Szybszy dostęp niż przeglądarce!
183 kontakty: Aktywność słoneczna, Akumulacja (geologia), Albedo, Alpy, Anemogamia, Antarktyda, Antarktyda Wschodnia, Aparat szparkowy, Aragonit, Archeony, Arktyczne wzmocnienie, Arktyka, Atmosferyczna sadza, Bakterie siarkowe, Błona komórkowa, Beryl, Biegun północny, Blaknięcie raf koralowych, Bor, Butwienie, Chiny, Ciało krystaliczne, Ciśnienie pary nasyconej, Coccolithophyceae, Cykle Milankovicia, Czas połowicznego rozpadu, Czułość klimatu, Datowanie izotopowe, Dendrochronologia, Deuter, Dewon, Ditlenek krzemu, Dwuliścienne, Dwutlenek węgla, Dwutlenek węgla w atmosferze Ziemi, Dyfuzja, Dziennik okrętowy, Efekt cieplarniany, Ekscentryczność (fizyka), Eocen, Erozja, Erupcja wulkanu, Europa, Ewolucja, Formacje trawiaste, Fotoautotrofy, Gaz cieplarniany, Gaz wulkaniczny, Geochemia, Gleby kopalne, ..., Globalne ocieplenie, Glony, Grenlandia, Grupa karbonylowa, Habitat, Historia Ziemi, Insolacja, Instrumentalne pomiary temperatury, Interglacjał, Interglacjał eemski, Izotopy, Izotopy promieniotwórcze, Izotopy wodoru, Język angielski, Jednostka astronomiczna, Jezioro endoreiczne, Kalcyt, Kambr, Kamieniołom, Karbon, Klimat, Koralowce, Kornikowate, Kriogen, Kształt liścia, Lądolód, Lipidy, Litosfera, Lodowiec górski, Magnez, Masowe wymieranie, Metan, Mezozoik, Mięczaki, Miocen, Model ogólnej cyrkulacji, Modele klimatu, Monsun, Namuł, Niebieski lód lodowcowy, Nukleony, Obieg węgla w przyrodzie, Okres wegetacyjny, Okrzemki, Opad atmosferyczny, Orbita, Ordowik, Osady, Otwornice, Paleobiologia, Paleobotanika, Paleoceńsko-eoceńskie maksimum termiczne, Paleozoik, Para wodna (meteorologia), Paradoks słabego, młodego Słońca, Półkula północna, Perm, Pinatubo, Planetarna warstwa graniczna, Plejstocen, Pliocen, Pluwiał, Pożar, Podczerwień, Prąd morski, Precesja planetarna, Promienice, Promieniowanie kosmiczne, Protisty, Proxy (klimat), Punkty krytyczne w ziemskim systemie klimatycznym, Pustynia, Pył wulkaniczny, Pyłek, Równik, Rdzeń lodowy, Ruch obrotowy Ziemi, Rzeźba glacjalna, Sadza, Słój roczny, Siarkowodór, Skala pH, Spektrometria mas, Sposoby zapisu bezwymiarowego stosunku dwóch wielkości, Stała słoneczna, Stany Zjednoczone, Stratocumulus, Stront, Superwulkan, Syberia, Symulacja komputerowa, Temperatura powierzchni oceanu, Tlen, Tlenek diazotu, Tlenek siarki, Tor (pierwiastek), Torfowisko, Transpiracja, Trapy syberyjskie, Trzeciorzęd, Tsunami, Użyłkowanie liścia, Upwelling, Uran, Wapń, Wędrówka kontynentów, Węgiel (pierwiastek), Węgiel-14, Węglan wapnia, Węgle kopalne, Wiatr, Wiązanie wielokrotne, Wieczna zmarzlina, Wietrzenie, Winobranie, Woda morska, Woda słodka, Wychodnia, Wymieranie kredowe, Wymieranie ordowickie, Wymieranie permskie, Wymuszanie radiacyjne, Ziemia, Ziemia śnieżka, Ziemia Baffina, Zima wulkaniczna, Zjawiska lodowe, Zlodowacenie, Zlodowacenie północnopolskie, Zmiana klimatu, Zmienność poziomu morza, Związek chemiczny, Związki organiczne. Rozwiń indeks (133 jeszcze) »
Aktywność słoneczna
Aktywność słoneczna w latach 1976–2006.Oznaczenia wykresów: Irradiancja (dzienna/roczna), Plamy słoneczne, Rozbłysk słoneczny, Strumień radiowy 10,7 cm. Aktywność słoneczna – zmiany zachodzące w atmosferze Słońca, powodujące fluktuacje poziomu emitowanego przez gwiazdę promieniowania elektromagnetycznego, w tym światła, które dociera do Ziemi (zob. stała słoneczna) oraz strumienia cząstek naładowanych, wysyłanych przez Słońce w postaci tzw.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Aktywność słoneczna · Zobacz więcej »
Akumulacja (geologia)
Ujście rzeki Horton River z nagromadzonym osadem Parku Narodowym Namib-Naukluft Lodowiec Aletschgletscher z widocznąakumulacjąmateriału skalnego Akumulacja, agradacja, depozycja, nakładanie, namywanie, nanoszenie – geologiczny proces gromadzenia się osadów (okruchów mineralnych, skał, cząstek roślin i zwierząt, lodu) na dnie zagłębień terenu.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Akumulacja (geologia) · Zobacz więcej »
Albedo
Wartość procentowa odbijanego światła słonecznego na Ziemi w różnych warunkach Albedo – parametr fotometryczny określający zdolność odbijania światła przez danąpowierzchnię.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Albedo · Zobacz więcej »
Alpy
Zdjęcie satelitarne Alp Grań główna Alp zaznaczona żółtąliniąAlpy na włoskiej mapie z roku 1899 Mont Blanc Masyw Monte Rosa ze szczytem Dufourspitze Grandes Jorasses Eiger Alpy (fr. Alpes, niem. Alpen, wł. Alpi, słoweń. Alpe, ret. Alps, łac. Alpes) – najwyższy łańcuch górski Europy, ciągnący się łukiem od wybrzeża Morza Śródziemnego w okolicy Savony po dolinę Dunaju w okolicach Wiednia.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Alpy · Zobacz więcej »
Anemogamia
Młode kwiatostany męskie sosny z ogromnąilościąpyłku Wystające na zewnątrz kwiatostanu pylniki wiatropylnej trawy Anemogamia, wiatropylność – zapylenie kwiatów poprzez wiatr przenoszący pyłki.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Anemogamia · Zobacz więcej »
Antarktyda
Antarktyda – kontynent położony najdalej na południe Ziemi, na którym znajduje się geograficzny biegun południowy.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Antarktyda · Zobacz więcej »
Antarktyda Wschodnia
Biegun południowy (2000) Antarktyda Wschodnia (ang. East Antarctica, Greater Antarctica, fr. Antarctique oriental) – jeden z dwóch, obok Antarktydy Zachodniej, wielkich regionów kontynentu Antarktydy.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Antarktyda Wschodnia · Zobacz więcej »
Aparat szparkowy
pomidora Aparat szparkowy w powiększeniu kuningamii chińskiej (''Cunninghamia lanceolata'') Aparat szparkowy i szparka (gr. stoma jama, szpara) – struktury wielokomórkowe (aparat) lub dwukomórkowe (szparka) pochodzenia epidermalnego roślin służące do kontrolowanej wymiany gazowej między tkankami wewnętrznymi rośliny i atmosferą.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Aparat szparkowy · Zobacz więcej »
Aragonit
Ochtińskiej Jaskini Aragonitowej na Słowacji Aragonit – minerał z gromady węglanów, polimorficzna odmiana węglanu wapnia, druga co do powszechności występowania na Ziemi (na pierwszym miejscu jest kalcyt).
