy!!: Rozum i Nous · Zobacz więcej »
Oświecenie (epoka)
Voltaire (François-Marie Arouet) Jean-Jacques Rousseau Edmund Burke Jonathan Swift Joseph von Sonnenfels: ''Człowiek bez przesądów'' – A.D. 1765 Jorge Juan y Santacilia Immanuel Kant Oświecenie, in.
Nowy!!: Rozum i Oświecenie (epoka) · Zobacz więcej »
Ogień
Pożar Ogień w kominku Ogień – suma obserwowalnych zjawisk towarzyszących fizyczno-chemicznemu procesowi spalania, a przede wszystkim.
Nowy!!: Rozum i Ogień · Zobacz więcej »
Oliwka (roślina)
Kwitnąca gałąź ''Olea capensis'' Owoce oliwki europejskiej Oliwki marynowane na tureckim targu Oliwka (Olea L.) – rodzaj drzew należący do rodziny oliwkowatych.
Nowy!!: Rozum i Oliwka (roślina) · Zobacz więcej »
Papieska Akademia Teologiczna
Papieska Akademia Teologiczna (łac. Pontificia Academia Theologica, wł. Pontificia Accademia di Teologia) – jedna z Akademii Papieskich w Kurii Rzymskiej w Watykanie.
Nowy!!: Rozum i Papieska Akademia Teologiczna · Zobacz więcej »
Paul Feyerabend
Paul Karl Feyerabend (ur. 13 stycznia 1924 w Wiedniu, zm. 11 lutego 1994 w Genolier w Szwajcarii) – austriacki filozof, autor programu filozofii nauki zwanego przez niego samego anarchizmem metodologicznym lub kontrindukcjonizmem.
Nowy!!: Rozum i Paul Feyerabend · Zobacz więcej »
Paul Langevin
Paul Langevin (ur. 23 stycznia 1872 w Paryżu, zm. 19 grudnia 1946 tamże) – francuski fizyk teoretyk, pedagog i działacz oświatowy, w latach 1944–1946 prezes Ligi Praw Człowieka (LDH).
Nowy!!: Rozum i Paul Langevin · Zobacz więcej »
Pierre Daniel Huet
Pierre Daniel Huet (ur. 8 lutego 1630 w Caen, zm. 26 stycznia 1721 w Paryżu) – francuski pisarz, filozof i duchowny.
Nowy!!: Rozum i Pierre Daniel Huet · Zobacz więcej »
Piotr Skarga
Tablica pamiątkowa w Krakowie Krypta ks. Piotra Skargi w kościele Świętych Piotra i Pawła w Krakowie Piotr Skarga herbu Pawęża, SJSkrót łac. SI Societas Iesu używany także SJ z ang. Society of Jesus lub TJ pol. Towarzystwo Jezusowe zob.
Nowy!!: Rozum i Piotr Skarga · Zobacz więcej »
Pismo logograficzne
Pismo logograficzne (gr. λόγος, lógos – myśl, rozum, słowo) – typ zapisu języka w systemach glottograficznych, gdy znaki graficzne oznaczająposzczególne pojęciaT.
Nowy!!: Rozum i Pismo logograficzne · Zobacz więcej »
Platon
Platon (Plátōn; ur. 424/423 p.n.e., zm. 348/347 p.n.e.) – filozof grecki, Ateńczyk, twórca tradycji intelektualnej znanej jako platonizm.
Nowy!!: Rozum i Platon · Zobacz więcej »
Platonizm
Platonizm – nurt filozoficzny opierający się na filozofii Platona (427–347 p.n.e.), stanowiący jej interpretację i kontynuację.
Nowy!!: Rozum i Platonizm · Zobacz więcej »
Plutarch z Aten
Plutarch z Aten albo Plutarch Młodszy (gr.: Πλούταρχος, Ploútarchos, około 350-432 n.e.) – grecki filozof neoplatoński, nauczający w Atenach na początku V wieku n.e. Odtworzył tamtejsząAkademię i został jej kierownikiem.
