Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Zainstaluj
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Problem demarkacji

Indeks Problem demarkacji

Problem demarkacji – problem w filozofii i metodologii nauki dotyczący kryteriów rozróżniania nauki od innych dziedzin działalności ludzkiej, przede wszystkim pseudonauki, wierzeń religijnych, metafizyki.

49 kontakty: Arystoteles, Auguste Comte, David Hume, Doksa, Empiryzm, Episteme, Epperson v. Arkansas, Ewolucjonizm (biologia), Filozofia, Filozofia nauki, Filozofia przyrody, Francis Bacon (filozof), Galileusz, Hipoteza, Homeopatia, Immanuel Kant, Isaac Newton, John Herschel, Karl Popper, Kreacjonizm (pseudonauka), Logika, Marksizm, Metafizyka klasyczna, Metoda naukowa, Metodologia, Mit, Nauka, Nauki formalne, Niewspółmierność interteoretyczna, Nowożytność, Oświecenie (epoka), Pierre Duhem, Pierwsze zasady, Polityka, Przyczynowość, Pseudonauka, Psychoanaliza, Religia, René Descartes, Routledge Encyclopedia of Philosophy, Royal Society, Rozumowanie indukcyjne, Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych, Starożytność, Substancja (filozofia), Teologia, Thomas Kuhn, William Stanley Jevons, William Whewell.

Arystoteles

Arystoteles (starogr., Aristotelēs, ur. 384 p.n.e. w Stagirze, zm. 322 p.n.e. w Chalkis) – filozof, jeden z trzech – obok Sokratesa i Platona – najsławniejszych filozofów starożytnej Grecji.

Nowy!!: Problem demarkacji i Arystoteles · Zobacz więcej »

Auguste Comte

Auguste Comte, właśc.

Nowy!!: Problem demarkacji i Auguste Comte · Zobacz więcej »

David Hume

David Hume (ur. w Edynburgu, zm. 25 sierpnia 1776 tamże) – szkocki filozof, historyk i ekonomista.

Nowy!!: Problem demarkacji i David Hume · Zobacz więcej »

Doksa

Doksa – w filozofii starożytnej Grecji mniemanie, złudne lub niepewne przekonanie czy też poznanie, przeciwstawiane prawdzie czy pewnej i niepodważalnej wiedzy (episteme).

Nowy!!: Problem demarkacji i Doksa · Zobacz więcej »

Empiryzm

Empiryzm (od empeiría – „doświadczenie”) – kierunek filozoficzny głoszący, że źródłem ludzkiego poznania sąwyłącznie lub przede wszystkim bodźce zmysłowe docierające do naszego umysłu ze świata zewnętrznego, natomiast wszelkie idee, teorie itp.

Nowy!!: Problem demarkacji i Empiryzm · Zobacz więcej »

Episteme

Turcji. Episteme – w filozofii starożytnej Grecji pojęcie oznaczające wiedzę naukową.

Nowy!!: Problem demarkacji i Episteme · Zobacz więcej »

Epperson v. Arkansas

Epperson v. Arkansas (pot. Proces Scopes II) – spór sądowy toczący się w USA w 1968 pomiędzy nauczycielkąSusan Epperson a stanem Arkansas, dotyczący nauczania w szkołach publicznych ewolucjonizmu.

Nowy!!: Problem demarkacji i Epperson v. Arkansas · Zobacz więcej »

Ewolucjonizm (biologia)

Ewolucjonizm – w biologii – termin wieloznaczny odpowiadający: teorii ewolucji, nauce opisującej mechanizmy ewolucji (biologii ewolucyjnej), jak również pogląd oparty na przeświadczeniu o prawdziwości tej teorii.

Nowy!!: Problem demarkacji i Ewolucjonizm (biologia) · Zobacz więcej »

Filozofia

Herrada z Landsbergu, ''Hortus deliciarum'', ''Philosophia et septem artes liberales'' Rembrandt, ''Medytujący filozof'', 1632 Auguste Rodin, ''Myśliciel'', 1902 Filozofia (od: – „miły, ukochany” i – „mądrość”, tłumaczone jako „umiłowanie mądrości”) – różnie definiowany element kultury umysłowej.

Nowy!!: Problem demarkacji i Filozofia · Zobacz więcej »

Filozofia nauki

Filozofia nauki – dział filozofii zajmujący się badaniem filozoficznych podstaw nauki, m.in.

Nowy!!: Problem demarkacji i Filozofia nauki · Zobacz więcej »

Filozofia przyrody

Bardzo bogatych godzinek księcia de Berry'', ok. 1410) Filozofia przyrody – dział filozofii zajmujący się refleksjąnad naturą, wiedząna jej temat oraz stosunkiem do niej człowieka.