Nowy!!: Paleoklimatologia i Aragonit · Zobacz więcej »
Archeony
Archeony żyjące w pobliżu gejzerów Archeony, archeany (Archaea), archeowce, dawniej archebakterie lub archeobakterie (Archaebacteria) – drobne jednokomórkowce, pierwotnie bezjądrowe, zwykle ekstremofilne, tradycyjnie zaliczane z eubakteriami do prokariontów.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Archeony · Zobacz więcej »
Arktyczne wzmocnienie
anomalie temperatury na Ziemi. Arktyka ociepla się wyraźnie bardziej niż reszta świata (ciemnoczerwony kolor pod koniec animacji). Arktyczne wzmocnienie (ang. Arctic amplification) – zjawisko polegające na przyśpieszonym w porównaniu z resztąświata ogrzewaniu się okolic bieguna północnego (Arktyki) w przypadku ocieplania się globalnego klimatu Ziemi.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Arktyczne wzmocnienie · Zobacz więcej »
Arktyka
Arktyka – obszar Ziemi otaczający biegun północny.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Arktyka · Zobacz więcej »
Atmosferyczna sadza
Atmosferyczna sadza jest rozlokowana na całej kuli ziemskiej, ale jej obecność i wpływ silnie zaznacza się w Azji. Atmosferyczna sadza – drobne cząstki sadzy (o wielkości poniżej 2,5 µm) unoszące się w powietrzu i tworzące aerozol.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Atmosferyczna sadza · Zobacz więcej »
Bakterie siarkowe
Bakterie siarkowe – nazwa zbiorcza bakterii wykorzystujących w swoim metabolizmie utlenianie siarki.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Bakterie siarkowe · Zobacz więcej »
Błona komórkowa
komórki zwierzęcej Błona komórkowaTakże membrana komórkowa.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Błona komórkowa · Zobacz więcej »
Beryl
* beryl – pierwiastek chemiczny.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Beryl · Zobacz więcej »
Biegun północny
niedostępności (magnetyczny i geomagnetyczny ok. 1990 roku) Krajobraz bieguna północnego Biegun północny – najbardziej wysunięty na północ punkt na Ziemi.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Biegun północny · Zobacz więcej »
Blaknięcie raf koralowych
Wyblakły koralowiec z gatunku ''Millepora''. Blaknięcie raf koralowych (również: blaknięcie koralowców) – antropogeniczne (rzadko naturalne) zjawisko utraty symbiotycznych glonów przez koralowce i inne organizmy (stąd określenie blaknięcie koralowców uważa się za nieprecyzyjne) budujące i tworzące rafy koralowe, będące skutkiem stresu środowiskowego – przede wszystkim podwyższonej temperatury wody.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Blaknięcie raf koralowych · Zobacz więcej »
Bor
Bor (B) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 5, półmetal z bloku p układu okresowego.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Bor · Zobacz więcej »
Butwienie
Butwienie dotyczy głównie szczątków roślinnych Butwienie – proces rozkładu w glebie materii organicznej pochodzącej ze szczątków roślinnych i zwierzęcych.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Butwienie · Zobacz więcej »
Chiny
Dynastii Qing. Chiny – region historyczno-kulturowy w Azji, będący jednąz najstarszych cywilizacji na świecie.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Chiny · Zobacz więcej »
Ciało krystaliczne
insuliny Ciało krystaliczne – ciało stałe, w którym cząsteczki (w kryształach molekularnych), atomy (w kryształach kowalencyjnych) lub jony (w kryształach jonowych) sąułożone w uporządkowany schemat powtarzający się we wszystkich trzech wymiarach przestrzennych.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Ciało krystaliczne · Zobacz więcej »
Ciśnienie pary nasyconej
280x280px Ciśnienie (prężność) pary nasyconej – ciśnienie, przy którym w określonej temperaturze gaz jest w stanie równowagi z cieczą.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Ciśnienie pary nasyconej · Zobacz więcej »
Coccolithophyceae
Morzu Celtyckim Coccolithophyceae (Prymnesiophyceae) – klasa glonów z supergrupy Chromalveolata (Chromista).
Nowy!!: Paleoklimatologia i Coccolithophyceae · Zobacz więcej »
Cykle Milankovicia
Periodyczność orbity i średnia temperatura w okresie 1 miliona lat (1 kyr.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Cykle Milankovicia · Zobacz więcej »
Czas połowicznego rozpadu
Czas połowicznego rozpadu (zaniku), okres połowicznego rozpadu (zaniku) – czas, w którym liczba nietrwałych obiektów lub stanów zmniejsza się o połowę.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Czas połowicznego rozpadu · Zobacz więcej »
Czułość klimatu
Czułość klimatu – miara odpowiedzi systemu klimatycznego na wymuszanie radiacyjne.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Czułość klimatu · Zobacz więcej »
Datowanie izotopowe
Datowanie izotopowe (radiodatowanie) – metody datowania próbek, oparte na zjawisku niezależności od warunków fizycznych szybkości przebiegu rozpadu promieniotwórczego, stosowane głównie w naukach geologicznych i archeologicznych.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Datowanie izotopowe · Zobacz więcej »
Dendrochronologia
Słoje rocznych przyrostów Pniak sosny z widocznymi słojami Próbka pobrana świdrem z pnia drzewa do badań dendrochronologicznych Dendrochronologia – gałąź dendrologii, naukowa metoda datowania zjawisk przyrodniczych, zabytków i znalezisk archeologicznych zawierających drewno.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Dendrochronologia · Zobacz więcej »
Deuter
Deuter (D) – stabilny izotop wodoru występujący naturalnie.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Deuter · Zobacz więcej »
Dewon
Dewon – termin o dwojakim znaczeniu.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Dewon · Zobacz więcej »
Ditlenek krzemu
Ditlenek krzemu, krzemionka, – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków, w którym krzem występuje na IV stopniu utlenienia.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Ditlenek krzemu · Zobacz więcej »
Dwuliścienne
liścienie, d) zarodek Dwuliścienne (Dicotyledones) – wyróżniany w niektórych systemach jeszcze do końca XX wieku takson obejmujący wszystkie rośliny okrytonasienne z wyjątkiem jednoliściennych.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Dwuliścienne · Zobacz więcej »
Dwutlenek węgla
Dwutlenek węgla, ditlenek węgla,, – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków, w którym węgiel występuje na IV stopniu utlenienia.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Dwutlenek węgla · Zobacz więcej »
Dwutlenek węgla w atmosferze Ziemi
Stężenie dwutlenku węgla w atmosferze, kolejno: roczne, w maju, w październiku. Niżej, trend zmian w troposferze i przy powierzchni O2 (%) Dwutlenek węgla w atmosferze Ziemi – składnik śladowy współczesnej atmosfery Ziemi (dwutlenek węgla), który w okresie powstawania planety był składnikiem dominującym.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Dwutlenek węgla w atmosferze Ziemi · Zobacz więcej »
Dyfuzja
Schematyczna reprezentacja procesu mieszania dwóch substancji na drodze dyfuzji (droga „cząsteczki śledzonej”) Dyfuzja ukierunkowana w skali makro jako efekt chaotycznego ruchu pojedynczych cząsteczek Model dyfuzji w sieci krystalicznej Dyfuzja („rozprzestrzenianie”) – proces samorzutnego rozprzestrzeniania i przenikania się cząsteczek lub energii w każdym ośrodku (o temperaturze T > 0 K) (np. w gazie, cieczy lub ciele stałym itd.), będący konsekwencjąchaotycznych zderzeń cząsteczek dyfundującej substancji między sobąlub z cząsteczkami otaczającego jąośrodka.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Dyfuzja · Zobacz więcej »
Dziennik okrętowy
Dziennik okrętowy SS Sołdek na wystawie w Ośrodku Kultury Morskiej (Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku) Dziennik okrętowy – dokument w formie księgi znajdujący się na mostku kapitańskim.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Dziennik okrętowy · Zobacz więcej »
Efekt cieplarniany
bilans energetyczny Ziemi na podstawie pracy Kiehl i Trenberth (1997) Efekt cieplarniany, efekt szklarniowy – zjawisko podwyższenia temperatury planety przez obecne w jej atmosferze gazy cieplarniane (w porównaniu z sytuacją, w której gazów cieplarnianych by nie było).