Nowy!!: Rozum i Plutarch z Aten · Zobacz więcej »
Poezja metafizyczna
Poezja metafizyczna – nurt lirycznej poezji barokowej.
Nowy!!: Rozum i Poezja metafizyczna · Zobacz więcej »
Politologia
Politologia, nauki polityczne, nauki o polityce, nauka o polityce (z gr. πολιτικά politiká „sprawy miasta, państwa”1 od πόλις polis – „miasto-państwo” oraz λόγος, logos, „rozum, słowo, myśl”) – nauka społeczna zajmująca się politykąrozumianąjako całokształt działalności związanej ze sprawowaniem władzy politycznej, jej funkcjąi roląw życiu społecznym, teoriąjej organizacji, funkcjami i charakterem państwa i międzynarodowych organizacji politycznych.
Nowy!!: Rozum i Politologia · Zobacz więcej »
Polskie Stowarzyszenie Racjonalistów
Polskie Stowarzyszenie Racjonalistów (PSR) – stowarzyszenie o charakterze filozoficzno-naukowym, światopoglądowym i etycznym zrzeszające osoby o światopoglądzie racjonalistycznym.
Nowy!!: Rozum i Polskie Stowarzyszenie Racjonalistów · Zobacz więcej »
Powinność
Powinność – nakaz, obowiązek, konieczność natury moralnej.
Nowy!!: Rozum i Powinność · Zobacz więcej »
Poznanie
Poznanie – termin filozoficzny oznaczający odkrywanie (przedmiotu czy zagadnienia).
Nowy!!: Rozum i Poznanie · Zobacz więcej »
Prawa zwierząt
Makak wykorzystywany do eksperymentów w Institute of Behavioral Research w Silver Spring Prawa zwierząt – idea, zgodnie z którązwierzęta mająfundamentalne interesy lub prawa, które powinny być uszanowane tak samo, jak to się dzieje w przypadku podstawowych, analogicznych interesów ludzi.
Nowy!!: Rozum i Prawa zwierząt · Zobacz więcej »
Prawo
Prawo w ujęciu przedmiotowym – ogół praw i obowiązków adresatów prawa.
Nowy!!: Rozum i Prawo · Zobacz więcej »
Prawo natury
Prawo natury, prawo naturalne (łac. ius naturale) – postulowany, odmienny od prawa pozytywnego porządek prawny.
Nowy!!: Rozum i Prawo natury · Zobacz więcej »
Prima scriptura
Prima scriptura (z łac.: pierwsze pismo, ang.: Scripture is primary, Scripture first) – chrześcijańska doktryna prymatu Pisma, według której Pismo Święte jest pierwszym w hierarchii, głównym i miarodajnym źródłem Objawienia Bożego, względem pozabiblijnej części Tradycji Apostolskiej, pozostałego nauczania w Kościele, rozumowego poznania Boga i osobistego doświadczenia religijnego.
Nowy!!: Rozum i Prima scriptura · Zobacz więcej »
Proklos
Proklos zwany Diadochem (następcą), gr.
Nowy!!: Rozum i Proklos · Zobacz więcej »
Przosna
Przosna (Prozna) – polski herb szlachecki, używany przez kilkanaście rodzin głównie z ziemi dobrzyńskiej i poznańskiej.
Nowy!!: Rozum i Przosna · Zobacz więcej »
Quam singulari
Quam singulari – dekret watykańskiej Kongregacji Sakramentów wydany na polecenie papieża Piusa X w Rzymie 7 sierpnia 1910 i podpisany przez kardynałów Domenico Ferratę oraz Filippo GiustiniegoRomuald Rak, Eucharystia w wypowiedziach papieży i innych dokumentach Stolicy Apostolskiej XX w., Veritas, Londyn, 1987, s. 37-44, ISBN 0-948202-00-9.
