36 kontakty: A priori, Abelard, Abstrakt (filozofia), Aksjomat, Arystoteles, Bertrand Russell, Empiryzm, Epistemologia, Filozofia, Filozofia starożytna, Formalizm (matematyka), Gottlob Frege, Idea, Intuicjonizm (matematyka), Język (logika), Konceptualizm, Konstruktywizm w filozofii matematyki, Konwencjonalizm, Liczby naturalne, Logicyzm, Matematyka, Michael Dummett, Nominalizm, Obiekt matematyczny, Ontologia, Ontyczny, Pojęcie, Prawo wyłączonego środka, Racjonalizm, Realizm pojęciowy, Roscelin, Rzecz, Spór o uniwersalia, Teoria (logika), William Ockham, Zjawisko.
A priori
A priori (łac. „z góry”, „uprzedzając fakty”, „z założenia”) – wyrażenie, które w filozofii Zachodu od czasów Immanuela Kanta nabrało powszechnego znaczenia na określenie tego, co pierwotne, uprzednie lub wcześniejsze i niepodlegające dowodzeniu – stało się antonimem określenia a posteriori dla tego, co wtórne.
Nowy!!: Filozofia matematyki i A priori · Zobacz więcej »
Abelard
Abelard – imię męskie zapewne pochodzenia francuskiego (prowansalskiego), którego pierwotne znaczenie wywodzone jest od wyrazu prowansalskiego abelha, oznaczającego „pszczelarza”.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Abelard · Zobacz więcej »
Abstrakt (filozofia)
Abstrakt, byt abstrakcyjny – pojęcie powstałe w wyniku procesu abstrakcji, przeciwstawiające się konkretowi.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Abstrakt (filozofia) · Zobacz więcej »
Aksjomat
Aksjomat, postulat, pewnik (gr. axíōma, godność, pewność, oczywistość) – jedno z podstawowych pojęć logiki matematycznej.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Aksjomat · Zobacz więcej »
Arystoteles
Arystoteles (starogr., Aristotelēs, ur. 384 p.n.e. w Stagirze, zm. 322 p.n.e. w Chalkis) – filozof, jeden z trzech – obok Sokratesa i Platona – najsławniejszych filozofów starożytnej Grecji.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Arystoteles · Zobacz więcej »
Bertrand Russell
Bertrand Russell w roku 1893 Bertrand Russell w roku 1907 Bertrand Arthur William Russell, 3.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Bertrand Russell · Zobacz więcej »
Empiryzm
Empiryzm (od empeiría – „doświadczenie”) – kierunek filozoficzny głoszący, że źródłem ludzkiego poznania sąwyłącznie lub przede wszystkim bodźce zmysłowe docierające do naszego umysłu ze świata zewnętrznego, natomiast wszelkie idee, teorie itp.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Empiryzm · Zobacz więcej »
Epistemologia
Epistemologia (od, episteme – „wiedza; umiejętność, zrozumienie”; λόγος, logos – „nauka; myśl”), teoria poznania lub gnoseologia – dział filozofii, zajmujący się relacjami między poznawaniem, poznaniem a rzeczywistością.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Epistemologia · Zobacz więcej »
Filozofia
Herrada z Landsbergu, ''Hortus deliciarum'', ''Philosophia et septem artes liberales'' Rembrandt, ''Medytujący filozof'', 1632 Auguste Rodin, ''Myśliciel'', 1902 Filozofia (od: – „miły, ukochany” i – „mądrość”, tłumaczone jako „umiłowanie mądrości”) – różnie definiowany element kultury umysłowej.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Filozofia · Zobacz więcej »
Filozofia starożytna
Muzeum Kapitolińskim Filozofia starożytna – dyscyplina ukształtowana w starożytnej Grecji pod koniec VII w. p.n.e., zajmująca się najbardziej fundamentalnymi pytaniami dotyczącymi rzeczywistości, człowieka i myślenia.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Filozofia starożytna · Zobacz więcej »
Formalizm (matematyka)
Formalizm to kierunek w filozofii matematyki, będący formąrozwojowąlogicyzmu, który postuluje, że matematyka jest systemem formalnym, który zawiera aksjomaty (współcześnie rolę tę pełniąaksjomaty teorii mnogości), pewien zespół definicji oraz wyprowadza swoje wnioski w oparciu o te pojęcia korzystając z rachunku logicznego zdań.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Formalizm (matematyka) · Zobacz więcej »
Gottlob Frege
Friedrich Ludwig Gottlob Frege (ur. 8 listopada 1848 w Wismarze, zm. 26 lipca 1925 w Bad Kleinen) – niemiecki matematyk, logik i filozof, profesor matematyki w Jenie.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Gottlob Frege · Zobacz więcej »
Idea
Idea (gr. ιδέα) – jedno z głównych pojęć filozoficznych.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Idea · Zobacz więcej »
Intuicjonizm (matematyka)
Intuicjonizm – pogląd filozoficzny w zakresie istnienia obiektów matematycznych.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Intuicjonizm (matematyka) · Zobacz więcej »
Język (logika)
Język – pewien zbiór symboli, przy użyciu których można tworzyć bardziej złożone wyrażenia (na przykład formuły, zdania matematyczne) według ściśle określonych reguł syntaktycznych.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Język (logika) · Zobacz więcej »
Konceptualizm
Konceptualizm – w średniowieczu stanowisko w sporze o uniwersalia, przeciwstawne realizmowi pojęciowemu, jedna z umiarkowanych postaci nominalizmu.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Konceptualizm · Zobacz więcej »
Konstruktywizm w filozofii matematyki
W filozofii matematyki konstruktywizm zakłada, że trzeba znaleźć (lub „skonstruować”) konkretny przykład obiektu matematycznego, aby udowodnić, że taki przykład istnieje.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Konstruktywizm w filozofii matematyki · Zobacz więcej »
Konwencjonalizm
Konwencjonalizm – przyrodoznawczy kierunek filozoficzny, powstały w V w. p.n.e. (Protagoras, Arystyp, sofiści), a rozwinięty w końcu XIX i w XX w. (Poincaré, Bergson, Ajdukiewicz), w myśl którego wszystkie twierdzenia i teorie o charakterze naukowym sąkonwencjami (tzn. mająumowny charakter).