Nowy!!: Paleoklimatologia i Efekt cieplarniany · Zobacz więcej »
Ekscentryczność (fizyka)
Orbity keplerowskie: eliptyczna orbita o mimośrodzie 0,7 (czerwona), orbita paraboliczna (zielona) i hiperboliczna o mimośrodzie 1,3 Ekscentryczność (inaczej mimośród) – wielkość charakteryzująca kształt orbity, opisywanej równaniem parametrycznym krzywej stożkowej.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Ekscentryczność (fizyka) · Zobacz więcej »
Eocen
Eocen (ang. Eocene).
Nowy!!: Paleoklimatologia i Eocen · Zobacz więcej »
Erozja
Erozja – proces niszczenia powierzchni terenu przez wodę, wiatr, słońce, siłę grawitacji i działalność organizmów.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Erozja · Zobacz więcej »
Erupcja wulkanu
Erupcja wulkanu Sinabung w 2016 r. Erupcja wulkanu Etna w 2011 r. Erupcja wulkanu, wybuch wulkanu – zjawisko wydostawania się na powierzchnię Ziemi lub do atmosfery jakiegokolwiek materiału wulkanicznego (magmy, materiałów piroklastycznych, substancji lotnych: gazów, par).
Nowy!!: Paleoklimatologia i Erupcja wulkanu · Zobacz więcej »
Europa
Europa Mapa polityczna Europy Europa – część świata leżąca na półkuli północnej, na pograniczu półkuli wschodniej i zachodniej.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Europa · Zobacz więcej »
Ewolucja
Ewolucja – stopniowy proces zmian zachodzących w czasie.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Ewolucja · Zobacz więcej »
Formacje trawiaste
Formacje trawiaste – bezdrzewne formacje roślinne, w których dominującąrolę pełniątrawy.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Formacje trawiaste · Zobacz więcej »
Fotoautotrofy
chlorofilu a w oceanach i wskaźnik wegetacji lądowej sąprzybliżonymi wartościami masy fotoautotrofów Fotoautotrofy – autotroficzne organizmy pozyskujące pożywienie na drodze fotosyntezy.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Fotoautotrofy · Zobacz więcej »
Gaz cieplarniany
Gaz cieplarniany, gaz szklarniowy (GHG, z ang. greenhouse gas) – gazowy składnik atmosfery biorący udział w efekcie cieplarnianym.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Gaz cieplarniany · Zobacz więcej »
Gaz wulkaniczny
Chmura gazów z wulkanu Augustine, fot. 2006 r. Gaz wulkaniczny – gaz wydobywający się ze stożka wulkanicznego, przeważnie podczas erupcji.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Gaz wulkaniczny · Zobacz więcej »
Geochemia
Geochemia – gałąź nauk geologicznych zajmująca się historiąnaturalnąZiemi z chemicznego punktu widzenia.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Geochemia · Zobacz więcej »
Gleby kopalne
Gleba kopalna to gleba powstała w dawniejszym okresie.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Gleby kopalne · Zobacz więcej »
Globalne ocieplenie
anomalia temperatury w latach 1850–2022 (odchylenie od średniej z lat 1850–1900) według analiz różnych instytutów klimatologicznych. anomalia temperatury z lat 2010–2019, względem okresu 1850-1900. Globalne ocieplenie – wzrost średniej temperatury powierzchni Ziemi.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Globalne ocieplenie · Zobacz więcej »
Glony
Krasnorost – ''Laurencia'' Glony w stawie ogrodowym Glony, algi (łac. Algae, gr. Phykos) – grupa morfologiczno-ekologiczna, składająca się tradycyjnie z kilku niespokrewnionych linii ewolucyjnych organizmów plechowych, tj.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Glony · Zobacz więcej »
Grenlandia
Grenlandia (gren. Kalaallit Nunaat) – autonomiczne terytorium zależne Danii położone na wyspie o tej samej nazwie, która położona jest geograficznie w Ameryce Północnej, a historycznie i politycznie w Europie, o obszarze 2 166 086 km² (największa wyspa na świecie niebędąca kontynentem), pokrytej w 81% przez lądolód grenlandzki (410,4 tys. km² jest wolnych od lodu) i o ludności 56 421 (1 stycznia 2021 r.). 89% mieszkańców stanowiąInuici.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Grenlandia · Zobacz więcej »
Grupa karbonylowa
Grupa karbonylowa Grupa karbonylowa – grupa funkcyjna występująca w wielu typach związków organicznych, składająca się z atomu węgla połączonego wiązaniem podwójnym z atomem tlenu.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Grupa karbonylowa · Zobacz więcej »
Habitat
Habitat (łac. habitat – mieszka), obrazowo określany jako adres ekologiczny – kompleks specyficznych warunków środowiska życia określonych populacji organizmów.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Habitat · Zobacz więcej »
Historia Ziemi
Fotografia Ziemi z roku 1972 Historia Ziemi – okres około 4,5 miliarda lat (4,467 miliarda lat; 32,5% wieku Wszechświata), od uformowania się planety z mgławicy słonecznej do czasów współczesnych.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Historia Ziemi · Zobacz więcej »
Insolacja
Mapa nasłonecznienia poziomej powierzchni Europy Mapa nasłonecznienia poziomej powierzchni Polski Teoretyczne średnie dzienne napromieniowanie, pominięty wpływ atmosfery. Gdzie: θ – kąt biegunowy orbity Ziemi, (θ.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Insolacja · Zobacz więcej »
Instrumentalne pomiary temperatury
Instrumentalne dane o globalnej temperaturze w latach 1850–2007. Jako zero na wykresie przyjęto średniątemperaturę z lat 1961–1990. Instrumentalne dane o globalnej temperaturze w latach 1880–2016. Jako zero na wykresie przyjęto średniątemperaturę z lat 1951–1980. Instrumentalne pomiary temperatury – w meteorologii i klimatologii, pomiary temperatury atmosfery i oceanów bezpośrednio z użyciem termometrów.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Instrumentalne pomiary temperatury · Zobacz więcej »
Interglacjał
Interglacjał lub okres międzylodowcowy lub okres interglacjalny – okres między dwoma glacjałami, w którym wskutek ocieplenia czyli wzrostu temperatury powierzchnia lodowca cofa się lub ustępuje z danego obszaru (deglacjacja).
Nowy!!: Paleoklimatologia i Interglacjał · Zobacz więcej »
Interglacjał eemski
Interglacjał eemski (interglacjał Riss/Würm, ostatni interglacjał, Eemian) – interglacjał poprzedzający ostatnie zlodowacenie w plejstocenie, poprzedzony zlodowaceniem środkowopolskim.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Interglacjał eemski · Zobacz więcej »
Izotopy
neonu 20Ne i 22Ne. Izotopy – odmienne postacie atomów pierwiastka chemicznego, różniące się liczbąneutronów w jądrze (z definicji atomy tego samego pierwiastka majątę samąliczbę protonów w jądrze).