Nowy!!: Rozum i Quam singulari · Zobacz więcej »
Racjonalizacja
Racjonalizacja (od „rozum”) – w psychologii jeden z mechanizmów obronnych – pozornie racjonalne uzasadnianie po fakcie swoich decyzji i postaw, kiedy prawdziwe motywy pozostająukryte, często także przed własnąświadomością.
Nowy!!: Rozum i Racjonalizacja · Zobacz więcej »
Racjonalizm
Racjonalizm („rozum”; „rozumny, rozsądny”) – ogólna nazwa różnych stanowisk, podkreślających znaczenie rozumu lub ewentualnie racjonalności.
Nowy!!: Rozum i Racjonalizm · Zobacz więcej »
Racjonalizm światopoglądowy
Racjonalizm światopoglądowy la ratio – rozum; rationalis – rozumny, rozsądny – światopogląd i postawa, zakładające.
Nowy!!: Rozum i Racjonalizm światopoglądowy · Zobacz więcej »
Racjonalizm filozoficzny
Racjonalizm filozoficzny (ew. racjonalizm metodologiczny, aprioryzm) (łac. ratio – rozum; rationalis – rozumny, rozsądny) – stanowisko filozoficzne, przede wszystkim w epistemologii akcentujące rolę rozumu i rozumowań apriorycznych w zdobywaniu wiedzy.
Nowy!!: Rozum i Racjonalizm filozoficzny · Zobacz więcej »
Racjonalny egoizm
Egoizm racjonalny (łac. ego – ja, rationalis – rozumny, rozsądny) – system etyczny głoszący, że egoizm jest praktycznym ideałem rozumu.
Nowy!!: Rozum i Racjonalny egoizm · Zobacz więcej »
Radykalna ortodoksja
Radykalna ortodoksja – chrześcijański prąd filozoficzny i teologiczny, który przy pomocy filozofii postmodernistycznej stara się odrzucić paradygmat nowoczesności.
Nowy!!: Rozum i Radykalna ortodoksja · Zobacz więcej »
Rajmund Llull
Podróże Rajmunda Lulla. http www planetware com montserrat. Rajmund Lull OFS, właśc.
Nowy!!: Rozum i Rajmund Llull · Zobacz więcej »
René Descartes
René Descartes, łac. Renatus Cartesius, po polsku Kartezjusz, (ur. 31 marca 1596 w La Haye en Touraine, zm. 11 lutego 1650 w Sztokholmie) – francuski uczony: matematyk, fizyk i filozof, jeden z najwybitniejszych intelektualistów XVII wieku, uznawany również za ojca filozofii nowożytnej.
Nowy!!: Rozum i René Descartes · Zobacz więcej »
Rerum novarum
Rerum novarum (łac. Rzeczy nowych) – encyklika papieża Leona XIII ogłoszona 15 maja 1891.
Nowy!!: Rozum i Rerum novarum · Zobacz więcej »
Rewolucja francuska
Zdobycie Bastylii, 14 lipca 1789 Rewolucja francuska, Wielka Rewolucja Francuska, także wielka rewolucja – okres w historii Francji w latach 1789–1799, w którym doszło do głębokich zmian polityczno-społecznych i obalenia monarchii Burbonów.
Nowy!!: Rozum i Rewolucja francuska · Zobacz więcej »
Rozsądek
Rozsądek, zdrowy rozsądek (w różnych znaczeniach: nowołac. sensus communis, ang. common sense, niem. Verstand) – pojęcie pojawiające się w filozofii współczesnej, zwłaszcza w wielu prądach brytyjskiej filozofii analitycznej, wyprowadzone z dawniejszej koncepcji sensus communis („zmysłu wspólnego”).
Nowy!!: Rozum i Rozsądek · Zobacz więcej »
Roztropność
Roztropność – cnota moralna, która wyraża się umiejętnościądobierania właściwych środków prowadzących do celu.