Nowy!!: Filozofia matematyki i Konwencjonalizm · Zobacz więcej »
Liczby naturalne
osi liczbowej duża litera N – standardowy symbol liczb naturalnych. Liczby naturalne – termin dwuznaczny.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Liczby naturalne · Zobacz więcej »
Logicyzm
Logicyzm – kierunek w filozofii matematyki, zakładający, że można oprzeć jej podstawy na bazie rachunku logicznego zdań (porównaj logika).
Nowy!!: Filozofia matematyki i Logicyzm · Zobacz więcej »
Matematyka
Rafaela Santiego (XVI wiek); cyrkiel trzyma Euklides, grecki matematyk z III wieku p.n.e. Uniwersytetu Oksfordzkiego; na ziemi znajduje się parkietaż Penrose’a opisany po raz pierwszy przez jednego z pracowników tej placówki. Matematyka (z łac. mathematicus, od gr. μαθηματικός mathēmatikós, od μαθηματ-, μαθημα mathēmat-, mathēma, „nauka, lekcja, poznanie”, od μανθάνειν manthánein, „uczyć się, dowiedzieć”; prawd. spokr. z goc. mundon, „baczyć, uważać”) – nauka zaliczana do grupy formalnych, inaczej dedukcyjnych lub apriorycznych, a także do nauk ścisłych i definiująca tę grupę – matematyka stanowi ich fundament.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Matematyka · Zobacz więcej »
Michael Dummett
Michael Dummett w roku 2004 Sir Michael Anthony Eardley Dummett (ur. 27 czerwca 1925 w Londynie, zm. 27 grudnia 2011 w Oksfordzie) – angielski filozof i logik, profesor Uniwersytetu Oksfordzkiego, laureat Nagrody Schocka (1995).
Nowy!!: Filozofia matematyki i Michael Dummett · Zobacz więcej »
Nominalizm
Nominalizm pojęciowy – jeden z poglądów filozoficznych na pojęcia ogólne, inaczej powszechniki lub uniwersalia.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Nominalizm · Zobacz więcej »
Obiekt matematyczny
Modele wielościanów wypukłych - obiektów matematycznych. Obiekt matematyczny – obiekt abstrakcyjny, będący przedmiotem rozważań matematyki.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Obiekt matematyczny · Zobacz więcej »
Ontologia
Christian Wolff spopularyzował termin „ontologia” Ontologia – dział filozofii dotyczący bytu; zajmuje się strukturąrzeczywistości oraz pojęciami istoty, istnienia, jego sposobów, przedmiotu i jego własności, przyczynowości, czasu, przestrzeni oraz możliwości i konieczności; w analizie ostatnich dwóch pojęć korzysta z logik modalnych.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Ontologia · Zobacz więcej »
Ontyczny
Ontyczny (z gr. ὄν, ‘byt’) – bytowy, odnoszący się do bytu, w jakiś sposób związany z bytem.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Ontyczny · Zobacz więcej »
Pojęcie
Pojęcie – abstrakcyjny, myślowy odpowiednik przedmiotu.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Pojęcie · Zobacz więcej »
Prawo wyłączonego środka
Prawo wyłączonego środka (dosł. trzecie nie będzie dane, trzeciej możliwości nie ma) – jedno z podstawowych praw klasycznego rachunku zdań.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Prawo wyłączonego środka · Zobacz więcej »
Racjonalizm
Racjonalizm („rozum”; „rozumny, rozsądny”) – ogólna nazwa różnych stanowisk, podkreślających znaczenie rozumu lub ewentualnie racjonalności.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Racjonalizm · Zobacz więcej »
Realizm pojęciowy
Realizm pojęciowy - stanowisko filozoficzne, uznające realne istnienie pojęć ogólnych.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Realizm pojęciowy · Zobacz więcej »
Roscelin
Roscelin (ur. ok. 1050 w Compiègne, zm. ok. 1120) – filozof, logik i teolog; jedna z czołowych postaci we wczesnym okresie sporu o uniwersalia.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Roscelin · Zobacz więcej »
Rzecz
Rzecz, substancja pierwsza, byt jednostkowy – kategoria przedmiotów, od innych przedmiotów (np. zdarzeń czy relacji) różniących się tym, że.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Rzecz · Zobacz więcej »
Spór o uniwersalia
Spór o uniwersalia – filozoficzny problem dotyczący statusu pojęć ogólnych (powszechników, uniwersaliów), historycznie przybierał formę dyskusji wokół istnienia idei.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Spór o uniwersalia · Zobacz więcej »
Teoria (logika)
Teoria – niesprzeczny zbiór zdań.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Teoria (logika) · Zobacz więcej »
William Ockham
William Ockham, Wilhelm Ockham ang.
Nowy!!: Filozofia matematyki i William Ockham · Zobacz więcej »
Zjawisko
Zjawisko, fenomen (– obserwowany) – pojęcie filozoficzne oznaczające to, co dane jest w poznaniu zmysłowym, a więc obrazy, dźwięki, zapachy, smaki itd.
Nowy!!: Filozofia matematyki i Zjawisko · Zobacz więcej »