Nowy!!: Paleoklimatologia i Izotopy · Zobacz więcej »
Izotopy promieniotwórcze
Izotopy promieniotwórcze, radioizotopy, radionuklidy – odmiany pierwiastków (izotopy), których jądra atomów sąniestabilne i samorzutnie ulegająprzemianie promieniotwórczej.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Izotopy promieniotwórcze · Zobacz więcej »
Izotopy wodoru
Budowa protu, deuteru i trytu (p –proton, n – neutron, e – elektron). Izotopy wodoru – izotopy pierwiastka chemicznego wodoru (symbol H), z których trzy występująna Ziemi naturalnie.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Izotopy wodoru · Zobacz więcej »
Język angielski
Wielkiej Brytanii symbolizujące język angielski ikona symbolizująca język angielski według standardu ISO 639-1 Język angielski, angielszczyzna (ang.) – język z grupy zachodniej rodziny języków germańskich, powszechnie używany w Wielkiej Brytanii, jej terytoriach zależnych oraz w wielu byłych koloniach i dominiach, m.in.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Język angielski · Zobacz więcej »
Jednostka astronomiczna
Jednostka astronomiczna, oznaczenie au (dawniej również AU od ang. astronomical unit, w języku polskim czasem stosowany jest skrót j.a.) – pozaukładowa jednostka odległości używana w astronomii równa dokładnie 149 597 870 700 m.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Jednostka astronomiczna · Zobacz więcej »
Jezioro endoreiczne
Kompozytowe zdjęcie satelitarne jeziora Eyre złożone ze zdjęć podczerwonych, krótkofalowych i niebieskich Jezioro endoreiczne (z gr. endo – „wewnątrz” i rhein – „płynąć”) – jezioro bezodpływowe, w którym dopływ wody równoważony jest przez parowanie, przykładem takiego jeziora jest jezioro Eyre w Australii lub jezioro Titicaca w Ameryce Południowej.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Jezioro endoreiczne · Zobacz więcej »
Kalcyt
Kalcyt – minerał z gromady węglanów, węglan wapnia.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Kalcyt · Zobacz więcej »
Kambr
Kambr (ang. Cambrian).
Nowy!!: Paleoklimatologia i Kambr · Zobacz więcej »
Kamieniołom
Krzeszowice, os. Czatkowice) – największego w Polsce Nowej Rudzie Fragment najgłębszego w Polsce kamieniołomu w Strzelinie Kamieniołom – kopalnia odkrywkowa kamienia użytkowego (skały zwięzłej o dużej twardości).
Nowy!!: Paleoklimatologia i Kamieniołom · Zobacz więcej »
Karbon
Mapa przedstawiająca ułożenie lądów około 330 mln lat temu Karbon.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Karbon · Zobacz więcej »
Klimat
Klimat (z gr. κλίμα lm. κλίματα - skłonność) – wolnozmienne cechy oddziaływań w, obejmującym atmosferę, hydrosferę i powierzchnie lądów.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Klimat · Zobacz więcej »
Koralowce
Koralowce (Anthozoa, z ‘kwiat’ + ‘zwierzę’ – ‘kwiatozwierz’) – gromada wyłącznie morskich, skałotwórczych parzydełkowców (Cnidaria) występujących jedynie pod postaciąpolipu, zwykle kolonijnie, na niewielkich głębokościach, przytwierdzonych do dna morskiego, głównie w strefie ciepłej i gorącej, w dobrze naświetlonych i natlenionych wodach.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Koralowce · Zobacz więcej »
Kornikowate
Kornikowate, korniki (Scolytinae) – podrodzina chrząszczy z rodziny ryjkowcowatych, wcześniej klasyfikowana jako rodzina Scolytidae, syn.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Kornikowate · Zobacz więcej »
Kriogen
Kriogen (gr. kryos – "mróz", genesis – "narodziny") – środkowy okres neoproterozoiku; trwał od ~720 do ~635 mln lat temu.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Kriogen · Zobacz więcej »
Kształt liścia
Kształt liścia – ważna cecha rozpoznawcza roślin.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Kształt liścia · Zobacz więcej »
Lądolód
Antarktydę Grenlandii Lądolód – pokrywa lodowa o znacznej grubości, zajmująca powierzchnię liczącątysiące kilometrów kwadratowych.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Lądolód · Zobacz więcej »
Lipidy
Lipidy (gr. λίπος, tłuszcz) – szeroka grupa występujących w naturze związków chemicznych.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Lipidy · Zobacz więcej »
Litosfera
Budowa Ziemi Litosfera, sklerosfera (z gr. λίθος líthos kamień lub σκληρός sklērós „twardy”, σφαῖρα sphaîra „kula”) – zewnętrzna sztywna powłoka Ziemi obejmująca skorupę ziemskąi warstwę perydotytowązaliczanądo górnej części płaszcza ziemskiego.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Litosfera · Zobacz więcej »
Lodowiec górski
Alpach Lodowiec górski – lodowiec, którego forma jest ściśle uwarunkowana lokalnąmorfologiąpodłoża.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Lodowiec górski · Zobacz więcej »
Magnez
Magnez (Mg) – pierwiastek chemiczny, metal ziem alkalicznych (druga grupa główna układu okresowego).
Nowy!!: Paleoklimatologia i Magnez · Zobacz więcej »
Masowe wymieranie
kredy, ''End Eocene'' – koniec eocenu Masowe wymieranie – gwałtowne (w skali geologicznej) wyginięcie wielu gatunków w wyniku zadziałania globalnych czynników środowiskowych (np. regresji morskich, zasadniczych zmian klimatycznych, wzmożonego wulkanizmu, katastrof kosmicznych).
Nowy!!: Paleoklimatologia i Masowe wymieranie · Zobacz więcej »
Metan
Metan, – organiczny związek chemiczny, najprostszy węglowodór nasycony (alkan).
Nowy!!: Paleoklimatologia i Metan · Zobacz więcej »
Mezozoik
Era mezozoiczna, mezozoik – era, która rozpoczęła się od wielkiego wymierania pod koniec permu, a skończyła zagładąwielkich gadów, pod koniec kredy (patrz tabelka), znanego jako wymieranie kredowe.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Mezozoik · Zobacz więcej »
Mięczaki
Mięczaki (Mollusca, ‘miękki’) – typ zwierząt, drugi najliczniejszy po stawonogach (Arthropoda), obejmujący około 130 tysięcy żyjących gatunków.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Mięczaki · Zobacz więcej »
Miocen
Dromornis stirtoni, przykład fauny późnego miocenu Miocen (z ‘mniej’ i ‘nowy’) – najstarsza epoka neogenu.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Miocen · Zobacz więcej »
Model ogólnej cyrkulacji
Model ogólnej cyrkulacji (ang. global climate model or general circulation model, w skrócie GCM) - model matematyczny opisujący zachowanie się klimatu na podstawie równań mechaniki płynów oraz innych równań fizyki i chemii opisujących procesy istotne z punktu widzenia zmian klimatu.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Model ogólnej cyrkulacji · Zobacz więcej »
Modele klimatu
Modele klimatu – opisująruch powietrza i warunki na Ziemi na podstawie podstawowych praw fizyki.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Modele klimatu · Zobacz więcej »
Monsun
Chmury monsunowe w Indiach Monsun – układ wiatrów, które zmieniająswój kierunek na przeciwny w zależności od pory roku.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Monsun · Zobacz więcej »
Namuł
Namuł – rodzaj osadu skalnego w formie zawiesiny.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Namuł · Zobacz więcej »
Niebieski lód lodowcowy
Góra lodowa w pobliżu Svalbardu zawierająca dużąilość niebieskiego lodu z głębokich warstw lodowca Niebieski lód lodowcowy – najstarszy lód lodowcowy, charakteryzujący się dużym ziarnem (średnicy do kilku centymetrów).
Nowy!!: Paleoklimatologia i Niebieski lód lodowcowy · Zobacz więcej »
Nukleony
Nukleony – wspólna nazwa protonów i neutronów, czyli podstawowych cząstek tworzących jądro atomu.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Nukleony · Zobacz więcej »
Obieg węgla w przyrodzie
Przepływ węgla (pierwiastka) w miliardach ton na rok. Obieg węgla w przyrodzie – biologiczne, chemiczne i fizyczne procesy zachodzące na Ziemi, w wyniku których następuje ciągła wymiana węgla jako pierwiastka znajdującego się w atmosferze, w wodzie, organizmach żywych, ich szczątkach oraz w skorupie ziemskiej.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Obieg węgla w przyrodzie · Zobacz więcej »
Okres wegetacyjny
Okresy wegetacyjne w Polsce Okres wegetacyjny – część roku, gdy roślinność może się rozwijać ze względu na dostatecznąilość wilgoci i ciepła.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Okres wegetacyjny · Zobacz więcej »
Okrzemki
Okrzemki (Bacillariophyceae, Bacillariophyta, Diatomophyceae) – klasa lub gromada jednokomórkowych glonów.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Okrzemki · Zobacz więcej »
Opad atmosferyczny
Widoczny na horyzoncie opad przelotny z chmury Stratocumulus cumulogenitus 211x211pxPrzeciętne sumy opadu w Polsce. Lata 1971 - 2000Atlas Klimatyczny Polski IMGW 2005 Opad atmosferyczny – ogół ciekłych lub stałych produktów kondensacji pary wodnej spadających z chmur na powierzchnię Ziemi, unoszących się w powietrzu oraz osiadających na powierzchni Ziemi i przedmiotach.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Opad atmosferyczny · Zobacz więcej »
Orbita
środka masy układu Orbita – tor ciała (ciała niebieskiego lub sztucznego satelity) poruszającego się pod wpływem sił grawitacji.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Orbita · Zobacz więcej »
Ordowik
Ordowik.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Ordowik · Zobacz więcej »
Osady
Osady – ogólne określenie utworów luźnych zgromadzonych na powierzchni Ziemi, powstałych wskutek gromadzenia się materiału w procesie sedymentacji.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Osady · Zobacz więcej »
Otwornice
Otwornice (Foraminifera) – grupa organizmów należących do królestwa protistów.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Otwornice · Zobacz więcej »
Paleobiologia
mięczaków Paleobiologia – nurt w paleontologii zajmujący się biologicznąinterpretacjądanych paleontologicznych.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Paleobiologia · Zobacz więcej »
Paleobotanika
''Viburnum lesquereuxii'' Paleobotanika – dział paleontologii zajmujący się morfologiąporównawczą, anatomiąi rozmieszczeniem roślin kopalnych żyjących w minionych epokach geologicznych, których szczątki dotrwały do naszych czasów w postaci skamieniałości nasion, owoców, pyłku, zarodników, liści i fragmentów organów wegetatywnych, np.: pni, korzeni, kory oraz odcisków i ośródek.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Paleobotanika · Zobacz więcej »
Paleoceńsko-eoceńskie maksimum termiczne
Zmiany klimatu w ciągu ostatnich 65 mln lat. PETM pokazane w lewym górnym rogu. Ze względu na metodykę badań, rzeczywista skala PETM może być zaniżona 2-4 razy. Paleoceńsko-eoceńskie maksimum termiczne (ang. Paleocene–Eocene Thermal Maximum, PETM) – wydarzenie na granicy epoki paleocenu i eocenu (ok. 55,8 mln lat temu), które odznaczyło się najbardziej znaczącym i gwałtownym zaburzeniem klimatu w erze kenozoicznej.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Paleoceńsko-eoceńskie maksimum termiczne · Zobacz więcej »
Paleozoik
Paleozoik (z gr. πᾰλαιός – dawny i ζωή – życie) – termin ma dwa znaczenia.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Paleozoik · Zobacz więcej »
Para wodna (meteorologia)
Para wodna – w atmosferze Ziemi para wodna jest gazem o zmiennej ilości, tworzy się przez parowanie wody i przez sublimację lodu.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Para wodna (meteorologia) · Zobacz więcej »
Paradoks słabego, młodego Słońca
Paradoks słabego, młodego Słońca (problem słabego, młodego Słońca) – nierozwiązana rozbieżność związana z obecnościąwody w stanie ciekłym we wczesnej fazie ewolucji Ziemi, a faktem iż w tej fazie rozwoju Układu Słonecznego, ówczesna moc Słońca wynosiła 70% jego współczesnej mocy.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Paradoks słabego, młodego Słońca · Zobacz więcej »
Półkula północna
Półkula północna Półkula północna Półkula północna – część kuli ziemskiej, półkula położona na północ od równika.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Półkula północna · Zobacz więcej »
Perm
Perm – termin o dwojakim znaczeniu.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Perm · Zobacz więcej »
Pinatubo
Pinatubo – czynny wulkan na wyspie Luzon, na Filipinach, 1486 m n.p.m. Jest to stratowulkan.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Pinatubo · Zobacz więcej »
Planetarna warstwa graniczna
Planetarna warstwa graniczna (w skrócie PBL), również: warstwa przyziemna, tarciowa – najniższa część atmosfery, będąca pod bezpośrednim wpływem powierzchni planety.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Planetarna warstwa graniczna · Zobacz więcej »
Plejstocen
Plejstocen (z gr. πλεῖστος 'większość' i καινός 'nowy').
Nowy!!: Paleoklimatologia i Plejstocen · Zobacz więcej »
Pliocen
Pliocen (z ‘bardziej’ i ‘nowy’).
Nowy!!: Paleoklimatologia i Pliocen · Zobacz więcej »
Pluwiał
Pluwiał – okres ze zwiększonąilościąopadów atmosferycznych, występujący w niskich szerokościach geograficznych.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Pluwiał · Zobacz więcej »
Pożar
Pożar lasu w Bitterroot National Forest w Montanie (USA) Helsinkach 5 maja 2006 roku Pożar – niekontrolowany, samoistny proces spalania materiałów palnych w miejscu i czasie do tego nieprzeznaczonym.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Pożar · Zobacz więcej »
Podczerwień
Zdjęcie lwa wykonane w średniej podczerwieni (kolory umowne) Zdjęcie w bliskiej podczerwieni świetle widzialnym Podczerwień, promieniowanie podczerwone, IR – promieniowanie elektromagnetyczne o długości fal między światłem widzialnym a falami radiowymiMikrofale sązaliczane do fal radiowych.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Podczerwień · Zobacz więcej »
Prąd morski
NOAA) Mapa prądów morskich (1943) Prądy morskie (1911) right Prąd morski – duże i niemal niezmienne ruchy wody w oceanach wywołane przede wszystkim występowaniem wiatrów stałych oraz różnicami temperatur, bądź zasolenia, a także ruchem obrotowym Ziemi, który modyfikuje ich kierunek.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Prąd morski · Zobacz więcej »
Precesja planetarna
Schemat precesji planetarnej (objaśnienia – zob. precesja) url.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Precesja planetarna · Zobacz więcej »
Promienice
Różne gatunki promienic Promienice, radiolarie – gromada promienionóżek (Actinopoda) żyjących wyłącznie w planktonie mórz o pełnym zasoleniu, zasiedlając wszystkie warstwy wód do głębokości 5000 m. Nieliczne gatunki sąnagie, pozostałe zaś posiadająszkielet, często o skomplikowanym wzorze i zaopatrzony w wyrostki lub kolce, zbudowany z krzemionkowych igiełek (luźnych, prostych lub rozgałęzionych) albo koronkowych płytek o różnym kształcie (tworzących pokłady radiolarytów), które łącząsię w środku ciała.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Promienice · Zobacz więcej »
Promieniowanie kosmiczne
Tory cząstek promieniowania kosmicznego zarejestrowane na fotografii (1960) Promieniowanie kosmiczne – promieniowanie złożone, zarówno korpuskularne jak i elektromagnetyczne, docierające do Ziemi z otaczającej jąprzestrzeni kosmicznej.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Promieniowanie kosmiczne · Zobacz więcej »
Protisty
Protisty (łac. Protista) – jedno z pięciu królestw, wyróżnianych w ostatnich hierarchicznych systemach klasyfikacji organizmów (np. w podziałach Whittakera i Margulis oraz Cavaliera-Smitha).
Nowy!!: Paleoklimatologia i Protisty · Zobacz więcej »
Proxy (klimat)
Globalna temperatura w okresie ostatnich 2 tys. lat, oszacowana przy użyciu różnych metod proxy drzew używane sądo oszacowań klimatycznych Ice Proxy klimatyczne – dane, na podstawie których można pośrednio (aproksymanta) wnioskować o innych wielkościach klimatycznych.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Proxy (klimat) · Zobacz więcej »
Punkty krytyczne w ziemskim systemie klimatycznym
Elementy krytyczne w ziemskim systemie klimatycznym, na podstawie Lenton i inni (2008) Przewidywane oddziaływania między niektórymi punktami krytycznymi w ziemskim systemie klimatycznym, na podstawie Lenton et al. (2008) i Kriegler i inni (2009) Punkt krytyczny w ziemskim systemie klimatycznym – wartość lub szybkość zmiany wartości (próg) przekroczenie której może prowadzić do znaczącej zmiany klimatu, która może być nieodwracalna (zob.). Występujące w systemie dodatnie sprzężenie zwrotne może prowadzić do przyspieszenia, nieodwracalnych zmian systemu.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Punkty krytyczne w ziemskim systemie klimatycznym · Zobacz więcej »
Pustynia
Największe pustynie świata Maroku Pustynia piaszczysta – Sahara (Libia) Algierii Atacama – najbardziej sucha pustynia świata Uedy na pustyni Negew Pustynia – teren o dużej powierzchni, pozbawiony zwartej szaty roślinnej wskutek małej ilości opadów i przynajmniej okresowo wysokich temperatur powietrza, co sprawia, że parowanie przewyższa ilość opadów.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Pustynia · Zobacz więcej »
Pył wulkaniczny
wybuchu wulkanu Eyjafjöll Pył wulkaniczny – najdrobniejszy składnik popiołów wulkanicznych i jednocześnie najdrobniejszy materiał piroklastyczny o średnicy ziarenek do 0,05 mm.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Pył wulkaniczny · Zobacz więcej »
Pyłek
mikroskopem elektronowym malwy różowej sosny w Europie Środkowej można w wielu miejscach obserwować żółty osad pyłku Pyłek kwiatowy – powstające z mikrospor roślin nasiennych ziarna pyłku zawierające mocno zredukowany gametofit męski.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Pyłek · Zobacz więcej »
Równik
Mapa świata z zaznaczonym równikiem Równik na Ilhéu das Rolas Na czerwono oznaczono państwa, przez których terytorium przechodzi równik (na niebiesko obszary, przez które przechodzi południk zerowy) Równik – część wspólna powierzchni ciała niebieskiego oraz płaszczyzny prostopadłej do osi obrotu i przechodzącej przez środek masy ciała.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Równik · Zobacz więcej »
Rdzeń lodowy
Rdzeń lodowy z odwiertu Rdzeń lodowy – próbka rdzeniowa z wieloletniej akumulacji śniegu i lodu, które zrekrystalizowały i uwięziły pęcherzyki powietrza oraz inne osady (np. pył wulkaniczny) pochodzące z różnych okresów.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Rdzeń lodowy · Zobacz więcej »
Ruch obrotowy Ziemi
Animacja przedstawiająca ruch obrotowy Ziemi url.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Ruch obrotowy Ziemi · Zobacz więcej »
Rzeźba glacjalna
Rzeźba glacjalna – rzeźba terenu, której geneza związana jest z niszczącą, przeobrażającą, transportującąi budującądziałalnościąlodowców i lądolodów.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Rzeźba glacjalna · Zobacz więcej »
Sadza
silnika DieslaObserwacja zaćmienia słońca przez okopcone szkło Sadza (pot. kopeć) – produkt powstający w trakcie niepełnego spalania paliw i innych materiałów zawierających w swoim składzie chemicznym znaczne ilości węgla.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Sadza · Zobacz więcej »
Słój roczny
pnia ukazujący słoje roczne (Ogród Zoologiczny w Bristolu, Anglia) Słój roczny, słój przyrostu wtórnego – warstwy drewna wtórnego powstające w wyniku działalności kambium.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Słój roczny · Zobacz więcej »
Siarkowodór
Siarkowodór (sulfan), – nieorganiczny związek chemiczny z grupy wodorków kowalencyjnych, połączenie siarki i wodoru.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Siarkowodór · Zobacz więcej »
Skala pH
Skala pH – ilościowa skala kwasowości i zasadowości roztworów wodnych związków chemicznych.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Skala pH · Zobacz więcej »
Spektrometria mas
Spektrometria mas (MS, z ang. mass spectrometry) – technika analityczna zaliczana do metod spektroskopowych, której podstawąjest pomiar stosunku masy do ładunku elektrycznego danego jonu.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Spektrometria mas · Zobacz więcej »
Sposoby zapisu bezwymiarowego stosunku dwóch wielkości
Sposoby zapisu bezwymiarowego stosunku dwóch wielkości – oznaczenia stosowane do zapisu bezwymiarowego stosunku dwóch liczb lub wartości liczbowych dwóch wielkości o takich samych jednostkach.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Sposoby zapisu bezwymiarowego stosunku dwóch wielkości · Zobacz więcej »
Stała słoneczna
Zmienność stałej słonecznej w cyklu 11-letnim, dane satelitarne z lat 1978–2003. Pomiary różnych satelitów zostały przedstawione w odmiennych kolorach. Stała słoneczna (całkowita irradiancja słoneczna) – całkowita energia, jakąpromieniowanie słoneczne przenosi w jednostce czasu przez jednostkowąpowierzchnię ustawionąprostopadle do promieniowania w średniej odległości Ziemi od Słońca (1 j.a.) przed wejściem promieniowania do atmosfery.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Stała słoneczna · Zobacz więcej »
Stany Zjednoczone