Nowy!!: Rozum i Roztropność · Zobacz więcej »
Rzecz sama w sobie
„Rzecz sama w sobie”, noumen (gr. νοούμενoν; rzecz wyobrażona; pomyślana od nous – rozum, duch) – termin wprowadzony do filozofii przez Immanuela Kanta.
Nowy!!: Rozum i Rzecz sama w sobie · Zobacz więcej »
Salomon (król Izraela)
Salomon i królowa Saby (mal. Piero della Francesca) „Salomon na tronie” (XVIII-wieczna rycina) Salomon (Szlomoh,, Sulayman, Sulaiman, Süleyman, Solyman; ur. ok. 1000 p.n.e., zm. ok. 931 p.n.e.) – biblijny król Izraela, syn i następca króla Dawida.
Nowy!!: Rozum i Salomon (król Izraela) · Zobacz więcej »
Sądowa kontrola konstytucyjności prawa
Sądowa kontrola konstytucyjności prawa – instytucja ustrojowa, zgodnie z którąsądy sąuprawnione do kontroli aktów prawnych pod względem ich zgodności z konstytucją.
Nowy!!: Rozum i Sądowa kontrola konstytucyjności prawa · Zobacz więcej »
Scholastyka (filozofia)
Mistrz i uczniowie (1464) Scholastyka – termin wieloznaczny.
Nowy!!: Rozum i Scholastyka (filozofia) · Zobacz więcej »
Science in a Free Society
Science in a Free Society – książka napisana przez Paula Karla Feyerabenda (pierwsze wydanie: Londyn, New Left Books, 1978) traktowana przez samego autora jako drugi tom Against Method.
Nowy!!: Rozum i Science in a Free Society · Zobacz więcej »
Search for Extraterrestrial Intelligence
Search for Extraterrestrial Intelligence, SETI – rozbudowany, wieloletni projekt naukowy, którego celem jest znalezienie kontaktu z pozaziemskimi cywilizacjami poprzez poszukiwanie sygnałów radiowych i świetlnych sztucznie wytworzonych, pochodzących z przestrzeni kosmicznej, a niebędących dziełem człowieka.
Nowy!!: Rozum i Search for Extraterrestrial Intelligence · Zobacz więcej »
Separacja metafizyczna (filozofia)
Separacja metafizyczna jest podstawowąmetodąformowania rozumienia bytu w metafizyce realistycznej.
Nowy!!: Rozum i Separacja metafizyczna (filozofia) · Zobacz więcej »
Siedem grzechów głównych
Siedem grzechów głównych'' (''Stół Mądrości''), przed 1525 Siedem grzechów głównych – tradycyjna chrześcijańska klasyfikacja podstawowych grzechów i wad ludzkich, od których wywodząsię wszystkie inne grzechy/wady.
Nowy!!: Rozum i Siedem grzechów głównych · Zobacz więcej »
Sinusoida Krzyżanowskiego
Sinusoida Juliana Krzyżanowskiego. Nad osiąznajdująsię „epoki jasne”, a pod nią„epoki ciemne”. Sinusoida Krzyżanowskiego – wykres, który przedstawia odmienność danych epok literackich, które występująpo sobie, a także podobieństwa epok występujących naprzemiennie.
Nowy!!: Rozum i Sinusoida Krzyżanowskiego · Zobacz więcej »
Sturm und Drang
Sturm und Drang (także Okres burzy i naporu) – nazwa okresu w literaturze niemieckiej przypadającego umownie na lata 1767–1785.
Nowy!!: Rozum i Sturm und Drang · Zobacz więcej »
Stworzenie świata według islamu
Stworzenie świata według islamu – poglądy wyznawców islamu na początek świata.
Nowy!!: Rozum i Stworzenie świata według islamu · Zobacz więcej »
System prewencyjny
System prewencyjny (system uprzedzający, system zapobiegawczy lub system wychowawczy księdza Bosko) – metoda wychowawcza, która nie jest oparta na stosowaniu przymusu, lecz odwołuje się do potencjału dobra i rozumu, jakie wychowanek nosi w swoim wnętrzu.
Nowy!!: Rozum i System prewencyjny · Zobacz więcej »
Tales z Miletu
Tales z Miletu (gr. Thales ho Milesios; VII/VI w. p.n.e.) – grecki uczony: filozof, matematyk i astronom okresu przedsokratejskiego, przedstawiciel jońskiej filozofii przyrody.
Nowy!!: Rozum i Tales z Miletu · Zobacz więcej »
Teologia apofatyczna
Teologia apofatyczna (gr. apofatikos - "przeczący", nazywana też Teologiąnegatywną) - nurt teologii oparty na założeniu, że jakiekolwiek pozytywne poznanie natury Boga przekracza granice możliwości ludzkiego rozumu.
Nowy!!: Rozum i Teologia apofatyczna · Zobacz więcej »
Teologia fundamentalna
Teologia fundamentalna — dział teologii chrześcijańskiej szukającej argumentów za zasadnościąwiary chrześcijańskiej (por. 1 List Piotra 3,15).
Nowy!!: Rozum i Teologia fundamentalna · Zobacz więcej »
Teologia moralna
Teologia moralna – dział teologii chrześcijańskiej zajmujący się moralnościączynów ludzkich w świetle Objawienia.
Nowy!!: Rozum i Teologia moralna · Zobacz więcej »
Teologia naturalna
Teologia naturalna – dziedzina teologii dowodząca istnienia Boga na podstawie obserwacji świata przyrody.
Nowy!!: Rozum i Teologia naturalna · Zobacz więcej »
Teoria postępu
Nicolas de Condorcet Anne Robert Turgot Teoria postępu – teoria społeczna stworzona w XVIII wieku przez Jeana Antoine’a Nicolasa de Condorceta oraz Anne Roberta Jacques’a Turgota.
Nowy!!: Rozum i Teoria postępu · Zobacz więcej »
Theodor Adorno
Theodor W. Adorno, właśc.
Nowy!!: Rozum i Theodor Adorno · Zobacz więcej »
Thomas Aikenhead
Thomas Aikenhead (ur. 1676, zm. 8 stycznia 1697 w Edynburgu) – szkocki student teologii z Edynburga, powieszony w wieku 20 lat na podstawie wyroku kary śmierci za bluźnierstwo; wypowiadał się przeciwko religiom objawionym, w szczególności Biblii; był ostatnim człowiekiem w Wielkiej Brytanii straconym za bluźnierstwo, przez krytyków skazania uważany za męczennika w obronie rozumu.
Nowy!!: Rozum i Thomas Aikenhead · Zobacz więcej »
Timajos (dialog)
Timajos (gr. Τίμαιος, Timaios) jest jednym z dialogów Platona.
Nowy!!: Rozum i Timajos (dialog) · Zobacz więcej »
Tomasz z Akwinu
Carlo Crivelli Tomasz z Akwinu, także Akwinata (ur. w 1224 albo w 1225 w Roccasecca, zm. 7 marca 1274 w Fossanuova) – włoski filozof scholastyczny, teolog, członek Zakonu Kaznodziejskiego (dominikanów).
Nowy!!: Rozum i Tomasz z Akwinu · Zobacz więcej »
Towarzystwo Tomasza Zana
Towarzystwo Tomasza Zana – młodzieżowa organizacja niepodległościowa działająca w Wielkopolsce, a później obejmująca cały obszar zaboru pruskiego oraz pruskiego Śląska.
Nowy!!: Rozum i Towarzystwo Tomasza Zana · Zobacz więcej »
Transcendentalizm
Transcendentalizm – nurt filozofii amerykańskiej zapoczątkowany między innymi przez R.W. Emersona i H.D. Thoreau.