Nowy!!: Problem demarkacji i Filozofia przyrody · Zobacz więcej »

Francis Bacon (filozof)

Francis Bacon, 1.

Nowy!!: Problem demarkacji i Francis Bacon (filozof) · Zobacz więcej »

Galileusz

Galileusz, właśc.

Nowy!!: Problem demarkacji i Galileusz · Zobacz więcej »

Hipoteza

Hipoteza (gr. ὑπόθεσις hypóthesis – przypuszczenie) – zdanie, które podlega konfirmacji lub falsyfikacji.

Nowy!!: Problem demarkacji i Hipoteza · Zobacz więcej »

Homeopatia

Homeopatia (z gr. homoios, podobny, i pathos, cierpienie) – pseudonaukowy system medycyny niekonwencjonalnej, na którego działanie nie ma żadnych dowodów, zaproponowany po raz pierwszy w 1796 przez niemieckiego lekarza Samuela Hahnemanna.

Nowy!!: Problem demarkacji i Homeopatia · Zobacz więcej »

Immanuel Kant

Immanuel Kant (ur. 22 kwietnia 1724 w Królewcu, zm. 12 lutego 1804 tamże) – niemiecki filozof, profesor logiki i metafizyki na Uniwersytecie Albrechta w Królewcu.

Nowy!!: Problem demarkacji i Immanuel Kant · Zobacz więcej »

Isaac Newton

Isaac Newton, Izaak Newton (ur. w Woolsthorpe-by-Colsterworth, zm. w Kensington) – angielski uczony: fizyk, astronom, matematyk, filozof, alchemik, biblista i historyk oraz urzędnik państwowy.

Nowy!!: Problem demarkacji i Isaac Newton · Zobacz więcej »

John Herschel

John Herschel, 1829 Julii Margaret Cameron, 1867 John Frederick William Herschel (ur. 7 marca 1792 w Slough, zm. 11 maja 1871 w Collingwood w hrabstwie Kent) – angielski naukowiec: astronom, fizyk i chemik, syn Mary Pitt i Williama Herschela.

Nowy!!: Problem demarkacji i John Herschel · Zobacz więcej »

Karl Popper

Karl Raimund Popper (ur. 28 lipca 1902 w Wiedniu, zm. 17 września 1994 w Londynie) – austriacki filozof specjalizujący się w filozofii nauki i filozofii społeczno-politycznej.

Nowy!!: Problem demarkacji i Karl Popper · Zobacz więcej »

Kreacjonizm (pseudonauka)

Księgi Rodzaju: ''Niech będzie światłość'' Kroniki norymberskiej) Michała Anioła Kreacjonizm – pogląd, że człowiek i wszelkie życie na Ziemi zostały stworzone w swojej pierwotnej formie przez Boga lub bóstwa.

Nowy!!: Problem demarkacji i Kreacjonizm (pseudonauka) · Zobacz więcej »

Logika

Logika (gr. λόγος, logos – rozum, słowo, myśl) – nauka formalna o jasnym i ścisłym formułowaniu myśli, o regułach poprawnego rozumowania i uzasadniania twierdzeń.

Nowy!!: Problem demarkacji i Logika · Zobacz więcej »

Marksizm

Marksizm, „socjalizm naukowy” – światopogląd polityczno-społeczno-gospodarczy wywodzący się z myśli Karola Marksa, a także, w mniejszym stopniu, Fryderyka Engelsa.

Nowy!!: Problem demarkacji i Marksizm · Zobacz więcej »

Metafizyka klasyczna

Metafizyka klasyczna albo filozofia pierwsza (gr. τα μετα τα φυσικά ta meta ta physika – „to, co po przyrodzie/ponad przyrodą”) – dziedzina wiedzy ukonstytuowana przez Arystotelesa, rozważająca byt jako byt oraz jego istotne właściwości i ostateczne przyczyny.

Nowy!!: Problem demarkacji i Metafizyka klasyczna · Zobacz więcej »

Metoda naukowa

Metoda naukowa – sposoby intersubiektywnego poznawania i komunikowania wiedzy, oparte o prawa logiki i prawdopodobieństwa, posługujące się dedukcjąi systematycznąindukcjąw procesie formułowania, uzasadniania, testowania i korygowania teorii i hipotez.

Nowy!!: Problem demarkacji i Metoda naukowa · Zobacz więcej »

Metodologia

Metodologia – nauka o metodach badań naukowych, ich skuteczności i wartości poznawczej.