Stany Zjednoczone Ameryki, Stany Zjednoczone, potocznie Ameryka (ang. United States of America, USA; United States, US; pot. America), do 11 lipca 1778 r. Stany Zjednoczone Ameryki Północnej – państwo federacyjne w Ameryce Północnej składające się z 50 stanów, graniczące z Kanadąod północy, Meksykiem od południa, Oceanem Spokojnym od zachodu, Oceanem Arktycznym od północnego zachodu i Oceanem Atlantyckim od wschodu.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Stany Zjednoczone · Zobacz więcej »
Stratocumulus
Stratocumulus lenticularis Stratocumulus castellanus Stratocumulus, Sc, chmura kłębiasto-warstwowa, kłębiasta warstwowa – chmura w postaci szarej warstwy lub wielu płatów przypominających kształtem bryły, które sąprzeważnie spłaszczone.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Stratocumulus · Zobacz więcej »
Stront
Stront (Sr) – pierwiastek chemiczny z grupy berylowców (metali ziem alkalicznych) w układzie okresowym.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Stront · Zobacz więcej »
Superwulkan
Indeks Eksplozywności Wulkanicznej (VEI) 7 Sumatrze wypełniające kalderę superwulkanu Toba Superwulkan – wulkan, który powstaje wskutek potężnej eksplozji magmy zalegającej w ogromnym zbiorniku kilka kilometrów pod powierzchniąziemi.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Superwulkan · Zobacz więcej »
Syberia
Obszar Syberii w ujęciu geograficznym Obszar Syberii w ujęciu historycznym i potocznym (na ciemnoczerwono – Syberyjski Okręg Federalny) Rejon Ałtaju i jez. Bajkał, mapa z 1903 Amur, mapa z 1903 wojny domowej w Rosji Herb Syberii z czasów Imperium Rosyjskiego Syberia (Sibir’&thinsp) – kraina geograficzna w północnej Azji, wchodząca w skład Rosji, położona między Uralem na zachodzie, Oceanem Arktycznym na północy, działem wód zlewisk Oceanu Arktycznego i Spokojnego na wschodzie, oraz stepami Kazachstanu i Mongolii na południu.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Syberia · Zobacz więcej »
Symulacja komputerowa
Symulacja komputerowa – program komputerowy symulujący wybrane zjawisko fizyczne lub społeczne, najczęściej implementujący jego model matematyczny.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Symulacja komputerowa · Zobacz więcej »
Temperatura powierzchni oceanu
Uśredniona (jeden tydzien) Weekly '''temperatura powierzchni oceanu''' na wszystkich oceanach w pierwszym tygodniu 2011. Temperatura powierzchni oceanu. Temperatura powierzchni oceanu (ang. sea surface temperature, SST) − temperatura wody blisko powierzchni oceanu lub morza.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Temperatura powierzchni oceanu · Zobacz więcej »
Tlen
Tlen (O) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 8, niemetal z grupy tlenowców w układzie okresowym.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Tlen · Zobacz więcej »
Tlenek diazotu
Tlenek diazotu, podtlenek azotu (nazwa Stocka: tlenek azotu(I); wzór) – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków azotu, w którym azot jest na formalnym stopniu utlenienia I. Stosuje się go do znieczulania anestezjologicznego (tzw. gaz rozweselający).
Nowy!!: Paleoklimatologia i Tlenek diazotu · Zobacz więcej »
Tlenek siarki
Tlenek siarki, SO – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków siarki, w którym siarka występuje na II stopniu utlenienia.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Tlenek siarki · Zobacz więcej »
Tor (pierwiastek)
Tor (Th) – pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców w układzie okresowym.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Tor (pierwiastek) · Zobacz więcej »
Torfowisko
Torfowisko pod Zieleńcem Hebrydach Torfowisko w pobliżu Jeziora Moszne Torfowisko – jeden z typów mokradeł, siedlisk na tyle uwodnionych, że występuje tam specyficzna roślinność i zachodząprocesy akumulacji osadów organicznych.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Torfowisko · Zobacz więcej »
Transpiracja
kserofit ogranicza transpirację w czasie suszy (ilustracja po lewej), po prawej – lepsze warunki. Transpiracja – czynne parowanie wody z nadziemnych części roślin przez: aparaty szparkowe (transpiracja szparkowa), skórkę (transpiracja kutykularna) i przetchlinki (transpiracja przetchlinkowa).
Nowy!!: Paleoklimatologia i Transpiracja · Zobacz więcej »
Trapy syberyjskie
Współczesny zasięg pokryw lawowych tworzących trapy syberyjskie. Trapy syberyjskie – największe fanerozoiczne pokrywy lawowe (trapy) na powierzchni lądów Ziemi, znajdujące się na Syberii, powstałe na przełomie paleozoiku i mezozoiku.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Trapy syberyjskie · Zobacz więcej »
Trzeciorzęd
Trzeciorzęd – według starszych wersji periodyzacji starszy okres ery kenozoicznej, od 65 do 1,8 mln lat temu.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Trzeciorzęd · Zobacz więcej »
Tsunami
trzęsieniu ziemi na Oceanie Indyjskim w 2004 Prędkość rozchodzenia się tsunami po trzęsieniu ziemi w Chile w 1960 Tajlandii, grudzień 2004) – fala oceaniczna, wywołana podwodnym trzęsieniem ziemi, wybuchem wulkanu, osuwiskiem ziemi lub cieleniem się lodowców, rzadko w wyniku upadku meteorytu.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Tsunami · Zobacz więcej »
Użyłkowanie liścia
Żyłki w częściowo rozłożonym liściu magnolii ''Magnolia doltsopa''. Tkanka waskularna w żyłkach składa się m.in. z komórek drewniejących, dlatego sąbardziej odporne na rozkład. Użyłkowanie liścia, nerwacja, układ waskularny liścia (ang. nervation, nervature, venation, łac. nervatio, venatio) – układ żyłek (nerwów) liściowych zawierających wiązki przewodzące w liściach (nie tylko asymilacyjnych, ale także w działkach i płatkach kwiatu).
Nowy!!: Paleoklimatologia i Użyłkowanie liścia · Zobacz więcej »
Upwelling
Schemat powstawania upwellingu przybrzeżnego na półkuli północnej Upwelling – zjawisko podnoszenia się oceanicznych wód głębinowych, zwykle z głębokości poniżej termokliny, na powierzchnię.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Upwelling · Zobacz więcej »
Uran
Uran − gazowy olbrzym, siódma od Słońca planeta Układu Słonecznego, trzecia pod względem wielkości i czwarta pod względem masy.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Uran · Zobacz więcej »
Wapń
Wapń (Ca, łac. calcium; nazwa ta pochodzi od łacińskiego rzeczownika calx – wapno, co oznacza więc „metal z wapna”) – pierwiastek chemiczny z grupy berylowców (metali ziem alkalicznych) w układzie okresowym.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Wapń · Zobacz więcej »
Wędrówka kontynentów
Współczesna mozaika płyt tektonicznych Wędrówka kontynentów, epejroforeza (od ēpeiros – ‘ląd, kontynent’ oraz phórēsis – ‘noszenie’) – ruch kontynentów powodujący zmianę ich położenia względem siebie oraz względem biegunów geograficznych i magnetycznych.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Wędrówka kontynentów · Zobacz więcej »
Węgiel (pierwiastek)
Węgiel (C) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 6, niemetal z bloku p układu okresowego.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Węgiel (pierwiastek) · Zobacz więcej »
Węgiel-14
Węgiel-14 (symbol: 14C) – promieniotwórczy izotop węgla, odkryty 27 lutego 1940 roku przez Martina Kamena i Sama Rubena.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Węgiel-14 · Zobacz więcej »
Węglan wapnia
Węglan wapnia (E170) – nieorganiczny związek chemiczny, sól kwasu węglowego i wapnia.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Węglan wapnia · Zobacz więcej »
Węgle kopalne
Węgiel kamienny Przykładowa struktura chemiczna węgla kamiennego Węgle kopalne – skały osadowe powstałe w wyniku gromadzenia się i późniejszego przeobrażenia szczątków roślinnych.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Węgle kopalne · Zobacz więcej »
Wiatr
Zamieć pyłowa niska Liście porywane przez jesienny wiatr. Wyraźnie widać pionowąskładowąporywającąliście ku górze. Meteorolodzy rozumiejąpod nazwąwiatr zazwyczaj wiatry horyzontalnie w stosunku do powierzchni ziemi Farma wiatrowa uzyskująca energię z wiatru Wiatr – ruch powietrza względem powierzchni Ziemi, zwłaszcza jego pozioma składowa.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Wiatr · Zobacz więcej »
Wiązanie wielokrotne
Wiązanie wielokrotne – wiązanie chemiczne między dwoma atomami, w którym bierze udział więcej niż jedna para elektronowa.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Wiązanie wielokrotne · Zobacz więcej »
Wieczna zmarzlina
– ziemia zamarznięta mniej niż 15 dni w roku linia ciągła – średni maksymalny zasięg pokrywy śnieżnej Wieczna lub wieloletnia zmarzlina, zwana też czasem wiecznąmarzłociąlub marzłociątrwałąlub zlodowaceniem podziemnym – zjawisko trwałego (minimum dwa kolejne lata) utrzymywania się części skorupy ziemskiej w temperaturze poniżej punktu zamarzania wody niezależnie od pory roku.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Wieczna zmarzlina · Zobacz więcej »
Wietrzenie
Zwietrzały granit Wietrzenie – rozpad mechaniczny i rozkład chemiczny skał wskutek działania energii słonecznej, powietrza, wody i organizmów.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Wietrzenie · Zobacz więcej »
Winobranie
Winobranie, zbiór winogron – jeden z najważniejszych etapów produkcji wina.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Winobranie · Zobacz więcej »
Woda morska
Woda morska w postaci szczytu fali na Morzu Bałtyckim Woda morska, woda słona – woda występująca w morzach i oceanach.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Woda morska · Zobacz więcej »
Woda słodka
Woda słodka – woda zawierająca stosunkowo niewielkie ilości soli.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Woda słodka · Zobacz więcej »
Wychodnia
łupków granitu karkonoskiego Wychodnia.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Wychodnia · Zobacz więcej »
Wymieranie kredowe
Uderzenie meteorytu w wizji artysty granicę K-T iłowca zawierającątysiąckrotnie więcej irydu, niż w warstwach wyższej i niższej. Obrazek z San Diego Natural History Museum Wymieranie kredowe – masowe wymieranie sprzed 66 milionów lat, podczas którego wyginęło około 3/4 gatunków roślin i zwierząt żyjących na Ziemi, w tym nieptasie dinozaury.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Wymieranie kredowe · Zobacz więcej »
Wymieranie ordowickie
kredy, ''End Eocene'' – koniec eocenu Wymieranie ordowickie – masowe wymieranie około 438 milionów lat temu, pod koniec ordowiku.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Wymieranie ordowickie · Zobacz więcej »
Wymieranie permskie
kredy, ''End Eocene'' – koniec eocenu Wymieranie permskie – masowe wymieranie gatunków pod koniec permu, ok.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Wymieranie permskie · Zobacz więcej »
Wymuszanie radiacyjne
Wymuszanie radiacyjne (również wymuszanie promieniowania) (ang. radiative forcing) – zmiana bilansu promieniowania w atmosferze związana z zaburzeniem w systemie klimatycznym.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Wymuszanie radiacyjne · Zobacz więcej »
Ziemia
Ziemia (trb. Gaja) – trzecia, licząc od Słońca, oraz piąta pod względem wielkości planeta Układu Słonecznego.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Ziemia · Zobacz więcej »
Ziemia śnieżka
Artystyczna wizja Ziemi śnieżki Ziemia śnieżka – hipoteza głosząca, że Ziemia pod koniec prekambru została całkowicie lub prawie całkowicie pokryta lądolodem w wyniku ówczesnego zlodowacenia.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Ziemia śnieżka · Zobacz więcej »
Ziemia Baffina
Ziemia Baffina (inuktitut: Qikiqtaaluk) – największa wyspa Archipelagu Arktycznego, druga pod względem wielkości wyspa Arktyki po Grenlandii oraz piąta na świecie.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Ziemia Baffina · Zobacz więcej »
Zima wulkaniczna
Zima wulkaniczna – hipotetyczne globalne obniżenie temperatury na skutek przysłonięcia Słońca przez produkty wielkiej erupcji wulkanicznej.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Zima wulkaniczna · Zobacz więcej »
Zjawiska lodowe
Zjawiska lodowe – formy zlodzenia rzeki pojawiające się w fazie zamarzania, trwałej pokrywy lodowej i spływu lodu.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Zjawiska lodowe · Zobacz więcej »
Zlodowacenie
Prawdopodobne wahania temperatury i opadów w dziejach Ziemi W ciągu ostatnich 550 mln lat pojawiły się cztery wielkie zlodowacenia, ostatnie w czwartorzędzie Zrekonstruowana temperatura i okresy zlodowaceń w ostatnich 65 mln lat Rekonstrukcja temperatury w ostatnich 5 mln lat Rekonstrukcja temperatury w ostatnich 450 tys. lat Maksymalny zasięg glacjałów w plejstocenie na terenie Polski zlodowacenie południowopolskie (Elster) największe ze zlodowaceń na terenie Polski. Półkula północna podczas maksimum ostatniego zlodowacenia. Utworzenie warstwy pokrywy śnieżnej o grubości od 3 do 4 km spowodowało globalne obniżenie poziomu mórz o ok. 120 m. Zlodowacenie, glacjacja (od ‛zamrażam’) – okres, w czasie którego znaczne obszary Ziemi pokryte sąlądolodem.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Zlodowacenie · Zobacz więcej »
Zlodowacenie północnopolskie
Maksymalny zasięg ostatniego zlodowacenia (przerywana czerwona linia) na tle starszych zlodowaceń plejstoceńskich na obszarze Polski Zasięg lądolodu w Europie podczas zlodowacenia wisły (Würm, dewens) Zlodowacenie północnopolskie, zlodowacenie bałtyckie, ostatnie zlodowacenie, zlodowacenie wisły, vistulian – najmłodsze ze zlodowaceń plejstoceńskich.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Zlodowacenie północnopolskie · Zobacz więcej »
Zmiana klimatu
anomalia temperatury w latach 1850–2020 (odchylenie od średniej z lat 1850–1900) według analiz różnych instytutów klimatologicznych. Zmiana klimatu – zmiana stanu systemu klimatycznego, opisywana w kategoriach zmiany średniej lub zmienności jakiegoś parametru, a która utrzymuje się przez dłuższy czas.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Zmiana klimatu · Zobacz więcej »
Zmienność poziomu morza
Zmienność poziomu morza – zmiany poziomu morza w geologicznej skali.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Zmienność poziomu morza · Zobacz więcej »
Związek chemiczny
Związek chemiczny – jednorodne połączenie co najmniej dwóch różnych pierwiastków chemicznych za pomocądowolnego wiązania.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Związek chemiczny · Zobacz więcej »
Związki organiczne
Metan to przykład jednego z najprostszych związków organicznych Związki organiczne – wszystkie związki chemiczne zawierające węgiel, oprócz nielicznych najprostszych związków tradycyjnie zaliczanych do związków nieorganicznych.
Nowy!!: Paleoklimatologia i Związki organiczne · Zobacz więcej »