Nowy!!: Rozum i Transcendentalizm · Zobacz więcej »
Transhumanizm
Symbol transhumanizmu Transhumanizm (czasem skracany do >H lub H+) – ruch intelektualny, kulturowy oraz polityczny postulujący możliwość i potrzebę (ale nie konieczność) wykorzystania nauki i techniki, w szczególności neurotechnologii, biotechnologii i nanotechnologii, do przezwyciężenia ludzkich ograniczeń i poprawy kondycji ludzkiej.
Nowy!!: Rozum i Transhumanizm · Zobacz więcej »
Tuskulanki
Iluminowany rękopis ''Tuskulanek'', sporządzony między rokiem 1450 a 1460 w Neapolu. Tuskulanki lub Rozmowy tuskulańskie, pełny tytuł Rozmów tuskulańskich ksiąg pięć – dialog filozoficzny w pięciu księgach autorstwa Marka Tulliusza Cycerona, napisany w roku 45 p.n.e., omawiający zagadnienie szczęścia człowieka, w którym autor chciał dać czytelnikowi skutecznąbroń przeciw najrozmaitszym przeciwnościom losuWykorzystano tłumaczenia Kazimierza Leśniaka (Rozmowy tuskulańskie) i Gabrieli Pianko (korespondencja Cycerona).
Nowy!!: Rozum i Tuskulanki · Zobacz więcej »
Umiarkowanie (tarot)
Umiarkowanie, czasem jako Umiar lub Powściągliwość – karta tarota należąca do Arkanów Wielkich.
Nowy!!: Rozum i Umiarkowanie (tarot) · Zobacz więcej »
Umysł
Metafora umysłu z XVII wieku Umysł – termin ogólny oznaczający ogół aktywności mózgu ludzkiego, przede wszystkim takich, których posiadania człowiek jest świadomy: spostrzeganie, myślenie, zapamiętywanie, odczuwanie emocji, uczenie się, czy regulowanie uwagi.
Nowy!!: Rozum i Umysł · Zobacz więcej »
Utopia
Utopii'' Morusa, 1518 Utopia – projekt lub przedstawienie idealnego ustroju politycznego, opierającego się na sprawiedliwości, solidarności i równości.
Nowy!!: Rozum i Utopia · Zobacz więcej »
Władimir Sołowjow (filozof)
Władimir Siergiejewicz Sołowjow (ur. w Moskwie, zm. tamże) – rosyjski prawosławny myśliciel i poeta, przedstawiciel i słowianofilski mesjanista, nazywany „filozofem wiecznej kobiecości”.
Nowy!!: Rozum i Władimir Sołowjow (filozof) · Zobacz więcej »
Wolna wola
Wolna wola – zdolność podmiotów do dokonywania wyborów bez ograniczeń ze strony różnych czynników.
Nowy!!: Rozum i Wolna wola · Zobacz więcej »
Wzniosłość
Wzniosłość (z łaciny sublimis, pod belkąprogową, wysoki, podniesiony) – cecha wielkości fizycznej, wartości moralnej, intelektualnej, metafizycznej lub artystycznej.
Nowy!!: Rozum i Wzniosłość · Zobacz więcej »
Zaburzenia urojeniowe
Zaburzenia urojeniowe (dawniej paranoja prawdziwa, obłęd, z grec. ἡ παράνοια „szaleństwo”, obłęd, παρά „obok, poza” i νοῦς „rozum, sens”) – rzadkie zaburzenie psychiczne z grupy psychoz, w przebiegu którego chory doświadcza urojeń, bez współwystępujących poważnych zaburzeń myślenia, nastroju, omamów bądź wyraźnego spłycenia afektuAmerican Psychiatric Association.
Nowy!!: Rozum i Zaburzenia urojeniowe · Zobacz więcej »