Nowy!!: Problem demarkacji i Metodologia · Zobacz więcej »

Mit

Cornelisa van Poelenburgha z ok. 1630, galeria Mauritshuis w Hadze Mit – opowieść o bóstwach i istotach nadprzyrodzonych, przekazywana przez danąspołeczność, zawierająca w sobie wyjaśnienie sensu świata i ludzi w ich doświadczeniach zbiorowych oraz indywidualnych (według definicji etnoreligijnej) lub wywodzące się z tradycji ustnej ponadczasowe, anonimowe opowiadanie o postaciach nadprzyrodzonych, które trwa w kulturze dzięki ciągłym transformacjom i reinterpretacjom dokonywanym przez pisarzy, przy zachowaniu jednocześnie swojego pierwotnego sensu (według definicji literackiej).

Nowy!!: Problem demarkacji i Mit · Zobacz więcej »

Nauka

Wojciech Gerson (1831–1901), ''Nauka'' (1870) Europie Okładka ''Everyday Science and Mechanics'' z 1931 roku Nauka – różnie definiowany element kultury, odznaczający się dążeniem do wiedzy.

Nowy!!: Problem demarkacji i Nauka · Zobacz więcej »

Nauki formalne

Nauki formalne, także: nauki aprioryczne, nauki dedukcyjne – w klasyfikacji nauk grupa nauk wyróżniona ze względu na kryterium przedmiotowe.

Nowy!!: Problem demarkacji i Nauki formalne · Zobacz więcej »

Niewspółmierność interteoretyczna

Niewspółmierność interteoretyczna (niewspółmierność teoretyczna – ang. intertheoretical/theoretical incommensurability) – relacja jaka zachodzi między dwiema bardzo ogólnymi (nieinstancjalnymi) teoriami naukowymi (np. mechanikąNewtona i mechanikąEinsteina).

Nowy!!: Problem demarkacji i Niewspółmierność interteoretyczna · Zobacz więcej »

Nowożytność

Upadek Konstantynopola w 1453. Data ta jest jednąz kilku podawanych jako symboliczny początek nowożytności. Nowożytność – epoka w historii następująca według tradycyjnej periodyzacji po średniowieczu i poprzedzająca XIX wiek (jako epokę).

Nowy!!: Problem demarkacji i Nowożytność · Zobacz więcej »

Oświecenie (epoka)

Voltaire (François-Marie Arouet) Jean-Jacques Rousseau Edmund Burke Jonathan Swift Joseph von Sonnenfels: ''Człowiek bez przesądów'' – A.D. 1765 Jorge Juan y Santacilia Immanuel Kant Oświecenie, in.

Nowy!!: Problem demarkacji i Oświecenie (epoka) · Zobacz więcej »

Pierre Duhem

Pierre Maurice Marie Duhem (ur. 10 czerwca 1861 w Paryżu, zm. 14 września 1916 w Cabrespine) – francuski naukowiec: fizyk, historyk nauki, filozof i matematyk.

Nowy!!: Problem demarkacji i Pierre Duhem · Zobacz więcej »

Pierwsze zasady

Pierwsze zasady (pierwsze zasady Bytu i myśli, najwyższe prawa myślenia i poznania) – w logice i metafizyce tradycyjnej zbiór praw logicznych, co do których sądzono, że sąnajbardziej oczywiste ze wszystkich możliwych twierdzeń, sąniezależne od innych twierdzeń (nie dająsię wywnioskować z żadnych innych praw logicznych) i stanowiąostateczne uzasadnienie wszystkich praw logiki.

Nowy!!: Problem demarkacji i Pierwsze zasady · Zobacz więcej »

Polityka

Polityka (z gr. πολιτικά politiká „sprawy miasta, państwa” od πόλις polis „miasto-państwo”) – pojęcie z zakresu nauk społecznych, rozumiane na wiele sposobów.

Nowy!!: Problem demarkacji i Polityka · Zobacz więcej »

Przyczynowość

Przyczynowość – kategoria filozoficzna oznaczająca jednąz form powszechnej i koniecznej zależności zjawisk, które mająmiejsce w obiektywnej rzeczywistości.

Nowy!!: Problem demarkacji i Przyczynowość · Zobacz więcej »

Pseudonauka

Pseudonauka – rodzaj nieakceptowanego powszechnie przez środowisko naukowe zbioru twierdzeń, które aspirujądo miana nauki, lecz nie spełniająjej podstawowych reguł, a w szczególności nie sąoparte na metodzie naukowej i nie sąintersubiektywnie weryfikowalne (nie mająoparcia w sprawdzalnych i możliwych do powtórzenia doświadczeniach).

Nowy!!: Problem demarkacji i Pseudonauka · Zobacz więcej »

Psychoanaliza

Kanapa Freuda (2004) Psychoanaliza (od gr. ψυχη.

Nowy!!: Problem demarkacji i Psychoanaliza · Zobacz więcej »

Religia

rodzimowierstwa słowiańskiego (czwarty rząd) Procent obywateli uznających religię za bardzo ważną: do 19%, > 90% obszary niereligijne Religia – system wierzeń i praktyk określający relację między różnie pojmowanąsferąsacrum (świętością) i sferąboskąa społeczeństwem, grupąlub jednostką.

Nowy!!: Problem demarkacji i Religia · Zobacz więcej »

René Descartes

René Descartes, łac. Renatus Cartesius, po polsku Kartezjusz, (ur. 31 marca 1596 w La Haye en Touraine, zm. 11 lutego 1650 w Sztokholmie) – francuski uczony: matematyk, fizyk i filozof, jeden z najwybitniejszych intelektualistów XVII wieku, uznawany również za ojca filozofii nowożytnej.

Nowy!!: Problem demarkacji i René Descartes · Zobacz więcej »

Routledge Encyclopedia of Philosophy

Routledge Encyclopedia of Philosophy – encyklopedia filozofii pod redakcjąEdwarda Craiga.

Nowy!!: Problem demarkacji i Routledge Encyclopedia of Philosophy · Zobacz więcej »

Royal Society

Siedziba Royal Society w Londynie The Royal Society of London for Improving Natural Knowledge (pol. Królewskie Towarzystwo w Londynie dla Rozszerzania Wiedzy o Przyrodzie) popularnie nazywane The Royal Society, pol.

Nowy!!: Problem demarkacji i Royal Society · Zobacz więcej »

Rozumowanie indukcyjne

Indukcja (łac. inductio, wprowadzenie) – typ rozumowania redukcyjnego, stanowiący wnioskowanie o prawdziwość danej racji, będącej wynikiem procesu wnioskowania metodąpoznania „od szczegółu do ogółu”, wynikający z prawdziwości następstw będących przesłankami.

Nowy!!: Problem demarkacji i Rozumowanie indukcyjne · Zobacz więcej »

Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych

Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych (ang. Supreme Court of the United States) – naczelny organ władzy sądowniczej Stanów Zjednoczonych, będący najwyższąinstancjąw zakresie prawa konstytucyjnego, składający się z 9 sędziów, wyznaczonych przez Prezydenta Stanów Zjednoczonych i zatwierdzonych przez Senat.

Nowy!!: Problem demarkacji i Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych · Zobacz więcej »

Starożytność

Egipskie piramidy Ateny na Akropolu Rzymskie koloseum Starożytność – pierwszy okres historii niektórych części świata, wyróżniany zwłaszcza w dziejopisarstwie europejskim.

Nowy!!: Problem demarkacji i Starożytność · Zobacz więcej »

Substancja (filozofia)

Substancja (z „podstawa; rzecz; istota (rzeczy); majętność” od „trwać” od „pod” i „stać”), potocznie coś – jedno z podstawowych pojęć metafizyki i współczesnej ontologii, występujące jednak przede wszystkim w metafizyce klasycznej.

Nowy!!: Problem demarkacji i Substancja (filozofia) · Zobacz więcej »

Teologia

Akademii Krakowskiej Teologia (gr. θεος, theos, „Bóg”, + λογος, logos, „nauka”) lub sacra doctrina (święta nauka); bogoznawstwo – refleksja nad doktrynami religijnymi, wykraczająca poza religioznawstwo – nieoceniające ich prawdziwości – oraz poza filozofię religii, która to nie opiera się na wierze.

Nowy!!: Problem demarkacji i Teologia · Zobacz więcej »

Thomas Kuhn

Thomas Samuel Kuhn (ur. 18 lipca 1922 w Cincinnati, zm. 17 czerwca 1996 w Cambridge) – amerykański fizyk, historyk i filozof nauki, twórca pojęcia paradygmatu naukowego.

Nowy!!: Problem demarkacji i Thomas Kuhn · Zobacz więcej »

William Stanley Jevons

William Stanley Jevons (ur. 1 września 1835 w Liverpoolu, zm. 13 sierpnia 1882 w Bexhill-on-Sea niedaleko Hastings) – angielski logik i ekonomista.

Nowy!!: Problem demarkacji i William Stanley Jevons · Zobacz więcej »

William Whewell

William Whewell William Whewell (ur. 24 maja 1794 w Lancaster, zm. 6 marca 1866 w Cambridge) – angielski polihistor: filozof, logik, historyk nauki i przedstawiciel kilku innych dziedzin jak geologia z mineralogią, fizyka, astronomia, teologia, prawo międzynarodowe, ekonomia polityczna i architektura.

Nowy!!: Problem demarkacji i William Whewell · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

Kryterium demarkacji.

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »